Οχυρό Κυβερνήτη Ιω. Μεταξά Γουβών 1938 (Ναυτικό Οχυρό Βόρειου Ευβοϊκού). ΒΙΝΤΕΟ του Κων/νου Αθ. Οικονόμου

 Οχυρό Κυβερνήτη Ιω. Μεταξά Γουβών 1938 (Ναυτικό Οχυρό Βόρειου Ευβοϊκού). 

 ΒΙΝΤΕΟ του Κων/νου Αθ. Οικονόμου

   

   Την περίοδο του μεσοπολέμου, κατά την έναρξη της κατασκευής των οχυρών της γραμμής Μεταξά, διέβλεψε η στρατιωτική και πολιτική ηγεσία, την υποβοήθηση του Πολεμικού Ναυτικού στην αποστολή του για την προστασία των σημαντικότερων λιμένων της χώρας (του Πειραιά, της Θεσσαλονίκης, Χαλκίδας, και της Πάτρας) από εχθρικά πλοία επιφανείας και υποβρύχια. Έτσι δόθηκε η εντολή για την κατασκευή και εξοπλισμό οκτώ μεγάλων παράκτιων οχυρών.

Το Οχυρά αυτά ήταν, το βόρειο και νότιο οχυρό Αίγινας, το οχυρό Φλεβών, το οχυρό στον Άραξο, τα οχυρά βόρειου και νότιου Ευβοϊκού και τα οχυρά στο Καραμπουρνού και Τούζλας στον Θερμαϊκό κόλπο. Δημιουργήθηκαν 6 Ναυτικές Αμυντικές Περιοχές για τον καλύτερο έλεγχο των Ελληνικών θαλασσών. Το οχυρό των Γουβών ανήκε στην Ναυτική Αμυντική Περιοχή 4 του νομού Ευβοίας με έδρα την Χαλκίδα, με την ονομασία Οχυρό Βορείου Ευβοϊκού. Εγκαταστάθηκαν εκεί επάκτιες και αντιαεροπορικές πυροβολαρχίες με σκοπό την προστασία της βόρειας εισόδου του Ευβοϊκού και του Παγασητικού Κόλπου.

   Στον τόμο Θ, σελίδα 78-82, του Πολεμικού Ημερολογίου της Ιστορικής Υπηρεσίας του Γ.Ε.Ν., όπου εμπεριέχονται οι αναφορές και οι εκθέσεις πεπραγμένων των αξιωματικών του Βασιλικού Ναυτικού, αναφέρεται ότι το Οχυρό Βορείου Ευβοϊκού, και το πλοίο Δαμασκηνή, το οποίο εκτελούσε χρέη θυρόπλοιου στο φράγμα του οχυρού(έκλεινε και άνοιγε ένα σιδερένιο δίχτυ στο στενό του Αρτεμισίου, μεταξύ Εύβοιας και Μαγνησίας ώστε να μην περνούν τα υποβρύχια), δέχτηκαν αεροπορικές επιθέσεις της Luftwaffe στις 16 και 17/4/1941. Στις 16 απάντησε με τα αντιαεροπορικά του καταφέρνοντας μαζί με τα αντιαεροπορικά του Δαμασκηνή να ρίξουν ένα εχθρικό αεροσκάφος. Στις 17/4/41 το Δαμασκηνή δέχτηκε βομβαρδισμό με εμπρηστικές βόμβες με αποτέλεσμα να αναφλεγεί. Το πλήρωμα του όμως κατάφερε να αποβιβασθεί στην ξηρά, το οποίο τελικά δεν βυθίστηκε την ημέρα εκείνη. Στις 19/4 /41 το Δαμασκηνή δέχτηκε και πάλι επίθεση με εμπρηστικές βόμβες χωρίς και αυτή την φορά να βυθιστεί. Την επόμενη ημέρα, 20/4 /41, Κυριακή του Πάσχα, το πλοίο δέχτηκε και τρίτη επίθεση με αποτέλεσμα την φορά αυτή να βυθιστεί ακριβώς στο φράγμα του Οχυρού Βορείου Ευβοϊκού.

Το 1953 εκδόθηκε ένα βιβλίο από την ιστορική υπηρεσία του Πολεμικού Ναυτικού, το βιβλίο έχει γραφτεί από τον Αντιναύαρχο Φωκά.  Στο βιβλίο υπάρχουν αναφορές για τον βαρύ οπλισμό του Οχυρού Βόρειας Εύβοιας. Ο οπλισμός του οχυρού αποτελούταν από: τρία πυροβόλα των 178χιλ, από το παροπλισμένο θωρηκτό Λήμνος. Τρία πυροβόλα των 76χιλ από το ίδιο θωρηκτό. Δυο αντιαεροπορικά πυροβόλα των 37χιλ γερμανικά. Στο βιβλίο αναφέρεται μετά την είσοδο των Γερμανών στη Ελλάδα και τη κάθοδο τους προς την Αθήνα στις 22/4/1941 δόθηκε διαταγή στον διοικητή του οχυρού να αχρηστέψει τα πυροβόλα. Αυτό έγινε και στις 23/4/1941 το οχυρό παραδόθηκε στους Γερμανούς με κατεστραμμένο τον βαρύ οπλισμό του. Οι Γερμανοί εγκατέστησαν άλλα πυροβόλα από την Ολλανδία. Μέτα το καλοκαίρι του 1941 παραχώρησαν την διοίκηση του οχυρού στους Ιταλούς. Το φθινόπωρο του 1944 εγκατέλειψαν,και παράδωσαν το οχυρό, με όλο τον εξοπλισμό στα Ελληνικά Τάγματα Ασφαλείας.

 Τι ήταν το οχυρό; Η οχύρωση είναι απαραίτητη για την ισχυρή αμυντική τοποθεσία. Με τον όρο Οχυρό εννοούνταν ένα σύνολο από επιφανειακά και υπόγεια έργα, κατασκευασμένα από οπλισμένο σκυρόδεμα (μπετόν αρμέ), που συνδέονταν μεταξύ τους με υπόγειες στοές και αποτελούσαν ένα ενιαίο σύνολο.

Τα οχυρά διέθεταν υπόγεια καταφύγια για την ασφαλείς διαβίωση της φρουράς, ακόμα υπήρχαν διοικητήρια, θάλαμοι οπλιτών και αξιωματικών, τηλεφωνικά κέντρα, σταθμοί ασυρμάτου, μαγειρεία, αποθήκες (τροφίμων, καυσίμων, πυρομαχικών, κ.λ.π) που εξασφάλιζαν την αυτάρκεια των οχυρών για 10 μέρες, δεξαμενές νερού, αποχωρητήρια, μηχανοστάσια, σταθμοί πρώτων βοηθειών στοές επικοινωνίας κ.λ.π.

   Σήμερα αν πάτε στο οχυρό Γουβών μπορείτε δείτε τις βάσεις από τα πυροβόλα, τις βάσεις των αντιαεροπορικών, μικρό τμήμα των χαρακωμάτων, το παρατηρητήριο στην κορυφή του λόφου, και άλλες εγκαταστάσεις. Μετά από πολλά χρόνια εγκαταλείψεις φυσικών καταστροφών και λεηλασιών οι άνθρωποι του συλλόγου του χωριού, πήραν την πρωτοβουλία και σε συνεργασία με τον δήμο, το καλοκαίρι του 2018 ξεκίνησαν τον καθαρισμό του οχυρού ώστε να γίνει επισκέψιμο για τον κόσμο.

   

  Πως θα πάτε. Αν θέλετε να επισκεφτείτε το οχυρό Μεταξά Γουβών, ακολουθείτε τον δρόμο από την Ιστιαία, για Πευκί, Βασιλικά, όταν φτάσετε στο χωριό Γούβες, στρίβετε για Καστρί, η απόσταση είναι 2,5 χιλιόμετρα περίπου. Δυστυχώς πινακίδα που να οδηγεί στο Καστρί δεν υπάρχει [2025]. Στην αριστερά πλευρά του δρόμου μετά το κτήριο του Γυμνασίου υπάρχει πινακίδα. Το τελευταίο κομμάτι του δρόμου είναι χωματόδρομος, αλλά σε καλή κατάσταση δεν θα έχετε πρόβλημα με το αυτοκίνητο. ΠΗΓΗ: https://www.voriaevia.net/%CE%BF%CF%87%CF%85%CF%81%CF%8C-%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%BE%CE%AC-%CE%B3%CE%BF%CF%85%CE%B2%CF%8E%CE%BD/

ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ: 

Πυρκαγιές και ανεμογεννήτριες. Υπάρχει τίποτε ύποπτο; Τα δάση πραγματικά εμποδίζουν τη εγκατάσταση ανεμογεννητριών; Γιατί είναι τελικά οι ανεμογεννήτριες περιβαλλοντικό πρόβλημα και όχι λύση; Κων/νος Αθ. Οικονόμου

 

Πυρκαγιές και ανεμογεννήτριες. Υπάρχει τίποτε ύποπτο;

Τα δάση πραγματικά εμποδίζουν τη εγκατάσταση ανεμογεννητριών;

Γιατί είναι τελικά οι ανεμογεννήτριες περιβαλλοντικό πρόβλημα και όχι λύση;

Κων/νος Αθ. Οικονόμου

   

Επειδή πολλοί ισχυρίζονται, και δη οι εταιρείες αιολικής ενέργειας, ότι οι ανεμογεννήτριες μπορούν να τοποθετηθούν και σε δασικές περιοχές και δεν είναι προϋπόθεση να αποψιλωθούν ή να καούν [sic] Ας προσέξουμε τα εξής:

1. H Ροή του αέρα για την σωστή απόδοση των ανεμογεννητριών βοηθάει αν αυτή είναι ανεμπόδιστα ομαλή (laminar flow) και όχι διαταραγμένη (turbulent flow). Έτσι, η ύπαρξη δάσους και γενικά έντονης και υψηλής βλάστησης στην περιοχή δημιουργεί αναταράξεις στην ροή του αέρα που δεν βοηθάει στην ομαλή λειτουργία και την υψηλή απόδοση των ανεμογεννητριών εκτός αν ο πυλώνας της ανεμογεννήτριας είναι τόσο υψηλός, άρα και δαπανηρότερος, έτσι ώστε τα πτερύγια του να βρίσκονται πολύ πιο πάνω από την κορυφή του δάσους.

Και είναι βέβαια σίγουρο πως έχουν τοποθετηθεί ανεμογεννήτριες και σε κάποιες δασώδεις περιοχές αλλά το κόστος του πυλώνα αυξάνεται εκθετικά σε σχέση με το ύψος του σε ξερότοπους, δηλαδή μη δασικές περιοχές. Αν ο λόφος ή το βουνό στην κορυφή του οποίου έχουν τοποθετηθεί ανεμογεννήτριες είναι χωρίς βλάστηση τότε η ροή του αέρα είναι ομαλή προς την κορυφή και επιταχυνόμενη. Αν όμως υπάρχει δάσος ή έντονη βλάστηση και μάλιστα με δένδρα διαφορετικού ύψους, όπως συμβαίνει στα περισσότερα δάση μας εκτός ίσως από ορισμένα αναδασωμένα, η ομαλή ροή διαταράσσεται (break of laminar flow) και μειώνεται και η ταχύτητα του αέρα που φτάνει στην έλικα της ανεμογεννήτριες. Ακόμη, η ύπαρξη δάσους μπορεί να δημιουργήσει ανοδικά ρεύματα στον αέρα και να ανακόψει την ταχύτητα του αέρα πριν συναντήσει τα πτερύγια της ανεμογεννήτριας. [Δες σχετ. Βικιπαίδεια]

2. Η απόσταση μεταξύ 2 ανεμογεννητριών πρέπει ιδανικά να είναι ίση τουλάχιστον με 7 φορές την διάμετρο των πτερυγίων (wind park effect). Με τη συνήθη διάμετρο πτερυγίων 90 μέτρα η απόσταση μεταξύ 3 ανεμογεννητριών πρέπει να είναι 1260 μ. αυτή η απόσταση πρέπει να έχει αποψιλωθεί (η ενδεχομένως να έχει καεί, ίσως ... τυχαία). Για την τοποθέτηση 5 πλήρως αποδοτικών και άρα κερδοφόρων ανεμογεννητριών αυτού του μεγέθους θέλουμε μια αποψιλωμένη (η καμένη) κορυφογραμμή 3+ χιλιομέτρων!!

• Μία Wind Farm, ένα αιολικό πάρκο δηλαδή, πρέπει και να συνδέεται με τον κατάλληλο υποσταθμό υψηλής τάσης. Έλα που όμως τα εναέρια καλώδια δεν μπορούν να περνάνε σε ευθεία γραμμή πάνω από δάση. Αν αυτά τα δάση όμως έχουν καεί, τότε διευκολύνεται η τοποθέτηση των πυλώνων των καλωδίων και η διανομή προς τα ΚΥΤ και προς τα κέντρα κατανάλωσης .

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Απ' όλα αυτά προκύπτει ότι μία περιοχή χωρίς βλάστηση είναι πολύ πιο προσιτή για την εγκατάσταση των Αιολικών Πάρκων. Χωρίς βεβαίως αυτό να προσδιορίζει ότι το κάψιμο επί παραδείγματι, της Βόρειας Εύβοιας στόχευε στην εγκατάσταση ανεμογεννητριών. Πώς θα μπορούσε άλλωστε να το αποδείξει κανείς αυτό, αφού δεν συνελήφθη, ούτε ίσως θα μπορούσε ποτέ να συλληφθεί σε μια τέτοια τεράστια δασική περιοχή οιοσδήποτε ύποπτος!

‘

Όμως, μπορούμε σίγουρα να αναγνωρίσουμε ότι σε μία περιοχή με πυκνή βλάστηση όπως τα Βουνά της Βόρειας Εύβοιας και χωρίς δυνατότητα προσπέλασης τόσο για τις ανεμογεννήτριες όσο και για τους πυλώνες διανομή ήταν μάλλον ακατάλληλη επιλογή και δεν έπρεπε να τύχει της έγκρισης που πρόσφατα έδωσε η ΡΑΕ και μάλιστα ίσως χωρίς μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Άλλωστε, με την διαμόρφωση του εδάφους και της προ των πυρκαγιών βλάστησης της Βόρειας Εύβοιας, η τοποθέτηση των ήδη εγκεκριμένων ανεμογεννητριών [βλέπεις λίγο πριν τη μεγάλη φωτιά δόθηκαν οι εγκρίσεις, μάλλον ... τυχαία] στην περιοχή θα ήταν ιδιαίτερα προβληματική διότι:

1. Έπρεπε να υπάρξει αποψίλωση ακόμη και για την προσπέλαση στις κορυφογραμμές που θα τοποθετούσαν τις ανεμογεννήτριες

2. Στο ύψος των πυλώνων κάθε ανεμογεννήτριας έπρεπε να προστεθεί και το ύψος της βλάστησης της περιοχής γεγονός που αυξάνει [τότε τουλάχιστον, προ της φωτιάς] τα στατικά προβλήματα του πυλώνα και κυρίως: ανεβάζει ''στον ουρανό'' το κόστος της κάθε ανεμογεννήτριας.

3. Για το δίκτυο μεταφοράς ενέργειας από τις ανεμογεννήτριες στο πιο κοντινό ΚΥΤ (Υποσταθμό Υψηλής Τάσης) θα έπρεπε να τοποθετηθούν πυλώνες με καλώδια μεταφοράς μέσα από την δασική έκταση (με ότι κινδύνους συνεπαγόταν αυτό) και να εξασφαλισθεί προσπέλαση σε δεκάδες πυλώνες μέσα στο δάσος πράγμα που προϋποθέτει εκτεταμένη αποψίλωση, κανονική υλοτόμηση δηλαδή τεραστίων περιοχών του δάσους και άνοιγμα δρόμων .

4. Οι πυλώνες μεταφοράς έπρεπε και αυτοί να έχουν πρόσθετο ύψος πολύ πάνω από την βλάστηση, γεγονός που ανεβάζει το κόστος των πυλώνων διανομής.

Όπως καταλαβαίνουμε λοιπόν όλα τα προαναφερθέντα θα έκαναν την τοποθέτηση των εγκεκριμένων ανεμογεννητριών εξαιρετικά δαπανηρή και θα έπρεπε να αποψιλωθούν οι κορυφογραμμές, οι δρόμοι προσπέλασης των Wind Farms και οι δρόμοι προσπέλασης των πυλώνων μεταφοράς.

Θα πρέπει λοιπόν να δεχθούμε ότι μεγάλο μέρος της πρόσθετης δαπάνης το αφαίρεσε – όλως συμπτωματικά [!] - η πρόσφατη πυρκαγιά ... και έτσι έδωσε στις εταιρείες το πράσινο φως για την τοποθέτηση πυλώνων διανομής της ενέργειας μέσα από την ανύπαρκτη πιά πυκνή βλάστηση.

• Όμως παρόλα αυτά ας μην ξεχνάμε, πως το κέρδος του μειωμένου κόστους για τις εταιρείες, πρέπει να συγκριθεί και να συνυπολογιστεί με το κόστος των σπιτιών που κάηκαν, των ζώων/κτηνοτροφίας που έχασαν οι κάτοικοι, της μελισσοκομίας και της ανεκτίμητης αξίας του δάσους που χάθηκε σε εποχή με έντονη κλιματική αλλαγή και εκτεταμένη ρύπανση του περιβάλλοντος.

Αν, λέμε άν, [στην Ελλάδα άλλωστε κυριαρχεί η νομιμότης] παρ’ ελπίδα το κάψιμο της Βόρειας Εύβοιας είχε στόχο την διευκόλυνση και την υποβάθμιση των προβλημάτων εγκατάστασης, που προαναφέρθηκαν, στις ήδη εγκεκριμένες ανεμογεννήτριες για την Βόρεια Εύβοια, τότε το έγκλημα που έγινε παίρνει τεράστιες διαστάσεις.

ΣΗΜ. 1. Είναι ιδιαίτερα εμφανές ότι η έγκριση της ΡΑΕ δόθηκε χωρίς να υπολογισθούν σωστά και σε πλήρη έκταση οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

• ΣΗΜ. 2 Δεν είναι τυχαίο ότι κάτι οσμίζονται για τα επακόλουθα τέτοιων αδειοδοτήσεων σε δάση οι ξένοι επενδυτές οι οποίοι φαίνεται πως εγκαταλείπουν σαν ποντίκια το σκάφος. Διαβάζουμε σχετικά: Η απόφαση της Energias de Portugal (της πορτογαλικής ΔΕH) να αποχωρήσει από την Ελλάδα και να πουλήσει το portfolio της θυγατρικής της EDP Renewables μπορεί να εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική που μεταφράζεται σε exit από 10 συνολικά αγορές, ωστόσο συνδέεται άμεσα με το γεγονός ότι η ελληνική αγορά δεν είναι πλέον το ίδιο ελκυστική όσο παλαιότερα. Το αναγνωρίζουν και στελέχη άλλων ξένων παικτών στις ΑΠΕ με παρουσία στην Ελλάδα, για τους οποίους επίσης υπάρχουν φήμες ότι επανεξετάζουν τη θέση τους. Η απόφαση της γερμανικής ABO Energy, να πουλήσει την ελληνική της θυγατρική στη Helleniq Energy μπορεί να συνδέεται με τη στρατηγική του μητρικού ομίλου να εστιάσει μεταξύ άλλων σε επενδύσεις στη Γερμανία, ωστόσο σχετίζεται άμεσα με τα παραπάνω.

• ΣΗΜ. 3. Δεν είναι καθόλου τυχαίες και οι δηλώσεις Τραμπ προς τους Ευρωπαίους για την απάτη, όπως χαρακτηρίζει των αναν. Πηγών ενέργειας. Λέει σχετικά:«Αυτό που λέω στους Ευρωπαίους είναι πως δεν θα επιτρέψουμε να κατασκευαστεί ούτε μια ανεμογεννήτρια στις ΗΠΑ. Σκοτώνουν τη φυσική ομορφιά, τις όμορφες περιοχές. Και κοιτάς ψηλά και βλέπεις ανεμογεννήτριες ψηλά. Είναι η πιο ακριβή μορφή ενέργειας. Όταν αρχίσουν να σκουριάζουν και να τίθενται εκτός λειτουργίας σε 8 χρόνια δεν μπορείς να κάνεις τίποτα. Δεν μπορείς να θάψεις τις έλικες γιατί αν τις θάψεις θα βλάψεις το έδαφος. Όλη η υπόθεση είναι μια ακριβή απάτη.»

  
  
  

Πηγή: Βικιπαίδεια, economico-markets 29.7.25