Όταν η βασίλισσα Βερενίκη αφιέρωσε στους θεούς τα μαλλιά της! Ο αστερισμός ΚΟΜΗ ΒΕΡΕΝΙΚΗΣ + ΒΙΝΤΕΟ Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου - συγγραφέα

 

Όταν η βασίλισσα Βερενίκη αφιέρωσε στους θεούς τα μαλλιά της! Ο αστερισμός Κόμη της Βερενίκης + ΒΙΝΤΕΟ

Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου - συγγραφέα

   

  ΓΕΝΙΚΑ: Η Κόμη Βερενίκης ή απλά Κόμη ή Πλόκαμος [Λατινικά:Coma Berenices, συντομογρ. Com] είναι ένας αστερισμός του βορείου ουράνιου ημισφαιρίου που, κατόπιν εισήγησης του μεγάλου αστρονόμου Τύχο Μπράχε [1602], εισήχθη για πρώτη φορά (από το 1603) στην Ουρανομετρία. Μέχρι τότε θεωρείτο τμήμα του αστερισμού του Λέοντα. Αποτελεί έναν από τους 88 επίσημους αστερισμούς που θέσπισε η Διεθνής Αστρον. Ένωση. Είναι ορατός σε γεωγραφικό πλάτος από 90° Βόρεια έως 56° Νότια. Είναι αμφιφανής στην Ελλάδα. Ο αστερισμός αυτός βρίσκεται μεταξύ των αστερισμών Λέοντος και Βοώτου, πάνω ακριβώς από την Παρθένο και νότια των Θηρευτικών Κυνών. Περιλαμβάνει συνολικά 66 άστρα, από τα οποία τα 37 είναι ορατά με γυμνό μάτι και τα οποία αποτελούν το άθροισμα εκείνων των αστέρων που ο Πτολεμαίος αναφέρει στον «Κατάλογο της Μαθηματικής Σύνταξής» του με το όνομα Πλόκαμος. Η έκτασή του είναι 386,5 τετ. Μοίρες [42ος σε έκταση αστερισμός].

  ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ -ΙΣΤΟΡΙΑ: Ο αστερισμός οφείλει το όνομά του σε μια ιστορία από την Ελληνιστική Αίγυπτο [πτολεμαϊκη περίοδος]. Όταν, συγκεκριμένα, στο θρόνο βρισκόταν ο Πτολεμαίος Γ΄ ο Ευεργέτης και η σύζυγός του Βερενίκη Β΄. Λίγους μήνες μετά το γάμο τους, ο Πτολεμαίος αναχώρησε από την Αίγυπτο για να υποστηρίξει την αδερφή του, που ονομαζόταν επίσης Βερενίκη κατά τη διάρκεια του λεγόμενου Τρίτου Συριακού Πολέμου. Ο Καλλίμαχος¹, μάλιστα, αναφέρει πως την άφησε στο νυφικό της κρεβάτι. Ο θρύλος λέει πως η Βερενίκη αφιέρωσε ως τάμα στη θεά Αφροδίτη [στο ναό της στο Ζεφύριο], τα πλούσια και πανέμορφα μαλλιά της, προκειμένου ο Πτολεμαίος να επιστρέψει σώος. Ο Έλληνας φαραώ επέστρεψε πράγματι έχοντας επιτύχει μια σειρά από νίκες, το 245 π.Χ.. Την άλλη μέρα όμως τα μαλλιά της είχαν εξαφανιστεί από το ναό. Ο Κόνων ο Σάμιος, ένας μαθηματικός και αστρονόμος που ζούσε στην αυλή των Πτολεμαίων, υποστήριξε πως οι θεοί τοποθέτησαν τη χαμένη κόμη ανάμεσα στα αστέρια. Ο αστερισμός αυτός φέρει ακόμη και σήμερα το όνομα "Κόμη της Βερενίκης" (Coma Berenice) ή "Πλόκαμος της Βερενίκης". Το θρύλο αυτό μετέτρεψε σε ποίημα ο Καλλίμαχος, από το οποίο σώζονται μικρά αποσπάσματα.

  ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΑ ΤΟΥ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟΥ: Ο με αριθμό 42 αστέρας του αστερισμού της Κόμης είναι διπλός, μάλιστα από τους πλέον αξιοσημείωτους. Ανακαλύφθηκε το 1827 και οι δύο αυτοί αστέρες είναι ίσης λαμπρότητας, 5,2 φαινομένου μεγέθους. Αυτοί περιφέρονται γύρω από το κοινό κέντρου βάρους. Στη πραγματικότητα το σύνολο των αστέρων του αστερισμού αυτού αποτελεί ένα από τα ονομαζόμενα ανοικτά σμήνη. Είναι δηλαδή άθροισμα αστέρων που περιστρέφονται γύρω από ένα κοινό κέντρο μάζας, που απέχει από τη Γη 264 έτη φωτός. Προς την κατεύθυνση του αστερισμού της Κόμης της Βερενίκης βρίσκεται ένα μεγάλο, ίσως το μεγαλύτερο σμήνος γαλαξιών στο οποίο ίσως περιλαμβάνονται περισσότεροι από 3.000 γαλαξίες!

Konstantinosa.oikonomou@gmail.com

1. Ο Καλλίμαχος ο Κυρηναίος ήταν αρχαίος ποιητής, επιγραμματοποιός και εκπρόσωπος της Αλεξανδρινής ποίησης, ο οποίος άκμασε την εποχή των Πτολεμαίων βασιλέων Φιλαδέλφου και Ευεργέτη.

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: