Η Κατάθεση της Τιμίας Ζώνης της Υπεραγίας Θεοτόκου 31.8 Κων/νος Οικονόμου

 

Η Κατάθεση της Τιμίας Ζώνης της Υπεραγίας Θεοτόκου 31.8

Κων/νος Οικονόμου

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ: Στὶς 31 Αὐγούστου ἑορτάζουμε τὴν Κατάθεση τῆς Τιμίας Ζώνης τῆς Θεοτόκου. Ἀποτελεῖ τὸ μοναδικὸ ἱερὸ κειμήλιο ποὺ σχετίζεται μὲ τὸν ἐπίγειο βίο τῆς Θεοτόκου καὶ διασῴζεται μέχρι σήμερα στὴν Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Βατοπαιδίου στὸ Ἅγιο Ὄρος, στὸ Περιβόλι τῆς Παναγίας. Ἡ ἴδια ἡ Θεοτόκος τὴν ὕφανε ἀπὸ τρίχες καμήλας.
   ΤΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΜΕΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ: Οἱ πληροφορίες γιὰ τὸν ἐπίγειο βίο τῆς Θεοτόκου εἶναι λιγοστὲς καὶ προέρχονται ἀπὸ τὴν Καινὴ Διαθήκη καὶ ἀπὸ τὴν παράδοση ποὺ διασώθηκε ἀπὸ τοὺς ἀποστολικοὺς ἀκόμη χρόνους.Ἡ Θεοτόκος μέχρι τὴν Κοίμησή της παρέμεινε στὰ Ἱεροσόλυμα καὶ ἦταν μέλος τῆς πρώτης Ἐκκλησίας. Τὴ φροντίδα της εἶχε ἀναλάβει ὁ ἀγαπημένος μαθητὴς τοῦ Κυρίου, ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης. Οἱ τελευταῖες στιγμὲς τῆς ἐπίγειας ζωῆς της εἶναι θαυμαστὲς καὶ συγκινητικές. Κοντὰ της βρέθηκαν οἱ Ἀπόστολοι οἱ ὁποῖοι ἔφτασαν ἀπὸ τὰ πέρατα τῆς οἰκουμένης στὰ Ἱεροσόλυμα μὲ τρόπο θαυμαστό, «ἐπὶ νεφελῶν». Καὶ τότε, ὁ ἴδιος ὁ Κύριος ἐμφανίστηκε θριαμβευτικὰ «ἐπὶ νεφελῶν», μὲ τὴ συνοδεία πλήθους ἀγγέλων. Ἡ Θεοτόκος προσευχήθηκε στὸν Υἱό της, παρηγόρησε τοὺς Ἀποστόλους καὶ ὑποσχέθηκε ὅτι θὰ εἶναι πάντα κοντὰ στὴν Ἐκκλησία γιὰ νὰ μεσιτεύει στὸν Υἱό της καὶ παρέδωσε τὴν πανάμωμη ψυχή της στὸν Κύριο. Οἱ Ἀπόστολοι ἐναπόθεσαν τὴν Ἁγία Σορὸ τῆς Θεοτόκου σὲ «καινὸν μνημεῖον» στὴ Γεθσημανή. Ἐκεῖ ἡ Ἁγία Ἑλένη ἀργότερα ἔκτισε τὸ ναὸ τῆς Κοιμήσεως. Τρεῖς μέρες μετὰ τὴν κοίμηση κατέβηκε ὁ Κύριος μὲ τὴ συνοδεία τῶν Ἀρχαγγέλων Μιχαὴλ καὶ Γαβριὴλ καὶ πλήθους ἀγγέλων. Ὁ Ἀρχάγγελος Μιχαὴλ μὲ ἐντολὴ τοῦ Κυρίου παρέλαβε τὴν Ἁγία Σορὸ τῆς Θεοτόκου καὶ μαζὶ της ἀνῆλθαν στοὺς οὐρανούς. Ἡ θαυμαστὴ Μετάσταση τῆς Θεομήτορος εἶχε συντελεστεῖ. Τὸ ἱερὸ Σῶμα της ἑνώθηκε πάλι μὲ τὴν ἁγνὴ ψυχή της.

Ο ΑΠ. ΘΩΜΑΣ ΚΑΙ Η ΤΙΜΙΑ ΖΩΝΗ: Ὁ Ἀπόστολος Θωμᾶς ἦταν ὁ μόνος ἀπὸ τοὺς Ἀποστόλους ποὺ εἶδε τὴ θαυμαστὴ Μετάσταση τῆς Θεοτόκου. Δὲν εἶχε μπορέσει νὰ παρευρεθεῖ στὴν κηδεία της εὑρισκόμενος στὶς Ἰνδίες. Ἐκεῖ, μετὰ ἀπὸ τρεῖς ἡμέρες, καὶ ἐνῷ τελοῦσε τὴ Θεία Λειτουργία, βρέθηκε στὴ Γεθσημανὴ μὲ θαυμαστὸ τρόπο καὶ εἶδε ὅλα ὅσα συνέβησαν. Τότε παρακάλεσε τὴν Παναγία νὰ τοῦ δώσει γιὰ εὐλογία τὴ Ζώνη της. Καὶ ἐκείνη, καθὼς ἀνέβαινε στοὺς οὐρανούς, τοῦ ἔριξε τὸ Ἱερὸ κειμήλιο «πρὸς δόξαν ἀκήρατον, ἀνερχομένη Ἁγνή, χειρί σου δεδώρησαι τῷ ἀποστόλῳ Θωμᾷ τὴν πάνσεπτον Ζώνην σου» ψάλλουμε στὸ ἀπολυτίκιο τῆς ἑορτῆς τῆς Καταθέσεως τῆς Τιμίας Ζώνης. Ὁ Ἀπόστολος Θωμᾶς στὴ συνέχεια πληροφόρησε καὶ τοὺς ὑπόλοιπους Ἀποστόλους γιὰ τὰ θαυμαστὰ αὐτὰ γεγονότα καὶ τοὺς ἔδειξε τὴν Ἁγία Ζώνη τῆς Παναγίας.Ἐκεῖνοι δοξολόγησαν τὸν Θεὸ καὶ τοῦ ζήτησαν νὰ τοὺς εὐλογήσει, καθὼς ἦταν ὁ μόνος ποὺ ἀξιώθηκε νὰ δεῖ τὴν ἔνδοξη Μετάσταση τῆς Θεοτόκου. Τὴ διαφύλαξη τῆς Ἁγίας Ζώνης ἀνέλαβαν δύο φτωχὲς καὶ εὐσεβεῖς γυναῖκες στὰ Ἱεροσόλυμα, οἱ ὁποῖες φρόντιζαν τὴν Θεοτόκο. Παρέλαβαν μὲ εὐλάβεια τὸ ἱερὸ κειμήλιο καὶ ἀπὸ τότε τὸ ἔργο τῆς διαφύλαξής του συνέχιζε ἀπὸ γενιὰ σὲ γενιὰ μία εὐλαβὴς παρθένος καταγομένη ἀπὸ τὴν οἰκογένεια αὐτή.

Η ΑΝΑΚΟΜΙΔΗ ΤΗΣ Τ. ΖΩΝΗΣ: Ἡ ἀνακομιδὴ τῆς Τιμίας Ζώνης καὶ ἡ μεταφορά της στὴν Κωνσταντινούπολη ἔγινε ἀπὸ τὸν αὐτοκράτορα Ἀρκάδιο (395-408). Ἡ ὑποδοχὴ τοῦ ἱεροῦ λειψάνου στὴ Βασιλεύουσα ἦταν λαμπρότατη. Ὁ αὐτοκράτορας κατέθεσε τὴν Τιμία Ζώνη τῆς Θεοτόκου σὲ λειψανοθήκη ποὺ ὀνόμασε «ἁγίαν σορόν». Ἡ κατάθεση ἔγινε στὶς 31 Αὐγούστου, τελευταία μέρα τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους. Στὴν πόλη τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου, τῆς ὁποίας Ὑπέρμαχος Στρατηγὸς καὶ Προστάτις ἦταν ἡ Θεοτόκος, θὰ φυλασσόταν πλέον ἡ Ἁγία Ζώνη τῆς Θεομήτορος. Ἡ κόρη τοῦ Ἀρκάδιου, ἡ αὐτοκράτειρα Πουλχερία, ἀνήγειρε λαμπρὸ ναὸ πρὸς τιμὴ τῆς Παναγίας, τὸν περίφημο ναὸ τῆς Θεοτόκου τῶν Χαλκοπρατείων. (Χαλκοπράτεια ὀνομαζόταν ἡ συνοικία ὅπου κτίστηκε ὁ ναός τὸ ὄνομά της ἡ συνοικία τὸ ἔλαβε ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι ἐκεῖ πρὶν κατασκευάζονταν καὶ πωλοῦνταν χάλκινα ἀντικείμενα).Στὸ ναὸ αὐτὸ ἡ αὐτοκράτειρα κατέθεσε τὴν Ἁγία Ζώνη τῆς Παναγίας. Ἡ ἴδια μάλιστα ἡ Πουλχερία κέντησε μὲ χρυσὴ κλωστὴ τὴν Τιμία Ζώνη διακοσμώντας την. Ἡ χρυσὴ αὐτὴ κλωστὴ εἶναι εὐδιάκριτη καὶ σήμερα στὸ τμῆμα ποὺ φυλάσσεται στὴν Ἱερὰ Μονὴ Βατοπαιδίου. Ὁ αὐτοκράτορας Ἰουστῖνος Β΄ καὶ ἡ σύζυγός του Σοφία ἀνακαίνισαν τὸν ἱερὸ ναὸ τῶν Χαλκοπρατείων καὶ ἀνήγειραν ἐκεῖ καὶ τὸ παρεκκλήσιο τῆς Ἁγίας Σοροῦ. Ἐκεῖ, μέσα σὲ λειψανοθήκη καὶ πάνω στὴν Ἁγία Τράπεζα, φυλασσόταν ἡ Τιμία Ζώνη τῆς Θεοτόκου.

ΘΑΥΜΑΤΑ: Πλῆθος πιστῶν συνέρρεαν γιὰ νὰ τὴν προσκυνήσουν μὲ εὐλάβεια ζητώντας ἀπὸ τὴν Παναγία νὰ μεσιτεύσει μὲ τὶς πρεσβεῖες της στὸν Κύριο. Πλῆθος θαυμάτων ἐπιτέλεσε ἡ Τιμία Ζώνη. Ἄνθρωποι δυστυχισμένοι καὶ πονεμένοι βρῆκαν λύτρωση μὲ τὴ θαυματουργὴ δύναμη τοῦ ἁγίου λειψάνου. Γιὰ τὸ λόγο αὐτὸ ὑμνήθηκε ἀπὸ φημισμένους ἀνθρώπους τῆς ἐποχῆς. Μὲ τὴ χάρη τῆς Παναγίας καθαγιάζει τοὺς πιστοὺς ποὺ προσέρχονται εὐλαβικὰ γιὰ νὰ τὸ προσκυνήσουν τοὺς ἀνυψώνει ἀπὸ τὴ φθορά, τοὺς ἀπαλλάσσει ἀπὸ ἀσθένειες καὶ θλίψεις.

Ο ΤΕΜΑΧΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ: Στὴ συνέχεια ἡ Ἁγία Ζώνη τεμαχίστηκε καὶ τεμάχιά της μεταφέρθηκαν σὲ διάφορους ναοὺς τῆς Κωνσταντινούπολης. Μετὰ τὴν ἅλωση τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους τὸ 1204, κάποια τεμάχια ἁρπάχτηκαν ἀπὸ τοὺς βάρβαρους καὶ ἀπολίτιστους κατακτητὲς καὶ μεταφέρθηκαν στὴ Δύση. Ἕνα μέρος ὅμως διασώθηκε καὶ παρέμεινε στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ μετὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῆς Πόλης ἀπὸ τὸν Μιχαὴλ Η΄ Παλαιολόγο. Φυλασσόταν στὸν ἱερὸ ναὸ τῆς Θεοτόκου τῶν Βλαχερνῶν. Ἡ τελευταία ἀναφορὰ γιὰ τὸ ἅγιο λείψανο εἶναι ἑνὸς ἀνώνυμου Ρώσου προσκυνητῆ στὴν Κωνσταντινούπολη μεταξύ τοῦ 1424 καὶ 1453.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΣΤΟ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙ: Μετὰ τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης ἀπὸ τοὺς Τούρκους τὸ 1453, εἶναι ἄγνωστο τί ἀπέγινε τὸ ὑπόλοιπο μέρος τῆς Ἁγίας Ζώνης στὴ συνέχεια. Ἔτσι τὸ μοναδικὸ σωζόμενο τμῆμα εἶναι αὐτὸ ποὺ φυλάσσεται στὴν Ἱερὰ Μονὴ Βατοπαιδίου καθώς μὲ ἐξαιρετικὰ περιπετειώδη τρόπο ἔφτασε ἐκεῖ.
ΛΑΒΑΡΟ ΝΙΚΗΣ: Ὁ Ἅγιος Κωνσταντῖνος εἶχε κατασκευάσει ἕναν χρυσὸ σταυρὸ γιὰ νὰ τὸν προστατεύει στὶς ἐκστρατεῖες. Στὴ μέση του σταυροῦ εἶχε τοποθετηθεῖ τεμάχιο Τιμίου Ξύλου. Ὁ σταυρὸς ἔφερε ἐπίσης θῆκες μὲ ἅγια λείψανα Μαρτύρων, καὶ ἕνα τεμάχιο τῆς Τιμίας Ζώνης. Ὅλοι οἱ βυζαντινοὶ αὐτοκράτορες ἔπαιρναν αὐτὸν τὸν σταυρὸ στὶς ἐκστρατεῖες. Τὸ ἴδιο ἔπραξε καὶ ὁ αὐτοκράτορας Ἰσαάκιος Β΄ Ἄγγελος (1185-1195) σὲ μιὰ ἐκστρατεία ἐναντίον τοῦ ἡγεμόνα τῶν Βουλγάρων Ἀσάν. Νικήθηκε ὅμως καὶ μέσα στὸν πανικὸ ἕνας ἱερέας τὸν πέταξε στὸ ποτάμι γιὰ νὰ μὴν τὸν βεβηλώσουν οἱ ἐχθροί. Μετὰ ἀπὸ μερικὲς μέρες ὅμως οἱ Βούλγαροι τὸν βρήκαν καὶ ἔτσι πέρασε στὰ χέρια τοῦ Ἀσᾶν.Οἱ Βούλγαροι ἡγεμόνες μιμούμενοι τοὺς Βυζαντινοὺς αὐτοκράτορες ἔπαιρναν μαζί τους στὶς ἐκστρατεῖες τὸν σταυρό. Σὲ μία μάχη ὅμως ἐναντίον τῶν Σέρβων ὁ βουλγαρικὸς στρατὸς νικήθηκε ἀπὸ τὸν Σέρβο ἡγεμόνα Λάζαρο (1371-1389). Ὁ Λάζαρος ἀργότερα δώρισε τὸ σταυρὸ τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου στὴν Ἱερὰ Μονὴ Βατοπαιδίου μαζὶ μὲ τὸ τεμάχιο τῆς Τιμίας Ζώνης.

Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΩΑΝΝΗ ΣΤ΄ ΚΑΝΤΑΚΟΥΖΗΝΟ: Οἱ Ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἱερᾶς Μονῆς διασῴζουν καὶ μία παράδοση σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία ἡ Τιμία Ζώνη τῆς Θεοτόκου ἀφιερώθηκε στὴν Ἱερὰ Μονὴ Βατοπαιδίου ἀπὸ τὸν αὐτοκράτορα Ἰωάννη ΣΤ΄ Καντακουζηνὸ (1341-1354), ὁ ὁποῖος στὴ συνέχεια παραιτήθηκε ἀπὸ τὸ ἀξίωμα, ἐκάρη μοναχὸς μὲ τὸ ὄνομα Ἰωάσαφ καὶ μόνασε στὴν Ἱερὰ Μονὴ Βατοπαιδίου.
ΘΕΙΟ ΦΑΡΜΑΚΟ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΣΤΕΙΡΟΤΗΤΑΣ: Τὰ θαύματα ποὺ πραγματοποίησε καὶ πραγματοποιεῖ ἡ Τιμία Ζώνη εἶναι πολλά. Βοηθᾶ εἰδικὰ τὶς στεῖρες γυναῖκες νὰ ἀποκτήσουν παιδί. Ἂν ζητήσουν μὲ εὐλάβεια τὴ βοήθεια τῆς Παναγίας, τοὺς δίδεται τεμάχιο κορδέλας ποὺ ἔχει εὐλογηθεῖ στὴν λειψανοθήκη τῆς Ἁγίας Ζώνης καὶ προσευχόμενες μὲ πίστη, καθίστανται ἔγκυες.

Η αποτομή της κεφαλής του Τιμίου Προδρόμου και Βαπτιστή Ιωάννη1 (29/8) + ΒΙΝΤΕΟ Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου

 

Η αποτομή της κεφαλής του Τιμίου Προδρόμου και Βαπτιστή Ιωάννη¹ (29/8) + ΒΙΝΤΕΟ

Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου

 

  Μνημονεύει σήμερα η Εκκλησία μας, την «αποτομή της τιμίας κεφαλής» του Ιωάννη Προδρόμου από τον Ηρώδη. Η Εκκλησία θεωρεί την εορτή μέρα νηστείας, διότι ο Ιωάννης θανατώθηκε εξαιτίας της οινοποσίας και του ηδονισμού ενός βασιλιά σε συμπόσιο της εορτής των γενεθλίων του. Πρόκειται για τον τελευταίο προφήτη, στο μεταίχμιο δύο εποχών, που συνδέει Καινή και Παλαιά Διαθήκη και του οποίου σκοπός της ζωής υπήρξε η αναγγελία της ενανθρώπισης του Υιού του Θεού.

ΤΟ ΠΥΡΙΝΟ ΚΗΡΥΓΜΑ: Ο ταπεινός, δίκαιος, άγιος, γιος του ιερέα Ζαχαρία, ζει απλά και φτωχικά στην έρημο (ως Ναζιραίος, ασκητής δηλαδή) κηρύσσοντας τη μετάνοια στον Ισραήλ και μεταφέροντας το ελπιδοφόρο μήνυμα της έλευσης του Θεανθρώπου. Προετοιμάζει την «οδόν του Κυρίου», εξ' ου και Πρόδρομος. Βαπτίζει στον Ιορδάνη όσους προσέρχονται εξομολογούμενοι τις αμαρτίες τους. Διδάσκει τον λόγο και τις εντολές του Θεού τονίζοντας τη λύτρωση που φέρνει ο αναμενόμενος Μεσσίας καλώντας όλους σε μετάνοια. Γι’ αυτό και δεν διστάζει να ελέγχει και τον Ηρώδη που συζούσε με την Ηρωδιάδα, γυναίκα του αδελφού του Φιλίππου: “Ουκ έξεστί σοι έχειν την γυναίκα του αδελφού σου". Εξαιτίας αυτού, η Ηρωδιάδα, κατόρθωσε να πείσει τον Ηρώδη να τον φυλακίσει, ώστε να μην ακούγεται ο ενοχλητικός έλεγχός του. Ωστόσο, κι από τη φυλακή ο ασυμβίβαστος Ιωάννης δεν έπαυσε να κηρύττει το θείο λόγο, ελέγχοντας τους εν “αμαρτία συζεύχθέντας”. Παρ’ όλα αυτά, ο Ηρώδης τον διατηρούσε ζωντανό. Ήταν «δίκαιος» και «άγιος». Ο λαός τον αγαπούσε και σεβόταν τη διδαχή του. Πίστευε στο προφητικό του κήρυγμα για την έλευση του Σωτήρα. Γι' αυτό κι ο βασιλιάς της Ιουδαίας δεν τολμούσε να τον θανατώσει. Η Ηρωδιάδα όμως, δεν ανεχόταν την κατάσταση αυτή, που την έκανε να νιώθει ταπεινωμένη, μεταξύ των καθώς πρέπει κυριών των Ιεροσολύμων, και έψαχνε ευκαιρία. Κι όταν ο επιπόλαια φερόμενος Ηρώδης, στη γενέθλιο εορτή του, “γλεύκους μεμεστωμένος” υποσχέθηκε να χαρίσει οτιδήποτε, «έως ημίσους της βασιλείας» του, στην κόρη της και ανεψιά του, μετά από έναν ωραίο χορό, βρήκε την ευκαιρία να εκδικηθεί. Συμβούλεψε την κόρη της να ζητήσει «την κεφαλήν Ιωάννου». Κι ο Ηρώδης, που με τόση ευκολία έδωσε μια τόσο σοβαρή υπόσχεση, δεν κατάφερε τώρα, αν και «περίλυπος γενόμενος», να αρνηθεί, βοηθώντας μ’ αυτόν τον τρόπο να πετύχει την εκδίκησή της η Ηρωδιάδα. Σε αντίθεση προς τον άγιο, ταπεινό, αλλά ασυμβίβαστο Ιωάννη, παρουσιάζεται ο ηδονιστής, απερίσκεπτος Ηρώδης, που επιπόλαια δίνει σοβαρές υποσχέσεις. Και είναι αυτός ο ίδιος που συζεί με την μαινόμενη Ηρωδιάδα, σκανδαλίζοντας. Και ενώ ο Θεός δια του κηρυγματικού ελέγχου του Ιωάννη, τού δίνει την ευκαιρία μετανοίας, αυτός, δούλος του σαρκίου, εθελοτυφλώντας, προβαίνει στον αποκεφαλισμό του Ιωάννη για χάρη της κόρης της παράνομης γυναίκας του.

“ΝΕΟΡΘΟΔΟΞΕΣ” ΣΚΕΨΕΙΣ: Το γεγονός της αποτομής έχει σχέση με το σφοδρό Προδρομικό έλεγχο, αλλα και με την εποχή μας. Η ενέργεια του Προδρόμου, με τα σημερινά κοσμικά δεδομένα και τη λεγόμενη «νεοπατερική» σκέψη, [ας φανταστούμε ότι ο Ιωάννης ζούσε σήμερα] χαρακτηρίζεται ακραία, γραφική, φανατική και τελικά παράδειγμα προς αποφυγήν. Γιατί, όμως; Το τι έκανε ο Ηρώδης στην προσωπική του ζωή εντάσσεται, σήμερα, στα «απόρρητα προσωπικά δεδομένα» και συνεπώς όχι μόνο δεν είχε δικαίωμα ελέγχου ο Βαπτιστής, αλλά με την πράξη αυτή, παρανομεί, προσκρούοντας στο νόμο περί «ελεύθερης επιλογής της προσωπικής ζωής». Με τον έλεγχό του, συνεχίζει η “νεοπατερική σκέψη”, ξεπέφτει από το υψηλό του έργο. Είναι ασκητής και συνεπώς δεν επιτρέπεται να αφήνει το χώρο άσκησής του και να κατεβαίνει στα κοσμικά, σε επίπεδο που μπορεί να χαρακτηριστεί «κοσμικό κουτσομπολιό». Κάνει, κατά την ίδια σκέψη, υπέρβαση καθήκοντος, και μάλιστα, με την αδιακρισία του, θίγει την «Ιερά Σύνοδο» της εποχής, το «Μέγα Συνέδριον», αφού δεν έχει εξουσιοδοτηθεί σχετικά από τους επιχώριους Αρχιερείς. Δηλαδή, λειτουργεί αντιδεοντολογικά, απρεπώς, αυθαιρέτως. Επιτέλους, ποιος είναι αυτός ο “καλόγερος” που ελέγχει, ενώ το σώμα των ταγών-αρχιερέων και των “δοκούντων ότι είναι τι”, έστω και από «διάκριση», ανέχεται αυτήν την κατάσταση, δηλ. την παρανομία του Ηρώδη; Δημιουργεί με τον πύρινο λόγο του «κοινωνική αναταραχή», στην «ευνομούμενη πολιτεία» και μάλιστα για έναν τόπο που βρίσκεται κάτω από την εξουσία της κυρίαρχης Ρώμης. Είναι δυνατόν «ησυχαστές», «ζηλωτές ερημίτες», να γίνονται αιτία συγχύσεων και ταραχών, προσβάλλοντας “κεφαλές”, αφού αυτοί έχουν «ταχθεί παρά Θεού» στο έργο τούτο; Λησμονούσε ο Βαπτιστής ότι ο Ηρώδης, παρά τα πάθη και τις ιδιορρυθμίες του, έκανε έργα, ανέπτυσσε την «πολιτισμική παράδοση» και την «ιουδαϊκή κουλτούρα», κρατούσε «λεπτές ισορροπίες» με την Ρώμη αλλά και το ελληνιστικό υπόβαθρο της κατ' ανάγκην τότε πολυπολιτισμικής Ιουδαίας, και το σημαντικότερο, είχε προσφέρει χρήματα του δημόσιου κορβανά για το κτίριο του Ναού. Κυρίως όμως με τον έλεγχό του, διατάρασσε την «αγαστή συνεργασία» μεταξύ «θρησκείας και πολιτείας». Αποδεικνύει τον εαυτόν του ακραίο, φανατικό, μονοκόμματο, αδιάκριτο, αφού αφήνει το έργο του βαπτίσματος και του κηρύγματος και εγκαταλείπει τον κόσμο που προσέτρεχε στην έρημο για να τον ακούσει και να ωφεληθεί. Θα μπορούσαμε βέβαια να σημειώσουμε και άλλα πολλά, τα οποία βγαίνουν ως συμπεράσματα από την σύγχρονη «νεοθεολογική-επιστημονική» σκέψη.

Η ΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ: Όμως, δόξα τω Θεώ, ο Τίμιος του Κυρίου Πρόδρομος, ο ασυμβίβαστος των Προφητών, ζούσε για την αγάπη και τη δόξα του Χριστού, υπογράφοντας την αγάπη του με την ίδια του την κεφαλή. Ο Πρόδρομος, ως γνήσιος Προφήτης, ανυποχώρητος, αρνείται να καλύψει την δειλία, με ένα διάτρητο «θεολογικό» μανδύα και με επιχειρήματα «νεοπατερικά». Αρνείται την διαστροφή της αποκτηνώνουσας αμαρτίας και επικυρώνει την αλήθεια: οι πολιτικοί άρχοντες, πόσο μάλλον οι εκκλησιαστικοί, με τη ζωή τους, πρέπει να αποτελούν παράδειγμα. Το δε αίμα του, είναι η μεγαλύτερη μαρτυρία της συνέπειας στο θέλημα του Θεού. Ας πρεσβεύει ο Μάρτυρας του Ευαγγελικού ήθους, ώστε να δεχθούμε την χάρη και την ευλογία, για μια συνειδητή Ορθόδοξη Χριστιανική ζωή.

“Τον εν προφήταις μείζονα γνωρισθέντα καί Αποστόλων πρόκριτον γεγονότα, ύμνοις εγκωμίων στεφανώσωμεν, τον Πρόδρομον της χάριτος, την κεφαλήν γάρ ετιμήθη, διά τον νόμον Κυρίου.”

1. Σχετικά χωριά: Μαρκ. στ΄14 -30 και Πράξ. ιγ’ 25 -32

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

Ο Άγιος Φανούριος [27.8] + ΒΙΝΤΕΟ του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου

 

Ο Άγιος Φανούριος [27.8] + ΒΙΝΤΕΟ

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου

    Ο ΘΑΥΜΑΣΤΩΣ ΑΝΑΦΑΝΗΣ ΑΓΙΟΣ: Αυτός ο τόσο αγαπητός άγιος ήταν και παράμενε άγνωστος για πολλούς αιώνες. Έγινε γνωστός από την τυχαία εύρεση της εικόνας του τον 14ο αιώνα μ.Χ. στη Ρόδο, όταν έσκαβαν παλιά σπίτια στο νότιο μέρος του παλιού τείχους. Εκεί βρέθηκε αρχαίος ναός με πολλές κατεστραμμένες εικόνες και μεταξύ αυτών και η καλά διατηρημένη εικόνα επί της οποίας ο τότε μητροπολίτης Ρόδου Νείλος ο Β' ο Διασπωρινός (1355-1369) διάβασε το όνομα του Αγίου «ὁ ἅγιος Φανῶ». Στην εικόνα, ο Άγιος παριστανόταν σαν νεαρός στρατιώτης, κρατώντας στο δεξιό του χέρι σταυρό, πάνω στον όποιο υπήρχε λαμπάδα αναμμένη, γύρω δε από την εικόνα τα 12 μαρτύρια του. Σε αυτά ο Μάρτυς παρουσιαζόταν: να στέκεται ανάμεσα σε στρατιώτες και να δικάζεται από τον ηγεμόνα· να πλήττεται απ’ αυτούς με πέτρες στο στόμα και την κεφαλή· να μαστιγώνεται πάλι απ’ αυτούς απλωμένος κατά γης· να κάθεται γυμνός και να ξέεται το σώμα του με σιδερένια νύχια· να είναι κλεισμένος στη φυλακή· να βασανίζεται μπροστά στο βήμα του ηγεμόνα· να καίεται στα μέλη του σώματος του με αναμμένες λαμπάδες· να είναι δεμένος σε μάγγανο και να βασανίζεται· να βρίσκεται ανάμεσα σε θηρία αβλαβής· να είναι ξαπλωμένος κατά γης και να πιέζεται το σώμα από ένα μεγάλο λίθο· να είναι μέσα σε ειδωλολατρικό ναό βαστάζοντας στις παλάμες του αναμμένα κάρβουνα και ο διάβολος να δραπετεύει στον αέρα με θρήνους· να στέκεται μέσα σε ένα καμίνι φωτιάς έχοντας υψωμένα τα χέρια σε σχήμα προσευχής. Τον αρχαίο ναό που βρέθηκε η εικόνα, ανοικοδόμησε, ύστερα από πολλές προσπάθειες, ο Νείλος και τον αφιέρωσε στο όνομα του Αγίου Φανουρίου, ενώ συνέταξε και την Ακολουθία του.

Η ΦΑΝΕΡΩΣΗ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΚΑΙ Η ΦΑΝΟΥΡΟΠΙΤΑ: Η παρετυμολογική παρήχηση του ονόματός του με το φαίνω: φανερώνω τον έκανε δημοφιλή στη λαϊκή παράδοση για την φανέρωση χαμένων ανθρώπων, ζώων ή πραγμάτων. Οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί φτιάχνουν μια νηστίσιμη πίτα την εορταστική του ημέρα, τη λεγόμενη φανουρόπιτα, για να τους φανερώσει ο άγιος απολεσθέντα αντικείμενα, την τύχη των ανύπαντρων κοριτσιών ακόμα και εργασία στους ανέργους και διάφορα άλλα. Τα υλικά που χρησιμοποιούνται για τη Φανουρόπιτα είναι συνήθως 7 ή 9, καθώς οι αριθμοί 7 και 9 συμβολίζουν τα μυστήρια της εκκλησίας, τις μέρες δημιουργίας, αλλά και τα τάγματα τον αγγέλων. Πάντα όταν την φτιάχνουν οι νοικοκυρές φροντίζουν να υπάρχει αναμμένο κερί και θυμίαμα.Η πίτα είναι μικρή και στρογγυλή και αφού διαβαστεί και κοπεί σε σαράντα κομμάτια μοιράζεται στους πιστούς.

ΜΙΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ: Σύμφωνα με μια παράδοση η μητέρα του Αγίου καταδικάστηκε μετά το θάνατό της να τιμωρείται στην Κόλαση. Ο αρχάγγελος Μιχαήλ μαζί με τον άγιο Φανούριο την τράβηξαν με την βοήθεια κρεμμυδόφυλου (που κάποτε είχε δώσει με το ζόρι σε ένα ζητιάνο-άλλωστε αυτή ήταν η μόνη καλή της πράξη) και όταν πιάστηκαν τρεις γυναίκες μαζί της, αυτή η άπονη τις έσπρωξε μέσα στην κόλαση. Έτσι είπε ο αρχάγγελος στον Άγιο Φανούριο ή μητέρα σου διέπραξε μεγάλη κακία. Δεν μπορώ να την βοηθήσω. Ο Άγιος Φανούριος παρακάλεσε με δάκρυα πόνου να μην φτιάχνουν τίποτα γι’αυτόν, αλλά μόνο για την ψυχή της μάνας του. Αυτός είναι ο λόγος που οι νοικοκυρές φτιάχνουν την ημέρα αυτή φανουρόπιτες και αφού τις πάνε στην εκκλησία και ευλογηθούν τις μοιράζουν στη γειτονιά και στο εκκλησίασμα, με τη σύσταση να ευχηθούν να συχωρεθεί η μάνα του Αγίου «Ο Θεός σχωρέστ’ τη μάνα του Αγίου Φανουρίου''.

 

   ΠΡΟΣΤΑΤΗΣ ΤΩΝ ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΟΠΑΙΚΤΩΝ: Μολονότι ο βίος του Αγίου Φανουρίου δεν έχει καμία σχέση με τη θεατρική τέχνη, ο Άγιος Φανούριος είναι ο Άγιος Προστάτης των Καραγκιοζοπαιχτών, ακριβώς επειδή τους "φανερώνει" δουλειές. Υπήρχε και λάβαρο του Πανελλήνιου Σωματείου Θεάτρου Σκιών με τον Άγιο Φανούριο, το οποίο λάβαρο δυστυχώς δεν διασώζεται σήμερα, παρά μόνο σε μεταπολεμικό ασπρόμαυρο φωτογραφικό υλικό με τους παλιούς καραγκιοζοπαίχτες Νίκο Ζαβραδινό, Κώστα Μάνο, Τάκη Μελλίδη, Μήτσο Μώρο, Ανδρέα Νικητόπουλο και Σωτ. Σπαθάρη. Ο τελευταίος εικονίζεται καθιστός κάτω από το λάβαρο.

ΕΝΑ ΘΑΥΜΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ: Ένα από τα πολλά θαύματα του Αγίου Φανουρίου είναι το εξιστορούμενο στη συνέχεια. Τα χρόνια εκείνα εξουσίαζαν την Κρήτη οι Ενετοί, οι οποίοι δεν επέτρεπαν την παρουσία Ορθοδόξου Αρχιερέως στη μεγαλόνησο. Τέσσερεις άνδρες για να λάβουν τη χειροτονία ταξίδευσαν από την Κρήτη στην Κορώνη της Πελοποννήσου και κατά την επιστροφή αιχμαλωτίστηκαν από τους Αγαρηνούς, οι οποίοι φόνευσαν τον ένα και τους άλλους τρεις μετέφεραν στα Παλάτια (Μίλητο). Όταν ο πνευματικός τους πατήρ, ονόματι Ιωνάς, πληροφορήθηκε το γεγονός, ταξίδεψε μέχρι τη Ρόδο και εκεί διαπραγματεύθηκε την απελευθέρωσή τους με τον άρχοντα Γεώργιο Πετρανή, ο οποίος είχε εμπορικές σχέσεις με τους τούρκους των Παλατίων. Λόγω όμως πολεμικών αναταραχών στην περιοχή η προσπάθεια να αφεθούν ελεύθεροι έγινε δύσκολη. Ο Ιωνάς, κατά την εκκλησιαστική συνήθεια, επισκέφθηκε τον μακάριο Νείλο και εκείνος του έκανε λόγο για τον Άγιο Φανούριο και τα θαύματά του, προτρέποντάς τον να επικαλεστεί την αντίληψη και βοήθειά του για το πρόβλημα που τον απασχολούσε. Πράγματι ο πνευματικός έπραξε όπως τον προέτρεψε ο Μητροπολίτης και μετά μερικές μέρες έφθασε μήνυμα από τα Παλάτια ότι οι εξελίξεις ήταν θετικές. Οι αιχμάλωτοι Ιερείς με θαυμαστό τρόπο αφέθηκαν ελεύθεροι και ο πνευματικός τους πατήρ Ιωνάς από ευγνωμοσύνη προς τον Μεγαλομάρτυρα, επιστρέφοντας, μετέφερε στην Κρήτη αντίγραφο της Εικόνας του και τελούσε έκτοτε πανηγυρικά τη μνήμη του.

Ἀπολυτίκια: 1. [Ἦχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε.] Οὐράνιον ἐφύμνιον, ἐν γῇ τελεῖται λαμπρῶς, ἐπίγειον πανήγυριν νῦν ἑορτάζει φαιδρῶς, ἀγγέλων πολίτευμα· ἄνωθεν ὑμνῳδίαις εὐφημοῦσι τοὺς ἄθλους, κάτωθεν Ἐκκλησίᾳ τὴν οὐράνιον δόξαν· ἣν εὗρες πόνοις καὶ ἄθλοις τοῖς σοῖς Φανούριε ἔνδοξε.

2. [Ἦχος γ΄. Ἡ Παρθένος σήμερον.]῾Ιερεῖς διέσωσας, αἰχμαλωσίας ἀθέου, καὶ δεσμὰ συνέθλασας, δυνάμει θείᾳ θεόφρον· ᾔσχυνας, τυράννων θράση γενναιοφρόνως· εὔφρανας, Ἀγγέλων τάξεις Μεγαλομάρτυς· διὰ τοῦτό σε τιμῶμεν, θεῖε ὁπλῖτα, Φανούριε ἔνδοξε

konstantinosa.oikonomou@gmail.com

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ:

 

Απόδοσις Κοιμήσεως της Θεοτόκου - Τα εννιάμερα της Παναγίας 23.8 + ΒΙΝΤΕΟ + ΚΑΤΑΒΑΣΙΕΣ [Πεποικιλμένη] Κωνσταντίνος Οικονόμου

 

Απόδοσις Κοιμήσεως της Θεοτόκου - Τα εννιάμερα της Παναγίας 23.8 + ΒΙΝΤΕΟ + ΚΑΤΑΒΑΣΙΕΣ [Πεποικιλμένη]

Κωνσταντίνος Οικονόμου

   Κάθε εορτή στον ετήσιο εορτολογικό κύκλο της Εκκλησίας έχει τρία στάδια, τα προεόρτια, την κυρίως εορτή και τα μεθεόρτια (δηλαδή τον απόηχό της). Στις 23 Αυγούστου εκάστου έτους εορτάζουμε την Απόδοση της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και η Εκκλησία κλείνει με την ίδια πανηγυρική διάθεση τους εορτασμούς της Κοιμήσεως και της Μεταστάσεως της Παναγίας, που τιμάται την 15 Αυγούστου. Ο λαός την εορτή αυτή την αποκαλεί τα «Εννιάμερα της Παναγίας». Τη σκέφτεται σαν μνημόσυνο προς τη Μητέρα του Θεού, όπως πράττει, άλλωστε, και για τους δικούς του ανθρώπους. Ασφαλώς, δεν πρόκειται για εννεαήμερο μνημόσυνο για την Παναγία, αφού η Θεοτόκος ως μητέρα του Χριστού «μετέστη προς την ζωήν, μήτηρ υπάρχουσα της ζωής» και πρεσβεύει για τη δική μας σωτηρία και, συνεπώς, δεν νοείται τέλεση μνημοσύνου υπέρ αναπαύσεως της ψυχής της. «Απόδοσις» στην εκκλησιαστική γλώσσα σημαίνει την μετά πάροδο οκτώ συνήθως ημερών επανάληψη της εορτής [στην περίπτωση της απόδοσης του Πάσχα έχουμε 39 ημέρες, πριν την Ανάληψη δηλαδή], ώστε με αυτόν τον τρόπο η διάρκειά της εορτής παρατείνεται μεθεορτίως μέχρις την ημέρα της αποδόσεως. Αυτό σημαίνει ότι ο εορτασμός δεν είναι στιγμιαίος. Μ’ αυτόν τον τρόπο η μία εορτή παραδίδει τη σκυτάλη στην επόμενη εορτή που έχει τα δικά της βιώματα, τα δικά της μηνύματα. Έτσι ζούμε σε μία συνέχεια τη ζωή της Εκκλησίας και όχι αποσπασματικά. Η καθιέρωση της απόδοσης των εορτών προέρχεται από την παράδοση του Ισραηλιτικού Λαού στην Παλαιά Διαθήκη. Με διάταξη του Μωσαϊκού Νόμου, οι μεγάλες ισραηλιτικές εορτές διαρκούσαν 8 ημέρες. (Έξ. 2,15-19, Λευ. 23,36-39 και Αρ. 29,35). Αυτή τη συνήθεια την κληρονόμησε και η Εκκλησία στην λειτουργική της ζωή. Πρώτη μαρτυρία περί παρατάσεως εορτής για οκταήμερο στην εκκλησιαστική ζωή, παρέχεται από τον Ευσέβιο [355]. Πάντως, πολύ νωρίς επικράτησε η συνήθεια, κυρίως στην Εκκλησία των Ιεροσολύμων, να παρατείνεται ο εορτασμός των μεγάλων εορτών του Πάσχα, των Επιφανείων και της Πεντηκοστής για οκτώ ημέρες. Η πράξη της Εκκλησίας των Ιεροσολύμων γρήγορα διαδόθηκε στην Ανατολή και τη Δύση. Κατά μίμηση των εορτών αυτών και οι νεότερες δεσποτικές και θεομητορικές εορτές ακολουθήθηκαν από οκταήμερο εορτασμό, που ολοκληρωνόταν μέσω της αποδόσεως.

Οκτώ ημέρες μετά τη μεγάλη εορτή της 15ης Αυγούστου, δηλαδή στις 23 του μηνός, γίνεται η «απόδοσις» της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, δηλαδή η πανηγυρική λήξη του εορτασμού. Η ευλαβής συνήθεια, πού είναι παράδοση στην Ορθόδοξη Εκκλησία και για άλλες μεγάλες εορτές της υιοθετήθηκε και στην εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, όχι βέβαια ομοιόμορφα και αμέσως, αλλά σταδιακά. Σύμφωνα με την τυπική διάταξη των ιερών ακολουθιών, κατά την εορτή της απόδοσης, της ημέρας δηλαδή που κλείνει ο κύκλος εορτασμού της Κοιμήσεως, τελείται η ίδια ακολουθία με αυτήν της 15ης Αυγούστου, κάτι που συμβαίνει σε όλες τις περιπτώσεις των μεγάλων δεσποτικών και θεομητορικών εορτών. Η χρονική αυτή παράταση του εορτασμού δεν στερείται και του ανάλογου θεολογικού περιεχομένου. Γιατί είναι, κατά κάποιο τρόπο, μια υπέρβαση του παρόντος χρόνου, αλλά και μια πρόγευση της Αιωνιότητας, η οποία, όπως γράφει ο απόστολος Παύλος, θα είναι μια χωρίς τέλος «πανήγυρις πρωτοτόκων» (Εβρ. 12,23). Οι εορτές στις μνήμες των αγίων δεν είναι μόνο αφορμές για πανηγύρεις αλλά και για να ανακαλύψει ο άνθρωπος την αλήθεια, ότι το μόνο που αξίζει στην ζωή είναι ο αγώνας για την αγιότητα. Στο πρόσωπο δε της Παναγίας συνοψίζεται ολόκληρη η ιστορία της σωτηρίας του ανθρώπου και η πορεία αυτή προς την αγιότητα μέσα από την υπακοή στο θέλημα του Θεού και στην εμπιστοσύνη σε Αυτόν . Η Θεοτόκος συνέδραμε στο έργο της σωτηρίας του ανθρώπου από τον Χριστό σε όλη της τη ζωή. Και με την κοίμηση της και την μετάσταση της έδειξε τη θέση που ο Θεός έχει ετοιμάσει για κάθε πιστό. Ως εκ τούτου η Παναγία συνοψίζει την ανθρωπότητα εκείνη που λέει ναι στον Θεό, που αναφωνεί πρόθυμα το «γένοιτό μοι κατὰ τὸ ῥῆμά σου». Η Παναγία αποτελεί πρότυπο για κάθε πιστό, που λόγω και έργω, υποδέχεται τον Χριστό και τον γεννά στην καρδιά του. Η Παναγία είναι σύμβολο της Εκκλησίας, μέσα στην οποία γεννάται και αναγεννάται κάθε πιστός. Η Παναγία μας οδηγεί και συνοδεύει προς τον Χριστό, είναι ο πρώτος άνθρωπος που εκπλήρωσε το σκοπό για τον οποίο ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο. Αυτή ανέμενε η ανθρωπότητα ολόκληρη για να δει το σχέδιο της Θείας Οικονομίας και την οδό της απολύτρωσης του πεπτωκότος ανθρώπου. Ο άνθρωπος έχοντας οδηγήτρια την Παναγία, καλείται να μεταμορφώσει τη ζωή του λέγοντας «γένοιτο» στη πρόσκληση του Θεού για συνεργασία με στόχο τη μεταμόρφωση του κόσμου και τη σωτηρία του ανθρώπου. Η Θεοτόκος καθίσταται η Μάνα Παναγιά, η Μητέρα της οικουμένης. Με τη ζωή της μας έδειξε τον δρόμο του πνευματικού πεπρωμένου του ανθρώπου, γίνεται για τον καθένα από εμάς πηγή αγάπης και ελπίδα προστασίας.

ΕΟΡΤΑΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: Πολλές εκκλησίες, εξωκλήσια και ιερές μονές σε όλη την χώρα τιμούν με ιδιαίτερη λαμπρότητα και κατάνυξη τα εννιάμερα της Παναγίας, όπως η Παναγιά του Μαλίκη, του Χάρου, η Παναγία η Εννιαμερίτισα, η Παναγία στη Γραβά της Πάτμου, της Φλαμπουριανής, η Παναγία της Ελεούσα στο Κάστρο στην Κύθνο, της Παντάνασσας στους Αρκούς (Λειψοί), η Φανερωμένη στην Σαλαμίνα, αλλά και στη Σάμο, στην Κάρπαθο, στη Σύμη, αλλά και σε κάθε νομό της χώρας τιμάται η χάρη Της. Την ημέρα αυτή, επίσης, γιορτάζουν σε ορισμένα μέρη της Ελλάδας η Μαρία, ο Μάριος, ο Παναγιώτης, η Παναγιώτα και η Δέσποινα.

Οι κάτοικοι της Νάουσας, στην Πάρο, γιορτάζουν τα Εννιάμερα της Θεοτόκου με ποικίλες εκδηλώσεις, παραδοσιακούς χορούς και μουσικές. Κορυφαίο γεγονός είναι η αναπαράσταση της κουρσάρικης βραδιάς, όπου νέοι και νέες από το χωριό ζωντανεύουν την απόβαση των κουρσάρων του φημισμένου πειρατή Barbarossa, στο λιμανάκι της Νάουσας.

Απολυτίκιο
Εν τη Γεννήσει την παρθενίαν εφύλαξας, εν τη Κοιμήσει τον κόσμον ου κατέλιπες Θεοτόκε· μετέστης προς την ζωήν, μήτηρ υπάρχουσα της ζωής, και ταις πρεσβείαις ταις σαις λυτρουμένη, εκ θανάτου τας ψυχάς ημών.

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

ΟΙ ΚΑΤΑΒΑΣΙΕΣ ΕΔΩ: 

Ο Άγιος Κωνσταντίνος εκ Κάπουας (18/8/1610) + ΒΙΝΤΕΟ Του Κων/νου Αθ. Οικονόμου δασκάλου

 

Ο Άγιος Κωνσταντίνος εκ Κάπουας (18/8/1610) + ΒΙΝΤΕΟ

Του Κων/νου Αθ. Οικονόμου δασκάλου

 

 Πρόκειται για τον τελευταίο, χρονολογικά¹, επίσημα αναγνωρισμένο Άγιο της Θεσσαλίας. Ο Άγιος γεννήθηκε Μουσουλμάνος και ονομαζόταν Σαϊμ Ήταν μάλιστα γιος του μπέη της περιοχής του Καππά Καρδίτσας. Η μύησή του στις αλήθειες της Ορθοδοξίας έγινε από έναν λόγιο μοναχό της Ι. Μ. Αγίου Νικολάου Καππά. Ο ίδιος μοναχός τον βάπτισε στο μοναστήρι αυτό, δίνοντάς του το όνομα Κωνσταντίνος. Όπως ήταν φυσικό, η αντίδραση του πατέρα του Αγίου ήταν σφοδρή. Θέλησε να σκοτώσει τους μοναχούς της Μονής, αλλά αυτοί είχαν προλάβει να διαφύγουν. Έτσι ξέσπασε το μένος του πάνω στο κτίριο της Μονής καίγοντάς το. Μετά στράφηκε στο γιο του και με παρακλήσεις και απειλές προσπαθούσε να τον κάνει να αρνηθεί το Χριστό. Βλέποντας το αμετάπειστο του Κωνσταντίνου, διέταξε τους φρουρούς του να τον φυλακίσουν μέχρι να επιστρέψει στην προγονική του πίστη. Όμως οι μέρες περνούσαν και ο Κων/νος παρέμενε στέρεος στην πίστη του Χριστού. Η οργή του πατέρα του, όμως, δεν είχε πια όρια. Διέταξε τους φρουρούς να τον βασανίσουν και εάν, ούτε τότε, μετάνιωνε να τον απαγχονίσουν. Έτσι και έγινε. 

 

Οι στρατιώτες τον οδήγησαν έξω από το χωριό και τον κρέμασαν από ένα πλατάνι. Όμως επειδή το σκοινί κόπηκε, τρεις μάλιστα φορές, οι δήμιοι τον αποκεφάλισαν. Η ημερομηνία του μαρτυρίου του ήταν η 18η Αυγούστου του 1610. Μετά από πρόταση της Ι. Μητροπόλεως Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφαρσάλων, στις 31/5/2007, το Οικουμενικό Πατριαρχείο προέβη σε επίσημη αναγνώριση του Αγίου. Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του την 18ην Αυγούστου.

“Χαίρε της Καπούης ο οδηγός και της Εκκλησίας μάρτυρας σθεναρός. Μέμνησο τους οικέτας Κωνσταντίνε μάρτυς,

πρεσβεύων τω Κυρίω τους σε προστρέχοντας.”

konstantinosa.oikonomou@gmail.com

1. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο ανακύρηξε Άγιο τον Κων/νο την 31η Μαϊου του 2007. Και βεβαίως σήμερα ο τελευταίος Άγιος που κατετάχθη στη χορεία των Αγίων της Θεσσαλίας είναι ο Άγιος Ιερέας Δημήτριος Γκαγκαστάθης [2025]

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

Ο Aγιος Οσιομάρτυρας Δημήτριος ο Νέος ο εκ Σαμαρίνης (18/8/1808) Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου

 

Ο Aγιος Οσιομάρτυρας Δημήτριος ο Νέος ο εκ Σαμαρίνης (18/8/1808)

Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου

   

    Ο Δημήτριος γεννήθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα στο βλαχοχώρι Σαμαρίνα των Γρεβενών. Σε ηλικία 15 ετών εγκατέλειψε τα εγκόσμια και έγινε μοναχός σε μοναστήρι της περιοχής. Αφού πέρασε κάποια χρόνια με προσευχή, νηστεία και γενικά με ασκητικό τρόπο, αποφάσισε, καθοδηγούμενος από θείο ζήλο, να εξέλθει από τη Μονή και να κηρύξει το Ευαγγέλιο στα θεσσαλικά χωριά. Εκείνη την εποχή θανάσιμοι κίνδυνοι περικύκλωναν τους Χριστιανούς λόγω της επανάστασης του παπα-Θύμιου Βλαχάβα και της επακόλουθης εκδικητικότητας των Τούρκων. Κάποιοι λοιπόν Μωαμεθανοί κατήγγειλαν τον Δημήτριο με την αιτιολογία πως με το κήρυγμά του εμφανιζόταν ως υποκινητής του παπα-Θύμιου. Συνελήφθη αμέσως και οδηγήθηκε στον διαβόητο Αλή πασά στον οποίο ομολόγησε την πίστη του και το σκοπό της διδασκαλίας του, που δεν ήταν άλλος παρά η παρηγορία των θλιβομένων συμπατριωτών του. Ο Αλής, παρόλο που δεν βρήκε στη ομολογία του κάποιο ενοχοποιητικό στοιχείο, διέταξε το σκληρό βασανισμό του. Του έμπηγαν καλαμένιες ακίδες στα νύχια των χεριών του και των ποδιών του, του έδεναν το κεφάλι με αλυσίδα, την οποία την έσφιγγαν τόσο που έσπασε, ενώ συγχρόνως του ζητούσαν να ομολογήσει την «ενοχή» του. Όμως ο ίδιος υπέφερε γενναία μέχρι που οι βασανιστές του απηύδησαν απ΄ την κούρασή τους. Εν συνεχεία ρίχτηκε στη φυλακή. Την επομένη ο τύραννος έδωσε εντολή να τον κρεμάσουν ανάποδα, πράγμα που έγινε. Άναψαν συγχρόνως κάτω από το κεφάλι του ρητινώδη ξύλα. Έτσι το κεφάλι του κατακαιγόταν και ο ίδιος εξαιτίας του καπνού δεν μπορούσε να ανασάνει. Φοβούμενοι οι βασανιστές του μήπως πεθάνει πρόωρα ο Μάρτυρας, τον κατέβασαν. Έπειτα τον ξάπλωσαν ανάσκελα στο έδαφος και τοποθέτησαν στο στήθος του μια σανίδα πάνω στην οποία πηδούσαν οι βασανιστές του για να του συντρίψουν τα οστά. Ένας Οθωμανός απ’ την Καστοριά, βλέποντας το θάρρος του Δημητρίου, έγινε Χριστιανός και συνελήφθη απ' τους στρατιώτες του Αλή. Πάντως η αντοχή και το θάρρος του Μάρτυρα προξένησαν γενικά αισθήματα συμπάθειας και μεγάλου θαυμασμού και προς τον ίδιο και προς την ορθόδοξη πίστη του σε μεγάλο πλήθος Μουσουλμάνων και μη, που παρακολουθούσαν το μαρτύριο του Αγίου. Αυτό εξαγρίωσε περισσότερο τον Αλή, οδηγώντας τον στην απόφαση να διατάξει τον αργό και βασανιστικό θάνατο του Δημητρίου. Έτσι, μετά από διαταγή του τυράννου, ο Δημήτριος κτίστηκε μέχρι το λαιμό του μέσα σε τοίχο! Μάλιστα για να επιβραδυνθεί ο θάνατός του, διέταξε να τον ταΐζουν ρίχνοντάς του τροφή στο στόμα. Ο Μάρτυρας, που μόνο ν΄ αναπνεύσει πια μπορούσε, διαρκώς προσευχόταν και επικαλούνταν τη βοήθεια του Κυρίου. Το μαρτύριό του έληξε μετά από δέκα ολόκληρες μέρες. Τη 18η Αυγούστου παρέδωσε την αγία του ψυχή στα χέρια του Κυρίου.

   

Ο Leake περιγράφει το μαρτύριο του Αγίου Δημητρίου εκ Σαμαρίνης

«Του έμπηξαν αργά-αργά βελόνες από καλάμια στα νύχια των χεριών και των ποδιών του, τρυπώντας και τα μπράτσα του (...) όταν τέλειωσε το βασανιστήριο με ταις βελόνες, του έβαλαν στο κεφάλι του σιδερένια κρικωτή αλυσίδα, την οποία έσφιγγαν με δύναμη και όταν επιτέλους κουράστηκαν οι δήμιοι, ανέβαλαν για την επομένη τη συνέχεια των βασάνων, οπότε ο μάρτυρας κρεμάστηκε πάνω από φωτιά, έχοντας το κεφάλι προς τα κάτω. Η φωτιά από ρητινώδη ξύλα τον έπνιγε και κατέτρωγε το δέρμα του κρανίου του. Φοβούμενοι οι δήμιοι μήπως πεθάνει ο μάρτυρας, τον απέσυραν, τον έριξαν στο χώμα και βάζοντας πάνω στο στήθος του μια σανίδα πηδούσαν πάνω της για να του συντρίψουν τα κόκαλα και μετά τον έκτισαν μέσα σε τοίχο έχοντας ελεύθερο μόνο το κεφάλι του. Για να παρατείνουν δε το μαρτύριό του και την οδύνη του του έδιναν και τροφή».

* Επ. Φαρμακίδης, Η Λάρισα, εκδ. Γνώση, Λάρισα 2001, σ. 176.

Η Κοίμηση της Θεοτόκου, κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας + ΒΙΝΤΕΟ + Παράκληση στην Παναγία Σουμελά του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου

 

Η Κοίμηση της Θεοτόκου, κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας + ΒΙΝΤΕΟ + Παράκληση στην Παναγία Σουμελά

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου

 

Η εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου που εορτάζουμε στις 15 Αυγούστου είναι η μεγαλύτερη από τις Θεομητερικές εορτές, τις εορτές, δηλαδή, που καθιέρωσε η Εκκλησία προς τιμήν της Μητέρας του Κυρίου μας, και πιθανότατα η παλαιότερη από όλες. Οι πρώτες ιστορικές αναφορές στη μεγάλη αυτή εορτή εμφανίζονται στα μέσα του 5ου αιώνα, κατά την εποχή που συγκλήθηκε η Γ΄Οικουμενική Σύνοδος. Η θέση της Παναγίας μέσα στο λατρευτικό κύκλο της Εκκλησίας μας επιβεβαιώθηκε από τη Σύνοδο της Εφέσου, ενώ είναι βέβαιο ότι πολύ νωρίτερα είχε αναπτυχθεί η αποδοχή της τιμής της από τις τοπικές χριστιανικές κοινότητες. Πληροφορίες για το βίο της Θεοτόκου, πριν τον Ευαγγελισμό της και μετά την Ανάληψη του Κυρίου, αντλούμε από την Ορθόδοξη Παράδοση, μιας και τα βιβλία της Καινής Διαθήκης δεν μας επιτρέπουν να γνωρίζουμε κάποια στοιχεία αυτών των περιόδων της ζωή της. Από την Ιερά Παράδοση οι πληροφορίες αυτές πέρασαν στα λεγόμενα απόκρυφα ή ψευδεπίγραφα βιβλία. Έτσι θα λέγαμε ότι ο Δεκαπενταύγουστος είναι ένα ιστορικό κληροδότημα αυτών των βιβλίων. Τέτοια, λοιπόν κύρια πηγή είναι: “Η Απόκρυφος διήγησις του αγίου Ιωάννου του Θεολόγου περί της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Μαρίας» ενώ συμπληρωματικές πληροφορίες παίρνουμε από το σύγγραμμα «Περί θείων ονομάτων» του Διονυσίου του Αρεοπαγίτη, από τα «Εγκώμια εις την Κοίμησιν» διαφόρων Πατέρων της Εκκλησίας όπως των αγίων Μόδεστου Ιεροσολύμων, Ανδρέα Κρήτης, Γερμανού Κωνσταντινουπόλεως, Ιωάννη Δαμασκηνού κ.ά., καθώς και από τα τροπάρια που ψάλλει η Εκκλησία μας. Στα κείμενα αυτά διασώζεται η «αρχαία και αληθεστάτη» παράδοση της Εκκλησίας μας γι' αυτό το Θεομητορικό γεγονός. Ένα κομμάτι της παράδοσης είναι άλλωστε και η ορθόδοξη εικονογραφία.

   Σύμφωνα με τις πληροφορίες που μάς δίνουν τα παραπάνω κείμενα, η Θεοτόκος ειδοποιήθηκε από άγγελο του Θεού για τον επικείμενο θάνατό της. Αφού στη συνέχεια ανέβηκε στο όρος των Ελαιών για να προσευχηθεί, κατέβηκε στο σπίτι της. Εκεί γνωστοποίησε στους γνωστούς της την αναχώρησή της απ' αυτόν τον κόσμο και ετοίμασε τα της ταφής της. Γύρω από την κλίνη της Θεοτόκου συγκεντρώθηκαν όλοι οι Απόστολοι, εκτός από το Θωμά. Η Δύναμη του Αγίου Πνεύματος με σχήμα νεφέλης τους άρπαξε από τα διάφορα μέρη της οικουμένης, όπου κήρυσσαν και τους συγκέντρωσε στα Ιεροσόλυμα. «Το δε θεοδόχον αυτής σώμα μετά αγγελικής και αποστολικής υμνωδίας (με ύμνους από Αποστόλους και αγγέλους) εκκομισθέν και κηδευθέν (μεταφέρθηκε και κηδεύτηκε), εν σορώ τη εν Γεσθημανή κατετέθη, εν ω τόπω επί τρεις ημέρας η των αγγέλων χοροστασία και υμνωδία διέμεινεν άπαυστος (για τρεις μέρες η υμνωδία των αγγέλων ήταν ακατάπαυστη). Μετά δε την τρίτην ημέραν της αγγελικής υμνωδίας παυσαμένης, παρόντες οι απόστολοι, ενός αυτοίς απολειφθέντος (του Θωμά που έλειπε) και μετά την τρίτην ελθόντος και το θεοδόχον σώμα προσκυνήσαι βουληθέντος (όταν μετά τον ερχομό του ο Θωμάς θέλησε να προσκυνήσει το άχραντο σώμα της Θεοτόκου), ήνοιξαν την σορόν. Και το μεν σώμα αυτής το πανύμνητον ουδαμώς ευρείν ηδυνήθησαν, μόνα δε αυτής τα εντάφια κείμενα ευρόντες και της εξ αυτών αφάτου ευωδίας εμφορηθέντες ( γέμισαν από την ανείπωτη ευωδία που έβγαζαν) ησφάλισαν την σορόν»¹. Ο Υιός της που είχε σαρκωθεί από αυτήν, είχε δεχτεί στους ουρανούς το άχραντο σώμα της και την αγία της ψυχή. Την παράδοση αυτή της Εκκλησίας μας συνοψίζει άριστα το εξαποστειλάριο της εορτής της Κοιμήσεως, «Απόστολοι εκ περάτων, συναθροισθέντες ενθάδε, Γεσθημανή τω χωρίω, κηδεύσατέ μου το σώμα, και συ Υιέ και Θεέ μου, παράλαβέ μου το πνεύμα».

Η Κοίμηση της Θεοτόκου περιλαμβάνει το θάνατο και την ταφή της αλλά και τη μετάστασή της στους ουρανούς. Όπως λέει το κοντάκιο της εορτής, «τάφος και νέκρωσις ουκ εκράτησε (τη Θεοτόκο), ως γαρ ζωής μητέρα, προς την ζωήν μετέστησεν ο μήτραν οικήσας αειπάρθενον». Δηλαδή ο τάφος και η νέκρωση δεν κράτησαν τη Θεοτόκο, γιατί ο Κύριος, που είναι η πηγή της αληθινής ζωής, πήρε την ανθρώπινη σάρκα στην κοιλιά της Θεοτόκου και γεννήθηκε από αυτήν. Έτσι έκαμε την Παναγία Μητέρα του, μητέρα της ζωής, πηγή της ζωής.

Αφού ο Κύριος με το σταυρικό του θάνατο πάτησε και κατάργησε το θάνατο, ήταν φυσικό να ανεβάσει στους ουρανούς τη Μητέρα του και να της χαρίσει τη δόξα της αιωνιότητας. Όπως λένε τα τροπάρια της Κοιμήσεως, ο θάνατός της προμνηστεύεται τη ζωή. Αυτή που γέννησε τη ζωή, έχει μεταβεί στη ζωή. Έτσι ο θάνατός της ονομάζεται «αθάνατος Κοίμησις». Και όλα αυτά γιατί η Παναγία πρώτη μεταξύ των ανθρωπίνων πλασμάτων πραγματοποίησε τη θεοποίηση του ανθρώπου, που είναι η συνέπεια της σάρκωσης. Στο πρόσωπο της Θεοτόκου η ανθρωπότητα πρόσφερε τη Νέα Εύα, μέσω της οποίας θα πραγματοποιούνταν αυτό που ο ίδιος ο Θεός είχε υποσχεθεί στους Πρωτοπλάστους (Πρωτευαγγέλιο) μετά την πτώση τους: Τη συμφιλίωση με το Θεό και τη θέωση του ανθρώπου. Όπως ακριβώς το είπαν οι Πατέρες «Ο Θεός ενηνθρώπησεν, ίνα ημείς θεοποιηθώμεν²». «Άνθρωπος γίνεται Θεός ίνα Θεόν τον Αδάμ απεργάσηται³». Αυτήν τη θεοποίηση έδειξε η Θεοτόκος, γιατί, όπως λέει ο ιερός Καβάσιλας, φανέρωσε τον άνθρωπο όπως ήταν στην αρχή στον Παράδεισο, και όπως έπρεπε στη συνέχεια να γίνει. Με την Κοίμησή της προπορεύτηκε στη δόξα που μας περιμένει. Ο Νικηφόρος Θεοτόκης προσθέτει: «αυτή είναι δόξα μεγαλύτερη από όλες τις δόξες, οπού έλαβε η Θεοτόκος, να αναστηθεί πρωτύτερα από τον καιρό της αφθαρσίας, να δοξασθή προτού να γίνει η κρίσις και η εξέτασις, να λάβη την ανταπόδοσιν προτού να έλθη η ημέρα της ανταποδόσεως, να τιμηθή τέλος πάντων με προνόμια, όμοια με εκείνα του υιού της». Εκείνο δηλαδή που θα απολαύσουν οι πιστοί μετά τη δεύτερη έλευση του Κυρίου και γενική κρίση, προαπολαμβάνει κατεξοχήν η Μητέρα του Θεού. Έτσι εξηγείται γιατί η εορτή της Κοιμήσεως είναι στη συνείδηση του πληρώματος της Εκκλησίας, ένα δεύτερο Πάσχα. Της «άλλης βιοτής της αιωνίου, την απαρχήν» που εορτάζουμε το Πάσχα, ο πρώτος καρπός είναι η δόξα της Υπεραγίας Θεοτόκου.

Εφόσον για την Εκκλησία μας η Θεοτόκος είναι «του πεσόντος Αδάμ η ανάκλησις, των δακρύων της Εύας η λύτρωσις⁴», ας αφήσουμε τον επίλογο στον μεγάλο Πατέρα Ιωάννη Δαμασκηνό: “Η Θεοτόκος βοήθησε στη σάρκωση του Χριστού, εξυπηρέτησε την παγκόσμια σωτηρία γιατί μ' αυτήν πραγματοποιήθηκε η προαιώνια απόφαση του Θεού: η σάρκωση του Λόγου και η δική μας σωτηρία.”

1. Ιωάννης ο Δαμασκηνός, Β' Εγκώμιον εις την πάνσεπτον Κοίμησιν της Θεομήτορος, 18.

2. Μ. Αθανάσιος, ΒΕΠ 30, 119

3. Υμνολογία της Εκκλησίας μας: Δοξαστικό αίνων, 25 Μαρτίου

4. Από τον Ακάθιστο Ύμνο.

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ:

Ο ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΟΣ ΚΑΝΩΝ ΣΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΟΥΜΕΛΑ ΕΔΩ:

 

Ο Νεομάρτυς Τριαντάφυλλος από τη Ζαγορά (8/8/1680) -ΒΙΝΤΕΟ Του Κων. Α. Οικονόμου δασκάλου

 

Ο Νεομάρτυς Τριαντάφυλλος από τη Ζαγορά (8/8/1680) -ΒΙΝΤΕΟ

Του Κων. Α. Οικονόμου δασκάλου 

  Ο Μάρτυς Τριαντάφυλλος γεννήθηκε στα χρόνια της σκλαβιάς στη Ζαγορά του Πηλίου το έτος 1663. Από την ηλικία των 15 ετών εργαζόταν ως ναύτης στα φημισμένα ζαγοριανά καράβια, και διακρινόταν για το ήθος του και την εν γένει καθαρότητα του βίου του, διατηρώντας άσβεστη στην καρδιά του την αγάπη και την πίστη προς τον Χριστό. Το καλοκαίρι του 1680 το πλοίο του έδεσε στο λιμάνι της Κωνσταντινουπόλεως. Εκεί ο Τριαντάφυλλος επισκέφτηκε τις εκκλησίες και τα αγιάσματα της Πόλης. Για κάποιο άγνωστο λόγο, ήρθε σε φιλονικία με κάποιους Τούρκους, οι οποίοι τον συκοφάντησαν ότι δήθεν ήθελε να γίνει Μωαμεθανός. Τότε, συνελήφθη και οδηγήθηκε από στο δικαστή, που θέλησε να τον υποχρώσει να αρνηθεί την πίστη του Χριστού και να γίνει Μουσουλμάνος. Υπέφερε κάθε είδους βασανιστήρια, στερεός σαν βράχος στην πίστη των προγόνων του. Προτιμούσε χίλιες φορές να πεθάνει παρά να αρνηθεί το Χριστό. Τους έλεγε συνεχώς: “Χριστιανός είμαι. Δεν αρνούμαι το Σωτήρα μου Χριστό”. Τότε οι Τούρκοι τον σκότωσαν στην περιοχή του Ιπποδρόμου της Πόλης, στις 8/8/1680, πριν καλά καλά κλείσει τα 17 του έτη, κερδίζοντας το στέφανο του μαρτυρίου από τον αθλοθέτη Κύριο. Την ημέρα αυτή τιμάται και η μνήμη του στην ιδιαίτερή του πατρίδα, τη Ζαγορά, αλλά και στις Αλυκές του Βόλου. Τεμάχιο του ιερού Λειψάνου του Αγίου υπάρχει αποθησαυρισμένο στην Ι. Μονή Αγίου Νικολάου, στην Άνδρο, μαζί με την εικόνα του Αγίου. Προς τιμήν του αγίου αλλά και των άλλων δύο Νεομαρτύρων του Πηλίου (Αποστόλου και Σταματίου), έχουν ανεγερθεί ναοί και παρεκκλήσια, ενώ τοιχογραφίες και εικόνες κοσμούν πολλούς ναούς της Θεσσαλίας, αλλά και άλλων περιοχών ενώ ειδικές Ακολουθίες, Παρακλήσεις και Χαιρετισμοί έχουν συντεθεί και ψάλλονται προς τιμήν τους.

“Θείας πίστεως έχων τήν χάριν, χαίρων ήθλησας ανδρειοφρόνως, Νεομάρτυς Χριστού Τριαντάφυλλε. όθεν ως ρόδον ευφραίνεις ηδύπνευστον, τήν Εκκλησίαν τη Θεία αθλήσει σου. Μάρτυς ένδοξε, Χριστόν τόν Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν τό μέγα έλεος.”

“Χαίροις Νεομάρτυς του Χριστού, των πάλαι Μαρτύρων, Τριαντάφυλλε μιμητής. Χαίροις ο την κλήσιν, Χριστού ομολογήσας, ενώπιον τυράννων, στερρώ φρονήματι.”

konstantinosa.oikonomou@gmail.com 

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ:

Η Μεταμόρφωση του Κυρίου + ΒΙΝΤΕΟ Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου

 

Η Μεταμόρφωση του Κυρίου [+ ΒΙΝΤΕΟ

+ Θ. Λειτουργία από το όρος Θαβώρ]

Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου

 ΓΕΝΙΚΑ: Στις 6 Αυγούστου η Αγία μας Ορθόδοξη Εκκλησία εορτάζει την ανάμνηση της Θείας Μεταμορφώσεως του Σωτήρος μας Ιησού Χριστού. Η Μεταμόρφωση έλαβε χώρα σε όρος υψηλόν σύμφωνα και με τους τρεις λεγόμενους Συνοπτικούς Ευαγγελιστές, Ματθαίο, Μάρκο και Λουκά, μάλιστα δε κατά την Ιερά Παράδοση στο όρος Θαβώρ, που στα εβραϊκά σημαίνει «έλευση φωτός». Έγινε, κατά τους περισσότερους Πατέρες, 40 ημέρες περίπου προ της Σταυρώσεως, δηλαδή κατά τον μήνα Φεβρουάριο δεδομένου ότι η Σταύρωση έγινε την 14η Νισάν (Μαρτίου). Αλλά επειδή ο εορτασμός της εορτής θα συνέπιπτε μέσα στην πένθιμη Μεγάλη και Αγία Τεσσαρακοστή, μεταφέρθηκε στις 6 Αυγούστου που απέχει από τις 14 Σεπτεμβρίου, που γιορτάζεται η Ύψωση του Τιμίου Σταυρού και λογαριάζεται σαν δεύτερη Μεγάλη Παρασκευή, σαράντα ημέρες. Η γιορτή καθιερώθηκε επίσημα να γιορτάζεται γύρω στο 600-630 μ.Χ., σε αντικατάσταση της εβραϊκής γιορτής του εξιλασμού.

ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ: Ο Κύριος σαράντα ημέρες περίπου πριν από τη Σταύρωσή Του, παρέλαβε τρεις από τους Μαθητές του, τον Πέτρο για τη μεγάλη πίστη και αγάπη που είχε προς τον Χριστό, τον Ιωάννη επειδή τον αγαπούσε ιδιαίτερα ο Κύριος, για την αγνότητα και την αφοσίωσή στο πρόσωπό Του και τον Ιάκωβο, τον αδελφό του Ιωάννη, για να τους ανεβάσει στο όρος Θαβώρ. Ο Ευαγγελιστής Λουκάς προσθέτει ότι το γεγονός αυτό συνέβη οκτώ μέρες μετά από εκείνη την ημέρα που ο Κύριος διδάσκοντας τους μαθητές του, έλεγε ότι πρόκειται να έλθει ο Υιός του ανθρώπου μέσα στη δόξα του Πατέρα Του. Γι' αυτή την όγδοη μέρα που ο Κύριος ανέβασε τους μαθητές του στο Θαβώρ ο Γρηγόριος ο Παλαμάς προσθέτει: «Το μέγα θέαμα του φωτός της Μεταμορφώσεως του Κυρίου είναι το μυστήριο της ογδόης ημέρας, δηλαδή του μέλλοντος αιώνος, που αναφαίνεται μετά την κατάπαυση του κόσμου». Ένας λόγος, κατά τους Πατέρες, που δεν παρέλαβε όλους τους μαθητές Του, ήταν ότι θα αναγκαζόταν να παραλάβει μεταξύ αυτών και τον Ιούδα, που δεν ήταν άξιος να «γευθεί» του μυστηρίου της Μεταμορφώσεως. Εκεί, στο όρος Θαβώρ, ξαφνικά, ενώ προσευχόταν ο Κύριος, έλαμψε το πρόσωπό Του, υπέρ τον ήλιο και τα ρούχα Του έγιναν λευκά σαν το φως. «Άνοιξε», λέγει ο Χρυσόστομος, «λίγο από τη Θεότητά του, ενώ προσευχόταν και έλαμψε σαν ήλιος». Σαν ήλιος, είπε ο ευαγγελιστής για να μη νομίσουμε αισθητό αυτό το φως. Γιατί αυτό το φως είναι της Θεότητος και είναι άκτιστο. Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς προσθέτει: «Ο Χριστός μεταμορφώθηκε, όχι προσλαμβάνοντας ό,τι δεν ήταν, αλλά φανερώνοντας στους μαθητές του ό,τι ήταν, αφού τους άνοιξε τα μάτια και από τυφλούς τους κατέστησε βλέποντας. Επομένως αυτό το φως δεν είναι αισθητό, αλλά με τη δύναμη του αγίου Πνεύματος μετασκευάσθηκαν τα μάτια τους, μεταμορφώθηκαν εκείνοι.» Τα ιμάτια του Κυρίου έγιναν λευκά «ως χιών» για να μας δείξει, μέσω των μαθητών Του, ποιες είναι οι στολές της δόξης που θα φορέσουν κατά τον μέλλοντα αιώνα όσοι προσεγγίσουν το Θεό. Ταυτόχρονα εμφανίστηκαν, ο Προφήτης Μωυσής σαν εκπρόσωπος του νόμου της Παλαιάς Διαθήκης και των νεκρών και ο Προφήτης Ηλίας σαν εκπρόσωπος των προφητών και των ζωντανών (διότι ο Προφήτης αυτός δεν πέθανε αλλά αναλήφθηκε από το Θεό ζωντανός «εν πυρίνω άρματι» στους ουρανούς) και άρχισαν να συνομιλούν μαζί Του για τις προφητείες που αναφέρονταν στο σωτήριο Πάθος Του. Αυτό έγινε για να δείξει στους μαθητές πως ο ίδιος είναι ο Κύριος του νόμου και των προφητών, ζώντων και νεκρών. Ο Πέτρος από την ταραχή του μη γνωρίζοντας τι έλεγε, είπε στον Κύριο ότι καλό θα ήταν να μείνουν στο όρος Θαβώρ και να φτιάξουν τρεις σκηνές, φοβούμενος ότι κατά την επιστροφή τους στα Ιεροσόλυμα, ο Κύριος θα έπεφτε στα χέρια των εχθρών Του. Ενώ ακόμα μιλούσε ο Πέτρος, εμφανίστηκε ένα φωτεινό σύννεφο και ακούστηκε η φωνή του Ουρανίου Πατρός μέσα από αυτό, που βεβαίωνε πως ο Χριστός είναι ο Υιός Του ο αγαπητός, στον οποίο αναπαύεται όλη η Πατρική εύνοιά Του και εμείς οι άνθρωποι, σε αυτόν πρέπει να υπακούμε και να εφαρμόζουμε τις σωτήριες εντολές Του. Οι μαθητές τότε έπεσαν κατά πρόσωπο, όχι εξαιτίας της φωνής, όπως λένε οι πατέρες, αλλά «για τη μετατροπή και το υπερφυές του φωτός» (Γρ. Παλαμάς). Αυτού του φωτός μετέχουν και οι άγγελοι και οι άγιοι. Αλλά ο Πατήρ και ο Υιός έχουν αυτή τη δόξα και τη βασιλεία φυσικώς, οι δε άγιοι άγγελοι και άνθρωποι την αποκτούν κατά χάρη, δεχόμενοι από το Θεό την έλλαμψη. Όμως ο Κύριος γεμάτος φιλανθρωπία δεν αφήνει άλλο τους μαθητές Του, μέσα στην αγωνία και τον φόβο και αφού τους άγγιξε τους είπε να σηκωθούν και να μην φοβούνται, γιατί θα είναι μαζί τους, μέχρι το Θείο Πάθος Του, όπως και πρώτα, δηλαδή με το ταπεινό σχήμα ενός απλού ανθρώπου, γιατί ο Κύριος ήταν «άνθρωπος το φαινόμενον αλλά Θεός το κρυπτόμενον» (Γρ. Παλαμάς). Ακόμη τους είπε να μην πουν σε κανένα το θείο αυτό γεγονός που έζησαν, μέχρι την εκ νεκρών Ανάστασή Του. Γιατί όμως ο Κύριος διάλεξε, αυτή τη χρονική στιγμή, δηλαδή λίγο πριν από τα Άγια Πάθη Του για να δείξει στους Μαθητές Του, μία αμυδρή ακτίνα της Θείας μεγαλειότητος και δόξης Του; Την απάντηση δίνει πολύ εύστοχα το κοντάκιο της εορτής: «Επί του όρους μετεμορφώθης Χριστέ ο Θεός ίνα όταν σε ίδωσι σταυρούμενον, το μεν πάθος νοήσωσιν εκούσιον, τω δε κόσμω κηρύξωσιν ότι σύ υπάρχεις αληθώς, του Πατρός το απαύγασμα». Δηλαδή όταν σε δουν οι μαθητές επάνω στο Σταυρό, γυμνό και καταματωμένο με τον ακάνθινο στέφανο να υποφέρεις και να πεθαίνεις για τη σωτηρία του κόσμου, να μη φοβηθούν, αλλά να καταλάβουν πως το Πάθος Σου το υπέμεινες επειδή το ήθελες, εκούσια και όχι από αδυναμία, αφού είσαι ο παντοδύναμος Υιός του Θεού που γεμάτος αγάπη για το ξεπεσμένο πλάσμα Σου κατέβηκες στη γη, για να το ελευθερώσεις από τα δεσμά της αμαρτίας. Έτσι όταν σε δουν, μετά την Ανάσταση ένδοξο Νικητή του θανάτου, να κηρύξουν σε όλο τον κόσμο ότι Εσύ είσαι ο ομοούσιος Υιός του Θεού, ο Σωτήρας της ανθρωπότητας. Αυτός, κατά τους Αγίους Πατέρες της Εκκλησίας μας, ήταν ο σκοπός που έγινε η Μεταμόρφωση. Κι ενώ θα έπρεπε η εμφάνιση στο Θαβώρ των δύο πιο μεγάλων προφητών της Παλαιάς Διαθήκης και η προσκύνηση του Κυρίου Ιησού Χριστού κατά την Μεταμόρφωσή Του, να κλείσει για πάντα τα βδελυρά χείλη των γραμματέων και των φαρισαίων, οι οποίοι μισούσαν τον Κύριο Ιησού και τον θεωρούσαν παραβάτη του νόμου του Μωυσή, συνέβη το αντίθετο. Μάλιστα ακόμη και σήμερα βλέπουμε πως οι Εβραίοι, ο πάλαι ποτέ περιούσιος λαός, δεν πιστεύουν ότι Αυτός ήταν ο αναμενόμενος Μεσσίας. Και όχι μόνο οι Εβραίοι δεν τον πιστεύουν, αλλά όπως προσθέτει ο Άγιος Λουκάς ο Αρχιεπ. Κριμαίας, «και για πολλούς χριστιανούς όλο και περισσότερο θαμπώνει το θείο φως του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Ακόμα μικρότερο γίνεται το μικρό ποίμνιο του Χριστού για το οποίο το θείο φως του Χριστού λάμπει με την ίδια δύναμη με την οποίαν έλαμψε στους αποστόλους Πέτρο, Ιάκωβο και Ιωάννη τότε στο όρος Θαβώρ. Όμως να μην απελπιζόμαστε, επειδή ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός είπε: «Μη φοβού το μικρόν ποίμνιον. ότι ευδόκησεν ο πατήρ υμών δούναι υμίν την βασιλείαν» (Λουκ. ιβ 32). Η απιστία μεταξύ των λαών έλαβε ανησυχητικές διαστάσεις και το φως του Χριστού επισκιάστηκε από το σκοτεινό νέφος της αθεΐας. Σήμερα πιο συχνά από ποτέ ενθυμούμαστε το φοβερό λόγο του Χριστού: «Πλην ο Υιός του ανθρώπου ελθών άρα ευρήσει την πίστιν επί της γης;» (Λουκ. ιη’ 8). Να μην απελπιζόμαστε όμως, επειδή Εκείνος, λέγοντας για τα σημεία της δευτέρας παρουσίας του, είπε: «Αρχομένων δε τούτων γίνεσθαι ανακύψατε και επάρατε τας κεφαλάς υμών, διότι εγγίζει η απολύτρωσις υμών» (Λκ. κα’ 28). Να είναι, λοιπόν, η ζωή σας τέτοια ώστε την φοβερή ημέρα της Κρίσεως να μπορέσουμε να σηκώσουμε το κεφάλι μας και όχι να το σκύψουμε βαθειά απελπισμένοι..» (από ομιλία του Αγίου το 1956).

Η ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΘΑΒΩΡΙΟΥ ΦΩΤΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΙΣΤΟΙ: Εδώ πρέπει να πούμε, ότι η λαμπρή ακτινοβολία του Θείου ακτίστου φωτός, που παρουσίασε το σώμα του Κυρίου κατά την Μεταμόρφωση και είδαν οι Απόστολοι, αφού διανοίχτηκαν με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος τα ψυχικά μάτια τους, σύμφωνα με την Ορθόδοξη Θεολογία είναι η άκτιστη Ενέργεια του Θεού και όχι η επίσης άκτιστη Ουσία του Θεού, που για όλα τα κτίσματα, ακόμα και τους Αγίους Αγγέλους είναι παντελώς ακατάληπτη (ακατανόητη) και αόρατη. Η Θεία αυτή Ενέργεια του Θεού, είναι που χαριτώνει και αγιάζει την ανθρώπινη φύση και μπορούμε να τη δούμε με τους πνευματικούς οφθαλμούς μας. Φυσικά για να φτάσουμε σε αυτό το ύψος της Θεώσεως, πρέπει να κάνουμε σκληρό αγώνα για την κάθαρση της ψυχής μας από τα αμαρτωλά πάθη αφού, όπως ο ίδιος ο Κύριος μας είπε στην Επί Του Όρους Ομιλία Του, «οι καθαροί τη καρδία, τον Θεόν όψονται» ( Ματθ. ε’ 8 ). Αυτήν την κάθαρση και τον αγώνα των πιστών εξάλλου συμβολίζει και η ανάβαση στο όρος Θαβώρ που έκαναν οι μαθητές για να δουν τη Θεία δόξα του Ιησού. Εμείς αν τηρήσουμε τις εντολές Του, με τη βοήθεια της Θείας Χάριτος και του προσωπικού μας αγώνα, θα μπορέσουμε, αν όχι στη διάρκεια αυτής της πρόσκαιρης ζωής, αλλά οπωσδήποτε στην άλλη, την άφθαρτη και αιώνια ζωή, την όγδοη μέρα, που δεν θα βλέπουμε τον Θεό «δι εσόπτρου εν αινίγματι» (Α’ Κορ. ιγ’ 12), δηλαδή σαν μέσα από μεταλλικό καθρέπτη θαμπά και ατελώς ώστε να μας μένουν πολλά αινίγματα, που δεν μπορούμε να εξηγήσουμε, αλλά «πρόσωπον προς πρόσωπον» (Α’ Κορ. ιγ’ 12) και «καθώς έστι» (Α’ Ιωαν. γ’ 2). Αυτό βέβαια θα γίνει αφού θα έχουμε απαλλαγεί από το φθαρτό περικάλυμμα της σαρκός, και θα έχουμε ενδυθεί τα νέα αφθαρτοποιημένα σώματά μας, ώστε να μπορούμε εύκολα, όσο φυσικά αντέχει η πεπερασμένη φύση μας, να βλέπουμε το Θείο μεγαλείο και να κοινωνούμε ως θεωμένοι, πια, πιστοί στη γνώση του άπειρου και υπερτέλειου Θεού. Ας αφήσουμε τον επίλογο στα γραφόμενα στον μεγάλο Νηπτικό Πατέρα Άγ. Γρηγόριο Παλαμά: «Όποιος θέλει να παραστεί σε αυτή τη δόξα, ας μιμήται κατά το δυνατό και ας βαδίζει την οδό και την πολιτεία που υπέδειξε ο Κύριος πάνω στη γη. Αφού αποβάλλουμε τους δερμάτινους χιτώνες, που λόγω της παραβάσεως έχουμε ενδυθεί, τα γαιώδη και σαρκικά φρονήματα, ας σταθούμε σε αγία γη, αποδεικνύοντας ο καθένας αγία τη γη του δια της αρετής και της προς το Θεό ανατάσεως, έτσι ώστε να λάβωμε παρρησία να φωτισθούμε και φωτιζόμενοι να συμβιώσουμε αιώνια προς δόξα της τρισηλίου και μοναρχικωτάτης λαμπρότητος, τώρα και πάντοτε και στους αιώνες των αιώνων. Γένοιτο1».

Απολυτίκιον.«Μετεμορφώθης εν τω Όρει, Χριστέ ο Θεός, δείξας τοις Μαθηταίς σου την δόξαν σου, καθώς ηδύναντο. Λάμψον και ημίν τοις αμαρτωλοίς, το φως σου το αΐδιον, πρεσβείαις της Θεοτόκου. Φωτοδότα, δόξα σοι».

1. Πατερικές εκδόσεις «Γρηγ. Παλαμάς» Τ.10

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ:

Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΘΑΒΩΡ ΕΔΩ:

Ο Όσιος Ευγένιος ο Αιτωλός [5.8] 1595-1682 από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο, συγγραφέα

 

Ο Όσιος Ευγένιος ο Αιτωλός [5.8] 1595-1682

από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο, συγγραφέα

   Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΤΟΥ: Ο όσιος Ευγένιος Ιωαννούλιος ή Γιαννούλης ο Αιτωλός, γεννήθηκε το 1595 μ.Χ (ή 1596 μ.Χ.) στο Μέγα Δένδρο Αποκούρου από πτωχούς γονείς. Το χωριὸ αυτὸ ανήκε στην μέχρι πρόσφατα υφιστάμενη επαρχία Τριχωνίδας του νομού Αιτωλοακαρνανίας. Στα χρόνια που έζησε ο Άγιος, το Μέγα Δέντρο ανήκε στον Καζὰ του Καρπενησίου. Οι γονείς του ονομάζονταν Νικόλαος, το επώνυμο Γιαννούλης, και Στάμω. Η μητέρα πέθανε πολὺ νωρίς. Έτσι ο πατέρας νυμφεύθηκε για δεύτερη φορά. Η μητριὰ ήταν όμως δύστροπη. Ο Ευγένιος δε μπόρεσε να υποφέρει τη συγκατοίκηση αυτή.

ΣΤΗ ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΒΛΟΧΟΥ: Έτσι έφυγε και νεαρός ακόμη προσήλθε στο μοναστήρι της Παναγίας Βλοχού στο Αγρίνιο. Ο πατέρας δεν υπέφερε τη φυγὴ του μικρού Ευγενίου. Έτσι, τον αναζήτησε, τον βρήκε και τον επανέφερε διά της βίας στην πατρικὴ εστία. Ο νους του όμως του νεαρού ήταν στὸ Μοναστήρι. Ζητούσε μόνο την κατάλληλη ευκαιρία. Τη βρήκε εντέλει και επέστρεψε στὸν Βλοχό, με οριστικὴ την απόφαση να ασπαστεί το μοναχικὸ βίο.

ΣΤΟ ΙΕΡΑΤΙΚΟ ΑΞΙΩΜΑ: Αργότερα, χειροτονήθηκε διάκονος [1616] στη Μονή Τατάρνας, ενώ για μικρό χρονικό διάστημα παρέμεινε στη Μονή Ξηροποτάμου του Αγίου Όρους. Τρία έτη αργότερα, χειροτονήθηκε πρεσβύτερος στη Μονή Α. Αικατερίνης του Σινά από τον τότε Πατριάρχη Αλεξανδρείας Κύριλλο Λούκαρη και κατοπινό Οικουμενικό Πατριάρχη. Μετά το Σινά, πραγματοποίησε προσκύνημα στους Αγίους Τόπους, όπου υπηρέτησε ως εφημέριος του πατριαρχικού παρεκκλησίου του Αγίου Κωνσταντίνου για μια τριετία [1619-1622]. Συνέχισε τις σπουδές του στα Τρίκαλα, την Κεφαλλονιά και τη Ζάκυνθο, όπου μαθήτευσε κοντά στον Θεόφιλο Κορυδαλλέα. Όταν το 1636, ο Οικουμενικός πια Πατριάρχης Κύριλλος Λούκαρης κάλεσε τον Κορυδαλλέα στην πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή, ο τελευταίος πήρε μαζί του και τον Όσιο, που τοποθετήθηκε εφημέριος στο Ναό του Κοντοσκαλίου. Κατόπιν ο π. Ευγένιος μαθήτευσε κοντά στο Μελέτιο Συρίγο, για να επανέλθει και πάλι κοντά στον Κορυδαλλέα. Έζησε από κοντά τις ταλαιπωρίες και τις περιπέτειες του Κύριλλου Λούκαρη, ενώ υπέστη και ο ίδιος απηνή διωγμό για την προσήλωσή του στην Ορθοδοξία και για το αδούλωτο πνεύμα του. Μετά το θάνατο του Κυρίλλου, ο Όσιος συνέθεσε ακολουθία προς τιμή του. Αργότερα, καθαιρέθηκε από τον λατινόφρονα και τουρκόφιλο Πατριάρχη Κύριλλο Κονταρή, τον διώκτη του Κύριλλου Λούκαρη. Όταν αποκαταστάθηκε η εκκλησιαστική τάξη, ο νέος Πατριάρχης Παρθένιος Α΄ τον επανέφερε πανηγυρικά στον κλήρο [1639].

ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ: Ο όσιος Ευγένιος από το 1639 μ.Χ. ως το 1640 μ.Χ. διηύθυνε τη Σχολή της Άρτας. Μετά από ταλαιπωρία το 1641, στο Αιτωλικό, όπου τον φυλάκισαν οι Τούρκοι, δίδαξε ως το 1645 στο Μεσολόγγι και στη συνέχεια πήγε στο Καρπενήσι, όπου ανήγειρε μεγάλο Ναό της Αγίας Τριάδας και στον περίβολό του ναού ίδρυσε Σχολή Ανωτέρων Γραμμάτων, που απέβη για την περιοχή της Ευρυτανίας σπουδαίο για την εποχή πνευματικό κέντρο. Ανέδειξε πολλούς και σπουδαίους μαθητές, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονταν Πατριάρχες, Επίσκοποι και ο Αναστάσιος Γόρδιος. Το 1661 ίδρυσε στα Βραγγιανά Σχολή, στην Ι. Μ. Της Αγίας Παρασκευής, που αργότερα ονομάσθηκε “Ελληνομουσείον Αγράφων”. Το 1674, ξαναγύρισε στη σχολή του στο Καρπενήσι, όπου έμεινε για μία διετία. Μετά από μερικές περιπλανήσεις του στη Ναύπακτο, το Μεσολόγγι και το Αιτωλικό και σύντομη παραμονή στη Μονή Τατάρνας, επέστρεψε στα Βραγγιανά και δίδαξε ως το 1680.

Η ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ: Εκοιμήθη προσευχόμενος το 1682 μ.Χ. στη μονή Βραγγιανών, περιστοιχισμένος από αγαπητούς του μαθητές, αφήνοντας αξιόλογο συγγραφικό έργο. Ετάφη στο νάρθηκα της Αγίας Παρασκευής, όπου είχε ετοιμάσει ο ίδιος τον τάφο του. Βιογράφος του υπήρξε ο πιστός του μαθητής, ιερομόναχος Αναστάσιος ο Γόρδιος. Από την Ορθόδοξη Εκκλησία αγιοκατατάχθηκε την 1η Ιουλίου 1982 μ.Χ. (Η μνήμη του αναφέρεται στην 6η Αυγούστου, αλλά επειδή συμπίπτει με τη δεσποτική εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος εορτάζεται μία ημέρα νωρίτερα). Από το όλο έργο του οσίου Ευγενίου φανερώνεται η μεγάλη του αγάπη προς τον Θεό και τους ανθρώπους. Ο ίδιος υπήρξε ακούραστος πνευματικός εργάτης στις πιο δύσκολες ώρες του Γένους, φωτισμένος οδηγός και ενάρετος διδάσκαλος. Αξίζει να αναφέρουμε ότι στο Καρπενήσι υπάρχουν δύο παρεκκλήσια του

ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ – ΕΡΓΟ: Ο Ευγένιος ο Αιτωλός θεωρούνταν ότι είχε προφητικό χάρισμα. Ήταν ταπεινός, ελεήμων, φιλάνθρωπος, φωτισμένος δάσκαλος, αγαπούσε τη λειτουργική ζωή και έζησε βίο ανεπίληπτο και ασκητικό. Κατηχούσε τους πολυπληθείς μαθητές του στη γνήσια ορθόδοξη πίστη και παράδοση. Άφησε αξιόλογο συγγραφικό έργο, ανάλογο ενός Διδασκάλου του Γένους, και πολύτιμες επιστολές, που διακρίνονται για βαθιά ελληνομάθεια, γνήσιο εκκλησιαστικό φρόνημα και σοφία. Ο Ευγένιος Γιαννούλης δεν εκτιμήθηκε δεόντως απὸ το μεταγενέστερο ελληνικό κράτος. Ο άθεος διαφωτισμός και ο μασωνικού τύπου Κοραϊσμός, τον έριξαν στη λησμονιά. Ο Ευγένιος προέτρεπε πάντα τους κληρικοὺς να φωτίσουν το λαό, ήλεγχε τούς απρόσεχτους και τους σκανδαλοποιούς, έγραφε για βοήθεια σε αναξιοπαθούντες, για χτίσιμο ναών και μοναστηριών. Εκατοντάδες είναι οἱ σωζόμενες επιστολές του, ανέκδοτες οι περισσότερες. Μάλιστα πολλοὶ χειρόγραφοι κώδικες τις διασώζουν μέχρι σήμερα. Το νέο κράτος, θέλησε να σβήσει τη μνήμη του. Δε το κατόρθωσε όμως. Άλλωστε ποιος δε γνωρίζει ότι η ελευθερία δε θα ερχόταν ποτέ, αν δεν υπήρχε αυτός και οι άλλοι φωτισμένοι Δάσκαλοι. Ο Ευγένιος έφερε το ροδοχάραμα της λευτεριάς, “ἐποίησε εὐθείας τὰς τρίβους” για τον άλλο μεγάλο συμπατριώτη του, τον ισαπόστολο Κοσμά τον Αιτωλό.

Ἀπολυτίκιο: [Ἦχος δ’]: “Διδάσκαλος ἔνθεος καὶ ὁδηγὸς τῶν πιστῶν ἐδείχθης ἐν Πνεύματι, οἴα θεράπων Χριστοῦ, Εὐγένιε Ὅσιε, λόγω γὰρ διαπρεπῶν καὶ λαμπρότητι βίου, ὤφθης τῆς εὐσέβειας πρακτικὸς ὑποφήτης, διὸ ἡ Ἐκκλησία μακαρίζει σέ”. Μεγαλυνάριο: “Εὖγε τῆς σοφίας τῆς θεϊκῆς, εὖγε ἱερέων διδασκάλων ὑπογραμμός. εὖγε ὁ τοῦ Γένους ὁ μέγας εὐεργέτης, Εὐγένιε τρισμάκαρ, πιστῶν τὸ στήριγμα”.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Ἀρχιμ. Δοσιθέου Κανέλλου: Οἱ Ἅγιοί μας, Ἱ. Μ. Τατάρνης Εὐρυτανίας, ἔκδοσις γ´, σελ.83-99.

Konsantinosa.oikonomou@gmail.com