Ο Νεομάρτυς Ιορδάνης ο Τραπεζούντιος 2.2 [Κωνσταντινούπολη 2 Φεβρουαρίου 1650] Κωνσταντίνος Οικονόμου

 

 Ο Νεομάρτυς Ιορδάνης ο Τραπεζούντιος 2.2 [Κωνσταντινούπολη 2 Φεβρουαρίου 1650]

Κωνσταντίνος Οικονόμου

Τραπεζούντα: Αλησμόνητες ελληνίδες πατρίδες

Ἰορδάνην δὲ μὴ ποταμὸν ἐννόει, Χριστοῦ δ’ Ἀθλητήν, ἐσχάτοις ἐν τοῖς χρόνοις.

Ο άγιος καταγόταν από την Τραπεζούντα του Πόντου αλλά ζούσε στην Κωνσταντινούπολη , στη συνοικία του Γαλατά, όπου ήταν παντρεμένος και εργαζόταν ως καζαντζής, δηλαδή χαλκωματάς και κατασκεύαζε χάλκινα σκεύη.

Κάποια μέρα, ήταν η εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου, διασκέδαζε με κάποιους Τούρκους συμπατριώτες και συναδέλφους του, παίζοντας ένα παιχνίδι στο εργαστήριό του. Κάποιος από τους Τούρκους τους είπε στα ελληνικά: Άγιε Νικόλαε, ψωριάρη, βοήθησέ με να νικήσω. Και ο άγιος του απάντησε μιλώντας το ίδιο ειρωνικά για τον προφήτη τους [το Μωχαμέτη τους]. Αφού τελείωσαν το παιχνίδι πήγαν στα σπίτια τους. Κάποιος από αυτούς όμως πήγε στον δικαστή και έβγαλε απόφαση πως όποιος βρίσει τον προφήτη πρέπει να θανατώνεται. Μόλις το έμαθε ο Άγιος πήγε και κρύφτηκε για κάποιο χρονικό διάστημα σε ένα Τούρκο φίλο του, που είχε μεγάλη θέση. Το έμαθε ο κατήγορός του και άλλοι Τούρκοι και κατόρθωσε να βγάλει άλλη απόφαση, πως όποιος Τούρκος κρύβει Χριστιανό βλάσφημο είναι κι αυτός Χριστιανός. Έτσι πήγαν στο βεζύρη και με διαταγή του τον οδήγησαν μπροστά του. Του λέει τότ εκείνος:

-Άνθρωπε, σύμφωνα με τη μαρτυρία όλων αυτών ή πρέπει να αποκεφαλιστείς ή πρέπει να γίνεις τούρκος. Αν γίνεις μωαμεθανός, θα σου δώσω μεγάλες τιμές.

Ο νεαρός Ιορδάνης, του Χριστού ο μάρτυρας, του απάντησε :

-Δεν αρνούμαι τον γλυκύτατό μου Ιησού Χριστό αλλά Τον πιστεύω και Τον ομολογώ Θεό αληθινό. Αυτό μόνο ζητώ , να μου δώσεις την άδεια να πάω στο εργαστήριό μου, να τακτοποιήσω τις εκκρεμότητες που έχω και κατόπιν ας γίνει το θέλημά σου. Ο βεζύρης διέταξε τον έπαρχο να τον πάει στο εργαστήριό του και κατόπιν να τον αποκεφαλίσουν.

Ο άγιος, αφού τακτοποίησε τις τελευταίες υποθέσεις του, ζήτησε την τελευταία συγχώρεση από τους Χριστιανούς, ενώ παρακάλεσε να δώσουν τα πράγματά του σε εκκλησίες, σε μοναστήρια και σε ορφανά. Ύστερα οδηγήθηκε στον τόπο της εκτέλεσης. Σ’ όλο τον δρόμο έτρεχε χαρούμενος, ευχαριστώντας τον Θεό που τον αξίωσε για το μαρτύριο και ζητούσε συγχώρηση από μικρούς και μεγάλους που συναντούσε. Ήταν πραγματικά θαυμαστό να τον βλέπει κάποιος ενώ περίμενε το θάνατό του, να μη φοβάται να μη δειλιάζει, ενώ ούτε η όψη του άλλαξε, μόνο περπατούσε χαρούμενος.

Όταν έφθασαν στο Κουτζούκ Καραμάνι, τον τόπο εκτελέσεων, τον γονάτισε ο δήμιος για να τον αποκεφαλίσει. Τότε έφθασε απεσταλμένος του βεζύρη και του λέει μυστικά :

-Ο βεζύρης σου παραγγέλνει, λυπήσου τη ζωή σου, γίνε τούρκος μόνο με τα λόγια και πήγαινε όπου θέλεις και ζήσε ως χριστιανός.

Ο άγιος όμως του απάντησε :

-Ευχαριστώ τον βεζύρη αλλά αυτό δεν θα το κάνω ποτέ.

Κατόπιν έσκυψε το κεφάλι του και ο δήμιος τον αποκεφάλισε. Ήταν η 2α Φεβρουαρίου του 1650 [κατ' άλλους 1651]. Τη νύχτα πήγαν οι συγγενείς του και φίλοι, δωροδόκησαν τον έπαρχο , πήραν το τίμιο λείψανό του και το ενταφίασαν με ευλάβεια στο Μπέγιογλου Πέραν.

Μαρτύριο του Άγιου συνέγραψαν ό Ί. Καρυοφύλλης, Μέγας Λογοθέτης της Μεγάλης Εκκλησίας καί ό Μελέτιος Συρίγου.

''Πλοῦτον, μείζων πάντων θησαυρῶν, τῶν ἐν γῇ νομίζων θεόφρον, τὸν τοῦ Χριστοῦ καὶ Θεοῦ, θάνατον ἐπώδυνον, καὶ ἐπονείδιστον, τοῦτον ἤρπασας ἄριστα, προκρίνας τὸ πᾶσι, ζωὴν τὴν ἀθάνατον, ἐπαγγελόμενον, πάθος, δι’ οὗ ἥττηται κόσμος, καὶ ἡ ἁμαρτία ἐσβέσθη, καὶ ὁ κοσμοκράτωρ ἀπελήλαται. ''

Η Υπαπαντή του Κυρίου (2/2) Κωνσταντίνος Αθ. Οικονόμου

 

Η Υπαπαντή του Κυρίου (2/2)

Κων/νος Αθ. Οικονόμου

Η ΕΟΡΤΗ: Η Υπαπαντή είναι Δεσποτική εορτή, αφού αφορά τον Κύριο, αλλά και Θεομητορική, αφού αφορά και τη Θεοτόκο. Υπαπαντή θα πει προϋπάντηση. Σαράντα ημέρες από την γέννηση του Θεανθρώπου, προσεφέρθη ο Κύριος στο ιερό από τη μητέρα Του τη Θεοτόκο, όπου Τον υπεδέχθη ο πρεσβύτης Συμεών, λέγοντας: «Νυν απολύεις τον δούλον σου Δέσποτα κατά το ρήμα σου εν ειρήνη…». Διότι αυτό περίμενε χρόνια ο δίκαιος Συμεών˙ να δει “ιδίοις όμμασιν” τον Κύριο και Θεό του. Και πλέον ευτυχισμένος μπορούσε να αναχωρήσει για τις αιώνιες μονές.

Ο “ΤΥΠΟΣ” ΤΗΣ ΥΠΑΠΑΝΤΗΣ: Στην Παλαιά Διαθήκη (Εξ. ιγ' 9, Λευιτ. ιβ' 1-6), ο Θεὸς ζήτησε απὸ το Μωυσή την καθιέρωση-προσφρορά κάθε πρωτότοκου αγοριού σαράντα ημερών και την συνεπαγόμενη άφεσή του στο Θείο θέλημα, ως θυσία ανάμνησης του γεγονότος ότι ο Ισραὴλ σώθηκε απὸ τη δουλεία των Αιγυπτίων μέσω του θανάτου όλων των πρωτοτόκων της Αιγύπτου. Οι γονείς “πλήρωναν” στο ναό για το παιδὶ, σαν λύτρα, έναν αμνὸ ή ένα ζεύγος περιστεριών.

Ο ΚΥΡΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΠΡΩΤΟΤΟΚΟΣ με τρείς έννοιες: “Κατά την γέννηση Του από την Παναγία Μητέρα Του, κατά το άγιο Βάπτισμα που εγκαινίασε ο Ίδιος με την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος και κατά την λαμπροφόρο Ανάσταση Του. Και με τους τρεις τρόπους ζωοποιείται η ανθρώπινη φύση..” (Γρηγόριος Νύσσης). Ο όρος πρωτότοκος αναφέρεται και στις δύο γεννήσεις του Χριστού, δηλαδή “στην προαιώνια από Πατέρα, χωρίς μητέρα, και την εν χρόνω γέννηση από Παρθένο Μητέρα, χωρίς πατέρα” (Γρηγόριος Παλαμάς). Ο Χριστός λέγεται ακόμη πρωτότοκος: Γιατί, ως Θεός, γεννήθηκε από τον Πατέρα προ πάντων των αιώνων, «ος εστίν εικών του θεού του αοράτου, πρωτότοκος πάσης κτίσεως» (Κολ. α' 15), ως άνθρωπος, « έτεκεν τον Υιόν αυτής τον πρωτότοκον» (Λουκ. β', 7), ενώ είναι πρωτότοκος εκ νεκρών [«ος εστίν αρχή, πρωτότοκος εκ των νεκρών» (Κολ. α', 18)], γιατί πρώτος Αυτός αναστήθηκε, δίνοντας έτσι την δυνατότητα ανάστασης σε κάθε άνθρωπο στον κατάλληλο καιρό. Κατ' αυτό τον τρόπο η ανάσταση θεωρείται γέννηση.

Η ΠΤΩΧΕΙΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ: Το Ευαγγέλιο λέει ότι οι γονείς του Χριστού τον οδήγησαν στον Ναό «του δούναι θυσίαν κατά το ειρημένον εν νόμω Κυρίου, ζεύγος τρυγόνων ή δύο νεοσσούς περιστερών» (Λουκ. β' 24). Όμως δεν πρόσφεραν αμνό, επειδή ήταν πτωχοί. Πραγματικά, ό Χριστός γεννήθηκε σε φτωχή οικογένεια και μεγάλωσε ως φτωχός. Όμως, ή φτώχεια του Χριστού έγκειται, κυρίως, στο ότι προσέλαβε την ανθρώπινη φύση. Όπως λέγει ο άγιος Γρηγόριος Θεολόγος, “ενώ ήταν πλούσιος, επτώχευσε για να πλουτίσουμε εμείς με την θεότητα Του”.

Η ΔΙΠΛΗ ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ: Ο ευαγγελιστής διασώζει μια διπλή προφητική αποστροφή του Συμεών προς τη Θεοτόκο: "ιδού ούτος κείται εις πτώσιν και ανάστασιν πολλών εν τω Ισραήλ και εις σημείον αντιλεγόμενον, και σου δε αυτής την ψυχήν διελεύσεται ρομφαία" (Λουκ. β΄ 32-35).

Ο ΧΡΙΣΤΟΣ «ΣΗΜΕΙΟΝ ΑΝΤΙΛΕΓΟΜΕΝΟΝ». Η λέξη «σημείον» μπορεί να εννοηθή πολλαπλώς. Σημείο είναι η ενανθρώπηση του Λόγου του Θεού, διότι κατ' αυτήν έγιναν πολλά παράδοξα πράγματα. Ο Θεός έγινε άνθρωπος, η Παρθένος μητέρα. Ακριβώς αυτό το σημείο αντιλέγεται αμβισβητούμενο από πολλούς. “Άλλοι θεωρούν ότι ο Χριστός, ως Θεός, έχει προαιώνια ύπαρξη και άλλοι ότι έλαβε αρχή της υπάρξεως Του από την παρθένο και άχραντη Μαρία” (Κύριλλος Αλεξ.). Ο Νικόδημος Αγιορείτης, εξηγεί πως ο αιρετικός, βλέποντας τα έργα του Χριστού, που έχει διπλή φύση, θεία και ανθρώπινη, και άλλοτε ως άνθρωπος πεινά, διψά, δέχεται το μαρτύριο, σταυρώνεται, πάσχει (τα λεγόμενα “αδιάβλητα πάθη”), και άλλοτε ως Θεός θαυματουργεί, εκδιώκει δαίμονες, ανίσταται κλπ., αμφιταλαντεύεται αν ό Χριστός είναι Θεός ή άνθρωπος. Ομως εμείς γνωρίζουμε ότι καιτοι ό Χριστός είχε δύο φύσεις, θεία και ανθρώπινη, εν τούτοις είναι ένας κατά την υπόσταση (υποστατική ένωση των δύο φύσεων), και έτσι ό ένας και Αυτός Χριστός ενεργεί άλλοτε τα θεοπρεπή και άλλοτε τα ανθρωποπρεπή. Ακόμη, σημείο αντιλεγόμενο είναι ο Σταυρός του Χριστού. Άλλοι δέχονται τη σταύρωση του Χριστού θεωρώντας αυτήν ως σωτηρία, διότι έτσι νίκησε τις αρχές και εξουσίες του σκότους, και άλλοι τον αρνούνται. “Ο Σταυρός για τους Ιουδαίους σκάνδαλο, για τους Έλληνες μωρία. Για μας όμως ο Σταυρός είναι Θεού δύναμις και θεού σοφία» (Α' Κορ. α', 23-24).

΄“ΣΟΥ ΔΕ ΑΥΤΗΣ ΤΗΝ ΨΥΧΗΝ ΔΙΕΛΕΥΣΕΤΑΙ ΡΟΜΦΑΙΑ”: Η δεύτερη προφητεία του αγίου Συμεών: «και σου δε αυτής την ψυχήν διελεύσεται ρομφαία, όπως αν αποκαλυφθώσιν εκ πολλών καρδιών διαλογισμοί», αφορά στον πόνο της μπροστά στον Σταυρό, όταν θα έβλεπε τον Υιό της, που είναι ταυτόχρονα Υιός του Θεού, να πάσχει. Η Παναγία δεν πόνεσε κατά την Γέννηση του Χριστού, ακριβώς γιατί συνέλαβε ασπόρως και γέννησε αφθόρως (ανήδονος σύλληψη – ανωδύνως τίκτειν). Ο πόνος όμως, (ρομφαία), θα διαπεράσει την ψυχή της κατά τον σταυρικό θάνατο του Χριστού, αποκαλύπτοντας διαλογισμούς πολλών, που αμφέβαλλαν αν είναι γνήσια μητέρα. Αλλά από τον πόνο που αισθάνθηκε καταλαβαίνουν ότι πρόκειται για την φυσική Του μητέρα. Έτσι, αφού η Παναγία είναι πραγματική μητέρα, σημαίνει ότι και ο Χριστός έχει πραγματικό σώμα και δεν είναι άνθρωπος κατά φαντασία. Ακόμη, τη σταύρωσή Του θα ακολουθήσει ποικιλία αντιδράσεων: “ο Πέτρος θα Τον αρνηθεί, οι μαθητές θα Τον εγκαταλείψουν, ο Πιλάτος θα μεταμεληθεί, ο εκ των σταυρωτών εκατόνταρχος θα ομολογήσει, οι Φαρισαίοι Ιωσήφ και Νικόδημος θα φροντίσουν το νεκρό Του σώμα, ο Ιούδας θα αυτοκτονήσει, οι Ιουδαίοι θα δωροδοκήσουν τους φρουρούς για να αποκρύψουν την Ανάσταση” (Μ. Αθανάσιος). Τελικά, ο Χριστός θα είναι «εις πτώσιν και ανάστασιν πολλών» και στην άλλη ζωή, αφού όλοι θα δουν τον Χριστό, αλλά για άλλους θα είναι Παράδεισος, για άλλους Κόλαση.

Ο ΚΥΡΙΟΣ ΣΩΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΦΩΣ: Έτσι Τον κάλεσε ο Συμεών: Σ ω τ η ρ ί α, που ετοίμασε ο Θεός για κάθε άνθρωπο και Φ ω ς, που φωτίζει όλα τα έθνη. Ότι ο Χριστός είναι αληθινά ο Σωτήρας, μαρτυρεί και το όνομα Ιησούς, που Άγγελος Κυρίου ανακοίνωσε στον Ιωσήφ: «Καλέσεις το όνομα αυτού Ιησούν, αυτός γαρ σώσει τον λαόν αυτού από των αμαρτιών αυτών», το ότι είναι το αληθινό Φως, το βεβαιώνει ο Ίδιος: «Εγώ ειμί το Φώς του κόσμου», το φως το πραγματικό, πού διώχνει το σκότος της άγνοιας, αλλά και η δόξα ολόκληρης της ανθρώπινης φύσης. “Χωρίς το Χριστό ή ανθρώπινη φύση είναι άδοξη, ανείδεη, αόριστη και ανώνυμη. Με τον Χριστό αποκτά είδος και όρο.» (Νικόλαος Καβάσιλας).

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ: Η αφιέρωση του πρωτοτόκου ήταν η προτύπωση θυσίας που αναβαλλόταν αιώνες, μέχρι που οδηγήθηκε στο ναὸ ο Μονογενὴς Υιος του Θεού, έχοντας γίνει Υιος της Παρθένου, «υιὸς του ανθρώπου». Για πρώτη φορὰ στην ιστορία η αιματηρὴ αυτὴ θυσία έγινε δεκτὴ απὸ το Θεὸ, παρὰ το γεγονὸς ότι το αντικατάστατο της προσφερόμενης θυσίας, ο ίδιος ο Κύριος, αυτὴ τη μοναδικὴ φορὰ, ο Θεὸς Πατέρας αποδέχτηκε και το θάνατό Του: στο Γολγοθὰ πάνω στο σταυρό! Η Υπαπαντή του Χριστού δείχνει ότι ο Χριστός είναι η ζωή και το φως των ανθρώπων και ο άνθρωπος πρέπει να αποβλέπει στην απόκτηση αυτού του φωτός και αυτής της ζωής. «Λάμπρυναν μου την ψυχήν και το φως το αισθητόν, όπως ίδω καθαρώς και κηρύξω Σε Θεόν», για να γίνει η Υπαπαντή Του, εορτή υπαπαντής του καθενός πιστού.

Άγιος Αναστάσιος ο Νεομάρτυρας «ο πολιούχος του Ναυπλίου» (1η Φεβρουαρίου 1655) Κων/νος Οικονόμου

 

Άγιος Αναστάσιος ο Νεομάρτυρας «ο πολιούχος του Ναυπλίου» (1η Φεβρουαρίου 1655)

Κων/νος Οικονόμου

   Η 1η Φεβρουαρίου είναι μέρα ξεχωριστή για το Ναύπλιο. Ημέρα επίσημης αργίας αλλά και μεγάλης εορτής, γατί γιορτάζει ο προστάτης της πόλης, άγιος Αναστάσιος, που έζησε και μαρτύρησε στο Ναύπλιο και γι’ αυτό οι κάτοικοί του ιδιαιτέρως τον τιμούν και τον ευλαβούνται.

  Ο ΝΕΟΣ ΑΓΙΟΓΡΑΦΟΣ ΤΟΥ ΝΑΥΠΛΙΟΥ: Ο Αναστάσιος γεννήθηκε στο Ναύπλιο στις αρχές του 17ου αιώνα. Ήταν έξυπνος και ταλαντούχος, με ιδιαίτερο χάρισμα στη ζωγραφική. Κι επειδή από μικρός αγαπούσε πολύ τον Χριστό και τους Αγίους της Εκκλησίας, θέλησε να ασχοληθεί με την Αγιογραφία. Μαθήτευσε κοντά σε σπουδαίους δασκάλους της αγιογραφίας, όπως ήταν οι αδελφοί Δημήτριος και Γεώργιος Μόσχου, ενώ επισκέφθηκε και το Άγιον Όρος, για να μελετήσει τοιχογραφίες σε διάφορες Μονές και να βελτιώσει την τεχνική του. Εκείνο τον καιρό ξέσπασε ο Ενετο-τουρκικός πόλεμος στην Κρήτη(1645-1669), γεγονός που πυροδότησε το φανατισμό των Οθωμανών, ο οποίος μεταδόθηκε και στο Ναύπλιο, λιμάνι σε καίρια θέση που χρησίμευε ως βάση για ανεφοδιασμό των τούρκων.

   Ο ΑΡΡΑΒΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΜΑΓΙΚΑ: Στο μεταξύ ο Αναστάσιος είχε αρραβωνιαστεί με μία κόρη χριστιανών. Δυστυχώς όμως η κοπέλα αυτή φάνηκε απρόσεκτη στη ζωή της και προκλητική και γι’ αυτό ο Αναστάσιος δεν θέλησε να προχωρήσουν. Έτσι διέλυσε τον αρραβώνα τους. Το γεγονός αυτό εξερέθισε τους γονείς της κοπέλας, οι οποίοι πήραν απόφαση να εκδικηθούν τον νέο που απέρριψε την κόρη τους. Τυφλωμένοι, λοιπόν, από τον πληγωμένο εγωισμό τους κατέφυγαν σε κάποιο μάγο και του ζήτησαν να βλάψει τον Αναστάσιο. Έτσι ο διάβολος βρήκε ευκαιρία να επιτεθεί στον αγνό αυτό και πιστό νέο, ο οποίος ήταν πρότυπο αρετής και χριστιανικής ζωής. Τι συνέβη λοιπόν;

  ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΣ[;]: Ο Αναστάσιος έπαθε τότε κάποια κρίση κι έχασε τα λογικά του. Άρχισε να τριγυρνά στους δρόμους και να φωνάζει ασυνάρτητα λόγια. Όταν τον είδαν οι Τούρκοι, έτσι αλλόκοτο, τον έκαναν να αλλαξοπιστήσει. Ο Θεός όμως τον λυπήθηκε και σε λίγες μέρες του έδωσε την υγεία του. Και ερχόμενος στα συγκαλά του, κατανοεί ότι είναι Τούρκος και ότι φορούσε στο κεφάλι άσπρο σαρίκι. Αμέσως το πετάει στο χώμα και αρχίζει να φωνάζει με δυνατή φωνή και με τόλμη μέσα στο πλήθος των Τούρκων ότι ήταν, είναι και θα είναι για πάντα χριστιανός: «Εγώ χριστιανός ήμουν, χριστιανός είμαι και χριστιανός θέλω να είμαι!»

ΠΡΟΣ ΤΟ ΜΑΡΤΥΡΙΟ: Την ίδια στιγμή τον συνέλαβαν και τον οδήγησαν στο δικαστήριο. Πάλι όμως επανέλαβε με θάρρος την ομολογία του. Ο δικαστής προσπάθησε να τον μεταπείσει και με κολακείες και με απειλές, αλλά δεν τα κατάφερε. Ο νεαρός αθλητής του Χριστού έλεγε με παρρησία: « Δεν αρνούμαι τον Κύριό μου Ιησού Χριστό, τον αληθινό Θεό, αλλά πιστεύω και τον προσκυνώ ως Δημιουργό και Σωτήρα μου. Τη δική σας την πίστη δεν την χρειάζομαι…» Στο άκουσμα αυτών των λόγων ο κριτής διέταξε να τον αποκεφαλίσουν. Ωστόσο πριν προλάβουν να τον αποκεφαλίσουν ο τουρκικός όχλος εξαγριωμένος έπεσε με μανία πάνω του. Άλλοι με ξύλα, άλλοι με ξίφη κι άλλοι με μαχαίρια κτυπούσαν και κατατρυπούσαν το σώμα του μάρτυρα μέχρι που ξεψύχησε κι έλαβε το μαρτυρικό στεφάνι. Ήταν 1η Φεβρουαρίου 1655. Έτσι αναχώρησε στις αιώνιες μονές την 1η Φεβρουαρίου 1655 μ.Χ. (κατά άλλους το 1654 μ.Χ.) ο ευλογημένος μάρτυς Αναστάσιος και έλαβε του μαρτυρίου το στεφάνι και τώρα ευφραίνεται στο χορό των Μαρτύρων εις δόξαν του Τριαδικού Θεού. Με Βασιλικό διάταγμα της 14ης Νοεμβρίου 1935 μ.Χ. καθιερώθηκε η 1η Φεβρουαρίου ως ημέρα ολοκληρωτικής αργίας των καταστημάτων Ναυπλίου.

ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ: Ο άγιος νεομάρτυρας Αναστάσιος εικονίζεται συνήθως βαστώντας ένα κλαδί ελιάς, διότι σύμφωνα με την παράδοση το σημείο όπου μαρτύρησε βρίσκεται δίπλα σε μια υπεραιωνόβια ελιά στην πλατεία Παναγιάς, στη βόρεια πλευρά του Ιερού Ναού του Γενεσίου της Θεοτόκου. Το ιστορικό αυτό δέντρο κάτω από το οποίο δίδασκε και ο μεγάλος ιεροκήρυκας του Ναυπλίου Ηλίας Μηνιάτης, διατηρείται μέχρι σήμερα και μαζί με το μνημείο που έχει στηθεί δίπλα του υπενθυμίζουν τη γενναία άθληση του Αγίου και αποτελούν πηγή εμπνεύσεως για τους ευλαβείς προσκυνητές. Μεγάλη ευλογία για το Ναύπλιο είναι και το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια απέκτησε Ναό προς τιμήν του προστάτη της πόλεως αγίου Αναστασίου. Ο μεγαλοπρεπής αυτός ναός, που κτίστηκε με την πρωτοβουλία του μακαριστού Μητροπολίτη Αργολίδος Ιακώβου, εγκαινιάστηκε τον Ιούνιο του 1995 και πλέον δεσπόζει στην είσοδο της πόλης ως σημείο της προστασίας του Αγίου.

  Ο άγιος Αναστάσιος, ο οποίος δέχθηκε σκληρή την επίθεση του πειρασμού, αλλά την αντιμετώπισε με πίστη και ανδρεία, έλαβε χάρη από τον Θεό για να βοηθά και όλους τους πιστούς που ζητούν τη βοήθειά του. Ας παρακαλούμε λοιπόν κι εμείς τον «της πόλεως Ναυπλίου ένδοξον φρουρόν», να μας περιφρουρεί από κάθε επιβουλή του πονηρού και να μας κρατά σταθερούς στην πίστη του Χριστού.   Ακολουθίες συνέθεσαν ο Μητροπολίτης πρώην Καρπάθιου και Κάσου Νείλος Σμυρνιωτόπουλος και ο Υμνογράφος Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης.

Οι Άγιοι Μάρτυρες των Μεγάρων Αδριανός, Πολύευκτος, Πλάτων και Γεώργιος εκ Σερρών[1.2] Κων/νος Αθ. Οικονόμου

 

Οι Άγιοι Μάρτυρες των Μεγάρων Αδριανός, Πολύευκτος, Πλάτων και Γεώργιος εκ Σερρών[1.2]

Κων/νος Αθ. Οικονόμου

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ: Είναι άγνωστος ο ακριβής χρόνος και ο τρόπος του μαρτυρίου των τεσσάρων Αγίων Μαρτύρων Αδριανού, Πολύευκτου, Πλάτωνος και Γεωργίου, των οποίων οι τάφοι και τα ιερά λείψανα τους ανακαλύφθηκαν Θεία Χάριτι στα Μέγαρα.

ΜΙΑ ΘΑΥΜΑΣΤΗ ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ: Λίγο πριν το 1700 [κατ΄ άλλους το 1754], ένας Μεγαρέας που ονομαζόταν Οικονόμου [πιθανότατα ήταν απλώς ένας ιερέας με το οφίκιο του Οικονόμου¹] θέλησε να ανεγείρει μια οικοδομή, στον τόπο όπου σήμερα βρίσκεται ο ναός των Αγίων Μαρτύρων. Ενώ οι εργάτες έσκαβαν, ένας από αυτούς αισθάνθηκε κάτω από τα πόδια του τόσο μεγάλη θερμότητα, ώστε να μη μπορεί να εργασθεί στο μέρος εκείνο. Το είπε τότε στον Οικονόμου, που βρισκόταν εκεί κοντά. Ο ίδιος ο ιδιοκτήτης, αφού έσκαψε βαθύτερα με τα χέρια του, βρήκε μαρμάρινη πλάκα στην οποία ήταν χαραγμένα τα ονόματα των Αγίων: Αδριανός, Πολύευκτος, Πλάτων, Γεώργιος. Τότε την ανέσυραν και βρήκαν κάτω από αυτήν τα σεπτά λείψανα των Αγίων Μαρτύρων, δοξολογώντας τον Θεό για την ευλογία και παρηγοριά που τους χάρισε.

ΜΙΑ ΑΡΧΑΙΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ: Στο μέρος αυτό όπου βρέθηκαν τα ιερά λείψανα, η αρχαιολογική έρευνα έφερε στο φως κατάλοιπα από μεγάλη παλαιοχριστιανική βασιλική, που χρονολογείται στα μέσα του 5ου έως τα μέσα του 6ου αιώνος, η οποία ήταν κτισμένη προς τιμήν των αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων. Η εύρεση της μαρμάρινης πλάκας κοντά στην παλαιοχριστιανική βασιλική υποδηλώνει την ύπαρξη του τάφου των αγίων Μαρτύρων: Αδριανού, Πολυεύκτου, Γεωργίου και Πλάτωνος. Το γεγονός αυτό διαδόθηκε σε όλη την πόλη των Μεγάρων. Η χαρά όμως των Μεγαρέων δεν κράτησε πολύ,

ΙΕΡΟΣΥΛΙΑ: Κάποιοι ιερόσυλοι, μόλις έμαθαν για την αποκάλυψη των ιερών λειψάνων, τα σύλησαν και αναχώρησαν κρυφά στην Πελοπόννησο, προφανώς για να τα ... εμπορευθούν! Όμως, λόγω και της αδιαφορίας των Τουρκικών αρχών, οι ιερόσυλοι δεν βρέθηκαν. Μετά από αυτά, ο Οικονόμου μετέβη στην Κωνσταντινούπολη, παίρνοντας μαζί του την πλάκα στην οποία ήσαν χαραγμένα τα ονόματα των Μαρτύρων, και ανέφερε στον τότε Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως τα γεγονότα στην πόλη των Μεγάρων. Έκτοτε κανείς δεν γνωρίζει που βρίσκονται τα άγια λείψανα των Τεσσάρων Μαρτύρων. Στα χέρια των Μεγαριτών παρέμειναν μόνο λίγα μικρά τεμάχια από τα δάκτυλα και τους σπονδύλους των αγίων Μαρτύρων, τα οποία η σύζυγος του Οικονόμου τα φύλαγε σε ένα σακίδιο στο σπίτι της και διαδοχικά στους απογόνους της οικογένειας Οικονόμου.

ΠΙΘΑΝΟΛΟΓΩΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ: Για το πώς βρέθηκαν στα Μέγαρα οι Άγιοι υπάρχουν δύο εκδοχές: ή ότι αυτοί υπέστησαν διωγμούς στις Σέρρες, καθώς φαίνεται ότι η μακεδονική αυτή πόλη ήταν η γενέθλιός τους πατρίδα, που τους ανάγκασε να καταφύγουν στα Μέγαρα, οπού και τελειώθηκαν μαρτυρικά, ή ότι μαρτύρησαν στα Μέγαρα υπηρετούντες ως στρατιώτες.

ΝΕΑ ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ: Το 1998 σε επισκευαστικές εργασίες της οικίας βρέθηκαν και άλλα τεμάχια αγίων λειψάνων, τα οποία τοποθετήθηκαν σε καλαίσθητη λειψανοθήκη. Όμως και πάλι η χαρά δεν κράτησε πολύ. Η λειψανοθήκη χάθηκε από τον Ναό όπου φυλασσόταν. Σήμερα τα λιγοστά τεμάχια από τα λείψανα των αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων φυλάσσονται στον ομώνυμο Ιερό Ναό της πόλεως των Μεγάρων, μέσα σε πολύτιμη ασημένια λειψανοθήκη. Έπειτα από ενέργειες του Μητροπολίτου Σερρών κ. Θεολόγου προς τον Μητροπολίτη Μεγάρων και Σαλαμίνος κ. Βαρθολομαίο προσφέρθηκε στην γενέθλιο πόλη των μεγαλομαρτύρων ως μόνιμη ευλογία τμήμα από τα ιερά λείψανα τους, τα οποία φυλάσσονται ως τιμαλφές κειμήλιο στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό των Παμμεγίστων Ταξιαρχών Σερρών.

Konstantinosa.oikonomou@gmail.com

1. Σ΄αυτό συνηγορεί και έγγραφη μαρτυρία ότι ο ίδιος ήταν οικονόμος του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων.