Ο Νεομάρτυς Τριαντάφυλλος από τη Ζαγορά (8/8/1680) -ΒΙΝΤΕΟ Του Κων. Α. Οικονόμου δασκάλου

 

Ο Νεομάρτυς Τριαντάφυλλος από τη Ζαγορά (8/8/1680) -ΒΙΝΤΕΟ

Του Κων. Α. Οικονόμου δασκάλου 

  Ο Μάρτυς Τριαντάφυλλος γεννήθηκε στα χρόνια της σκλαβιάς στη Ζαγορά του Πηλίου το έτος 1663. Από την ηλικία των 15 ετών εργαζόταν ως ναύτης στα φημισμένα ζαγοριανά καράβια, και διακρινόταν για το ήθος του και την εν γένει καθαρότητα του βίου του, διατηρώντας άσβεστη στην καρδιά του την αγάπη και την πίστη προς τον Χριστό. Το καλοκαίρι του 1680 το πλοίο του έδεσε στο λιμάνι της Κωνσταντινουπόλεως. Εκεί ο Τριαντάφυλλος επισκέφτηκε τις εκκλησίες και τα αγιάσματα της Πόλης. Για κάποιο άγνωστο λόγο, ήρθε σε φιλονικία με κάποιους Τούρκους, οι οποίοι τον συκοφάντησαν ότι δήθεν ήθελε να γίνει Μωαμεθανός. Τότε, συνελήφθη και οδηγήθηκε από στο δικαστή, που θέλησε να τον υποχρώσει να αρνηθεί την πίστη του Χριστού και να γίνει Μουσουλμάνος. Υπέφερε κάθε είδους βασανιστήρια, στερεός σαν βράχος στην πίστη των προγόνων του. Προτιμούσε χίλιες φορές να πεθάνει παρά να αρνηθεί το Χριστό. Τους έλεγε συνεχώς: “Χριστιανός είμαι. Δεν αρνούμαι το Σωτήρα μου Χριστό”. Τότε οι Τούρκοι τον σκότωσαν στην περιοχή του Ιπποδρόμου της Πόλης, στις 8/8/1680, πριν καλά καλά κλείσει τα 17 του έτη, κερδίζοντας το στέφανο του μαρτυρίου από τον αθλοθέτη Κύριο. Την ημέρα αυτή τιμάται και η μνήμη του στην ιδιαίτερή του πατρίδα, τη Ζαγορά, αλλά και στις Αλυκές του Βόλου. Τεμάχιο του ιερού Λειψάνου του Αγίου υπάρχει αποθησαυρισμένο στην Ι. Μονή Αγίου Νικολάου, στην Άνδρο, μαζί με την εικόνα του Αγίου. Προς τιμήν του αγίου αλλά και των άλλων δύο Νεομαρτύρων του Πηλίου (Αποστόλου και Σταματίου), έχουν ανεγερθεί ναοί και παρεκκλήσια, ενώ τοιχογραφίες και εικόνες κοσμούν πολλούς ναούς της Θεσσαλίας, αλλά και άλλων περιοχών ενώ ειδικές Ακολουθίες, Παρακλήσεις και Χαιρετισμοί έχουν συντεθεί και ψάλλονται προς τιμήν τους.

“Θείας πίστεως έχων τήν χάριν, χαίρων ήθλησας ανδρειοφρόνως, Νεομάρτυς Χριστού Τριαντάφυλλε. όθεν ως ρόδον ευφραίνεις ηδύπνευστον, τήν Εκκλησίαν τη Θεία αθλήσει σου. Μάρτυς ένδοξε, Χριστόν τόν Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν τό μέγα έλεος.”

“Χαίροις Νεομάρτυς του Χριστού, των πάλαι Μαρτύρων, Τριαντάφυλλε μιμητής. Χαίροις ο την κλήσιν, Χριστού ομολογήσας, ενώπιον τυράννων, στερρώ φρονήματι.”

konstantinosa.oikonomou@gmail.com 

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ:

Η Μεταμόρφωση του Κυρίου + ΒΙΝΤΕΟ Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου

 

Η Μεταμόρφωση του Κυρίου [+ ΒΙΝΤΕΟ

+ Θ. Λειτουργία από το όρος Θαβώρ]

Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου

 ΓΕΝΙΚΑ: Στις 6 Αυγούστου η Αγία μας Ορθόδοξη Εκκλησία εορτάζει την ανάμνηση της Θείας Μεταμορφώσεως του Σωτήρος μας Ιησού Χριστού. Η Μεταμόρφωση έλαβε χώρα σε όρος υψηλόν σύμφωνα και με τους τρεις λεγόμενους Συνοπτικούς Ευαγγελιστές, Ματθαίο, Μάρκο και Λουκά, μάλιστα δε κατά την Ιερά Παράδοση στο όρος Θαβώρ, που στα εβραϊκά σημαίνει «έλευση φωτός». Έγινε, κατά τους περισσότερους Πατέρες, 40 ημέρες περίπου προ της Σταυρώσεως, δηλαδή κατά τον μήνα Φεβρουάριο δεδομένου ότι η Σταύρωση έγινε την 14η Νισάν (Μαρτίου). Αλλά επειδή ο εορτασμός της εορτής θα συνέπιπτε μέσα στην πένθιμη Μεγάλη και Αγία Τεσσαρακοστή, μεταφέρθηκε στις 6 Αυγούστου που απέχει από τις 14 Σεπτεμβρίου, που γιορτάζεται η Ύψωση του Τιμίου Σταυρού και λογαριάζεται σαν δεύτερη Μεγάλη Παρασκευή, σαράντα ημέρες. Η γιορτή καθιερώθηκε επίσημα να γιορτάζεται γύρω στο 600-630 μ.Χ., σε αντικατάσταση της εβραϊκής γιορτής του εξιλασμού.

ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ: Ο Κύριος σαράντα ημέρες περίπου πριν από τη Σταύρωσή Του, παρέλαβε τρεις από τους Μαθητές του, τον Πέτρο για τη μεγάλη πίστη και αγάπη που είχε προς τον Χριστό, τον Ιωάννη επειδή τον αγαπούσε ιδιαίτερα ο Κύριος, για την αγνότητα και την αφοσίωσή στο πρόσωπό Του και τον Ιάκωβο, τον αδελφό του Ιωάννη, για να τους ανεβάσει στο όρος Θαβώρ. Ο Ευαγγελιστής Λουκάς προσθέτει ότι το γεγονός αυτό συνέβη οκτώ μέρες μετά από εκείνη την ημέρα που ο Κύριος διδάσκοντας τους μαθητές του, έλεγε ότι πρόκειται να έλθει ο Υιός του ανθρώπου μέσα στη δόξα του Πατέρα Του. Γι' αυτή την όγδοη μέρα που ο Κύριος ανέβασε τους μαθητές του στο Θαβώρ ο Γρηγόριος ο Παλαμάς προσθέτει: «Το μέγα θέαμα του φωτός της Μεταμορφώσεως του Κυρίου είναι το μυστήριο της ογδόης ημέρας, δηλαδή του μέλλοντος αιώνος, που αναφαίνεται μετά την κατάπαυση του κόσμου». Ένας λόγος, κατά τους Πατέρες, που δεν παρέλαβε όλους τους μαθητές Του, ήταν ότι θα αναγκαζόταν να παραλάβει μεταξύ αυτών και τον Ιούδα, που δεν ήταν άξιος να «γευθεί» του μυστηρίου της Μεταμορφώσεως. Εκεί, στο όρος Θαβώρ, ξαφνικά, ενώ προσευχόταν ο Κύριος, έλαμψε το πρόσωπό Του, υπέρ τον ήλιο και τα ρούχα Του έγιναν λευκά σαν το φως. «Άνοιξε», λέγει ο Χρυσόστομος, «λίγο από τη Θεότητά του, ενώ προσευχόταν και έλαμψε σαν ήλιος». Σαν ήλιος, είπε ο ευαγγελιστής για να μη νομίσουμε αισθητό αυτό το φως. Γιατί αυτό το φως είναι της Θεότητος και είναι άκτιστο. Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς προσθέτει: «Ο Χριστός μεταμορφώθηκε, όχι προσλαμβάνοντας ό,τι δεν ήταν, αλλά φανερώνοντας στους μαθητές του ό,τι ήταν, αφού τους άνοιξε τα μάτια και από τυφλούς τους κατέστησε βλέποντας. Επομένως αυτό το φως δεν είναι αισθητό, αλλά με τη δύναμη του αγίου Πνεύματος μετασκευάσθηκαν τα μάτια τους, μεταμορφώθηκαν εκείνοι.» Τα ιμάτια του Κυρίου έγιναν λευκά «ως χιών» για να μας δείξει, μέσω των μαθητών Του, ποιες είναι οι στολές της δόξης που θα φορέσουν κατά τον μέλλοντα αιώνα όσοι προσεγγίσουν το Θεό. Ταυτόχρονα εμφανίστηκαν, ο Προφήτης Μωυσής σαν εκπρόσωπος του νόμου της Παλαιάς Διαθήκης και των νεκρών και ο Προφήτης Ηλίας σαν εκπρόσωπος των προφητών και των ζωντανών (διότι ο Προφήτης αυτός δεν πέθανε αλλά αναλήφθηκε από το Θεό ζωντανός «εν πυρίνω άρματι» στους ουρανούς) και άρχισαν να συνομιλούν μαζί Του για τις προφητείες που αναφέρονταν στο σωτήριο Πάθος Του. Αυτό έγινε για να δείξει στους μαθητές πως ο ίδιος είναι ο Κύριος του νόμου και των προφητών, ζώντων και νεκρών. Ο Πέτρος από την ταραχή του μη γνωρίζοντας τι έλεγε, είπε στον Κύριο ότι καλό θα ήταν να μείνουν στο όρος Θαβώρ και να φτιάξουν τρεις σκηνές, φοβούμενος ότι κατά την επιστροφή τους στα Ιεροσόλυμα, ο Κύριος θα έπεφτε στα χέρια των εχθρών Του. Ενώ ακόμα μιλούσε ο Πέτρος, εμφανίστηκε ένα φωτεινό σύννεφο και ακούστηκε η φωνή του Ουρανίου Πατρός μέσα από αυτό, που βεβαίωνε πως ο Χριστός είναι ο Υιός Του ο αγαπητός, στον οποίο αναπαύεται όλη η Πατρική εύνοιά Του και εμείς οι άνθρωποι, σε αυτόν πρέπει να υπακούμε και να εφαρμόζουμε τις σωτήριες εντολές Του. Οι μαθητές τότε έπεσαν κατά πρόσωπο, όχι εξαιτίας της φωνής, όπως λένε οι πατέρες, αλλά «για τη μετατροπή και το υπερφυές του φωτός» (Γρ. Παλαμάς). Αυτού του φωτός μετέχουν και οι άγγελοι και οι άγιοι. Αλλά ο Πατήρ και ο Υιός έχουν αυτή τη δόξα και τη βασιλεία φυσικώς, οι δε άγιοι άγγελοι και άνθρωποι την αποκτούν κατά χάρη, δεχόμενοι από το Θεό την έλλαμψη. Όμως ο Κύριος γεμάτος φιλανθρωπία δεν αφήνει άλλο τους μαθητές Του, μέσα στην αγωνία και τον φόβο και αφού τους άγγιξε τους είπε να σηκωθούν και να μην φοβούνται, γιατί θα είναι μαζί τους, μέχρι το Θείο Πάθος Του, όπως και πρώτα, δηλαδή με το ταπεινό σχήμα ενός απλού ανθρώπου, γιατί ο Κύριος ήταν «άνθρωπος το φαινόμενον αλλά Θεός το κρυπτόμενον» (Γρ. Παλαμάς). Ακόμη τους είπε να μην πουν σε κανένα το θείο αυτό γεγονός που έζησαν, μέχρι την εκ νεκρών Ανάστασή Του. Γιατί όμως ο Κύριος διάλεξε, αυτή τη χρονική στιγμή, δηλαδή λίγο πριν από τα Άγια Πάθη Του για να δείξει στους Μαθητές Του, μία αμυδρή ακτίνα της Θείας μεγαλειότητος και δόξης Του; Την απάντηση δίνει πολύ εύστοχα το κοντάκιο της εορτής: «Επί του όρους μετεμορφώθης Χριστέ ο Θεός ίνα όταν σε ίδωσι σταυρούμενον, το μεν πάθος νοήσωσιν εκούσιον, τω δε κόσμω κηρύξωσιν ότι σύ υπάρχεις αληθώς, του Πατρός το απαύγασμα». Δηλαδή όταν σε δουν οι μαθητές επάνω στο Σταυρό, γυμνό και καταματωμένο με τον ακάνθινο στέφανο να υποφέρεις και να πεθαίνεις για τη σωτηρία του κόσμου, να μη φοβηθούν, αλλά να καταλάβουν πως το Πάθος Σου το υπέμεινες επειδή το ήθελες, εκούσια και όχι από αδυναμία, αφού είσαι ο παντοδύναμος Υιός του Θεού που γεμάτος αγάπη για το ξεπεσμένο πλάσμα Σου κατέβηκες στη γη, για να το ελευθερώσεις από τα δεσμά της αμαρτίας. Έτσι όταν σε δουν, μετά την Ανάσταση ένδοξο Νικητή του θανάτου, να κηρύξουν σε όλο τον κόσμο ότι Εσύ είσαι ο ομοούσιος Υιός του Θεού, ο Σωτήρας της ανθρωπότητας. Αυτός, κατά τους Αγίους Πατέρες της Εκκλησίας μας, ήταν ο σκοπός που έγινε η Μεταμόρφωση. Κι ενώ θα έπρεπε η εμφάνιση στο Θαβώρ των δύο πιο μεγάλων προφητών της Παλαιάς Διαθήκης και η προσκύνηση του Κυρίου Ιησού Χριστού κατά την Μεταμόρφωσή Του, να κλείσει για πάντα τα βδελυρά χείλη των γραμματέων και των φαρισαίων, οι οποίοι μισούσαν τον Κύριο Ιησού και τον θεωρούσαν παραβάτη του νόμου του Μωυσή, συνέβη το αντίθετο. Μάλιστα ακόμη και σήμερα βλέπουμε πως οι Εβραίοι, ο πάλαι ποτέ περιούσιος λαός, δεν πιστεύουν ότι Αυτός ήταν ο αναμενόμενος Μεσσίας. Και όχι μόνο οι Εβραίοι δεν τον πιστεύουν, αλλά όπως προσθέτει ο Άγιος Λουκάς ο Αρχιεπ. Κριμαίας, «και για πολλούς χριστιανούς όλο και περισσότερο θαμπώνει το θείο φως του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Ακόμα μικρότερο γίνεται το μικρό ποίμνιο του Χριστού για το οποίο το θείο φως του Χριστού λάμπει με την ίδια δύναμη με την οποίαν έλαμψε στους αποστόλους Πέτρο, Ιάκωβο και Ιωάννη τότε στο όρος Θαβώρ. Όμως να μην απελπιζόμαστε, επειδή ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός είπε: «Μη φοβού το μικρόν ποίμνιον. ότι ευδόκησεν ο πατήρ υμών δούναι υμίν την βασιλείαν» (Λουκ. ιβ 32). Η απιστία μεταξύ των λαών έλαβε ανησυχητικές διαστάσεις και το φως του Χριστού επισκιάστηκε από το σκοτεινό νέφος της αθεΐας. Σήμερα πιο συχνά από ποτέ ενθυμούμαστε το φοβερό λόγο του Χριστού: «Πλην ο Υιός του ανθρώπου ελθών άρα ευρήσει την πίστιν επί της γης;» (Λουκ. ιη’ 8). Να μην απελπιζόμαστε όμως, επειδή Εκείνος, λέγοντας για τα σημεία της δευτέρας παρουσίας του, είπε: «Αρχομένων δε τούτων γίνεσθαι ανακύψατε και επάρατε τας κεφαλάς υμών, διότι εγγίζει η απολύτρωσις υμών» (Λκ. κα’ 28). Να είναι, λοιπόν, η ζωή σας τέτοια ώστε την φοβερή ημέρα της Κρίσεως να μπορέσουμε να σηκώσουμε το κεφάλι μας και όχι να το σκύψουμε βαθειά απελπισμένοι..» (από ομιλία του Αγίου το 1956).

Η ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΘΑΒΩΡΙΟΥ ΦΩΤΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΙΣΤΟΙ: Εδώ πρέπει να πούμε, ότι η λαμπρή ακτινοβολία του Θείου ακτίστου φωτός, που παρουσίασε το σώμα του Κυρίου κατά την Μεταμόρφωση και είδαν οι Απόστολοι, αφού διανοίχτηκαν με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος τα ψυχικά μάτια τους, σύμφωνα με την Ορθόδοξη Θεολογία είναι η άκτιστη Ενέργεια του Θεού και όχι η επίσης άκτιστη Ουσία του Θεού, που για όλα τα κτίσματα, ακόμα και τους Αγίους Αγγέλους είναι παντελώς ακατάληπτη (ακατανόητη) και αόρατη. Η Θεία αυτή Ενέργεια του Θεού, είναι που χαριτώνει και αγιάζει την ανθρώπινη φύση και μπορούμε να τη δούμε με τους πνευματικούς οφθαλμούς μας. Φυσικά για να φτάσουμε σε αυτό το ύψος της Θεώσεως, πρέπει να κάνουμε σκληρό αγώνα για την κάθαρση της ψυχής μας από τα αμαρτωλά πάθη αφού, όπως ο ίδιος ο Κύριος μας είπε στην Επί Του Όρους Ομιλία Του, «οι καθαροί τη καρδία, τον Θεόν όψονται» ( Ματθ. ε’ 8 ). Αυτήν την κάθαρση και τον αγώνα των πιστών εξάλλου συμβολίζει και η ανάβαση στο όρος Θαβώρ που έκαναν οι μαθητές για να δουν τη Θεία δόξα του Ιησού. Εμείς αν τηρήσουμε τις εντολές Του, με τη βοήθεια της Θείας Χάριτος και του προσωπικού μας αγώνα, θα μπορέσουμε, αν όχι στη διάρκεια αυτής της πρόσκαιρης ζωής, αλλά οπωσδήποτε στην άλλη, την άφθαρτη και αιώνια ζωή, την όγδοη μέρα, που δεν θα βλέπουμε τον Θεό «δι εσόπτρου εν αινίγματι» (Α’ Κορ. ιγ’ 12), δηλαδή σαν μέσα από μεταλλικό καθρέπτη θαμπά και ατελώς ώστε να μας μένουν πολλά αινίγματα, που δεν μπορούμε να εξηγήσουμε, αλλά «πρόσωπον προς πρόσωπον» (Α’ Κορ. ιγ’ 12) και «καθώς έστι» (Α’ Ιωαν. γ’ 2). Αυτό βέβαια θα γίνει αφού θα έχουμε απαλλαγεί από το φθαρτό περικάλυμμα της σαρκός, και θα έχουμε ενδυθεί τα νέα αφθαρτοποιημένα σώματά μας, ώστε να μπορούμε εύκολα, όσο φυσικά αντέχει η πεπερασμένη φύση μας, να βλέπουμε το Θείο μεγαλείο και να κοινωνούμε ως θεωμένοι, πια, πιστοί στη γνώση του άπειρου και υπερτέλειου Θεού. Ας αφήσουμε τον επίλογο στα γραφόμενα στον μεγάλο Νηπτικό Πατέρα Άγ. Γρηγόριο Παλαμά: «Όποιος θέλει να παραστεί σε αυτή τη δόξα, ας μιμήται κατά το δυνατό και ας βαδίζει την οδό και την πολιτεία που υπέδειξε ο Κύριος πάνω στη γη. Αφού αποβάλλουμε τους δερμάτινους χιτώνες, που λόγω της παραβάσεως έχουμε ενδυθεί, τα γαιώδη και σαρκικά φρονήματα, ας σταθούμε σε αγία γη, αποδεικνύοντας ο καθένας αγία τη γη του δια της αρετής και της προς το Θεό ανατάσεως, έτσι ώστε να λάβωμε παρρησία να φωτισθούμε και φωτιζόμενοι να συμβιώσουμε αιώνια προς δόξα της τρισηλίου και μοναρχικωτάτης λαμπρότητος, τώρα και πάντοτε και στους αιώνες των αιώνων. Γένοιτο1».

Απολυτίκιον.«Μετεμορφώθης εν τω Όρει, Χριστέ ο Θεός, δείξας τοις Μαθηταίς σου την δόξαν σου, καθώς ηδύναντο. Λάμψον και ημίν τοις αμαρτωλοίς, το φως σου το αΐδιον, πρεσβείαις της Θεοτόκου. Φωτοδότα, δόξα σοι».

1. Πατερικές εκδόσεις «Γρηγ. Παλαμάς» Τ.10

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ:

Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΘΑΒΩΡ ΕΔΩ:

Ο Όσιος Ευγένιος ο Αιτωλός [5.8] 1595-1682 από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο, συγγραφέα

 

Ο Όσιος Ευγένιος ο Αιτωλός [5.8] 1595-1682

από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο, συγγραφέα

   Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΤΟΥ: Ο όσιος Ευγένιος Ιωαννούλιος ή Γιαννούλης ο Αιτωλός, γεννήθηκε το 1595 μ.Χ (ή 1596 μ.Χ.) στο Μέγα Δένδρο Αποκούρου από πτωχούς γονείς. Το χωριὸ αυτὸ ανήκε στην μέχρι πρόσφατα υφιστάμενη επαρχία Τριχωνίδας του νομού Αιτωλοακαρνανίας. Στα χρόνια που έζησε ο Άγιος, το Μέγα Δέντρο ανήκε στον Καζὰ του Καρπενησίου. Οι γονείς του ονομάζονταν Νικόλαος, το επώνυμο Γιαννούλης, και Στάμω. Η μητέρα πέθανε πολὺ νωρίς. Έτσι ο πατέρας νυμφεύθηκε για δεύτερη φορά. Η μητριὰ ήταν όμως δύστροπη. Ο Ευγένιος δε μπόρεσε να υποφέρει τη συγκατοίκηση αυτή.

ΣΤΗ ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΒΛΟΧΟΥ: Έτσι έφυγε και νεαρός ακόμη προσήλθε στο μοναστήρι της Παναγίας Βλοχού στο Αγρίνιο. Ο πατέρας δεν υπέφερε τη φυγὴ του μικρού Ευγενίου. Έτσι, τον αναζήτησε, τον βρήκε και τον επανέφερε διά της βίας στην πατρικὴ εστία. Ο νους του όμως του νεαρού ήταν στὸ Μοναστήρι. Ζητούσε μόνο την κατάλληλη ευκαιρία. Τη βρήκε εντέλει και επέστρεψε στὸν Βλοχό, με οριστικὴ την απόφαση να ασπαστεί το μοναχικὸ βίο.

ΣΤΟ ΙΕΡΑΤΙΚΟ ΑΞΙΩΜΑ: Αργότερα, χειροτονήθηκε διάκονος [1616] στη Μονή Τατάρνας, ενώ για μικρό χρονικό διάστημα παρέμεινε στη Μονή Ξηροποτάμου του Αγίου Όρους. Τρία έτη αργότερα, χειροτονήθηκε πρεσβύτερος στη Μονή Α. Αικατερίνης του Σινά από τον τότε Πατριάρχη Αλεξανδρείας Κύριλλο Λούκαρη και κατοπινό Οικουμενικό Πατριάρχη. Μετά το Σινά, πραγματοποίησε προσκύνημα στους Αγίους Τόπους, όπου υπηρέτησε ως εφημέριος του πατριαρχικού παρεκκλησίου του Αγίου Κωνσταντίνου για μια τριετία [1619-1622]. Συνέχισε τις σπουδές του στα Τρίκαλα, την Κεφαλλονιά και τη Ζάκυνθο, όπου μαθήτευσε κοντά στον Θεόφιλο Κορυδαλλέα. Όταν το 1636, ο Οικουμενικός πια Πατριάρχης Κύριλλος Λούκαρης κάλεσε τον Κορυδαλλέα στην πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή, ο τελευταίος πήρε μαζί του και τον Όσιο, που τοποθετήθηκε εφημέριος στο Ναό του Κοντοσκαλίου. Κατόπιν ο π. Ευγένιος μαθήτευσε κοντά στο Μελέτιο Συρίγο, για να επανέλθει και πάλι κοντά στον Κορυδαλλέα. Έζησε από κοντά τις ταλαιπωρίες και τις περιπέτειες του Κύριλλου Λούκαρη, ενώ υπέστη και ο ίδιος απηνή διωγμό για την προσήλωσή του στην Ορθοδοξία και για το αδούλωτο πνεύμα του. Μετά το θάνατο του Κυρίλλου, ο Όσιος συνέθεσε ακολουθία προς τιμή του. Αργότερα, καθαιρέθηκε από τον λατινόφρονα και τουρκόφιλο Πατριάρχη Κύριλλο Κονταρή, τον διώκτη του Κύριλλου Λούκαρη. Όταν αποκαταστάθηκε η εκκλησιαστική τάξη, ο νέος Πατριάρχης Παρθένιος Α΄ τον επανέφερε πανηγυρικά στον κλήρο [1639].

ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ: Ο όσιος Ευγένιος από το 1639 μ.Χ. ως το 1640 μ.Χ. διηύθυνε τη Σχολή της Άρτας. Μετά από ταλαιπωρία το 1641, στο Αιτωλικό, όπου τον φυλάκισαν οι Τούρκοι, δίδαξε ως το 1645 στο Μεσολόγγι και στη συνέχεια πήγε στο Καρπενήσι, όπου ανήγειρε μεγάλο Ναό της Αγίας Τριάδας και στον περίβολό του ναού ίδρυσε Σχολή Ανωτέρων Γραμμάτων, που απέβη για την περιοχή της Ευρυτανίας σπουδαίο για την εποχή πνευματικό κέντρο. Ανέδειξε πολλούς και σπουδαίους μαθητές, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονταν Πατριάρχες, Επίσκοποι και ο Αναστάσιος Γόρδιος. Το 1661 ίδρυσε στα Βραγγιανά Σχολή, στην Ι. Μ. Της Αγίας Παρασκευής, που αργότερα ονομάσθηκε “Ελληνομουσείον Αγράφων”. Το 1674, ξαναγύρισε στη σχολή του στο Καρπενήσι, όπου έμεινε για μία διετία. Μετά από μερικές περιπλανήσεις του στη Ναύπακτο, το Μεσολόγγι και το Αιτωλικό και σύντομη παραμονή στη Μονή Τατάρνας, επέστρεψε στα Βραγγιανά και δίδαξε ως το 1680.

Η ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ: Εκοιμήθη προσευχόμενος το 1682 μ.Χ. στη μονή Βραγγιανών, περιστοιχισμένος από αγαπητούς του μαθητές, αφήνοντας αξιόλογο συγγραφικό έργο. Ετάφη στο νάρθηκα της Αγίας Παρασκευής, όπου είχε ετοιμάσει ο ίδιος τον τάφο του. Βιογράφος του υπήρξε ο πιστός του μαθητής, ιερομόναχος Αναστάσιος ο Γόρδιος. Από την Ορθόδοξη Εκκλησία αγιοκατατάχθηκε την 1η Ιουλίου 1982 μ.Χ. (Η μνήμη του αναφέρεται στην 6η Αυγούστου, αλλά επειδή συμπίπτει με τη δεσποτική εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος εορτάζεται μία ημέρα νωρίτερα). Από το όλο έργο του οσίου Ευγενίου φανερώνεται η μεγάλη του αγάπη προς τον Θεό και τους ανθρώπους. Ο ίδιος υπήρξε ακούραστος πνευματικός εργάτης στις πιο δύσκολες ώρες του Γένους, φωτισμένος οδηγός και ενάρετος διδάσκαλος. Αξίζει να αναφέρουμε ότι στο Καρπενήσι υπάρχουν δύο παρεκκλήσια του

ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ – ΕΡΓΟ: Ο Ευγένιος ο Αιτωλός θεωρούνταν ότι είχε προφητικό χάρισμα. Ήταν ταπεινός, ελεήμων, φιλάνθρωπος, φωτισμένος δάσκαλος, αγαπούσε τη λειτουργική ζωή και έζησε βίο ανεπίληπτο και ασκητικό. Κατηχούσε τους πολυπληθείς μαθητές του στη γνήσια ορθόδοξη πίστη και παράδοση. Άφησε αξιόλογο συγγραφικό έργο, ανάλογο ενός Διδασκάλου του Γένους, και πολύτιμες επιστολές, που διακρίνονται για βαθιά ελληνομάθεια, γνήσιο εκκλησιαστικό φρόνημα και σοφία. Ο Ευγένιος Γιαννούλης δεν εκτιμήθηκε δεόντως απὸ το μεταγενέστερο ελληνικό κράτος. Ο άθεος διαφωτισμός και ο μασωνικού τύπου Κοραϊσμός, τον έριξαν στη λησμονιά. Ο Ευγένιος προέτρεπε πάντα τους κληρικοὺς να φωτίσουν το λαό, ήλεγχε τούς απρόσεχτους και τους σκανδαλοποιούς, έγραφε για βοήθεια σε αναξιοπαθούντες, για χτίσιμο ναών και μοναστηριών. Εκατοντάδες είναι οἱ σωζόμενες επιστολές του, ανέκδοτες οι περισσότερες. Μάλιστα πολλοὶ χειρόγραφοι κώδικες τις διασώζουν μέχρι σήμερα. Το νέο κράτος, θέλησε να σβήσει τη μνήμη του. Δε το κατόρθωσε όμως. Άλλωστε ποιος δε γνωρίζει ότι η ελευθερία δε θα ερχόταν ποτέ, αν δεν υπήρχε αυτός και οι άλλοι φωτισμένοι Δάσκαλοι. Ο Ευγένιος έφερε το ροδοχάραμα της λευτεριάς, “ἐποίησε εὐθείας τὰς τρίβους” για τον άλλο μεγάλο συμπατριώτη του, τον ισαπόστολο Κοσμά τον Αιτωλό.

Ἀπολυτίκιο: [Ἦχος δ’]: “Διδάσκαλος ἔνθεος καὶ ὁδηγὸς τῶν πιστῶν ἐδείχθης ἐν Πνεύματι, οἴα θεράπων Χριστοῦ, Εὐγένιε Ὅσιε, λόγω γὰρ διαπρεπῶν καὶ λαμπρότητι βίου, ὤφθης τῆς εὐσέβειας πρακτικὸς ὑποφήτης, διὸ ἡ Ἐκκλησία μακαρίζει σέ”. Μεγαλυνάριο: “Εὖγε τῆς σοφίας τῆς θεϊκῆς, εὖγε ἱερέων διδασκάλων ὑπογραμμός. εὖγε ὁ τοῦ Γένους ὁ μέγας εὐεργέτης, Εὐγένιε τρισμάκαρ, πιστῶν τὸ στήριγμα”.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Ἀρχιμ. Δοσιθέου Κανέλλου: Οἱ Ἅγιοί μας, Ἱ. Μ. Τατάρνης Εὐρυτανίας, ἔκδοσις γ´, σελ.83-99.

Konsantinosa.oikonomou@gmail.com