Κυριακή ΣΤ΄ Λουκά [Ο δαιμονιζόμενος των Γαδαρηνών] + ΒΙΝΤΕΟ

 

Κυριακή ΣΤ΄ Λουκά [Ο δαιμονιζόμενος των Γαδαρηνών] + ΒΙΝΤΕΟ

Λουκ. η΄ 26-39

από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο

  ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ: Η σημερινή ευαγγελική περικοπή που αναφέρεται στο θαύμα του δαιμονισμένου των Γαδαρηνών, αποκαλύπτει μια τραγική πτυχή στη ζωή του ανθρώπου, αλλά ταυτόχρονα μεταφέρει το πιο ελπιδοφόρο μήνυμα στη ζωή του. Η τραγικότητα εστιάζεται στο θέμα της κυριαρχίας του Σατανά, η οποία αποτυπώνει μια ακαταστασία στην καθημερινή ζωή του ανθρώπου που έχει να κάνει με τον εγκλωβισμό του στα δεσμά της δουλείας και του θανάτου. Από την άλλη αποκαλύπτεται ο Χριστός ως μεγάλη μας ελπίδα, γιατί είναι εκείνος που μάς ελευθερώνει από τα έργα και τις δυνάμεις του σατανά και αποκαθιστά την ύπαρξή μας στο αληθινό της μεγαλείο. Η Εκκλησία δεν σταματά να διακηρύσσει διά στόματος του αποστόλου Παύλου ότι ο Κύριος ήλθε στον κόσμο «ίνα καταργήση τον το κράτος έχοντα του θανάτου, τούτ΄ έστι τον διάβολον». Ο Χριστός είναι τελικά ο μεγάλος ελευθερωτής.

Ο ΔΑΙΜΟΝΙΖΟΜΕΝΟΣ: Μόλις έφτασε ο Κύριος στη χώρα των Γαδαρηνών, Τον συνάντησε κάποιος άνθρωπος που είχε κυριευθεί από πολλά δαιμόνια επί πολλά χρόνια και είχε αποθηριωθεί. Δεν φορούσε ρούχα, δεν έμενε σε σπίτι, τριγυρνούσε στα μνήματα. Και επειδή τα δαιμόνια τον έφερναν σε κατάσταση αγριότητας, τον έδεναν οι άνθρωποι από φόβο με αλυσίδες. Αλλά αυτός τις έσπαζε και εξαγριωμένος σερνόταν βίαια από τους δαίμονες στις ερημιές.

  Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ: Αυτό το «αγρίμι» λοιπόν που τρομοκρατούσε τον κόσμο, τώρα τρομοκρατήθηκε καθώς αντίκρισε τον Κύριο, κι από το φόβο του έβγαλε δυνατή κραυγή. Και πέφτοντας στα πόδια του Χριστού, φώναξε δυνατά: “Ποια σχέση υπάρχει ανάμεσα σε μένα και σε σένα, Ιησού, Υιέ του Θεού του υψίστου; Σε παρακαλώ, μη με βασανίσεις και με κλείσεις από τώρα στα σκοτάδια του Άδη”. “Ποιο είναι το όνομά σου;” τον ρώτησε ο Κύριος. Κι εκείνος απάντησε “Λεγεών”, δηλαδή ταξιαρχία. Διότι είχε μέσα του πολλά δαιμόνια. Τότε τα δαιμόνια αυτά άρχισαν να παρακαλούν και πάλι τον Κύριο να μην τους στείλει στα ερέβη του Άδη, αλλά καθώς υπήρχε εκεί κοντά στο βουνό ένα κοπάδι από γουρούνια που έβοσκαν, Τον παρακαλούσαν να τους επιτρέψει να μπουν στα ζώα αυτά. Ο Κύριος τους το επέτρεψε. Ακολούθησε ένα φρικτό θέαμα: μόλις τα δαιμόνια μπήκαν στους χοίρους, το κοπάδι όρμησε μανιασμένα προς το γκρεμό και τα ζώα έπεσαν κάτω στη λίμνη και πνίγηκαν.

Η ΤΥΡΑΝΝΙΑ ΤΩΝ ΔΑΙΜΟΝΩΝ: Μέσα από το θαύμα μπορούμε να δούμε σε ποια κατάσταση οδηγεί ο διάβολος κάθε άνθρωπο που κυριεύει. Τα ακάθαρτα πνεύματα εισερχόμενα στον άνθρωπο, του σαλεύουν νου και ψυχή, απογυμνώνοντάς τον απ’ τη χάρη του Θεού. Τον καθιστούν ακυβέρνητο, κτηνώδη και δαιμονιώδη, οδηγώντας τον μακριά από τους οικείους, σε τόπους φρίκης και θανάτου. Διότι οι δαίμονες, επειδή μισούν Θεό και άνθρωπο, αισθάνονται άφατη ηδονή να ταλαιπωρούν τα όντα του Θεού και να τα οδηγούν στο θάνατο. Το καταχθόνιο αυτό έργο το επιτελούν όχι μόνο στους δαιμονισμένους αλλά σε κάθε άνθρωπο. Ενώ όμως όλοι μας ξέρουμε πόσο κακό προξενούν αλλά και την πανουργία τους, συχνά δελεαζόμαστε από τις υποσχέσεις τους, παρασυρόμαστε και γινόμαστε σκλάβοι στα πάθη και στην εξουσία τους! Γι΄αυτό δεν πρέπει να δίνουμε δικαιώματα στον διάβολο. Θα μας απομακρύνει από το δρόμο του Θεού, καθιστώντας μας ακοινώνητους και θα μας οδηγήσει στην αιώνια απώλεια. Αξίζει όμως να πούμε λίγα λόγια για την κοινωνικότητα που είναι έκδηλη στη ζωή του πιστού σε αντίθεση με την αντικοινωνικότητα που καθίσταται βρόχος στη ζωή του κάθε δαιμονιζόμενου.

Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΤΗΤΑ: Ο χριστιανός εκδηλώνει αυθεντικά την κοινωνικότητά του σ’ ένα πολύ πιο υψηλό επίπεδο. Στον Θεό και με τον Θεό ανακαλύπτει την αληθινή αγάπη και κοινωνεί με όλο τον κόσμο. Όπως ο Χριστός, αφήνει τον εαυτό Του να γίνει πλησίον για κάθε άνθρωπο. Ο χριστιανός δεν μπορεί να αισθάνεται πληρότητα όταν κλείνεται στον εαυτό του και αδιαφορεί για τις ανάγκες του πλησίον του. Ιδιαίτερα στις μέρες μας που η οικονομική κρίση αφήνει πίσω της ανθρώπους που στοιβάζονται στους δρόμους χωρίς εργασία, ανέστιοι, πεινώντες και διψώντες, η αδιαφορία και το προσπέρασμά τους δεν είναι καθόλου συμβατά με την ευαγγελική αλήθεια. Η Εκκλησία, όπως σημειώνει ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, είναι τύπος και εικόνα «του σύμπαντος κόσμου». Αυτό φανερώνει σίγουρα όχι μόνο τη θέση των χριστιανών μέσα στην κοινωνία, αλλά και την αποστολή της Εκκλησίας στον κόσμο.

Η ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΘΑΥΜΑΤΟΣ: Εν συνεχεία το μανιασμένο αυτό «αγρίμι», για να επανέλθουμε στην περικοπή, έγινε ταπεινός μαθητής του Κυρίου. Τρομοκρατημένοι οι χοιροβοσκοί έτρεξαν στην πόλη και ανήγγειλαν το φοβερό γεγονός. Κι άρχισαν οι κάτοικοι της περιοχής να βγαίνουν έκπληκτοι να δουν τι έγινε. Μόλις όμως αντίκρισαν τον πρώην δαιμονισμένο να κάθεται ήρεμα δίπλα στον Κύριο ντυμένο και μυαλωμένο, φοβήθηκαν. Και όλοι με μία φωνή, αντί να ζητήσουν από τον Κύριο να μείνει κοντά τους, Τον παρακάλεσαν να φύγει από τον τόπο τους, επειδή φοβήθηκαν μην τιμωρηθούν κι αυτοί για τις ανομίες τους [για παράδειγμα η εκτροφή χοίρων, κατά το Νόμο, ήταν τότε απαγορευμένη]. Και ο Κύριος έφυγε από κοντά τους. Αντίθετα ο άνθρωπος που θεραπεύτηκε Τον παρακαλούσε να μένει μαζί του. Ο Χριστός όμως του είπε: “Γύρισε στο σπίτι σου για να διηγείσαι τις ευεργεσίες που σου έκανε ο Θεός”. Κι εκείνος έγινε με το λόγο του και με τη ζωή του μάρτυρας της αγάπης του Κυρίου. Έγινε φωτεινό παράδειγμα στον τόπο του και φορέας της χάριτος του Χριστού. Αυτός που απέφευγε κάθε ανθρώπινη κοινωνία έγινε κήρυκας του Κυρίου.

  Ο ΚΥΡΙΟΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣΤΗΣ ΤΩΝ ΠΑΝΤΩΝ: Η ευαγγελική αυτή περικοπή μας κάνει ξεκάθαρο ότι οι δυνάμεις του σκότους βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο και την εξουσία του Κυρίου. Και ότι ο Χριστός είναι ο παντοδύναμος εξουσιαστής των πάντων. Μπροστά του τρέμουν οι δαίμονες, εξαφανίζονται. Σ’ αυτό λοιπόν το δαιμονοκρατούμενο “σήμερα”, όπου πολλοί άνθρωποι παραμορφώνονται παρασυρμένοι από την αρπακτική μανία του διαβόλου, οι πιστοί Χριστιανοί δεν πρέπει να φοβούνται ή να αγωνιούν. Στα χέρια του Χριστού είναι η ιστορία του κόσμου και η δική μας. Αυτός κυβερνά τα σύμπαντα, στα χέρια του είναι η ζωή μας. Ο διάβολος δεν έχει καμία εξουσία επάνω μας, εάν εμείς δεν του τη δώσουμε με την συγκατάθεσή μας. Ας εμπιστευόμαστε λοιπόν τη ζωή μας στον βασιλέα της κτίσεως Κύριο Ιησού, ζώντας μέσα στη χάρη των ιερών Μυστηρίων, για να ασφαλιζόμαστε κάτω από την κραταιά εξουσία του και να πλημμυρίζουμε από το φως του.

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΜΑΣ ΚΑΙ Η ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ: Το συμβάν αυτό δείχνει την πραγματική χριστιανική ελευθερία. Όταν το Άγιο Πνεύμα πλησιάζει τον άνθρωπο, ο άνθρωπος δεν χάνει τον εαυτό του, την προσωπικότητά του· το αντίθετο μάλιστα: μεταβάλλεται από άτομο σε ξεχωριστό πρόσωπο. Δεν χάνει τη λογική του, κάτι που συμβαίνει όταν ο άνθρωπος ρέπει επικίνδυνα προς την αμαρτία και τελικά δαιμονίζεται. Ο άνθρωπος όταν δαιμονισθεί γίνεται παράλογος, ενεργεί για λογαριασμό άλλου, γίνεται αλλόφρων και μιλά με άλλη φωνή. Μεταμορφώνεται ακόμα και σε «χοίρο»! Φθάνει να μην αναγνωρίζει τον εαυτό του και να είναι έρμαιο των παθών του. Τελικά, ο άνθρωπος αλλοτριώνεται από την αμαρτία και αλλάζει. Αποκόπτεται από τον Θεό. Ο διάβολος βγάζει το ιμάτιο του ανθρώπου, δηλαδή τη στολή του βαπτίσματος, κι εκείνος νεκρώνεται. Ο άγιος Μάξιμος αναφέρει ότι τότε «όλος ο άνθρωπος, σώμα και ψυχή, υπόκειται στην επήρεια και αιχμαλωσία του σατανά». Ο Χριστός όμως έρχεται και ζωοποιεί τον άνθρωπο και τον βοηθά στη δύσκολη πορεία του, γίνεται η σκιά του. Αρκεί ο άνθρωπος να το ζητήσει! Με την αδιάλειπτη προσευχή καθώς και με τη συμμετοχή του στη Θεία Ευχαριστία και στα άλλα Μυστήρια της Εκκλησίας. Είναι έτσι, πλησίον του παρηγορώντας τον και δίνοντάς του κουράγιο να συνεχίσει. Αν μετανοήσει, ο Χριστός τον παίρνει από το χέρι και τον μεταφέρει στον αληθινό κόσμο, τον ουράνιο, γίνεται φίλος του και βασιλεύει στην καρδιά του η γαλήνη και η αγαλλίαση. Η συνεχής προσευχή- επικοινωνία με το Θεό δυναμώνει τον άνθρωπο και λειτουργεί ως «πανοπλία» για να αμυνθεί στον πειράζοντα διάβολο. Χρειάζεται βέβαια διαρκής αγώνας και εγρήγορση ώστε να είμαστε προετοιμασμένοι για τις επιθέσεις του πονηρού. Ο αληθινά πιστός άνθρωπος, που αγαπά το Θεό, με όλη την ψυχή και τη διάνοιά του, δεν επαναπαύεται αλλά είναι πάντοτε ετοιμοπόλεμος. Ο άνθρωπος μπορεί και σήμερα να δεχθεί στη ζωή του τον ελευθερωτή Χριστό. Είναι ο μόνος που δύναται να τον απαλλάξει από κάθε καταλυτική δύναμη του κακού και τις δυνάμεις του. Ο Χριστός με την αλήθεια του διασώζει στον άνθρωπο όλα τα χαρακτηριστικά της κατ’ εικόνα Θεού δημιουργίας του. Τον αποκαθιστά στην πιο αυθεντική κοινωνικότητα «ιματισμένον και σωφρονούντα».

  ΟΙ ΣΗΜΕΡΙΝΟΙ ΓΑΔΑΡΗΝΟΙ: Αξίζει ν’ αναφερθούμε και στη συμπεριφορά των κατοίκων της περιοχής μετά τη θεραπεία του δαιμονιζόμενου. Όλοι αυτοί οι κάτοικοι θυμίζουν τον σημερινό υλιστή άνθρωπο, που προδίδει το Θεό για τα πάθη και την «καλοπέρασή» του. Γράφει σχετικά ο Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς: “«ο χοιρώδης βίος εξ αιτίας της ακαθαρσίας του, συμβολίζει κάθε πονηρόν πάθος. Και χοίροι είναι κυρίως αυτοί που περιφέρουν τον ρυπωμένον από την σάρκα χιτώνα. Προϊστάμενοί τους, ένα είδος βοσκών, είναι εκείνοι που υπερέχουν από αυτούς στην ηδυπάθεια, και λαμβάνουν πρόνοιαν για την σάρκα και την δίαιτά τους, εις τρόπον ώστε να εκπληρώνουν την επιθυμία τους.” Ως άλλοι Γαδαρηνοί, κι εμείς σήμερα συχνά εκδιώκουμε τον Θεό από την ζωή μας γιατί δεν μας «συμφέρει». Δεν συμφέρει τα πάθη μας, γιατί ο νόμος του Θεού στέκεται «εμπόδιο» στην αμαρτωλή μας διάθεση και ενοχλεί τα αυτιά μας. Ο λόγος Του και η παρουσία Του εμποδίζουν την διάπραξη της πολυαγαπημένης μας αμαρτίας! Μόνο που δεν κάνουμε τίποτα περισσότερο ή λιγότερο από ό,τι κάνει η πεταλούδα που πλησιάζει ακόρεστα το φως μέχρι που καίγεται. Και τότε ο άνθρωπος βλέπει την υποτιθέμενη «οργή» του Θεού ή την «τιμωρία» Του. Και δεν βλέπει ποτέ την δική του αμαρτία και τις επιπτώσεις της!

   ΠΑΡΑΘΕΜΑ: Ο Α. ΓΡΗΓΌΡΙΟΣ ΠΑΛΑΜΑΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΑΙΜΟΝΙΣΜΕΝΟΥΣ: «Ο ων εκ του Θεού τα ρήματα του Θεού ακούει», λέγει ο Κύριος. Δηλαδή υπακούει στις εντολές του Θεού, και μετατρέπει τους λόγους σε έργα, ζει και πολιτεύεται κατά Χριστόν, εκτελεί το θέλημα του Ουρανίου Πατρός, και γίνεται «κληρονόμος μεν Θεού, συγκληρονόμος δε Χριστού». Όποιος όμως παρακούει τον Θεό, διαπράττει την αμαρτίαν, και επιδίδεται σ’ αυτήν αμετανοήτως. Είναι δούλος της αμαρτίας και ουκ έστιν εκ του Θεού, αλλά εκ του πονηρού», αφού με την κακήν προαίρεση μεταπλάσσει την φύση την οποίαν έλαβεν από τον Θεόν, και την εξομοιώνει με τον πατέρα της απωλείας. [...] Αυτού του είδους οι άνθρωποι είναι αθλιότεροι και από τους φανερά δαιμονιζομένους, έστω και αν διαφεύγουν την προσοχή των πολλών. Πράγματι, ενώ οι δαιμονιζόμενοι κατακόπτουν τα σώματά τους και μερικές φορές βλάπτουν σωματικώς όποιους συναντούν, εκείνοι που δια των πονηρών επιθυμιών έχουν εξομοιωθεί με τον αρχέκακον εχθρό, διαφθείρουν τις ψυχές τις ιδικές τους και όσων τους συναναστρέφονται απρόσεκτα. Και ενώ οι πρώτοι στον καιρό του θανάτου αποβάλλουν μαζί με το σώμα και την επήρεια των δαιμόνων, οι δεύτεροι, επειδή αμαρτάνουν αμετανοήτως, έχουν αθάνατον και αναπόβλητον την βλάβην. Επίσης, τον ενοχλούμενον φανερώς από τον δαίμονα όλοι τον λυπούμεθα όταν τον αντικρύσωμε, ενώ τον φονέα και τον φιλάργυρον, τον υπερήφανον και τον αναίσχυντον, και τον ανυπότακτον και όλους τους ομοίους των, όχι μόνον δεν τους λυπούμεθα, αλλά και τους μισούμε. Διότι ο ένας περιπίπτει στο πάθος ακουσίως, ενώ ο φιλαμαρτήμων, προσελκύει ελευθέρως το κακόν, μερικές φορές μάλιστα αποκρύπτοντας την βλαπτικότητα και την κακοήθεια της νόσου του. Επειδή όμως οι περισσότεροι άνθρωποι δεν είναι σε θέση να αντιληφθούν την εναντίον μας μανίαν του διαβόλου, από τις επιθέσεις εκείνου κατά της ψυχής και από την συνεργία του στην αμαρτία, παρεχώρησεν ο Θεός να υπάρχουν και κατά το σώμα δαιμονοφόρητοι, ώστε να μάθουμε από αυτούς όλοι, πόσον φοβερά είναι η κατάστασις της ψυχής που έκαμε τούτον ένοικόν της δια των πονηρών έργων. Όταν δε ο Μονογενής Υιός του Θεού, από απροσμέτρητον πέλαγος φιλανθρωπίας, έκλινεν ουρανούς και κατήλθε στην γη, για να ελευθερώσει τις ψυχές μας από την τυραννία του διαβόλου, απεδίωκε τα δαιμόνια και από τους φανερά κατά το σώμα δαιμονιζομένους. Το έκαμε αυτό για να παρουσιάσει και να επιβεβαιώσει με την φανερώς ενεργουμένην ελευθερία και ίαση, την γινομένην κρυπτώς ελευθερία και ίαση της ψυχής. Κυρίως γι’ αυτό λοιπόν απομακρύνει τους δαίμονες από τους δαιμονιζομένους, για να μάθωμε ότι αυτός είναι που τους αποδιώκει και από τις ψυχές μας, και μας χαρίζει την αιωνίαν ελευθερίαν.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Αγ. Γρηγορίου του Παλαμά, ΕΠΕ τομ. 11. "Πατερικόν Κυριακοδρόμιον", σελίς 347 και εξής. Επιμέλεια: Δημήτρης Δημουλάς. Χριστάκης Ευσταθίου, Εκκλησία Κύπρου: Πρόσωπο και κοινωνία, «Ιματισμένον και σωφρονούντα». Ο Σωτήρ, τεύχος 1987.

Διαδικτυακός τόπος Ορθόδοξη Σπίθα: https://www.youtube.com/channel/UCzBuFRjPP8ZdvtRf4kY3r3w konstantinosa.oikonomou@gmail.com

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

Η κενοδοξία Προς άγραν ... δόξης! του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου - συγγραφέα + ΒΙΝΤΕΟ

 

                            Προς άγραν ... δόξης! Η κενοδοξία 

                                + ΒΙΝΤΕΟ

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου - συγγραφέα

 

 “Κενόδοξος” σημαίνει αυτός που δεν έχει ουσιαστικά στόχους στη ζωή του, ο κυνηγός εφή-μερων και πρo-σκαιρης δόξας, ενώ “ματαιόδοξος”, αυτός που επιδιώκει να γίνεται αντι-κείμενο θαυμασμού, ο χαρακτηριζόμενος από έπαρση.

  ΜΟΡΦΕΣ: Η κενοδοξία ή ματαιοδοξία ως πάθος, πηγή πολλών ψυχικών νόσων, εμφανίζεται με δύο μορφές-βαθμίδες. Η πρώτη αναφέρεται στην επινόηση τρόπων ανόδου του ατόμου με σκοπό την αποκόμιση ωφελημάτων. Είναι αλαζονική επίδειξη για αγαθά που πιστεύει ότι κατέχει. Εκδηλώνεται με την επιθυμία να αποσπά θαυμασμό, επαίνους, κολακείες. Ο ματαιόδοξος καυχάται για αγαθά που έχουν σαρκική και γήινη φύση. Από την κατοχή αυτών αναμένει την ανθρώπινη δόξα, όπως ένα παιδί καμαρώνει για καινούρια παπούτσια, ή ρούχα. Ο ματαιόδοξος καυχάται ακόμη για δωρεές που η φύση του έχει χορηγήσει, όπως ομορφιά, φωνή, παράστημα, μυώνες αλλά και ρούχα, κοσμήματα, κ.ά. Κενοδοξία δηλώνει ακόμη η επίδειξη νοητικών αρετών, (ευφυία, μνήμη, γνώση). Η κενοδοξία οδηγεί τον άνθρωπο σε έπαρση, ναρκισσισμό και επιθυμία επίτευξης κοινωνικής ανέλιξης.

Το δεύτερο είδος-στάδιο της κενοδοξίας τροφοδοτείται από επιθυμία φήμης για πνευματικά και “κρυμμένα” αγαθά. Ο ματαιόδοξος αυτοκαυχάται ή περιγράφει αρετές ή αγώνες, έχοντας σκοπό θαυμασμό και επαίνους. Ακόμη και όταν ο άνθρωπος μάχεται διάφορα πάθη, πολιορκείται από τη δεύτερη βαθμίδα της κενοδοξίας. «Πνεύμα κενοδοξίας χαίρει, ορών πληθυνομένην αρετήν» (Άγιος Ιωάννης Κλίμακος). Η κενοδοξία μπορεί να καταλαμβάνει μόνη της τη θέση όλων των υπόλοιπων παθών, διαθέτοντας ασυνήθιστη δύναμη, ενώ καθίστανται ιδιαίτερα δύσκολες η εντόπιση και η καταπολέμησή της. Καθετί είναι δυνατόν ν' αποτελέσει αφορμή ματαιοδοξίας: «χαλεπόν διαφυγείν τον της κενοδοξίας λογισμόν· ο γαρ ποιείς εις καθαίρεσιν αυτού τούτο αρχή σοι κενοδοξίας ετέρας καθίσταται» (Ευάγριος). Υπό την επιρροή τής κενοδοξίας, η άσκηση αποδεικνύεται ανώφελη, ενώ οι εμφανιζόμενες αρετές είναι απατηλές και τα χαρίσματα φαινομενικά¹. Ο άνθρωπος εισπράττει ηδονή από την κενοδοξία και η ηδονή τον προσκολλά ισχυρότερα στο πάθος. Για να εξακολουθήσει να τη λαμβάνει, πράττει οτιδήποτε. Οι Πατέρες θεωρούν την κενοδοξία μανιώδη νόσο. Ο Απόστολος Παύλος διδάσκει ότι η αυτοκαύχηση είναι αφροσύνη (Β' Κορ. ιβ΄ 11), σημειώνοντας ότι ο δαίμονας της κενοδοξίας καταλαμβάνει την ψυχή, οδηγώντας το νου σε σύγχυση μέχρι παραφοράς.

ΠΑΘΟΣ: Η παθολογικότητα της κενοδοξίας, οφείλεται στη διαστροφή της φυσιολογικής στάσης με την εκτροπή από το «κατά φύσιν» στο «παρά φύσιν». Η τάση του ανθρώπου προς τη δόξα είναι θεόσδοτη, αλλά επρόκειτο για θεία καύχηση που προοριζόταν να λάβει μέσω της ένωσής του με το Θεό και όχι για «καύχησιν κατά σάρκα» (Β' Κορ. ια΄ 18). «Φύσει τη ψυχή το δόξης επιθυμείν, αλλά της άνω», (Ιωάννης Σιναϊτης). Άλλωστε: «Ο καυχώμενος εν Κυρίω καυχάσθω» (Α' Κορ. α΄ 31). Η δόξα-καύχηση που ο άνθρωπος δέχεται από το Θεό με μετοχή στη δόξα Του (Ωριγένης), αντιστοιχεί στο σκοπό της ανθρώπινης φύσης που ο Θεός μας προέσφερε. Με την απομάκρυνσή του από το Θεό, ο άνθρωπος σταμάτησε να τείνει προς την “εκ φύσεως” δόξα. Επιθυμεί τη δόξα, διεστραμμένη, στον αισθητό κόσμο, μετατρέποντάς την σε “παρά φύσιν”. Βρίσκει υποκατάστατα πνευματικής δόξας, που έχασε, στην κοσμική, «κατά σάρκα» δόξα. Όμως και αλλιώς η κενοδοξία συνιστά φυσική διαστροφή. Η «φύση» περιλαμβάνει όλα τ' αγαθά, που ο άνθρωπος έλαβε από το Θεό: έμφυτες ή επίκτητες ιδιότητές, αρετές, υλικά αγαθά. Χρησιμοποιώντας αυτά για τη δική του δόξα, αντί να τα θέτει στη διακονία της θείας δόξας, ο κενόδοξος, «νόθον την αρετήν καθίστησι» (Άγιος Μάξιμος).

ΨΕΥΔΗΣ ΕΙΚΟΝΑ: Η κενοδοξία, ως μανία, βυθίζει τον άνθρωπο σε απάτη, ψευδαίσθηση, παραλήρημα. Ο Νικήτας Στηθάτος, διαπιστώνει ότι αποκαλύπτει διακοπή πίστης στο Θεό και προσκόλληση στον κόσμο, διότι ο ματαιόδοξος πιστεύει στους ανθρώπους των οποίων επιζητεί εκτίμηση και επαίνους. Ο κενόδοξος αγνοεί την αληθινή αξία των πραγμάτων, αποδίδοντας σ' αυτά σημασία, που ουσιαστικά δεν έχουν. Ενεργεί σα να είχαν απόλυτη και μόνιμη αξία, ενώ είναι κατεξοχήν πρόσκαιρα. Το ίδιο το όνομα της κενο-δοξίας φανερώνει το χαρακτήρα της: μάταιος, άδειος, άστατος, όπως ο κόσμος, που η μορφή του περνά και φεύγει (Β' Κορ. ζ΄ 31). Η ματαιοδοξία από τον κόσμο αντλεί την τροφή της, ενώ ο προφήτης Ησαΐας την χαρακτηρίζει άνθος του χόρτου (Ησ. Μ΄ 6-7), ασταθές όνειρο χωρίς διάρκεια. «Τί εστι τα ανθρώπινα πράγματα; Τέφρα και κόνις, ωσεί χνους κατά πρόσωπον ανέμου, καπνός και σκιά, όναρ και μύθος, άνεμος και αήρ χαύνος απλώς διαρρέων, πτερόν ουχ ιστάμενον, ρεύμα παρατρέχον», (Ιωάννης Χρυσόστομος). Φαίνεται ότι ο κενόδοξος έχει αίσθηση για τον κόσμο αντίστροφη της πραγματικής, σαν τον κόσμο των ειδώλων, που περιγράφει ο Πλάτων, εκδηλώνοντας ψευδαισθητική αυτογνωσία, αποδίδοντας στον εαυτό του ανύπαρκτες αρετές, ενώ δε βλέπει πάθη, που τον έχουν καταλάβει. Αυταπατάται καυχώμενος για αρετές που ίσως διαθέτει, θεωρώντας τον εαυτό του πηγή και ιδιοκτήτη των αρετών. Όμως, μόλις ο άνθρωπος αρχίσει να καυχάται για αρετές του, παύει να είναι ενάρετος, εξαιτίας της καύχησης, ενώ αυτοεπαινείται τον για πνευματικό πλούτο που δεν κατέχει πλέον. Όσοι ενεργούν για να δοξασθούν από τους ανθρώπους έχουν ήδη λάβει την αμοιβή τους, λέγει ο Κύριος προσθέττοντας: «Ουαί όταν καλώς υμάς είπωσι πάντες οι άνθρωποι» (Λουκ. στ΄ 26).

ΗΔΟΝΗ ΚΑΙ ΟΔΥΝΗ: Ο Αγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος σημειώνει για τη δοξομανία: «τυραννικόν το πάθος και συνεχώς ενοχλούν». Ο Αγιος Μάρκος ο Ερημίτης παρατηρεί: «Όταν ίδης λογισμόν, ανθρωπίνην σοι δόξαν υπαγορεύοντα, γίνωσκε σαφώς ότι αισχύνην σοι κατασκευάζει». Η τύρβη του κενόδοξου για επαίνους, πολλαπλασιάζεται όταν η κενοδοξία δεν ικανοποιείται. Τότε ο ματαιόδοξος μη θαυμασόμενος, οδηγείται στο αντίθετο αποτέλεσμα. «Κενοδοξία αντί τιμής πολλάκις ατιμίας εγένετο πρόξενος» (Αγιος Ιωάννης Κλίμακος). Αντί επαίνων, ο κενόδοξος έλκει μίσος, φθόνο και ζήλεια, γεννά κριτικές και σαρκασμούς, ιδιαίτερα όταν η ματαιοδοξία του εκδηλώνεται με λόγια του. Τέτοια κατάσταση φέρνει στον άνθρωπο οδύνη, θλίψη στα όρια της κατάθλιψης και αγωνία στα όρια του άγχους, καθώς στερείται την αναμενόμενη ηδονή, ενώ αντιμετωπίζει και την επιθετικότητα άλλων. Με την έμπνευσή της κενοδοξίας, ο άνθρωπος φαντάζεται κάθε είδους ιδιότητες, αρετές, αγαθά, “οραματιζόμενος” τον εαυτό του μέτοχο νοερών καταστάσεων που αξίζουν εγκωμιαστικής αναγνώρισης. Παθολογική συνέπεια του γεγονότος αυτού είναι η απόσπασή του από την πραγματικότητα, ο περιορισμός της δράσης στα απαραίτητα και η παράλυση του δυναμισμού, ωσότου φτάσει η ψυχή του σε κατάσταση νάρκωσης. Η διαδικασία της φαντασίωσης προσφέρει ευνοϊκό έδαφος στο δαίμονα της κενοδοξίας, που συνηθίζει να επιτίθεται την ώρα της προσευχής, (Παλλάδιος). Τα αποτελέσματα της κενοδοξίας είναι πολλά. Οδηγεί στον πνευματικό θάνατο, τυφλώνει το νου (Μάρκος Ερημίτης), ταράσσει (Ισαάκ Σύρος), καταστρέφει αρετές (Μακάριος Αιγυπτιος) καθιστώντας τις πνευματικές προσπάθειες άχρηστες. Μέσω της κενοδοξίας, ο άνθρωπος διαστρέφει τις προσπάθειές του από το φυσιολογικό σκοπό κάνοντάς τις υπηρέτες τής δικής του δόξας. Η απώλεια των καρπών τής άσκησης οδηγεί στη δημιουργία κατάστασης οδύνης, αντί ηδονής, στην ψυχή του. Αυτή, στερούμενη τα πολυτιμότερα αγαθά και την πνευματική απόλαυση, που εισέπραττε, βρίσκεται κενή, εγκαταλελειμμένη, ταραγμένη, βιώνοντας μόνιμα έλλειψη ικανοποίησης, γιατί, η ηδονή από την κενοδοξία προσφέρει παροδικό “γέμισμα”, βυθίζοντάς την στην απογοήτευση και την πικρία.

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ: Η κενοδοξία γεννά την υπερηφάνια, της οποίας είναι μητέρα, καθώς και των συνδεόμενων παθών: βλασφημίας, κατάκρισης, φιλαρχίας, σκληροκαρδίας, μνησικακίας και ζήλειας. Γεννιούνται επιπλέον από αυτή: υποκρισία, μωρολογία, φιλαργυρία, πλεονεξία, λύπη (Κλίμαξ), απιστία (Εφραίμ Σύρος). «Τα μετά ταραχής και κενοδοξίας γινόμενα των δαιμόνων εστί», λέει ο Αγιος Ιωάννης Γάζης. Εάν οι δαίμονες δεν την εισάγουν στην ψυχή, επωφελούνται ωστόσο από την παρουσία της στην ψυχή, ώστε να την υποδουλώσουν στην καταστροφική τους δράση. “Ώσπερ διά θυρίδος τινός σκοτεινής εισπηδώντες τας ψυχάς διαρπάζουσιν», (Διάδοχος Φωτικής). Όποιος δέχεται μέσα του το πάθος αυτό εκπληρώνει το θέλημα του διαβόλου, για να καταλήξει τελικά να γίνει σκλάβος και παιχνίδι του.

Konsatntinosa.oikonomou@gmail.com

1Jean Claude Larchet, Θεραπευτική των πνευματικών νοσημάτων, Εκδόσεις "Αποστολική Διακονία Μετάφραση: ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΟΥΛΑΣ

Το βίντεο εδώ:

Το Σύμπαν + ΒΙΝΤΕΟ Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου - συγγραφέα

 

Το Σύμπαν + ΒΙΝΤΕΟ

Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου - συγγραφέα

     

H Ξυλογραφία του Φλαμαριόν (1888), μια από τις πιο γνωστές καλλιτεχνικές απεικονίσεις του σύμπαντος (επιχρωματισμένη έκδοση του 1998)

Το Σύμπαν, σύμφωνα με την επιστήμη, αφορά το χωροχρονικό συνεχές, στο οποίο περιλαμβάνεται το σύνολο της ύλης και της ενέργειας. Το σύμπαν, στις μεγάλες διαστάσεις του, είναι αντικείμενο μελέτης της επιστήμης της αστροφυσικής, ενώ στις πολύ μικρές διαστάσεις, της κβαντομηχανικής. Οι γνωστές μορφές της ενέργειας, όπως το φως, η θερμότητα, κ.ά. συνδέονται με την ύλη μέσα από σχέσεις ανταλλαγής. Σύμφωνα με την σύγχρονη Φυσική, υπάρχει ισοδυναμία μεταξύ ύλης και ενέργειας, οπότε και οι δύο συνολικά απαρτίζουν το σύμπαν. Μέσα στο σύμπαν περιλαμβάνεται και η λεγόμενη σκοτεινή ύλη. Το σύμπαν αφορά τη σημερινή κατάσταση της ύλης και της ενέργειάς του. Η εικόνα της παρατήρησης π.χ. αστέρων ή γαλαξιών είναι ψευδής σε ότι αφορά το παρόν και δεν εκφράζει αναγκαστικά τη μορφή που έχει το σύμπαν σήμερα, καθώς ένας αστέρας π.χ. μπορεί να έχει πάψει να υπάρχει και να μην το γνωρίζουμε ακόμα, γιατί δεν έχει φτάσει σε μάς η πληροφορία αυτή μέσω του φωτός! Η εικόνα του παρελθόντος, με βάση την ισοδυναμία ύλης και ενέργειας, βοηθά να εκτιμήσουμε ποσοτικά το σύνολό του Σύμπαντος.

ΣΧΗΜΑ: Το Σύμπαν, για την πλειονότητα των αστροφυσικών, δεν είναι ούτε «άμορφο» ούτε «άπειρο», αλλά έχει πέρατα. Δηλαδή το Σύμπαν είναι περιορισμένο, «περατό» [Α. Αϊνστάιν]. Θεωρίες όπως αυτή της μεγάλης έκρηξης [bing bang] εκτιμούν ότι το σχήμα του Σύμπαντος είναι, το πιθανότερο, υπερ-σφαιρικό. Μια υπερσφαίρα οριζόμενη σε τέσσερις διαστάσεις(!) μπορεί να κατανοηθεί, απλοϊκά, ως μια σφαίρα τριών μεν διαστάσεων, της οποίας όμως η ακτίνα συνεχώς μεταβάλλεται, [όπως ένα μπαλόνι που αείποτε φουσκώνει]. Αυτή η διαστολή φαίνεται πως συνεχίζεται από τη δημιουργία του μέχρι σήμερα, σύμφωνα με το μοντέλο της μεγάλης έκρηξης.

ΕΚΤΑΣΗ: Επειδή οι αποστάσεις μεταξύ των ουρανίων σωμάτων είναι πάρα πολύ μεγάλες, θεωρήθηκε αναγκαίο στην Αστρονομία να χρησιμοποιηθεί μια μεγάλη μονάδα μήκους, που ονομάζεται έτος φωτός (ε.φ.) [light year (l.y.)]. Το έτος φωτός είναι η απόσταση που διανύει το φως, με τη γνωστή ταχύτητά του [σχεδόν 300.000 km/s (299.792,458 km/s)] σε χρονική διάρκεια ενός έτους. Tο έτος φωτός ισούται με 9,465×10¹² km [9.465.000.000.000 χλμ.= περίπου 9,5 τρις χλμ!] Παρά τη μεγάλη ισχύ των σημερινών τηλεσκοπίων το πέρας του Σύμπαντος δεν είναι καν αντιληπτό. Από το Αστεροσκοπείο Palomar, (ένα από τα μεγαλύτερα τηλεσκόπια του κόσμου), διακρίνονται ουράνια σώματα και πέραν της απόστασης των 2 δισεκατομμυρίων ε.φ.! Επίσης, από μεγάλα ραδιοτηλεσκόπια είναι δυνατόν οι αστρονόμοι να διεισδύσουν στον χώρο του Σύμπαντος μέχρι των έξι δισεκατομμυρίων ε.φ.!! Και όμως το Σύμπαν τελικά είναι τόσο μεγάλο, που θα χρειασθεί να κατασκευασθούν πολύ ισχυρότερα τηλεσκόπια για να κατορθωθεί να γίνει αντιληπτή η έκτασή του στο σύνολό της. Η έκταση του ορατού Σύμπαντος είναι συνδεδεμένη με την ηλικία του, της οποίας η πιο ακριβής εκτίμηση αυτή τη στιγμή είναι περίπου 14 δισεκατομμύρια έτη. Με βάση την ειδική σχετικότητα, η ακτίνα του εκτιμάται στα 13,7-14 δισεκατομμύρια ε.φ., δηλαδή η απόσταση που μπορεί να έχει διανύσει το φως στο προηγούμενο χρονικό διάστημα από την εποχή του Big Bang!. Όμως με βάση τη γενική σχετικότητα, λόγω της διαστολής του χώρου, η ακτίνα του ορατού Σύμπαντος εκτιμάται τρεις φορές μεγαλύτερη, στα 46 δισεκατομμύρια ε.φ.! Υποθέτοντας ότι το Σύμπαν είναι σχεδόν επίπεδο ως προς την καμπυλότητά του, ο όγκος του υπολογίζεται σε 3×10⁸⁰ κ.μ. [αλλιώς το 3 ακολουθούμενο από ογδόντα μηδενικά κ.μ.!!]. Η διάμετρος ενός μεσαίου μεγέθους γαλαξία είναι της τάξης των 40.000 ε.φ. και η μέση απόσταση μεταξύ δύο μεγάλων γαλαξιών είναι της τάξης των 2 εκατομμύριων ε.φ.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ: Το ορατό Σύμπαν περιέχει περίπου 3 ως 7×10²² άστρα, τα οποία είναι οργανωμένα σε περίπου 8×10¹⁰ [80 δις] γαλαξίες και οι οποίοι με την σειρά τους συγκροτούν σμήνη και υπερσμήνη. Η χωρική καμπυλότητα του ορατού Σύμπαντος είναι κοντά στο μηδέν, η οποία σύμφωνα με τα σύγχρονα κοσμολογικά μοντέλα δείχνει ότι η παράμετρη πυκνότητα του Σύμπαντος πρέπει να είναι κοντά σε μία συγκεκριμένη κρίσιμη τιμή. Η τιμή αυτή έχει υπολογισθεί σε περίπου 5,9 άτομα υδρογόνου ανά κυβικό μέτρο. Σύγχρονες παρατηρήσεις υπολογίζουν την ορατή ύλη στο 4,6% του περιεχομένου του ορατού Σύμπαντος, με το υπόλοιπο 23% να αποτελείται από ψυχρή σκοτεινή ύλη και περίπου 72% από σκοτεινή ενέργεια. Συνεπώς, το ορατό Σύμπαν έχει μία μέση πυκνότητα ορατής ύλης περίπου 0,27 ατόμων υδρογόνου ανά κυβικό μέτρο!

ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΟΥΡΑΝΙΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ: Όλα τα ουράνια σώματα του Σύμπαντος ανήκουν σε δύο συστήματα: Α΄ Στο Ηλιακό Σύστημα ή Κοπερνίκειο¹, στο οποίο περιλαμβάνονται ο Ήλιος, οι πλανήτες, οι δορυφόροι τους, οι κομήτες, οι διάττοντες αστέρες, οι αστεροειδείς και οι αερόλιθοι. Β΄ Στο σύστημα των απλανών που περιλαμβάνει τους αστέρες και τα νεφελώματα.

ΕΙΔΗ ΟΥΡΑΝΙΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ: Γενικά τα ουράνια σώματα διακρίνονται σε πλανήτες και απλανείς ή αστέρες. Πλανήτες είναι τα ουράνια σώματα που κινούνται (πλανώνται) γύρω από τον Ήλιο σε ελλειπτικές τροχιές σύμφωνα με τους νόμους του Κέπλερ. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα των Πλανητών είναι: 1. Μεταβάλλονται οι γωνιώδεις αποστάσεις μεταξύ τους και σε σχέση με τους απλανείς. 2. Είναι σώματα ετερόφωτα. 3. Το εκπεμπόμενο από αυτούς φως είναι σταθερό. 4. Όταν τους παρατηρούμε τηλεσκοπικά, μεγεθύνονται λόγω της μικρής σχετικά απόστασης. Απλανείς ή αστέρες είναι οι πολύ απομακρυσμένοι ήλιοι, δηλαδή οι αστέρες που μένουν ακίνητοι στο χώρο (δεν πλανώνται). Χαρακτηριστικά γνωρίσματα των απλανών είναι: 1. Δεν μεταβάλλονται οι μεταξύ τους γωνιώδεις αποστάσεις. 2. Είναι σώματα αυτόφωτα. 3. Παρατηρούμενοι με τηλεσκόπιο δεν μεγεθύνονται λόγω της πολύ μεγάλης απόστασης. 4. Το εκπεμπόμενο απ΄ αυτούς φως δεν είναι σταθερό, αλλά παρουσιάζει στίλβη².

1. Ονομάζεται και Κοπερνίκειο Σύστημα από το όνομα του αστρονόμου, που βασιζόμενος στη θεωρία των Πυθαγόρειων, απέδειξε ότι ο Ήλιος είναι ακίνητος και περί αυτόν περιφέρονται η Γη, οι Πλανήτες και οι δορυφόροι τους. Πριν την εποχή του Κοπέρνικου, ήταν σε χρήση το Πτολεμαϊκό σύστημα όπου η Γη ήταν το ακίνητο κέντρο και γύρω της περιφέρονταν ο Ήλιος, οι Πλανήτες και οι δορυφόροι τους.

2. Στίλβη είναι η μεταβολή λαμπρότητας των αστέρων, συνδυασμένη με εμφάνιση σπινθηρισμών. Οι κινήσεις του αέρα μεταβάλλουν ακανόνιστα τη διάθλασή τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μεταβολή στην ένταση της φωτεινής δέσμης, οπότε εμφανίζεται το φαινόμενο της στίλβης. Όταν πνέει ισχυρός άνεμος και ο αστέρας βρίσκεται χαμηλά στον ορίζοντα, το φαινόμενο είναι εντονότερο. Η στίλβη επηρεάζει δυσμενώς τις αστρονομικές παρατηρήσεις.

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

Κυριακή Γ Λουκά: Η ανάσταση του γιου της Χήρας στη Ναϊν. [Λουκ. Ζ΄ 11-16] + ΒΙΝΤΕΟ του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου, συγγραφέα

Κυριακή Γ Λουκά: Η ανάσταση του γιου της Χήρας στη Ναϊν. [Λουκ. Ζ΄ 11-16] + ΒΙΝΤΕΟ

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου, συγγραφέα

   

  ΜΗ ΚΛΑΙΕ!: Δεύτερη φορά επισκέφθηκε ο θάνατος την γυναίκα αυτή της Ναϊν. Έχοντας χάσει το σύζυγο της, σήμερα κηδεύει το μονάκριβο παιδί της. Πένθος βαρύ και οδυνηρό αυτό της μητέρας της σημερινής ευαγγελικής περικοπής. Κηδεία συγκινητική, αφού ο πόνος και τα δάκρυα τούτης της γυναίκας προέρχονται από βαθειά πληγή. Λαός πολύς παρακολουθεί την κηδεία, συμπαραστάτης στη δυστυχισμένη μητέρα. Όταν την βλέπει ο Κύριος, τη σπλαχνίζεται, συγκινείται και τη λυπάται βαθύτατα. Μετέχοντας στη θλίψη της, της λέει: « Μη κλαίς». Της το λέει αυτό για να την παρηγορήσει και να την ενισχύσει, συμπαριστάμενος στο πένθος της, μα και γιατί σε λίγο ο μονάκριβός της γιος, θα ξαναγύριζε στη ζωή. Ο παρήγορος αυτός λόγος του Κυρίου, μας διδάσκει πώς πρέπει να φερόμαστε στις ώρες του πένθους και του πόνου μας.

ΤΟ ΠΕΝΘΟΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ: Είναι αλήθεια ότι ο θάνατος είναι η μόνη “σταθερά” στη ζωή μας. Όλοι ανεξαίρετα θα τον υποστούμε, όσο κι αν μας είναι ανεπιθύμητος. Γι’αυτό και είναι αδύνατο να μη πονέσουμε, να μη κλάψουμε, όταν ο θάνατος αρπάξει κάποιον προσφιλή μας. Φυσικό είναι να πονέσουμε και να δακρύσουμε, αφού και ο ίδιος ο Κύριος δάκρυσε στον τάφο του φίλου Του Λαζάρου. Το πένθος όμως του πιστού δεν πρέπει να είναι υπερβολικό. Δεν πρέπει να φθάνει σε ακρότητες, κλάμα απαρηγόρητο, και γογγυσμούς εναντίον του Θεού. Λυπούνται βέβαια και οι πιστοί στο πένθος. Η λύπη τους όμως είναι συγκρατημένη, δεν μοιάζει με τη λύπη των απίστων, που παραλύει και οδηγεί στην απελπισία. Το λέει άλλωςτε ξεκάθαρα ο Απόστολος Παύλος: «Θέλουμε να ξέρετε, αδελφοί,τι θα γίνει με αυτούς που πέθαναν, για να μη λυπάστε κι εσείς όπως και οι άλλοι που δεν ελπίζουν πουθενά. Εμείς πιστεύουμε ότι ο Ιησούς πέθανε κι αναστήθηκε· το ίδιο πιστεύουμε κι ότι αυτούς που πέθαναν πιστεύοντας στον Ιησού, ο Θεός θα τους αναστήσει για να ζήσουν μαζί Του». (Α΄Θεσσ. δ΄13–14). Οι πρώτοι χριστιανοί, έκλαιγαν βέβαια τους νεκρούς τους, αλλά δεν έφθαναν ποτέ στην απελπισία. Οι επιγραφές που έθεταν στους τάφους των συγγενών τους, πολλές από τις οποίες σώζονται, φανερώνουν πόσο ήρεμο ήταν το πένθος τους. Όλες οι επιγραφές, μιλούν για τη βεβαιότητα της μέλλουσας ζωής, την αθανασία και τη μακαριότητα των ουρανών. Για την αρχαία Εκκλησία, ο μαρτυρικός θάνατος ενός πιστού, δεν ήταν υπόθεση θρήνων και οδυρμών, αλλά αφορμή διδασκαλίας και παραδειγματισμού των επιζώντων. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, πως η μέρα θανάτου ενός μάρτυρα, είναι μέρα γιορτής και πανήγυρης. Έτσι και οι σημερινοί πιστοί, χρειάζεται να σκεφτόμαστε πως ο Θεός είναι πηγή και χορηγός της ζωής. Εκείνος κρίνει πότε και πώς πρέπει να φύγει κάποιος από τον κόσμο αυτό. Γι’αυτό και δεν πρέπει να μεμψιμοιρούμε για τους πενθούντας οικείους τους, γιατί ποτέ δεν αφήνει ο Κύριος απροστάτευτους αυτούς που μένουν ορφανοί. Γίνεται, πατέρας των ορφανών, αναλαμβάνοντάς τους όλους υπό την προστασία Του (Ψαλμ. Ρμε΄, 9 ). Ο Θεός δεν αδιαφορεί “για του ορφανού τη δέηση, ούτε και για τη χήρα που ξεσπά σε παράπονα” (Σ.Σειράχ λε΄ 14). Είναι αναρίθμητα τα παραδείγματα μέσα από την καθημερινή ζωή, που βεβαιώνουν την αλήθεια των λόγων αυτών. Κι έχουμε πράγματι ορφανά και απροστάτευτα που προοδεύουν και τακτοποιούνται με τρόπο θαυμαστό. Χήρες και ορφανά, που χωρίς να χάνουν πίστη και ελπίδα στο Θεό, να βρίσκουν σύντομα το δρόμο τους, να συνέρχονται από τις θλίψεις και να υπερνικούν τις δυσκολίες της ζωής.

ΠΙΣΤΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ: Μαζί όμως με την εμπιστοσύνη, χρειάζεται ν’ αυξηθεί και η πίστη μας, σ’ όσα μας είπε Εκείνος, για την Ανάσταση νεκρών και τη μέλλουσα ζωή. Για το Θεό ο θάνατος είναι ύπνος, γιατί μας βεβαιώνει ότι θα έλθει ώρα κατά την οποία όλοι οι κεκοιμημένοι, θ’ ακούσουν τη φωνή του Κυρίου, που θα τους διατάζει να αναστηθούν. Και θα βγουν από τα μνήματα, κι όσοι έπραξαν στον επίγειο βίο τους τα αγαθά, θ’ αναστηθούν για να απολαύσουν τη μακαρία και αιώνια ζωή, εκείνοι δε που έπραξαν τα κακά, θ’ αναστηθούν για να δικασθούν και να κατακριθούν (Ιωάν. ε´ 28 – 29). Συνεπώς, οι νεκροί μας δεν χάθηκαν, αλλά ζουν. Κοιμούνται και περιμένουν ν’ακουσθεί η φωνή του Αρχαγγέλου που θα σημάνει την ανάσταση όλων. Άλλωστε κι εμείς, αυτό απαγγέλλουμε με το Σύμβολο της Πίστεως: “Προσδοκώ ανάστασιν νεκρών και ζωήν του μέλλοντος αιώνος”! Αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε. Πόνος και θάνατος είναι ο κλήρος μας από την τραγική μέρα της εξορίας μας. Από τη στιγμή που το χέρι της Εύας κινήθηκε προς τον απαγορευμένο καρπό και νικήθηκε από τον πειρασμό. Από τότε η γη μας, από Παράδεισος θείας αγάπης έγινε τόπος εξορίας και θανάτου, μια “κοιλάδα του κλαυθμώνος”. Τούτος ο κόσμος δεν είναι όμως η πατρίδα μας. Είναι απλώς τόπος πρόσκαιρης εξορίας. Γι’ αυτό ας έχουμε πάντοτε στο νου μας την Ανάσταση του Κυρίου. Η Ανάσταση δίνει εγγύηση σ’ όσους από μας έχουμε προσφιλείς κοιμηθέντες, ότι θα τους δούμε και πάλι. Με την ελπίδα αυτή ας γεμίζει πάντα η καρδιά μας. Και όταν έλθουν μέρες πένθους, ας μη είμαστε απαρηγόρητοι, μα το πένθος μας να είναι πένθος ήρεμο, αληθινά χριστιανικό.

   ΝΕΑΝΙΣΚΕ ΕΓΕΡΘΗΤΙ: Ο Ιησούς, συνεχίζει η ευαγγελική περικοπή, προχώρησε, ακούμπησε τη σορό και, είπε, “νεανίσκε, σοι λέγω, εγέρθητι!” και ανακάθισε ο νεκρός κι άρχισε να μιλάει. Ο Ιησούς τότε τον παρέδωσε στη μητέρα του. Όλοι κυριεύθηκαν από δέος και δόξασαν το Θεό. Ο Χριστός στον επίγειό Του βίο, πραγμάτωσε θαυματουργικά τρεις αναστάσεις νεκρών, οι οποίες φανερώνουν την απόλυτη κυριαρχία Του επί του θανάτου, καθιστώντας τον έναν ύπνο, από τον οποίο θα ξυπνήσει όλους τους κεκοιμημένους, κατά την δευτέρα Αυτού παρουσία, όταν “ερχόμενος μετά δόξης κρίναι ζώντας και νεκρούς”. Οι αναστάσεις των νεκρών, προτυπώνουν της δική Του Αγία Ανάσταση ενώ μας αποκαλύπτουν ότι ο θάνατος δεν έχει κυριαρχική δύναμη ή εξουσία, όταν είναι ο Χριστός παρών. Η ανάσταση λοιπόν του Χριστού σημαίνει κατάργηση του θανάτου, κατάργηση του άδη. Για την ανθρώπινη, όμως, χοϊκή αντίληψη, ο θάνατος παραμένει ακόμη φοβερό μυστήριο. “Όντως φοβερότατον το του θανάτου μυστήριο”, λέει ο υμνωδός, διότι εξακολουθεί να συνδέεται με τον βίαιο χωρισμό της ψυχής από το σώμα και από την αρμονία της ενώσεώς της με αυτό. Ο θάνατος είναι ακόμη λυπηρό γεγονός, διότι συνδέεται με την φθαρτότητα του ανθρώπου, εξ’ αιτίας της παρακοής των πρωτοπλάστων, που άλλαξε τὴν πορεία της ζωής τους. Τέκνο πρωτότοκο εκείνης της παρεκτροπής υπήρξε ο φόβος: “της φωνής σου ήκουσα και εφοβήθην, ότι γυμνός ειμί και εκρύβην”, έλεγε ο Αδάμ (Γεν. γ΄10). Έκτοτε ο άνθρωπος νεκρώθηκε, έχασε την ανθρωπιά του, την αθωότητα και τη μοναδικότητά του μέσα στη δημιουργία. Ήταν η πρώτη φορά που συναισθάνεται την γυμνότητά του ενώπιον του Θεού, διότι καθώς αναφέρει η Γραφή, έως τότε “ήσαν οι δύο γυμνοί, και ουκ ησχύνοντο”, διότι ήταν αθώοι. (Γένεσις. β΄ 25). Έφθασαν σε αυτή την ψυχική διαταραχή, διότι επέδρασε μέσα τους το αποτέλεσμα της αμαρτίας, που τους αφαίρεσε την αθανασία. Εκείνο το αίσθημα του φόβου, τους(μας) ακολουθεί και στη νέα μεταπτωτική ζωή, κάνοντας την επακόλουθη κυριαρχία του θανάτου, συνώνυμη με τον πόνο και τον φόβο.

ΤΟ ΑΝΤΙΔΟΤΟ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ: Ο φόβος του θανάτου σε κάθε άνθρωπο εκφράζεται και ερμηνεύεται διαφορετικά. Για τους κοσμικούς και αθέους έχει σχέση με την πορεία προς το μηδέν, διότι θεωρούν ότι φεύγοντας από τη ζωή, καταλήγουν στην ανυπαρξία. Για τους Χριστιανούς ο φόβος του θανάτου συνδέεται με την έξοδο της ψυχής από τον κόσμο που γνωρίζουν, φίλους, συγγενείς, αλλά και την είσοδό της σε έναν άλλο κόσμο που δεν γνωρίζουν, ούτε γνωρίζουν με ποιον τρόπο θα ζουν και τι θα γίνει με την κρίση του Θεού που επακολουθεί. Γι΄ αυτό χρειάζεται προσδοκία και προετοιμασία κατάλληλη. Ο θάνατος συνδέεται με την απουσία της αγάπης. Η αγάπη είναι το ουσιαστικό περιεχόμενο της ζωής. Ο θάνατος βρίσκεται εκεί που λείπει η αγάπη. (Ρωμαίους ιγ΄10). H αγάπη του Θεού συνθέτει το δομικό στοιχείο της ζωής. Η αγάπη είναι ζωή και η ζωή είναι αγάπη, εξ’ ορισμού. Η αγάπη του Θεού είναι ο κανόνας της ζωής και συνεπώς είναι το έναυσμα για τη ζωή. Αντιθέτως, σκέψεις, συναισθήματα και συμπεριφορές, που αντιτίθενται προς την αγάπη, κατευθύνουν τον άνθρωπο, στην αμαρτία και συνεπώς, στον θάνατο. Ο Απόστολος Παύλος λέγει κατηγορηματικά, ότι “μισθός της αμαρτίας, ο θάνατος” (Ρωμαίους στ΄23). Η αμαρτία οδηγεί στον θάνατο ακριβώς γιατί είναι σε διαρκή σύγκρουση με το Θεό και το νόμο Του. Ο απόστολος Παύλος επισημαίνει ότι η αμαρτία κάνει κακό στους άλλους, διότι υπηρετεί το «εγώ» εις βάρος των άλλων. Λέγει ακόμη, ότι «η αγάπη είναι η εκπλήρωση του νόμου» και πως αυτοί που ζουν εντός των ορίων του νόμου του Θεού, ζουν για το Θεό και για τους άλλους, πριν και πάνω από τους εαυτούς τους. Έτσι, η αμαρτία φανερώνει το νόμο του θανάτου, ενώ η αγάπη μαρτυρεί το νόμο της ζωής. Όταν η ζωή του ανθρώπου ξεπερνά τη φθορά της αμαρτίας και το θάνατο τότε γίνεται αιώνια, αφού η ζωή του Θεού είναι αιωνία. Ζωή και αγάπη ταυτίζονται σε ένα πρόσωπο, το οποίο δεν αποθνήσκει, διότι αγαπάται και αγαπά. Έξω από την κοινωνία της αγάπης το πρόσωπο χάνει την μοναδικότητά του, γίνεται κοινό ον όπως και τα άλλα. Μεταποιείται σε «πράγμα» χωρίς «ταυτότητα» και «όνομα». Θάνατος για το πρόσωπο σημαίνει, ότι παύει να αγαπάται και να αγαπά, παύει να είναι μοναδικό και ανεπανάληπτο. Έτσι, η αγάπη ελευθερώνει τον άνθρωπο από φθορά και θάνατο, τον πραγματικό θάνατο, που είναι ο θάνατος της ψυχής, που αυτόν πρέπει και μόνο ο πιστός να φοβάται. Ο άνθρωπος με την αγάπη γίνεται ένα με την άκτιστη φύση του Τριαδικού Θεού, που είναι αγάπη και μάλιστα απεριόριστη. Κάθε άνθρωπος καλείται να πραγματώσει αυτό τον τρόπο ύπαρξης εντός της Εκκλησίας, που είναι τρόπος και τόπος υπάρξεως, επειδή ακριβώς είναι το Μυστήριο της Αγάπης, το Μυστήριο, στο οποίο βιώνουμε απρόσκοπτα την ελευθερία μας από τα πάθη. Αυτό, λοιπόν, που έχει ανάγκη ο άνθρωπος για να υπερβεί το θάνατο είναι μόνο αγάπη. Μια αγάπη για όλους και για όλα, αγάπη ακόμη και για το θάνατο, αφού για τον άνθρωπο της πίστης αποτελεί κέρδος και πέρασμα «εις την εν αυτώ ζωήν», την πραγματική ζωή. Στη σημερινή, εποχή, των υπαρξιακών προκλήσεων, προβληματισμών και αναζητήσεων, αλλά κυρίως των πνευματικών, κοινωνικών και οικονομικών αρνητικών ανακατατάξεων, η οντολογία της αγάπης, όπως την βιώνει και την κηρύττει η Εκκλησία του Αναστημένου Χριστού, έχει τη δυνατότητα να βοηθήσει αποτελεσματικά στην τραγικότητα του θανάτου, διδάσκοντας την αναστάσιμη ελπίδα και προοπτική, ότι “ο Θεός είναι Αγάπη και η Αγάπη είναι Ζωή”. Η Αγάπη μάλλον επαναφέρει τη ζωή, όπως την επανέφερε ο Χριστός στον τεθνηκότα υιό της χήρας της Ναΐν. Όντως ο θάνατος είναι η μόνη βεβαιότητα που συνέχει ακόμη και σήμερα το είναι του ανθρώπου και ταλανίζει την ύπαρξή του. Το τραγικό γεγονός του θανάτου παραμένει το μεγάλο και αναπάντητο ερώτημα. Ο θάνατος είναι ο άρχων της φρίκης και εξακολουθεί να είναι το κύριο και βασικό πρόβλημα της ανθρώπινης ύπαρξης. Ο αείμνηστος π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ, σημειώνει: 'η πραγματικότητα του θανάτου δεν έχει ακόμη καταργηθεί, έχει όμως αποκαλυφθεί η αδυναμία του”. Ενώ ο ιερός Χρυσόστομος κηρύττει: “εξακολουθούμε να πεθαίνουμε, όπως και πριν, αλλά δεν παραμένουμε μέσα στο θάνατο, και τούτο σημαίνει ότι δεν πεθαίνουμε”. Η δύναμη και η απόλυτη αλήθεια του θανάτου, είναι το γεγονός, ότι ένας νεκρός δεν έχει τη δυνατότητα να επιστρέψει στη ζωή. Όμως, μετά το θάνατο, μπορεί να ζωοποιηθεί και, ακόμη περισσότερο, να αποκτήσει μια ανώτερη, αιώνια ζωή και τότε η νέα του αυτή υπαρξιακή διάσταση δεν είναι πλέον θάνατος, αλλά ύπνος ελαφρύς.

  Η ΥΠΕΡΝΙΚΗΣΗ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ: Είναι λάθος να πιστέψουμε πως η χριστιανικὴ διδασκαλία μας συμφιλιώνει με το θάνατο, αφού ο άνθρωπος δημιουργήθηκε “διὰ το αεὶ είναι”. Ο ευαγγελικός λόγος δεν μας συμβιβάζει με το θάνατο, αλλὰ μας δίνει τη δυνατότητα να τον υπερνικήσουμε εν Χριστώ. Εδώ βρίσκεται η ουσία και το περιεχόμενο της αποστολής της Εκκλησίας. Ο Θεὸs είναι η πηγὴ της ζωής, ο "διδοὺς πάσι ζωὴν και πνοὴν και τα πάντα" (Πράξ. ιζ΄ 25). Όσες φορὲς ο άνθρωπος θέλει τη ζωή για τον εαυτό του κι όχι γιὰ τὸν Θεό, αποκόπτεται απὸ την πηγὴ της ζωής καί, νομίζοντας ότι μπορεί να ζήσει αφ' εαυτού, πεθαίνει. Τὸ σημερινό θαύμα του Κυρίου αποκαλύπτει την αλήθεια για τη ζωὴ και το θάνατο. Ο Χριστὸς είναι ο Κύριος της ζωής και του θανάτου. Η παρουσία Του διαλύει τὸ φόβο του θανάτου. Ζωὴ είναι η κοινωνία μαζί Του και θάνατος η άρνηση της αγάπης Του. Τὰ βιολογικὰ φαινόμενα μεταμορφώνονται μέσα στὸ φως της Ανάστασης του Χριστού, γι' αὐτὸ και ζωὴ για τον πιστὸ δεν είναι απλὰ η φυσικὴ επιβίωση ούτε θάνατος η τελευταία πράξη της. Είναι το πέρασμα στην πραγματικότητα της αιωνιότητας, στὴν ολοκλήρωση της ζωής. Το θαύμα της ζωής είναι δώρο αγάπης του Θεού, και δεν εκμηδενίζεται. Ο βιολογικὸς θάνατος παρουσιάζεται ως αναγκαίο κακό, συνέπεια της πτώσης μας. Αλλὰ η λύπη μας για το χωρισμὸ δεν είναι απόγνωση κι απελπισία. Γιατί η λύπη μας έχει την ελπίδα και την προσμονὴ της ανάστασης. Όταν λοιπόν πεθαίνει ο άνθρωπος, δεν είναι δυνατὸν να χάνεται η ύπαρξή του, δε μπορεί να εκμηδενίζεται η ζωή, απλώς αναστέλλεται προσωρινά, “κοιμάται”, γιὰ νὰ ξυπνήσει μεταμορφωμένη “εν ετέρα μορφή στην αιωνιότητα της βασιλείας του Θεού. Όμως, ο σύγχρoνoς άνθρωπος, έστω κι αν έχει ακούσει το χριστιανικὸ κήρυγμα της ανάστασης, δὲ φαίνεται να το αποδέχεται, όπως μαρτυρεί η στάση της ζωής του. Ζει σαν να μην υπάρχει θάνατος, γιατί, όταν τον αντικρίζει, τρομάζει κι απελπίζεται μέσα στη κενότητά του. Μόνο, όμως, η σταθερὴ βεβαιότητα ότι ο Χριστὸς είναι η Ζωὴ που νίκησε το θάνατο μας δίνει πληρότητα χαράς και της ευτυχίας που αναζητούμε.

ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟΥΣ ΠΕΝΘΟΥΝΤΕΣ: Κι εμείς, ας μὴ διστάσουμε να σταθούμε δίπλα στο δοκιμαζόμενο αδελφό μας. Να εκδηλώσουμε την αγάπη και τη συμπαράστασή μας στον πόνο του με λόγια και έργα. Ένας λόγος παρακλήσεως στηρίζει, ενισχύει, παρηγορεί. Κοντὰ σ’ αυτὸν όμως και κάποια βοήθεια. Και υλική, αν χρειαστεί. Ακόμη και λίγη συντροφιὰ ή μια μικρὴ εξυπηρέτηση ανακουφίζουν την πονεμένη ψυχή, η οποία αισθάνεται έτσι ότι έχει κάποιον συνοδοιπόρο στὸν πόνο της. Μα το κυριότερο είναι να φροντίσουμε ώστε η παρουσία μας δίπλα στον πάσχοντα αδελφό να είναι παρουσία Χριστού, μια διαρκής υπόμνηση οτι ο Θεὸς είναι δίπλα Του και δεν πρόκειται να τον εγκαταλείψει.

Ο ΚΥΡΙΟΣ ΑΠΑΡΧΗ ΤΩΝ ΚΕΚΟΙΜΗΜΕΝΩΝ: Ο Προφήτης Ηλίας ανέστησε ένα νεκρό με προσευχή, ο Ελισσαίος ανέστησε έναν ενώ ζούσε και άλλον όντας νεκρός, επιβεβαιώνοντας και δείχνοντας από πριν τη θεανδρική ζωοποιό ενέργεια τού Χριστού, ενώ ο Κύριος ανέστησε τρεις νεκρούς πριν από το Σταυρό, ενώ κατά τη σταύρωσή του ανέστησε πολλούς, οι οποίοι “εμ­φανίσθηκαν σε πολλούς”. Εκτός από αυτά μετά τον για χάρη μας σταυρικό θάνατό Του, εξανέστησε τον εαυτό του τριήμερο, γενόμενος, μόνος αυτός, αρχηγός τής αιώ­νιας ζωής. Γιατί οι άλλοι, αν και αναστήθηκαν, απέκτησαν πάλι τη δική μας θνητή ζωή, όταν όμως αναστήθηκε ο Χριστός “δεν Τον κυριεύει πλέον ο θάνατος”. Γι’ αυτό και μόνος ο Κύριος “έγινε απαρχή εκείνων που έχουν κοιμηθεί”, δηλαδή των πιστών και εκείνων που μετέστησαν με την ελπίδα ανάστασης και αιώνιας ζωής. Έγινε λοιπόν απαρχή αυτών που έχουν κοιμηθεί και “πρωτότοκος των νεκρών” επιβεβαιώνοντας την επαγγελία εκείνη που εμπεριέχεται στις ελπίδες μας, την ένθεο και αθάνατη και αιώνια ζωή. Καθώς λοιπόν δεν παρέχει εδώ αυτήν την αιώνια ζωή στους αναστημένους από αυτόν, αλλά την διακοπτόμενη από τον θάνατο, δεν την παρέχει σ’ αυτούς με τη μορφή χάριτος, αλλά το κάνει αυτό ως θαύμα για τους άλλους, οδηγώντας αυ­τούς στην πίστη, που είναι πρόξενος της αιώνιας ζωής.

  ΕΠΙΜΥΘΙΟ: Ο πόνος και ο θάνατος αποτελούν δεδομένα, τα οποία είναι αδύνατο να τ’ αποφύγουμε. Κάποια στιγμή της ζωής μας όλοι θα βρεθούμε αντιμέτωποι μ’ αυτά. Η παρουσία του Ιησού Χριστού στη ζωή μας, αποτελεί την πηγή της ελπίδας και τη βεβαιότητα της Ανάστασης. Αυτή η εμπειρία της Ανάστασης, οδηγεί στην υπέρβαση του θανάτου. Αυτό που απομένει σ’ εμάς, είναι με πίστη και εμπιστοσύνη να του αναθέτουμε τη ζωή μας, μέχρι την ημέρα της κοινής αναστάσεως μας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Γρηγορίου Παλαμά Έργα, ΕΠΕ, Πατερικαί Εκδόσεις “Γρηγόριος ο Παλαμάς”. Κυριακή Γ’ Λουκά, Φιλίππου Φίλιππος. Κυριακή Γ Λουκά Αρχιμ. Νικάνωρ Καραγιάννης.

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

Konstantinosa.oikonomou@gmail.com 

Ο Άγιος Γεράσιμος ο εν Κεφαλληνία 20.10.2021 από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου

 

Ο Άγιος Γεράσιμος ο εν Κεφαλληνία 20.10.2021 + Παρακλητικός Κανών

από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου

    Ο ΜΙΚΡΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ: Ο Άγιος σύμφωνα με την παράδοση γεννήθηκε στα Τρίκαλα της Κορινθίας το 1506. Ο πατέρας του ονομάζονταν Δημήτριος και η μητέρα του Καλή. Το κοσμικό του όνομα ήταν Γεώργιος. Ο πατέρας του ήταν κατά την παράδοση συγγενής του μεγάλου Δούκα Λουκά Νοταρά που καθαιρέθηκε και εκτελέστηκε από τους Τούρκους κατά την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως, Ό Άγιος Γεράσιμος μεγάλωσε και μορφώθηκε όπως όλα τα αρχοντόπουλα της εποχής, ενώ οι γονείς του φρόντισαν, από τη νηπιακή ακόμη ηλικία του, για την κατά Χριστόν διαπαιδαγώγησή του. Στα 20 χρόνια του αποφάσισε να πάει στη Ζάκυνθο που ήταν ένα σημαντικό κέντρο των γραμμάτων της εποχής καθώς, παρόλη την Ενετική κατάκτηση υπήρχε εκεί ένας αναγεννησιακός αέρας σε αντίθεση με την υπόλοιπη τουρκοκρατούμενη Ελλάδα. Η βαθιά σχέση του με την ορθόδοξη πίστη, και η αγάπη του προς τον Κύριο, τον κάνει να εγκαταλείψει τη Ζάκυνθο και να ξεκινήσει προσκυνήματα στα σημαντικότερα πνευματικά και θρησκευτικά κέντρα της εποχής του.

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΘΩΝΑ ΣΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΤΟΠΟΥΣ: Πρώτος του σταθμός η Κωνσταντινούπολη και το Οικουμενικό Πατριαρχείο από όπου πήρε και την πατριαρχική ευλογία και αμέσως μετά το Περιβόλι της Παναγίας το Άγιον Όρος, όπου έγινε μοναχός. Δεν γνωρίζουμε σε ποια μονή αν και πολλοί υποστηρίζουν ότι έγινε στο μοναστήρι των Ιβήρων και ότι ασκήτηψε στο κελί του Αγ. Βασιλείου στην περιοχή της Καψάλας.Ο Άγιος, σύμφωνα με τους βιογράφους του, έμεινε αρκετά στο Άγιον Όρος και έφυγε όταν αποφάσισε να κάνει ένα ταξίδι στους Άγιους Τόπους, όπου πρέπει να έφθασε γύρω στο 1538. Εκτός από τον Πανάγιο Τάφο, επισκέφτηκε τη Συρία, τη Δαμασκό, το Σινά, την Αντιόχεια, την Αλεξάνδρεια και την έρημο της Θηβαϊδας, το πρώτο ονομαστό λίκνο του χριστιανικού ασκητισμού. Ο πατριάρχης στα Ιεροσόλυμα εκτίμησε την προσωπικότητά του και έτσι τον κράτησε κοντά του. Μάλιστα του ανέθεσε το λειτούργημα του κανδηλανάφτη στον Πανάγιο Τάφο. Στα Ιεροσόλυμα, σύντομα, ο Γεώργιος χειροτονείται διάκονος και πρεσβύτερος από τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Γερμανό, παίρνοντας το όνομα Γεράσιμος προς τιμήν του Άγιου Γεράσιμου του Ιορδανίτου.

ΣΤΗ ΖΑΚΥΝΘΟ: Το 1548 ο Άγιος αφήνει τα Ιεροσόλυμα για να ένα ταξίδι στην Κρήτη όπου και έμεινε γύρω στα δύο χρόνια. Αργότερα επιστρέφει πρώτα στη Ζάκυνθο μετά από ένα ταξίδι προσκύνημα που τον έφερε πιο κοντά στο θεό. Στη Ζάκυνθο ασκήτεψε σε μια σπηλιά στον Άγιο Νικόλα Γερακαρίου όπου μέχρι σήμερα οι Ζακυνθινοί την ονομάζουν του Αγίου Γερασίμου. Υπάρχουν αναφορές ότι μπορεί να εφημέρευσε στην εκκλησία του Αγίου Λαζάρου. Την ίδια εποχή αυτή είχε γεννηθεί στη Ζάκυνθο και ο Άγιος Διονύσιος και κάποια παράδοση θέλει να τον έχει βαφτίσει ο άγιος Γεράσιμος. Πάντως το σίγουρο είναι ότι ο Άγιος Διονύσιος επηρεάστηκε από την προσωπικότητα του Άγιου Γεράσιμου που ήταν ήδη πολύ γνωστός στο νησί.

ΠΙΣΩ ΣΤΗΝ ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑ: Η εποχή της Ενετικής κυριαρχίας είναι δύσκολη και από θρησκευτικής άπόψεως, και στην Κεφαλλονιά, καθώς η καθολική εκκλησία προσπαθεί να αποκτήσει πιστούς από τον ντόπιο πληθυσμό, διώκοντας την Ορθοδοξία. Ο Άγιος Γεράσιμος τότε ασκήτευε πάλι σε σπήλαιο κοντά στο Αργοστόλι, τη φορά αυτή. Στο σπήλαιο έμεινε για 5 χρόνια και 11 μήνες οπότε αποφασίζει να εγκατασταθεί στη περιοχή των Ομαλών στους πρόποδες του Αίνου και να ιδρύσει ένα μοναστήρι. Εκεί αρχίζουν να συρρέουν οι πιστοί για να ακούσουν τη διδασκαλία του. Στη περιοχή των Ομαλών υπήρχε ένα ερημοκλήσι αφιερωμένο στην κοίμηση της Θεοτόκου το οποίο παραχώρησε στον Άγιο Γερασιμο μαζί με τα γύρω κτήματα, ο ιερέας της περιοχής Γεώργιος Βάλσαμος το 1561. Ο Άγιος ιδρύει μοναστήρι με το όνομα Νέα Ιερουσαλήμ με την άδεια και την ευλογία του επίσκοπου του νησιού Παχώμιου Μακρή. Από τότε η φήμη του εξαπλώνεται σε όλο το χριστιανικό κόσμο. Μετά από αίτηση του το Πατριαρχείο θέτει η μονή υπό την υψηλή του προστασία.

ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ: Ο Άγιος κοιμήθηκε στις 15 Αυγούστου 1571, την ίδια μέρα με την αγαπημένη του Παναγία. Στις τελευταίες του στιγμές στην επίγεια ζωή του ήταν κοντά του όπως αναφέρει η παράδοση, ο πατέρας Ιωαννίκιος, ο πατέρας Γερμανός και η ηγουμένη Λαυρεντία. Οι ιερείς έντυσαν τον άγιο με τα άμφια τα οποία φέρει μέχρι και σήμερα και ενταφίασαν το σώμα του Άγιου Γεράσιμου δίπλα και μέσα στον νότιο τοίχο του Ναού.

ΑΝΑΚΟΜΙΔΗ ΚΑΙ ΑΦΘΑΡΣΙΑ:Η πρώτη ανακομιδή του σώματος του Αγίου Γεράσιμου έγινε 2 χρόνια και 2 μήνες μετά την κοίμηση του, στις 20 Οκτωβρίου του 1581. Οι Ενετοί όμως θορυβημένοι από την αφθαρσία του σώματος του ζήτησαν να ταφεί ξανά ώστε να συμπληρωθούν τα 3 χρόνια. Η δεύτερη ανακομιδή του σώματος γίνεται μετά από 6 μήνες και το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Γι αυτό το λόγο θεσπίστηκε η κυριώνυμος εορτή του Άγιου Γεράσιμου στις 20 Οκτωβρίου και όχι στις 15 Αυγούστου. Αργότερα όμως οι χριστιανοί γιόρταζαν τη μνήμη του και στην κοίμηση της Θεοτόκου όχι όμως στις 15 για να μην επισκιαστεί η κοίμηση της Παναγίας, αλλά στις 16 Αυγούστου.

Η ΤΙΜΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ: Η ανακήρυξη της αγιότητας του οσίου Γερασίμου έγινε το 1622. Ο Άγιος ονομάστηκε ''νέος ασκητής'' για να τον ξεχωρίζουν από τον άγιο Γεράσιμο τον Ιορδανίτη. Ο Άγιος Γεράσιμος γιορτάζεται επίσης και στις 20 Οκτωβρίου, η οποία μέρα αποτελεί και επίσημη αργία στο νησί της Κεφαλονιάς. Το όνομα "Γεράσιμος" είναι από τα πιο κοινά αντρικά ονόματα στο νησί, ενώ δεν είναι λίγες οι γυναίκες με το όνομα "Γερασιμούλα". Η πατρική του οικία βρίσκεται στην Άνω συνοικία Τρικάλων Κορινθίας, όπου δίπλα της έχει ανεγερθεί περικαλλής ναός.

ΤΑ ΑΦΘΟΡΑ ΛΕΙΨΑΝΑ: Αξίζει να σημειωθεί πως το σκήνωμά του είναι ένα από τα τέσσερα άφθορα λείψανα στο Ιόνιο, [Α. Σπυρίδωνα, Α. Θεοδώρας, Α. Γερασίμου και Α. Διονυσίου.

  το Απολυτίκιο

Ήχος α'. Της ερήμου πολίτης.

Των ορθοδόξων προστάτην και εν σώματι άγγελον και θαυματουργόν Θεοφόρον νεοφανέντα ημίν, επαινέσωμεν πιστοί Θείον Γεράσιμον, ότι αξίως παρά Θεού, απείληφεν ιαμάτων την αένναον χάριν, ρώννυσι τους νοσούντας, δαιμονώντας ιάται, διό και τοις τιμώσιν αυτόν βρύει ιάματα.

ο Παρακλητικός Κανών στον Άγιο Γεράσιμο εδώ: 

Πλανήτης Ερμής + ΒΙΝΤΕΟ Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου, συγγραφέα

 

Πλανήτης Ερμής + ΒΙΝΤΕΟ

Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου, συγγραφέα

 

 ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ: Ο Ερμής, ο πλησιέστερος στον Ήλιο πλανήτης και μικρότερος του Ηλιακό Συστήματος, πήρε το όνομα του αγγελιαφόρου των θεών Ερμή¹, ενώ οι Ρωμαίοι τον ονομάτισαν αντίστοιχα Mercurius [Ερμής]. Πριν από τον 5ο αιώνα π.Χ. ο πλανήτης είχε δύο ονόματα, καθώς εμφανίζεται εναλλάξ και στις δύο πλευρές του Ήλιου. Το βράδυ ήταν ο Ερμής και το πρωί ο Απόλλων . Ο Πυθαγόρας ήταν ο πρώτος που κατάλαβε ότι πρόκειται για τον ίδιο πλανήτη. Σύμφωνα με την ελληνική Μυθολογία, ο Ερμής ήταν γιος του Δία και της Μαίας, κόρης του Άτλαντα. Εκτελούσε χρέη αγγελιαφόρου των άλλων θεών. Θεωρούνταν εφευρέτης και κατασκευαστής μουσικών οργάνων [αυλού, σύριγγας, λύρας]. Αυτός συνόδευε τους νεκρούς στον Άδη και συμπαραστέκονταν σε οδοιπόρους.

    ΓΕΝΙΚΑ: Ο Ερμής βρίσκεται τόσο κοντά στον Ήλιο ώστε είναι πολύ δύσκολο να τον διακρίνουμε καθαρά από τη Γη. Επί πλέον είναι μικρός, ελάχιστα μεγαλύτερος από τη Σελήνη. Η ηλιακή του ημέρα (σαν το γήινο 24ωρο), δηλαδή από ανατολή σε ανατολή διαρκεί 176 γήινες ημέρες, διπλάσιες από ότι το έτος του που διαρκεί μόνο 88 γήινες ημέρες. Σε απόσταση μικρότερη των 70 εκατομμυρίων χιλιομέτρων ο πλησιέστερος αυτός πλανήτης στον Ήλιο “τσουρουφλίζεται” συνεχώς από τις ακτίνες του. Είναι ένας καταχτυπημένος πλανήτης, διάσπαρτος από κρατήρες, που οφείλονται κυρίως στη γειτνίασή του με τον Ήλιο, η τεράστια βαρύτητα του οποίου προσελκύει μικρούς και μεγάλους διαστημικούς βράχους με αποτέλεσμα ο Ερμής να βρίσκεται συνεχώς στο στόχαστρο των επερχόμενων εισβολέων, μιας και συχνά ο Ερμής λειτουργεί ως ασπίδα του Ηλίου.

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ: Ο Ερμής περιβάλλεται από λεπτό στρώμα ατμόσφαιρας, αποτελούμενο από ήλιο, οξυγόνο καο υδρογόνο. Η βαρύτητά του δεν υπερβαίνει το 1/3 της γήινης. Το ήλιο προέρχεται από τον λεγόμενο ηλιακό άνεμο που “φυλακίζεται” από το μαγνητικό του πεδίο, ενώ η ποσότητα που υπάρχει είναι τόσο μικρή ώστε για να γεμίσουμε ένα απλό μπαλόνι θα έπρεπε να συγκεντρώναμε όλο το αέριο που περιλαμβάνεται σε μια σφαίρα διαμέτρου 6,5 χιλιομέτρων! Έτσι, η γήινη ατμόσφαιρα είναι ένα τρισεκατομμύριο φορές πιο πυκνή από αυτήν του Ερμή [βασική σύσταση: 42% Οξυγόνο 29% Νάτριο, 22% Υδρογόνο, 6% Ήλιο, 0,5% Κάλιο.]

   ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ: Χωρίς αποτελεσματική ατμόσφαιρα γύρω από τον Ερμή δεν υπάρχουν ούτε άνεμοι, ούτε βροχές, αλλά δεν υπάρχει και προστασία από τη ζέστη ή από το κρύο. Στο αφήλιό του, τη μεγαλύτερη απόστασή του από τον Ήλιο [69.816.900 χλμ.], οι μεσημεριανές θερμοκρασίες επιφανείας φτάνουν τους 285 βαθμούς Κελσίου, ενώ στο περιήλιο, τη μικρότερή του απόσταση από τον Ήλιο,[46.001.200 χλμ.] η θερμοκρασία ξεπερνάει τους 430 βαθμούς Κελσίου, οκταπλάσια, δηλαδή, από τη μέγιστη θερμότητα που εμφανίστηκε ποτέ στη Γη [57,7 βαθμοί Κελσίου, Λιβύη 9/1922). Στη θερμοκρασία αυτή, το ατσάλι σε λίγα λεπτά κοκκινίζει, ενώ ο μόλυβδος λιώνει. Αντίθετα, οι νύχτες του Ερμή, που κρατάν τρεις γήινους μήνες, είναι παγερές και φτάνουν τους -180 βαθμούς Κελσίου, επταπλάσια από τη θερμοκρασία ενός καταψύκτη. Σε τέτοια θερμοκρασία, σε μερικά λεπτά, ένας άνθρωπος θα μετατρεπόταν σε παγοκολώνα. Αυτή η διαφορά θερμοκρασίας του Ερμή (610 βαθμοί Κελσίου) είναι η μεγαλύτερη απ’ ότι σε όλους τους άλλους πλανήτες.

   ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: Η επιφάνεια του Ερμή μοιάζει με την επιφάνεια της Σελήνης, ενώ το εσωτερικό του μ’ αυτό της Γης. Ο πυρήνας του, αποτελούμενος κυρίως από σίδηρο και νικέλιο, αποτελεί το 80% της μάζας του Ερμή και έχει διάμετρο 3.600 χιλιομέτρων. Ο πυρήνας δηλαδή του Ερμή είναι μεγαλύτερος από ολόκληρη τη Σελήνη, ενώ πάνω απ’ αυτόν, ο μανδύας του έχει πάχος 600 χιλιομέτρων. Ανάμεσα στα χαρακτηριστικά της επιφάνειας είναι ένα τεράστιο λεκανοπέδιο, που ονομάστηκε Λεκανοπέδιο Θερμίδων (Caloris), διαμέτρου 1.400 χιλιομέτρων, αποτέλεσμα τεράστιας σύγκρουσης του Ερμή με αστεροειδή διαμέτρου τουλάχιστον 100 χιλιομέτρων. Ο αστεροειδής αυτός έπεσε στην επιφάνεια με ταχύτητα 500.000 χιλιομέτρων/ώρα, αφού δεν υπήρχε, τότε, κανένα είδος ατμόσφαιρας για να ελαττώσει την ταχύτητά του, που οφείλονταν, κυρίως, στην μεγάλη βαρυτική δύναμη που ασκούσε στον επερχόμενο αστεροειδή ο Ήλιος. Σημειώνουμε πως η ένταση της σύγκρουσης σχημάτισε και μια λοφώδη περιοχή στην εκ διαμέτρου αντίθετη επιφάνεια [όπως ένα εξόγκωμα σε μια λαμαρίνα που χτυπήθηκε εξωτερικά και βούλιαξε, δημιουργώντας εξόγκωμα στη μέσα πλευρά!]. Η επιφάνεια του Ερμή καλύπτεται και από τεράστιες χαράδρες με μήκη μέχρι 500 χιλιομέτρων και όρη ύψους πάνω από 3.000 μέτρα. Οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι οι χαράδρες είναι ρήγματα που δημιουργήθηκαν καθώς ο τεράστιος σιδερένιος πυρήνας του Ερμή συρρικνώνονταν κατά την αργή στερεοποίησή του. Ένα τέτοιο ρήγμα [Santa Maria Rupes] έχει βάθος 3.200 μέτρων. Αν ρίχναμε μια πέτρα από την κορυφή του ρήγματος αυτού θα χρειαζόταν 130 δευτερόλεπτα για να φτάσει στον πυθμένα, αφού η βαρύτητα του Ερμή είναι τρεις φορές μικρότερη από την βαρύτητα στη Γη. Ένας άνθρωπος δηλαδή βάρους 75 κιλών στη Γη, στον Ερμή θα είχε βάρος νηπίου, 25 μόνο κιλών.

ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ: Το μέλλον του Ερμή είναι προδιαγεγραμμένο. Ως πλησιέστερος πλανήτης στον Ήλιο, θα είναι και ο πρώτος που θα καταστραφεί, όταν ο Ήλιος φτάσει στο στάδιο της μετατροπής του σε κόκκινο γίγαντα. Σε λιγότερο από πέντε δισεκατομμύρια χρόνια, ο Ήλιος θα αρχίσει να διογκώνεται και η επιφάνειά του θα φτάσει τον Ερμή εξαερώνοντάς τον. Η ίδια κατάληξη επιφυλάσσεται για όλους τους εσωτερικούς πλανήτες του Ήλιου, της Γης συμπεριλαμβανομένης. Τότε ο Ήλιος θα μετατραπεί σε μιμητή του Κρόνου, που θα καταπιεί τα ίδια του τα παιδιά.

   ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ: Η πρώτη διαστημική συσκευή που πέρασε από τον Ερμή ήταν ο Μάρινερ 10, που τον επισκέφτηκε τρεις φορές (1974-5) και φωτογράφησε σχεδόν την μισή επιφάνεια του Ερμή, στέλνοντας 10.000 φωτογραφίες που αποκάλυψαν το “βλογιοκομμένο πρόσωπο” του πλανήτη από μετεωρικούς κρατήρες. Παρ’ όλες τις ακραίες θερμοκρασίες του πλανήτη, υπάρχουν ορισμένα σημεία στις πολικές περιοχές του Ερμή που θα μπορούσαν να είναι τα σημεία προσεδάφισης μελλοντικών διαστημικών αποστολών. Στα σημεία αυτά, που είναι προστατευμένα από τις καυτές ηλιακές ακτίνες, πρέπει να διατηρείται ακόμη πάγος και παγωμένο δοξείδιο του άνθρακα, υπολείμματα της αρχέγονης εποχής πριν από 4 δισεκατομμύρια χρόνια όταν πάγωσαν για πρώτη φορά τα υλικά αυτά μετά την γέννηση του πλανήτη. Η ανάλυση παρόμοιων υλικών από κάποιο μελλοντικό διαστημόπλοιο θα μας πληροφορούσε για την κατάσταση που επικρατούσε τότε. 

Ο Ερμής από τον Μέσεντζερ

   Το δεύτερο διαστημόπλοιο που τον επισκέπτεται είναι το MESSENGER, που έχει πραγματοποιήσει τρεις διελεύσεις χαρτογραφώ-ντας το 98% της επιφάνειας του πλανήτη.    Η χαρτογράφηση ολοκληρώθηκε το 2011, οπότε και μπήκε σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη.

1. Στα Ελληνιστικά Χρόνια ονομαζόταν και Στίλπων (λαμπρός-γυαλιστερός).

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: