Σίφωνες στην Ελλάδα + ΒΙΝΤΕΟ από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο, συγγραφέα

Σίφωνες στην Ελλάδα + ΒΙΝΤΕΟ

από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο, συγγραφέα

   

   Η Ελλάδα δεν θεωρείται γενικά ως μία από τις χώρες με την συχνότερη παρουσία σιφώνων. Όμως, εξαίρεση αποτελούν οι θαλάσσιοι σίφωνες, που έχουν μεγάλη συχνότητα εμφάνισης, κυρίως λόγω του ότι πρόκειται για τη χώρα με το μεγαλύτερο μήκος ακτογραμμών στην Ευρώπη [μήκος ακτών πάνω από 15.000 χιλιόμετρα].

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ: Σύμφωνα με έρευνα του μετεωρολόγου Μιχάλη Σιούτα [Κέντρο Μετεωρολογικών Εφαρμογών ΕΛΓΑ, Έλληνας εκπρόσωπος στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό TORRO], η οποία δημοσιεύτηκε στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Atmospheric Research [2003], στην Ελλάδα σημειώνονται συχνά επικίνδυνοι σίφωνες σε αρκετές περιοχές. Έτσι στο διάστημα των τριών χρόνων που κράτησε η έρευνα αυτή, σημειώθηκαν κατά μέσο όρο 8 σίφωνες ξηράς και 10 σίφωνες θάλασσας το χρόνο! Τα τελευταία χρόνια μάλιστα, η έντασή τους και η τάση εμφάνισής τους είναι έντονα αυξητική. Έτσι, ενώ τη δεκαετία του ΄80 καταγράφονταν κατά μ.ο. μόλις 5 σίφωνες ετησίως, αντιθέτως, στο διάστημα των ετών 1998-2008, ο αριθμός των ισχυρών σιφώνων ξηράς και θαλάσσης που πλήττουν τον Ελλαδικό χώρο έχει φτάσει κατά μέσο όρο στους 20 σίφωνες/έτος!

Σίφωνας μεταξύ Μυκόνου-Σύρου

ΑΚΡΑΙΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ: Το 2002 σημειώθηκε ρεκόρ σιφώνων ξηράς και θαλάσσης στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα καταγράφηκαν 13 σίφωνες ξηράς και 27 σίφωνες θαλάσσης, σε διάφορες περιοχές, ενώ παρατηρήθηκε μία ιδιαίτερα μεγάλη οικογένεια τυφώνων [tornado family] και ένα τεράστιο ξέσπασμα τυφώνων [tornado outbreak]. Η λεγόμενη tornado family σημειώθηκε στις 27 Ιουλίου 2002 και προκλήθηκε από ένα εξαιρετικά μεγάλο σύστημα καταιγίδας. Μέσα σε λίγες ώρες, καταγράφηκαν 5 σίφωνες ξηράς και 7 σίφωνες θαλάσσης, σε διάφορες περιοχές στην κεντρική και νότια Ελλάδα, καθώς και στις νησιωτικές περιοχές του Σαρωνικού και των Κυκλάδων. Ένας από τους σίφωνες ξηράς χτύπησε το αεροδρόμιο “Ελευθέριος Βενιζέλος”, πλήττοντας κυρίως την πίστα του αεροδρομίου, την ώρα που επρόκειτο να αποβιβαστούν επιβάτες από αεροπλάνο και είχε ως αποτέλεσμα τη μετακίνηση του εμπρόσθιου μέρους του αεροσκάφους, την βίαιη απομάκρυνση της σκάλας αποβίβασης και τον ελαφρύ τραυματισμό ενός επιβάτη. Από τον σίφωνα, διαρκείας μόλις 2 λεπτών, υπέστησαν μικρές υλικές ζημιές το αεροπλάνο και ένα λεωφορείο. Το λεγόμενο tornado outbreak συνέβη στις 5 Σεπτεμβρίου 2002, όπου σε διάστημα 90 λεπτών καταγράφηκαν 14 θαλάσσιοι σίφωνες στο Κρητικό πέλαγος, βορείως των ακτών του Ρεθύμνου και του Ηρακλείου. Ακόμη, στις 21 Σεπτεμβρίου 2006, καταγράφηκαν στο Κρητικό πέλαγος 30 σίφωνες θαλάσσης, πράγμα που χαρακτηρίστηκε ως μεγάλο ξέσπασμα σιφώνων, ακόμα και για τα δεδομένα των ΗΠΑ! Μέχρι σήμερα, ο πιο καταστρεπτικός σίφωνας στην Ελλάδα συνέβη στις 18/10/1934 στη θαλάσσια περιοχή της Ιθάκης, όταν ένας τεράστιος σίφωνας εισχώρησε στην Αιτωλοακαρνανία, χτυπώντας την περιοχή του Αστακού και προκαλώντας το θάνατο τριών ανθρώπων και τον τραυματισμό άλλων 40.

   ΠΟΥ ΚΑΙ ΠΟΤΕ: Η πλειοψηφία σιφώνων εμφανίζεται στη Δυτική Ελλάδα, στο παράλια του Ιονίου, ενώ πολύ μικρότερη είναι η συχνότητά τους στις ηπειρωτικές περιοχές. Το μέγιστο της συχνότητάς τους για τον Ελλαδικό χώρο έχει προσδιορισθεί στην περιοχή της βορειοδυτικής Πελοποννήσου. Οι σίφωνες θαλάσσης, ακόμη και οικογένειες σιφώνων, εμφανίζονται τόσο στο Ιόνιο, όσο και στο Αιγαίο. Οι σίφωνες ξηράς παραδοσιακά παρατηρούνται κυρίως το καλοκαίρι, αλλά τα τελευταία χρόνια παρατηρείται δραστηριότητα και νωρίτερα, την άνοιξη. Οι σίφωνες θαλάσσης σημειώνονται κυρίως το φθινόπωρο. Στη Δυτική και την Νότια Ελλάδα εμφανίζονται κυρίως από τον Σεπτέμβριο μέχρι την άνοιξη, ενώ στην Βόρεια Ελλάδα, από το τέλος της άνοιξης μέχρι το τέλος του καλοκαιριού. Ο πιο επικίνδυνος μήνας εμφάνισης σιφώνων στη Βόρεια Ελλάδα είναι κυρίως ο Ιούλιος, ενώ για την Νότια Ελλάδα κυρίως ο Σεπτέμβριος, ο Νοέμβριος και ο Δεκέμβριος.

ΔΙΑΡΚΕΙΑ, ΠΛΑΤΟΣ, ΕΝΤΑΣΗ: Στατιστικά, η διάρκεια ζωής των σιφώνων που καταγράφονται στην Ελλάδα φτάνει έως τα 15 και σπάνια τα 30 λεπτά, ενώ η απόσταση που διανύουν είναι συνήθως 5 με 10 χιλιόμετρα. Το μέγιστο πλάτος τους δεν υπερβαίνει τα 100 με 150 μέτρα, αν και συνήθως είναι μόλις 20 - 30 μέτρα. Οι ισχυρότεροι σίφωνες φτάνουν έως και το επίπεδο έντασης Τ6 [260-300 χιλιόμετρα/ω] ή αντίστοιχα στις κλίμακες Φουτζίτα F3 και ΕF4. Το ανησυχητικό στην περίπτωση της Ελλάδας είναι ότι κατά μέσο όρο οι σίφωνες έχουν μεγάλη ένταση, καθώς το 63% είναι «ισχυροί σίφωνες» έντασης Τ4 – Τ6 [κλίμακα TORRO] και μόνο το 27% είναι «ασθενείς σίφωνες» Τ0 - Τ3. Προς το παρόν «βίαιοι ή σφοδροί σίφωνες», Τ8 και άνω, δεν έχουν καταγραφεί, αλλά εκφράζονται φόβοι ότι στο άμεσο μέλλον η χώρα θα μπει στην λεγόμενη «λίστα» των χωρών που διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο!

   ΕΠΙΛΟΓΙΚΑ: Δυστυχώς όλα δείχνουν ότι τα επόμενα χρόνια οι σίφωνες στην Ελλάδα θα έχουν καταστροφικότερη δύναμη. Οι μετεωρολόγοι-περιβαλλοντολόγοι προβλέπουν ότι η παγκόσμια θέρμανση και η κλιματική αλλαγή που οφείλεται στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, θα δημιουργήσει συνθήκες ατμοσφαιρικής αστάθειας στην τροπόσφαιρα πάνω από τη χώρα μας στο άμεσο μέλλον και οι σίφωνες που θα δημιουργούνται θα είναι περισσότεροι και ισχυρότεροι. Άλλωστε, από το σύνολο των επιστημονικών μελετών, μεταξύ των ετών 1998-2008, προκύπτει ότι ο αριθμός των ισχυρών σιφώνων που εκδηλώνονται στην ξηρά και τη θάλασσα κυμαίνεται κατά μέσο όρο στους 20 σίφωνες/έτος, με διαρκώς αυξητικές τάσεις. Μέχρι πρόσφατα, η κοινή γνώμη στην Ελλάδα πίστευε ότι όλα αυτά αφορούν ακραία καιρικά φαινόμενα που προκαλούν εκτεταμένες καταστροφές σε άλλες ηπείρους ή στους τροπικούς. Όμως η αλήθεια είναι εντελώς διαφορετική, γι΄αυτό και χρειάζεται επαγρύπνιση.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: http://www.greenagenda.gr/tornedo.html Σίφωνες στην Ελλάδα / συχνότητα / περιοχές εμφάνισης / Κλίμακα TORRO

Konstantinosa.oikonomou@gmail.com

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: