Ιωάννης ο Ναύκληρος ο Κώος [8 Απριλίου] από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου

 

Ιωάννης ο Ναύκληρος ο Κώος [8 Απριλίου]

από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου

Πλεύσας θάλασσαν εν πυρί την του βίου,
Nαύκληρ’ έφθασας εις γαληνούς λιμένας.

Ο Ιωάννης, ένα ναυτόπουλο από τη νήσο Κω, μαρτύρησε στο νησί στις 8 Απριλίου το 1669, ημέρα Παρασκευή μετά το Πάσχα [της Διακαινησίμου].

ΠΑΡΑΦΡΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΕΞΙΣΛΑΜΙΣΜΟΣ: Για άγνωστο σε μας λόγο, κάποιοι Τούρκοι έκαναν μαγικά στον Άγιο και εκείνος παραφρόνησε. Ενώ ήταν σε αυτή την κατάσταση, οι Οθωμανοί τού έκαναν περιτομή. Όμως η χάρις του Χριστού θαυματούργησε σύντομα. Με μυστικές φωνές τον έκαμε να συναισθανθεί το αμάρτημά του‚ και δεν δίστασε να αποκηρύξει δημόσια ότι εξαναγκάστηκε πριν από λίγες μέρες να ασπασθεί τη μωαμεθανική θρησκεία. Έτσι, αφού διαπίστωσε την περιτομή και είδε πως φορούσε τούρκικα ρούχα, λυπήθηκε ως τα τρίσβαθα της ψυχής του και, πετώντας το άσπρο σαρίκι, ζούσε και πάλι χριστιανικά, με πολλή μετάνοια, συντριβή, δάκρυα και αναστεναγμούς για το ακούσιο σφάλμα του.

ΣΥΛΛΗΨΗ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ: Όταν αντελήφθησαν οι Αγαρηνοί ότι μετανόησε και ζει πλέον χριστιανικά, όρμησαν σαν άγριος όχλος εναντίον του και αφού τον έδειραν αλύπητα, τον έκλεισαν στη φυλακή. Μέσα στη φυλακή, οι Τούρκοι προσπαθούσαν να τον μεταπείσουν στον μουσουλμανισμό με υποσχέσεις. Μετά από λίγες ημέρες τον έβγαλαν και προσπαθούσαν με διάφορους τρόπους και μεγάλες απειλές να τον μεταστρέψουν στη θρησκεία τους. Ο Άγιος όμως τους απάντησε: “Εγώ πιστεύω στον Κύριό μου Ιησού Χριστό και Αυτόν ομολογώ Θεό αληθινό, με όλη μου την καρδιά. Αυτός πρόκειται να κρίνει ολόκληρο τον κόσμο, ζωντανούς και νεκρούς. Τη δική σας τη θρησκεία την αποστρέφομαι και είμαι έτοιμος να υπομείνω όσα βάσανα κι αν μου κάνετε για την αγάπη του Χριστού μου”. Όταν οι Οθωμανοί άκουσαν αυτά, τον άρπαξαν με θυμό και, δέρνοντας και σπρώχνοντας, τον πήγαν στον μολά [δικαστή], όπου τον κατήγγειλαν πως, ενώ έγινε πρώτα μουσουλμάνος, μετάνιωσε και επέστρεψε στον Χριστιανισμό πάλι. Κατηγορία που επέφερε τη θανατική ποινή.

   ΜΑΡΤΥΡΙΟ: Ο δικαστής τότε διέταξε και τον έδειραν αλύπητα. Όταν διαπίστωσε πως ούτε έτσι μεταπείθεται, διέταξε να τον κάψουν ζωντανό. Τη συνήθεια αυτή την παρατηρούμε σε μαρτύρια Νεομαρτύρων. Ο λόγος ήταν ότι με την πυρά δε θα έμενε ούτε λείψανο για να τιμήσουν οι πιστοί. Πίστευαν ανοήτως πως έτσι εξαλείφεται η μνήμη των Μαρτύρων! Άναψαν λοιπόν μια μεγάλη φωτιά και τον έκαψαν κι έτσι ο μακάριος Ιωάννης έγινε θυσία καθαρά και άμωμος για τον Χριστό. Μ΄ αυτόν τον τρόπο, στις 8 Απριλίου 1669 μ.Χ., έλαβε ο γενναίος Νεομάρτυς τον στέφανο του μαρτυρίου.

  Η ΤΙΜΗ ΣΤΟ ΜΑΡΤΥΡΑ: Ακολουθία του Αγίου συνέταξε ο Γεράσιμος Μοναχός Μικραγιαννανίτης. Επίσης, το ιστορικό εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στην Κω, μετονομάστηκε επ΄ ονόματι του Νεομάρτυρα αυτού, καθώς και η οδός που οδηγεί στο Ναΰδριο αυτό φέρει το όνομα του. Η μνήμη των πιστών κατοίκων της νήσου Κω‚ παρά την επί αιώνες σκλαβιά‚ σέβεται και ευλαβείται τον Άγιο Ιωάννη τον Ναύκληρο και κάθε χρόνο τελείται στον προαναφερθέντα μικρό ναό του‚ Θεία Λειτουργία. Η δουλεία των αιώνων δεν αποδυνάμωσε ούτε κατ΄ ελάχιστο την ευλάβεια των Κώων‚ ούτε φυσικά μπόρεσε να εξαλείψει το όνομά του από τη μνήμη τους‚ γιατί “δίκαιοι εἰς τόν αἰῶνα ζῶσι καί ἐν Κυρίῳ ὁ μισθός αὐτῶν”‚ και “οὐ μή ἅψηται αὐτῶν βάσανος.

Απολυτίκιο ήχος γ': “Θεῖον βλάστημα‚ τῆς Κῶ ὑπάρχων‚ ταύτην εὔφρανας‚ τῇ σῇ ἀθλήσει‚ Ἰωάννη Ναυκληρε πανεύφημε˙τῶν Ἀθλητῶν γάρ ζηλώσας τά σκάμματα‚ διά πυρός τόν ἀγῶνα ἐτέλεσας.Μάρτυς ἔνδοξε‚ Χριστόν τόν Θεόν ἱκέτευε‚ δωρήσασθε ἡμῖν τό μέγα ἔλεος.”

konstantinosa.oikonomou@gmail.com

Ο Μέγας Κανών του Α. Ανδρέα Κρήτης AUDIOBOOK-BINTEO Ψάλλεται την Τετάρτη της Ε΄ εβδομάδας Νηστειών [2.4.2025] δ. ο Κων/νος Οικονόμου

 Ο Μέγας Κανών του Α. Ανδρέα Κρήτης AUDIOBOOK-BINTEO

Ψάλλεται την Τετάρτη της Ε΄ εβδομάδας Νηστειών [2.4.2025]

διαβάζει ο Κων/νος Οικονόμου

Ο Μεγάλος Κανόνας ψάλλεται τμηματικά στα απόδειπνα των τεσσάρων πρώτων ημερών της Α’ Εβδομάδας των Νηστειών και ολόκληρος στην ακολουθία του Όρθρου της Πέμπτης της Ε’ εβδομάδας. Στις ενορίες , ωστόσο, ψάλλεται και ανεξάρτητα από τον όρθρο, ως μικρή αγρυπνία, το βράδυ της Τετάρτης μαζί με την ακολουθία του αποδείπνου. Ο Μεγάλος Κανόνας στην μορφή του έχει μια χαρακτηριστική ιδιορρυθμία. Η ιδιορρυθμία του συνίσταται στο ότι συγκρινόμενος προς τους άλλους ομοίους του κανόνες, είναι «μέγας». Μέγας στην απόλυτη του έννοια. Μεγαλύτερος δεν μπορούσε να υπάρξει· και τούτο γιατί ο ποιητής θέλησε να συνθέσει όχι τρία ή τέσσερα τροπάρια για την κάθε ωδή, όπως συνήθως έχουν οι άλλοι κανόνες, αλλά πολύ περισσότερα: τόσα, όσα είναι και όλοι οι στίχοι των ωδών, έτσι ώστε στον καθένα στίχο να αντιστοιχεί και να παρεμβάλλεται κατά την ψαλμωδία από ένα τροπάριο. 250 είναι οι στίχοι των ωδών, 250 και τα τροπάρια του Μ. Κανόνα, ενώ οι συνήθης κανόνες έχουν γύρω στα 30. Σήμερα τα τροπάρια του Μ. Κανόνα είναι κατά 30 περίπου περισσότερα από τα αρχικά. Μεταγενέστεροι υμνογράφοι πρόσθεσαν τροπάρια για την οσία Μαρία την Αιγυπτία και για τον ίδιο τον Ανδρέα.

ΕΔΩ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΜΕ ΤΟ ΑUDIOBOOK:

Ο Καλόγηρος του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη 📚📙🎧 διήγημα 1892 AUDIOBOOK.GR διαβάζει ο Κων/νος Αθ. Οικονόμου

 Ο Καλόγηρος του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη 

📚📙🎧 

διήγημα 1892 AUDIOBOOK.GR 

διαβάζει ο Κων/νος Αθ. Οικονόμου

   Το διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη «Ο Καλόγερος» πρωτοδημοσιεύτηκε σε συνέχειες στην εφημερίδα «Εφημερίδα» από τους 24 έως τις 29 Φεβρουαρίου του 1892, με τον υπότιτλο «Μικρά Μελέτη». 

    Ο ήρωας του έργου, ο καλόγερος Σαμουήλ, είναι υπαρκτό πρόσωπο. Πρόκειται για τον Νήφωνα, παιδικό φίλο του Παπαδιαμάντη, που είχε κατέβει στην Αθήνα για να γιατρέψει τα μάτια του κι έμεινε ως νεωκόρος στου Ψυρρή και συγκατοικούσε με τον συγγραφέα.

   Οσάκις ηνοίγετο η θύρα του μικρού οικίσκου, δυσμόθεν, απέναντι της πύλης του ναού, και δύο νεάνιδες, ισχναί, χλωμαί, η μία ολίγον τι νοστιμούλα, η άλλη σχεδόν άσχημη, προέκυπτον εις το άνοιγμα, κοιτάζουσαι περιέργως τα συμβαίνοντα εις την οδόν, ή εις τους διαβάτας, ως κάμνουν τα πτωχοκόριτσα, όταν δεν έχουν εργασίαν, ή όταν η περιοδική οκνηρία διά της φαντασίας και της κεφαλής καταβή εις τους βραχίονας και την μέσην των, τότε εφαίνετο και μία πρεσβυτική μορφή γυναικός όπισθέν των, κόκκινη, στρογγύλη, όχι πολύ ερρυτιδωμένη ακόμη, ήτις πρέπει να ήτο η μήτηρ των δύο νεανίδων, και εφαίνετο ότι εις τον καιρόν της θα ήτο πολύ νοστιμωτέρα αφ’ όσον ήσαν σήμερον αι δύο κόραι της.

     Τότε, απ’ αντικρύ μία των γειτονισσών, η κυρα-Κώσταινα, αγαπώσα την κακολογίαν, όσον και πάσα άλλη, έλεγε·

     - Να οι παπαδιές!

     Και ο διαβάτης... 

Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΒΙΝΤΕΟ-AUDIOBOOK ΕΔΩ: 

Το μέγεθος [φαινόμενο και απόλυτο] των αστέρων + ΒΙΝΤΕΟ του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου

 

Το μέγεθος [φαινόμενο και απόλυτο] των αστέρων + ΒΙΝΤΕΟ

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου

  ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΜΕΓΕΘΟΣ: Κοιτάζοντας τον ουρανό εύκολα διαπιστώνουμε πως οι αστέρες δεν παρουσιάζουν την ίδια λαμπρότητα. Μερικοί είναι ιδιαίτερα λαμπροί, άλλοι φαίνονται αμυδρότεροι, ενώ άλλοι μόλις που διακρίνονται. Με το τηλεσκόπιο διακρίνονται αστέρες κατά πολύ ακόμα αμυδρότεροι. Οι διαφορές αυτές οφείλονται σε τρεις λόγους: στην απόσταση, στο πραγματικό μέγεθος του αστέρα και στη θερμοκρασία του. Συνεπώς το «μέγεθος» που βλέπουμε ή το φαινόμενο μέγεθος [φ.μ.] ενός παρατηρούμενου αστέρα, όπως αποκαλείται στην Αστρονομία, δεν εκφράζει τις πραγματικές του διαστάσεις, αλλά μόνο τη λαμπρότητά του, όπως φαίνεται στον παρατηρητή από τη Γη, σε σχέση μ΄ εκείνη των άλλων αστέρων. Από τους αρχαίους Έλληνες αστρονόμους, Ίππαρχο και Κλαύδιο Πτολεμαίο, οι αστέρες ταξινομήθηκαν ανάλογα με τη λαμπρότητάς τους, βάσει της οποίας και προσδιορίστηκαν σε μεγέθη. Όλοι οι ορατοί, με γυμνό οφθαλμό, αστέρες κατετάγησαν σε έξι μεγέθη. Στο πρώτο μέγεθος περιλήφθηκαν οι λαμπρότεροι, στο δεύτερο οι αμέσως αμυδρότεροι κ.ο.κ., έτσι ώστε οι αστέρες του επόμενου μεγέθους να είναι αμυδρότεροι του προηγουμένου και στον έκτο να αντιστοιχούν οι μόλις και μετά βίας ορατοί. Ο Γερμανός αστρονόμος J. Herschel [Χέρσελ], το 1830, απέδειξε ότι οι αστέρες του α' μεγέθους είναι 100 φορές λαμπρότεροι εκείνων του στ' μεγέθους! Η απόδειξη αυτή υπήρξε πολύ σημαντική διότι με ένα απλούστατο υπολογισμό προσδιορίσθηκε πως οι αστέρες ενός μεγέθους είναι κατά 2,6 περίπου φορές λαμπρότεροι από εκείνους του επόμενου μεγέθους. Τα σημερινά εξελιγμένα τηλεσκόπια, ανάλογα με το φακό ή το κάτοπτρό τους, και με τη βοήθεια της "αστρικής φωτομετρίας" [βασική μέθοδος μέτρησης φωτεινότητας αστέρων], διακρίνουν αστέρες μέχρι και 24ου μεγέθους. H βαθμιδωτή μετάβαση από μέγεθος σε μέγεθος δεν παρατηρείται απότομα, αλλά με τη βοήθεια φωτόμετρων καθορίζονται και τα δέκατα του μεγέθους. Έτσι ο αστέρας α Ταύρου [Λαμπαδίας] έχει φαινόμενο μέγεθος 1,1 ενώ ο β Διδύμων [Πολυδεύκης] είναι 1,2 μεγέθους και ο α Λέοντος [Βασιλίσκος] είναι 1,3. Διαπιστώθηκε όμως ότι, στους 20 λαμπρότερους αστέρες που χαρακτηρίζονται γενικά ως αστέρες α' μεγέθους, οι πρώτοι 12 είναι πολύ λαμπρότεροι των υπολοίπων του ίδιου μεγέθους. Γι΄ αυτό στην ακριβέστερη σύγχρονη κλίμακα αστρικών μεγεθών χρησιμοποιείται και μέγεθος μεγαλύτερο του α', με “αντιμαθηματικό” θα λέγαμε τρόπο. Έτσι ακόμη μεγαλύτεροι από τους τρεις αστέρες που προαναφέραμε είναι ο α Λύρας [Βέγας] με μέγεθος 0,1 ενώ η Αιξ [α Ηνιόχου] ή ο Αρκτούρος [α Βοώτου[ είναι 0,2 μεγέθους. Αλλά υπάρχουν και δύο αστέρες που είναι ακόμη λαμπρότεροι και του «μηδενικού μεγέθους»! Σ΄ αυτούς χρησιμοποιούνται «αρνητικά μεγέθη», ο ένας είναι ο Κάνωπος [α Τροπίδος] με -0,9 και ο δεύτερος ο Σείριος [α Μεγάλου Κυνός], ο λαμπρότερος στην ουράνια σφαίρα, που είναι -1,46 μεγέθους! Συνεπώς, τα άλλα λαμπρότερα των αστέρων ουράνια σώματα λαμβάνουν τιμές μεγέθους αρνητικές και μεγαλύτερες σε απόλυτη τιμή. Για παράδειγμα ο πλανήτης Αφροδίτη έχει μέγεθος -4,3, ενώ η Σελήνη ως Πανσέληνος έχει μέγεθος -12,6 ενώ ο Ήλιος -26,8.

  ΑΠΟΛΥΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΣΤΡΩΝ: Επειδή η απόσταση ενός άστρου επηρεάζει το φαινόμενο μέγεθός του οι αστρονόμοι χρησιμοποιούν σήμερα ένα άλλο σύστημα "απολύτων μεγεθών". Τοποθετούν θεωρητικά τα άστρα σε μια δεδομένη απόσταση 32,6 ετών φωτός από τη Γη (ή αλλιώς 10 παρσέκ¹) και σ΄ αυτή την απόσταση συγκρίνουν την λαμπρότητα των αστέρων μεταξύ τους. Έτσι ο όρος "απόλυτο μέγεθος", αναφέρεται στο πόσο λαμπρός θα ήταν ένας δεδομένος αστέρας αν βρισκόταν σε απόσταση από τη Γη 32,6 ε.φ. Με χρήση τέτοιας κλίμακας το απόλυτο μέγεθος του Ήλιου είναι πλέον 4,8, του Σείριου 1,4, ενώ το απόλυτο μέγεθος του Πολικού αστέρα -4,6. Τα απόλυτα αυτά μεγέθη, αποδεικνύουν πως ο Πολικός είναι λαμπρότερος, ακολουθεί ο Σείριος και έπειτα ο Ήλιος. Ο Σείριος δηλαδή είναι 23 φορές λαμπρότερος από τον Ήλιο! Σ΄ αυτήν όμως τη ταξινόμηση απαραίτητο στοιχείο είναι η γνώση της πραγματικής απόστασης ενός αστέρος, διαφορετικά είναι αδύνατος ο υπολογισμός του απολύτου μεγέθους του.

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΑΣΤΕΡΩΝ: Εκτός της λαμπρότητας οι αστέρες παρουσιάζουν και ένα άλλο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό, το χρώμα τους, που βεβαίως σχετίζεται με τη θερμοκρασία που επικρατεί στην επιφάνειά τους. Έτσι παρατηρούνται αστέρες με σχεδόν όλα τα χρώματα της ίριδας: γαλάζια, λευκά, κίτρινα, κόκκινα κλπ. Οι κόκκινοι είναι οι λιγότερο θερμοί, ενώ οι γαλάζιοι οι περισσότερο θερμοί. Ακριβώς όπως μια σιδερόβεργα στη φωτιά, στην αρχή κοκκινίζει (ερυθροπύρωση) και διαδοχικά θερμαινόμενη αλλάζει χρωματισμούς σε πορτοκαλί, κίτρινο, λευκό και όταν θερμανθεί πολύ σε γαλάζιο (λευκοπύρωση). Με βάση λοιπόν το χρώμα των αστέρων, δηλαδή του ορατού φάσματος που λάμπουν αυτοί, οι αστρονόμοι προχωρούν σε κατάταξή τους σε διαφορετικούς τύπους αστέρων που ονομάζονται φασματικοί τύποι. Σύμφωνα μ΄ αυτή τη ταξινόμηση οι αστέρες που παρουσιάζουν στο φάσμα τους έντονες γραμμές υδρογόνου, ταξινομήθηκαν ως αστέρες τύπου Α ενώ σ΄ εκείνους που στο φάσμα τους οι γραμμές υδρογόνου δεν είναι ορατές ως τύπου Q. Έτσι οι ενδιάμεσες κατηγορίες έλαβαν ως όνομα τα ενδιάμεσα γράμματα του λατινικού αλφαβήτου. Οι γραμμές υδρογόνου κορυφώνονται σε θερμοκρασία περίπου 9.000 βαθμών Κ, ενώ γίνονται λιγότερο έντονες για θερμοκρασίες μεγαλύτερες ή μικρότερες. Γι' αυτό το λόγο και πλέον η ταξινόμηση γίνεται με βάση τη θερμοκρασία του άστρου και όχι με τις γραμμές υδρογόνου. Με το καιρό επικράτησαν επτά μόνο κύριοι φασματικοί τύποι αστέρων και αυτοί σήμερα είναι O, B, A, F, G, K και Μ. Καθένας από αυτούς τους τύπους διακρίνεται σε 10 αριθμητικές επιμέρους υποκατηγορίες, όπως αστέρες Α0, Β3, Β4, Ο6, G9, Κ4 κλπ. Τον τρόπο αυτό ταξινόμησης των αστέρων σε φασματικούς τύπους διατύπωσε για πρώτη φορά στα τέλη του 19ου αιώνα ο Εντ. Πίκερινγκ του αστεροσκοπείου του Χάρβαρντ. Ακόμη, οι αστέρες κατατάσσονται βάσει των αποτελεσμάτων της φωτεινότητας στις φασματικές γραμμές τους, οι οποίες αντιστοιχούν στο διαστημικό μέγεθός τους και καθορίζεται από την επιφανειακή βαρύτητα. Ποικίλουν από τύπου 0 [υπεργίγαντες] σε ΙΙΙ (ερυθροί γίγαντες) μέχρι V (αστέρες Κύριας Ακολουθίας). Τα περισσότερα αστέρια βρίσκονται στην Κύρια Ακολουθία, δηλαδή εκπέμπουν ενέργεια μετατρέποντας υδρογόνο σε ήλιον, όπως και ο δικός μας αστέρας, Ήλιος. Ας δούμε μερικά παραδείγματα αστέρων ανά κατηγορία: Ζήτα Οφιούχου: τάξη Ο, θερμοκρασία 33.000^Ο Κ, Ρίγκελ: τάξη Β, θερμ. 11.000-30.000^Ο Κ, Αλτάιρ: Α, 7.500- 10.000^Ο Κ, Προκύων: F, 6.000-7.200^Ο Κ, Ήλιος: G, 5.500-6.000^Ο Κ, Έψιλον Ινδού: Κ, 4.000-5.200^Ο Κ και Εγγύτατος Κεντάυρου: Μ, 2.600-3.850^Ο Κ.

Konstantinosa.oikonomou@gmail.com 

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ: 

1. Ένα παρσέκ (pc) = 3,26 έτη φωτός (l.y.)