Ο Άνεμος [αίτια, δημιουργία, είδη, ονομασίες] + ΒΙΝΤΕΟ
του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου
ΑΝΕΜΟΣ ΚΑΙ ΡΕΥΜΑΤΑ: Άνεμος ονομάζεται η αισθητή οριζόντια κίνηση του αέρα. Αιτία του ανέμου είναι ότι οι αέριες μάζες της γήινης ατμόσφαιρας, βρίσκονται σε συνεχή οριζόντια και κατακόρυφη κίνηση. Ενώ η οριζόντια κίνηση του αέρα ονομάζεται άνεμος, η αντίστοιχη κατακόρυφη κίνηση του αέρα ονομάζεται ρεύμα. Αν η φορά του αερίου ρεύματος είναι από κάτω προς τα πάνω τότε μιλάμε για ανοδικό ρεύμα, αν είναι από πάνω προς τα κάτω τότε είναι καθοδικό ρεύμα.
.jpg)
ΑΙΤΙΑ ΑΝΕΜΟΥ: Γενεσιουργός αιτία του ανέμου είναι η διαφορά θερμοκρασίας του αέρα που δημιουργεί υπό προϋποθέσεις, διαφορές βαρομετρικής πίεσης μεταξύ των περιοχών της γήινης επιφάνειας. Αν δύο γειτονικές περιοχές συμβεί να μην έχουν την ίδια θερμοκρασία, τότε η ατμοσφαιρική πίεση της ψυχρότερης θα είναι μεγαλύτερη από αυτή της θερμότερης περιοχής, με αποτέλεσμα να δημιουργείται αέρια κίνηση μεταξύ των δύο περιοχών, από τη ψυχρότερη στη θερμότερη περιοχή.
Δ
ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΑΝΕΜΩΝ: Όταν μία μάζα αέρα θερμαίνεται γίνεται πιο αραιή και πιο ελαφριά και έτσι τείνει να ανέβει ψηλότερα από τις γειτονικές ψυχρότερες αέριες μάζες (ανοδικά κίνηση). Επομένως, άλλες, πιο ψυχρές και βαρύτερες αέριες μάζες θα κινηθούν και θα πάρουν τη θέση της. Αντιθέτως, όταν μια μάζα αέρα ψύχεται γίνεται πιο πυκνή και πιο βαριά και τείνει να κατέβει (καθοδική κίνηση). Για να το πετύχει «σπρώχνει» τις άλλες θερμότερες και αραιότερες αέριες μάζες παίρνοντας τη θέση τους.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΕΜΟΥ: Στοιχεία ανέμου θεωρούνται η διεύθυνση και η ένταση [ισχύς] του. Και τα δύο αυτά στοιχεία μπορούν να προσδιοριστούν από τα ειδικά ανεμομετρικά όργανα που είναι οι ανεμοδείκτες [για τη διεύθυνση] και τα ανεμόμετρα [για την ένταση].
Η ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: του ανέμου χαρακτηρίζεται από το σημείο του ορίζοντα απ΄ όπου πνέει ο άνεμος και όχι φυσικά από το προς τα πού πνέει ο άνεμος. Εκφράζεται είτε σε μοίρες (σε σχέση με το γεωγραφικό Βορρά), είτε με σύμβολα ανεμολογίου, είτε ονομαστικά (επίσημα ή γραικολεβαντίνικα-ναυτικά, όπως λέγονται τα κοινά). Επίσης και με πολλά άλλα ονόματα χαρακτηρίζονται οι άνεμοι ανάλογα με τα χαρακτηριστικά τους, τον τόπο, την ένταση και την διεύθυνσή τους. Εκτός από τα τοπικά ονόματα, οι άνεμοι φέρουν ανάλογα με την διεύθυνση προέλευσής τους δύο ονόματα: Ένα επίσημο και ένα κοινό. Ας δούμε τους κύριους ανέμους και την ονομασία τους στην Ελλάδα. Σε παρένθεση αναφέρεται και η διεύθυνση τους σε μοίρες, όταν θεωρήσουμε 0 μοίρες το Βόρειο Πόλο. 1. Βόρειος, Β (000°), Τραμουντάνα ή Βοριάς. 2.Βορειοανατολικός ή Μέσης, ΒΑ (045°), Γραίγος. 3.Ανατολικός ή Απηλιώτης, Α (090°), Λεβάντες. 4. Νοτιοανατολικός ή Εύρος, ΝΑ (135°), Σιρόκος. 5. Νότιος, Ν (180°), Όστρια ή Νοτιάς. 6. Νοτιοδυτικός, ΝΔ (225°), Λίβας ή Γαρμπής. 7. Δυτικός΄ή Ζέφυρος, Δ (270°), Πουνέντες. 8. Βορειοδυτικός ή Σκίρων, ΒΔ (315°), Μαϊστρος. Όμως, Εκτός από το σημείο του ορίζοντα οι άνεμοι παίρνουν ονόματα και από την κατεύθυνσή τους σε σχέση με την μορφολογία του συγκεκριμένου τόπου. Υπάρχουν ονόματα ανέμων όπως ο μπάτης ή θαλάσσια αύρα, ο Βαρδάρης, τοπικός ΒΒΔ άνεμος της Κ. Μακεδονίας, κατά μήκος του Αξιού ποταμού, κ.ά.
ΕΝΤΑΣΗ ΑΝΕΜΟΥ: Η ένταση του ανέμου εκφράζεται είτε με την πίεση που ασκεί στην επιφάνεια της Γης, είτε με την ταχύτητα με την οποία αυτός κινείται. Στη Μετεωρολογία, η ένταση του ανέμου εκφράζεται συνήθως με την ταχύτητά του, οπότε δίδεται σε μέτρα ανά δευτερόλεπτο ή σε χιλιόμετρα [ή μίλια] ανά ώρα ή, τέλος, σε κόμβους. Η γνωστή μας κλίμακα Μποφόρ είναι εμπειρικός τρόπος μέτρησης της έντασης των ανέμων, που βασίζεται στην παρατήρηση των αποτελεσμάτων του ανέμου σε στεριά ή θάλασσα. Ανάλογα με την έντασή του ο άνεμος χαρακτηρίζεται ως: νηνεμία ή άπνοια με 0 Μποφόρ, υποπνέων 1 Μποφόρ, ασθενής 2 - 3 Μποφόρ, μέτριος 4 - 5 Μποφόρ, ισχυρός 6 Μποφόρ, σφοδρός 7 Μποφόρ, θυελλώδης [θύελλα] 8 - 9 Μποφόρ, καταιγίζων [καταιγίδα] 10 - 11 Μποφόρ και τυφώνας 12 Μποφόρ. Ακόμη ο άνεμος χαρακτηρίζεται λείος, αν είναι άνεμος στρωτός, δηλαδή χωρίς αυξομειώσεις της έντασής του ή ριπαίος, αν η έντασή του μεταβάλλεται κατά σύντομα χρονικά διαστήματα. Αν όμως η μεταβολή γίνεται κατά μακρά σχετικά διαλείμματα τότε ονομάζεται μεταβλητός. Μεταβλητός όμως ονομάζεται και εκείνος που αλλάζει (μεταβάλλει) διεύθυνση, σε αντιδιαστολή με εκείνον που διατηρεί την διεύθυνσή του επί μακρό χρόνο και ονομάζεται σταθερός.
ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΝΕΜΩΝ: Στον ανθρώπινο οργανισμό ευεξία μπορεί να φέρει ο άνεμος όταν πνέει δροσερός, ελαφρός καλοκαιρινός ή δυσφορία όταν πνέει δυνατός ξηρός ή υπερβολικά ξηρός. Σε κατοικημένες περιοχές ο άνεμος σε μεγάλες ταχύτητες, περισσότερο των 10 Μποφόρ, επιφέρει σοβαρές καταστροφές.
ΕΙΔΗ ΑΝΕΜΩΝ:Γενικά οι άνεμοι κατατάσσονται στις ακόλουθες κατηγορίες: Συνεχείς, Περιοδικοί (ετήσιοι είτε ημερήσιοι), Αληγείς1, Ανταληγείς2, Αναβατικοί3, Καταβατικοί4, Εποχικοί, Τοπικοί, Επικρατούντες δυτικοί, Επικρατούντες πολικοί [ανατολικοί], Άνεμοι ισοβαρικών συστημάτων, Ριπαίοι, Θυελλώδεις [Θύελλα], Λαιλαπώδεις [Λαίλαπα].
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: 1. "Ναυτική Μετεωρολογία" Χ. Περογιαννάκη, ταξίαρχου Π.Α. Γεν. Διευθ. ΕΜΥ, - Ίδρυμα Ευγενίδου, 1974, Αθήνα.
2. el.wikipedia.org/wiki/Άνεμος
konstantinosa.oikonomou@gmail.com
1. Ως αληγείς άνεμοι, (εκ του α στερητικού + λήγειν), χαρακτηρίζονται οι άνεμοι που πνέουν μεταξύ της περιοχής με υψηλές βαρομετρικές πιέσεις κάθε ημισφαιρίου, και της Ζώνης τροπικών νηνεμιών, κοντά στον Ισημερινό, όπου παρατηρούνται χαμηλές βαρομετρικές πιέσεις. Οι αληγείς άνεμοι έχουν στο βόρειο ημισφαίριο διεύθυνση βορειοανατολική, ενώ στο νότιο ημισφαίριο νοτιοανατολική. Οι άνεμοι αυτοί πνέουν με μεγάλη σταθερότητα όλο το έτος, πράγμα που εξηγεί και την ονομασία τους.
2. Ανταληγείς άνεμοι χαρακτηρίζονται οι άνεμοι που πνέουν πάνω από τους αληγείς. Η ονομασία τους προέρχεται από το γεγονός ότι πνεύουν κατ΄ αντίθετη διεύθυνση από εκείνη των αληγών.
3. Ο Αναβάτης άνεμος είναι εκείνος που δημιουργείται κυρίως την ημέρα και που πνέει από κοιλάδες ή πεδιάδες προς κοντινά όρη. Ο αναβατικός άνεμος οφείλεται στη διαφορά πυκνότητας του αέρος που δημιουργείτα μεταξύ των παραπάνω πε`ριοχών ιδιαίτερα όταν βρίσκονται σε εγγύτατη απόσταση.
4. Ο Καταβάτης άνεμος είναι εκείνος που πνέει προς τα κάτω από τις κορυφές βουνών ή υψηλές ακτές. Η δημιουργία του οφείλεται στη διαφορά πυκνότητας του αέρος που βρίσκεται στις πλαγιές των βουνών ή τις ακτές΄με εκείνο των παρακείμενων περιοχών. Η διαφορά αυτή μπορεί να οφείλεται στη ψύξη λόγω νυκτερινής ακτινοβολίας ή και σε άλλα αίτια (π.χ. στο χιονοσκεπές των κορυφών ή των ακτών).
ΤΟ ΣΧΕΤΙΚΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ:
