Ο αστερισμός Δίκτυον + ΒΙΝΤΕΟ του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου, συγγραφέα

 

Ο αστερισμός Δίκτυον + ΒΙΝΤΕΟ

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου, συγγραφέα

ΓΕΝΙΚΑ: Το Δίκτυον [Λατ. Reticulum, συντ. Ret] είναι ένας αστερισμός που προτάθηκε από τον Lacaille το 1763. Είναι ένας μικρός νότιος αστερισμός με έκταση μόλις 113,9 τετ. μοίρες [82ος σε έκταση μεταξύ των 88 αναγνωρισμένων αστερισμών], που συνορεύει με τους αστερισμούς Ωρολόγιον, Ύδρος και Δοράς. Είναι αφανής από την Ελλάδα, εκτός από ένα ελάχιστο τμήμα του, που είναι ορατό στην Κρήτη. Πάντως είναι πλήρως ορατός σε γεωγραφικά πλάτη μεταξύ 23° Βόρεια και 90° Νότια. Είναι αλήθεια, χωρίς να αμφισβητείται η “πατρότητα” του αστερισμού από τον Lacaille, πως ο αστερισμός σημειώθηκε αρχικά από τον Isaak Habrecht του Αστεροσκοπείου του Στρασβούργου με το όνομα Ρόμβος [Rhombus]. Στο Δίκτυο αποδίδονται 23 ορατοί αστέρες [φ.μ.≤ 6,5].

ΟΙ ΦΩΤΕΙΝΟΤΕΡΟΙ ΑΣΤΕΡΕΣ: Επειδή όλοι οι αστέρες του Δικτύου είναι σχετικώς αμυδροί και ο αστερισμός πολύ νότιος, κανένας τους δεν έχει δικό του ιδιαίτερο όνομα. Ο α (άλφα) Δικτύου, με φαινόμενο μέγεθος 3,35, είναι ο φωτεινότερος όλων των αστέρων του Δικτύου. Πρόκειται για έναν αστέρα παρομοίου φάσματος με τον Ήλιο, αλλά λίγο ψυχρότερο απ' αυτόν σε επιφανειακή θερμοκρασία. Ο β Δικτύου είναι ένας πορτοκαλί γίγαντας με φ.μ. 3,85. Οι γ και δ έχουν αντιστοίχως φαινόμενο μέγεθος 4,51 και 4,56. Ο ε [φ.μ. 4,44] είναι ένας πορτοκαλί υπογίγαντας που συνοδεύεται από ένα γιγάντιο πλανήτη με μάζα μεγαλύτερη από τη μάζα του Δία. Ο πλανήτης περιφέρεται γύρω από τον αστέρα μία φορά κάθε 424 ημέρες σε σχεδόν κυκλική τροχιά, σε μέση απόσταση από αυτόν 177 εκατομ. χιλιόμετρα. Η απόσταση του συστήματος από τη Γη ανέρχεται στα 59 έτη φωτός. Το ζεύγος ζ1 και ζ2 [φ.μ. 5,54 και 5,24], είναι κίτρινοι νάνοι σαν τον Ήλιο. Τέλος οι η και ι, έχουν αντιστοίχως φ.μ. 5,24 και 4,97.

   ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΑ ΣΤΟΝ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟ: Επειδή ο αστερισμός βρίσκεται σε μία κατεύθυνση μακριά από το γαλαξιακό επίπεδο, είναι φυσικό να είναι πλούσιος σε μακρινούς γαλαξίες. Ο φωτεινότερος από αυτούς είναι ο ραβδωτός σπειροειδής NGC 1313 στο νοτιοδυτικό άκρο του αστερισμού, με φαινόμενο μέγεθος 8,70. Άλλοι σχετικώς φωτεινοί γαλαξίες είναι οι NGC 1574 (φ.μ 10,4), NGC 1543 (φ.μ 10,5) και NGC 1559 (φ.μ 10,6).

konstantinosa.oikonomu@gmail.com

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

Ο Προφήτης Ζαχαρίας [πατέρας του Ιωάννου Προδρόμου] 5.9 +ΒΙΝΤΕΟ του Κων/νου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου

 

Ο Προφήτης Ζαχαρίας [πατέρας του Ιωάννου Προδρόμου] 5.9 +ΒΙΝΤΕΟ

του Κων/νου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου

  Η Ορθόδοξη Εκκλησία μας, στις 5 Σεπτεμβρίου, τιμά τη μνήμη του Προφήτου Ζαχαρία και της συζύγου του Ελισάβετ. Ο Ζαχαρίας, πατέρας του Ιωάννη του Βαπτιστή, έζησε στα χρόνια του Ηρώδη, βασιλιά της Ιουδαίας. Πρέπει εδώ να γίνει μια αποσαφήνιση: Δε θα πρέπει να τον μπερδεύουμε με τον ομώνυμο προφήτη, τον ενδέκατο στη σειρά των προφητών της Παλαιάς Διαθήκης [8 Φεβρουαρίου]

Η Ζωή του Προφήτη Ζαχαρία: Ο Ζαχαρίας, πατέρας του Ιωάννη Προδρόμου, έζησε στα χρόνια του Ηρώδη, βασιλιά της Ιουδαίας. Ήταν μάλιστα ένας Αρχιερέας που έμπαινε στα άγια των αγίων [άδυτα]. Η σύζυγός του ήταν η Ελισάβετ και δεν είχαν παιδί ενώ είχαν φτάσει κι οι δυο σε προχωρημένη ηλικία. Ο Ζαχαρίας υπηρετούσε στον Ναό, όταν του συνέβη ένα θαυμαστό γεγονός. Ενώ βρισκόταν στα Άγια των Αγίων και πρόσφερε τη θυσία του θυμιάματος, παρουσιάστηκε μπροστά του άγγελος Κυρίου και του είπε: ''Μη φοβάσαι, Ζαχαρία. Άκουσε ο Θεός την προσευχή σου. Η γυναίκα σου, η Ελισάβετ, θα γεννήσει γιο και θα τον ονομάσεις Ιωάννη. Η γέννησή του θα είναι χαρά για σένα αλλά και για πολλούς ανθρώπους. Αυτό το παιδί θα γίνει σπουδαίος άνθρωπος, αναγνωρισμένος από τον ίδιο τον Κύριο. Θα έρθει πριν από τον Μεσσία και θα ‘χει δύναμη προφητική. Θα ετοιμάσει τις καρδιές των ανθρώπων, για να δεχθούν τον Σωτήρα.'' «Και πώς θα βεβαιωθώ γι’ αυτό; Εγώ είμαι γέρος κι η γυναίκα μου σε προχωρημένη ηλικία», αντέτεινε ο Ζαχαρίας. Κι ο άγγελος απάντησε: “Είμαι ο Γαβριήλ και μ’ έστειλε ο Θεός να σου αποκαλύψω το σχέδιό Του. Αφού όμως θέλεις σημάδι, σου λέω ότι θα μείνεις βουβός μέχρι την ημέρα που θα πραγματοποιηθούν όσα σου είπα. Κι αυτό θα είναι και η τιμωρία σου, επειδή δεν πίστεψες στα λόγια μου''. Έκτοτε και μέχρι τη γέννηση του Ιωάννου, ο Ζαχαρίας έμεινε κωφάλαλος μέχρι να γεννηθεί ο Ιωάννης.

Η γέννηση του Ιωάννη του Βαπτιστή και Προδρόμου: Έξω ο λαός περίμενε τον ιερέα και απορούσαν γιατί αργοπορούσε τόσο μέσα στον Ναό. Όταν τέλος βγήκε, δεν μπορούσε να μιλήσει. Με νοήματα τους εξήγησε ότι του είχε συμβεί κάτι συγκλονιστικό. Όταν επέστρεψε στο σπίτι του, η Ελισάβετ έμεινε έγκυος. Όταν συμπληρώθηκαν οι ημέρες της εγκυμοσύνης της, η Ελισάβετ γέννησε πράγματι ένα αγόρι. Την όγδοη ημέρα μαζεύτηκαν όλοι οι συγγενείς και φίλοι, για να δώσουν το όνομα στο παιδί. Όλοι ήθελαν να το ονομάσουν Ζαχαρία. Η μητέρα του παιδιού, φωτισμένη απ’ τον Θεό, είπε πως έπρεπε το όνομά του να είναι Ιωάννης. Όλοι απόρησαν, επειδή τέτοιο όνομα δεν υπήρχε στην οικογένεια. Ρώτησαν και τον πατέρα του παιδιού, που μέχρι εκείνη τη στιγμή ήταν βουβός. Εκείνος ζήτησε να του δώσουν μια πλάκα κι έγραψε επάνω: «Ιωάννης». Αμέσως λύθηκε η γλώσσα του προφήτη Ζαχαρία κι άρχισε πάλι να μιλά καθαρά και να υμνεί και να δοξάζει τον Θεό, που τόσο τον ευεργέτησε. Φωτισμένος μάλιστα από το Άγιο Πνεύμα προφήτευσε ότι ο Θεός θα φανεί σαν Φως στις ψυχές των ανθρώπων που βρίσκονται στη σκιά και το σκοτάδι της αμαρτίας. Αυτό το Φως θα οδηγήσει τους πιστούς στον δρόμο της ειρήνης. Η φαινομενική αυτή και προσωρινή τιμωρία, θεράπευσε την απιστία του Ζαχαρία. Άλλωστε όταν ο Θεός επισκέπτεται τους ανθρώπους επιτρέποντας δοκιμασίες και θλίψεις, δεν αναιρεί τις σωτήριες υποσχέσεις Του και δεν αποσύρει το έλεός Του από το πλάσμα Του.

Στο μεταξύ, ο καιρός περνούσε και ο Ιωάννης, όπως λέει και η Αγία Γραφή, μεγάλωνε στο σώμα και δυνάμωνε στο πνεύμα. Κι έμενε μακριά από τον κόσμο, άγνωστος, μέχρι την ώρα που ο Θεός θα τον παρουσίαζε στον ισραηλιτικό λαό.

Ο θάνατος του Προφήτη Ζαχαρία: Ο Προφήτης Ζαχαρίας είχε μαρτυρικό θάνατο. Δύο ήταν οι αιτίες που ο Ηρώδης οργάνωσε τη δολοφονία του. Ο προφήτης Ζαχαρίας κήρυττε με παρρησία τη Μαρία Θεοτόκο, ότι δηλαδή είναι συγχρόνως μητέρα και Παρθένος. Την πρόσταξε δε ως Θεοτόκον, αφού γέννησε τον Χριστό, να μη βγαίνει έξω από τον τόπο που ήταν καθορισμένος να μένουν οι παρθένες. Αυτή είναι η πρώτη αιτία του μίσους των πιστών της παλαιάς θρησκείας [των Ιουδαίων]. Ο Ζαχαρίας επίσης κατά τον καιρό της βρεφοκτονίας προστάτεψε τον γιό του Ιωάννη, νήπιο τότε δυόμισι ετών και τη γυναίκα του κρύβοντας τους σε ένα σπήλαιο που ήταν πέρα από τον Ιορδάνη ποταμό. Αυτή ήταν η δεύτερη αιτία, που προκάλεσε τη δολοφονία του από Ιουδαίους που τον κατεδίωξαν ώς το εσωτερικό του ναού. Εκεί τον φόνευσαν μεταξύ ναού και θυσιαστηρίου, στον τόπο όπου είχε ορίσει να στέκεται η Παρθένος μετά τον υπερφυή τόκο της. Το αίμα του κύλησε έως το εσωτερικό του θυσιαστηρίου, μαρτυρώντας ενώπιον του Θεού την μιαιφονία του πάλαι ποτέ περιούσιου λαού. Οι ιερείς ενταφίασαν το σώμα του στον τάφο των πατέρων του, στα Ιεροσόλυμα. Τις πληροφορίες αυτές επιβεβαιώνει και ο 13ος Κανόνας του αγίου Πέτρου Αλεξάνδρειας.

Από το γεγονός αυτό και στο εξής στον ναό των Ιεροσολύμων έλαβαν χώρα σημεία και τέρατα, που προμήνυαν την προσεχή κατάργηση της λατρείας και του Νόμου. Οι ιερείς έπαυσαν να έχουν οπτασίες αγγέλων, ενώ τους αφαιρέθηκε το χάρισμα της προφητείας. Δεν μπορούσαν πλέον να δώσουν χρησμό από το Δαβείρ (άδυτο του ναού), ούτε να ρωτήσουν στο εφφώδ (άμφιο του Ααρών) και να διασαφηνίσουν στον λαό τα δυσνόητα σημεία της Αγίας Γραφής.

Εύρεση του Ιερού Λειψάνου του Προφήτη Ζαχαρία: ο λείψανο του προφήτη Ζαχαρία βρέθηκε στα χρόνια του Θεοδοσίου του νέου το 409, στο χωριό Κοφάρ της Ελευθερούπολης στην Παλαιστίνη, από κάποιο άνθρωπο πού ονομαζόταν Καλήμερος. Φορούσε λευκό ένδυμα, μίτρα χρυσή στο κεφάλι και σανδάλια χρυσά στα πόδια όπως βρισκόταν στο θυσιαστήριο, όταν λειτουργούσε στον Θεό, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Δοσίθεος στη Δωδεκάβιβλο. Το Ιερό λείψανο του Προφήτη Ζαχαρία βρίσκεται τώρα στην Ιταλία, όπως λέει ο Ιεροσολύμων Νεκτάριος στο έργο του ''περί της αρχής του Πάπα αντιρρήσεως''. Η εύρεση του Ιερού Λειψάνου του Προφήτη Ζαχαρία εορτάζεται από την Εκκλησίας μας την 11η Φεβρουαρίου.

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Κατεπλάγη Ἰωσήφ.
Ἱερωσύνης στολισμόν, περιβαλλόμενος σοφέ, κατὰ τὸν νόμον τοῦ Θεού, ὁλοκαυτώματα δεκτά, ἱεροπρεπῶς προσενήνοχας Ζαχαρία· καὶ γέγονας φωστήρ, καὶ θεατὴς μυστικῶν, τὰ σύμβολα ἐν σοί, τὰ τῆς χάριτος, φέρων ἐκδήλως πάνσοφε, καὶ ξίφει ἀναιρεθεὶς ἐν τῷ ναῷ τοῦ Θεοῦ, Χριστοῦ Προφῆτα, σὺν τῷ Προδρόμῳ, πρέσβευε σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

Ο [μυθικός] Ήλιος από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο, συγγραφέα

 

Ο [μυθικός] Ήλιος

από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο, συγγραφέα

  ΓΕΝΙΚΑ: Στην Μυθολογία των αρχαίων Ελλήνων ο Ήλιος ήταν προσωποποιημένος ως θεότητα. Μάλιστα, ο Όμηρος τον ταυτίζει με τον Τιτάνα Υπερίωνα. Άλλες, όμως, μυθικές πηγές αναφέρουν πως ο Ήλιος ήταν γιος του Υπερίωνα και της θεότητας Θείας. Ο Ήλιος οδηγούσε καθημερινά το πύρινο άρμα του στον ουρανό. Εμφανίζεται με δύο αδελφές, την Σελήνη και την Ηώ, που ηταν η θεότητα του λυκαυγούς [ανατολής-χαραυγής]. Ο Ήλιος αναφερόταν συχνά και με το επίθετο Ήλιος Πανόπτης (αυτός που βλέπει τα πάντα). Πολλοί πιστεύουν πως με την πάροδο των ετών ο Απόλλων, ως Ολύμπιος θεός, πήρε τη “θέση” του Ήλιου κι έγινε έτσι ο ηλιακός θεός. Ο αντίστοιχος θεός του Ηλίου στην Ρωμαϊκή μυθολογία ήταν ο Σολ.

ΞΕΤΥΛΙΓΟΝΤΑΣ ΜΥΘΟΥΣ: Η γνωστότερη ιστορία στην οποία συμμετέχει ο Ήλιος είναι αυτή του γιου του, Φαέθοντα, ο οποίος σκοτώθηκε οδηγώντας το ηλιακό άρμα [έχουμε αναφερθεί εκτενώς σ΄ αυτόν στη σχετική ενότητα]. Στην ομηρική Οδύσσεια, ο Οδυσσέας και το λιγοστό του, ήδη, πλήρωμα, κατέφτασαν σε ένα νησί, αφιερωμένο στον θεό Ήλιο, τον οποίο η μάγισσα Κίρκη ονομάζει Υπερίωνα. Εκεί φυλάσσονταν τα ιερά βόδια του Ηλίου. Παρόλες τις προειδοποιήσεις του Οδυσσέα, οι άντρες του ασεβώς σκότωσαν και έφαγαν μερικά από αυτά. Οι φύλακες του νησιού, κόρες του Ηλίου [Ηλιάδες], το είπαν στον πατέρα τους και αυτός κατέστρεψε το πλοίο τους και όλους τους άντρες εκτός από τον Οδυσσέα.

ΛΑΤΡΕΙΑ-ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ: Ο Ήλιος λατρευόταν κυρίως στην Πελοπόννησο, ενώ στη Ρόδο κάθε χρόνο διοργανώνονταν γυμνικοί αγώνες προς τιμήν του. Το νησί πιστευόταν πως το ανέσυρε από τη θάλασσα ο Ήλιος. Σ’ αυτόν, άλλωστε, ήταν αφιερωμένος και ο Κολοσσός της Ρόδου. Ο Σωκράτης απολογούμενος αναφέρει κάποτε τον θεό Ήλιο στην προσπάθειά του να αποδείξει ότι είναι θεοσεβούμενος. Ο Ήλιος απεικονιζόταν συχνά ως φωτοστεφανωμένος νεαρός σε άρμα, φορώντας έναν μανδύα και με μία υδρόγειο και ένα καμουτσίκι. Οι κόκορες, που προαναγγέλλουν την εμφάνισή του κάθε πρωινό, και οι αετοί που διασχίζουν ψηλά τον ουρανό, συνδέονταν με τον Ήλιο.

ΗΛΙΟΣ ΚΑΙ ΡΩΜΗ: Ο αντίστοιχος του Ηλίου στην Ρωμαϊκή μυθολογία ήταν ο Σολ. Λατρευόταν ως θεός Σολ Ιντίγκες. Αργότερα [Αυτοκρατορική Εποχή], ο αυτοκράτορας Ηλιογάβαλος εισήγαγε από την Συρία τη λατρεία του Σολ Ινβίκτους (Sol Invictus, “ο ανίκητος Ήλιος”).

ΗΛΙΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟΛΛΩΝ: Κι ενώ ο Όμηρος, όπως προείπαμε, διακρίνει τον Απόλλωνα από τον Ήλιο, παρουσιάζοντας τον πρώτο με ασημένιο (και όχι χρυσό) τόξο, μέχρι τους Ελληνιστικούς χρόνους ο Απόλλωνας είχε συνδεθεί πια στενά θρησκευτικά με τον ήλιο. Το επίθετό του, Φοίβος, αποδόθηκε αργότερα. Οι παλαιότερες αναφορές στον Απόλλωνα ως ταυτοποιημένο με τον θεό Ήλιο εμφανίζονται στα λιγοστά διασωθέντα αποσπάσματα του έργου “Φαέθων”, του Ευριπίδη. Στο δράμα αυτό, ο Ήλιος φαίνεται, αρχικά, να παρουσιάζεται ως ξεχωριστός από τον Απόλλωνα, αλλά κοντά στο τέλος του έργου η Κλυμένη, μητέρα του Φαέθοντα, θρηνεί το χαμό του παιδιού της από τον Ήλιο λέγοντας πως οι άνθρωποι ορθώς και κυριολεκτικώς τον αποκαλούν Απόλλωνα [με τη σημασία Απολλύων =Καταστροφέας]. Η ταύτιση Ηλίου-Απόλλωνα εμφανίζεται ωστόσο και νωρίτερα σε φιλοσοφικά κείμενα του Παρμενίδη, του Εμπεδοκλή, των Ορφικών, αλλά και του Πλουτάρχου. Ο Ψευδο-Ερατοσθένης, μάλιστα, γράφει για τον Ορφέα: “Έχοντας πάει κάτω στον Άδη για τη σύζυγό του και βλέποντας τι είδους πράγματα υπήρχαν εκεί, δεν συνέχισε να λατρεύει το Διόνυσο, αλλά πίστεψε πως ο Ήλιος είναι ο μεγαλύτερος των θεών, ο Ήλιος στον οποίο επίσης απευθυνόταν ως Απόλλωνα. Ξυπνώντας κάθε νύχτα γύρω στα χαράματα και ανεβαίνοντας στο βουνό Παγγαίον περίμενε την ανατολή του ηλίου, ώστε να τον δει πρώτος. Γι´ αυτό, ο Διόνυσος, οργισμένος μαζί του, έστειλε τις Βασσαρίδες [Μαινάδες], όπως αναφέρει ο Αισχύλος οι οποίες τον ξέσκισαν και διασκόρπισαν τα μέλη του. Πάντως, στα μυθολογικά κείμενα Απόλλων και Ήλιος είναι σχεδόν παντού ξεχωριστοί. Ο θεός Ήλιος, ο γιος του Υπερίωνα, με το ηλιακό του άρμα, αν και συχνά αποκαλείται Φοίβος δεν αποκαλείται Απόλλων. Οι Ρωμαίοι ποιητές συχνά αναφέρονταν στον θεό Ήλιο ως Τιτάν. Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε πως κι ο Ασκληπιός και ο Διόνυσος κάποιες φορές ταυτοποιούνται επίσης με αυτόν τον Απόλλωνα Ήλιο.

Konstantinosa.oikonomou@gmail.com

Αισχύλου: Προμηθέας Δεσμώτης Ηχοβιβλίο-AUDIOBOOK - διαβάζει ο Κων/νος Οικονόμου +ΒΙΝΤΕΟ

     Αισχύλου: Προμηθέας Δεσμώτης +ΒΙΝΤΕΟ

        Ηχοβιβλίο-AUDIOBOOK - διαβάζει ο Κων/νος Οικονόμου

   Στην τραγωδία Προμηθεύς δεσμώτης, ο Αισχύλος πραγματεύεται την ηρωική αντίσταση του αλυσοδεμένου στον Καύκασο Προμηθέα να υποκύψει στο θέλημα του Δία. Θεωρείται από άλλους κριτικούς το μεσαίο ή από τους περισσότερους το πρώτο μέρος τριλογίας, που συναποτελείται από τα έργα Προμηθεύς λυόμενος και Προμηθεύς πυρφόρος.

Στον Προμηθέα δεσμώτη, τμήμα μιας τριλογίας με αμφίβολη λοιπόν σειρά κατάταξης, ο Αισχύλος αποκαλύπτει τη βαθιά θρησκευτική ιδιοσυγκρασία του, δίχως να αποφεύγει –εσκεμμένα ίσως, εξαιτίας των δημοκρατικών του πεποιθήσεων– κάποιες νύξεις σκεπτικισμού και αμφισβήτησης σε ό,τι αφορά την κοσμική εξουσία του Δία. Ο πυρήνας του έργου του Προμηθέως δεσμώτου είναι το θέμα ενός ασταμάτητου αγώνα κατά της δύναμης της εξουσίας, η οποία, εν προκειμένω, συμβολίζεται με τον Δία. Το θέμα της τραγωδίας είναι η τιμωρία του Τιτάνα Προμηθέα από τον βασιλέα των θεών, στην άκρη του κόσμου, στις αρχές της βασιλείας του Δία και οι βασικοί «ήρωες» είναι θεοί, ένας μύθος απλούς, δηλαδή, για την αριστοτέλεια κριτική και μάλιστα δίχως λύσιν, η οποία επέρχεται, πιθανώς, στον Προμηθέα λυόμενο.

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΜΕ ΤΟ AUDIOBOOK ΕΔΩ:

Πανικός απ’ την πανίδα Γράφει ο Γιάννης Φρύδας ΣΤΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ 9

 Πανικός απ’ την πανίδα

Πώς να γλυτώσει αυτή η φλούδα
απ’ το τσακάλι και την αρκούδα;                                         

(τροποποιημένοι στίχοι Νίκου Γκάτσου)

Γράφει ο Γιάννης Φρύδας

ΣΤΟ  ΚΑΦΕΝΕΙΟ  ΤΟΥ  ΓΙΑΝΝΗ  9

Γιάννο, σαν θέλεις πρώβατα, Γιάννο, σαν θέλεις γύδια,

κάτσε κοντά και φύλα τα, μη σου τα φαν οι λύκοι!

                                                        (τροποποιημένοι στίχοι δημοτικού τραγουδιού)

Γλυτώσαμε απ’ τον λύκο και πέσαμε στην αρκούδα

  Ο Μήτσιος αντί να χουχουτάει, για να φεύγουν τα ζ’λάπια, γράφει άρθρο για τις ζημιές που προξενούν.

  Το τσακάλι ή τσιάκαλος λένε ότι τρώει ένα. Ο Κώστας Τσιάκαλος δεν τρώει κανένα (με λίγο ψωμοτύρι βολεύεται), ο Αλέκος Τσιάκαλος (γειά σου, Αλέκο!) λιτοδίαιτος φαίνεται κι αυτός. Ο Γιάννης Τσιάκαλος πρέπει να τα τρώει δυο σίγουρα, μπουρεί κι παραπάν’... Δεν κτίζεται τέτοιο σώμα με φακή. Ο παπα-Τσιάκαλος το λέει καθαρά: «ουκ επ’ άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος, χρειάζεται και καμιά καλοψημένη πλάτη», αλλά ακριβείς πληροφορίες δεν έχουμε. Τη μεγάλη ζημιά την κάνει ο Τσακαλώτος. Αυτός κοντεύει να φάει δέκα εκατομμύρια Έλληνες. Λένε, μάλιστα, πως θα φάει και τον Τσίπρα. Ε, ας τον φάει, γιατί θα μου λείψει απ’ το κοπάδι;

  Ο λύκος τρώει μέχρι 99. Τα υπόλοιπα δεν τα δηλώνει, για να πάρει το κοινωνικό μέρισμα, να μπει στο κοινωνικό τιμολόγιο της ΔΕΗ και να μην τον πιάνουν τα εισοδηματικά κριτήρια, ώστε να μπορούν να πάρουν μετεγγραφή τα λυκόπουλα στα πανεπιστήμια. 

  Η αρκούδα δε φαίνεται να κάνει πολλή ζημιά. Συνήθως τρώει φυτική ύλη, φρούτα, καρπούς, χαλάει και καμιά κυψέλη, γιατί πάντα θέλει μέλι στο πρωινό της και σπάνια μπορεί να φάει και κάνα μανάρι. Απολύτως υγιεινή διατροφή! Αφού κυκλοφορεί με τον θερμιδομετρητή στην τσάντα της. Καλά λένε πως περισσότερο απ’ την αρκούδα τρώει ο αρκουδιάρης.

  Η αλεπού έχει πλούσιο βιογραφικό, αλλά κατάφερε επικοινωνιακά να θεωρείται ψιλικατζής στις ζημιές και πότε την αντιμετωπίζουν σαν τον Ρουβίκωνα και δεν τη συλλαμβάνουν ή αν τη βάλουν για καμιά «αγαθοεργία» στη φυλακή, τη βγάζουν σύντομα έξω, με τις ευεργετικές διατάξεις του νόμου Παρασκευόπουλου. Για να αποφεύγουμε τις ζημιές της, η λύση είναι να μην έχουμε κότες. «Ούτι κότις έχουμι ούτι μι ν’ αλ’πού μαλώνουμι» δε λέει η παροιμία;

  Κάτι κ’νάβια, κάτι έσβια κάνουν επίσης ζημιές, όμως θεωρούνται πολιτικοί αγωνιστές και όχι μόνο δεν τιμωρούνται, αλλά επιβραβεύονται κιόλας…  

  Καλά, με τόσα επιβλαβή, τι κάνει εκείνος ο Σκύλλας στην Καληκώμη; Τζάμπα τον ταΐζουμε κομμάτια;

    Εξήγηση…

  Προς όσους προβλημάτισε η γραφή των γυδοπρώβατων και κυρίως όσους βιάστηκαν να με κατακεραυνώσουν για το ανορθόγραφον επισημαίνω:

  Η λέξη πρώβατα με ω πάλι πρόβατα σημαίνει, δε σημαίνει γαϊδουρομούλαρα. Όταν μιλάς προφορικά, λες πρόβατα με όμικρον ή πρώβατα με ωμέγα; 

  Προφορικά, αλλού τα κάνουμε τα λάθη, όχι στα γράμματα. Λέμε: «Μη γνώτω η αριστερά σου τι ποιεί η δεξιά σου» Το σωστό είναι: «Μη γνώτω ποια είναι η αριστερά σου και ποια η δεξιά σου». Άλλο παράδειγμα λάθους το: «φονιάδες των λαών Αμερικάνοι». Το σωστό είναι και να λέγεται: «φραγκοφονιάδες των λαών οι Αμερικάνοι».

  Με ω γράφονται τα πρόβατα τα ακουλουκούρ’γα, όπως και γύδες  με υ είναι αυτές που έχουν δυο κέρατα, ενώ γίδες με ι είναι οι κουτσοκέρες και με η οι σιούτες.

  Μήπως είναι το λάθος κρυπτογραφικόν; Σκεφτείτε κι αυτήν την εκδοχήν. Βαίνομεν προς εκλογάς!... Σοφόν θα ήτο να απευθυνθούν οι ανησυχούντες σε ειδικούς αστυνομικούς. Προτείνομεν τον Θεόδωρον Τρυφέρην, ως γραφολόγον (από ζερβό) και τον Γεώργιον Δήμον παράλληλης ειδίκευσης (και προπαντός από προσήλιο). Εις τον Χρήστον Καλομπάτσιον μην απευθύνεστε, διότι δεν ασχολείται με την πολιτικήν και θα σας παραπέμψει εις Αθανάσιον Φλέγγα και ποιος βγάνει τόση πεζοπορία από Γρυμπιανά μέχρι  Σπαρτήσι, για μια χαζαμάρα που έγραψεν εις καφετζής… 

  Τα πρόβατα δεν έχουν σχέση με εκλογές. Το διαβεβαιώνει ο κόμης Μιραμπώ (για να λέει κόμης, απ’ την Καληκώμη πρέπει να ήταν, κάνας Μπαλατσούκας, κάνας Παράσχ’ς ή  το πολύ κάνας Σιρέτ’ς).

  Λέει ο Μιραμπώς: «Τα πρόβατα πηγαίνουν για σφάξιμο και δε λένε τίποτα, δεν ελπίζουν τίποτα. Αλλά τουλάχιστον δεν ψηφίζουν τον χασάπη που τα σκοτώνει ούτε τον αστό που τα τρώει».

  Ακούτε τα πρόβατα; Ενώ εμείς «θα πουλήσουμε τον γάιδαρο να φτιάξουμε σαμάρι».

Επώνυμα και ιδιότητες ζώων στην Αργιθέα

  Στην Αργιθέα έχουμε πολλά επώνυμα με ονόματα ζώων και περισσότερους Αργιθεάτες με διάφορες ιδιότητες αυτών των ζώων. Τσιάκαλος στο Καταφύλλι, Σκύλλας στην Καληκώμη, Αρκούδας στο Ανθηρό, Αστρίτης (αυτό του ξιραμένου του ’νι στ’ Σ’κιά Πετρωτού, αλλά ιμένα δε μι τσιμπάει, γιατί το ’χου πρώτου ξάδιρφου),  Τσιώνος στο Θερινό, Πούλιος στο Βλάσι (θέλ’ς Μπάμπη, θέλ’ς Απουστόλη) Κίσσας και Καλιακούδας στα Κουμπουριανά. 

  Εδώ τώρα, δε μιλάμε για χωριό, μιλάμε για καταφύγιο άγριων ζώων και πτηνών. Ρωτάτε και το Δασαρχείο, αν δεν πιστεύετε. Όλοι οι Κουμπουριανίτες λέγονται Κισσαίοι. Εξαιρείται ο Καλιακούδας και τέσσερα πέντε άλλα επώνυμα. Είναι τόσοι πολλοί που στο πανηγύρι, μόλις έλεγε ο Σωτήρης Καραμπίνης να σηκωθεί στον χορό η παρέα του Τάκη Κίσσα, σηκωνόταν όλο το χωριό. Για να ξεχωρίζουν μεταξύ τους, έκαναν χρήση φιλολογικών ψευδώνυμων (παρατσούκλια) ή ονόματα γονέων (Καλός, Παπής, Στέφου Προυκόπ’ς,  Γιώργου Βαγγέλ’ς, η Ρήνη τ’ς Λιφτιρία τ’ς Μήτρινας...).

  Ύστερα από μακροχρόνια έρευνα σ’ αυτό το χωριό, όλα δείχνουν πως κάποιους λόγω συμπεριφοράς τους εκτόπιζαν, τους εξόριζαν δηλαδή και τους περνούσαν απέναντι από το ποτάμι, αλλάζοντάς τους το επώνυμο. Κι επειδή, ως προσήλιο χωριό, δεν είχαν Σιβηρία τους έστελναν στα Ραγάζια, στο Κοζιοκάρι και στην Κερασούλα,  που είναι ακριβώς το ίδιο. Καζιακούρας, Ποζιός, Ράιος, Θανασιάς, Τσιατσιάνης, είναι επώνυμα εκδιωχθέντων. Θανασιάδες είχαν και στο Τσιοκαρίσι, αλλά αυτοί ήταν δικασμένοι με αναστολή και τους άφηναν εκεί για συνετισμό.

  Τον Καζιακούρα σκέφτονται να τον διώξουν κι απ’ το Ραγάζι. Κώστα, αναμέρα μόνος σου! Φεύγα για το Ασπρόρεμα! Καλύτερα στ’ Ασπρόρεμα. Στην Κόλαση, στο Τριζόλ’ θα σε στείλουν. Το Τριζόλ’ κόλαση είναι παντού έτσι κι αλλιώς… 

  Ας έρθουμε τώρα στις ιδιότητες. Από ποιον θα ξεκινήσουμε; Απ’ τον πρώτο πολίτη της περιοχής ασφαλώς. Ε! άμα ιδείς λίγο μακριά τον δήμαρχο και μια αρκούδα, δεν ξεχωρίζεις ποιος είναι ο δήμαρχος και ποιο το ζ’λάπι. Για καλό και για κακό, κρατάτε αποστάσεις! Απ’ την αρκούδα μπορεί και να γλυτώσετε, απ’ τον δήμαρχο δύσκολα…

  Ο Μήτσιος! Ναι, αυτός με το άρθρο. Λύκος σας λέω. Σε κάθε χωριό κόβει 99 ψήφους. Φέτος, λέει, θα κόψει από 99 και σε αλαργινότερα χωριά, γιατί ο καλός ο λύκος τρώει αλάργα απ’ τη φωλιά του. Θα ψηφίζουμε τον Παπακώστα και θα βγαίνει ο Μήτσιος!

  Αχιλλέας Αντωνίου, ο Καντάφι να καταλάβετε. Τρία χρόνια ήταν στη Λιβύη και πέρασε το μισό πετρέλαιο στην ελληνική ΑΟΖ. Πώς νομίζετε βρέθηκε το πετρέλαιο στην Κρήτη… Είχε διασυνδέσεις στο νησί, μιας και νουνός του ήταν ο αείμνηστος δάσκαλος Στέλιος Βιλανάκης. Άριστος δάσκαλος, αλλά το ’κανε το λάθος. Αν κράταγε τον Αχιλλέα όταν τον βάφτιζε δυο λεπτά μέσα στο νερό, θα είχε γλυτώσει η περιοχή… Όταν περάσει, λοιπόν, ο Αχιλλέας σε χωράφι με ρόκες, ξεχάστε τις ρόκες! Θα μείνουν μόνο οι ροκιές (εξηγήστε παρακαλώ στους νέους τι είναι οι ροκιές και τα βαντάκια με την ευκαιρία). Καλύτερα να μπουν είκοσι έσβια, θα μείνουν και λίγα γούτσια (ξαναεξηγήστε) για σας, παρά αυτός. Το περίεργο με τον Αχιλλέα είναι άλλο: Πώς είναι δυνατόν, Στεφανιώτης και να κλέβει; Στεφανιώτης και να κλέβει ρόκες; Εμείς μόνο γιδοπρόβατα και μόνο παχιά. Τα αδύνατα τα αφήναμε να ψοφήσουν μόνα τους. Καταφύγαμε στην επιστήμη, στην ψυχολόγο μας. Δώσαμε ένα λεπτομερές ιστορικό, αναφέραμε ότι μικρός έμεινε λίγα χρόνια στα  Βραγκιανά, ότι δεν έπεσε ποτέ από γάιδαρο και τα λοιπά. 

  Μας είπε, λοιπόν, η ψυχολόγος: Δε φαίνεται να έχει σχέση με τραυματικές και μετατραυματικές  (του ’παμαν, δεν έπισι απού  π’θινά)  καταστάσεις  παιδικής  και προεφηβικής ηλικίας. Τα στεφανιώτικα γονίδιά του τον ωθούσαν στην κλοπή, αλλά πού να έβρισκε γιδοπρόβατα, και μάλιστα παχιά, στα Βραγκιανά; Γι’ αυτό έκλεβε ρόκες αναγκαστικά, αυτό που έβρισκε. Κι εγώ ρόκες κλέβω εδώ, τι άλλο να κλέψω; 

  Λέτε να είναι Στεφανιώτισσα και η ψυχολόγος; Ξέρει κάποιος να μας πει;

  Νομίζω πια πως τώρα είναι ώρα να σας αφήσω να κάνετε μόνοι σας ανάλογες αντιστοιχίσεις είτε ατομικές, είτε γενικές. 

  π.χ. οι άνθρωποι είμαστε μπούφοι. Φαίνεται αυτό κι απ’ αυτούς που ψηφίζουμε.

        οι άνθρωποι είμαστε γαϊδούρια. Στην υπομονή. Αλλιώς, πώς θα αντέχαμε αυτούς που ψηφίζουμε;

 

    Παρατήρηση καφετζή

  Σε προηγούμενο Καφενείο έγραψα για τον Ζαχαρία Παπαντωνίου, έκανε μια εκδήλωση ο Καρδαμπίκης στη Γρανίτσα προς τιμήν του. Να μου το θυμηθείτε!  Με τόσα ζώα που αράδιασα από «τα άγρια και τα ήμερα του βουνού και του λόγγου», θα ξανακάνει εκδήλωση για τον Στέφανο Γρανίτσα. 

  Τρυ’ητής ακόμα μι του παλιό Αλέξηηηηη! Τρυγάς καμιά ψήφο; 

Γουρ’νοπαρέα…

Ήμασταν μια παρέα, γουρ’νουπαρέα,

καμιά δεκαουχτώ πιδιά!

Κι πάηναμαν για γ’ρούνια

και φέρναμε πουλιά…

  Είναι ένα κυνηγοτράγουδο. Το τραγούδι αυτό χορεύεται με έναν ιδιότυπο τρόπο. Οι χορευτές κυνηγοί χορεύουν ξυπόλυτοι και το τραγουδούν σιωπηλά ή σιωπηρά (διαλέξτε ποιο σας κάνει), για να μην προγκάν τα ζ’λάπια. 

  Ήμασταν, λοιπόν, μια παρέα κυνηγών που αποτελούνταν από πολλές συνιστώσες και μετά από είκοσι περίπου χρόνια διαλυθήκαμε, σαν το Πασόκ. Κι ο Σύριζα αν θυμάστε είχε καμιά δωδεκαριά συνιστώσες (οι μισές, μάλιστα, ήταν εναντίον του κοινοβουλευτισμού), αλλά μετά ενώθηκαν σε μία συνιστώσα, της εξουσίας και της κουτάλας. Ακόμη και με την ψεκασμένη συνιστώσα των αστραποΚαμένων ενώθηκε, ίνα πληρωθή το ρηθέν δια του προφήτου λέγοντος… η εξουσιοκόλληση είναι ισχυροτέρα πάσης άλλης κόλλησης, ακόμη κι αυτής ταύτης της οξυγονοκόλλησης. Κόλλησα με την κόλληση!... Ξεκόλλησα! Προχωράμε… 

  Είχαμε και καλά σκυλιά, αλλά όταν αρχίσαμε να τρωγόμαστε σαν τα σκυλιά, η παρέα διασκορπίστηκε. Κρατάμε πια και αναπολούμε τις κυνηγετικές αναμνήσεις μας. Δεν είναι καλό να διαφωνούν, να ψυχραίνονται και να μαλώνουν οι άνθρωποι. Είναι, όμως, πολύ χειρότερο να μην προσπαθούν, όταν περνάει ο αρχικός θυμός, να αποκαθιστούν τις σχέσεις τους και να ειρηνεύουν. Δεν έχει πια και η κοινωνία μας τέτοια δυναμική, γιατί χαλάρωσε δραματικά και δεν μπορεί να σταθεί ως ασπίδα προστασίας των ανθρώπων. Πόσο θα ήθελα να ξαναζήσω το αντάμωμα αυτής της παρέας στην Κρανιά, στου Κώστη ή όπου αλλού! Ας το αφήσουμε λίγο στον χρόνο!

  Είχαμε μια ομάδα, ομαδάρα! Οι μόνοι που μπορούσαμε σε οποιαδήποτε στιγμή να κατεβάσουμε και συνδυασμό για τις εκλογές, αλλά σιγά μην αφήναμε το κυνήγι για να κυνηγάμε ψήφους. Είχαμε βέβαια και πολιτικούς στην παρέα, με κορυφαίο τον δήμαρχο Χρήστο Καναβό. Έπιανε το καρτέρι ο Χρήστος, έβγαζε πεντέξι κινητά και τον ασύρματο και μίλαγε συνέχεια. Άκουγαν τα αγριογούρουνα, δεν έβγαιναν στα καρτέρια. «Είναι ο δήμαρχος στη Σμίξη, γυρνάτε απάν’» έλεγε η αρχηγός τους. «Αντί να κυνηγάει αυτούς που δεν τον ψήφισαν, κυνηγάει εμάς».

  Κάποτε ο Χρήστος μιλούσε με έναν υπουργό και του ’λεγε: 

─ Πέρασαν δώθε προς το Κουζιουκάρι τα ζ’λάπια, κύριε υπουργέ… Τα πααίνει ου Νικτάρ’ς στου κουντό. Αν πιράσουν απού Παλιουκάμαρα, θα τα τριβαλιάσει ου Πούπ’ς, αν πάν’ για τ’ Σκάλα, θα τα θάψει ου Άλκης.

─ Το ξέρω, δήμαρχε, με πήρε πριν ο Γιώργος ο Μπαλάνος κι ο Καραΐτος. 

Αυτά ήταν στον ΟΤΕ και στο Ταχυδρομείο κι όπως καταλαβαίνετε δεν παίζονταν στην επικοινωνία. 

  Η ομάδα αποτελούνταν από πολλά άτομα. Να σκεφτείτε, μια φορά χτυπήσαμε ένα γουρούνι και μας το μοίρασε ο παπάς από ένα κοψιδάκι με το αντίδωρο. Δε μας έκοψε το κεφάλι να το μαγειρέψουμε και να το φάμε στον Παύλο Γάλλο ή στον Βασίλη Παπαϊωάννου, όπου μαζευόμασταν καμιά φορά. Καθένας είχε τον ρόλο του. Βασίλης Μπαλάνος και Θωμάς Ευαγγέλου, επιτελικοί μέσοι. Ο Βασίλης άριστος ιχνηλάτης, τι ιχνηλάτης λέμε, δακτυλικά αποτυπώματα έπαιρνε όπου περνούσε. «Πέρασι ένα 57,5 κιλά» (τα ζύγιζε κιόλας) «κι λίγου παρακάτ’ ανιβαίνουν ιφτά, τρία τρανά κι τέσσιρα μπλιόρια» (λογάριαζε και την ηλικία τους). Ο Χρυσόστομος Γιαννουλάκος κι εγώ εκπροσωπούσαμε τον εκπαιδευτικό κόσμο. Κάποτε έφεραν ένα σκυλί απ’ τη Σερβία και μας λένε: «Πάρτε το και σε δυο ώρες να το μάθετε ελληνικά, για να μας καταλαβαίνει τι λέμε». Μας έπιανε συχνά και βροχή, κρύο, αέρας, ανάβαμε καμιά φωτιά να πυρωθούμε, έφτανε ο Κώστας Μπαλατσούκας, μας την έσβηνε. «Εγώ είμαι πυροσβέστ’ς, δεν αφήνω φωτιές» έλεγε. «Όποιος δεν αντέχει το κρύο, να πηγαίνει να κυνηγάει στα Βραγκιανά με κοντομάνικα». Οι παραβάσεις οδηγούνταν στο Γουρ’νοδικείο και την υπεράσπιση αναλάμβανε ο Μενέλαος (μόνο τον ταυρομάχο Φώτη Τσιούμα δεν μπόρεσε να υπερασπιστεί, όταν του επιτέθηκε η γελάδα στη Λούκα). Οι ποινές ήταν να σε στείλουν σε μακρινό καρτέρι, να φοράς γραβάτα όταν κουβαλάς το γουρούνι, σου γινόταν και η γλώσσα γραβάτα μετά (δυο οι γραβάτες, σε διέγραφαν κι απ’ τον Σύριζα). Τέλος, κάθε κυνηγοσυνάντηση είχε τα δικά της περιστατικά και απρόοπτα, ξεχειμάζαμε με τα αστεία του μπαρμπα-Σπύρου Ζουμπουρλή (Θεός σχωρέστον!), του Άλκη Κωφού, του αστυνόμου και όλων των άλλων της παρέας…

  Σταματώ, γιατί ο Βασίλης Μπαλάνος φωνάζει στον ασύρματο: «Τα σήκουσαν! Του νου σας στα καρτέρια! Μην κραίνιτι! Τα πααίνουν τα σκ’λιά καταπουδού. Έρχουντι!

Του νου σας, λέου!…

Φίλοι, κυνηγοί…

  Του νου σας! λέω κι εγώ… Στη φύση πηγαίνουμε με γνώση και σεβασμό. Μας ενδιαφέρει η αειφορία της, άρα οι δράσεις μας πρέπει να διασφαλίζουν και υπηρετούν κι αυτόν τον σκοπό. Στη φύση πηγαίνουν κι άλλοι άνθρωποι, για διαφορετικούς λόγους ο καθένας. Δεν είμαστε εμείς οι ιδιοκτήτες ούτε… κατακτητές. Προσοχή! Σεβασμός και υπευθυνότητα παντού! Μόνο έτσι κατοχυρώνεις το δικαίωμα να απολαμβάνεις αυτά που σου προσφέρει αυτή η φύση. Έχουμε την ευθύνη της διαχείρισης και της προστασίας της. Τις ασχήμιες εκεί δεν τις κάνει κανένα ζώο, αλλά ο άνθρωπος. Κουβαλάς τα γεμάτα φυσίγγια σου, τα άδεια σε βαραίνουν να τα μαζεύεις και να μην τα αφήνεις σκουπίδια πίσω σου; Κάνε το πράξη από τώρα. Θα δεις ότι θα πάρεις χαρά κι ο ίδιος απ’ αυτή την πράξη…

  Λίγο να συνεχίσω ακόμη, θα περιπέσω στην υποκρισία των ΜΚΟ, οι οποίες προστατεύουν το αγριόγιδο της Πίνδου από την Ομόνοια και τη Βίδρα των Αγράφων από την Πλατεία Κλαυθμώνος. Είναι ικανοί να προστατέψουν και φώκιες στον Κούρλιακα της Καράβας και λευκές αρκούδες στα Κελλάρια Καταφυλλίου… Και δεν τους μαρτυράω τα όρνια της Αφορισμένης, για να τα προστατέψουν κι αυτά…

  Καλά κυνήγια! Και να μου στείλετε καμιά βρασιά, να καλοσκαιρίσω κι φέτου! Ιδώ σια κάτ’ γίν’καμαν ούλοι βίγκαν! Μι τι ν’ αγουράσουμι κριάσι; Ισείς βίγκα τ’ς καταψύξεις! Δεν άκ’σιταν τίπουτα γι τ’ν αναδιανουμή στου γουρ’νουκρίατου; 

  Στείλτε μας μια βρασιά! Θα σας τη φάμε;

6/10/2018