Κυριακή Ε΄ Λουκά “Ο πλούσιος και ο φτωχός Λάζαρος” [Λουκ. Ιστ’ 19-31]ν+ ΒΙΝΤΕΟ του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου

 
Κυριακή Ε΄ Λουκά “Ο πλούσιος και ο φτωχός Λάζαρος” [Λουκ. Ιστ’ 19-31]ν+ ΒΙΝΤΕΟ

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου 

 

   ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ: Στην εποχή του Ιησού, οι άνθρωποι πίστευαν πως ο πλούτος είναι επιβράβευση από το Θεό για την ευσεβή ζωή τους, ενώ η φτώχεια θεωρείτο θεία τιμωρία. Για τους ενδεείς και ταλαίπωρους έλεγαν ότι δεν ήσαν σωστοί απέναντι στο Θεό. Μια τέτοια εσφαλμένη άποψη έρχεται να απορρίψει ο Κύριος, λέγοντας την συγκεκριμένη παραβολή. Το μήνυμα ακόμη που θέλει να διδάξει ο Ιησούς στο λαό είναι η ανάγκη της διαρκούς φιλανθρωπίας και να δείξει πως ο Θεός δεν έχει συμπάθειες και αντιπάθειες ανάμεσα στους ανθρώπους, αλλά ότι όποιος ζει με αγάπη, ταπείνωση και μετάνοια είναι αρεστός στα μάτια Του, άσχετα από την οικονομική και κοινωνική του θέση.

  ΠΛΟΥΤΟΣ ΟΛΕΤΗΡΑΣ: «Άνθρωπός τις ην πλούσιος και ενεδιδύσκετο πορφύραν και βύσσον”. Γράφει σχετικά ο Όσιος Αστέριος Αμασείας: “Με την χρήση δύο συντόμων ονομάτων ο λόγος εμπαίζει και διακωμωδεί την πλαδαρά και άμετρον διάχυσιν όσων πλουτούν κακώς. Διότι της μεν πορφύρας¹ το χρώμα είναι πολυδάπανον και εξεζητημένον, της δε βύσσου η χρήσις τουλάχιστον δεν είναι αναγκαία”. Ο πλούσιος της σημερινής Παραβολής φορούσε αρχοντικά ενδύματα και διασκέδαζε συχνά με πλούσια συμπόσια. Ούτε που νοιαζόταν καθώς έβλεπε στην εξώπορτά του εκείνον τον φτωχό Λάζαρο παραπεταμένο και γεμάτο πληγές, που ήθελε να χορτάσει από των “ψιχίων των πιπτόντων” από το τραπέζι του πλουσίου. Αλλά σαν να μην έφτανε αυτό, καθώς ήταν σχεδόν γυμνός, έρχονταν οι σκύλοι κι έγλυφαν τις πληγές του. Όμως ο Λάζαρος δεν έβγαζε από το στόμα του παράπονο εναντίον του πλουσίου ή του Θεού. Αντίθετα, πόσο ανάλγητος ήταν ο πλούσιος! Ο πλούτος τον έκανε δούλο στη σάρκα, αδιάφορο για κάθε φτωχό γύρω του. Η πολυτέλεια τον οδήγησε στην αλαζονεία, τη γαστριμαργία, την ασπλαχνία. Η αμαρτία του πλουσίου δεν ήταν τόσο στα ενδύματά του ή στις τροφές του, όσο στο ότι φρόντιζε μόνο για τον εαυτό του. Η παρουσία του Λαζάρου έξω από το σπίτι του ήταν γι’ αυτόν μια διαρκής υπόμνηση και ευκαιρία αγάπης. Πώς μπορούσε ο πλούσιος να βλέπει τον άλλον να λιμοκτονεί και να μένει τόσο ανάλγητος; Αλλά ο πλούσιος της Παραβολής δεν είχε ανώτερα ιδανικά και αξίες. Από έξω η εμφάνισή του μεγαλόπρεπη, από μέσα όμως η ψυχή του αραχνιασμένη. Από έξω αρώματα, και μέσα δυσωδία. Το σώμα του καλοπερνούσε στις ανέσεις, η ψυχή του όμως αργοπέθαινε στη σήψη. Το ίδιο παθαίνουμε οι άνθρωποι, όχι μόνο οι πλούσιοι αλλά όσοι “κολλάμε” στα υλικά αγαθά μας, λίγα ή πολλά, νομίζοντας πως μ’ αυτά θα ευτυχήσουμε αδιαφορώντας για τους γύρω μας, τους ενδεείς, τους πεινασμένους. Και χωρίς να το καταλαβαίνουμε σκληραίνει η καρδιά μας, αγριεύει η ψυχή μας.

 

  Η ΑΙΩΝΙΑ ΣΚΗΝΗ”: Η πρώτη σκηνή, αυτή της γης, τελείωσε. Στη συνέχεια έχουμε τη δεύτερη σκηνή, στον ουρανό. Πρώτος πέθανε ο φτωχός. Κανείς ίσως δεν έδωσε σημασία. Άγγελοι του Θεού όμως κατήλθαν από τα ύψη του ουρανού για να μεταφέρουν την υπομονετική ψυχή του στους κόλπους του Αβραάμ, για να βρει ανάπαυση στον παράδεισο. Πέθανε κάποτε και ο πλούσιος και τάφηκε μεγαλοπρεπώς. Όμως την ψυχή του δεν την παρέλαβαν άγγελοι του Θεού, αλλά την άρπαξαν τελώνια, δαίμονες φοβεροί, οδηγώντας την στα σκοτάδια του Άδη. Κι εκεί ο πλούσιος, ξεχνώντας ότι η μετάνοια προϋποθέτει και ανάλογα έργα μετανοίας, πράγμα αδύνατον για έναν ήδη νεκρό, πέφτει σε δεύτερο λάθος νομίζοντας ότι είναι παιδί του Αβραάμ επειδή και μόνο είναι Ιουδαίος, αλλά και σε τρίτο, διότι η σκληρή του νοοτροπία δεν άλλαξε ούτε και μετά το θάνατό του, αφού θεωρεί ακόμη τον φτωχό Λάζαρο υπηρέτη του. Έτσι, υποφέροντας φρικτά, κραυγάζει και παρακαλεί: “Πάτερ Αβραάμ, λυπήσου με. Στείλε τον Λάζαρο να βουτήξει την άκρη του δακτύλου του στο νερό και να δροσίσει τη γλώσσα μου, διότι τυραννιέμαι μέσα σ’ αυτή την ανυπόφορη φωτιά!” “Παιδί μου, θυμήσου ότι εσύ απόλαυσες με το παραπάνω τα αγαθά σου στη γη, κι ο Λάζαρος τα κακά της δυστυχίας του”, απάντησε ο Αβραάμ, “τώρα όμως εδώ αντιστρέφονται οι ρόλοι, ο Λάζαρος παρηγορείται γι’ αυτά που υπέφερε, εσύ όμως βασανίζεσαι διαρκώς. Και έπειτα ανάμεσά σας υπάρχει μεγάλο χάσμα αδιαπέραστο. Από το χάσμα αυτό δεν μπορούν να περάσουν όσοι θέλουν από εδώ προς εσάς, ούτε και οι από εκεί να περνούν προς εμάς”. Είναι τελεσίδικες επομένως και αδιαπέραστες οι δύο καταστάσεις και τρόποι ζωής, παραδείσου και κολάσεως, αναψυχής και οδύνης. Η Εκκλησία μας δέχεται βέβαια ότι τα μνημόσυνα ωφελούν τις ψυχές, ενώ η προσευχή και η ελεημοσύνη μπορεί να κάνουν θαύματα σε ορισμένες περιπτώσεις, αφού η αγάπη και το έλεος του Θεού δεν έχει όρια. Είπε τότε ο πλούσιος: “Σου ζητώ λοιπόν πάτερ, να τον στείλεις στο σπίτι του πατέρα μου. Γιατί έχω πέντε αδελφούς. Και έτσι θα τους δώσει την μαρτυρία του, για να μην έρθουν και αυτοί σ’ αυτόν τον τόπο των βασάνων”. Λέγει σ’ αυτόν ο Αβραάμ: “Έχουν τον Μωυσή και τους προφήτες. Ας ακούσουν αυτούς”. Και αυτός επιμένοντας: “Όχι πατέρα Αβραάμ, αλλά αν κάποιος από τους νεκρούς πάει σ’ αυτούς, θα μετανοήσουν”. Τότε ο Αβραάμ έκλεισε το διάλογο λέγοντας: “Αν τον Μωυσή και τους προφήτες δεν ακούνε, ούτε αν κάποιος αναστηθεί από τους νεκρούς θα πεισθούν”. Δεν επικοινωνούν επομένως οι ψυχές μεταξύ τους, οι νεκροί με τους ζωντανούς, παρά μόνο δια του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας, όπου ενώνονται οι πιστοί εν ζωή, δηλαδή η στρατευόμενη Εκκλησία, με τον Χριστό, τους αγίους και τους αγγέλους, δηλαδή με την θριαμβεύουσα Εκκλησία εν ουρανοίς. Κάθε άλλη προσπάθεια επικοινωνίας με τους κοιμηθέντες, μέσω μάγων ή μέντιουμ(!), είναι πλάνη αντιχριστιανική.

   

  ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟΝ ΠΛΟΥΣΙΟ: Σήμερα, δεν υπάρχουν δικαιολογίες για να μένει κάποιος στην αθεΐα του, θεωρητική και πρακτική, παρά μόνο αν με τη θέλησή του ιδιοτελώς το επιζητεί. Ο Ιησούς δίδαξε, έκανε πλήθος θαυμάτων, ανέστησε νεκρούς, μίλησε για την αιώνια ζωή. Οι αλήθειες της πίστης μας βρίσκονται στην ιερή Παράδοση, την Αγία Γραφή, στις αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων, στα έργα των Εκκλησιατικών Πατέρων. Οι απόστολοι θυσιάστηκαν, κηρύσσοντας Χριστόν εσταυρωμένον και αναστάντα. Οι μάρτυρες της πίστεως, έως και σήμερα, ανέρχονται σε εκατομμύρια. Τα θαύματα των αγίων είναι αμέτρητα. Λείψανα αγίων ευωδιάζουν, θαυματουργούν και μένουν ως “σημείον” πίστεως άφθορα. Ο ερευνών βρίσκει και, σε εκείνον που αναζητεί, ο Χριστός τού απαντά καρδιακά και αληθινά. “Τι ποιήσω λοιπόν ίνα ζωήν αιώνιον κληρονομήσω;”, αναρωτιέται ο σύγχρονος άνθρωπος! Τίποτε άλλο δεν ζητά από εμάς ο Θεός, παρά να ενταχθούμε στην εκκλησιαστική κοινωνία των αγίων, απαρνούμενοι την αμετανοησία. Διότι αμετανοησία και ατομισμός οδήγησαν και τον σκληρό πλούσιο εντός των τειχών της φυλακής που ο ίδιος ο εγωισμός του ύψωσε, δηλαδή στην κόλασή του.

ΔΙΔΑΓΜΑ: Από την Παραβολή αυτή παίρνουμε όλοι μας ένα μεγάλο δίδαγμα, ότι ο τόπος της αιώνιας κατοικίας μας προσδιορίζεται από τις επίγειες επιλογές μας. Ό,τι κάναμε θα το βρούμε μπροστά μας. Διότι ο καθένας μας προετοιμάζει την ψυχή του για τον αντίστοιχο τόπο. Κι αυτό που έχει μεγάλη σημασία για όλους μας είναι ότι όταν οι άνθρωποι αμαυρώνουμε καθημερινά την ψυχή μας με τις απολαύσεις των αισθήσεων, την καθιστούμε ακατάλληλη για ανώτερες πνευματικές απολαύσεις. Πώς να χωρέσει στον Παράδεισο η ψυχή μας, εάν εδώ στη γη ήταν απορροφημένη στην ύλη; Πώς να δοκιμάσει τις απερίγραπτες πνευματικές ηδονές του Παραδείσου μία ψυχή που ορέγεται μόνο σαρκικές απολαύσεις και έχει περιορίσει την ευτυχία της στα φαγητά, στα γλέντια, στα ρούχα; Πώς να γευθεί Παράδεισο μία ψυχή σκληρόκαρδη και άπονη ανάμεσα στις εξαγιασμένες ψυχές τόσων ανθρώπων δοκιμασμένων από τον πόνο και τις θλίψεις της ζωής; Η αιώνια ευτυχία μας ή η ατελεύτητη δυστυχία μας μετά θάνατον καθορίζονται από την πορεία που χαράζουμε πριν το θάνατό μας. Εννοείται ότι η πραγματική μετάνοια και ταπεινή εξομολόγηση, όσο ο άνθρωπος ζει, και μόνο, στην επίγεια ζωή του, οδηγεί τον άνθρωπο και πάλι στην αγκαλιά του Θεού, από την οποία οικειοθελώς απομακρύνθηκε. Σήμερα δρομολογούμε το αιώνιο μέλλον μας. Τις επιλογές τις ξέρουμε. Οι προορισμοί ξεκάθαροι. Ας ετοιμαζόμαστε για το αιώνιο ταξίδι μας. Κι ας θυμόμαστε: “Προσδοκώ ανάστασιν νεκρών και ζωὴν του μέλλοντος αιώνος”.

  ΕΝΑ “ΑΝΕΚΔΟΤΟ” ΩΣ ΕΠΙΜΥΘΙΟ: Ο μακαριστός μητροπολίτης Φλωρίνης Αυγουστίνος Καντιώτης έλεγε ένα σχετικό ανέκδοτο: Κάποτε ήταν ένας βασιλιάς πού ᾿χε τα ίδια μυαλὰ με τον πλούσιο της παραβολής. Δεν πίστευε σε μεταθανάτια ζωή, γλεντούσε, διασκέδαζε, οργίαζε. Στα ανάκτορά του είχε κι έναν γελωτοποιό. Αυτὸς έκανε το βασιλιά να γελάει, όταν εκείνος έπληττε από ανία. Μια μέρα ο βασιλιάς του είπε: “Πάρε αυτὸ το μπαστούνι, στο δίνω ως βραβείο. Αν βρεις κανέναν πιο ανόητο, πιο βλάκα απὸ σένα, να τού το δώσεις. Του κακοφάνηκε του γελωτοποιού, που τού είπε τέτοια λόγια. Πήρε το μπαστούνι και το φύλαξε. Ύστερα απὸ χρόνια ο βασιλιάς αρρώστησε, κάλεσε γιατρούς, πήρε φάρμακα, τίποτα. Πλησίαζε να πεθάνει. Τότε ήρθε κι ο γελωτοποιὸς να τον δει για τελευταία φορά. “Βασιλιά, τι γίνεσαι;”, του είπε. Κι εκείνος απάντησε θλιμμένα: “Δεν είμαι καλά. Θα φύγω για ταξίδι μακρινό.” “Και πότε θὰ γυρίσεις;” του έκανε ο γελωτοποιός. “Δε γυρίζω πιά” του απαντά ο βασιλιάς. Τότε ο φασουλής του παλατιού τον ρώτησε: “έκανες καμιὰ προμήθεια, έχεις προετοιμαστεί;” Ο βασιλιάς απάντησε αρνητικά και τότε κατέληξε ο βασιλικός διασκεδαστης: “Τότε νά, βρήκα τον πιο ηλίθιο του κόσμου. Πάρε το μπαστούνι!”

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: 1. +Μητροπ. Φλωρίνης Αυγουστίνου, Η πέραν του τάφου ζωή 30-10-1983. 2. Όσιος Αστέριος Αμασείας, Ομιλία εις τον πλούσιον και τον εις τον Λάζαρον , ΒΕΠΕΣ τόμ. 71. 3."Πατερικόν Κυριακοδρόμιον", σ. 337 και εξής. Επιμέλεια κειμένου: Δημήτρης Δημουλάς. 4. Μιχαήλ Χούλης, Η παραβολή του πλουσίου και του φτωχού Λαζάρου.

Konstantinosa.oikonomou@gmail.com

1. Η πορφύρα κατασκευαζόταν από ένα σπάνιο όστρακο της θάλασσας και ήταν πάντα μια πανάκριβη χρωστική ουσία.

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

Κυριακή ΣΤ΄ Λουκά [Ο δαιμονιζόμενος των Γαδαρηνών] + ΒΙΝΤΕΟ

 

Κυριακή ΣΤ΄ Λουκά [Ο δαιμονιζόμενος των Γαδαρηνών] + ΒΙΝΤΕΟ

Λουκ. η΄ 26-39

από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο

  ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ: Η σημερινή ευαγγελική περικοπή που αναφέρεται στο θαύμα του δαιμονισμένου των Γαδαρηνών, αποκαλύπτει μια τραγική πτυχή στη ζωή του ανθρώπου, αλλά ταυτόχρονα μεταφέρει το πιο ελπιδοφόρο μήνυμα στη ζωή του. Η τραγικότητα εστιάζεται στο θέμα της κυριαρχίας του Σατανά, η οποία αποτυπώνει μια ακαταστασία στην καθημερινή ζωή του ανθρώπου που έχει να κάνει με τον εγκλωβισμό του στα δεσμά της δουλείας και του θανάτου. Από την άλλη αποκαλύπτεται ο Χριστός ως μεγάλη μας ελπίδα, γιατί είναι εκείνος που μάς ελευθερώνει από τα έργα και τις δυνάμεις του σατανά και αποκαθιστά την ύπαρξή μας στο αληθινό της μεγαλείο. Η Εκκλησία δεν σταματά να διακηρύσσει διά στόματος του αποστόλου Παύλου ότι ο Κύριος ήλθε στον κόσμο «ίνα καταργήση τον το κράτος έχοντα του θανάτου, τούτ΄ έστι τον διάβολον». Ο Χριστός είναι τελικά ο μεγάλος ελευθερωτής.

Ο ΔΑΙΜΟΝΙΖΟΜΕΝΟΣ: Μόλις έφτασε ο Κύριος στη χώρα των Γαδαρηνών, Τον συνάντησε κάποιος άνθρωπος που είχε κυριευθεί από πολλά δαιμόνια επί πολλά χρόνια και είχε αποθηριωθεί. Δεν φορούσε ρούχα, δεν έμενε σε σπίτι, τριγυρνούσε στα μνήματα. Και επειδή τα δαιμόνια τον έφερναν σε κατάσταση αγριότητας, τον έδεναν οι άνθρωποι από φόβο με αλυσίδες. Αλλά αυτός τις έσπαζε και εξαγριωμένος σερνόταν βίαια από τους δαίμονες στις ερημιές.

  Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ: Αυτό το «αγρίμι» λοιπόν που τρομοκρατούσε τον κόσμο, τώρα τρομοκρατήθηκε καθώς αντίκρισε τον Κύριο, κι από το φόβο του έβγαλε δυνατή κραυγή. Και πέφτοντας στα πόδια του Χριστού, φώναξε δυνατά: “Ποια σχέση υπάρχει ανάμεσα σε μένα και σε σένα, Ιησού, Υιέ του Θεού του υψίστου; Σε παρακαλώ, μη με βασανίσεις και με κλείσεις από τώρα στα σκοτάδια του Άδη”. “Ποιο είναι το όνομά σου;” τον ρώτησε ο Κύριος. Κι εκείνος απάντησε “Λεγεών”, δηλαδή ταξιαρχία. Διότι είχε μέσα του πολλά δαιμόνια. Τότε τα δαιμόνια αυτά άρχισαν να παρακαλούν και πάλι τον Κύριο να μην τους στείλει στα ερέβη του Άδη, αλλά καθώς υπήρχε εκεί κοντά στο βουνό ένα κοπάδι από γουρούνια που έβοσκαν, Τον παρακαλούσαν να τους επιτρέψει να μπουν στα ζώα αυτά. Ο Κύριος τους το επέτρεψε. Ακολούθησε ένα φρικτό θέαμα: μόλις τα δαιμόνια μπήκαν στους χοίρους, το κοπάδι όρμησε μανιασμένα προς το γκρεμό και τα ζώα έπεσαν κάτω στη λίμνη και πνίγηκαν.

Η ΤΥΡΑΝΝΙΑ ΤΩΝ ΔΑΙΜΟΝΩΝ: Μέσα από το θαύμα μπορούμε να δούμε σε ποια κατάσταση οδηγεί ο διάβολος κάθε άνθρωπο που κυριεύει. Τα ακάθαρτα πνεύματα εισερχόμενα στον άνθρωπο, του σαλεύουν νου και ψυχή, απογυμνώνοντάς τον απ’ τη χάρη του Θεού. Τον καθιστούν ακυβέρνητο, κτηνώδη και δαιμονιώδη, οδηγώντας τον μακριά από τους οικείους, σε τόπους φρίκης και θανάτου. Διότι οι δαίμονες, επειδή μισούν Θεό και άνθρωπο, αισθάνονται άφατη ηδονή να ταλαιπωρούν τα όντα του Θεού και να τα οδηγούν στο θάνατο. Το καταχθόνιο αυτό έργο το επιτελούν όχι μόνο στους δαιμονισμένους αλλά σε κάθε άνθρωπο. Ενώ όμως όλοι μας ξέρουμε πόσο κακό προξενούν αλλά και την πανουργία τους, συχνά δελεαζόμαστε από τις υποσχέσεις τους, παρασυρόμαστε και γινόμαστε σκλάβοι στα πάθη και στην εξουσία τους! Γι΄αυτό δεν πρέπει να δίνουμε δικαιώματα στον διάβολο. Θα μας απομακρύνει από το δρόμο του Θεού, καθιστώντας μας ακοινώνητους και θα μας οδηγήσει στην αιώνια απώλεια. Αξίζει όμως να πούμε λίγα λόγια για την κοινωνικότητα που είναι έκδηλη στη ζωή του πιστού σε αντίθεση με την αντικοινωνικότητα που καθίσταται βρόχος στη ζωή του κάθε δαιμονιζόμενου.

Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΤΗΤΑ: Ο χριστιανός εκδηλώνει αυθεντικά την κοινωνικότητά του σ’ ένα πολύ πιο υψηλό επίπεδο. Στον Θεό και με τον Θεό ανακαλύπτει την αληθινή αγάπη και κοινωνεί με όλο τον κόσμο. Όπως ο Χριστός, αφήνει τον εαυτό Του να γίνει πλησίον για κάθε άνθρωπο. Ο χριστιανός δεν μπορεί να αισθάνεται πληρότητα όταν κλείνεται στον εαυτό του και αδιαφορεί για τις ανάγκες του πλησίον του. Ιδιαίτερα στις μέρες μας που η οικονομική κρίση αφήνει πίσω της ανθρώπους που στοιβάζονται στους δρόμους χωρίς εργασία, ανέστιοι, πεινώντες και διψώντες, η αδιαφορία και το προσπέρασμά τους δεν είναι καθόλου συμβατά με την ευαγγελική αλήθεια. Η Εκκλησία, όπως σημειώνει ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, είναι τύπος και εικόνα «του σύμπαντος κόσμου». Αυτό φανερώνει σίγουρα όχι μόνο τη θέση των χριστιανών μέσα στην κοινωνία, αλλά και την αποστολή της Εκκλησίας στον κόσμο.

Η ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΘΑΥΜΑΤΟΣ: Εν συνεχεία το μανιασμένο αυτό «αγρίμι», για να επανέλθουμε στην περικοπή, έγινε ταπεινός μαθητής του Κυρίου. Τρομοκρατημένοι οι χοιροβοσκοί έτρεξαν στην πόλη και ανήγγειλαν το φοβερό γεγονός. Κι άρχισαν οι κάτοικοι της περιοχής να βγαίνουν έκπληκτοι να δουν τι έγινε. Μόλις όμως αντίκρισαν τον πρώην δαιμονισμένο να κάθεται ήρεμα δίπλα στον Κύριο ντυμένο και μυαλωμένο, φοβήθηκαν. Και όλοι με μία φωνή, αντί να ζητήσουν από τον Κύριο να μείνει κοντά τους, Τον παρακάλεσαν να φύγει από τον τόπο τους, επειδή φοβήθηκαν μην τιμωρηθούν κι αυτοί για τις ανομίες τους [για παράδειγμα η εκτροφή χοίρων, κατά το Νόμο, ήταν τότε απαγορευμένη]. Και ο Κύριος έφυγε από κοντά τους. Αντίθετα ο άνθρωπος που θεραπεύτηκε Τον παρακαλούσε να μένει μαζί του. Ο Χριστός όμως του είπε: “Γύρισε στο σπίτι σου για να διηγείσαι τις ευεργεσίες που σου έκανε ο Θεός”. Κι εκείνος έγινε με το λόγο του και με τη ζωή του μάρτυρας της αγάπης του Κυρίου. Έγινε φωτεινό παράδειγμα στον τόπο του και φορέας της χάριτος του Χριστού. Αυτός που απέφευγε κάθε ανθρώπινη κοινωνία έγινε κήρυκας του Κυρίου.

  Ο ΚΥΡΙΟΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣΤΗΣ ΤΩΝ ΠΑΝΤΩΝ: Η ευαγγελική αυτή περικοπή μας κάνει ξεκάθαρο ότι οι δυνάμεις του σκότους βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο και την εξουσία του Κυρίου. Και ότι ο Χριστός είναι ο παντοδύναμος εξουσιαστής των πάντων. Μπροστά του τρέμουν οι δαίμονες, εξαφανίζονται. Σ’ αυτό λοιπόν το δαιμονοκρατούμενο “σήμερα”, όπου πολλοί άνθρωποι παραμορφώνονται παρασυρμένοι από την αρπακτική μανία του διαβόλου, οι πιστοί Χριστιανοί δεν πρέπει να φοβούνται ή να αγωνιούν. Στα χέρια του Χριστού είναι η ιστορία του κόσμου και η δική μας. Αυτός κυβερνά τα σύμπαντα, στα χέρια του είναι η ζωή μας. Ο διάβολος δεν έχει καμία εξουσία επάνω μας, εάν εμείς δεν του τη δώσουμε με την συγκατάθεσή μας. Ας εμπιστευόμαστε λοιπόν τη ζωή μας στον βασιλέα της κτίσεως Κύριο Ιησού, ζώντας μέσα στη χάρη των ιερών Μυστηρίων, για να ασφαλιζόμαστε κάτω από την κραταιά εξουσία του και να πλημμυρίζουμε από το φως του.

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΜΑΣ ΚΑΙ Η ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ: Το συμβάν αυτό δείχνει την πραγματική χριστιανική ελευθερία. Όταν το Άγιο Πνεύμα πλησιάζει τον άνθρωπο, ο άνθρωπος δεν χάνει τον εαυτό του, την προσωπικότητά του· το αντίθετο μάλιστα: μεταβάλλεται από άτομο σε ξεχωριστό πρόσωπο. Δεν χάνει τη λογική του, κάτι που συμβαίνει όταν ο άνθρωπος ρέπει επικίνδυνα προς την αμαρτία και τελικά δαιμονίζεται. Ο άνθρωπος όταν δαιμονισθεί γίνεται παράλογος, ενεργεί για λογαριασμό άλλου, γίνεται αλλόφρων και μιλά με άλλη φωνή. Μεταμορφώνεται ακόμα και σε «χοίρο»! Φθάνει να μην αναγνωρίζει τον εαυτό του και να είναι έρμαιο των παθών του. Τελικά, ο άνθρωπος αλλοτριώνεται από την αμαρτία και αλλάζει. Αποκόπτεται από τον Θεό. Ο διάβολος βγάζει το ιμάτιο του ανθρώπου, δηλαδή τη στολή του βαπτίσματος, κι εκείνος νεκρώνεται. Ο άγιος Μάξιμος αναφέρει ότι τότε «όλος ο άνθρωπος, σώμα και ψυχή, υπόκειται στην επήρεια και αιχμαλωσία του σατανά». Ο Χριστός όμως έρχεται και ζωοποιεί τον άνθρωπο και τον βοηθά στη δύσκολη πορεία του, γίνεται η σκιά του. Αρκεί ο άνθρωπος να το ζητήσει! Με την αδιάλειπτη προσευχή καθώς και με τη συμμετοχή του στη Θεία Ευχαριστία και στα άλλα Μυστήρια της Εκκλησίας. Είναι έτσι, πλησίον του παρηγορώντας τον και δίνοντάς του κουράγιο να συνεχίσει. Αν μετανοήσει, ο Χριστός τον παίρνει από το χέρι και τον μεταφέρει στον αληθινό κόσμο, τον ουράνιο, γίνεται φίλος του και βασιλεύει στην καρδιά του η γαλήνη και η αγαλλίαση. Η συνεχής προσευχή- επικοινωνία με το Θεό δυναμώνει τον άνθρωπο και λειτουργεί ως «πανοπλία» για να αμυνθεί στον πειράζοντα διάβολο. Χρειάζεται βέβαια διαρκής αγώνας και εγρήγορση ώστε να είμαστε προετοιμασμένοι για τις επιθέσεις του πονηρού. Ο αληθινά πιστός άνθρωπος, που αγαπά το Θεό, με όλη την ψυχή και τη διάνοιά του, δεν επαναπαύεται αλλά είναι πάντοτε ετοιμοπόλεμος. Ο άνθρωπος μπορεί και σήμερα να δεχθεί στη ζωή του τον ελευθερωτή Χριστό. Είναι ο μόνος που δύναται να τον απαλλάξει από κάθε καταλυτική δύναμη του κακού και τις δυνάμεις του. Ο Χριστός με την αλήθεια του διασώζει στον άνθρωπο όλα τα χαρακτηριστικά της κατ’ εικόνα Θεού δημιουργίας του. Τον αποκαθιστά στην πιο αυθεντική κοινωνικότητα «ιματισμένον και σωφρονούντα».

  ΟΙ ΣΗΜΕΡΙΝΟΙ ΓΑΔΑΡΗΝΟΙ: Αξίζει ν’ αναφερθούμε και στη συμπεριφορά των κατοίκων της περιοχής μετά τη θεραπεία του δαιμονιζόμενου. Όλοι αυτοί οι κάτοικοι θυμίζουν τον σημερινό υλιστή άνθρωπο, που προδίδει το Θεό για τα πάθη και την «καλοπέρασή» του. Γράφει σχετικά ο Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς: “«ο χοιρώδης βίος εξ αιτίας της ακαθαρσίας του, συμβολίζει κάθε πονηρόν πάθος. Και χοίροι είναι κυρίως αυτοί που περιφέρουν τον ρυπωμένον από την σάρκα χιτώνα. Προϊστάμενοί τους, ένα είδος βοσκών, είναι εκείνοι που υπερέχουν από αυτούς στην ηδυπάθεια, και λαμβάνουν πρόνοιαν για την σάρκα και την δίαιτά τους, εις τρόπον ώστε να εκπληρώνουν την επιθυμία τους.” Ως άλλοι Γαδαρηνοί, κι εμείς σήμερα συχνά εκδιώκουμε τον Θεό από την ζωή μας γιατί δεν μας «συμφέρει». Δεν συμφέρει τα πάθη μας, γιατί ο νόμος του Θεού στέκεται «εμπόδιο» στην αμαρτωλή μας διάθεση και ενοχλεί τα αυτιά μας. Ο λόγος Του και η παρουσία Του εμποδίζουν την διάπραξη της πολυαγαπημένης μας αμαρτίας! Μόνο που δεν κάνουμε τίποτα περισσότερο ή λιγότερο από ό,τι κάνει η πεταλούδα που πλησιάζει ακόρεστα το φως μέχρι που καίγεται. Και τότε ο άνθρωπος βλέπει την υποτιθέμενη «οργή» του Θεού ή την «τιμωρία» Του. Και δεν βλέπει ποτέ την δική του αμαρτία και τις επιπτώσεις της!

   ΠΑΡΑΘΕΜΑ: Ο Α. ΓΡΗΓΌΡΙΟΣ ΠΑΛΑΜΑΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΑΙΜΟΝΙΣΜΕΝΟΥΣ: «Ο ων εκ του Θεού τα ρήματα του Θεού ακούει», λέγει ο Κύριος. Δηλαδή υπακούει στις εντολές του Θεού, και μετατρέπει τους λόγους σε έργα, ζει και πολιτεύεται κατά Χριστόν, εκτελεί το θέλημα του Ουρανίου Πατρός, και γίνεται «κληρονόμος μεν Θεού, συγκληρονόμος δε Χριστού». Όποιος όμως παρακούει τον Θεό, διαπράττει την αμαρτίαν, και επιδίδεται σ’ αυτήν αμετανοήτως. Είναι δούλος της αμαρτίας και ουκ έστιν εκ του Θεού, αλλά εκ του πονηρού», αφού με την κακήν προαίρεση μεταπλάσσει την φύση την οποίαν έλαβεν από τον Θεόν, και την εξομοιώνει με τον πατέρα της απωλείας. [...] Αυτού του είδους οι άνθρωποι είναι αθλιότεροι και από τους φανερά δαιμονιζομένους, έστω και αν διαφεύγουν την προσοχή των πολλών. Πράγματι, ενώ οι δαιμονιζόμενοι κατακόπτουν τα σώματά τους και μερικές φορές βλάπτουν σωματικώς όποιους συναντούν, εκείνοι που δια των πονηρών επιθυμιών έχουν εξομοιωθεί με τον αρχέκακον εχθρό, διαφθείρουν τις ψυχές τις ιδικές τους και όσων τους συναναστρέφονται απρόσεκτα. Και ενώ οι πρώτοι στον καιρό του θανάτου αποβάλλουν μαζί με το σώμα και την επήρεια των δαιμόνων, οι δεύτεροι, επειδή αμαρτάνουν αμετανοήτως, έχουν αθάνατον και αναπόβλητον την βλάβην. Επίσης, τον ενοχλούμενον φανερώς από τον δαίμονα όλοι τον λυπούμεθα όταν τον αντικρύσωμε, ενώ τον φονέα και τον φιλάργυρον, τον υπερήφανον και τον αναίσχυντον, και τον ανυπότακτον και όλους τους ομοίους των, όχι μόνον δεν τους λυπούμεθα, αλλά και τους μισούμε. Διότι ο ένας περιπίπτει στο πάθος ακουσίως, ενώ ο φιλαμαρτήμων, προσελκύει ελευθέρως το κακόν, μερικές φορές μάλιστα αποκρύπτοντας την βλαπτικότητα και την κακοήθεια της νόσου του. Επειδή όμως οι περισσότεροι άνθρωποι δεν είναι σε θέση να αντιληφθούν την εναντίον μας μανίαν του διαβόλου, από τις επιθέσεις εκείνου κατά της ψυχής και από την συνεργία του στην αμαρτία, παρεχώρησεν ο Θεός να υπάρχουν και κατά το σώμα δαιμονοφόρητοι, ώστε να μάθουμε από αυτούς όλοι, πόσον φοβερά είναι η κατάστασις της ψυχής που έκαμε τούτον ένοικόν της δια των πονηρών έργων. Όταν δε ο Μονογενής Υιός του Θεού, από απροσμέτρητον πέλαγος φιλανθρωπίας, έκλινεν ουρανούς και κατήλθε στην γη, για να ελευθερώσει τις ψυχές μας από την τυραννία του διαβόλου, απεδίωκε τα δαιμόνια και από τους φανερά κατά το σώμα δαιμονιζομένους. Το έκαμε αυτό για να παρουσιάσει και να επιβεβαιώσει με την φανερώς ενεργουμένην ελευθερία και ίαση, την γινομένην κρυπτώς ελευθερία και ίαση της ψυχής. Κυρίως γι’ αυτό λοιπόν απομακρύνει τους δαίμονες από τους δαιμονιζομένους, για να μάθωμε ότι αυτός είναι που τους αποδιώκει και από τις ψυχές μας, και μας χαρίζει την αιωνίαν ελευθερίαν.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Αγ. Γρηγορίου του Παλαμά, ΕΠΕ τομ. 11. "Πατερικόν Κυριακοδρόμιον", σελίς 347 και εξής. Επιμέλεια: Δημήτρης Δημουλάς. Χριστάκης Ευσταθίου, Εκκλησία Κύπρου: Πρόσωπο και κοινωνία, «Ιματισμένον και σωφρονούντα». Ο Σωτήρ, τεύχος 1987.

Διαδικτυακός τόπος Ορθόδοξη Σπίθα: https://www.youtube.com/channel/UCzBuFRjPP8ZdvtRf4kY3r3w konstantinosa.oikonomou@gmail.com

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

Κυριακή Γ Λουκά: Η ανάσταση του γιου της Χήρας στη Ναϊν. [Λουκ. Ζ΄ 11-16] + ΒΙΝΤΕΟ του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου, συγγραφέα

Κυριακή Γ Λουκά: Η ανάσταση του γιου της Χήρας στη Ναϊν. [Λουκ. Ζ΄ 11-16] + ΒΙΝΤΕΟ

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου, συγγραφέα

   

  ΜΗ ΚΛΑΙΕ!: Δεύτερη φορά επισκέφθηκε ο θάνατος την γυναίκα αυτή της Ναϊν. Έχοντας χάσει το σύζυγο της, σήμερα κηδεύει το μονάκριβο παιδί της. Πένθος βαρύ και οδυνηρό αυτό της μητέρας της σημερινής ευαγγελικής περικοπής. Κηδεία συγκινητική, αφού ο πόνος και τα δάκρυα τούτης της γυναίκας προέρχονται από βαθειά πληγή. Λαός πολύς παρακολουθεί την κηδεία, συμπαραστάτης στη δυστυχισμένη μητέρα. Όταν την βλέπει ο Κύριος, τη σπλαχνίζεται, συγκινείται και τη λυπάται βαθύτατα. Μετέχοντας στη θλίψη της, της λέει: « Μη κλαίς». Της το λέει αυτό για να την παρηγορήσει και να την ενισχύσει, συμπαριστάμενος στο πένθος της, μα και γιατί σε λίγο ο μονάκριβός της γιος, θα ξαναγύριζε στη ζωή. Ο παρήγορος αυτός λόγος του Κυρίου, μας διδάσκει πώς πρέπει να φερόμαστε στις ώρες του πένθους και του πόνου μας.

ΤΟ ΠΕΝΘΟΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ: Είναι αλήθεια ότι ο θάνατος είναι η μόνη “σταθερά” στη ζωή μας. Όλοι ανεξαίρετα θα τον υποστούμε, όσο κι αν μας είναι ανεπιθύμητος. Γι’αυτό και είναι αδύνατο να μη πονέσουμε, να μη κλάψουμε, όταν ο θάνατος αρπάξει κάποιον προσφιλή μας. Φυσικό είναι να πονέσουμε και να δακρύσουμε, αφού και ο ίδιος ο Κύριος δάκρυσε στον τάφο του φίλου Του Λαζάρου. Το πένθος όμως του πιστού δεν πρέπει να είναι υπερβολικό. Δεν πρέπει να φθάνει σε ακρότητες, κλάμα απαρηγόρητο, και γογγυσμούς εναντίον του Θεού. Λυπούνται βέβαια και οι πιστοί στο πένθος. Η λύπη τους όμως είναι συγκρατημένη, δεν μοιάζει με τη λύπη των απίστων, που παραλύει και οδηγεί στην απελπισία. Το λέει άλλωςτε ξεκάθαρα ο Απόστολος Παύλος: «Θέλουμε να ξέρετε, αδελφοί,τι θα γίνει με αυτούς που πέθαναν, για να μη λυπάστε κι εσείς όπως και οι άλλοι που δεν ελπίζουν πουθενά. Εμείς πιστεύουμε ότι ο Ιησούς πέθανε κι αναστήθηκε· το ίδιο πιστεύουμε κι ότι αυτούς που πέθαναν πιστεύοντας στον Ιησού, ο Θεός θα τους αναστήσει για να ζήσουν μαζί Του». (Α΄Θεσσ. δ΄13–14). Οι πρώτοι χριστιανοί, έκλαιγαν βέβαια τους νεκρούς τους, αλλά δεν έφθαναν ποτέ στην απελπισία. Οι επιγραφές που έθεταν στους τάφους των συγγενών τους, πολλές από τις οποίες σώζονται, φανερώνουν πόσο ήρεμο ήταν το πένθος τους. Όλες οι επιγραφές, μιλούν για τη βεβαιότητα της μέλλουσας ζωής, την αθανασία και τη μακαριότητα των ουρανών. Για την αρχαία Εκκλησία, ο μαρτυρικός θάνατος ενός πιστού, δεν ήταν υπόθεση θρήνων και οδυρμών, αλλά αφορμή διδασκαλίας και παραδειγματισμού των επιζώντων. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, πως η μέρα θανάτου ενός μάρτυρα, είναι μέρα γιορτής και πανήγυρης. Έτσι και οι σημερινοί πιστοί, χρειάζεται να σκεφτόμαστε πως ο Θεός είναι πηγή και χορηγός της ζωής. Εκείνος κρίνει πότε και πώς πρέπει να φύγει κάποιος από τον κόσμο αυτό. Γι’αυτό και δεν πρέπει να μεμψιμοιρούμε για τους πενθούντας οικείους τους, γιατί ποτέ δεν αφήνει ο Κύριος απροστάτευτους αυτούς που μένουν ορφανοί. Γίνεται, πατέρας των ορφανών, αναλαμβάνοντάς τους όλους υπό την προστασία Του (Ψαλμ. Ρμε΄, 9 ). Ο Θεός δεν αδιαφορεί “για του ορφανού τη δέηση, ούτε και για τη χήρα που ξεσπά σε παράπονα” (Σ.Σειράχ λε΄ 14). Είναι αναρίθμητα τα παραδείγματα μέσα από την καθημερινή ζωή, που βεβαιώνουν την αλήθεια των λόγων αυτών. Κι έχουμε πράγματι ορφανά και απροστάτευτα που προοδεύουν και τακτοποιούνται με τρόπο θαυμαστό. Χήρες και ορφανά, που χωρίς να χάνουν πίστη και ελπίδα στο Θεό, να βρίσκουν σύντομα το δρόμο τους, να συνέρχονται από τις θλίψεις και να υπερνικούν τις δυσκολίες της ζωής.

ΠΙΣΤΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ: Μαζί όμως με την εμπιστοσύνη, χρειάζεται ν’ αυξηθεί και η πίστη μας, σ’ όσα μας είπε Εκείνος, για την Ανάσταση νεκρών και τη μέλλουσα ζωή. Για το Θεό ο θάνατος είναι ύπνος, γιατί μας βεβαιώνει ότι θα έλθει ώρα κατά την οποία όλοι οι κεκοιμημένοι, θ’ ακούσουν τη φωνή του Κυρίου, που θα τους διατάζει να αναστηθούν. Και θα βγουν από τα μνήματα, κι όσοι έπραξαν στον επίγειο βίο τους τα αγαθά, θ’ αναστηθούν για να απολαύσουν τη μακαρία και αιώνια ζωή, εκείνοι δε που έπραξαν τα κακά, θ’ αναστηθούν για να δικασθούν και να κατακριθούν (Ιωάν. ε´ 28 – 29). Συνεπώς, οι νεκροί μας δεν χάθηκαν, αλλά ζουν. Κοιμούνται και περιμένουν ν’ακουσθεί η φωνή του Αρχαγγέλου που θα σημάνει την ανάσταση όλων. Άλλωστε κι εμείς, αυτό απαγγέλλουμε με το Σύμβολο της Πίστεως: “Προσδοκώ ανάστασιν νεκρών και ζωήν του μέλλοντος αιώνος”! Αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε. Πόνος και θάνατος είναι ο κλήρος μας από την τραγική μέρα της εξορίας μας. Από τη στιγμή που το χέρι της Εύας κινήθηκε προς τον απαγορευμένο καρπό και νικήθηκε από τον πειρασμό. Από τότε η γη μας, από Παράδεισος θείας αγάπης έγινε τόπος εξορίας και θανάτου, μια “κοιλάδα του κλαυθμώνος”. Τούτος ο κόσμος δεν είναι όμως η πατρίδα μας. Είναι απλώς τόπος πρόσκαιρης εξορίας. Γι’ αυτό ας έχουμε πάντοτε στο νου μας την Ανάσταση του Κυρίου. Η Ανάσταση δίνει εγγύηση σ’ όσους από μας έχουμε προσφιλείς κοιμηθέντες, ότι θα τους δούμε και πάλι. Με την ελπίδα αυτή ας γεμίζει πάντα η καρδιά μας. Και όταν έλθουν μέρες πένθους, ας μη είμαστε απαρηγόρητοι, μα το πένθος μας να είναι πένθος ήρεμο, αληθινά χριστιανικό.

   ΝΕΑΝΙΣΚΕ ΕΓΕΡΘΗΤΙ: Ο Ιησούς, συνεχίζει η ευαγγελική περικοπή, προχώρησε, ακούμπησε τη σορό και, είπε, “νεανίσκε, σοι λέγω, εγέρθητι!” και ανακάθισε ο νεκρός κι άρχισε να μιλάει. Ο Ιησούς τότε τον παρέδωσε στη μητέρα του. Όλοι κυριεύθηκαν από δέος και δόξασαν το Θεό. Ο Χριστός στον επίγειό Του βίο, πραγμάτωσε θαυματουργικά τρεις αναστάσεις νεκρών, οι οποίες φανερώνουν την απόλυτη κυριαρχία Του επί του θανάτου, καθιστώντας τον έναν ύπνο, από τον οποίο θα ξυπνήσει όλους τους κεκοιμημένους, κατά την δευτέρα Αυτού παρουσία, όταν “ερχόμενος μετά δόξης κρίναι ζώντας και νεκρούς”. Οι αναστάσεις των νεκρών, προτυπώνουν της δική Του Αγία Ανάσταση ενώ μας αποκαλύπτουν ότι ο θάνατος δεν έχει κυριαρχική δύναμη ή εξουσία, όταν είναι ο Χριστός παρών. Η ανάσταση λοιπόν του Χριστού σημαίνει κατάργηση του θανάτου, κατάργηση του άδη. Για την ανθρώπινη, όμως, χοϊκή αντίληψη, ο θάνατος παραμένει ακόμη φοβερό μυστήριο. “Όντως φοβερότατον το του θανάτου μυστήριο”, λέει ο υμνωδός, διότι εξακολουθεί να συνδέεται με τον βίαιο χωρισμό της ψυχής από το σώμα και από την αρμονία της ενώσεώς της με αυτό. Ο θάνατος είναι ακόμη λυπηρό γεγονός, διότι συνδέεται με την φθαρτότητα του ανθρώπου, εξ’ αιτίας της παρακοής των πρωτοπλάστων, που άλλαξε τὴν πορεία της ζωής τους. Τέκνο πρωτότοκο εκείνης της παρεκτροπής υπήρξε ο φόβος: “της φωνής σου ήκουσα και εφοβήθην, ότι γυμνός ειμί και εκρύβην”, έλεγε ο Αδάμ (Γεν. γ΄10). Έκτοτε ο άνθρωπος νεκρώθηκε, έχασε την ανθρωπιά του, την αθωότητα και τη μοναδικότητά του μέσα στη δημιουργία. Ήταν η πρώτη φορά που συναισθάνεται την γυμνότητά του ενώπιον του Θεού, διότι καθώς αναφέρει η Γραφή, έως τότε “ήσαν οι δύο γυμνοί, και ουκ ησχύνοντο”, διότι ήταν αθώοι. (Γένεσις. β΄ 25). Έφθασαν σε αυτή την ψυχική διαταραχή, διότι επέδρασε μέσα τους το αποτέλεσμα της αμαρτίας, που τους αφαίρεσε την αθανασία. Εκείνο το αίσθημα του φόβου, τους(μας) ακολουθεί και στη νέα μεταπτωτική ζωή, κάνοντας την επακόλουθη κυριαρχία του θανάτου, συνώνυμη με τον πόνο και τον φόβο.

ΤΟ ΑΝΤΙΔΟΤΟ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ: Ο φόβος του θανάτου σε κάθε άνθρωπο εκφράζεται και ερμηνεύεται διαφορετικά. Για τους κοσμικούς και αθέους έχει σχέση με την πορεία προς το μηδέν, διότι θεωρούν ότι φεύγοντας από τη ζωή, καταλήγουν στην ανυπαρξία. Για τους Χριστιανούς ο φόβος του θανάτου συνδέεται με την έξοδο της ψυχής από τον κόσμο που γνωρίζουν, φίλους, συγγενείς, αλλά και την είσοδό της σε έναν άλλο κόσμο που δεν γνωρίζουν, ούτε γνωρίζουν με ποιον τρόπο θα ζουν και τι θα γίνει με την κρίση του Θεού που επακολουθεί. Γι΄ αυτό χρειάζεται προσδοκία και προετοιμασία κατάλληλη. Ο θάνατος συνδέεται με την απουσία της αγάπης. Η αγάπη είναι το ουσιαστικό περιεχόμενο της ζωής. Ο θάνατος βρίσκεται εκεί που λείπει η αγάπη. (Ρωμαίους ιγ΄10). H αγάπη του Θεού συνθέτει το δομικό στοιχείο της ζωής. Η αγάπη είναι ζωή και η ζωή είναι αγάπη, εξ’ ορισμού. Η αγάπη του Θεού είναι ο κανόνας της ζωής και συνεπώς είναι το έναυσμα για τη ζωή. Αντιθέτως, σκέψεις, συναισθήματα και συμπεριφορές, που αντιτίθενται προς την αγάπη, κατευθύνουν τον άνθρωπο, στην αμαρτία και συνεπώς, στον θάνατο. Ο Απόστολος Παύλος λέγει κατηγορηματικά, ότι “μισθός της αμαρτίας, ο θάνατος” (Ρωμαίους στ΄23). Η αμαρτία οδηγεί στον θάνατο ακριβώς γιατί είναι σε διαρκή σύγκρουση με το Θεό και το νόμο Του. Ο απόστολος Παύλος επισημαίνει ότι η αμαρτία κάνει κακό στους άλλους, διότι υπηρετεί το «εγώ» εις βάρος των άλλων. Λέγει ακόμη, ότι «η αγάπη είναι η εκπλήρωση του νόμου» και πως αυτοί που ζουν εντός των ορίων του νόμου του Θεού, ζουν για το Θεό και για τους άλλους, πριν και πάνω από τους εαυτούς τους. Έτσι, η αμαρτία φανερώνει το νόμο του θανάτου, ενώ η αγάπη μαρτυρεί το νόμο της ζωής. Όταν η ζωή του ανθρώπου ξεπερνά τη φθορά της αμαρτίας και το θάνατο τότε γίνεται αιώνια, αφού η ζωή του Θεού είναι αιωνία. Ζωή και αγάπη ταυτίζονται σε ένα πρόσωπο, το οποίο δεν αποθνήσκει, διότι αγαπάται και αγαπά. Έξω από την κοινωνία της αγάπης το πρόσωπο χάνει την μοναδικότητά του, γίνεται κοινό ον όπως και τα άλλα. Μεταποιείται σε «πράγμα» χωρίς «ταυτότητα» και «όνομα». Θάνατος για το πρόσωπο σημαίνει, ότι παύει να αγαπάται και να αγαπά, παύει να είναι μοναδικό και ανεπανάληπτο. Έτσι, η αγάπη ελευθερώνει τον άνθρωπο από φθορά και θάνατο, τον πραγματικό θάνατο, που είναι ο θάνατος της ψυχής, που αυτόν πρέπει και μόνο ο πιστός να φοβάται. Ο άνθρωπος με την αγάπη γίνεται ένα με την άκτιστη φύση του Τριαδικού Θεού, που είναι αγάπη και μάλιστα απεριόριστη. Κάθε άνθρωπος καλείται να πραγματώσει αυτό τον τρόπο ύπαρξης εντός της Εκκλησίας, που είναι τρόπος και τόπος υπάρξεως, επειδή ακριβώς είναι το Μυστήριο της Αγάπης, το Μυστήριο, στο οποίο βιώνουμε απρόσκοπτα την ελευθερία μας από τα πάθη. Αυτό, λοιπόν, που έχει ανάγκη ο άνθρωπος για να υπερβεί το θάνατο είναι μόνο αγάπη. Μια αγάπη για όλους και για όλα, αγάπη ακόμη και για το θάνατο, αφού για τον άνθρωπο της πίστης αποτελεί κέρδος και πέρασμα «εις την εν αυτώ ζωήν», την πραγματική ζωή. Στη σημερινή, εποχή, των υπαρξιακών προκλήσεων, προβληματισμών και αναζητήσεων, αλλά κυρίως των πνευματικών, κοινωνικών και οικονομικών αρνητικών ανακατατάξεων, η οντολογία της αγάπης, όπως την βιώνει και την κηρύττει η Εκκλησία του Αναστημένου Χριστού, έχει τη δυνατότητα να βοηθήσει αποτελεσματικά στην τραγικότητα του θανάτου, διδάσκοντας την αναστάσιμη ελπίδα και προοπτική, ότι “ο Θεός είναι Αγάπη και η Αγάπη είναι Ζωή”. Η Αγάπη μάλλον επαναφέρει τη ζωή, όπως την επανέφερε ο Χριστός στον τεθνηκότα υιό της χήρας της Ναΐν. Όντως ο θάνατος είναι η μόνη βεβαιότητα που συνέχει ακόμη και σήμερα το είναι του ανθρώπου και ταλανίζει την ύπαρξή του. Το τραγικό γεγονός του θανάτου παραμένει το μεγάλο και αναπάντητο ερώτημα. Ο θάνατος είναι ο άρχων της φρίκης και εξακολουθεί να είναι το κύριο και βασικό πρόβλημα της ανθρώπινης ύπαρξης. Ο αείμνηστος π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ, σημειώνει: 'η πραγματικότητα του θανάτου δεν έχει ακόμη καταργηθεί, έχει όμως αποκαλυφθεί η αδυναμία του”. Ενώ ο ιερός Χρυσόστομος κηρύττει: “εξακολουθούμε να πεθαίνουμε, όπως και πριν, αλλά δεν παραμένουμε μέσα στο θάνατο, και τούτο σημαίνει ότι δεν πεθαίνουμε”. Η δύναμη και η απόλυτη αλήθεια του θανάτου, είναι το γεγονός, ότι ένας νεκρός δεν έχει τη δυνατότητα να επιστρέψει στη ζωή. Όμως, μετά το θάνατο, μπορεί να ζωοποιηθεί και, ακόμη περισσότερο, να αποκτήσει μια ανώτερη, αιώνια ζωή και τότε η νέα του αυτή υπαρξιακή διάσταση δεν είναι πλέον θάνατος, αλλά ύπνος ελαφρύς.

  Η ΥΠΕΡΝΙΚΗΣΗ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ: Είναι λάθος να πιστέψουμε πως η χριστιανικὴ διδασκαλία μας συμφιλιώνει με το θάνατο, αφού ο άνθρωπος δημιουργήθηκε “διὰ το αεὶ είναι”. Ο ευαγγελικός λόγος δεν μας συμβιβάζει με το θάνατο, αλλὰ μας δίνει τη δυνατότητα να τον υπερνικήσουμε εν Χριστώ. Εδώ βρίσκεται η ουσία και το περιεχόμενο της αποστολής της Εκκλησίας. Ο Θεὸs είναι η πηγὴ της ζωής, ο "διδοὺς πάσι ζωὴν και πνοὴν και τα πάντα" (Πράξ. ιζ΄ 25). Όσες φορὲς ο άνθρωπος θέλει τη ζωή για τον εαυτό του κι όχι γιὰ τὸν Θεό, αποκόπτεται απὸ την πηγὴ της ζωής καί, νομίζοντας ότι μπορεί να ζήσει αφ' εαυτού, πεθαίνει. Τὸ σημερινό θαύμα του Κυρίου αποκαλύπτει την αλήθεια για τη ζωὴ και το θάνατο. Ο Χριστὸς είναι ο Κύριος της ζωής και του θανάτου. Η παρουσία Του διαλύει τὸ φόβο του θανάτου. Ζωὴ είναι η κοινωνία μαζί Του και θάνατος η άρνηση της αγάπης Του. Τὰ βιολογικὰ φαινόμενα μεταμορφώνονται μέσα στὸ φως της Ανάστασης του Χριστού, γι' αὐτὸ και ζωὴ για τον πιστὸ δεν είναι απλὰ η φυσικὴ επιβίωση ούτε θάνατος η τελευταία πράξη της. Είναι το πέρασμα στην πραγματικότητα της αιωνιότητας, στὴν ολοκλήρωση της ζωής. Το θαύμα της ζωής είναι δώρο αγάπης του Θεού, και δεν εκμηδενίζεται. Ο βιολογικὸς θάνατος παρουσιάζεται ως αναγκαίο κακό, συνέπεια της πτώσης μας. Αλλὰ η λύπη μας για το χωρισμὸ δεν είναι απόγνωση κι απελπισία. Γιατί η λύπη μας έχει την ελπίδα και την προσμονὴ της ανάστασης. Όταν λοιπόν πεθαίνει ο άνθρωπος, δεν είναι δυνατὸν να χάνεται η ύπαρξή του, δε μπορεί να εκμηδενίζεται η ζωή, απλώς αναστέλλεται προσωρινά, “κοιμάται”, γιὰ νὰ ξυπνήσει μεταμορφωμένη “εν ετέρα μορφή στην αιωνιότητα της βασιλείας του Θεού. Όμως, ο σύγχρoνoς άνθρωπος, έστω κι αν έχει ακούσει το χριστιανικὸ κήρυγμα της ανάστασης, δὲ φαίνεται να το αποδέχεται, όπως μαρτυρεί η στάση της ζωής του. Ζει σαν να μην υπάρχει θάνατος, γιατί, όταν τον αντικρίζει, τρομάζει κι απελπίζεται μέσα στη κενότητά του. Μόνο, όμως, η σταθερὴ βεβαιότητα ότι ο Χριστὸς είναι η Ζωὴ που νίκησε το θάνατο μας δίνει πληρότητα χαράς και της ευτυχίας που αναζητούμε.

ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟΥΣ ΠΕΝΘΟΥΝΤΕΣ: Κι εμείς, ας μὴ διστάσουμε να σταθούμε δίπλα στο δοκιμαζόμενο αδελφό μας. Να εκδηλώσουμε την αγάπη και τη συμπαράστασή μας στον πόνο του με λόγια και έργα. Ένας λόγος παρακλήσεως στηρίζει, ενισχύει, παρηγορεί. Κοντὰ σ’ αυτὸν όμως και κάποια βοήθεια. Και υλική, αν χρειαστεί. Ακόμη και λίγη συντροφιὰ ή μια μικρὴ εξυπηρέτηση ανακουφίζουν την πονεμένη ψυχή, η οποία αισθάνεται έτσι ότι έχει κάποιον συνοδοιπόρο στὸν πόνο της. Μα το κυριότερο είναι να φροντίσουμε ώστε η παρουσία μας δίπλα στον πάσχοντα αδελφό να είναι παρουσία Χριστού, μια διαρκής υπόμνηση οτι ο Θεὸς είναι δίπλα Του και δεν πρόκειται να τον εγκαταλείψει.

Ο ΚΥΡΙΟΣ ΑΠΑΡΧΗ ΤΩΝ ΚΕΚΟΙΜΗΜΕΝΩΝ: Ο Προφήτης Ηλίας ανέστησε ένα νεκρό με προσευχή, ο Ελισσαίος ανέστησε έναν ενώ ζούσε και άλλον όντας νεκρός, επιβεβαιώνοντας και δείχνοντας από πριν τη θεανδρική ζωοποιό ενέργεια τού Χριστού, ενώ ο Κύριος ανέστησε τρεις νεκρούς πριν από το Σταυρό, ενώ κατά τη σταύρωσή του ανέστησε πολλούς, οι οποίοι “εμ­φανίσθηκαν σε πολλούς”. Εκτός από αυτά μετά τον για χάρη μας σταυρικό θάνατό Του, εξανέστησε τον εαυτό του τριήμερο, γενόμενος, μόνος αυτός, αρχηγός τής αιώ­νιας ζωής. Γιατί οι άλλοι, αν και αναστήθηκαν, απέκτησαν πάλι τη δική μας θνητή ζωή, όταν όμως αναστήθηκε ο Χριστός “δεν Τον κυριεύει πλέον ο θάνατος”. Γι’ αυτό και μόνος ο Κύριος “έγινε απαρχή εκείνων που έχουν κοιμηθεί”, δηλαδή των πιστών και εκείνων που μετέστησαν με την ελπίδα ανάστασης και αιώνιας ζωής. Έγινε λοιπόν απαρχή αυτών που έχουν κοιμηθεί και “πρωτότοκος των νεκρών” επιβεβαιώνοντας την επαγγελία εκείνη που εμπεριέχεται στις ελπίδες μας, την ένθεο και αθάνατη και αιώνια ζωή. Καθώς λοιπόν δεν παρέχει εδώ αυτήν την αιώνια ζωή στους αναστημένους από αυτόν, αλλά την διακοπτόμενη από τον θάνατο, δεν την παρέχει σ’ αυτούς με τη μορφή χάριτος, αλλά το κάνει αυτό ως θαύμα για τους άλλους, οδηγώντας αυ­τούς στην πίστη, που είναι πρόξενος της αιώνιας ζωής.

  ΕΠΙΜΥΘΙΟ: Ο πόνος και ο θάνατος αποτελούν δεδομένα, τα οποία είναι αδύνατο να τ’ αποφύγουμε. Κάποια στιγμή της ζωής μας όλοι θα βρεθούμε αντιμέτωποι μ’ αυτά. Η παρουσία του Ιησού Χριστού στη ζωή μας, αποτελεί την πηγή της ελπίδας και τη βεβαιότητα της Ανάστασης. Αυτή η εμπειρία της Ανάστασης, οδηγεί στην υπέρβαση του θανάτου. Αυτό που απομένει σ’ εμάς, είναι με πίστη και εμπιστοσύνη να του αναθέτουμε τη ζωή μας, μέχρι την ημέρα της κοινής αναστάσεως μας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Γρηγορίου Παλαμά Έργα, ΕΠΕ, Πατερικαί Εκδόσεις “Γρηγόριος ο Παλαμάς”. Κυριακή Γ’ Λουκά, Φιλίππου Φίλιππος. Κυριακή Γ Λουκά Αρχιμ. Νικάνωρ Καραγιάννης.

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

Konstantinosa.oikonomou@gmail.com 

Κυριακή Δ΄ Λουκά (Λουκ. η΄4-15) Η Παραβολή του Σπορέως του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου

 

Κυριακή Δ΄ Λουκά (Λουκ. η΄4-15)

Η Παραβολή του Σπορέως +ΒΙΝΤΕΟ

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου

Ο ΣΠΟΡΕΑΣ ΚΥΡΙΟΣ: Ο Κύριος συχνά χρησιμοποιούσε παραβολὲς για να κάνει το λόγο πιο παραστατικό βοηθώντας να εντυπωθεί καλύτερα στις ανθρώπινες ψυχές και να φέρει στα μάτια τους εικόνες συμβολικές που συμβολίζουν παραστατικότερα τη διδασκαλία Του. Η Παραβολή του Σπορέα ξεκινά με τη φράση: “εξήλθε ο σπείρων του σπείραι τον σπόρον”. Κατά το σύνολο των Πατέρων ο Σπορέας είναι ο Κύριος. Εξήλθε λοιπόν ο Κύριος όχι τοπικώς, αφού είναι πανταχού παρών, αλλά τροπικώς. ΄Έγινε πλησιέστερος σε μας με την ενανθρώπισή του. Επειδή εμείς, λόγω τον αμαρτημάτων μας, δε μπορούσαμε να τον προσεγγίσουμε, βγαίνει εκείνος σε μας. Βγαίνει να σπείρει το λόγο της Αληθείας. Κι όμως από τα μέρη του σπόρου αυτού, τρία χάνονται και ένα καρποφορεί!

ΟΙ ΟΜΑΔΕΣ ΤΩΝ ΑΚΡΟΑΤΩΝ: Α΄ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑΣ ΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ: Μέρος του σπόρου, λεει η περικοπή, έπεσε κοντά στο δρόμο. “Ποιος είναι ο δρόμος; Είναι ο υπερήφανος άνθρωπος, που η καρδία του είναι σκληρή, καταπατημένη από βιοτικές μέριμνες, και ακούει τον λόγον του Θεού και τον δέχεται μετά πάσης χαράς, μα έχει λιγοστή ευλάβειαν στο Χριστό, και πηγαίνει με τον διάβολον, και μένει η πέτρα άκαρπη.”, λέει ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός. Οι άνθρωποι που παρομοιάζονται με δρόμο είναι οι οκνηροὶ και οι αδιάφοροι. Όμως, πρώτη αιτία που δεν καρποφορεί ο λόγος του Θεού είναι η ανευλάβεια. Και την ανευλάβεια τη δημιουργεί κυρίως η εωσφορική υπερηφάνεια, η ιδέα οτι τα ανώτερα(;) πνεύματα, δεν έχουν ανάγκη τα απλά λόγια του ευαγγελικού κηρύγματος. Σε αλαζόνες ανθρώπους τους φαίνονται μωρία! Αυτοὶ, “δοκούντες σοφοί είναι” θέλουν ν᾿ ακούν ρητορεία Δημοσθένους ή διαλεκτικὴ Σωκράτους!… Όμως ξεχνούν ότι το κήρυγμα, ο θείος λόγος, δεν είναι κοσμικὴ λογοτεχνία. Όπως, επί παραδείγματι, ο γιατρὸς συνιστώντας ένα φάρμακο δε ρητορεύει! Έτσι κι ο λόγος Θεού συμπυκνωμένος είναι απλά το: «Μετανοεῖτε καὶ πιστεύετε ἐν τῷ εὐαγγελίῳ» (Μάρκ. α΄15). Δυστυχώς τα θέματα περὶ μετανοίας δε συγκινούν αυτοὺς που αρέσκονται σε φιλολογικά φληναφήματα. Ακούν αδιάφορα ή γελούν σαρκάζοντες, όπως οι “φιλοσοφούντες” ακροαταὶ του αποστόλου Παύλου όταν εκείνος τοὺς έλεγε ότι οι νεκροὶ θ᾿ αναστηθούν. Τέτοιοι ακροατές μοιάζουν με τον πατημένο δρόμο της παραβολής. Όπως δε βγαίνουν λουλούδια στη δημοσιά, που την πατούν άνθρωποι και οχήματα, έτσι και στην ψυχή του αλαζόνα δεν ανθεί ο λόγος του Θεού. Η υπερηφάνεια σκλήρυνε τὴ συνείδησή τους. Η σκληρή τους καρδιά έγινε πέρασμα των δαιμόνων, που δεν αφήνουν ούτε ένα σπόρο στὴν επιφάνειά της. Μόνο αν ταπεινωθούμε «ως παιδία » (Ματθ. 18,3), ο λόγος του Θεού θα ριζώσει. Ειδάλλως ακόμη κι αν κηρύττεται απὸ έναν Χρυσόστομο ἢ Μέγα Βασίλειο, στην καρδιά του υπερήφανου είναι ματαιοπονία.

   Β΄ ΟΙ ΔΕΙΛΙΑΖΟΝΤΕΣ: Μέρος του σπόρου έπεσε στην πέτρα, όπου το χώμα ήταν λιγοστό. Έτσι αυτό φύτρωσε, αλλά επειδή δεν είχε ρίζα, γρήγορα ξεράθηκε. Με την πέτρα συμβολίζονται οι πιο ασθενείς χαρακτήρες. Τα πετρώδη μέρη που δέχτηκαν το σπόρο είναι αυτοὶ που ακούν το λόγο και τον δέχονται αμέσως με χαρά, δὲ ριζώνει όμως μέσα τους βαθιὰ αλλὰ είναι προσωρινός. Κι όταν έρθει θλίψη ή διωγμὸς εξ αιτίας του λόγου, σκανδαλίζονται αμέσως. Έτσι εκτὸς απὸ την υπερήφανη καρδιὰ υπάρχει και η δειλή. Οι δειλοί ακούν αρχικά με ευλάβεια και χαρὰ το κήρυγμα. Συγκινούνται ή και δακρύζουν. Όμως, όταν έρθουν περιστάσεις αποδεικνύεται, ότι τέτοιοι ακροατές δεν έχουν ρίζα και βάθος. Αν εξαιτίας τήρησης του θείου νόμου απειλούνται υλικά τους συμφέροντα, θα υποχωρήσουν, θα πουν ψέμα, θὰ καταπατήσουν την αργία της Κυριακής, θ᾽ αγνοήσουν φιλίες, υποχρεώσεις. Πόσο μάλλον σε περίπτωση διωγμού! Γι' αυτούς ισχύει το: “Καλὴ η Θρησκεία, εφ᾿ όσον δε ζητάει θυσίες”. Μόλις προκύψει ο σταυρός-διωγμός, τότε τα “ωσαννὰ” σταματούν, ο ενθουσιασμὸς εκμηδενίζεται, ο ζήλος μαραίνεται, και ο δειλὸς γίνεται “ρίψασπις”. Αν, για παράδειγμα, συμβεί δυστύχημα στην οικογένεια, έρθει ο θάνατος, ο δειλός τότε ταράζεται, γογγύζει κατά της θείας πρόνοιας. Παύει να εκκλησιάζεται και να προσεύχεται(!), υπακούοντας στον εξής περίπου “εμπορικό” συλλογισμό: «Αφού ήμουν τόσο καλός, γιατί να μου έρθει το δυστύχημα;». Προφανώς πριν το ατύχημα ο ίδιος θα μπορούσε να προσευχόταν ως εξής: «Σε αγαπῶ, Κύριε! πρέπει να μου δώσεις όλα τ᾽ αγαθά. Έτσι θα σ᾽ αγαπώ περισσότερο!». Τέτοιος άνθρωπος είναι συμφεροντολόγος, λάτρης του “άλυπου βίου”, υπολογιστής θρήσκος. Αν ο Κύριος αφαιρέσει κάτι απὸ τὰ είδωλα που λατρεύει, τότε φεύγει πικραμένος απὸ κοντά του. Αν, όμως, αγαπούσε το Θεὸ ανιδιοτελώς, θὰ έμενε πιστὸς μέχρι τέλους. Αυτοὶ, λοιπόν οι “ακούσαντες” μοιάζουν με πετρώδη γη, στην οποία έπεσε ο σπόρος καὶ βλάστησε, αλλὰ με τις πρώτες καυστικὲς ακτίνες «εξηράνθη διά το μη έχειν ικμάδα » (Λουκ. η΄6).

Γ΄ ΟΙ ΤΡΥΦΗΛΩΣ ΣΧΟΛΑΖΟΝΤΕΣ: Μέρος του σπόρου έπεσε στ' αγκάθια. Τα τελευταία όταν ψήλωσαν έπνιξαν τα μόλις φυτρωμένα φυτά. “Ποία είναι τα ακάνθια; Ακάνθια είναι ο πόρνος, που ακούει τον λόγον του Θεού και ύστερον όμως έρχονται τα πορνικά πάθη και τoν πνίγουν, και χάνεται και μένουν και τα ακάνθια άκαρπα”. [Α. Κοσμάς Αιτωλός] Άκαρποι οι υπερήφανοι, άκαρποι οι δειλοί, αλλ᾿ άκαρποι και όσοι κυριεύονται απὸ βιοτικές μέριμνες, απάτη του πλούτου και ηδονές. Απ᾽ το πρωὶ ως το βράδυ ο κόσμος κινείται πυρετωδώς σ᾽ ένα κύκλο μυρίων μεριμνών. Δεν είναι μόνο οι φροντίδες γιὰ τροφὴ και ρούχο. Σ΄ αυτὲς προσθέτει και νέες περιττὲς φροντίδες, συχνά κωμικές: Η γυναίκα για καλλυντικά, βαφὲς και αρώματα ξοδεύοντας χρήματα αλλὰ και ώρες πολύτιμες, ο άντρας πάλι δε μπορεί χωρὶς χαρτοπαίγνιο, τυχερὰ παιχνίδια, απολαύσεις Βάκχου και Ἀφροδίτης. Ψυχὴ που κυλιέται μέσα στὶς φροντίδες αυτὲς μοιάζει, κατὰ την παραβολὴ, με χωράφι, που δέχτηκε τον καλὸ σπόρο, αλλὰ μαζὶ με το σπόρο φύτρωσαν και αγκάθια, που μεγάλωσαν, απορρόφησαν τους χυμοὺς της γης κι έπνιξαν τα τρυφερὰ στάχυα. Συνεπώς, πρέπει να αφαιρεθούν απ᾽ το χωράφι τ᾽ αγκάθια, για ν᾽ αναπτυχθούν και να καρποφορήσουν τα στάχυα. Ανάλογα πρέπει να ξεριζωθούν από τις ψυχὲς οι μέριμνες για τα μάταια, η μανία του πλούτου και των ηδονών του βίου, για να αναπτύσσονται οι αρετὲς του Ευαγγελίου. Είναι όμως η τρυφή αγκάθια; Δεν το γνωρίζουμε όσοι παραφερόμαστε απὸ τὸ πάθος. Οι φρόνιμοι γνωρίζουν ότι η τρυφή προξενεί περισσότερο πόνο απὸ τ’ ἀγκάθια, κι ότι ακόμη η τρυφὴ περισσότερο από τη μέριμνα καταδαπανά την ψυχή. Ούτε τόσο βασανίζεται κάποιος απὸ τη φροντίδα, όσο απὸ την αφθονία. Κι όπως τ’  αγκάθια απ’ όπου κι αν τα κρατήσουμε ματώνουν τα χέρια, ομοίως και η τρυφὴ και όδια και χέρια και το κεφάλι και τα μάτια κι όλα τὰ μέλη γενικὰ τα καταστρέφει. “Και  είναι ξηρὴ και άγονη. Φέρνει πρόωρα γηρατειά, αμβλύνει τις αισθήσεις, σκοτίζει το λογισμό, τραυματίζει την οξύτητα του νου, κάνει το σώμα πλαδαρό. Γι’ αυτὸ κι οι πτώσεις είναι αδιάκοπες και πυκνὰ τα ναυάγια. Τίποτα δεν είναι τόσο εχθρικὸ και βλαβερὸ στο σώμα, όσο  η τρυφή.  Τίποτα δεν οδηγεί  στη διάρρηξη και τη διάλυση το σώμα, όσο η ασωτία” [άγιος Γρηγόριος Παλαμάς].  Όμως, ας μην ξεχνάμε πως λίγες λέξεις άκουσαν οἱ Νινευίτες απὸ τον Ιωνά κι έδειξαν μετάνοια. Λίγα είδε κι άκουσε ο εκατόνταρχος Λογγίνος τη Μεγάλη Παρασκευὴ κι οδηγήθηκε στην πίστη και στο μαρτύριο. Πρέπει λοιπόν να συντριβεί με την ταπείνωση ο βράχος της υπερηφάνειας, να καούν με τη φλόγα της προσευχής τ᾽ αγκάθια των μεριμνών, να οργωθεί βαθειὰ με το αλέτρι της αυταπάρνησης ο αγρός του βίου μας, να υψωθεί στο κέντρο η σημαία του σταυρού για να τη βλέπουν και νὰ φεύγουν τα εναέρια πνεύματα και να μην “κλέβουν” το θείο σπόρο. Φράκτης αυτού του αγρού ας είναι η αδιάλειπτος προσευχή, ενώ ο καρπός θα αναπτυχθεί ποτίζοντάς τα με δάκρυα μετανοίας. Έτσι ο αγρός εκείνος θα θυμίζει αυτόν που ψάλλει η Εκκλησία μας: “Ταῖς τῶν δακρύων σου ῥοαῖς τῆς ἐρήμου τὸ ἄγονον ἐγεώργησας καὶ τοῖς ἐκ βάθους στεναγμοῖς εἰς ἑκατὸν τοὺς πόνους ἐκαρποφόρησας.”

Δ΄ Η ΓΟΝΙΜΗ ΓΗ: Τέλος το τέταρτο μέρος του σπόρου έπεσε στην καλή, γόνιμη γη κι έδωσε καρπό τριάντα ως εκατό φορές περισσότερο. “Ποία είναι η καλή γη που έκαμε τα εκατόν, τα εξήκοντα και τα τριάκοντα; Εκατόν έκαμε ο τέλειος άνθρωπος, εξήκοντα ο μεσαίος και τριάκοντα ο κατώτερος”. [Α. Κοσμάς Αιτωλός]. Όμως δεν αρκεί να είμαστε μόνο καλοὶ ακροατὲς του Ευαγγελίου. Η «καλὴ γη» που φέρει πολλὴ καρποφορία, σύμφωνα με το λόγο του Κυρίου, είναι αυτοὶ οι οποίοι «ακούσαντες τον λόγον κατέχουσι καὶ καρποφορούσιν εν υπομονή». «Κατέχουσι», δηλαδή κρατούν μέσα τους το λόγο του Θεού και δεν αδιαφορούν, όπως εκείνοι που άφησαν το σπόρο να πέσει στο δρόμο. «Και καρποφορούσιν εν υπομονή», δηλαδή δείχνουν υπομονὴ στις θλίψεις και τους πειρασμούς, κι έτσι ο λόγος του Θεού ριζώνει βαθιά στις ψυχές τους και δε χάνεται, όπως στο πετρώδες έδαφος. Ακόμη, δεν αφήνουν τα αγκάθια να αναπτυχθούν γύρω τους, δεν τους απορροφούν δηλαδὴ οἱ βιοτικὲς μέριμνες κι οι κοσμικὲς επιθυμίες, αλλὰ επιμελούνται τον αγρὸ της ψυχής τους. Τον καθαρίζουν απὸ τα πάθη και φροντίζουν την καλλιέργεια των αρετών.

  ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ: Όπως ο πραγματικός σποριάς δεν ξεχωρίζει το χωράφι του, αλλά απλά ρίχνει το σπόρο παντού και χωρίς διάκριση, έτσι κι ο Κύριος δεν ξεχωρίζει τους ακροατές Του σε πλούσιους και φτωχούς, σοφούς ή μη, οκνούς ή εργατικούς. Μάλιστα, ο Κύριος λέγοντας την παραβολή αυτή δείχνει και στους Μαθητές Του να μην απογοητεύονται, ακόμη κι όταν χάνονται οι περισσότεροι από όσους δέχονται το λόγο. Ας θυμόμαστε, πάντως, πως δεν φτάνει ένα μέρος της αρετής για τη σωτηρία. Ο πιστός, σύμφωνα με την περικοπή, χρειάζεται πρώτα ακριβή ακρόαση [ή και μελέτη] και παντοτινὴ θύμηση κι έπειτα ανδρεία, έπειτα περιφρόνηση του πλούτου κι απελευθέρωση απ’ όλα τα βιωτικά. Αντιθέτως η τρυφή και η αδιαφορία οδηγούν στην πνευματική ακαρπία.

Konsatntinosa.oikonomou@gmail.com 

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

Η ασωτία Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου - συγγραφέα + ΒΙΝΤΕΟ

 

Η ασωτία +ΒΙΝΤΕΟ

Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου - συγγραφέα

Η ασωτία της ανθρωπότητας οδηγεί σε ινστιτούτα αδυνατίσματος ή την ασιτία!

Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΣΟΦΙΑ: Κατά το Σόλωνα ο απότομος πλουτισμός μπορεί να οδηγήσει στην ασωτία: “Η χόρταση γεννά την ύβριν, όταν πολλά πέσουν πλούτη, σε ανθρώπους που δεν έχουνε το νου τους μετρημένο”. Και αλλού γενικεύει: “Ο πλούτος φέρνει τον κορεσμό και ο κορεσμός την ύβριν”. Όπου ύβρις εννοείται η αλαζονία που γεννάται από την ασωτία με κατάληξη την πτώση. Σ' αυτό το συλλογισμό συμφωνεί και ο Πλούταρχος: “Ουδέποτε απορία (έλλειψη) χρημάτων εγέννησεν ασωτίαν”. Κατά τον Πλάτωνα: “Η ζωή που έχει στο μερτικό της την εγκράτεια, είναι πιο ευχάριστη από εκείνη όπου βρίσκονται η ασωτία”.

ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΟΡΟΥ: «Άσωτος» είναι ο άνθρωπος που ζει έκλυτη ζωή, ο διεφθαρμένος, αυτός που σπαταλά χρήματα για να ζήσει μιά τέτοια ζωή, αυτός που φέρνει συμφορά στον εαυτόν του, στην οικογένεια του και στην ευρύτερη κοινωνία. Τελικά ο «άσωτος» είναι αυτός που σου δίνει την εντύπωση ότι δεν έχει ελπίδα σωτηρίας, αυτός που θα φτάσει τελικά σε απελπισία και απόγνωση. Έτσι η ασωτία εκφράζεται ως υπερβολική στροφή προς τις υλικές απολαύσεις, που την συνοδεύει η σπατάλη. Πολλές φορές συμβαίνει να έχουμε όλα τα καλά και τ' αγαθά του κόσμου και πάλι να μη είμαστε ευχαριστημένοι, όπως ο άσωτος υιός του Ευαγγελίου.

Ο ΑΣΩΤΟΣ ΥΙΟΣ: Στο πρόσωπο του άσωτου της Παραβολής αναγνωρίζουμε τον άνθρωπο εκείνο που με την αμαρτία αποκόπτεται από το Θεό. Η παρουσία του Θεού ενοχλεί και πιέζει τον άσωτο. Νομίζει ότι ο Θεός του κάνει τη ζωή μονότονη και κουραστική. Έτσι προσπαθεί να βγάλει από την σκέψη του τον Θεόν εξορίζοντάς τον από την καρδιά του. Βλέπει την ελευθερία ως ασυδοσία. Ο άσωτος λησμονεί ότι η πραγματική ελευθερία συνδέεται με το δεσμό της αγάπης. Γι' αυτό και δεν εμπιστεύεται τον Θεό, ούτε την οικογένεια του. Εμπιστεύεται τις δικές του δυνάμεις. Η αυτονομία κι η αυτάρκεια του εκφράζουν και αλαζονεία, την πηγή κάθε αμαρτίας. Ο άσωτος επιλέγει μια νέα “προοπτική” που τον οδηγεί σε στέρηση και μοναξιά. Τελικά μακριά από την αγάπη προς την οικογένεια του γίνεται και άσημος. Τότε αρχίζει να συναισθάνεται την προσωπική του ενοχή, παραδεχόμενος την αποτυχία της επιλογής του. Η παραδοχή είναι σημαντική γιατί μπορεί να φθάσει κανείς στη συνειδητοποιήση, αλλά ο εγωισμός να μη τον αφήνει να προχωρήσει σε παραδοχή ενοχής. Ο άσωτος παραδέχεται την ενοχή του και η στροφή του προς την μετάνοια εκδηλώνεται με την επιλογή μιας νέας προοπτικής. Η επιλογή θεμελιώνεται στη παραδοχή της αναξιότητάς του. Γι' αυτό και ζητεί να γίνει ισότιμος με υπηρέτη του πατέρα του. Ο άσωτος μετανοεί πραγματικά γιατί δεν ζητά να γίνει πάλι υιός αλλά δούλος, επειδή η πλήρης συναίσθηση της ενοχής του τον κάνει ταπεινό. Ο άσωτος γύρισε στο σπίτι του πατέρα του όταν «ήλθε εις εαυτόν», επειδή είχε καλές κι άριστες αναμνήσεις από το σπίτι του. Θυμήθηκε στην ερημιά του την αγάπη και τις θυσίες του πατέρα και γύρισε να τις ξαναζήσει. Αν είχε κακές αναμνήσεις δεν θα γύριζε. Όσοι έχουμε την ευθύνη της δημιουργίας περιβάλλοντος, στην οικογένεια, στην κοινωνία, στην Εκκλησία, στο Σχολείο πρέπει να προσέξουμε. Το περιβάλλον που δημιουργούμε πρέπει να έχει τέτοια μορφή που να κάνει και τον άσωτον της εποχής μόλις «έλθει εις εαυτόν», να το θυμάται και να ξαναγυρίζει στο σπίτι του για να βρει στοργή. Πολλές φορές άνθρωποι διά μέσου των αιώνων έχουν τη τάση να συμπεριφέρονται ως αμετανόητοι άσωτοι. Αλλά μακριά από την μετάνοια, ακολουθούν δρόμο καταστροφής, της απώλειας, του Ιούδα. Η αμετανοησία του ανθρώπου, που εκφράζεται ως άρνηση στη κλήση του Θεού για σωτηρία, αποτελεί κατά τους Πατέρες το περιεχόμενο της βλασφημίας κατά του αγίου Πνεύματος.

 

Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΤΗΣ ΤΗΣ “ΑΣΩΤΙΑΣ”: Με βάση την συμπεριφορά του αμετανόητου άσωτου ανθρώπου μπορούμε να μιλήσουμε και για την ασωτία της εποχής μας, που εκφράζεται με την άδικη κατανομή της παγκόσμιας παραγωγής αγαθών. Το 5% του πληθυσμού της γης νέμεται το 95% της παγκόσμιας παραγωγής. Η αδικία αυτή αποτελεί ταυτόχρονα και οξύμωρο σχήμα, γιατί το το 5% του πληθυσμού συμβαίνει να είναι σχεδόν όλοι χριστιανοί. Το αποτέλεσμα της σύγχρονης “χριστιανικής” ασωτίας, είναι: To ένα τρίτο των παιδιών της Αφρικής υποσιτίζονται. Ακόμη ετησίως: “13 εκατομμύρια παιδιά πεθαίνουν στις αναπτυσσόμενες χώρες, από αφυδάτωση, λιμό, κ.ά, στερούμενα αγαθών που έχουν τα παιδιά των χριστιανών. 300.000 παιδιά τυφλώνονται από έλλειψη βιταμίνης Α. Στην Ασία 1.000.000 παιδιά, εκπορνεύονται από πλούσιους Ευρωπαίους και Αμερικανούς “χριστιανούς” τουρίστες. Γύρω στα 10.000.000 παιδιά υποφέρουν από aids λόγω ανευθυνότητας των ενηλίκων. 10.000.000 παιδιά είναι ορφανά, επειδή οι γονείς τους πεθαίνουν από φτώχεια και ασθένειες, ενώ 130.000.000 παιδιά δεν έχουν τη δυνατότητα να φοιτούν σε Σχολείο. Οι περισσότεροι θάνατοι των παιδιών θα μπορούσαν να προληφθούν με χορήγηση βασικών εμβολίων που κοστίζουν μόλις 15 ευρώ ανά παιδί. Τέλος στον Τρίτο κόσμο 1.5 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν τη δυνατότητα να γευθούν καθαρό νερό και 2 δισεκατομμύρια δεν έχουν πρόσβαση σε συστήματα υγιεινής.” (Γιούνισεφ). Η ασωτία της εποχής μας θα περιορισθεί με την μετάνοια των ασώτων ανθρώπων της κοινωνίας και την ισοκατανομή των αγαθών της γης. Οι “πολιτισμένοι” της Δύσης άνοιξαν τις χωματερές, αδειάζοντας το γάλα στους δρόμους και πετώντας τους καρπούς της παραγωγής τους σε σκουπιδότοπους. Η ασωτία της Δύσης δεν είναι απλώς μια κοινωνική αδικία σε βάρος συνανθρώπων μας, που στερούνται όσα οι άλλοι πετάνε και κατασπαταλούν, είναι μια ασωτία που οδηγεί στην καταστροφή αυτούς που αδικούνται. Η ασωτία είναι η αμαρτία σε όλες της τις μορφές. Είναι σκλαβιά για τον άνθρωπο. Όποιος πιάστηκε στο δόκανό της έχει έναν άγριο και βάρβαρο δυνάστη, που τον εξαναγκάζει να κάνει αξιοκατάκριτα έργα. Ο δυνάστης αυτός είναι αδίστακτος και ανηλεής για τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος χάνοντας τον σεβασμό και την αγάπη στον Θεό και το συνάνθρωπο φτάνει στην ασωτία.

ΑΣΩΤΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΓΝΩΣΗ: Χειρότερη συνέπεια είναι η απόγνωση. Είναι το αμάρτημα που περιέχει όλα τα άλλα. Είναι καρπός αμετανοησίας. Η παραδοχή του λάθους δρόμου οδηγεί στην αλλαγή ζωής και στην ελευθερία από την αμαρτία. Η αμετανοησία όμως δεν επιτρέπει στον άνθρωπο να συνέλθει και η απόγνωση κλείνει κάθε δρόμο αληθινής επιστροφής και μετάνοιας. Ακόμα όμως και στην έσχατη κατάπτωση υπάρχουν και τότε περιπτώσεις επιστροφής και διόρθωσης. Αυτό συμβαίνει όταν στην πικρή του μεταμέλεια ο άνθρωπος δεν εγκαταλείπει τον εαυτό του στην απόγνωση. Συνέρχεται και αποφασίζει να επιστρέψει. Τότε αρχίζει η πορεία του προς την σωτηρία. Μετάνοια είναι το αίσθημα την ανακούφισης που νοιώθει ο άνθρωπος στην καρδιά του. Είναι νοσταλγία επιστροφής, ελπίδα σωτηρίας.

“ΤΙΜΗΤΕΣ” ΑΣΩΤΙΑΣ: Υπάρχουν όμως και οι “δίκαιοι”, που προβάλλουν τον εαυτό τους σαν κριτή του κάθε ανθρώπου. Αυτοί είναι απάνθρωποι και σκληροί απέναντι στους αμαρτωλούς. Μπορεί να είναι όντως δίκαιοι, πειθαρχικοί και εργατικοί. Αν όμως τους λείπει η αγάπη, τότε η πίστη τους μετατρέπεται σε άγριο και ανεξέλεγκτο φανατισμό και η ελπίδα τους σε ψυχρό υπολογισμό. Η ελεημοσύνη τους καταντά απλή επίδειξη «προς το θεαθήναι». Όλη η ζωή τους είναι μια υποκρισία.

ΕΠΙΜΥΘΙΟ: Η χάρη του Θεού δωρίζεται και γίνεται αποδεκτή από όποιον θέλει να την δεχτεί. Περιμένει ο Θεός το ελάχιστο της προσπάθειας του ανθρώπου, την μετάνοια. Και την αλλαγή την δίνει ο ίδιος, σαν δώρο της χαράς και της αγάπης Του για τον αμαρτωλό που διεσώθη. Το να μην υπολογίζουμε τόσο στα ασήμαντα δικά μας έργα αλλά στην άπειρη χάρη και αγάπη του Θεού μας οδηγεί στο Θεό, όπου υπάρχει για όλους σωτηρία, χαρά και ευφροσύνη.

konstantinosa.oikonomou@gmail.com 

Βιβλιογρ. http://www.sansimera.gr/quotes/authors/4#ixzz2FFKSKhcy

Μητρ. Ζιμπάμπουε και Αγκόλας. Σεραφείμ Κυκκώτη, Η ασωτία της εποχής μας.

ΚΑΙ ΤΟ ΣΧΕΤ. ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: