Η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Λατίνους ''Σταυροφόρους'' (12 Απριλίου 1204) +ΒΙΝΤΕΟ Κωνσταντίνος Αθ. Οικονόμου

 

Η άλωση της Κωνσταντινούπολης

από τους Λατίνους ''Σταυροφόρους'' (12 Απριλίου 1204) +ΒΙΝΤΕΟ 

Κωνσταντίνος Αθ. Οικονόμου 

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ: Χρονιά σταθμός για τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία υπήρξε το 1071, όταν στο Ματζικὲρτ ο βυζαντινὸς στρατὸς ηττήθηκε απὸ τους Σελτζούκους, χάνοντας ουσιαστικά τη Μ. Ασία, ενώ οι Νορμανδοί κατέκτησαν την τελευταία βυζαντινή πόλη στην Ιταλία, Βάρη (Bari). Η οικονομία υποχώρησε στη δύναμη ιταλικών πόλεων, στις οποίες είχαν παρασχεθεί σημαντικά προνόμια (Βενετία, Πίζα, Γένουα) με αντάλλαγμα υποτιθέμενη στρατιωτικὴ βοήθεια, εις βάρος, τελικά, της Αυτοκρατορίας. Ακόμη η Κων/λη αντιμετώπιζε μεγάλη διαφθορά, ενώ η φορολόγηση ήταν δυσβάστακτη. Ο Λέων Σγουρός, ο Λέων Γαβαλάς, ο Θεόδωρος Λάσκαρης κι ο Αλέξιος Α΄, δημιούργησαν αυτόνομα κρατίδια εντός της Αυτοκρατορίας. Η άλλοτε ισχυρή κεντρική εξουσία κατήντησε σκιώδης λόγω των εμφανών ανεπαρκειών των Αγγέλων. Στη Δύση, την ίδια εποχή, ο πάπας Ιννοκέντιος Γ΄ (1198) ενδιαφερόμενος για την ισχυροποίηση της παπικής εξουσίας, στόχευε να ηγηθεί ο ίδιος σε επικείμενη Σταυροφορία, επειδή η Παλαιστίνη ανήκε στους διαδόχους του μουσουλμάνου Άραβα Σαλαντίν. Ο Βυζαντινός αυτοκράτορας, Αλέξιος Γ΄, πρότεινε με επιστολή του στον πάπα να ηγηθεί ο ίδιος της Σταυροφορίας. Ο Ιννοκέντιος άρχισε συνεννοήσεις όμως πρώτα για την ένωση των Εκκλησιών, υπονοώντας την υποταγή της Ορθοδοξίας στην παπική τιάρα, απειλώντας ότι, αν ο Αλέξιος Γ’ αντιδρούσε, θα υποστήριζε τον εκθρονισθέντα αυτοκράτορα Ισαάκιο. Ο Αλέξιος Γ’ δε συμφώνησε σε “ένωση” ψυχραίνοντας περισσότερο τις μεταξύ τους σχέσεις. Ταυτόχρονα ο Ιννοκέντιος ειδοποίησε τους ηγέτες της Δύσης για την επικείμενη Σταυροφορία. Γαλλία, Αγγλία και Γερμανία, λόγω εσωτερικών προβλημάτων, απέρριψαν τη συμμετοχή τους. Από τους σημαντικούς βασιλιάδες μόνο αυτός της Ουγγαρίας δήλωσε συμμετοχή. Πάντως ιππότες της Δύσης, κυρίως από τη Γαλλία, δήλωσαν συμμετοχή στην προσπάθεια. Σημαντικό ρόλο στην Δ’ Σταυροφορία έπαιξε ο βενετσιάνος δόγης Ερρίκος Δάνδολος, που ενδιαφερόταν για τα οικονομικά οφέλη της χώρας του, επειδή είχε αντιληφθεί ότι η Ανατολή (χριστιανική και μωαμεθανική) ήταν πηγή πλούτου.

ΟΙ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΕΣ: Οι Σταυροφόροι, με επικεφαλής τον Βονιφάτιο Μομφερατικό, θα συγκεντρώνονταν στη Βενετία, που, αντί κομίστρου, αναλάμβανε να τους διεκπεραιώσει με πλοία στην Ανατολή. Για να συμπληρωθούν τα ναύλα, ο δόγης ζήτησε και πέτυχε την κατάληψη για λογαριασμό της Βενετίας, της ουγγρικής, τότε, Ζάρα (Ζαντάρ), που σημειωτέον ... συμμετείχε στη Σταυροφορία. Όταν ο Πάπας το πληροφορήθηκε, αφόρισε, προσωρινά (!) Σταυροφόρους και Ενετούς. Ο γιος του εκθρονισμένου βυζαντινού αυτοκράτορα Ισαάκιου, Αλέξιος (Δ΄), έχοντας καταφύγει στη Δύση, βλέποντας τις πολεμικές ετοιμασίες, ικέτευσε βοήθεια για την αποκατάστασή του στο θρόνο, προσφέροντας “γη και ύδωρ” στους Δυτικούς, δηλαδή υποταγή στον πάπα και πληρωμή μεγάλου χρηματικού ποσού. Ο Δάνδολος, “οσμιζόμενος” κέρδη, έπεισε και τους Σταυροφόρους. Έτσι, ο Ενετικός στόλος με τους Αλέξιο, Δάνδολο και Βονιφάτιο Μομφερατικό, τον Ιούνιο του 1203, εμφανίσθηκε στην Κων/λη. Οι Βυζαντινοί αιφνιδιασμένοι, είδαν τους Λατίνους να σπάνε την αλυσίδα του Κεράτιου και να καταλαμβάνουν το λιμάνι καταστρέφοντας τα ναυλοχούντα βυζαντινά πλοία. Μάλιστα, μετά από ολιγοήμερη πολιορκία, κατέλαβαν προσωρινά την πόλη τον Ιούλιο του 1203, παρά την αντίσταση των Βαράγγων μισθοφόρων! Ο ανίκανος Αλέξιος Γ, εγκατέλειψε την πόλη παίρνοντας το δημόσιο θησαυροφυλάκιο. Ο Ισαάκιος Β' αποφυλακίστηκε και επανήλθε στον θρόνο, ενώ ο γιος του Αλέξιος ανακηρύχθηκε συν-αυτοκράτορας (Αλέξιος Δ'). Έτσι, ο φαινομενικός στόχος της πολιορκίας, η αποκατάσταση του Ισάακιου στο θρόνο, επετεύχθη. Όμως την ώρα της αμοιβής των Σταυροφόρων, διαπιστώθηκε πως τα ταμεία ήταν άδεια. Απελπισμένος ο συν-αυτοκράτορας προσπάθησε να συλλέξει τα υποσχεθέντα με πρόσθετους φόρους, δασμούς, τάματα Ναών, κ.α. Όμως ο λαός, επαναστάτησε ανακηρύσσοντας αυτοκράτορα τον Αλέξιο Ε΄ Μούρτζουφλο. Εκείνος δεν δέχθηκε να τηρήσει τους όρους των προκατόχων του, αρνούμενος συμβιβασμό. Συγχρόνως προσπάθησε να οργανώσει την άμυνα της πόλης για ενδεχόμενη επίθεση.

Η ΑΛΩΣΗ: Η σύγκρουση Ελλήνων και Σταυροφόρων ήταν αναπόφευκτη και το Μάρτιο του 1204 πραγματοποιήθηκε συνθήκη διαμέλισης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μεταξύ Βενετίας και Σταυροφόρων. «Εν ονόματι του Χριστού, πρέπει να καταλάβουμε, δια των όπλων, την πόλη προς δόξαν του Θεού, της Αγίας Ρωμαϊκής Εκκλησίας και της Αυτοκρατορίας!», διεκήρυττε στομφωδώς η συνθήκη. Την παραμονή της τελικής εφόδου οι Λατίνοι επίσκοποι, εξαπέλυσαν ανθελληνικούς μύδρους, αποκαλώντας το Μούρτζουφλο προδότη, δολοφόνο, Ιούδα, ενώ τους Έλληνες σχισματικούς, επειδή αρνούνταν την παπική πρωτοκαθεδρία. Οι πόρνες, που πρόσφεραν .. πνευματική ανάταση στους Σταυροφόρους, στάλθηκαν μακριά. Οι ιερωμένοι εξομολόγησαν τους στρατιώτες, τους χορήγησαν Όστια (Κοινωνία) και τους καθησύχαζαν. Στις 12/4, η επίθεση κατευθύνθηκε στο Κεράτιο τείχος. Οι Ενετοί, δένοντας τις γαλέρες τους ανά δύο, τις υπερύψωσαν με κατασκευές οδηγώντας τις γεμάτες στρατό κατά των πύργων. Μετά από σκληρή μάχη, το απόγευμα κατέλαβαν δύο πύργους και άρχισαν να εισχωρούν στην πόλη. Η ανίκανη βυζαντινή ηγεσία απέδειξε πως δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει τις περιστάσεις. Ο Μούρτζουφλος και ευγενείς εγκατέλειψαν την πόλη προς τη Θράκη. Την επομένη οι επιτιθέμενοι άρχισαν να προελαύνουν χωρίς αντίσταση. Η Βασιλεύουσα έπεσε μετά την εγκληματική πειρατική εκστρατεία που λέγεται Δ' Σταυροφορία. Τα βυζαντινά στρατεύματα κατέθεσαν τα όπλα. Οι εκδιωχθέντες Ιταλοί έποικοι προέβησαν σε αντίποινα κατά του πληθυσμού. Καθώς οι νικητές Σταυροφόροι διέσχιζαν τους δρόμους της πόλης, γυναίκες, γέροντες, παιδιά, που δε μπόρεσαν να δραπετεύσουν, τους υποδέχτηκαν σχηματίζοντας το σημείο του σταυρού με τα χέρια τους, και ζητωκραύγαζαν το Μομφερρατικό, πιστεύοντας ότι επρόκειτο για μια εναλλαγή στο θρόνο. Όμως, οι “στρατιώτες του Θεού” δεν λυπήθηκαν κανέναν. Πυρπόλησαν τεράστιο τμήμα της πόλης. Το αυτοκρατορικό ανάκτορο λεηλατήθηκε. Η βία των στρατιωτών δεν φείσθηκε ούτε κοριτσιών ούτε αφιερωμένων στο Θεό παρθένων. Η πόλη περιήλθε σε χάος. Γέροντες, γυναίκες και παιδιά έτρεχαν εδώ κι εκεί προσπαθώντας να σώσουν τη ζωή και την τιμή τους. Ιππότες, και Ενετοί ανταγωνίζονταν σε ένα τρελό αγώνα λεηλασίας. Αυτοί οι ευσεβείς ληστές διέπραξαν πληθώρα εγκλημάτων. Ξιφουλκούσαν και λεηλατούσαν κατοικίες κι εκκλησίες. Η Ορθοδοξία υφίστατο κάθε είδους προσβολή. Εκκλησίες και μοναστήρια λεηλατήθηκαν. Μοναχοί και ιερωμένοι υπέστησαν προσβλητική μεταχείριση. Οι Σταυροφόροι τοποθετούσαν άμφια ιερέων στις ράχες των αλόγων τους. Εικόνες αποσπώνταν ή θρυμματίζονταν. Δισκοπότηρα απογυμνώθηκαν από πολύτιμους λίθους μεταβαλόμενα σε κρασοπότηρα. Καλύμματα Αγίων Τραπεζών και χρυσοκέντητα παραπετάσματα τεμαχίστηκαν διαμοιραζόμενα. Η Αγία Τράπεζα της Αγια-Σοφιάς, τεμαχίστηκε, για την αρπαγή πολύτιμων υλικών. Άλογα και μουλάρια οδηγήθηκαν στο Ναό για να μεταφέρουν φορτία ιερών σκευών, χρυσών και αργυρών πλακών του θρόνου, αμβώνων, διακοσμήσεων, βεβηλώνοντας το μέγιστο ναό της Χριστιανοσύνης. Μια από τις πόρνες που επανέκαμψαν για να στεφανώσουν τον “ιερό” ... ιπποτικό αγώνα κάθισε στην πατριαρχική καθέδρα και χόρευε τραγουδώντας άσεμνα τραγούδια προς τέρψη των στρατιωτών. Τίποτα δεν έμεινε σεβαστό στην Πόλη από τους αδίστακτους “ιππότες”: εκκλησίες, λείψανα, μνημεία. Ο αυτόπτης Χωνιάτης διασώζει τον τρόπο φυγάδευσής του, μαζί με άλλους, από έναν φίλο του Ενετό. Μπροστά τους πορευόταν ο πατριάρχης «χωρίς σάκο, χρήματα, ράβδο, υποδήματα, μόνο με έναν επενδύτη», γράφει, «σαν ένας πραγματικός απόστολος ή μάλλον σαν ένας πραγματικός μιμητής του Ιησού Χριστού, καθώς καθόταν σε ένα γαϊδούρι, με τη διαφορά ότι εκείνος δεν εισερχόταν θριαμβευτικά στη νέα Σιών αλλά την εγκατέλειπε». Στη διάρκεια της λεηλασίας, χάθηκαν πολύτιμα έργα τέχνης, βιβλιοθήκες λαφυραγωγήθηκαν, χειρόγραφα καταστράφηκαν. Πάντως μεγάλο μέρος των κλαπέντων βυζαντινών θησαυρών εκποιήθηκε το 1795 απὸ τη πνέουσα τα λοίσθια Βενετία για πολεμικὲς ανάγκες! Οι αυτοκρατορικοί τάφοι, στους Αγίους Αποστόλους, με πρώτο εκείνον του Ιουστινιανού, λεηλατήθηκαν. Κατόπιν οι ευσεβείς ληστές έστρεψαν την προσοχή τους στα αγάλματα. Τα ορειχάλκινα άλογα, στολίδια του Ιπποδρόμου, μεταφέρθηκαν από τον Δάνδολο στην πόλη του, για τη διακόσμηση του προαυαλίου του Αγίου Μάρκου. Μεγάλο πλήθος ορειχάλκινων αγαλμάτων λιώθηκαν και μετατράπηκαν σε νομίσματα! Μεταξύ αυτών ήταν πολλά δημιουργήματα της προ Χριστού εποχής. Άλλο πεδίο “δόξης” λαμπρόν για τους εμπαίκτες του Σταυρού ήταν τα ιερά λείψανα. Και οι πλέον ευσυνείδητοι σταυροφόροι, πίστευαν, πως αντισταθμίζαν την παραβίαση του όρκου τους, κλέβοντας ένα ιερό λείψανο δωρίζοντάς το στην εκκλησία της ιδιαίτερης πατρίδας τους. Η λεηλασία αυτή διήρκεσε σαράντα χρόνια! Οι ανώτεροι παπικοί ιερωμένοι έσπευδαν να οικειοποιηθούν τα ιερά λάφυρα ανενδοίαστα. Ο Τίμιος Σταυρός τεμαχίστηκε διαμοιραζόμενος σε βαρόνους. Οι Ενετοί έκλεψαν την εικόνα της Θεοτόκου του Ευαγγελιστή Λουκά. Σε περιοχές της Γαλλίας έφθασαν μεταξύ άλλων, το ακάνθινο στεφάνι του Χριστού, ο χιτών και η ζώνη της Θεοτόκου, τμήμα ενδύματος του Κυρίου, η κάρα του Ιωάννη του Βαπτιστή, δύο μεγάλοι σταυροί από Τίμιο Ξύλο, κ.ά. Τα περισσότερα απ' αυτά τα ιερά λείψανα στη Γαλλία καταστράφηκαν συνειδητά από ... “φωτισμένα πνεύματα” στη Γαλλική Επανάσταση. Ακόμη, Λατίνοι ιερείς από Γαλλία, Φλάνδρα και Ιταλία, επιδόθηκαν σε άγρα λειψάνων, με αποτέλεσμα να μη μείνει καμιά σημαντική εκκλησία ή μονή στη Δύση χωρίς μερίδιο αυτής της λεηλασία. Επακολούθησε η εκλογή νέου αυτοκράτορα (Βαλδουίνος της Φλάνδρας) και ο διαμελισμός των βυζαντινών εδαφών με τη μερίδα του λέοντος στη Βενετία. Η Αγία Σοφία περιήλθε στον κλήρο της Βενετίας και ο Βενετός Θωμάς Μοροζίνι έγινε “Πατριάρχης” της παπικής Εκκλησίας. Σε αυτή τη συγκυρία, δημιουργήθηκαν νέες εστίες Ελληνισμού: η Αυτοκρατορία του Πόντου, η Αυτοκρατορία της Νίκαιας, το Δεσποτάτο της Ηπείρου και, αργότερα, το Δεσποτάτο του Μυστρά.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΛΩΣΗΣ: Το γεγονός της πτώσης της Βασιλεύουσας στους Σταυροφόρους ήταν πολυσήμαντο: Επισφράγισε τη φθίνουσα πορεία της Αυτοκρατορίας. Καθόρισε de facto τις σχέσεις με τη Δύση και το ανερχόμενο οθωμανικό κράτος. Τα γεγονότα που περιγράψαμε οδήγησαν το λαό της Πόλης, δύο αιώνες μετά, να πει: “κρεῖττον φακιόλιον Τούρκων ἢ καλύπτρα λατινική.” Το χάσμα Ανατολής - Δύσης, ανοικτό από το 1054, κατέστη αγεφύρωτο. Συνηγόρησαν σ' αυτό οι Δυτικοί που είδαν τα γεγονότα ως «αιρετικών τιμωρία» και «νίκη της Χριστιανοσύνης»! Οι Βυζαντινοὶ συνειδητοποίησαν ότι οι Λατίνοι ήταν ο ουσιαστικὸς εχθρός, γιατί απ᾿ αυτοὺς κινδύνευε η ορθόδοξη πίστη, διαμορφώνοντας, προϊόντος του χρόνου, τη στάση των ανθενωτικών, που προτιμούσαν συνεργασία με Οθωμανοὺς παρά φράγκικη λυκοφιλία, επιλέγοντας “το μη χείρον, βέλτιστον”. Η άλωση του 1204 είχε και ευεργετικὲς συνέπειες. Ο Ρωμηὸς θα συνειδητοποιήσει τη σημασία της διάλυσης της Αυτοκρατορίας και η αντιλατινική φιλοσοφία θα μετουσιωθεί σε εθνική ομοψυχία. Τέλος, λόγω της διάσπασης των επιμέρους εθνοτήτων της αυτοκρατορίας, θα εμφάνισθει η εθνική συνείδηση.

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

70 χρόνια πριν, σαν σήμερα: Η ίδρυση της Εθνικής Οργανώσεως Κυπρίων Αγωνιστών 1.4.1955 Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου

 

70 χρόνια πριν, σαν σήμερα: 

Η ίδρυση της Εθνικής Οργανώσεως Κυπρίων Αγωνιστών 1.4.1955 + ΒΙΝΤΕΟ

Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου

   

Εβδομήντα χρόνια πριν! Η Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών (ΕΟΚΑ), η οργάνωση Ελλήνων της Κύπρου, έδρασε την περίοδο 1955-9 για την απελευθέρωση του μαρτυρικού νησιού από το βρετανικό ζυγό και την Ένωση με την Ελλάδα. Στρατιωτικός αρχηγός ήταν ο Στρατηγός Γεώργιος Γρίβας Διγενής. Πολιτικός αρχηγός της ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος. Η ΕΟΚΑ υποστηρίχθηκε από το σύνολο του λαού και του πολιτικού κόσμου της Ελλάδας, πλην ΚΚΕ¹. Η έναρξη του αγώνα, την 1η Απριλίου σηματοδοτήθηκε με επίθεση σε κυβερνητικά κτίρια, αστυνομικούς σταθμούς, τον ραδιοσταθμό και στο βρετανικό στρατόπεδο Αμμοχώστου. Η δραστηριότητα συνεχίστηκε με επιθέσεις σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις, ενέδρες σε βρετανικά οχήματα και εκτελέσεις Βρετανών, και Κυπρίων συνεργατών των Βρετανών. Η δραστηριότητα της ΕΟΚΑ έληξε την 24η/12/1959 με τη συμφωνία της Ζυρίχης. Τελικά η ανεξαρτησία, αλλά όχι η Ένωση, κηρύχθηκε στις 15/8/1960. Η αρχή είχε γίνει αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό για τους αγωνιστές της ΕΟΚΑ. Η ένωση με την Ελλάδα ήταν ο απώτερος στόχος. Αν και η ανεξαρτησία έφερε προσωρινά ειρήνη στο νησί, εντούτοις το νέο Σύνταγμα απαγόρευε την ένωση της Κύπρου με άλλο κράτος και κάθε πιθανή διχοτόμηση. Καθιστούσε εγγυήτριες δυνάμεις την Ελλάδα, την Τουρκία και τη Βρετανία. Η Βρετανία κατάφερε, μέσω της συμφωνίας, να διατηρήσει στρατιωτικές βάσεις στο νησί μειώνοντας τον βαθμό ανεξαρτησίας. Αξίζει να σημειώσουμε ότι αυτές οι περιοχές μετατράπηκαν αργότερα με βρετανική μονομερή απόφαση σε κτήση του βρετανικού στέμματος [sic!] και όχι απλώς βάση (κάτι σαν το Γιβραλτάρ)!

Η ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ: Η συνεισφορά της Εκκλησίας στην προσπάθεια ήταν καθοριστική. Η οργάνωση ΟΧΕΝ ήταν ο προθάλαμος εισόδου στην ΕΟΚΑ και πολλοί αγωνιστές ξεκίνησαν από εκεί. Τη μεταλαμπάδευση της εξέγερσης στους νέους, είχε αναλάβει η ΑΝΕ («Άλκιμος Νεολαία ΕΟΚΑ»). Με “παράνομες” προκηρύξεις καθώς και το έντυπο «Εγερτήριον Σάλπισμα» βοήθησε στη διάδοση του ιδεολογικού υποβάθρου της εξέγερσης. Στις 15/1/1950, η Εθναρχούσα Εκκλησία Κύπρου πραγματοποίησε Δημοψήφισμα, στο οποίο ο Ελληνικός Κυπριακός λαός ψήφισε την Ένωση με την Ελλάδα, σε ποσοστό 95,7%. Οι Άγγλοι, όμως, τήρησαν αρνητική στάση. Στις 28/7/1954, ο Υφυπουργός Αποικιών, Χένρυ Χόπκινσον, ανέφερε “η Κύπρος έχει στρατηγική αξία, και γι' αυτό ουδέποτε θα τύχει αυτοδιάθεσης”. Η Ελλάδα, το 1954, ζήτησε από τον ΟΗΕ την «Εφαρμογήν της αρχής των ίσων δικαιωμάτων και της αυτοδιάθεσης των λαών, στην περίπτωσιν του λαού της Κύπρου». Στις 17/12/1954, η Γ.Σ. του Ο.Η.Ε. απέρριψε την αίτηση!!! Στις 9/3/1956, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος συνελήφθη στο αεροδρόμιο Λευκωσίας, από το οποίο θα μετέβαινε στην Αθήνα, για συνομιλίες με την Ελληνική Κυβέρνηση. Την ίδια μέρα συνελήφθησαν και οι: Μητροπολίτης Κερύνειας, Παπασταύρος Παπαγαθαγγέλου και Πολύκαρπος Ιωαννίδης. Όλοι εξορίστηκαν σε μια άλλη αποικία της ''Γηραιάς Αλβιόνος'', τις Σεϋχέλλες.

 

 ΗΡΩΩΝ ΠΑΝΘΕΟΝ: Στις 10 Μαΐου 1956 πρωτοποτίστηκε το δέντρο της λευτεριάς! Οι: Μιχαλάκης Καραολής και Ανδρέας Δημητρίου απαγχονίστηκαν στις φυλακές Λευκωσίας, για τη δράση τους, ως μέλη της Ε.Ο.Κ.Α. Ενταφιάστηκαν στις κεντρικές φυλακές. Εκεί, αργότερα, θα ταφούν άλλα έντεκα μέλη της Ε.Ο.Κ.Α. Στις 9/8/1956 απαγχονίζονται οι: Ανδρέας Ζάκος, Χαρίλαος Μιχαήλ και Ιάκωβος Πατάτσος. Άλλοι τρεις αγωνιστές απαγχονίζονται στις 21/9, οι: Μιχαήλ Κουτσόφτας, Ανδρέας Παναγίδης και Στέλιος Μαυρομάτης. Ακολούθησε η θυσία του Γρηγόρη Αυξεντίου (3/3/1957), στη μονή Μαχαιρά, όταν οι Άγγλοι έριξαν βενζίνη κι εμπρηστικές βόμβες στο κρησφύγετό του, οπότε ο ήρωας έγινε ολοκαύτωμα. Ξημερώματα της 14ης Μαρτίου 1957 απαγχονίστηκε ο 19χρονος μαθητής Ευαγόρας Παλληκαρίδης. Στις 5/7/58, οι Άγγλοι συνέλαβαν ένα παιδί, στο Αυγόρου, και πυροβόλησαν εναντίον αμάχων του χωριού. Φονεύθηκαν οι: Παναγιώτης Ζαχαρία και Λουκία Παπαγεωργίου, έγκυος μητέρα έξι παιδιών. Στις 2/9/1958, στο Λιοπέτρι, Άγγλοι στρατιώτες περικύκλωσαν τέσσερις αγωνιστές της Ε.Ο.Κ.Α. Οι: Ανδρέας Κάρυος, Φώτης Πίττας, Ηλίας Παπακυριακού και Χρήστος Σαμαράς, έπεσαν νεκροί. Στις 19 Νοεμβρίου 1958, οι Άγγλοι σκότωσαν και τον Κυριάκο Μάτση, στο Κάτω Δίκωμο.

   

ΧΡΟΝΙΚΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΕΠΟΥΣ: Ο αγώνας εξερράγη στις 0.30" το πρωί της lης Απριλίου 1955. Η Κύπρος μετατράπηκε σε ηφαίστειο, τρομάζοντας τους αποικιοκράτες. Τα γαλανόλευκα λάβαρα υψώθηκαν παντού. Ολόκληρο το νησί έγινε μια απέραντη γαλανόλευκη σημαία. Κι η ατμόσφαιρα ηλεκτρίστηκε από πολεμικά τροπάρια του Γένους και εμβατήρια ξεσηκωμού. Το έθνος ξύπνησε, θυμήθηκε την Αγία Λαύρα, το εθνικό όνειρο θέριεψε παίρνοντας σάρκα και οστά. Εκείνη την πρώτη νύχτα χτύπησε η ομάδα του Γρηγόρη Αυξεντίου στη Δεκέλεια. με αποστολή να προκαλέσουν διακοπή του ηλεκτρικού ρεύματος σ' όλο το νησί. Ο Μάρκος Δράκος με την ομάδα "Αστραπή" ανατίναξαν το Ραδιοφωνικό σταθμό. Πρώτος νεκρός ο Μόδεστος Παντελή. Ο ήρωας πέθανε από ηλεκτροπληξία επιχειρώντας καταστροφή ηλεκτροφόρων καλωδίων. Την 1η Απριλίου 1955, η Κύπρος ξύπνησε αναστατωμένη πριν χαράξει η αυγή. Η αναστάτωση σύντομα έδωσε τη θέση της στον ενθουσιασμό. Το πανηγύρι άρχιζε. Κι ο Διγενής κυκλοφορούσε την προκήρυξή του: “Με την βοήθειαν τού θεού, με πίστιν εις τον τίμιον αγώνα μας, με την συμπαράστασιν ολοκλήρου τού Ελληνισμού και με την βοήθειαν των Κυπρίων, αναλαμβάνομεν τον αγώνα διά την αποτίναξιν τού Αγγλικού ζυγού, με σύνθημα το οποίον μάς κατέλιπαν οι πρόγονοί μας ως ιεράν παρακαταθήκην: "'Η τάν ή επί τάς". Είναι καιρός να δείξωμεν, ότι εάν η διεθνής διπλωματία είναι άδικος και άνανδρος, η Κυπριακή ψυχή είναι γενναία. Εάν οι δυνάσται μας δεν θέλουν να αποδώσουν την λευτεριά μας, μπορούμε να την διεκδικήσωμεν με τα ίδια μας τα χέρια και με το αίμα μας (...)” Αρχικά η ΕΟΚΑ ιδρύθηκε με σκοπό τη διενέργεια μικρής εκτάσεως στρατιωτικών επιχειρήσεων, κυρίως δολιοφθοράς σε αγγλικούς στόχους στην Κύπρο, για δημιουργία θορύβου που θα υποβοηθούσε τις πολιτικές ενέργειες του Μακαρίου για τη λύση του Κυπριακού ζητήματος. Στη συνέχεια, μετά το ναυάγιο των διαπραγματεύσεων του Μακαρίου με τον κυβερνήτη Χάρτιγκ (αρχές 1956), της εξορίας του πρώτου από τον δεύτερο (9/3/1956) και των μεγάλης κλίμακας επιχειρήσεων του Χάρτιγκ κατά της ΕΟΚΑ, η οργάνωση αναμετρήθηκε ανοιχτά με τους Βρετανούς. Νέος κυβερνήτης ανέλαβε ο Χιού Φούτ, που ζητά να συναντηθεί με τον Γρίβα. Το Κυπριακό ζήτημα συζητείται σε πολλά παρασκηνιακά επίπεδα. Συγχρόνως εκδηλώθηκε μεγάλης κλίμακας οργανωμένη επίθεση των Τουρκοκυπρίων κατά των Ελληνοκυπρίων και των περιουσιών τους σε άμεση συνέργεια με τους Βρετανούς!! H ΕΟΚΑ τότε ξανάρχισε τη δράση της, ενώ επαναλαμβάνονταν μεγάλης κλίμακας επιχειρήσεις των Βρετανών κατά της ΕΟΚΑ. Λίγες εβδομάδες αργότερα, συνεχίζονται οι επιθέσεις των Τουρκοκυπρίων, τους οποίους τώρα κτυπά η ΕΟΚΑ. Οι Άγγλοι με την πολιτική τους δημιουργούν στην Κύπρο συνθήκες διακοινοτικής διαμάχης. Τελικά ο αγώνας έμεινε ημιτελής: η Κύπρος ανεξάρτητη, όμως διχοτομημένη και αδικαίωτη στον αγώνα για Ένωση.

   

ΕΠΙΜΥΘΙΟ: Οι θυσίες του κυπριακού Ελληνισμού δεν ευοδώθηκαν. Το νησί, εξ αιτίας συμφερόντων των μεγάλων δυνάμεων και λαθών των ελληνικών κυβερνήσεων, έμεινε εκτός ελληνικού κράτους. Τα διδάγματα, όμως, οι αγώνες και οι θυσίες των νέων της Ε.Ο.Κ.Α. αποτελούν παρακαταθήκες πάνω από το εφήμερο, το ιδιοτελές και τη νεοελληνική φιλαυτία μας. Ο ίδιος ο Ελληνισμός της Κύπρου συνεχίζει και σήμερα να διαπνέεται από την ίδια ηρωική παρακαταθήκη κι όποτε χρειάστηκε έμεινε σταθερά πιστός στη μνήμη των αγωνιστών της ΕΟΚΑ, απορρίπτοντας σχέδια τύπου Ανάν, δείχνοντας απίστευτη γενναιότητα απέναντι στο βόρειο κατακτητή γείτονά της, τολμώντας να αντιταχθεί ακόμη και σε τρόικες, παραδειγματίζοντας τη Μητέρα Πατρίδα.

ΥΠΟΜΝΗΜΑ 1. ΤΟ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΑΚΕΛ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΗΣ ΕΟΚΑ: Ο Ριζοσπάστης γράφει στη στήλη «Σαν σήμερα»: «1955: Έναρξη του ένοπλου αγώνα της Εθνικής Οργάνωσης Κυπρίων Αγωνιστών (ΕΟΚΑ), που στόχο είχε την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Είχε έντονο αντικομμουνιστικό και εθνικιστικό χαρακτήρα. Επικεφαλής ήταν ο Γ. Γρίβας (που στην Κατοχή έδρασε ως αρχηγός της αντικομμουνιστικής οργάνωσης Χ), ενώ τη συγκατάθεσή του είχε δώσει και ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος. Στο στόχαστρό της βρέθηκαν Τουρκοκύπριοι, αλλά και συνδικαλιστές, μέλη και στελέχη του ΑΚΕΛ. Η δράση της συντέλεσε στην έξαψη του εθνικιστικού μίσους»!!
Δηλαδή ο Αγώνας ενός σκλαβωμένου τμήματος του Ελληνισμού, για την ενσωμάτωσή του στον εθνικό κορμό δεν μπορεί κατά τους δογματιστές κομμουνιστές να έχει ως δεδομένο τον Εθνικιστικό του χαρακτήρα...

 2.  Τόσο το ΚΚΕ όσο και το ΑΚΕΛ όχι μόνο στάθηκαν ενάντιοι στον Αγώνα της ΕΟΚΑ, αλλά φρόντισαν από τη μία πλευρά να χαρακτηρίσουν «βαρελότους» και «τρακατρούκες» τους σκληροτράχηλους Μαχητές της, ενώ από την άλλη ως κοινοί ρουφιάνοι από τον ραδιοφωνικό σταθμό «η φωνή της αλήθειας», που έδρευε στη Μόσχα, φρόντισαν να πληροφορήσουν τους Βρετανούς ιμπεριαλιστές, ότι πίσω από το ψευδώνυμο του Διγενή κρυβόταν ο Γεώργιος Γρίβας. Οι Τουρκοκύπριοι «που βρέθηκαν στο στόχαστρο» της ΕΟΚΑ [όπως αναφέρουν οι ινστρούχτορες της ακελικής καθοδήγησης],  ήταν οι αστυνομικοί βασανιστές που είχαν επιστρατεύσει οι Άγγλοι αποικιοκράτες για να ξυλοφορτώσουν βάναυσα τον Κυπριακό Λαό, ο οποίος διαδήλωνε υπέρ της Ένωσης και συμπαρατασσόταν στο πλευρό της ΕΟΚΑ. Είναι χαρακτηριστικό πως  Ακόμα και ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα είχε υποκλιθεί μπροστά στο μεγαλείο των Αγωνιστών της ΕΟΚΑ και εμπνεύστηκε από τις τακτικές της για το δικό του αντάρτικο.

Το ΑΚΕΛ αν και εκείνη την περίοδο στήριζε τον αγώνα για Ένωση με την Ελλάδα, εναντιώθηκε στον αγώνα της ΕΟΚΑ και κατηγορήθηκε ότι συνεργαζόταν με τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες (Ιντελιτζενς Σερβις) για να τον σαμποτάρει. Την προδοσία του Κυπριακού αγώνος κατήγγειλε η ίδια η ΕΟΚΑ με το βιβλίο της «Η κομμουνιστική ηγεσία του Κυπριακού αγώνος». Στην σελίδα 44 αναφέρει «Και ενώ αί Κυπριακαί Αρχαί ζαλισμέναι από τον αιφνιδιασμόν της 1ης Απριλίου προσπαθούν ματαίως να βρούν ποιοί οι πρωτεργάται και αρχηγοί του κινήματος, ο αρχηγός του ΚΚΕ Ζαχαριάδης εις την ραδιοφωνικήν εκείνην ομιλίαν του, αποκαλύπτει διά πρώτη φοράν είς τους Άγγλους την ταυτότητα του Διγενή. Και το ακελικόν όργανον "Ν. Δημοκράτης" έσπευσε να δημοσιεύση την ομιλίαν εκείνην δια να μεταδοθή και εν Κύπρω παντού η προδοσία».[1] Αποτέλεσμα της στάσεως των κομμουνιστών ήταν το αγγλικό BBC (εκπομπή 29 Αυγούστου 1956) να επαινή το ΑΚΕΛ, διότι: «Με φυλλάδια του αντιτίθεται εις την ΕΟΚΑ και ζητεί συνέχισιν της εκεχειρίας και την ειρήνευσιν [...] πράγμα που δεικνύει ότι το ΑΚΕΛ έχει συναίσθησιν των επιθυμιών του λαού».[1] Επίσης οι κομμουνιστές με έγγραφο της Κεντρικής Γραμματείας του ΑΚΕΛ (Σεπτέμβρης 1955) καλούν τους Κυπρίους «να σαμποτάρουν τον έρανον υπέρ των πολιτικών κρατουμένων [...] διότι τα χρήματα, προωρίζοντο διά την αγοράν όπλων της εγκληματικής ΕΟΚΑ».[1] Το ΑΚΕΛ αμφισβητεί αυτές τις κατηγορίες και αμφισβητεί ότι τα μέλη του που σκοτώθηκαν από την ΕΟΚΑ ήταν όντως προδότες. Περισσότερα από 30.000 αγγλικά στρατεύματα χρησιμοποιήθηκαν για να καταστείλουν την εξέγερση ενώ σκοτώθηκαν 104 άτομα. Σύμφωνα όμως με άλλες εκτιμήσεις λέγεται ότι ο αριθμός αυτός ήταν τριπλάσιος.

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ, 40΄ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΗΣ ΕΟΚΑ: 

Konstantinosa.oikonomou@gmail.com

1. Αποτέλεσμα της στάσης των κομμουνιστών ήταν το αγγλικό BBC (29/8/1956) να επαινεί το ΑΚΕΛ, διότι: «Με φυλλάδια του αντιτίθεται εις την ΕΟΚΑ και ζητεί συνέχισιν της εκεχειρίας και την ειρήνευσιν πράγμα που δεικνύει ότι το ΑΚΕΛ έχει συναίσθησιν των επιθυμιών του λαού»! Ακόμη η ΕΟΚΑ στο βιβλίο: «Η κομμουνιστική ηγεσία του Κυπριακού αγώνος», καταγγέλει στη σελίδα 44: «Και ενώ αί Κυπριακαί Αρχαί ζαλισμέναι από τον αιφνιδιασμόν της 1ης Απριλίου προσπαθούν ματαίως να βρούν ποιοί οι πρωτεργάται και αρχηγοί του κινήματος, ο αρχηγός του ΚΚΕ Ζαχαριάδης εις ραδιοφωνικήν ομιλίαν του, αποκαλύπτει διά πρώτη φοράν είς τους Άγγλους την ταυτότητα του Διγενή. Και το ακελικόν όργανον "Ν. Δημοκράτης" έσπευσε να δημοσιεύση την ομιλίαν δια να μεταδοθή και εν Κύπρω παντού η προδοσία». Δες σχετικά: Nancy Crawshaw, The Cyprus Revolt

Το κορίτσι με τα Μαύρα του Μιχ. Κακογιάννη + ΒΙΝΤΕΟ Ιστορία Ελληνικού Κινηματογράφου 4. από τον Κων/νο Οικονόμου

 

Το κορίτσι με τα Μαύρα του Μιχ. Κακογιάννη + ΒΙΝΤΕΟ  

[Ιστορία Ελληνικού Κινηματογράφου 4.]  από τον Κων/νο Οικονόμου

    Το κορίτσι με τα μαύρα είναι ένα από τα μεγάλα έργα του Μιχάλη Κακογιάννη, του σκηνοθέτη ιστορικών-κλασικών ελληνικών ταινιών του 1956. Το σενάριο και η σκηνοθεσία ανήκουν στον ίδιο ενώ πρωταγωνιστούν στο ρόλο των ερωτευμένων που τον παίζουν εκ του φυσικού μιας και οι δυο τους ήταν τότε πραγματικό ζευγάρι και πίσω από τις κάμερες. Γυρίστηκε στην Ύδρα¹ – εντυπωσιακές οι εικόνες του νησιού μια δεκαετία μετά το Μεγάλο Πόλεμο με τον εντυπωσιακό για τα σημερινά δεδομένα χαρακτηριστικό: με μία μόνο κάμερα!

   

Το σενάριο του έργου: Η Μαρίνα (Έλλη Λαμπέτη) ζει στην Ύδρα ορφανή πατρός, με την μητέρα της, Φρόσω (Ελένη Ζαφειρίου) και τον αδερφό της Μήτσο (Ανέστης Βλάχος). Η μητέρα της, ούσα χήρα, διατηρεί σχέση με τον νεότερό της Πανάγο (Στέφανος Στρατηγός) και γι' αυτό έχει δώσει δικαιώματα στη συντηρητικά και σεμν[ότυφ]η κοινωνία του νησιού, κάτι που εξοργίζει το Μήτσο, ο οποίος θεωρεί ότι, σύμφωνα με τα ήθη της εποχής, οφείλει να υπερασπιστεί την τιμή της οικογένειας. Έτσι εξωθείται στο να ξυλοκοπήσει δημόσια μάλιστα τη μητέρα του δημόσια. Στο σπίτι της οικογένειας επικρατεί μια τραγική κατάσταση, την οποία η Μαρίνα δεν μπορεί να διαχειριστεί.

   Στο νησί, στο μεταξύ την προηγουμένη είχαν έρθει για διακοπές δύο φίλοι, ο Παύλος (Δημήτρης Χορν) και ο Αντώνης (Νότης Περγιάλης) οι οποίοι και νοίκιασαν δωμάτια στο σπίτι της Μαρίνας. Ο Παύλος αρχίζει να δείχνει ενδιαφέρον προς τη Μαρίνα και οι δύο νέοι ερωτεύονται. Όμως ο Χρήστος (Γιώργος Φούντας), ένας νταής ψαράς του νησιού, ερωτευμένος με τη Μαρίνα, κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να την κατακτήσει με τρόπο παντελώς ανοίκειο. Η Μαρίνα τον μισεί, επειδή αυτός ήταν η αιτία για την αυτοκτονία της μοναδικής και αγαπημένης μεγαλύτερής της αδερφής, την οποία εκείνος είχε προσβάλει. Ο Χρήστος, καταστρώνοντας ένα σχέδιο με τους φίλους του, τρυπάει την βάρκα που θα έπαιρνε ο Παύλος για να συναντήσει τη Μαρίνα σε εξοχική τοποθεσία του νησιού. Το αποτέλεσμα είναι η βάρκα να βυθιστεί και να πνιγούν τρία παιδάκια, από τα πολλά που πήρε ο Παύλος έτσι για βόλτα, επειδή του το είχαν ζητήσει. 

 

Ύστερα από το ατύχημα, η Μαρίνα μαθαίνει ποιος ήταν ο υπαίτιος, απευθύνεται στον Χρήστο και τον αναγκάζει να παραδοθεί. Η ομολογία του θα απαλύνει τις τύψεις του Παύλου. Η Μαρίνα που τον αγαπάει, θα ζητήσει από τον Παύλο να φύγει από το νησί για να κάνει ένα νέο ξεκίνημα. Ο Παύλος θα συμφωνήσει, μα την επομένη θα αλλάξει για άλλη μια φορά γνώμη. Έτσι, την ώρα που η Μαρίνα κοιτά απελπισμένη από το μουράγιο το πλοίο που φεύγει από το νησί καθώς νομίζει ότι της πήρε τον καλό της... εκείνος την πλησιάζει από πίσω της για να μείνει για πάντα κοντά της! Είναι η σκήνη σε μακρινό πλάνο που κλείνει το έργο.

Παίζουν :

• Μαρίνα – Έλλη Λαμπέτη,

• Παύλος - Δημήτρης Χορν.

• Φρόσω - Ελένη Ζαφειρίου,

• Χρήστος – Γιώργος Φούντας,

• Αντώνης – Νότης Περγιάλης

• Μήτσος – Ανέστης Βλάχος

• Πανάγος- Στέφανος Στρατηγός

• κυρ-Αριστείδης - Νίκος Φέρμας

• χωροφύλακας - Θανάσης Βέγγος

  
  
  Ο Μαν. Κρανάκης γράφει για το έργο: Η Ύδρα του Κακογιάννη είναι ασπρόμαυρη, μελαγχολική, φτιαγμένη από ανομολόγητα μυστικά και μικρές ανθρώπινες ιστορίες, ένα «κορίτσι με τα μαύρα» από μόνη της, πανέμορφο, αγέρωχο, βαθιά πληγωμένο, παγιδευμένο μέσα σε ένα χωροχρόνο που ορίζεται από το ελληνικό φως για να «φωτίσει» τις σκιές μέσα από τις οποίες αναδύεται κάθε φορά πιο τραυματισμένη η επιθυμία για φυγή. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Μιχάλης Κακογιάννης φυλάει τις μοναδικές στιγμές ευτυχίας για την ηρωίδα του, όταν αυτή είναι εγκλωβισμένη μέσα στο περασμένης αίγλης αρχοντικό ξενοδοχείο, με τα παράθυρα κλειστά αλλά τα αυτιά ανοιχτά στη δυνατή βοή που έρχεται απ' έξω.

Η ταινία έκοψε 87.552 εισιτήρια,και κατατάχθηκε στην 4η θέση ανάμεσα στις μόλις 24 ελληνικές ταινίες της ίδιας σεζόν. Αξίζει να αναφέρουμε ότι Το κορίτσι με τα μαύρα απέσπασε ασημένιο Βραβείο στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Μόσχας, Χρυσή Σφαίρα ως καλύτερη ξένη ταινία από την Επιτροπή Ανταποκριτών Ξένου Τύπου στην Αμερική, ενώ ήταν και υποψήφια για Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών.

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

1. Επίσης, κάποια εξωτερικά πλάνα είναι γυρισμένα στον  Πειραιά και στον Πόρο

Μια ταινία που σημάδεψε μια δύσκολη- εμφυλιοπολεμική εποχή - 1948: Οι Γερμανοί ξανάρχονται +ΒΙΝΤΕΟ Κων/νος Οικονόμου

 

Μια ταινία που σημάδεψε μια δύσκολη- εμφυλιοπολεμική εποχή -1948: 

Οι Γερμανοί ξανάρχονται +ΒΙΝΤΕΟ

Κων/νος Οικονόμου

Πρόκειται για μια ελληνική δραματική κομεντί με έντονα στοιχεία σάτιρας του 1948, σε σκηνοθεσία Αλέκου Σακελλάριου. Η ταινία αναφέρει χαρακτηριστικά στους εισαγωγικούς τίτλους ότι πρόκειται για έναν σατυρικό εφιάλτη. Το σενάριο γράφτηκε από τον σκηνοθέτη σε συνεργασία με τον Χρήστο Γιαννακόπουλο, μόνιμο συνεμπνευστή του Σακελλάριου σε τόσες και τόσες αξέχαστες ελληνικές επιτυχίες του Σινεμά.  Η παραγωγή έγινε από τη Φίνος Φιλμ και την Ένωση Συνεργαζόμενων Καλλιτεχνών. Στην ταινία πρωταγωνιστούν οι: Βασίλης Λογοθετίδης, Μίμης Φωτόπουλος, Βαγγέλης Πρωτοπαππάς [μόνιμος παρτεναίρ του Λογοθετίδη], Λαυρέντης Διανέλλος, Ντίνος Δημόπουλος, Ίλια Λιβυκού, Νίτσα Τσαγανέα και Χρήστος Τσαγανέας.

   Κεντρικό πρόσωπο στην ταινία είναι ένας φιλήσυχος οικογενειάρχης, ο Θόδωρος, ο οποίος μετά το τέλος της Κατοχής βλέπει τα εμφύλια πάθη να θεριεύουν και όλοι να έχουν ξεχάσει το δράμα της που πέρασαν όλοι τους λίγα χρόνια πριν. Μια μέρα, λοιπόν, στον προμεσημεριανό του ύπνο, ονειρεύεται πως οι Γερμανοί ξανάρχονται και όλοι αρχίζουν να ξαναζούν την αγριότητα που ζούσαν μέχρι πριν λίγα χρόνια.

   Η δράση της ταινίας τοποθετείται στην Αθήνα. Η ταινία ξεκινά με τον Θόδωρο να ψωνίζει από ένα πλανόδιο πωλητή, όπου και συναντά ένα γνωστό του, ενώ παρακάτω τσακώνονται δύο άτομα για τα πολιτικά, με τον Θόδωρο να διαφωνεί με όλα αυτά. Λίγο πιο κάτω βλέπει έναν τραυματία, ενώ παρακάτω γίνεται θύμα διασταυρουμένων πυρών, χωρίς όμως να πάθει κάτι. Επιστρέφοντας σοκαρισμένος στην αυλή όπου ζει, λέει στους γείτονες του πόσο αποστρέφεται αυτή την κατάσταση, να μην μπορεί μετά τον πόλεμο να βρει η Ελλάδα ησυχία. Εν τω μεταξύ ένας από τους γείτονές του, ο Ζήσης διαβάζει στην εφημερίδα ότι ο Χίτλερ τελικά ίσως επέζησε κάπου στο Τιρόλο μαζί με την Εύα Μπράουν. Μη θέλοντας να ακούσει άλλο, ο Θόδωρος πάει και κάθεται στην καρέκλα του, όπου τον παίρνει ο ύπνος.

 

 ''Ξυπνάει'' απότομα, όταν ακούει φωνές από έξω, ότι η Ευρώπη δέχεται ξανά επίθεση από τους Γερμανούς. Παρεμβάλλεται μια αφήγηση, για το πώς η Γερμανία αρχίζει να κυριαρχεί ξανά στην Ευρώπη. Αφού τελειώσει η αφήγηση, η ταινία επιστρέφει στην αυλή, όπου όλοι μαζί ακούνε γερμανικά στο ραδιόφωνο. Η δεύτερη αυτή ''Κατοχή'' τους βρίσκει ξανά στην πείνα και την εξαθλίωση: ο Ζήσης έκανε ψητό τον ... σκύλο του, τον Φλοξ, η Ουρανία (γυναίκα του Θόδωρου) βράζει τον Τζιτζιφρίγκο, ένα  ... καναρίνι, για την κόρη τους κλπ. Παράλληλα παρατηρούσαν έναν τύπο να τους παρακολουθεί και να κάνει βόλτες έξω από την αυλή τους. Κάποια στιγμή ο τύπος αυτός μπαίνει μέσα στην αυλή τους και μετά από ανάκριση βρίσκει ένα ραδιόφωνο που είχαν κρύψει στο πηγάδι τους, οπότε συλλαμβάνονται όλοι οι άντρες της αυλής.

Η πλοκή έπειτα μεταφέρεται στις φυλακές, όπου όλοι βρέθηκαν στο ίδιο κελί, ενώ μαζί τους βρίσκεται κι ένας πατριώτης που τους λέει ότι τα κάγκελα είναι φαγωμένα και θα μπορέσουν να φύγουν. Αφού κατάφεραν να αποδράσουν, τελικά βρίσκονται σε μία ψυχιατρική κλινική, στην οποία τους περίμεναν πέντε πατριώτες να τους οδηγήσουν στα βουνά. Ο Θόδωρος μένει μόνος του, για να μιλήσει με τον Νίκο, ο οποίος θα τους οδηγούσε εκεί. Τελικά εμφανίζεται ένας τρελός, με τον οποίο αρχικά ο Θόδωρος συμφωνούσε σε όλα, ενώ κατόπιν λύνεται η παρεξήγηση, μόνο που οι Γερμανοί είχαν επίσης έρθει στην κλινική. Έτσι εκείνος ο τύπος εμφανίζεται ξανά, όμως με μια ηρωική κίνηση η Έλλη τον αφοπλίζει και τελικά τον ακινητοποιούν δένοντάς τον σε μία καρέκλα. Κατόπιν αρχίζει η ανταλλαγή πυρών.

Η ταινία τελειώνει με τον Θόδωρο να παραμιλάει στον ύπνο του. Εντέλει αντιλαμβάνεται ότι όλα αυτά ήταν ένας εφιάλτης, βλέποντας τους γείτονες του στην καθιερωμένη ρουτίνα τους. Η ταινία ολοκληρώνεται με έναν διδακτικό μονόλογο του Θόδωρου, που απευθύνεται στο καναρίνι του, το οποίο τελικά ελευθερώνει από το κλουβί του.

Διανομή ρόλων

• Βασίλης Λογοθετίδης... ως Θόδωρος Γκινόπουλος, φιλήσυχος οικογενειάρχης κουρασμένος από τα πάθη του εμφυλίου που ζητά ηρεμία για τον τόπο.

• Ίλυα Λιβυκού... ως Έλλη, πατριώτισσα νοσοκόμα, που βοηθά πατριώτες να διαφύγουν στα βουνά.

• Μίμης Φωτόπουλος... ως Νίκος, πατριώτης που θα βοηθήσει πέντε πατριώτες να διαφύγουν στα βουνά.

• 
  
  Γεωργία Βασιλειάδου... ως η γυναίκα του Λευτέρη.

• Νίτσα Τσαγανέα... ως Ουρανία Γκινοπούλου, σύζυγος του Θόδωρου.

• Λαυρέντης Διανέλλος... ως Λευτέρης, ένας από τους γείτονες του Θόδωρου στην αυλή, με δεξιές ιδέες.

• Βαγγέλης Πρωτοπαππάς... ως Ζήσης, ένας από τους γείτονες του Θόδωρου στην αυλή, καθωσπρέπει τύπος, αυτός που ενημερώνει τους γείτονες του ότι ο Χίτλερ ίσως ζει.

• Μαρίνα Σμυρνάκη... ως η κόρη του Θόδωρου, αρραβωνιασμένη με έναν Άγγλο.

• Ώρα Βαζά... ως η γυναίκα του Ζήση.

• Ντίνος Δημόπουλος... ως Ξενοφών, ένας από τους γείτονες του Θόδωρου στην αυλή, με αριστερές ιδέες.

• Λουκιανός Ροζάν... ως κατάσκοπος των Γερμανών, ο οποίος τους συλλαμβάνει. Χαρακτηριστικά του το ύψος, καθώς και τα γυαλιά ηλίου που φορούσε συνεχώς.

• Θεόφιλος Ασημακόπουλος... ως πατριώτης, τον οποίο συναντούν μέσα στη φυλακή και τους βοηθά να δραπετεύσουν.

• Χρήστος Τσαγανέας... ως ο τρελός της κλινικής, που μονολογεί συνεχώς: Άνθρωποι, άνθρωποι, προς τι το μίσος και ο αλληλοσπαραγμός [...]

Συμμετέχουν επίσης:

• Γιώργος Βλαχόπουλος

• Κώστας Πετριτσόπουλος

• Δημήτρης Ιλατζής

• Στέφανος Στρατηγός

• Γιώργος Καρέτας

• Ιωάννης Σχοινάς

• Ρένος Κουλμάσης

• Γιώργος Τσούχλος

• Δημήτρης Καλογήρου

• Νίκος Φέρμας

• Σταύριος Κυριαζής

• Δημήτρης Χατζηαντωνίου

• Μιχαήλ Λεσέγκο

• Γιάννης Χειμωνίδης

• Αλέξης Οφροσίμοφ

• Χριστόφορος Χειμάρας

• Η ταινία προβλήθηκε στις αίθουσες Αθηνών-Πειραιώς-Προαστίων το 1948 και έκοψε στην πρώτη προβολή 136.033 εισιτήρια, ποσό ρεκόρ για την εποχή. Η πρώτη προβολή έγινε στο κινηματοθέατρο «Ρεξ» (Ρεξ/Κοτοπούλη) και τον κινηματογράφο «Κρόνος» (Κοτοπούλη/Κρόνος).

• 
  
  Η ταινία αποτελεί κινηματογραφική μεταφορά θεατρικού έργου των Σακελλάριου - Γιαννακόπουλου, που είχε ανεβεί υπό τον ίδιο σχεδόν τίτλο («"Οι Γερµανοί ξανάρχονται...", σατυρικός εφιάλτης σε τρεις πράξεις κι επίλογο») τη χειμερινή σεζόν 1946-47 (πρεμιέρα: Σάββατο, 19 Οκτωβρίου 1946[6]) από τον θίασο Μαρίκας Κοτοπούλη στην ομώνυμη θεατρική σκηνή του κινηματοθεάτρου «Ρεξ». Μάλιστα στην ταινία συμμετείχαν αρκετοί από τους ηθοποιούς της θεατρικής παράστασης. Την εποχή που ανέβηκε η θεατρική παράσταση, είχε προκαλέσει μεγάλη αίσθηση, διότι στην Ελλάδα οι πολιτικές εξελίξεις δεν είχαν καταλαγιάσει, ελέω Εμφυλίου Πολέμου.

• Ήταν η πρώτη κινηματογραφική ταινία που σκηνοθέτησε ο Σακελλάριος. Μάλιστα στην ταινία παίζει και τον μικρό ρόλο ενός άνδρα που παρακολουθεί καυγά. Ήταν η πρώτη μεγάλη εμπορική επιτυχία της Φίνος Φιλμ και θεωρείται προπομπός των μεγάλων επιτυχιών του Φίνου και του ελληνικού κινηματογράφου που ακολούθησαν.

• Στην ταινία αυτή κάνουν το κινηματογραφικό τους ντεμπούτο αρκετοί γνωστοί ηθοποιοί, όπως η Ίλυα Λιβυκού, που στη συνέχεια συνέθεσε αχώριστο κινηματογραφικό, αλλά και θεατρικό δίδυμο με τον Βασίλη Λογοθετίδη. Επίσης πρωτοεμφανίζεται ένας από τους μεγαλύτερους "μάγκες" του ελληνικού κινηματογράφου, ο Νίκος Φέρμας. Την πρώτη τους εμφάνιση έκαναν επίσης οι Στέφανος Στρατηγός, Μίμης Φωτόπουλος, Λαυρέντης Διανέλλος.

• 
  
  Την παράσταση "κλέβει" ο Χρήστος Τσαγανέας, στον ρόλο του τρελού [θυμίζοντας κι ένα άλλο ρόλο τρελού που θα παίξει αργότερα, εκείνον του θαυμαστή του Ταβερνιε!], με τον περίφημο μονόλογο: "Άνθρωποι, άνθρωποι αιμοσταγείς, αιμοδιψείς και αιμοβόροι... προς τι το μίσος κι ο αλληλοσπαραγμός;".

• Ο μετέπειτα σκηνοθέτης του ελληνικού κινηματογράφου Ντίνος Δημόπουλος πρωτοεμφανίζεται εδώ ως ηθοποιός. Αυτή η ταινία απογείωσε την καριέρα της Γεωργίας Βασιλειάδου, κάνοντάς την στη συνέχεια πρωταγωνίστρια.

• Ο Βασίλης Λογοθετίδης σε ηλικία 50 ετών πλέον και ήδη καθιερωμένος θεατρικός ηθοποιός, μετά από αυτή την ταινία αναγνωρίζεται και καθιερώνεται ως κορυφαίος Έλληνας κωμικός της εποχής. Στην συνέχεια γίνεται θιασάρχης για τα επόμενα 12 χρόνια ως τον θάνατό του, το 1960.

• Η ταινία αποτέλεσε σταθμό στην τεχνική της φωνοληψίας λόγω του άψογου συγχρονισμού ήχου και εικόνας, σε αντίθεση με το παρελθόν, όπου «ανοιγόκλειναν τα χείλη οι ηθοποιοί και η ομιλία τους ακουγότανε… μετά πάροδον δευτερολέπτων!» (Αχιλλέας Μαμάκης, Εφημερίδα Έθνος, Ιανουάριος 1948)

• 
  
  ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΟ: Το ... ΚΚΕ, γνωστό τότε για την αίσθηση του χιούμορ, διέγραψε το 1948 τον Μίμη Φωτόπουλο εξαιτίας της συμμετοχής του στην ταινία!!

• ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: