Η ασωτία Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου - συγγραφέα + ΒΙΝΤΕΟ

 

Η ασωτία +ΒΙΝΤΕΟ

Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου - συγγραφέα

Η ασωτία της ανθρωπότητας οδηγεί σε ινστιτούτα αδυνατίσματος ή την ασιτία!

Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΣΟΦΙΑ: Κατά το Σόλωνα ο απότομος πλουτισμός μπορεί να οδηγήσει στην ασωτία: “Η χόρταση γεννά την ύβριν, όταν πολλά πέσουν πλούτη, σε ανθρώπους που δεν έχουνε το νου τους μετρημένο”. Και αλλού γενικεύει: “Ο πλούτος φέρνει τον κορεσμό και ο κορεσμός την ύβριν”. Όπου ύβρις εννοείται η αλαζονία που γεννάται από την ασωτία με κατάληξη την πτώση. Σ' αυτό το συλλογισμό συμφωνεί και ο Πλούταρχος: “Ουδέποτε απορία (έλλειψη) χρημάτων εγέννησεν ασωτίαν”. Κατά τον Πλάτωνα: “Η ζωή που έχει στο μερτικό της την εγκράτεια, είναι πιο ευχάριστη από εκείνη όπου βρίσκονται η ασωτία”.

ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΟΡΟΥ: «Άσωτος» είναι ο άνθρωπος που ζει έκλυτη ζωή, ο διεφθαρμένος, αυτός που σπαταλά χρήματα για να ζήσει μιά τέτοια ζωή, αυτός που φέρνει συμφορά στον εαυτόν του, στην οικογένεια του και στην ευρύτερη κοινωνία. Τελικά ο «άσωτος» είναι αυτός που σου δίνει την εντύπωση ότι δεν έχει ελπίδα σωτηρίας, αυτός που θα φτάσει τελικά σε απελπισία και απόγνωση. Έτσι η ασωτία εκφράζεται ως υπερβολική στροφή προς τις υλικές απολαύσεις, που την συνοδεύει η σπατάλη. Πολλές φορές συμβαίνει να έχουμε όλα τα καλά και τ' αγαθά του κόσμου και πάλι να μη είμαστε ευχαριστημένοι, όπως ο άσωτος υιός του Ευαγγελίου.

Ο ΑΣΩΤΟΣ ΥΙΟΣ: Στο πρόσωπο του άσωτου της Παραβολής αναγνωρίζουμε τον άνθρωπο εκείνο που με την αμαρτία αποκόπτεται από το Θεό. Η παρουσία του Θεού ενοχλεί και πιέζει τον άσωτο. Νομίζει ότι ο Θεός του κάνει τη ζωή μονότονη και κουραστική. Έτσι προσπαθεί να βγάλει από την σκέψη του τον Θεόν εξορίζοντάς τον από την καρδιά του. Βλέπει την ελευθερία ως ασυδοσία. Ο άσωτος λησμονεί ότι η πραγματική ελευθερία συνδέεται με το δεσμό της αγάπης. Γι' αυτό και δεν εμπιστεύεται τον Θεό, ούτε την οικογένεια του. Εμπιστεύεται τις δικές του δυνάμεις. Η αυτονομία κι η αυτάρκεια του εκφράζουν και αλαζονεία, την πηγή κάθε αμαρτίας. Ο άσωτος επιλέγει μια νέα “προοπτική” που τον οδηγεί σε στέρηση και μοναξιά. Τελικά μακριά από την αγάπη προς την οικογένεια του γίνεται και άσημος. Τότε αρχίζει να συναισθάνεται την προσωπική του ενοχή, παραδεχόμενος την αποτυχία της επιλογής του. Η παραδοχή είναι σημαντική γιατί μπορεί να φθάσει κανείς στη συνειδητοποιήση, αλλά ο εγωισμός να μη τον αφήνει να προχωρήσει σε παραδοχή ενοχής. Ο άσωτος παραδέχεται την ενοχή του και η στροφή του προς την μετάνοια εκδηλώνεται με την επιλογή μιας νέας προοπτικής. Η επιλογή θεμελιώνεται στη παραδοχή της αναξιότητάς του. Γι' αυτό και ζητεί να γίνει ισότιμος με υπηρέτη του πατέρα του. Ο άσωτος μετανοεί πραγματικά γιατί δεν ζητά να γίνει πάλι υιός αλλά δούλος, επειδή η πλήρης συναίσθηση της ενοχής του τον κάνει ταπεινό. Ο άσωτος γύρισε στο σπίτι του πατέρα του όταν «ήλθε εις εαυτόν», επειδή είχε καλές κι άριστες αναμνήσεις από το σπίτι του. Θυμήθηκε στην ερημιά του την αγάπη και τις θυσίες του πατέρα και γύρισε να τις ξαναζήσει. Αν είχε κακές αναμνήσεις δεν θα γύριζε. Όσοι έχουμε την ευθύνη της δημιουργίας περιβάλλοντος, στην οικογένεια, στην κοινωνία, στην Εκκλησία, στο Σχολείο πρέπει να προσέξουμε. Το περιβάλλον που δημιουργούμε πρέπει να έχει τέτοια μορφή που να κάνει και τον άσωτον της εποχής μόλις «έλθει εις εαυτόν», να το θυμάται και να ξαναγυρίζει στο σπίτι του για να βρει στοργή. Πολλές φορές άνθρωποι διά μέσου των αιώνων έχουν τη τάση να συμπεριφέρονται ως αμετανόητοι άσωτοι. Αλλά μακριά από την μετάνοια, ακολουθούν δρόμο καταστροφής, της απώλειας, του Ιούδα. Η αμετανοησία του ανθρώπου, που εκφράζεται ως άρνηση στη κλήση του Θεού για σωτηρία, αποτελεί κατά τους Πατέρες το περιεχόμενο της βλασφημίας κατά του αγίου Πνεύματος.

 

Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΤΗΣ ΤΗΣ “ΑΣΩΤΙΑΣ”: Με βάση την συμπεριφορά του αμετανόητου άσωτου ανθρώπου μπορούμε να μιλήσουμε και για την ασωτία της εποχής μας, που εκφράζεται με την άδικη κατανομή της παγκόσμιας παραγωγής αγαθών. Το 5% του πληθυσμού της γης νέμεται το 95% της παγκόσμιας παραγωγής. Η αδικία αυτή αποτελεί ταυτόχρονα και οξύμωρο σχήμα, γιατί το το 5% του πληθυσμού συμβαίνει να είναι σχεδόν όλοι χριστιανοί. Το αποτέλεσμα της σύγχρονης “χριστιανικής” ασωτίας, είναι: To ένα τρίτο των παιδιών της Αφρικής υποσιτίζονται. Ακόμη ετησίως: “13 εκατομμύρια παιδιά πεθαίνουν στις αναπτυσσόμενες χώρες, από αφυδάτωση, λιμό, κ.ά, στερούμενα αγαθών που έχουν τα παιδιά των χριστιανών. 300.000 παιδιά τυφλώνονται από έλλειψη βιταμίνης Α. Στην Ασία 1.000.000 παιδιά, εκπορνεύονται από πλούσιους Ευρωπαίους και Αμερικανούς “χριστιανούς” τουρίστες. Γύρω στα 10.000.000 παιδιά υποφέρουν από aids λόγω ανευθυνότητας των ενηλίκων. 10.000.000 παιδιά είναι ορφανά, επειδή οι γονείς τους πεθαίνουν από φτώχεια και ασθένειες, ενώ 130.000.000 παιδιά δεν έχουν τη δυνατότητα να φοιτούν σε Σχολείο. Οι περισσότεροι θάνατοι των παιδιών θα μπορούσαν να προληφθούν με χορήγηση βασικών εμβολίων που κοστίζουν μόλις 15 ευρώ ανά παιδί. Τέλος στον Τρίτο κόσμο 1.5 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν τη δυνατότητα να γευθούν καθαρό νερό και 2 δισεκατομμύρια δεν έχουν πρόσβαση σε συστήματα υγιεινής.” (Γιούνισεφ). Η ασωτία της εποχής μας θα περιορισθεί με την μετάνοια των ασώτων ανθρώπων της κοινωνίας και την ισοκατανομή των αγαθών της γης. Οι “πολιτισμένοι” της Δύσης άνοιξαν τις χωματερές, αδειάζοντας το γάλα στους δρόμους και πετώντας τους καρπούς της παραγωγής τους σε σκουπιδότοπους. Η ασωτία της Δύσης δεν είναι απλώς μια κοινωνική αδικία σε βάρος συνανθρώπων μας, που στερούνται όσα οι άλλοι πετάνε και κατασπαταλούν, είναι μια ασωτία που οδηγεί στην καταστροφή αυτούς που αδικούνται. Η ασωτία είναι η αμαρτία σε όλες της τις μορφές. Είναι σκλαβιά για τον άνθρωπο. Όποιος πιάστηκε στο δόκανό της έχει έναν άγριο και βάρβαρο δυνάστη, που τον εξαναγκάζει να κάνει αξιοκατάκριτα έργα. Ο δυνάστης αυτός είναι αδίστακτος και ανηλεής για τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος χάνοντας τον σεβασμό και την αγάπη στον Θεό και το συνάνθρωπο φτάνει στην ασωτία.

ΑΣΩΤΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΓΝΩΣΗ: Χειρότερη συνέπεια είναι η απόγνωση. Είναι το αμάρτημα που περιέχει όλα τα άλλα. Είναι καρπός αμετανοησίας. Η παραδοχή του λάθους δρόμου οδηγεί στην αλλαγή ζωής και στην ελευθερία από την αμαρτία. Η αμετανοησία όμως δεν επιτρέπει στον άνθρωπο να συνέλθει και η απόγνωση κλείνει κάθε δρόμο αληθινής επιστροφής και μετάνοιας. Ακόμα όμως και στην έσχατη κατάπτωση υπάρχουν και τότε περιπτώσεις επιστροφής και διόρθωσης. Αυτό συμβαίνει όταν στην πικρή του μεταμέλεια ο άνθρωπος δεν εγκαταλείπει τον εαυτό του στην απόγνωση. Συνέρχεται και αποφασίζει να επιστρέψει. Τότε αρχίζει η πορεία του προς την σωτηρία. Μετάνοια είναι το αίσθημα την ανακούφισης που νοιώθει ο άνθρωπος στην καρδιά του. Είναι νοσταλγία επιστροφής, ελπίδα σωτηρίας.

“ΤΙΜΗΤΕΣ” ΑΣΩΤΙΑΣ: Υπάρχουν όμως και οι “δίκαιοι”, που προβάλλουν τον εαυτό τους σαν κριτή του κάθε ανθρώπου. Αυτοί είναι απάνθρωποι και σκληροί απέναντι στους αμαρτωλούς. Μπορεί να είναι όντως δίκαιοι, πειθαρχικοί και εργατικοί. Αν όμως τους λείπει η αγάπη, τότε η πίστη τους μετατρέπεται σε άγριο και ανεξέλεγκτο φανατισμό και η ελπίδα τους σε ψυχρό υπολογισμό. Η ελεημοσύνη τους καταντά απλή επίδειξη «προς το θεαθήναι». Όλη η ζωή τους είναι μια υποκρισία.

ΕΠΙΜΥΘΙΟ: Η χάρη του Θεού δωρίζεται και γίνεται αποδεκτή από όποιον θέλει να την δεχτεί. Περιμένει ο Θεός το ελάχιστο της προσπάθειας του ανθρώπου, την μετάνοια. Και την αλλαγή την δίνει ο ίδιος, σαν δώρο της χαράς και της αγάπης Του για τον αμαρτωλό που διεσώθη. Το να μην υπολογίζουμε τόσο στα ασήμαντα δικά μας έργα αλλά στην άπειρη χάρη και αγάπη του Θεού μας οδηγεί στο Θεό, όπου υπάρχει για όλους σωτηρία, χαρά και ευφροσύνη.

konstantinosa.oikonomou@gmail.com 

Βιβλιογρ. http://www.sansimera.gr/quotes/authors/4#ixzz2FFKSKhcy

Μητρ. Ζιμπάμπουε και Αγκόλας. Σεραφείμ Κυκκώτη, Η ασωτία της εποχής μας.

ΚΑΙ ΤΟ ΣΧΕΤ. ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

Η Υποκρισία +ΒΙΝΤΕΟ του Κων/νου Αθ. Οικονόμου δασκάλου στο 32ου Δ. Σχ. Λάρισας - συγγραφέα

 

Η Υποκρισία +ΒΙΝΤΕΟ

'Οταν το “φαίνεσθαι” γίνεται σημαντικότερο του “είναι”

του Κων/νου Αθ. Οικονόμου δασκάλου στο 32ου Δ. Σχ. Λάρισας - συγγραφέα

ΟΡΙΣΜΟΣ: Υποκρισία είναι η απόκρυψη των αληθινών αισθημάτων και σκέψεων, δηλαδή η προσποίηση. Υποκρισία είναι όταν λέω ένα πράγμα αλλά κατά βάθος πιστεύω κάτι άλλο, όταν φανερώνω ένα πρόσωπο αλλά κατά βάθος είμαι κάποιος άλλος. Οι τόσο κοινοί στο νεοελληνικό μας λεξιλόγιο όροι υποκριτής και υπόκριση προέρχονται από το αρχαίο ελληνικό θέατρο, όπου δηλώνουν τον ηθοποιό και την επί σκηνής τέχνη του, αντίστοιχα. Όταν χρησιμοποιώ την ηθοποιϊα στην καθημερινότητα και στις σχέσεις μου με τους συνανθρώπους, είμαι υποκριτής. Η υποκρισία, με άλλα λόγια, είναι το αντίθετο της γνησιότητας και της ειλικρίνειας. Ένας άνθρωπος πέφτει στην κατάσταση της υποκρισίας όταν προσπαθεί να διατηρήσει μια εξωτερικά καλή εικόνα του εαυτού του προς τους άλλους, χωρίς ταυτόχρονα να φροντίζει ώστε και εσωτερικά να είναι αυτός ο καλός άνθρωπος που θέλει να φαίνεται ότι είναι.

Η ΚΑΤΑ ΚΟΣΜΟΝ ΣΟΦΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΚΡΙΣΙΑ: Οι αρχαίοι Έλληνες ουδέποτε εκτιμούσαν την υποκρισία. Έτσι ο σοφιστής Γοργίας έλεγε: “Ο άνθρωπος οφείλει να φροντίζει όχι απλώς να φαίνεται καλός, αλλά να είναι πράγματι.”, ενώ ο Δημόκριτος τόνιζε: “Πολλοί δρώντες τά αίσχιστα λόγους αρίστους ασκέουσιν (λένε)”. Ο Πλάτων έγραψε: “Ο λύκος, που είναι το πιο άγριο ζώο, μοιάζει με το σκύλο, που είναι το πιο ήρεμο. Εκείνος που θέλει να είναι ασφαλής, πρέπει να φυλάγεται από αυτές τις ομοιότητες.”, θέλοντας να αναδείξει με την αντιπαραβολή αυτή τον υποκριτή άνθρωπο. Ο Πολύβιος έγραψε πολύ σκωπτικά για μια μορφή υποκρισίας: “Τα δάκρυα των κληρονόμων δεν είναι παρά γέλια κάτω από μάσκα”. Ο νεότερος φιλόσοφος Λα Μπριγιέρ έλεγε πως δεν μπορούμε να καταλάβουμε τους ανθρώπους από την πρώτη ματιά. Κι αυτό γιατί: “Τις αρετές συνήθως σκεπάζει το πέπλο της σεμνότητας, ενώ τα ελαττώματα φοράνε τη μάσκα της υποκρισίας”. “Αποκτήσαμε τη συνήθεια να υποκρινόμαστε μπροστά στους άλλους σε τέτοιο βαθμό ώστε στο τέλος ν' αρχίζουμε να υποκρινόμαστε μπροστά στον εαυτό μας”, συνήθιζε να λέει ο Λα Ροσκουφώ. Ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα των υποκριτών είναι η επίδειξη. Ό,τι κι αν κάνουν πρέπει να γίνεται προς το “θεαθήναι”, γι' αυτό και κάθε επίδειξη στον κοινωνικό βίο πηγάζει από την υποκρισία. Ο Μαρτίνος Λούθηρος έγραψε πολύ εύστοχα: “Η υποκρισία είναι ο σεβασμός, τον οποίο προσφέρει η κακία στην αρετή.”, ενώ ο Μίλτον θύμιζε πως : “Η υποκρισία είναι το μόνο που μένει αφανές σε όλους εκτός του Θεού”. Είδος υποκρισίας είναι και η ψευτοειλικρίνια που περιγράφει ο Βίκτωρ Ουγκώ: “Ομολογούμε τα μικρά μας ελαττώματα, μόνο για να πείσουμε ότι δεν ... έχουμε μεγάλα !”. Για πολλούς η υποκρισία κρύβει ανανδρία και πονηριά διότι ο υποκριτής περιφρονεί αυτούς που εξαπατά. Για τη λαϊκή σοφία στις σκανδιναβικές χώρες ισχύει το: “Καλύτερα ο κόσμος να σε ξέρει ως αμαρτωλό, παρά ο Θεός να σε ξέρει ως υποκριτή.” Ο θεωρητικός του Σοσιαλισμού, Λένιν, είπε για την πολιτική υποκρισία: “Η εντιμότητα στην πολιτική είναι συνέπεια της δύναμης, η υποκρισία αποτέλεσμα της αδυναμίας”. Ο Όργουελ στηλιτεύοντας τον “ανθρωπισμό” έλεγε: “Ένας ανθρωπιστής είναι πάντα ένας υποκριτής.” Πάντως, συχνά παρατηρούμε πως ο ανθρώπινος χαρακτήρα, τον οποίον η κοινωνία ονομάζει ευχάριστο, συνίσταται από την ευγένεια και την υποκρισία. Ο λαός συνηθίζει να λέει: “Δάσκαλε που δίδασκες και νόμο δεν εκράτεις.” και το: “Στη γειτονιά τριαντάφυλλο και μες στο σπίτι αγκάθι.”, υπονοώντας τον υποκριτή της “διπλανής”, αν όχι της δικής μας, πόρτας. Η φύση μας παρδειγματίζει με την παντελή απουσία της υποκρισίας. Έτσι, ενώ τα ζώα αγνοώντας την υποκρισία, έχουν ένα ακίνδυνο, αναγκαίο, εξωτερικό καμουφλάζ, οι άνθρωποι έχουν ένα επικίνδυνο εσωτερικό καμουφλάζ που λέγεται υποκρισία.

ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΉ ΤΗΣ ΥΠΟΚΡΙΣΙΑΣ: Θεραπεία της υποκρισίας, για τους ψυχολόγους, δεν είναι τόσο το να “αφεθούμε” στις παρορμήσεις μας, όσο το να εσωτερικεύσουμε την προσπάθεια καλλιέργειας του έσω ανθρώπου. Να μάθουμε να φροντίζουμε ώστε η καλοσύνη, η ευγένεια, να γίνουν καταστάσεις εσωτερικές του ψυχικού μας κόσμου, και όχι ψεύτικα προσωπεία που φορούμε για να κάνουμε καλή εντύπωση στους άλλους. Για να κατορθωθεί αυτό, πρέπει πρώτα να αντιληφθούμε ότι η αξία της ζωής μας κρίνεται, όχι από τις ποικίλες γνώμες άλλων ανθρώπων για το άτομό μας, αλλά από την εσωτερική μαρτυρία της συνείδησής μας. Πρέπει λοιπόν να στοχεύουμε στην εσωτερική μας καλλιέργεια, χωρίς να σκοτώνουμε τον πολύτιμο χρόνο μας στο χτίσιμο ανώφελων “προσωπίδων συμπεριφοράς”. Βεβαίως, συχνά χρειάζεται να κάνουμε κάποια τυπικά εξωτερικά πράγματα, όπως το να καλημερίσουμε, να χαμογελάσουμε, ή να καλέσουμε κάποιον στο σπίτι μας, χωρίς κατά βάθος να το επιθυμούμε την ώρα που τα κάνουμε. Αυτά όμως, κατά τους κοινωνιολόγους-ψυχολόγους, δε συνιστούν υποκρισία, αν στόχος μας είναι να ξυπνήσουμε έτσι την εσωτερική μας διάθεση. Αν κάποτε καταφέρουμε πράγματι να είμαστε καλοί, ευγενείς και διαπνεόμενοι από αγάπη, αυτό θα είναι φανερό και στους άλλους, χωρίς να προσπαθήσουμε γι' αυτό. Η εσωτερική μας ακτινοβολία θα ρίχνει φως στο πρόσωπό μας και στα πρόσωπα των άλλων, χωρίς εμείς καν να το γνωρίζουμε.

Η ΑΝΩΘΕΝ ΣΟΦΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΚΡΙΣΙΑ: Ο Κύριος πολύ συχνά χαρακτήριζε τους Φαρισαίους υποκριτές χρησιμοποιώντας τους στο κήρυγμά του ως προς αποφυγή παράδειγμα. Μάλιστα, επιτιμούσε τους Φαρισαίους αλλά και τους Γραμματείς, διότι αυτοδικαιώνονταν και υποκρίνονταν ασύστολα. Ο Ιησούς Χριστός ομιλούσε με τρόπο ήρεμο και επιεική για τους ανθρώπους, ακόμη και για τους αμαρτωλούς, καλώντας τους σε μετάνοια. Σε μια μόνο περίπτωση μιλάει με τρόπο αυστηρό, καυστικό και ανελέητο: όταν συναντάει την υποκρισία, και μάλιστα όταν τη συναντάει στο πρόσωπο των Ιουδαίων θρησκευτικών ηγετών της εποχής του. Σ’ αυτούς απευθύνει τα ουαί, με τα οποία ξεσκεπάζει την υποκριτική συμπεριφορά τους, λέγοντας: “Επὶ της Μωσέως καθέδρας εκάθισαν οι γραμματείς και οι Φαρισαίοι. (...) κατὰ δε τα έργα αυτών μη ποιείτε· λέγουσι γαρ, και ου ποιούσι. (...) πάντα δε τα έργα αυτών ποιούσι προς το θεαθήναι τοις ανθρώποις, (...) φιλούσι δε την πρωτοκλισίαν εν τοις δείπνοις και τας πρωτοκαθεδρίας εν ταις συναγωγαίς και τους ασπασμοὺς εν ταις αγοραίς και καλείσθαι υπὸ των ανθρώπων, ραββὶ ραββί. (...) Ουαὶ δε υμίν, γραμματείς και Φαρισαίοι υποκριταί, ότι κατεσθίετε τας οικίας των χηρών και προφάσει μακρὰ προσευχόμενοι· διά τούτο λήψεσθε περισσότερον κρίμα. Ουαὶ υμίν, γραμματείς καὶ Φαρισαίοι υποκριταί, ότι κλείετε την βασιλείαν των ουρανών έμπροσθεν των ανθρώπων· υμείς γαρ ουκ εισέρχεσθε, ουδὲ τους εισερχομένους αφίετε εισελθείν.” (Μτθ. κγ΄2-14). Η υποκρισία των Φαρισαίων συνίσταται στο ότι παρέβλεπαν τις σπουδαιότερες διατάξεις του νόμου που είναι η κρίση, το έλεος και η πίστη, ενώ δεν παραλείπουν να καταβάλουν στο Ναό τη «δεκάτη», το ένα δέκατο δηλαδή, όχι μόνο από το λάδι, το κρασί και το σιτάρι, καθώς και από κάθε σπέρμα και καρπό, όπως προβλέπει ο Νόμος, αλλά επεκτείνουν τη δεκάτη και στα ευτελέστερα ακόμη προϊόντα (δυόσμος, άνηθο, κύμινο), πράγμα που δεν κοστίζει πολύ. Ο Ιησούς κατηγορεί τους Γραμματείς και Φαρισαίους, γιατί δίνουν προτεραιότητα ή και αποκλειστικότητα σε δευτερεύοντα καθήκοντα, ενώ παραμελούν τα «βαρύτερα του Νόμου», την κρίση, το έλεος, την πίστη. Η «κρίση», η απόδοση δηλαδή δικαιοσύνης, είναι συνέπεια του «ελέους», έτσι ουσιαστικά η φαρισαϊκή υποκρισία υπέκρυπτε έλλειψη και της πίστης. Ο Ιησούς δεν παραθεωρεί τις δευτερεύουσες διατάξεις του Νόμου, αλλά καταγγέλλει την θρησκευτική διαστροφή, κατά την οποία τα ασήμαντα παίρνουν πρωτεύουσα θέση και παραθεωρούνται οι βασικές διατάξεις της αγάπης, «τα βαρύτερα του Νόμου». Η αντιστροφή αυτή είναι υποκρισία, γιατί με την εύκολη τήρηση των δευτερευουσών διατάξεων δημιουργείται το προσωπείο της εξωτερικής ευσέβειας «προς το θεαθήναι» και έτσι “παρουσιάζεται δυσαρμονία μεταξύ της ψεύτικης εξωτερικής θρησκευτικής επιφάνειας και του πραγματικού εσωτερικού βάθους του ανθρώπου” (Ι. Καραβιδόπουλος). Οι γραμματείς και Φαρισαίοι χαρακτηρίζονται από τον Ιησού «υποκριταί». Και είναι χαρακτηρισμός τόσο επιτυχής που συνδέθηκε ουσιαστικά με τον χαρακτηριζόμενο, ώστε στη διάρκεια των αιώνων να αποβεί συνώνυμο του «Φαρισαίος». Χαρακτηριστικότερο δειγμα του κηρύγματος του Κυρίου κατά της υποκρισίας αποτελεί η παραβολή του Τελώνη και του Φαρισαίου. Μάλιστα η σχετική ευαγγελική περικοπή σηματοδοτεί την έναρξη της πιο κατανυκτικής περιόδου μετανοίας, αυτής του Τριωδίου. Έτσι οι Πατέρες της Εκκλησίας θέσπισαν την ανάγνωση αυτής της περικοπής δείχνοντάς μας από πού μπορούμε να ξεκινήσουμε τον ενδότερο αυτοέλεγχό μας. Πάντως ο Μέγας Βασίλειος τοποθετεί τις πηγές της υποκρισίας στο μίσος: “Η υπόκρισις είναι καρπός του φθόνου. Μίσος έχουμε στην καρδίαν.” Κατά την Κλίμακα του Ιωάννη Σιναίτη, η υποκρισία: “είναι μία κατάσταση όπου το σώμα, οι εξωτερικὲς δηλαδὴ εκδηλώσεις, βρίσκεται σε αντίθεση με την ψυχή” (24.20). Η υποκρισία σήμερα δυστυχώς καταλαμβάνει τα πάντα. Άλλα λέει κάποιος και άλλα πραγματοποιεί, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τους πολιτικούς. Αυτό ενοχλεί ιδιαίτερα τους νέους, που πάντα αναζητούν το το γνήσιο και το αληθινό. Ακόμη και στην Εκκλησία, το ύφος και ήθος είναι μερικές φορές απαράδεκτο και οι πιστοί σκανδαλίζονται. Η επικέντρωση, από τους εκκλησιαστικούς ταγούς σε θέματα τυπολατρείας και όχι ουσίας, “της ρηχότητος και όχι του βάθους, της επιφάνειας και όχι του πνεύματος δημιουργεί μία κατάσταση νοσηρή” (Μωυσής Αγιορ.). Το ήθος της Ορθοδοξίας πρέπει να κοσμείται με άσκηση, ταπείνωση, αγάπη και η Εκκλησία πρέπει να φυλάττει ακέραια την ορθή πίστη, που θα οδηγεί στη μετάνοια και την αγάπη στον Θεό και τον άνθρωπο. Επειδή πολλοί άνθρωποι απομακρύνονται από τον ευαγγελικό λόγο, χρειαζόμαστε εναρέτους μυσταγωγούς για την εν Χριστώ ζωή και όχι υποκριτές δικαστές για την “ανοδική πορεία προς νήψη, φωτισμό και θεογνωσία” (Μωυσής Αγιορ.). Πολλοί άνθρωποι σήμερα υποκρίνονται θεοσέβεια. Όμως αυτή η υποκριτική στάση υποκρύπτει απιστία γιατί: “Η υποκρισία είναι μητέρα και αιτία του ψεύδους. Τίποτε άλλο, δεν είναι η υποκρισία, παρὰ μελέτη και δημιουργός του ψεύδους.” (Ιωάννης Σιναϊτης, 12.5) Η προαίρεση του ανθρώπου είναι αυτή που οδηγεί στον Θεό ή στον δαίμονα. Ο Φαρισαίος προσευχόμενος επαίρεται. Ο Τελώνης στο ναό ταπεινώνεται ειλικρινά. Το Ευαγγέλιο συχνά μιλά για ανυποκρισία βίου, θυσιαστική αγάπη, συμφιλίωση και καταλλαγή. Η θρησκευτικότητα των Γραμματέων και των Φαρισαίων ήταν σαφώς υποκριτική. Διέβαλλαν τον Χριστό, γιατί τους χάλαγε σχέδια και προγράμματα. Ο Χριστός δεν ήλθε στον κόσμο με δόξες, τιμές και μεγαλεία. Δεν υποστηρίχθηκε από οικονομικές ή πολιτικές δυνάμεις. Ήλθε πράος, φτωχός, σεμνός και ταπεινός, γι’ αυτό οι Φαρισαίοι τον μισούσαν. Η Εκκλησία δεν είναι για λίγους, μόνο για τους εκλεκτούς, αλλά για όλους. Ο Χριστός ήλθε στη Γη για να διδάξει με το λόγο και τη ζωή του, να διακονήσει τους πονεμένους, να θεραπεύσει τους ασθενείς, να οδηγήσει σε μετάνοια τους αμαρτωλούς, να σώσει όλους όσους θέλουν. Η Εκκλησία είναι, και πρέπει να είναι, ο χώρος της παρουσίας της θείας χάριτος, της αγιότητος και της σωτηρίας. Η υποκρισία μολύνει κάθε καλή πράξη. Η υποκρισία ευχαριστεί τη φιλαυτία, τη φιλοδοξία και τη φιλαρέσκεια και μόνο σε μια περίπτωση μπορεί να φανεί χρήσιμη: “Αν δε μπορείς, μολονότι πάλεψες πολύ, να διαλύσεις τη μνησικακία, δείξε στον ἐχθρό σου, έστω με λόγια, ότι μετενόησες. Έτσι θα ντραπείς την παρατεινομένη υποκρισία σου, και θα τον αγαπήσεις ολοκληρωτικά, κεντώμενος και καιόμενος σαν με πυρ απὸ τις τύψεις της συνειδήσεως.” (Κλίμαξ, 3.10).

ΕΠΙΜΥΘΙΟ: Από τη σκηνή του θεάτρου στη σκηνή της καθημερινής ζωής η υποκρισία κυριαρχεί. Κυρίαρχη θέση-ρόλο στην κοινωνία-θέατρο κατέχουν άνθρωποι που ξεγελούν τους διπλανούς τους και πολύ συχνά και τον ίδιο τον εαυτό τους. Ακόμη μέσα στα εσώψυχα του ανθρώπου διαδραματίζεται συχνά ένας ανελέητος διαρκής αγώνας ανάμεσα στην ειλικρινή προσωπικότητα και στην ψεύτικη και υποκριτική στάση. Ο άνθρωπος με τον υποκριτικό ρόλο που αναλαμβάνει στην κοινωνική ζωή, ενώ νομίζει ότι εξυπηρετεί καλύτερα τις κοινωνικές του σχέσεις, στην πραγματικότητα βρίσκεται απομονωμένος μέσα στα τείχη που ο ίδιος έκτισε. Η οχύρωση μέσα στα τείχη αυτής της υποκρισίας-ατομισμού, αποτελεί αντικοινωνική στάση. Είναι η επιτυχία των δαιμονικών δυνάμεων που κρύβονται μέσα στον άνθρωπο. Όλα αυτά επειδή συχνά ο άνθρωπος δεν αρέσκεται με την προσωπικότητά του, και προσπαθεί να την ντύσει με ψεύτικα στολίδια, με ανύπαρκτες αρετές και με φανταστικές ικανότητες. Ο άνθρωπος σήμερα, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, “κινδυνεύει από τον ίδιο τον παραχαραγμένο εαυτό του, και τα έργα του, που, αντί να αποτελούν συνέχεια του δημιουργικού έργου του Θεού, συμβάλλουν στην αυτοκαταστροφή του” (Ι. Καραβιδόπουλος). Η Ορθοδοξία προσφέρει δυνατότητα ανάπλασης του ανθρώπου. Και η δυνατότητα αυτή προσφέρεται από τον Θεό, αλλά κατακτιέται από τον άνθρωπο. Η πτώση των τειχών της υποκρισίας είναι μια προσφορά του Χριστιανισμού, που οδηγεί στην προσέγγιση των “εικόνων” του Θεού μεταξύ τους, και αποτελεί νίκη του Χριστιανισμού στον ειδωλολατρικό ανθρωποκεντρισμό και τον άθεο ουμανισμό.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

http://www.makthes.gr/news/opinions/89031/

Ιωάννης Σιναϊτης, Κλίμαξ

Μωυσής ο Αγιορείτης, Υποκρισία

Ιωάννης Καραβιδόπουλος, Υποκρισία, ένα παθολογικό και αντικοινωνικό φαινόμενο.

ΤΟ ΣΧΕΤΙΚΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

Κυριακή ΙΒ΄Λουκά. Των δέκα λεπρών [Λουκ. Ιζ΄ 12 – 19] +ΒΙΝΤΕΟ από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο στο 32ο Δ. Σχ. Λάρισας

 

Κυριακή ΙΒ΄Λουκά. Των δέκα λεπρών

[Λουκ. Ιζ΄ 12 – 19] +ΒΙΝΤΕΟ

από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο στο 32ο Δ. Σχ. Λάρισας

    ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ: Κάθε μέρα, κάθε στιγμὴ, ο Χριστὸς μας εγγίζει περνώντας δίπλα μας μήπως δει και ακούσει αν κάποιος Τoν αναζητεί. Άλλωστε, ένα πράγμα Τον ξεκουράζει, να παίρνει πάνω του τα βάρη των ανθρώπων, μία χαρὰ έχει, να δίνει χαρά. Και εμείς, σαν παιδιὰ του Θεού, γνωρίζουμε πως όταν σπεύδει να μας ακούσει ή όταν μακροθυμώντας φαίνεται σαν να μην ακούει, με όλα τούτα κατεργάζεται τη σωτηρία μας. Στο σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα ο Χριστός ευεργετεί θεραπεύοντας μια ομάδα δέκα ανθρώπων, που η κοινωνία είχε περιθωριοποιήσει λόγω της λέπρας. Το θαύμα της θεραπείας των δέκα λεπρών έγινε, γιατί οι άνθρωποι εκείνοι, αποκλεισμένοι από κάθε ανθρώπινη βοήθεια και συμπαράσταση, εναπόθεσαν όλες τις ελπίδες στον Κύριο. «Ιησού επιστάτα, ελέησον ημάς», φωνάζουν. Ο Κύριος, φιλεύσπλαχνος και ελεήμων, ανταποκρίνεται στις παρακλήσεις τους και τους θεραπεύει επανεντάσσοντάς τους στην κοινωνία, στέλνοντάς τους σε εκείνους που, κατά το Νόμο, επιβεβαίωναν την αποκατάσταση της συγκεκριμένης αρρώστιας, στους ιερείς.

ΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΠΟΥ ΕΝΩΝΕΙ: Ο ένας από τους λεπρούς, αυτός που τελικά έδειξε και την ευγνωμοσύνη του, ήταν Σαμαρείτης. Οι Σαμαρείτες θεωρούνταν από τους Ιουδαίους ακάθαρτοι και αιρετικοί. Κι’ όμως οι δέκα αυτοί άνθρωποι είναι μαζί όταν συναντάνε το Χριστό παρά τις διαφορές τους. Τους ενώνει η αρρώστια και η κοινωνική απόρριψη! Η λέπρα ήταν για τους Εβραίους σημάδι αμαρτίας και τιμωρίας και ο λεπρός απόβλητος, μέχρι να θεραπευθεί. Γι’ αυτό και όταν αντιλαμβάνονται το Χριστό, στέκονται «πόρρωθεν», εκεί που τους είχε θέσει η “καθαρή” κοινωνία. Κι ενώ η λέπρα συνέδεε αυτούς τους δέκα άνδρες, η πίστη τους φέρνει ακόμη πιο κοντά. Μια πίστη που ενισχύθηκε απ’ όσα είχαν ακούσει για το Χριστό και τροφοδότησε την ελπίδα να επιστρέψουν υγιείς στις οικογενειές τους.

ΝΟΜΟΣ ΚΑΙ ΠΙΣΤΗ: Τους θεραπεύει όμως μ’ ένα περίεργο τρόπο. Τους στέλνει στους ιερείς του Ισραήλ που ήταν αρμόδιοι για να βεβαιώσουν τον καθαρισμό τους. Με τη μικρή αυτή υπακοή, τους ζητάει να κάνουν πράξη την πίστη που φανέρωσαν. Συγχρόνως στέλνει κι’ ένα διττό μήνυμα στο ιερατείο: ότι ο Ίδιος σέβεται το μωσαϊκό νόμο και ότι ο νόμος δεν έχει μπορεί να σώσει! Κι αυτό γιατί ο νόμος έχει μέσα του τη δουλεία στην αμαρτία, ενώ η σώζουσα πίστη, ανοίγει δρόμο για την ελευθερία και τη μετάνοια. Αυτή η πίστη επιτρέπει τη δράση της θαυματουργικής ενέργειας του Θεού. Οι δέκα υπακούουν στην εντολή του Ιησού και η πίστη τους φέρνει την ανάλογη καρποφορία. Όπως πηγαίνουν προς τους ιερείς, καθαρίζονται! Εκείνο που μας εντυπωσιάζει είναι η ευκολία με την οποία οι εννέα, καθαροί πια από τη λέπρα, λησμόνησαν Εκείνον που τους ευεργέτησε, επικαλούμενοι ίσως διατάξεις περί καθαρμών και δεν επιστρέφουν να Τον ευχαριστήσουν. Αδημονώντας, ίσως, για την επίσημη αναγνώριση από το ιερατείο, απορρίπτουν Αυτόν που δεν τους απέκλεισε από την αγάπη του και τους θεράπευσε. Βέβαια θα συνειδητοποίησαν ακόμη ότι ο Χριστός δεν ήταν αγαπητός στο κατεστημένο της εποχής, το οποίο δεν ήθελαν να δυσαρεστήσουν. Ακόμη, οι ρόλοι τώρα αντιστράφηκαν. Οι εννέα, χθεσινά θύματα του νόμου, τώρα αναπαράγουν τη συμπεριφορά του θύτη. Αυτοί που υφίσταντο διωγμούς και αποκλεισμό, με τη σειρά τους αρνούνται να παραδεχθούν, ότι στο παρελθόν υπήρξαν οι ίδιοι περιφρονημένοι και ασθενείς. Έτσι εξηγείται γιατί τόσο γρήγορα ξεχνούν τι έκανε γι’ αυτούς ο Θεός, και πόσο φέρονται σκληρά σ΄ εκείνους που χαρακτηρίζονται περιθωριακοί. Ανήκουν τώρα κι’ αυτοί στους «καθώς πρέπει» και τους «καθαρούς»! Καὶ ξαναμπαίνουν στους ίδιους κύκλους ψευτιάς και αλαζονείας, λησμονώντας την πηγή της ζωής, τον Κύριο. Συνεπώς οι εννέα δείχνουν να μη διδάχθηκαν τίποτε. Αισθάνονται ταπεινωτικά να επιστρέψουν εκεί απ’ όπου ξεκίνησαν, μειωτικά να παραδεχθούν ότι ήταν άρρωστοι και ότι θεραπεύθηκαν με τη δύναμη του Θεού. Κι’ αντί να φανούν μεγαλόψυχα ευγνώμονες, κατάντησαν μικρόψυχα αχάριστοι. Αρνήθηκαν να γευθούν το μυστήριο της ανθρώπινης ευχαριστίας και τη χαρά της θαυματουργικής αποκατάστασης.

ΚΙ Ο ΣΑΜΑΡΕΙΤΗΣ: Ένας όμως απ’ αυτούς επιστρέφει για να τον ευχαριστήσει. Δεν πάει στους δικούς του ιερείς, ξανάρχεται στον Ιησού, ενώ τον χωρίζουν εθνικές και θρησκευτικές διαφορές. Επιστρέφει ευγνωμονών με πίστη ανιδιοτελή, έμπλεη αγάπης. Μπορεί η κοινωνία να του στέρησε πολλά αποκλείοντας τον από τη φυσιολογική ανθρώπινη ζωή, μα δεν έχασε την ανθρωπιά του, τη δυνατότητα να δημιουργεί δεσμούς, να ξεπερνάει φόβο και ανάγκη. Έτσι ξεπερνάει εγωισμούς και ντροπές, βάζει σε δεύτερη μοίρα την «αξιοπρέπεια του» και τη γνώμη των άλλων για το πρόσωπο του. Ήταν, δις αποκλεισμένος από τους συνανθρώπους του, και για την καταγωγή του και για το κατάντημα του. Γίνεται δύο φορές αποκαταστημένος: και ως προς την υγεία του και ως προς τη νέα σωτηριώδη σχέση του με τον Κύριο. Κι’ εδώ έγκειται η μέγιστη θεραπεία που προσφέρει ο Χριστός. Την αποκατάσταση των σχέσεων μας με το Θεό. Όμως, δεν φτάνει να αφαιρέσει ο Χριστός την ασθένεια ή τις αμαρτίες. Χρειάζεται κι εμείς να υγιαίνουμε εν αυτώ και να ζούμε σε κοινωνία μαζί Του. Δεν αρκεί να καλυπτόμαστε πίσω από μια ¨δήθεν” πίστη, πρέπει η πίστη να συνοδεύεται από αυθεντικό τρόπο ζωής εν Χριστώ. Παρά το γεγονός της θεραπείας και της κοινωνικής αποκατάστασης και των δέκα, μόνο ένας εξ αυτών εκφράζει την ευγνωμοσύνη του, προς τον ευεργέτη του, δίδοντας την ευκαιρία στο Χριστό να επαινέσει τη συμπεριφορά του ενός και να επικρίνει την αχαριστία των άλλων εννέα. «Ουχί οι δέκα εκαθαρίσθησαν; Οι δε εννέα πού; Ουχ ευρέθησαν υποστρέψαντες δούναι δόξαν τω Θεώ, ει μη ο αλλογενής ούτος;», ερωτά ο Κύριος. Δεν κάνει ο Ιησούς αυτή την επισήμανση διότι επιζητά ανταπόδοση ή διότι έχει ανάγκη από ανθρώπινες δοξολογίες. Τι θα μπορούσε άλλωστε να προσθέσει σε Εκείνον η απόδοση της ευγνωμοσύνης μας; Διδάσκει όμως αυτή τη συμπεριφορά, διότι η έκφραση της ευγνωμοσύνης συντελεί στην κοινωνία του ανθρώπου με τον Θεό.

Η ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗ: Ευγνωμοσύνη είναι η αναγνώριση της ευεργεσίας και η έκφραση της ευχαριστίας γι’ αυτήν. Μάλιστα, όσο περισσότερο ευχαριστούμε για τα καλά που δεχόμαστε, τόσο ανοίγει ο δρόμος για να δεχτούμε περισσότερα. Ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος έλεγε σχετικά: “η ευχαριστία του λαμβάνοντος ερεθίζει τον δίδοντα να δώσει δωρήματα μεγαλύτερα από τα προηγούμενα”. Ευγνωμοσύνη πρέπει να αποδίδουμε κάθε στιγμή, στον Παντοδύναμο Θεό, για όλα όσα έχουμε, για οποιαδήποτε κατάσταση έρχεται στη ζωή μας, για οτιδήποτε μας κάνει να νιώθουμε καλά, για τα μικρά και για τα μεγάλα! Ιδιαιτέρως σήμερα, με την κρίση, που μαστίζει τη ζωή μας, η ευγνωμοσύνη πρέπει να είναι στάση ζωής, μια ευλογία της ορθά βιουμένης αληθινής χριστιανικής πίστης, για να ανοίξει τις πόρτες του παραδείσου και σε εμάς, όπως άνοιξαν για τον ιαθέντα λεπρό της σημερινής ευαγγελικής περικοπής, ο οποίος δείχνοντας έμπρακτα την ευγνωμοσύνη του προς τον ευεργέτη Χριστό, έλαβε την Χάρη και την ευλογία από Εκείνον, καθώς του είπε: «αναστάς πορεύου, η πίστις σου σέσωκέ σε». Έτσι ο λεπρός της περικοπής δείχνοντας ευγνωμοσύνη για την ίαση του σώματος κερδίζει κάτι ασύγκριτα σπουδαιότερο: Τη σωτηρία της Ψυχής του!

 Η ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ ΜΑΣ: Ο Ιερός Χρυσόστομος, συνήθιζε να λέει σε κάθε περίσταση. «Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν». Ο Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς προσθέτει: “Ας ευχαριστούμε για όλα, για ό,τι και αν συμβεί, αυτό είναι ευχαριστία. Διότι το να το κάνεις αυτό όταν όλα πηγαίνουν ομαλά, δεν είναι σπουδαίο, επειδή σε αυτό ωθεί η ιδία η φύσις των πραγμάτων. Εάν όμως ευχαριστούμε ενώ ευρισκόμεθα στο βάθος των κακών, αυτό είναι θαυμαστόν. Πράγματι, όταν εμείς ευχαριστούμε για εκείνα τα οποία άλλοι βλασφημούν και αποθαρρύνονται: Πρώτον, εύφρανες τον Θεόν. Δεύτερον, εντρόπιασες τον διάβολο. Τρίτον, αυτό που συνέβη το απέδειξες μηδαμινό. Τίποτε αγιώτερον δεν υπάρχει από την γλώσσα, που μέσα στα κακά ευχαριστεί τον Θεόν. Όντως δεν υστερεί σε τίποτε από την γλώσσα του μάρτυρος. Διότι και αυτή έναν δήμιον έχει ενώπιόν της, ο οποίος την αναγκάζει να αρνηθεί τον Θεόν δια της βλασφημίας. Τον διάβολον έχει, ο οποίος με δημίους λογισμούς τη σκοτίζει με τη λύπη. Αν λοιπόν κάποιος υπομείνει τα βάσανα και ευχαριστήσει, έλαβε στέφανον μαρτυρίου”. Κι ο Μ. Βασίλειος ελεγε σχετικά: “είναι αισχρόν όταν μεν τα πράγματα έρχονται ευνοϊκά να ευλογούμε τον Θεόν, στα δε στενόχωρα και επίπονα να σιωπούμε. Αλλά τότε πρέπει και περισσότερο να τον ευχαριστούμε, γνωρίζοντας ότι oν αγαπά Κύριος παιδεύει, μαστιγοί δε πάντα υιόν oν παραδέχεται”. Κατά τον άγιο Ισσάκ, αυτό που οδηγεί τα χαρίσματα του Θεού προς τον άνθρωπο “είναι η καρδία η κινουμένη προς ευχαριστίαν αδιάλειπτον». Ας γίνουμε λοιπόν, ευγνώμονες στο Θεό για το κάθε τι. Εάν υγιαίνουμε, δώρο του Θεού είναι η υγεία. Εάν ασθενούμε, η ασθένεια του σώματος είναι σωτηρία της ψυχής. Ας μη λείπει λοιπόν ποτέ από το στόμα μας η ευχαριστία-δοξολογία του Θεού.

Η ΑΛΛΗ ΛΕΠΡΑ: Σήμερα που η λέπρα αντιμετωπίζεται από την ιατρική, υπάρχει μία άλλη λέπρα που βασανίζει κάθε άνθρωπο, και μόνο ο Θεός μπορεί να τη θεραπεύσει. Είναι η λέπρα της αμαρτίας. Το πρώτο που χρειάζεται προκειμένου να καταπολεμήσουμε την αμαρτία είναι η συναίσθηση αμαρτωλότητας. Είναι σημαντικό ό ασθενής να αναγνωρίζει την ασθένεια του, προκειμένου να την καταπολεμήσει. Ο άρρωστος πού δεν καταλαβαίνει την αδυναμία του, δεν μπορεί να δεχθεί τα φάρμακα για τη θεραπεία του. Αντίθετα αυτός που συνειδητοποιεί την ασθένεια του, ζητά βοήθεια από το γιατρό και είναι πρόθυμος να ακολουθήσει τις οδηγίες του. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δέκα λεπροί, επειδή ακριβώς γνώριζαν ότι είναι ακάθαρτοι, στάθηκαν μακριά, «πόρρωθεν», και ζήτησαν βοήθεια από τον Κύριο Ιησού χωρίς να τολμήσουν να Τον πλησιάσουν. Κι όμως, ό Χριστός ήταν τόσο κοντά τους! Διότι, όπως λέει ό Ψαλμωδός, «εγγύς Κύριος τοις συντετριμμένοις την καρδίαν και τούς ταπεινούς τω πνεύματι σώσει» (Ψαλμ. λγ' 19). Η συναίσθηση άμαρτωλότητας γεννά στην ψυχή ταπείνωση και μετάνοια. Ο ευαγγελιστής Ιωάννης γράφει ότι “εάν είπωμεν ότι άμαρτίαν ουκ έχομεν, εαυτούς πλανώμεν” (Α' Ίω. Α' 8)! Οι άλλοι βλέπουν τη λέπρα της ψυχής μας κι εμείς νιώθουμε υγιείς! Αν ακόμη αντιληφθούμε πόσο έχει μολύνει το εσωτερικό μας ή αμαρτία, τότε δεν θα πλησιάζουμε τα άγια Μυστήρια πριν καθαρίσουμε την ψυχή μας. Διότι αν ένας λεπρός φαίνεται αποκρουστικός ενώπιόν μας, πολύ περισσότερο δυσώδης και ακάθαρτος είναι ό αμαρτωλός άνθρωπος ενώπιον του Θεού, ο Οποίος είναι ό κατ' εξοχήν άγιος και αμόλυντος. Εφόσον συναισθανθούμε την ασθένεια της ψυχής μας, εκείνο που απομένει είναι να καταφύγουμε στον παντοδύναμο ιατρό, τον Κύριο. Οι δέκα λεπροί με κραυγή ισχυρή επικαλέστηκαν το έλεος του Κυρίου. «Ιησού επιστάτα, έλέησον ημάς», φώναζαν. Μια τέτοια ισχυρή κραυγή ποτέ δεν αφήνει αδιάφορο τον Κύριο. Θερμή και δυνατή να είναι και ή δική μας προσευχή όταν ζητάμε τη βοήθεια του Θεού: Κύριε, έλέησέ μας! Και ακόμα, ή προσευχή μας να γίνεται με ταπείνωση και διάθεση υποταγής στο θέλημα του Θεού, όπως συνέβη και με τους λεπρούς της περικοπής. Όταν ο Κύριος, πριν ακόμη τους θεραπεύσει, τούς υπέδειξε να πάνε στους ιερείς για να εξεταστούν, εκείνοι αμέσως Τον άκουσαν! Παρόμοια και κάθε χριστιανός δεν μπορεί να λάβει την υγεία της ψυχής του παρά μόνο αν βαδίζει σταθερά την οδό του θείου θελήματος. Έτσι, κάθε φορά πού καταφεύγουμε στο Μυστήριο της ιεράς Εξομολογήσεως για να λάβουμε την άφεση των αμαρτιών μας, ας παίρνουμε την απόφαση να ακολουθήσουμε με ακρίβεια τις οδηγίες του Πνευματικού. Ας συνειδητοποιήσουμε κι εμείς ότι έχουμε ανάγκη καθαρισμού από τα πάθη μας. Κι ας καταφεύγουμε στον φιλάνθρωπο Θεό με ταπείνωση, με θερμή προσευχή και απόλυτη εμπιστοσύνη στους λόγους του. Τότε ό Κύριος θα μάς καθαρίζει από την πνευματική λέπρα.

   ΕΠΙΜΥΘΙΟ. ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ: Είδα στον ύπνο μου πως επισκέφθηκα τον Παράδεισο και ένας άγγελος με ξεναγούσε. Περπατούσαμε δίπλα-δίπλα σε μια τεράστια αίθουσα γεμάτη με αγγέλους. Ο άγγελος οδηγός μου σταμάτησε μπροστά στον πρώτο σταθμό εργασίας και είπε: “Αυτό είναι το Τμήμα Παραλαβής. Εδώ παραλαμβάνουμε όλες τις αιτήσεις-προσευχές που φτάνουν στον Θεό. Ο χώρος έσφυζε από κίνηση, με πολλούς αγγέλους να βγάζουν και να ταξινομούν αιτήσεις γραμμένες σε ογκώδεις στοίβες από χαρτιά και σημειώματα, από ανθρώπους σε όλον τον κόσμο. Μετά προχωρήσαμε σε ένα μακρύ διάδρομο και φτάσαμε στο δεύτερο σταθμό. “Αυτό είναι το Τμήμα συσκευασίας και Παράδοσης”, είπε ο άγγελος. “Εδώ οι χάρες και οι ευχές, που έχουν ζητηθεί προωθούνται και παραδίδονται σε αυτούς που τις ζήτησαν”. Κι εδώ αμέτρητοι άγγελοι πηγαινοέρχονταν δουλεύοντας σκληρά, αφού τόσες πολλές επιθυμίες είχαν ζητηθεί και συσκευάζονταν για να παραδοθούν στη γη. Τέλος, στην άκρη ενός μικρού σταθμού, μόνο ένας άγγελος καθόταν εκεί, χωρίς να κάνει ουσιαστικά τίποτα. “Αυτό είναι το Τμήμα των Ευχαριστιών”, μου είπε σιγανά ο φίλος άγγελός μου. Έδειχνε ντροπιασμένος. “Πώς γίνεται αυτό; Δεν υπάρχει δουλειά εδώ”; ρώτησα. “Είναι λυπηρό”, αναστέναξε εκείνος. “Αφού παραλάβουν τις χάρες τους οι άνθρωποι, ελάχιστοι στέλνουν ευχαριστήρια”. “Πώς μπορεί κάποιος να ευχαριστήσει τον Θεό για τις ευλογίες που παρέλαβε”; ρώτησα πάλι. Κι εκείνος απάντησε: “Χρειάζεται μόνο να πεις: Ευχαριστώ, Θεέ μου!”. “Για τι ακριβώς πρέπει να ευχαριστήσουμε”; επέμεινα εγώ. “Αν έχεις τρόφιμα στο ψυγείο, ρούχα στην πλάτη σου, μια στέγη πάνω απ’ το κεφάλι σου και ένα μέρος να κοιμηθείς, είσαι πλουσιότερος από το 75% αυτού του κόσμου. Αν έχεις χρήματα στην τράπεζα, στο πορτοφόλι σου και λίγα κέρματα σ’ ένα πιατάκι είσαι στο 8% των ανθρώπων που ευημερούν. Αν ξύπνησες σήμερα το πρωί με περισσότερη υγεία από ότι αρρώστια, είσαι πιο ευλογημένος από όσους δεν θα επιζήσουν καν αυτή τη μέρα. Αν ποτέ δε βίωσες το φόβο του πολέμου, τη μοναξιάς της φυλακής, την αγωνίας του βασανισμού και τη σουβλιά της πείνας, είσαι μπροστά από 700 εκατομμύρια ανθρώπους της γης. Αν μπορείς να προσευχηθείς σε ένα ναό χωρίς φόβο επίθεσης, σύλληψης ή εκτέλεσης, θα σε ζηλεύουν σίγουρα 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο. Αν οι γονείς σου είναι ακόμα ζωντανοί και είναι ακόμα παντρεμένοι, είσαι σπάνιος. Αν μπορείς να κρατάς το κεφάλι σου ψηλά και να χαμογελάς, δεν είσαι ο κανόνας, είσαι η εξαίρεση για όλους όσους ζουν σε αμφιβολία και απόγνωση. Και αν διαβάζεις τώρα αυτές τις αράδες, μόλις έλαβες μια διπλή ευλογία, γιατί σου το έγραψε κάποιος που σ’ αγαπάει και γιατί είσαι πιο τυχερός από δύο δισεκατομμύρια ανθρώπους, που δεν ξέρουν καν να διαβάζουν. “Πώς μπορώ να αρχίσω”; ρώτησα πάλι. “Να πεις καλημέρα”, μου χαμογέλασε ο άγγελός μου, “να μετρήσεις τις ευλογίες σου και να περάσεις αυτό το μήνυμα και σε άλλους ανθρώπους, για να τους θυμίσεις πόσο ευλογημένοι είναι. Και μην ξεχάσεις να στείλεις το ευχαριστήριό σου¹”!

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: "Πατερικόν Κυριακοδρόμιον", σελίς 417 και εξής. Κυριακή ΙΒ Λουκα υπό του Αρχιμανδρίτου Νικηφόρου Πασσᾶ. ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΒ΄ΛΟΥΚΑ: Η ευγνωμοσύνη, ως εσωτερική δύναμη εγγύτητας των ανθρώπων! Πρωτ. Γεωργίου Σούλου. Ομιλία του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου, περί Ευχαριστίας

konstantinosa.oikonomou@gmail.com

1. Περιοδικό «Τόλμη», αρχιμ. Δανιήλ Σάπικα, ιατρού.

Η μεγάλη πρόσκληση που οι πολλοί αρνιόμαστε, αγρόν αγοράσαντες! Η παραβολή του Μεγάλου Δείπνου Κυριακή ΙΑ΄ Λουκά: Λουκ. ιδ΄ 16-24 +ΒΙΝΤΕΟ

 

Η μεγάλη πρόσκληση που οι πολλοί αρνιόμαστε, αγρόν αγοράσαντες! Η παραβολή του Μεγάλου Δείπνου
Κυριακή ΙΑ΄ Λουκά: Λουκ. ιδ΄ 16-24 [+ΒΙΝΤΕΟ]

από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο

Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ: Κάποιο Σάββατο, ο Κύριος προσκλήθηκε και κάθισε στο σπίτι κάποιου Φαρισαίου για φαγητό. Εκεί ένας συνδαιτυμόνας του είπε: “Μακάριος είναι εκείνος που θα φάει γεύμα στη Βασιλεία του Θεού!”. Ο Κύριος τότε, πήρε αφορμή για να πει την παραβολή του Μεγάλου Δείπνου: “Κάποιος άνθρωπος”, είπε, “έκανε μεγάλο βραδινό συμπόσιο και κάλεσε πολλούς. Κι έστειλε το δούλο του για να πει στους προσκεκλημένους: Ελάτε, όλα πλέον είναι έτοιμα για το μεγάλο δείπνο”. Κι ενώ ο Κύριος ρωτήθηκε για γεύμα, μιλάει για δείπνο, διότι συνήθως ένα βραδινό φαγητό έχει μεγαλύτερη διάρκεια από ένα μεσημεριανό τραπέζι και έχει μεγαλύτερη ευφροσύνη. Θέλει έτσι να δείξει ότι το πανηγύρι της Βασιλείας Του και το πνευματικό, που δεν θα δημιουργεί κορεσμό, δείπνο, θα είναι ατελεύτητο και λαμπρό. Δεν μπορούμε, βεβαίως, ούτε να φαντασθούμε πώς θα είναι όλα αυτά τα ευφρόσυνα στη Βασιλεία των Ουρανών. Πώς να καταλάβουμε τι σημαίνει ότι αιωνίως θα συναναπαυόμαστε με τους δικαίους και όλες τις αγγελικές θείες δυνάμεις και θα γευόμαστε τις άπειρες πνευματικές δωρεές του Θεού; Πώς να κατανοήσουμε τι σημαίνει αιώνια αναψυχή και ευφροσύνη, τι σημαίνει πνευματικός χορτασμός των ψυχών μας στην επουράνια Βασιλεία του; Όλα αυτά που θα προσφερθούν στους “κλητούς Κυρίου” είναι αγαθά ύψιστα, ατίμητα καί αιώνια. Δηλαδή, «αμαρτιών απόθεσις, Πνεύματος Αγίου μέθεξις, υιοθεσίας λαμπρότης» (Κύριλλος Αλεξ.). Ο Θεός λοιπόν ετοίμασε για μας άπειρα και απερίγραπτα αγαθά, που δεν μπορούμε να σκεφθούμε και να συλλάβουμε. Και απευθύνεται στον καθένα μας, μέσα από τις περιστάσεις της ζωής μας, με διάφορα πρόσωπα που στέλνει στη ζωή μας, με την Εκκλησία Του και τα Μυστήριά της, με τη μελέτη και την ακρόαση του θείου λόγου, με τις θείες επισκέψεις στο νου και στην καρδιά μας, με θεία σκιρτήματα και άρρητες καρδιακές νεύσεις, καλώντας μας στη Βασιλεία Του για να μας καταστήσει αιώνια ευτυχισμένους. Μας καλεί με μία εσωτερική φωνή στη συνείδησή μας, στα μύχια των καρδιών μας. “Ελάτε”, μας λέει, “το ουράνιο δείπνο είναι έτοιμο και σας περιμένει”. Μας περιμένει δηλαδή μια ζωή αιώνια, μια κοινωνία με το Θεό και τους αγίους, ένα πανηγύρι που δεν θα τελειώσει ποτέ. Πλούσιο, λοιπόν, Δείπνο και πρόσκληση συμμετοχής σ’ αυτό, όχι μόνο γενική και καθολική, αλλά ιδιαίτερα πρόσκληση προσωπική. Όπως ένας προς έναν έχουν προσκληθεί οι άνθρωποι για να συμμετάσχουν στο Δείπνο, έτσι και ένας προς έναν προσκαλούνται για να παρακαθίσουν στο Δείπνο. Όπως η πρόσκληση ήταν προσωπική, έτσι και η συμμετοχή θα έπρεπε να ήταν απόφαση όχι μόνο προσωπική, αλλά και συνειδητή, όμως....

“ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΙΕΣ”: Δυστυχώς, η απάντηση ήταν αρνητική, αλλά και αποκαρδιωτική. Πρώτον, γιατί ήταν καθολική, αφού «ήρξαντο από μιάς παραιτείσθαι πάντες»! Ακόμη, οι προσκεκλημένοι της Παραβολής, σα συνεννοημένοι, άρχισαν να αρνούνται το κάλεσμα του οικοδεσπότη και να δικαιολογούν την απουσία τους. «Αγρόν ηγόρασα», είπε ο πρώτος «και έχω ανάγκη να πάω να το δω». Μια απάντηση που έγινε παροιμιώδης και που εκφράζει διαχρονικά την πλήρη αδιαφορία. Ο δεύτερος, για να δικαιολογήσει την άρνησή του, επικαλείται επαγγελματικούς λόγους. Και αυτοί οι επαγγελματικοί λόγοι όχι μόνο τον απορρόφησαν, αλλά και τον έκαναν άπληστο και, προ πάντων, υλόφρονα. Όχι ένα, ούτε δύο, αλλά «ζεύγη βοών ηγόρασα πέντε(!) και πορεύομαι δοκιμάσαι αυτά». Ο αριθμός «πέντε» δεν υποδηλώνει μόνο εμπορική δραστηριότητα και απληστία, αλλά ακόμη συμβολίζει την πλήρη υποταγή του ανθρώπου στις πέντε αισθήσεις. Αν ο πρώτος ήταν αδιάφορος για πνευματικά θέματα, ο δεύτερος δεν εκδηλώνει μόνο αδιαφορία, αλλά είναι και υποδουλωμένος στην ύλη, την οποίαν υπηρετεί με όλα του τα πάθη. Ο τρίτος θα προβάλει σαν δικαιολογία της άρνησής του το γάμο και την οικογένεια. Σαν άλλος Αδάμ μεταθέτει την ευθύνη των πράξεών του στη γυναίκα! «Γυναίκα έγημα». Είμαι νιόπαντρος. Δικαιολογία που φανερώνει όχι μόνο την απορρόφηση από τις οικογενειακές ανέσεις και απολαύσεις, αλλά και στο ότι οι άλλοι –γυναίκα, παιδιά, συγγενείς– τον εμποδίζουν από του να ασκήσει τα θρησκευτικά του καθήκοντα! Σαν να λέει «φταίνε άλλοι! Φταίει η γυναίκα! Φταίει η οικογένεια». Ξεχνά ότι η οικογένεια είναι η «κατ’ οίκον Εκκλησία» (Ρωμ. ιστ΄ 5). Ξεχνά ότι η οικογένεια είναι φυτώριο αγίων και εργαστήριο αρετής. Μέσα στο χώρο της οικογένειας θα καλλιεργηθεί η θρησκευτικότητα, θα θεμελιωθεί αγιότητα, καθώς και η αγάπη προς την πατρίδα και την κοινωνία. Όταν επέστρεψε ο δούλος στον κύριό του και του διηγήθηκε τα καθέκαστα, εκείνος θύμωσε και του είπε: “Βγες γρήγορα στις πλατείες και τα στενά και φέρε εδώ μέσα τους πτωχούς και τους σακάτηδες, τους χωλούς και τυφλούς”. Ύστερα από λίγο επέστρεψε πάλι ο δούλος και είπε: “Κύριε, έγινε όπως διέταξες. Υπάρχει όμως ακόμη χώρος στο σπίτι”. “Βγες λοιπόν έξω απ’ την πόλη στους δρόμους και παρακίνησε επίμονα όσους βρεις να ‘ρθουν εδώ, να γεμίσει το σπίτι μου”, του είπε ο οικοδεσπότης. Κι έκλεισε ο Κύριος την παραβολή λέγοντας: “Κανείς από τους ανθρώπους που αρνήθηκαν το κάλεσμα, δεν θα γευθεί το δείπνο μου”.

ΟΙ ΝΕΟΙ ΚΛΗΤΟΙ ΤΟΥ ΔΕΙΠΝΟΥ: Οι καλεσμένοι της παραβολής πρόταξαν τρεις διαφορετικούς λόγους για να δικαιολογήσουν την άρνησή τους. Το Δείπνο όμως δεν ματαιώθηκε, ούτε και η πρόσκληση ακυρώθηκε. Η Βασιλεία του Θεού δεν εξαρτάται από ανθρώπινη θέληση ή διάθεση, αλλά από την παρουσία του Θεού, που έχει τη δύναμη να μεταμορφώνει τον άνθρωπο και να τον ζωοποιεί. Καλεί λοιπόν τους “πτωχούς τω πνεύματι”, δηλαδή τους ταπεινούς και τους πλουτίζει με τη θεϊκή Του σοφία. Καλεί αναπήρους και τους κάνει υγιείς. Καλεί χωλούς και βαδίζουν τον ορθό δρόμο. Καλεί τυφλούς, ώστε να βλέπουν το “όντως Φως”. Η σοφία του Θεού υπερβαίνει τις ανθρώπινες αδυναμίες και η Εκκλησία, όπου το πνευματικό δείπνο της Βασιλείας του Θεού προσφέρεται σε όλους μας κάθε Κυριακή, είναι ο χώρος όπου ο άνθρωπος θεραπεύεται από κάθε πνευματική ασθένεια ή αναπηρία και μεταμορφώνεται σε τέκνο Θεού. Η πρόσκληση του Θεού είναι προσωπική και διαχρονική. Αρνήθηκαν οι Ιουδαίοι να την δεχθούν. Έτσι ο Θεός απευθύνθηκε στα έθνη. Απευθύνεται στους Χριστιανούς, το νέο Ισραήλ της Χάριτος, και πάλι λίγο πριν το γεγονός της ενανθρώπησης. Όμως, σαν Χριστιανοί, πόσοι και πόσο βιώνουμε αυτό το γεγονός; Μήπως περιοριζόμαστε στον εξωτερικό διάκοσμο, όπως οι βιτρίνες των ημερών, ή αρκούμαστε να συμμετάσχουμε στα λεγόμενα «ρεβεγιόν» για να νιώθουμε Χριστούγεννα; Αλλά και όσοι βρισκόμαστε στην Εκκλησία, ανταποκρινόμαστε στην πρόσκληση για συμμετοχή στο Δείπνο της βασιλείας του Θεού, τη Θεία Κοινωνία και απαντάμε θετικά στο «μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε»; Κι ακόμη περισσότερο, όσοι ανταποκρινόμαστε θετικά, μήπως η συμμετοχή μας στο μυστήριο της Θείας Κοινωνίας έγινε απλή συνήθεια; Πόσοι πλησιάζουμε στο μυστήριο με συναίσθηση φόβου Θεού, ή την πίστη ότι ζούμε το γεγονός της Ενανθρώπησης του Θεού και ζούμε πραγματικά τη δική μας ανάσταση; Γιατί, για να ζήσουμε την ανάσταση, πέρα από την πίστη στο Θεό και το φόβο του Θεού, πρέπει να σηκώσουμε και το δικό μας σταυρό που είναι η αγάπη. Ο Ι. Χρυσόστομος αυμβουλεύει: “εννόησον ώ άνθρωπε, ποίας μέλλεις άπτεσθαι θυσίας, ποία προσέρχεσαι τραπέζη”. Σκέψου, συ το χώμα και η στάχτη πώς μεταλαμβάνεις Αίμα και Σώμα Χριστού του Θεού! Απαραίτητη, λοιπόν, είναι ή ψυχική προετοιμασία μας πριν τη Θεία Μετάληψη. Ας μην υποτιμούμε την ασύλληπτη τιμή του, όταν πλησιάζουμε το Άγιο Ποτήριο. Ας προσερχόμαστε «ψυχαίς καθαραίς και αρρυπώτοις χείλεσι», «μετά φόβου Θεού, πίστεως καί αγάπης». Ο Ιησούς, με τη μορφή του «δούλου» της παραβολής, μας προσκαλεί και σήμερα «έρχεσθαι ότι έτοιμά εστι πάντα». Μας καλεί να μετατρέψουμε το σπήλαιο της καρδιάς μας σε νέα Βηθλεέμ απ’ όπου θα διαλαλείται η ενανθρώπηση και θα αντανακλά στην όλη μας ζωή.

ΤΟ ΜΕΓΑ ΔΙΑΚΥΒΕΥΜΑ: Αν όλοι ιεραρχούσαμε σωστά τα πράγματα και εκτιμούσαμε την πρόσκληση του Θεού, θα λέγαμε: Με καλεί ο Θεός στη Βασιλεία του. Κανένα εμπόδιο δεν μπορεί να σταθεί ικανό να μου στερήσει τον Παράδεισο. Διαφορετικά, περιφρονώντας την πρόσκληση και τη χάρη του Θεού προβάλλοντας προφάσεις που απλώς δείχνουν πόσο περισπούν και δένουν οι φροντίδες μας της ζωής, η εργασία και οι οικογενειακές μας υποχρεώσεις, κινδυνεύουμε να τη χάσουμε για πάντα. “Ο Χριστός μας προσκαλεί. Όχι από δική του ανάγκη, αλλά για να ικανοποίησει δική μας ανάγκη. Μην αρνηθούμε και εμείς την πρόσκληση. Ας ανταποκριθούμε με προθυμία κι ας τρέξουμε στο δείπνο της θείας λειτουργίας. Κι εκεί να σταθούμε με προσοχή”, συμβουλεύει ο μακαριστός Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης. Άλλωστε, κινδυνεύουμε να χάσουμε όχι κάτι μικρό, αλλά το μεγαλύτερο, το άπειρο, τον ίδιο τον Θεό. Κι αν χάσουμε τον Θεό, χάσαμε τα πάντα. Καμία πρόφαση λοιπόν να μη σταθεί εμπόδιο στο δρόμο μας προς τη Βασιλεία του Θεού. Δεν θα έχουμε καμία δικαιολογία.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: ΕΠΕ, Τ. 11, Αγ. Γρηγορίου του Παλαμά, σελ. 376 κ.εξ.

"Πατερικόν Κυριακοδρόμιον, σελίς 403 κ.εξ.. Επιμέλεια: Δημήτρης Δημουλάς

 Θεόδωρος Αντωνιάδης –Μητρόπολη Πάφου, Η παραβολή του Μεγ. Δείπνου.

Αυγουστίνος Ν. Καντιώτης, Άρνηση σε πρόσκληση.

Αρχ. Χ.Π.Α., “Φωνή Κυρίου”, 13 Δεκεμβρίου 1992''

konstantinosa.oikonomou@gmail.com

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ: 

Τυπολατρία, υποκρισία, τα δεσμά της ασθενείας και το μεγάλο θαύμα: Κυριακή Ι’ Λουκά – Η θεραπεία της συγκύπτουσας [+ΒΙΝΤΕΟ] του Κων/νου Αθ. Οικονόμου δασκάλου

 

Τυπολατρία, υποκρισία, τα δεσμά της ασθενείας και το μεγάλο θαύμα: Κυριακή Ι’ Λουκά – Η θεραπεία της συγκύπτουσας

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου

Το Ευαγγέλιο: [ Λουκ. ιγ΄ 10-17]

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ήν διδάσκων ὁ Ἰησοῦς ἐν μιᾷ τῶν συναγωγῶν ἐν τοῖς σάββασι. Καὶ ἰδοὺ γυνὴ ἦν πνεῦμα ἔχουσα ἀσθενείας ἔτη δέκα καὶ ὀκτώ, καὶ ἦν συγκύπτουσα καὶ μὴ δυναμένη ἀνακῦψαι εἰς τὸ παντελές. Ἰδὼν δὲ αὐτὴν ὁ Ἰησοῦς προσεφώνησε καὶ εἶπεν αὐτῇ· γύναι, ἀπολέλυσαι τῆς ἀσθενείας σου· καὶ ἐπέθηκεν αὐτῇ τὰς χεῖρας· καὶ παραχρῆμα ἀνωρθώθη καὶ ἐδόξαζε τὸν Θεόν. Ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ἀρχισυνάγωγος, ἀγανακτῶν ὅτι τῷ σαββάτῳ ἐθεράπευσεν ὁ Ἰησοῦς, ἔλεγε τῷ ὄχλῳ· ἓξ ἡμέραι εἰσὶν ἐν αἷς δεῖ ἐργάζεσθαι· ἐν ταύταις οὖν ἐρχόμενοι θεραπεύεσθε, καὶ μὴ τῇ ἡμέρᾳ τοῦ σαββάτου. Ἀπεκρίθη οὖν αὐτῷ ὁ Κύριος καὶ εἶπεν· ὑποκριτά, ἕκαστος ὑμῶν τῷ σαββάτῳ οὐ λύει τὸν βοῦν αὐτοῦ ἢ τὸν ὄνον ἀπὸ τῆς φάτνης καὶ ἀπαγαγὼν ποτίζει; Ταύτην δέ, θυγατέρα Ἀβραὰμ οὖσαν, ἣν ἔδησεν ὁ σατανᾶς ἰδοὺ δέκα καὶ ὀκτὼ ἔτη, οὐκ ἔδει λυθῆναι ἀπὸ τοῦ δεσμοῦ τούτου τῇ ἡμέρᾳ τοῦ σαββάτου; Καὶ ταῦτα λέγοντος αὐτοῦ κατῃσχύνοντο πάντες οἱ ἀντικείμενοι αὐτῷ, καὶ πᾶς ὁ ὄχλος ἔχαιρεν ἐπὶ πᾶσι τοῖς ἐνδόξοις τοῖς γινομένοις ὑπ᾿ αὐτοῦ.

Νεοελληνική Απόδοση

Εκείνο τον καιρό, ένα Σάββατο δίδασκε ο Ιησούς σε μια συναγωγή. Εκεί βρισκόταν και μια γυναίκα, δεκαοχτώ χρόνια άρρωστη από δαιμονικό πνεύμα. Ήταν κυρτωμένη και δεν μπορούσε καθόλου να ισιώσει το σώμα της. Όταν την είδε ο Ιησούς, τη φώναξε και της είπε: «Γυναίκα, απαλλάσσεσαι από την αρρώστια σου». Έβαλε πάνω της τα χέρια του κι αμέσως εκείνη ορθώθηκε και δόξαζε το Θεό. Ο αρχισυνάγωγος όμως, αγανακτισμένος που ο Ιησούς έκανε τη θεραπεία το Σάββατο, γύρισε στο πλήθος και είπε: «Υπάρχουν έξι μέρες που επιτρέπεται να εργάζεται κανείς· μέσα σ’ αυτές, λοιπόν, να έρχεστε και να θεραπεύεστε, και όχι το Σάββατο». Ο Κύριος του απάντησε: «Υποκριτή! Ο καθένας σας δε λύνει το βόδι του ή το γαϊδούρι του από το παχνί το Σάββατο και πάει να το ποτίσει; Κι αυτή, που είναι απόγονος του Αβραάμ, και ο σατανάς την είχε δεμένη δεκαοχτώ χρόνια, δεν έπρεπε να λυθεί απ’ αυτά τα δεσμά το Σάββατο;» Με τα λόγια του αυτά ντροπιάζονταν όλοι οι αντίπαλοί του κι ο κόσμος χαιρόταν για όλα τα θαυμαστά που έκανε ο Ιησούς.

ΤΟ ΘΑΥΜΑ: Κάποιο Σάββατο, ο Κύριος δίδασκε σε μία Συναγωγή. Ανάμεσα στο πλήθος, μία γυναίκα σκυμμένη διαρκώς με κυρτωμένο τόσο το σώμα της, που δεν μπορούσε να σηκώσει όρθιο το κεφάλι της. Βασανιζόταν η δύστυχη δεκαοκτώ ολόκληρα χρόνια. Όταν την είδε ο Κύριος, της φώναξε: “Γυναίκα, είσαι ελεύθερη από την αρρώστια σου”. Άπλωσε πάνω της τα χέρια Του και την ίδια στιγμή έγινε καλά, σηκώθηκε ολόρθη και δόξαζε τον Θεό για τη θεραπεία της. Ο Κύριος σπλαχνίσθηκε και θεράπευσε τη γυναίκα αυτή χωρίς η ίδια να ζητήσει τη θεραπεία της, γιατί αυτή ήταν ευσεβής. Έχοντας μία τόσο βασανιστική, παραμορφωτική ασθένεια, που καθιστούσε επίπονη ακόμη και τη μετακίνησή της, εντούτοις δεν απουσίαζε από τη Συναγωγή την ημέρα του Σαββάτου. Επιπλέον, παρά τη μακροχρόνια ασθένεια, δεν σκληρύνθηκε η καρδιά της, δεν έγινε άπιστη. Αντίθετα μένοντας σταθερή στην πίστη της, προσερχόταν στη Συναγωγή ποθώντας να ακούσει λόγο Θεού. Ο Χριστός δεν της ζήτησε πίστη για να κάνει το θαύμα, διότι διέκρινε την προαίρεσή της. Μάλιστα την ονόμασε «κόρη του Αβραάμ», για να αποκαλύψει την ευσέβειά της. Φαίνεται λοιπόν ότι η γυναίκα αυτή, με την ασθένειά της, είχε αποκτήσει βαθύτερη ευσέβεια και πίστη. Ήλθε στη Συναγωγή για να ωφεληθεί πνευματικά. Και ο Κύριος μαζί με την ωφέλεια της ψυχής της της χάρισε και τη θεραπεία του σώματος. Η γυναίκα αυτή μας διδάσκει να συμμετέχουμε στην κυριακάτικη Θεία Λατρεία. Και μάλιστα εμάς που πηγαίνουμε στους ιερούς Ναούς, όπου τελείται η φοβερή και αναίμακτη θυσία του Κυρίου μας, όπου άγγελοι, άγιοι και ο ίδιος ο Θεός είναι ανάμεσά μας. Ας σκεφτούμε μάλιστα πως μία συγκύπτουσα με τόσο κόπο δεν παρέλειπε το ιερό της καθήκον.

ΦΘΟΝΟΣ: Μόλις η γυναίκα θεραπεύτηκε, τα έκπληκτα μάτια όλων στράφηκαν στον Κύριο. Ένας όμως δεν άντεχε την κατάσταση αυτή. Ο Αρχισυνάγωγος! Χωρίς να κρύψει τη ζηλοφθονία του, γεμάτος αγανάκτηση διαμαρτύρεται: “Έξι μέρες μπορούμε να εργαζόμαστε', φώναξε. “Αυτές τις ημέρες να έρχεστε να θεραπεύεστε, κι όχι το Σάββατο(!)”. Ο Κύριος βλέποντας την υποκρισία και το φθόνο του Αρχισυναγώγου, τον ξεσκέπασε μπροστά σε όλους: “Υποκριτή”, του λέει, “ο καθένας σας την ημέρα του Σαββάτου δεν λύνει το βόδι του ή το γαϊδουράκι του από τη φάτνη και δεν το πηγαίνει να το ποτίσει;” Και το κάνει αυτό χωρίς να θεωρείται παραβάτης της αργίας του Σαββάτου. “Αυτή όμως η γυναίκα, που την έδεσε ο σατανάς με τέτοια αρρώστια, ώστε να μην μπορεί να σηκωθεί όρθια τόσα χρόνια, δεν έπρεπε να θεραπευτεί την ημέρα του Σαββάτου;” Ο εμπαθής υπεύθυνος της συναγωγής παραλογίστηκε. Μη τολμώντας να ελέγξει κατευθείαν τον Κύριο, τα έβαλε υποκριτικά με το λαό. Τους κατηγόρησε ότι παρέβαιναν το Σάββατο, ενώ καμία σχέση δεν είχε ο λαός με τη θεραπεία που έγινε. Αλλά ούτε η γυναίκα που θεραπεύτηκε παρακάλεσε τον Κύριο να τη θεραπεύσει! Ο Αρχισυνάγωγος σκοτισμένος από φθόνο εναντίον του Ιησού, όχι μόνον έκλεισε τα αυτιά του να μην ακούει την σοφία του Ιησού, όχι μόνον σφράγισε τα μάτια του να μη βλέπει την θεία ενέργεια των θαυμάτων Του, αλλά και Τον κατεδίκασε με θρασύτητα ενώπιον του λαού ως παραβάτην του νόμου! Πόσοι τέτοιοι όμως ευρίσκονται ακόμη και στην Εκκλησία, που κλείνουν τα μάτια τους στο Φως της πίστεώς μας για να μη βλέπουν το θαύμα, και σφραγίζουν τα αυτιά τους για να μην ακούουν τις ουράνιες διδασκαλίες της! Ο φθόνος παραλογίζει και εξευτελίζει τον άνθρωπο. Είναι ασθένεια που μας κάνει ανεξέλεγκτους. Κάποτε οδηγεί και στο έγκλημα. Πάντοτε όμως αναστατώνει τις ανθρώπινες σχέσεις. Διαλύει οικογένειες, φιλίες, καταστρέφει ψυχές. Συνεπώς εάν βλέπουμε στην ψυχή μας ίχνος, έστω, ζήλειας, μην το αφήνουμε να εξελιχθεί. Αλλά να προστρέχουμε στο έλεος του Θεού, και να ζητούμε, με την εξομολόγηση τη Χάρη του Θεού για να το καταπολεμήσουμε πριν γιγαντωθεί.

ΥΠΟΚΡΙΣΙΑ: Tο πάθος της υποκρισίας στηλιτεύει ακόμη ο Κύριος. Ο Ιησούς παρουσιάσει τη θεϊκή Του δύναμη θεραπεύοντας μια γυναίκα. Το γεγονός όμως πού τάραξε τη μικρή τοπική κοινωνία και τους πνευματικούς της ταγούς, ήταν πως επιτέλεσε το θαύμα την ήμερα του Σαββάτου, ιερή ήμερα για τον Ιουδαϊσμό! Ο Κύριος επισημαίνει την υποκρισία, συγκεκαλυμμένη με το πρόσχημα της ευσέβειας, και ελέγχει αυστηρά. Ο Αγιος Μάξιμος Ομολογητής σημειώνει ότι «υποκρισία είναι η προσποίηση της φιλίας που ενεργεί με προσωπείο συμπάθειας. Ή φθόνος που μιμείται τα χαρακτηριστικά της αγάπης ή βίος πού δείχνει να στολίζεται από ψεύτικη αρετή». Συχνά, όμως, εμείς οι ίδιοι δείχνουμε υποκρισία στην καθημερινή μας ζωή: Όταν διδάσκουμε λόγο Θεού, όταν ζητούμε από τους γύρω μας να ζουν κατά το θείο θέλημα ενώ εμείς οι ίδιοι υιοθετούμε εντελώς διαφορετικό τρόπο ζωής, που δε συμβαδίζει με τους λόγους μας. Υποκρισία επιδεικνύουμε όταν επιδιδόμαστε σε αγαθοεργείες προς εξασφάλιση ανθρωπίνων επαίνων και κολακείας και όχι ως έκφραση γνησίων εσωτερικών μας αισθημάτων. Υποκρισία έχουμε, όταν ερμηνεύουμε το θέλημα του Θεού επιφανειακά, κρατώντας τον τύπο και τηρώντας το γράμμα του νόμου και όχι βιώνοντας την ουσία. Στην υποκρισία μας ωθεί ο εγωισμός, απομακρύνοντάς μας από τη γνήσια χριστιανική ζωή. Διαστρέφει την ουσία της πνευματικής ζωής, γι' αυτό και ό Κύριος την πολέμησε τόσο πολύ. Η υποκρισία συνιστά σοβαρότατο κίνδυνο. Ακυρώνει ό,τι καλό με κόπο κατορθώνουμε. Σκανδαλίζει τους συνανθρώπους μας. Γι' αυτό πρέπει να είμαστε ειλικρινείς σ' όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας, εξασφαλίζοντας την αγάπη του Θεού.

ΤΥΠΟΛΑΤΡΕΙΑ: Γέννημα της υποκρισίας είναι η θρησκευτική τυπολατρεία. Ο Κύριος στηλιτεύει την τυπολατρία κάθε εποχής. Οι φαρισαίοι είχαν μετατρέψει τις εντολές του Νόμου σε στείρο σύστημα υποχρεώσεων και περιορισμών, και γι αυτό αντιδρούσαν με αγανάκτηση όταν ο Χριστός θεράπευε τα Σάββατα, σε σημείο να λένε ότι εφόσον δεν τηρεί το Σάββατο, δεν προέρχεται από τον Θεό! Η τυπολατρεία τούς έκανε να θεωρούν τους εαυτούς τους αυτάρκεις έναντι του Θεού. Αγανακτούν οι φαρισαίοι που ο Χριστός θαυματουργεί Σάββατο, αγανακτούν που συνομιλεί με αμαρτωλούς, αγανακτούν όταν βλέπουν τους μαθητές Του να τρώνε χωρίς να έχουν πλύνει τα χέρια τους(!), ή να μην τηρούν επακριβώς τις νηστείες. Ο Χριστός μάς δείχνει ότι πάνω από τους τύπους βρίσκεται η ουσία και η αλήθεια. Γι αυτό είπε χαρακτηριστικἀ ότι δεν είναι φτιαγμένος ο άνθρωπος για το Σάββατο, αλλά το Σάββατο για τον άνθρωπο. Το μήνυμα όμως του Ευαγγελίου, το κήρυγμα του Χριστού και ο τρόπος της ενανθρώπησής Του και του Πάθους Του δίνουν προτεραιότητα στην ελευθερία του ανθρώπου και στοχεύουν στην πνευματική του αποδέσμευση από τα δεσμά της αμαρτίας αλλά και τις στείρες υποχρεώσεις που καταπιέζουν. Η τυπική-μηχανιστική τήρηση θείων εντολών δεν μας προσφέρει τίποτα, αν δεν “πρωταγωνιστεί” η αγάπη προς τον πλησίον, η ευσπλαχνία και η διάθεση της προσφοράς. Το μήνυμα του Ευαγγελίου αφορά όλους μας, μιας που συχνά, ίσως ασυναίσθητα, προτάσσουμε τις εντολές του Θεού και βάζουμε σε δεύτερη μοίρα την αγάπη προς τον πλησίον. Άλλοτε πάλι, είτε θεωρούμε τους εαυτούς μας εντάξει έναντι του Θεού, και συνεπώς ο Θεός μάς οφείλει(!), είτε αγανακτούμε όταν κάποιοι δεν τηρούν όλα όσα εμείς τηρούμε, και προσπαθούμε να τους πειθαναγκάσουμε να ακολουθήσουν το δικό μας μοτίβο πίστης ή άσκησης.

ΤΑ ΔΕΣΜΑ: Η συγκύπτουσα του σημερινού Ευαγγελίου ήταν δεμένη 18 χρόνια σ’ αυτή την κατάσταση. Αλλά και σήμερα υπάρχουν εκατομμύρια άνθρωποι, δεμένοι-καθηλωμένοι στο κρεββάτι του πόνου και της ασθένειας. Πονούν, υποφέρουν, μα δεν μπορούν να λύσουν τέτοια δεσμά. Όλοι αυτοί, που πληγωμένοι πονούν και γογγύζουν, ας πάρουν θάρρος απ’ το θαύμα της σημερινής θεραπείας. Συχνά, τα δεσμά της αγιάτρευτης, κατά τους γιατρούς, αρρώστιας, τα λύνει ο Χριστός. Όμως υπάρχουν κι άλλα δεσμά, ευλογημένα και καταραμένα. Δεσμά του Θεού και δεσμά του σατανά. Όλοι μας ως Χριστιανοί είμαστε δεμένοι. Δεθήκαμε όταν βαφτιστήκαμε και δώσαμε υπόσχεση, πως θα 'μαστε δούλοι Ιησού Χριστού, “αιχμάλωτοι” τού Θεού, δεμένοι με την αγάπη Του. «Συνετάχθημεν τω Χριστώ». Ευλογημένα τέτοια δεσμά. Ευλογημένα, όμως, και τα δεσμά του γάμου. Είμαστε σύζυγοι, δηλαδή βρίσκομαστε υπό τον ίδιο ζυγό. Έτσι ο δεσμός του γάμου είναι ιερός και αδιάλυτος. Αν σκεφτόμασταν ότι με το γάμο δεθήκαμε, θα υποφέραμε το ζυγό, θα σηκώναμε το σταυρό της οικογενειακής ζωής άχρι θανάτου. Δεσμός ο γάμος, όχι ασύδοτη ζωή. Ευλογημένα ακόμη είναι τα δεσμά του καθήκοντος. Ο καθένας είναι δεμένος πάνω σ’ ένα καθήκον και πρέπει να το εκτελεί και όχι να εγκατάλειψει το χρέος, που έχει απέναντι σε Θεό και ανθρώπους. Υπάρχουν κι άλλα ευλογημένα δεσμά. Μας τα δείχνει ο απόστολος Παύλος. Φυλακίστηκε για την αγάπη του Χριστού. Δεμένο το κορμί του, όχι η ψυχή του.

 Μέσα απ’ τη φυλακή γράφει: «Κακοπαθώ μέχρι δεσμών ως κακούργος» (Β’ Τιμ. β΄ 9). Και στα πνευματικά του παιδιά υπενθυμίζει τα δεσμά του: «Μνημονεύετε μου των δεσμών» (Κολ. δ΄ 18). Εκατομμύρια χριστιανούς τους έδεσαν και τους οδήγησαν στο μαρτύριο και στο θάνατο. Όλα αυτά είναι τα ευλογημένα δεσμά, τα δεσμά του Θεού. Αλλά υπάρχουν και τα καταραμένα δεσμά. «Ην έδησεν ο σατανάς», έλεγε ο Κύριος για την συγκύπτουσα. Δένει ο Χριστός με την αγάπη του, μα δένει κι ο σατανάς με τα πάθη του. Τον αρχισυνάγωγο είχε δέσει ο σατανάς. Λύθηκε η συγκύπτουσα, μα ο αρχισυνάγωγος έμεινε δεμένος με δεσμά του φθόνου. Κι εμείς δεμένοι είμαστε με τα πάθη μας. Ο ένας είναι δεμένος με τον παράνομο δεσμό. Πρόδωσε τον ευλογημένο δεσμό του γάμου του κι έμπλεξε στα δίχτυα της παρανομίας. Άλλος δεμένος με τη φιλοχρηματία, δεν ξεκολλάει απ’ τα “τάλλαρα”. Άλλος με το πάθος της χαρτοπαιξίας, ξενυχτά στην τσόχα παίζοντας περιουσίες ολόκληρες. Άλλος δεμένος με τη μόδα. Ό,τι προστάζει η μόδα, όχι ό,τι λέει ο Θεός. Όταν λέει το Ευαγγέλιο, πως πρέπει να είναι σεμνά τα ρούχα των γυναικών, δυστροπούμε λέγοντας: “Δεν μας αφήνει να κάνουμε ό,τι θέλουμε”… Όταν όμως διατάζει η μόδα, τότε δεν λένε τίποτα γυναίκες και άνδρες. Άλλος είναι δεμένος με παράξενες ιδέες, με υλιστικές αντιλήψεις, με πλανεμένες κοσμοθεωρίες, με ανόητες προλήψεις, με σατανικές δεισιδαιμονίες. Όλοι είμαστε δεμένοι. Μοιάζουμε με τον αετό εκείνο, που του έδεσαν τα πόδια σ’ ένα βράχο. Τινάζει τα φτερά, κάνει να πετάξει, αγναντεύει τους γαλανούς ουρανούς, αλλά μάταια. Κι εμείς, είμαστε αετοί, πλασμένοι να διασχίζουμε τους αιθέρες της ανώτερης πνευματικής ζωής. “Όμως, πόσα χρόνια είσαι δεμένος με ένα πάθος; Πόσα χρόνια είσαι δεμένος με τις αμαρτίες σου; Η γυναίκα του σημερινού Ευαγγελίου ήταν 18 ολόκληρα χρόνια. Εσύ πόσα χρόνια είσαι δεμένος; Όσα χρόνια κι αν είσαι δεμένος και βασανίζεσαι, μην απελπίζεσαι. Υπάρχει ο Λυτρωτής. Είναι εκείνος, που ήρθε στον κόσμο «ίνα λύση τα έργα του διαβόλου» (Α’ Ίωάν. 3,8). Αυτός με το πανάγιο Αίμα του λύνει τα αμαρτήματα μας. Αυτός για τη λύση των αμαρτημάτων μας έδωσε το μυστήριο τής ‘Εξομολογήσεως. Τόπε ο ίδιος: «Όσα εάν λύσητε επί της γης, έσται λελυμένα εν τω ουρανώ» (Ματθ. 18, 18). Όσα κι αν είναι τα αμαρτήματα σου, λύνονται με την Εξομολόγηση.”, συμβουλεύει ο μακαριστός Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης. Αρκετά παραμένουμε κι εμείς στα δεσμά. Καιρός να σπάσουν τα δεσμά, να συντριβούν οι αλυσίδες που μας τυλίξαν. Ας σηκώσουμε το ξίφος που συντριβει τα δεσμά, σαν το Μ. Αλέξανδρο στο Γόρδιο. Ξίφος η εξομολόγηση. Και τότε, “κάποια σταγόνα από το Αίμα του Εσταυρωμένου θα πέσει πάνω στο δεμένο κόμπο των αμαρτημάτων σου, και θα λυθεί αμέσως, θα διαλυθεί, θα εξαφανισθεί. Θ’ ακούσεις και συ: Απολέλυσαι της ασθενείας σου”. (Μητρ. Αυγουστίνος Καντιώτης).

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ: