Τυχαιότητα και τζόγος του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου – συγγραφέα

 

Τυχαιότητα και τζόγος

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου – συγγραφέα

   

  ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΜΕ ΤΗΝ “ΤΥΧΗ”: Τα τυχερά παιχνίδια στηριζόμενα στην επιθυμία ρίσκου και στην ελπίδα κερδών, υπάγονται στους νόμους των πιθανοτήτων. Συνηθέστερα είναι της τράπουλας, ενώ άλλα τυχερά παιχνίδια είναι ο κουλοχέρης (φρουτάκια), η ρουλέτα, τα ζάρια, κ.ά. Τα τυχερά παιχνίδια είναι δημοφιλή στην πατρίδα μας. Εννιά δισ. ευρώ (2008) είναι ο νόμιμος τζίρος στην πατρίδα μας, κατατάσσοντάς την δεύτερη στην κατά κεφαλήν δαπάνη για τζόγο παγκοσμίως !

ΤΥΧΑΙΌΤΗΤΑ: Στην αρχαιότητα, η έννοια της τύχης διαπλεκόταν με αυτήν της μοίρας. Πολλοί αρχαίοι λαοί έριχναν ζάρια ώστε να καθορίσουν την μοίρα, και αυτό εξελίχθηκε σε παιχνίδι. Οι Ρωμαίοι έπαιζαν τυχερά παιχνίδια ώστε να δουν την εύνοια της θεάς Fortuna. Ο Ιούλιος Καίσαρ έλαβε την απόφαση να διαβεί τον Ρουβικώνα ρίχνοντας ζάρια. Με την τύχη ασχολήθηκαν ο Γαλιλαίος και ο Πασκάλ. Τον εικοστό αιώνα είχαμε ραγδαία ανάπτυξη της ανάλυσης της τυχαιότητας, καθώς επιχειρήθηκε μαθηματική θεμελίωση των πιθανοτήτων. Στα τέλη του εικοστού αιώνα, τυποποιήθηκε η αλγοριθμική τυχαιότητα (Chaitin και Κολμπογκόρωφ). Ο Ε. Λόρεντζ παρατήρησε ότι μικρή αλλαγή στα δεδομένα ενός προγράμματος υπολογιστή για προσομοίωση καιρού οδηγούσε σε εντελώς διαφορετικά αποτελέσματα. Αυτό έγινε γνωστό ως “φαινόμενο της πεταλούδας”, εμφανιζόμενο ως ερώτηση: «μπορεί το τίναγμα φτερών μιας πεταλούδας στη Βραζιλία να προκαλέσει τυφώνα στο Τέξας;».

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ: Ο Δημόκριτος θεωρούσε την τυχαιότητα υποκειμενική, οφειλόμενη στην ανικανότητα κατανόησης της φύσης των συμβάντων. Χρησιμοποίησε το παράδειγμα δύο ανθρώπων που θα έστελναν τους υπηρέτες τους να φέρουν νερό την ίδια στιγμή ώστε να συναντηθούν. Οι υπηρέτες θα θεωρούσαν την συνάντηση τυχαία. Ο Αριστοτέλης θεωρούσε τύχη και αναγκαιότητα αντίθετες δυνάμεις. Ισχυρίστηκε ότι η φύση έχει σταθερά μοτίβα τα οποία δεν είναι τυχαία. Ταξινόμησε τα ενδεχόμενα σε κατηγορίες: βέβαια, (αναγκαστικά), πιθανά, που συμβαίνουν συνηθέστερα, και μη προβλέψιμα (τυχαία). Ο Επίκουρος χαρακτήριζε την τυχαιότητα αυθύπαρκτη, ανεξάρτητα από την ανθρώπινη γνώση.

ΕΞΑΡΤΗΣΗ: Οι περισσότεροι άνθρωποι που τζογάρουν, σταματούν όταν χάνουν ένα συγκεκριμένο ποσό. Υπάρχουν, ωστόσο άνθρωποι που ξοδεύουν περισσότερα απ' ότι αντέχουν, προκαλώντας προβλήματα στη δουλειά, οικογενειακές προστριβές, καταφυγή σε ψέματα. Ο εξαρτημένος δε μπορεί να αντισταθεί στην ανάγκη να παίξει και η ικανοποίηση της ανάγκης οδηγεί σε μεγαλύτερη ανάγκη να συνεχίσει. Τέτοια άτομα συνήθως ούτε το συνειδητοποιούν ούτε το παραδέχονται. Το να παραδεχτεί κάποιος την εξάρτηση, είναι βήμα προς απεξάρτηση. Όμως ο πάσχων κάνει αυτό το βήμα μόνο όταν συναντήσει οικονομικά προβλήματα, ή τον εγκαταλείψει η οικογένειά του, λόγω της εξάρτησης του.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ: Ο πάσχων σκέφτεται συνεχώς πότε θα παίξει, πώς θα εξασφαλίσει χρήματα να παίξει. Παίζει σταδιακά μεγαλύτερα ποσά. Κάνει ανεπιτυχείς προσπάθειες να σταματήσει. Είναι ευερέθιστος και εκνευρισμένος όταν αντιστέκεται στην ανάγκη του να παίξει. Λέει ψέματα για τα έξοδα του τζόγου. Στρέφεται σε παράνομες πράξεις προκειμένου να εξασφαλίσει χρήματα ή δανείζεται. Δεν εκπληρώνει τις υποχρεώσεις του (παραμέληση παιδιών, μεγάλες απουσίες από το σπίτι). Σύμπτωμα ακόμη είναι η συντήρηση μύθων, αυταπατών και ψευδαίσθησης ελέγχου της “τελετουργίας” του παιχνιδιού. Πολλοί θεωρούν ότι βρίσκονται κοντά στην ανακάλυψη τρόπου “ρεφαρίσματος” ακόμα και αν χάνουν μεγάλα ποσά. Υπερεκτιμούν τα κέρδη τους ξεχνώντας τα χαμένα, υιοθετώντας διαστρεβλωμένη εικόνα των γεγονότων.

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ: Η εξάρτηση από τον τζόγο βασίζεται στην ανάγκη του ατόμου να παίξει προκειμένου να ικανοποιήσει αισθήματα ανικανοποίητου, απόρριψης, φόβου και να βιώσει ευχάριστα αισθήματα. Όταν παίζει, επαφίεται στην “αγκαλιά” της Τύχης, όπως ένα μωρό στη μητέρα του, για την ικανοποίηση ψυχικών αναγκών. Υποσυνείδητα, το άτομο θέλει να χάσει φτάνοντας εκεί που δεν έχει τίποτα πια. Ο λόγος που δεν σταματά ακόμη και όταν χάνει χρήματα, ή σχέσεις, δηλώνει αυτοκαταστροφικότητα. και αυτοτιμωρία για κάτι που συνέβη στο παρελθόν, για το οποίο νιώθει τύψεις. Έρευνα πανεπιστημίων (Κάλγκαρι, Σάο Πάολο) ανέδειξε την εξάρτηση του τζόγου ισχυρότερη κι από αυτή του αλκοόλ. Το ΚΕΘΕΑ, τέλος, δημιούργησε νέα δομή, απευθυνόμενη στους εξαρτημένους παίχτες τυχερών παιχνιδιών.

ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ: Για την Ψυχιατρική ο τζόγος αποτελεί εξαρτητική συμπεριφορά συνοδευόμενη από απώλεια αυτοελέγχου και βαθμιαία συναισθηματική κατάπτωση. Ο πάσχων, παίζοντας όλο και περισσότερο, χάνοντας την έννοια του χρόνου, παρουσιάζει μεταπτώσεις (ευφορία-δυσφορία). Ψέμα, ευστροφία και κρυψίνοια αποτελούν ελαττώματα όσο και αρετές του παθολογικού τζογαδόρου, καθώς χωρίς αυτά δεν μπορεί να συνεχίσει την ενασχόλησή του. Ο παθολογικός τζόγος αποτελεί ψυχασθένεια με συχνά άσχημη έκβαση, όταν ο πάσχων εγκαταλείπεται από οικείους, λόγω στιγματισμού και οικονομικής εξάντλησης. Η θεραπεία αποσκοπεί στη βοήθεια του ασθενούς να ξεπεράσει παραλογισμούς σχετικά με τον έλεγχο της τύχης, καθώς και στην αντιμετώπιση των διαφόρων συνοδών νευρολογικών συμπτωμάτων. Η απότομη διακοπή του τζόγου παρουσιάζει στερητικό σύνδρομο (ναυτίες, ιλίγγους, διαταραχές ύπνου, άγχος), ενώ μπορεί να προκαλέσει άλλες ψυχιατρικές παθήσεις. Αυτοπειθαρχία, αυτογνωσία, συναίσθηση ευθύνης και αυτοσεβασμός, είναι παράγοντες άμβλυνσης της πιθανότητας εμπλοκής κάποιου σποραδικού παίκτη παθολογικά στο τζόγο.

ΕΛΛΑΣ ΚΑΙ ΤΖΟΓΟΣ: Παιδιά, που φαίνεται πως από μικρά αρέσκονται στο τυχερό παιχνίδι, παίζουν σε πλατείες και αυλές σχολείων με χαρτάκια ποδοσφαιριστών, τα αντίστοιχα “λαχεία” τους, με στόχο να “αρπάξουν”, με τη βοήθεια της τύχης, όσα περισσότερα μπορούν από τους φίλους τους. Στη Ελλάδα η νοοτροπία εύκολου πλουτισμού, ίσως κληροδοτημένη από οικείους, και η ανάγκη για απόσπαση από τα οξυμένα προβλήματα της καθημερινότητας, μετέτρεψαν τα τυχερά παιχνίδια σε eldorado ελπίδων και δυνάστη οικογενειών. Ο τζόγος, σαν ναρκωτικό, κάνει τον παίχτη να ενδιαφέρεται για το αποτέλεσμα ενός αγώνα, μιας κλήρωσης, σαν από το αποτέλεσμα να εξαρτιόνταν η επιβίωσή του. Αν κερδίσει στο στοίχημα, βιώνει θρίαμβο, η τάση του για στοιχηματισμό ενισχύεται και αμέσως ξαναμπαίνει στη διαδικασία να στοιχηματίσει. Αν χάσει, η προσδοκία νίκης μετατρέπεται πεισματικά, σε ανάγκη στοιχηματισμού περισσοτέρων για να πάρει πίσω τα χρήματα που θεωρεί πως του ανήκουν. Ο εθισμός ενισχύεται από τη διαφήμιση παιχνιδιών, που μάλιστα ιδιοκτήτης είναι το ελληνικό κράτος, αλλά και από το καθημερινό αδιαχώρητο που παρατηρείται (9 π.μ. (!) έως τα μεσάνυχτα) στους “ναούς” του κρατικού τζόγου, ενώ ακόμη και ψιλικατζίδικα της γειτονιάς μετατράπηκαν σε κέντρα ψυχοπαθολογικής εξάρτησης από το τζόγο. Συμβολή στην αύξηση του τζόγου έχει και η χρηματιστηριακή “περιπέτεια”, όπου χάθηκαν δισεκατομύρια από πλήθος “επενδυτών”, που υπάκουσαν, μάλιστα, σε κελεύσματα τότε ταγών του έθνους. Έτσι το μουαγέν, αντιστάθηκε από το ρεφάρισμα. Ο “παίχτης” δίνει βαρύτητα σε ρόλους σχετικούς με την εξάρτηση: παίχτη, φιλάθλου, αναγνώστη εντύπων προγνωστικών και θαμώνα λεσχών ή πρακτορείων.

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ: Πολλοί, παίζοντας χαρτιά, κερδίζουν τα χρήματα του φίλου τους. Τότε, χαρούμενοι, θριαμβολογούν. Μπήκαν και στο παιχνίδι και εκμεταλλευτές, με διάφορα τυχερά μηχανάκια, βρίσκοντας την ευκαιρία να πλουτίσουν σκυλεύοντες ιδρώτα πτωχών ευπίστων «χριστιανών». Ο χριστιανός δεν παίζει τυχερά παιχνίδια. Εμπιστεύεται το Θεό, να τον ευλογήσει στη δουλειά, να του δίνει δύναμη να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες της ζωής, ευχαριστώντας Τον για όλα. Διαβάζουμε στην Αγία Γραφή: “Διεμερίσαντο τα ιμάτιά μου εαυτοίς, και επί τον ιματισμόν μου έβαλον κλήρον” (Ιω. ιθ΄24). Ο χιτώνας του Κυρίου μετετράπη σε έπαθλο τυχερού παιχνιδιού! Από τη στιγμή που ο χιτώνας Του, μετατρέπεται σε “έπαθλο” τύχης, ο χριστιανός για λόγους σεβασμού, θα όφειλε να απέχει από οτιδήποτε στηρίζεται στην τύχη. Άλλωστε μόνο: “πλουτισμός (...) που δημιουργείται με τιμιότητα θα πληθυνθεί.” (Ψ. λγ΄ 11). Το να παίζουμε χρήματα, είναι βλασφημία απέναντι στο Θεό. Αυτός δίνει ό,τι έχουμε, περιμένοντας συνετή διαχείριση. Ο Κύριος λέει ότι θα μας ζητήσει λόγο για την διαχείριση όσων μας έδωσε (Παραβολή των ταλάντων). Κατά την Ορθοδοξία, ο τζόγος υποβοηθά επιθυμίες, δεν ωφελεί το πνεύμα. Μας κάνει να επιθυμούμε να επιβληθούμε επάνω στους άλλους. Χαρτοπαίζουμε την πρωτοχρονιά με χρήματα για “να πάει καλά ο χρόνος”. Ο χρόνος θα πάει καλά αν μας βρει με καρρέ του άσσου; Οι Πατέρες διερωτώνται πώς όταν έχουν καταστραφεί από το τζόγο οικογένειες, όταν άνθρωποι έχουν θέσει τέρμα στη ζωή τους αφήνοντας χήρες, ορφανά, χρέη, πώς γίνεται κάποιοι να παίζουν τυχερά παιχνίδια. Τέλος ο Χριστός ζητά αγώνα και την πίστη μας σε Εκείνον, όχι επιζητώντας εφήμερα, εύκολα και άκοπα. Αν περισσεύουν χρήματα, ας φάει μια τυρόπιτα ένας άστεγος και εάν θέλουμε παιχνίδι, υπάρχουν και επιλογές σε παιχνίδια που προάγουν τη συντροφικότητα και το χαμόγελο.

Konstantinosa.oikonomou@gmail.com 

Βιβλιογραφία: http://www.orthodoxia-net.gr/?p=306

Η επιστήμη της Αστρονομίας β΄μερος του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου – συγγραφέα

 

Η επιστήμη της Αστρονομίας β΄μερος

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου – συγγραφέα

   

Kecκ, Subaru, Infrared Αστεροσκοπεία

    Με τα νέα στοιχεία που ήρθαν τις προηγούμενες δεκαετίες στο φως η Αστρονομία εξετάζει με περισσότερη σαφήνεια τους νόμους που διέπουν τα ουράνια σώματα, τα οποία μπορούν να κατηγοριοποιηθούν ως εξής.

ΟΥΡΑΝΙΑ ΣΩΜΑΤΑ: Αστέρες: Οι αστέρες ή άστρα είναι σώματα αποτελούμενα από πλάσμα [δεν είναι δηλαδή ακριβώς αέρια αφού το υλικό τους αποτελείται κυρίως από πυρήνες στοιχείων], στα οποία κυριαρχεί συνήθως το στοιχείο υδρογόνο. Οι συνθήκες στους αστέρες είναι τέτοιες ώστε να λαμβάνουν χώρα θερμοπυρηνικές αντιδράσεις και να ακτινοβολούν ενέργεια σε μορφή ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας. Ο Ήλιος είναι φυσικά ο κοντινότερος αστέρας στη Γη. Μία καθαρή ασέληνη νύχτα μπορούμε να διακρίνουμε με γυμνό οφθαλμό περί τους 4000 αστέρες. Όλα τους είναι άστρα που ανήκουν στον Γαλαξία μας. Ο κοντινότερος αστέρας στο Ηλιακό Σύστημα είναι ο Εγγύτατος [Proxima] Κενταύρου, σε απόσταση 4,2 ετών φωτός. Πλανήτες: Οι πλανήτες [σημαίνει περιπλανόμενοι, στα αρχαία Ελληνικά] είναι σώματα (αέρια ή στερεά) τα οποία δεν συντηρούν θερμοπυρηνικές αντιδράσεις. Οι πλανήτες του Ηλιακού μας Συστήματος περιφέρονται γύρω από τον Ήλιο. Οι πλανήτες συχνά διαθέτουν Δορυφόρους, δηλαδή σώματα που περιστρέφονται γύρω τους, όπως η Σελήνη γύρω από τη Γη. Μικρότερα σώματα είναι οι Κομήτες και οι Αστεροειδείς. Τα Νεφελώματα: είναι σχηματισμοί αερίων και σκόνης που εκτείνονται σε ευρύτερες περιοχές του Γαλαξία. Τα νεφελώματα συχνά είναι περιοχές δημιουργίας νέων αστέρων. Γνωστό νεφέλωμα είναι το «Μεγάλο Νεφέλωμα του Ωρίωνα» (Μ42) στον αστερισμό του Ωρίωνα. Αστρικά Σμήνη: Είναι σχηματισμοί αστέρων που έχουν βαρυτική αλληλεπίδραση. Διακρίνονται σε σφαιρωτά και ανοικτά σμήνη. Γνωστότερο απ' αυτά είναι οι Πλειάδες ή Πούλια [Μ45], στον αστερισμό του Ταύρου. Γαλαξίες: Είναι πολύ μεγαλύτεροι σχηματισμοί αστέρων, τάξεων εκατοντάδων ή και χιλιάδων ετών φωτός διαμέτρου, οι οποίοι οργανώνονται σε Γαλαξιακά Σμήνη. Ο κοντινότερος γαλαξίας στον Γαλαξία μας είναι αυτός του Μεγάλου Κυνός, [απόσταση 25.000 ε.φ.], αλλά ο πλησιέστερος ορατός με γυμνό μάτι γαλαξίας είναι το Μέγα Νέφος του Μαγγελάνου [169.000 έ.φ.]. Αστερισμοί: Για ευκολότερη αναγνώριση και ανεύρεση των ουράνιων σωμάτων, ο ουρανός χωρίζεται σε 88 τμήματα, ισάριθμων αστερισμών, με άστρα που στην πραγματικότητα δεν έχουν μεταξύ τους καμία, συνήθως, σχέση [απλώς φαίνεται, για την ακρίβεια φαινόταν, στους πρώτους επιστήμονες από την αρχαιότητα ακόμη, να σχηματίζουν διάφορες “εικόνες”, όπως του λιονταριού, του τοξότη, του σκύλου, κ.α.]. Οι αστερισμοί που διασχίζει ο ήλιος κατά την εναλλαγή των εποχών (η εκλειπτική) ονομάζονται αστερισμοί του Ζωδιακού Κύκλου, [τα άστρα των οποίων δεν καθορίζουν φυσικά τίποτε από τον ανθρώπινο βίο όπως διατείνονται τσαρλατάνοι ψευδοεπιστήμονες της αστρολογίας]. Στην Αστρονομία, τέλος έχουμε τους όρους Μαύρες Τρύπες και Αστέρες Νετρονίων, που δεν είναι τίποτε άλλο από άστρα που βρίσκονται στα τελικά στάδια της εξέλιξής του.

ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ: Ο 20ος αιώνας έχει ταυτιστεί με τον όρο «Διαστημική εποχή». Λέμε πως για πρώτη φορά ο άνθρωπος κατάφερε να «φτάσει» τα αστέρια, όμως τον μόνο αστέρα που επισκέφθηκε, κι αυτόν με μη επανδρωμένη αποστολή, ήταν ο Ήλιος! Πάντως, σίγουρα κατάφερε να ξεπεράσει τα όρια της γήινης ατμόσφαιρας με τα διαστημικά σκάφη [κάποιο εκ των οποίων (Βόγιατζερ) σε λίγο καιρό θα ξεφύγει και από τα όρια του Ηλιακού Συστήματος], και να πατήσει ο ίδιος στη Σελήνη. Η εξερεύνηση του Διαστήματος [στοιχεία της οποίας προσπαθήσαμε να δώσουμε όσο απλούστερα ήταν δυνατό με τα άρθρα μας που προηγήθηκαν], συνέβαλε αποφασιστικά στην ανάπτυξη της Αστρονομίας, καθώς έδωσε τη δυνατότητα απευθείας δειγματοληψίας και επισκόπησης.

Το Νέφος Μαγγελάνου

  ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΑΣΤΡΟ-ΝΟΜΙΑΣ: Η συμβολή της αστρονομίας στις άλλες επιστήμες είναι σπουδαιότατη. Κανείς δεν μπορεί ν΄ αμφισβητήσει ότι οι θεωρίες και οι παρατηρήσεις των αρχαίων Ελλήνων Φυσικών Φιλοσόφων, αποτελούν τη βάση της σύγχρονης αυτής επιστήμης. Αλλά και σήμερα η Οπτική [τηλεσκόπιο, μικροσκόπιο], αναπτύχθηκε ιδιαίτερα από την ανάγκη της έρευνας των ουρανίων σωμάτων. Η Φασματοσκοπία, που έχει αστρονομική προέλευση, χρησιμοποιείται σήμερα από τη Φυσική, τη Χημεία, τη Μεταλλουργία, τη Βιολογία, κ.ά. Ακόμη η Χρονομετρία, η Ναυτιλία και η Γεωδαισία σχετίζονται στενά με την Αστρονομία. Τέλος η Αστρονομία σχετίζεται στενά με τη Φιλοσοφία και τη Μεταφυσική. Κι ενώ ως επιστήμη δεν μπορεί να δώσει άμεση απάντηση σε φιλοσοφικά προβλήματα, εντούτοις «ασκεί σημαντική επίδραση», όπως έλεγε ο διάσημος αμερικανός φυσικός Χένρυ Ν. Ράσελ (1877-1957), «στον καθορισμό της θέσης του σκεπτόμενου ανθρώπου στις υποχρεώσεις του προς τις μέλλουσες γενιές, ή τη θέση του στο Σύμπαν ως προς τη Δύναμη εκείνη υπεράνω αυτού». Ακριβώς κάτι παρόμοιο υποστήριξε χαρακτηριστικά και ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Δημήτριος Αιγινήτης: “Η Αστρονομία παρουσιάζει τη συγγένεια της ανθρώπινης διανοίας προς τον Άπειρον Λόγον». Η ουσιαστική “ατέλεια” της Αστρονομίας [όπως άλλωστε συμβαίνει και με τον γεννήτορα της επιστήμης, ανθρώπινο νου], στην πραγμάτευση και στην με αξιώματα, μη συνάδοντα μαθηματικής ανάλυσης, τοποθέτησή της απέναντι στο δημιουγικό Αίτιο του Σύμπαντος, δίνει λαβή και σε μας να κλείσουμε τη σειρά των άρθρων μας βλέποντας το ρόλο του Δημιουργού πίσω από αυτό το, “αδικαιολόγητο” για επιστήμη, “δημιουργικό” κενό.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Cambridge Dictionary of Astronomy. Mitton, Jacqueline, Cambridge: Cambridge University Press, 2001.

Oxford Dictionary of Astronomy. Ridpath, Ian, New York: Oxford University Press, 2003.

Field G.B. & Chaisson E.J. Το Αθέατο Σύμπαν (The Invisible Universe) Μετ. Κανάρης Τσίγκανος, Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 1991 (2000).

Shu, Frank. Αστροφυσική Αστέρες και Γαλαξίες - Ηλιακό Σύστημα Τόμος (The Physical Universe An Introduction to Astronomy), Μετ. Ι. Βεντούρα, Ν. Κυλάφης, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 1990 (2004).

Αυγολούπη Ι. Σταύρου, και Γιάννη Σειραδάκη. Παρατηρησιακή Αστρονομία, Θεσ/νίκη: Εκδόσεις Πλανητάριο Θεσ/νίκης, 1987 (2004).

Μαυρομμάτης Δ. Κων/νος. Λεξικό Αστρονομίας, Βόλος: Εκδόσεις Ώρες, 2006 (2η Έκδοση).

Ξανθόπουλος Βασίλης. Περί Αστέρων και Συμπάντων, Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 1986 (2005).

Ν. Χασάπης, "Κοσμογραφία" ΟΕΔΒ

Είπαμε ψέματα πολλά, ας πούμε και μια αλήθεια Γράφει ο Γιάννης Φρύδας ΣΤΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ 23

Είπαμε ψέματα πολλά, ας πούμε και μια αλήθεια  

   

Όταν είμαι απών,

δέχομαι ακόμα και να με μαστιγώνουν.

Αριστοτέλης

Γράφει ο Γιάννης Φρύδας

ΣΤΟ  ΚΑΦΕΝΕΙΟ  ΤΟΥ  ΓΙΑΝΝΗ  23

Εκλογές, Εκ - λογάρες   

Στα χωριά θα γίνουν πάλι εκλογές δημοτικές,

για να βγούνε οι δημάρχοι κι οι δημοτικές αρχές.

Θα προσέλθουμε στις κάλπες, δεκαεννέα του Μαΐου,

από την αρχή της μέρας μέχρι δύσεως ηλίου.

Για να δούμε τι θα γίνει και σ’ αυτές τις εκλογές,

θα ’ναι ο δήμαρχος καλός ή θα είναι κουκουές;

Πάντα πρώτη η Αργιθέα είναι στα πολιτικά

και φωτιές έχουνε πάρει ολονών τα κινητά. 

Κάπως έτσι, αγαπητοί μου, φίλοι, άγνωστοι, γνωστοί,

εμφανίστηκαν ως τώρα υποψήφιοι πολλοί.

Δύο να ’ναι Αργιθεάτες, τρία κόμματα θα κάνουν

και με πείσμα θα βαρέσουν την κυβέρνηση να πάρουν.

Όλοι οι δημότες φκιάνουν χωριστούς συνδυασμούς,

μα συμβαίνει να ’ναι αυτοί πιο πολλοί κι απ’ τους σταυρούς.

Δήμαρχος, λοιπόν, θα βγει και θα πάρει εξουσία,

όποιος πείσει με τα λόγια και με τη διπλωματία.

Δρόμους, γέφυρες, ποτάμια, ιατρεία και σχολεία,

τάζουνε χωρίς ντροπή, με μεγάλη ευκολία.

Λένε για δημόσια έργα χρήσιμα, κοινοτικά,

αλλά υπόσχονται ρουσφέτια μυστικά κι ατομικά.

Κάποιος μου έταξε εμένα, στο χωριό να με διορίσει.

Πήγε, βέβαια, πλαγίως τον σταυρό μου να ψωνίσει.

Και την τσιούμα απ’ το βουνό άλλος είπε θ’ αφαιρέσει,

για να έχει τον χειμώνα ήλιο και το Μαρκελέσι.

Υποψήφιος πριν μέρες είπε πως αν βγει αυτός, 

θα περάσει στην Πλαούρα δρόμος άσφαλτος, καλός. 

Σίγουρα, αυτό δεν είναι άλλο τίποτε από ψέμα,                 

μα όπως το πάνε φέτος θα μας φέρουνε και τρένα!

Όλα αυτά ποιος τα πιστεύει; Πρέπει να ’ναι παλαβός

και να λέει ευχαριστώ που θα περπατάει πεζός.

Ούτε γάιδαροι δε θα ’ναι μέσο μεταφορικό,

γιατί μάλλον θα ζητήσουν και αυτοί γερό μισθό.

Λένε ψέματα πολλά, όσα είναι τα μαλλιά τους,

ώσπου νά βγουν στην αρχή και να γίνει η δουλειά τους.

Για να είναι ο δήμαρχός μας τίμιος και πιο καλός, 

πρέπει για τα παραπάνω να ’ναι λίγο καραφλός. 

Ούτως ώστε, απ’ όσα λέει να ’ναι αλήθεια τα μισά,

να πιστεύουμε πιο λίγα και να ζούμε μια χαρά.

Τέτοια γίνονται και άλλα στα χωριά, στην Αργιθέα

κι απ’ το Καφενείο τώρα θα μαθαίνετε τα νέα.

  Οι στίχοι είναι απόσπασμα, όπως και κάποιοι άλλοι στο 4ο Καφενείο, από  ποίημα που γράφτηκε το καλοκαίρι του 1978, λίγο πριν τις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές εκείνης της χρονιάς. Τότε, ήμουν δόκιμος ανθυποκαφετζής και χωρίς δικαίωμα ψήφου. Σαράντα χρόνια μετά, με λίγες προσαρμογές στο σήμερα, περιγράφει (με τις αναγκαίες υπερβολές της σάτιρας) τα συμβαίνοντα στις τοπικές εκλογές.

Χρίσματα κι επιχρίσματα

  Έχω το Χρίσμα!... Από τότε που βαπτίστηκα από τον σεβάσμιο παπα-Κώστα Κωστακιώτη και τον νονό μου Αποστόλη Τζαναβέλη απ’ τα  Κουμπουριανά. Λέτε γι’ αυτό να συμπαθώ ιδιαίτερα τους Κουμπουριανίτες, ακόμη και τους Κισσαίους; 

─ Τι λες τώρα; Όλοι οι Κουμπουριανίτες  Κισσαίοι είναι…

─ Το ξέρω; Απλώς το λέω, για να τους βάλω να ψάχνουν ποιος Κουμπουριανίτης δε λεγόταν κάποτε Κίσσας.

  Με την ευκαιρία, ένα ευχαριστώ στον Αποστόλη Κίσσα (αν και δεν τον ξέρω) για το συγκινητικό τηλεφώνημά του πριν λίγες μέρες και το οποίο έδειξε σ’ εμένα, ακόμη μια φορά, την ευθύνη που έχουμε όσοι γράφουμε δημόσια. Μια καλημέρα και στον Γιάννη Κίσσα που μένει μόνιμα στ’ Δραγώι και συνοδεύει ο τόπος. Γιάννη, βάλε και καμιά φωνή να κόψουν τον κατήφορο τα γ’ρούνια! Είμαι καρτέρι στη λογγά.  

  Όταν το κυρίως θέμα είναι της πλάκας, κάθεσαι όσο πιο πολύ μπορείς στον πρόλογο. Όμως, ακούς και κάποιους να σου φωνάζουν (με το δίκιο τους): «Προχώρα βρεεεεε ή κάνε επίλογο, μας ζάλισες!...».   

  Συνεχίζουμε!... Πάμε στα χρίσματα των υποψηφίων των αυτοδιοικητικών εκλογών. Στα κομματικά επιχρίσματα, γιατί έχουν και χρώματα τα άτιμα και σου βάφουν την Αργιθέα πότι μι λουλάκι, πότι μι ρ’ζάρι ή στου καρύδι, πότι μι καραμπουϊά πράσινη και σου κάνουν την Ελλάδα κουρελού πολύχρωμη… Καταλαβαίνεις και πόσο αυτοδιοίκηση είναι μετά και δεν μπορείς να συγκρατήσεις τη χαρά σου, αλλά καπάκι σου ’ρχεται η απορία: Τι δουλειά έχουν τα κόμματα με την τοπική αυτοδιοίκηση;

  Πηγαίνοντας προς τις εκλογές, θα ακούσουμε διάφορα. Είναι στο χέρι των υποψηφίων  να  ξεκαθαρίσουν  πώς  θα σταθούν  απέναντι  στο φαινόμενο, είναι στην 

κρίση των ψηφοφόρων αν θα δεχτούν ή θα τιμωρήσουν  αυτή την κατάσταση. Ας ξεκαθαρίσουμε, όμως, κάτι: δεν είναι κακό ένα κόμμα ή κόμματα να δηλώσουν στήριξη σε έναν υποψήφιο, ο υποψήφιος είναι κακό να επιχειρεί και να παίρνει το λεγόμενο κομματικό χρίσμα. Ο στόχος του τότε είναι προφανής. Θέλει να μαντρώσει το κομματικό κοπάδι, θέλει να αναγκάσει να τον στηρίξουν άτομα του χώρου που δε  θα τον ήθελαν ούτε ζωγραφιστό ως υποψήφιο, θέλει να εκβιάσει τους πεινώντες και διψώντες για ρουσφέτι ή τις ανάγκες ανθρώπων (ειδικά όταν πρόκειται για χρίσμα του κυβερνώντος κόμματος ή αυτού που ετοιμάζεται να κυβερνήσει). 

  Θα ανακοινώνονται χρίσματα και στηρίξεις από κόμματα και πρόσωπα, θα ακολουθούν διαψεύσεις, κανείς με σιγουριά δε θα γνωρίζει ποια  είναι η αλήθεια και ποιο το ψέμα. Λένε ότι οι διαψεύσεις στην πολιτική είναι σχεδόν διαβεβαιώσεις και έχει μεγάλη σημασία ο τρόπος που γίνονται . Και κάτι ακόμη: «ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον». Το βράδυ των εκλογών θα καταλάβουμε όλοι τι πραγματικά συνέβη. Το χρώμα του υποψηφίου θα είναι αδιάψευστος μάρτυρας και ποιος μας κορόιδευε ή όχι. Οι υποψήφιοι ας δηλώσουν εγκαίρως με ξεκάθαρο τρόπο προς τα κόμματα και μέσα επικοινωνίας τη θέση τους. 

  Για να βοηθήσω, λοιπόν, τους υποψηφίους, τους δίνω μια φόρμα δήλωσης, για να τους κάνω… δηλωσίες:

Προς κόμματα, αποκόμματα, πετσοκόμματα, χαλκεία και χαλκώματα…

  Ευχαριστώ για τη στήριξη που μου παρέχετε, αλλά αποκηρύσσω μετά βδελυγμίας (τι σόι δηλωσίας, χωρίς το βδελυγμίας…) το χρίσμα σας, γιατί προτιμώ να με χρίσουν οι συμπολίτες μου με την ψήφο της ελεύθερης βούλησής τους.

  Προσωπικά, δεκάρα δε δίνω για τα επιχρίσματα και τους επιχρισμένους. Ποτέ δεν ήταν αυτό το κριτήριο των επιλογών μου. Όπως δε θα καταδεχόμουν ποτέ να συμφωνήσω να χρωματίζει ο οποιοσδήποτε  τον τόπο μου…

Ψάχνω κόμμα να ταιριάζει με του καφετζή τα θέλω

  Με τη σημερινή κυβέρνηση συμφωνώ μόνο σε ένα… Δε φοράω γραβάτα… Όμως, η αντιπολιτευτική οργή μου με έβαλε αρκετές φορές σε σκέψη να πάω στον τσάρκο απ’ τα κατσίκια και να πάρω μια γραβάτα που έχω εκεί, για να κρεμάω μπάτσα, και να τη φορέσω.

  Με την αντιπολίτευση συμφωνώ με όλα όσα λέει, αλλά διαφωνώ με όλα όσα θα κάνει όταν γίνει κυβέρνηση.

  ΠΑΜΕ στο Κουκουέ… Έχω διαφορές ως προς τις έννοιες φράξια και προβοκάτσια, αλλά συμφωνώ απολύτως με το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων.

  Με το Κινάλ (καλό όνομα για σκ’λί) δεν ξέρω αν συμφωνώ ή διαφωνώ, γιατί και το Κινάλ δεν ξέρει αν έχει ή δεν έχει θέσεις. Με μπερδεύει κι ο Μαλέλης… Σταμάτα, Σταμάτη!

  Στο Ποτάμι έμειναν μόνο οι ασπρίτσες, καμιά πέστροφα και τα μπακακάκια. Απ’ αυτά μόνο τα μπακακάκια λένε: Θοδωράκη, βρεκεκέξ, Σταύρο μας, κοάξ, κοάξ, όποιος έμεινε είναι βλάξ!

  Φτάνω στην Ένωση του Λεβέντη. Τώρα, αν είναι ένωση, κένωση ή εκκένωση, δεν ξέρω. Μου αρέσει, όμως, το προεκλογικό τους σύνθημα: Τους ζυγούς λύσατε!

  Ένα ποίημα αφιερωμένο στον πρόεδρο:

Βασίλη μ’, τα ματάκια σου πώς είναι τσιμπλιασμένα;

                          Βάλε κάνα κολλύριο ή βάλε κάνα υπόθετο!…

  Δεν έχει ομοιοκαταληξία, όμως, δεν μπορώ να πάω και κόντρα στην ιατρική επιστήμη που έδωσε την συνταγή. 

  Έχει και κάτι άλλα κόμματα και σκαλουκόμματα, αλλά πρέπει, ικτάκτους, να πάου στου Μήτσιου…

Μήτσιο, γιατί δεν;

  Όταν θέλεις να κάνεις σοβαρή αντιπολίτευση λες: Μήτσιο, δε σε ψηφίζω, γιατί δε μου αρέσει η φάτσα σου. Αυτό είναι ένας σοβαρός λόγος. Σίγουρα σοβαρότερος απ’ το να λες: Μήτσιο, γιατί δεν έφκιασες το Μουσείο Αχελώου; (το πιστεύει ακόμα αυτός) ή Μήτσιο, γιατί δεν έφκιασες τη Σκάλα Ανθηρού;

  Καλά σου λένε, Μήτσιο!... Ένα σκαλί τον χρόνο να έφκιανες θα την είχες τελειώσει τη σκάλα…

  Η πλάκα είναι ότι την κριτική τού την κάνουν Βραγκιανίτες φεϊσμπουκάδες, οι οποίοι δεν ξέρουν άλλον δρόμο στην Αργιθέα, εκτός από τον δρόμο που πάει για το χωριό τους, αλλά τους πήρε ο πόνος για τη Σκάλα Ανθηρού!...

  Πάντως, Μήτσιο, κακώς δεν έφκιασες και το Μουσείο… Αν το είχαμε, θα βάζαμε μέσα αυτές τις σπουδαίες τοποθετήσεις, δίπλα ακριβώς απ’ τα καφόμπρικα του Κωσταντάρα και τον τρουβά του Κώστα Σπόρου…

Θέλουμε δημόσια ψησταριά

  Η δημοτική αρχή αποφάσισε να εντάξει στον προγραμματισμό έργων της την ανακατασκευή – ανάπλαση  της πλατείας στη Στεφανιάδα. Η είδηση εξόργισε τους Στεφανιώτες και αντέδρασαν έντονα δια των εκπροσώπων τους, αλλά και ο λαός προχώρησε, με μια ογκώδη συγκέντρωση, σε δυναμικό συλλαλητήριο, στο οποίο καταγράφηκε η αντίθεσή του με συνθήματα και  με ειδικό ψήφισμα διαμαρτυρίας. 

• Δε θέλουμε πλατείες, ψημένες πλάτες θέλουμε!

• Κάτω τα χέρια απ’ την πλατεία μας, μη χάσουμε την πελατεία μας!   

• Θα σας φύβγει η ιδέα να μας φκιάσιτι πλατέα!... (υπαινιγμός ευθείας απειλής).

• Φκιάστε τώρα ψησταριά με αυτόματα σουφλιά!

• Μάθε το, Λάμπρο Τσιβόλα, εμάς μας νοιάζει η μπριζόλα! 

  Στο ψήφισμα ζητάνε αντί πλατείας να γίνουν ισοδύναμα έργα (τη λέξη ισοδύναμα κάνας συριζαίος την κάρφωσε στο κείμενο) που έχει ανάγκη το χωριό. Απαιτούν την κατασκευή δημόσιας ψησταριάς (πρώτη στην Ελλάδα), με όλον τον εξοπλισμό και πλήρως αυτοματοποιημένη. Θέλουν, επίσης, να κατασκευαστεί ένα διθέσιο παγκάκι, κάτω απ’ το ιστορικό πουρνάρι πίσω απ’ την εκκλησία, όπου γίνονται οι εκλογικές και ψηφοθηρικές ζυμώσεις, για να μην ξεροσταλιάζουν οι χρήστες του χώρου… Εντύπωση, όμως, προκάλεσε η απαίτηση για κατάργηση του εξωτερικού φωτισμού του χωριού. «Δε θέλουμι φώτα τ’ νύχτα, για να μας γλέπουν φόντα γυρνάμι μι του κλιμμένου τραβώντα. Σέλφι μι τ’ απουσπάσματα κι τ’ς χουρουφυλάκοι θα βγάνουμι;» έλεγαν σχετικά. Στεφανιώτικη πλατεία, νταουρλιός και φασαρία…

  Ιδιαίτερα μαχητικοί εμφανίστηκαν οι Ρωμιώτες. Φώναζαν περισσότερο από τους κατοίκους του κέντρου. Κατάφεραν γι’ αυτό να γραδώσουν στο ψήφισμα και το αίτημά τους για επίλυση του προβλήματος της συγκοινωνίας τους με το ιστορικό και εμπορικό κέντρο της κοινότητας με αστική γραμμή, ή με προαστιακό τρένο, ή με κυλιόμενες σκάλες, ή ακόμη και με κοινοτικά σαμαρωμένα γαϊδούρια, τα οποία θα περιφέρονται και θα μπορεί να χρησιμοποιεί ο κάθε πολίτης για τις ανάγκες του.

  Οι Αετοχωρίτες αδιαφόρησαν και δε συμμετείχαν στις διαδηλώσεις. Η στάση τους, ωστόσο, δεν είναι ανεξήγητη. Η άποψή τους είναι σταθερή και ξεκάθαρη. Από πίτα που δεν τρως τι σε μέλει κι αν καεί…

  Τα μνημεία μας αφανίζονται, οι πλατείες ανακαινίζονται. Δεν είμαι αντίθετος στα έργα, αλλά δεν μπορώ και να σιωπήσω στην πραγματικότητα που συνιστά πρόκληση. Ας πούμε πως τα δικά μου προτάγματα είναι  διαφορετικά. Δεν μπόρεσα ποτέ να δεχτώ ότι η διευρυμένη κοινότητα παλιότερα προχώρησε στην κατασκευή γραμμής ηλεκτροδότησης στη λίμνη Στεφανιάδας, για τις ανάγκες ενός πάρτι τον χρόνο, και αδιαφόρησε να συνεχίσει τη γραμμή ως το μοναστήρι του Κώστη, όπου υπάρχουν και σπίτια ή δε φρόντισαν να πάνε έναν υποτυπώδη δρόμο στο Κοζιοκάρι και στο Τσιοκαρίσι, έστω να μπορούν να πάνε προσκυνητές στα σπίτια τους οι καταγόμενοι από εκεί. Πιστεύω ότι αρκετοί ήθελαν και θα είχαν προλάβει να τα συντηρήσουν. Ρωτάτε και τον Άλκη Τσιατσιάνη… Κάτι σχετικό θα ξέρει να σας πει…

Κύκλοι και στην Αργιθέα… Μη μου τους κύκλους τάραττε!

  Όλα τα ’χαμε στην Αργιθέα, τώρα μας ήρθαν και οι κύκλοι… Άκου, κύκλοι! Είπαμε να παίζουμε τους πολιτικούς, αφού δε μάθαμε τσιλίκα και φίτσιο, αλλά να βάζουμε και στον τόπο μας φρούτα που παράγονται στα κομματικά θερμοκήπια, που αναπαράγονται στις υλακές κομματόσκυλων, για να καταναλώνονται από παντοειδή μηρυκαστικά, πάει πολύ… Η αόριστη επίκληση κύκλων, δεν περιποιεί τιμή για τη δημοκρατία μας. Η δημοκρατία κατονομάζει με ευθύνη, δεν κατασκευάζει ανύπαρκτους κι αόρατους εχθρούς.

  Γύρω μας οι λιγοστοί Αργιθεάτες, οι οποίοι γνωρίζονται με τα μικρά τους ονόματα,  βαφτίζονται κύκλοι για τις ανάγκες του παιγνίου και συνωμοτούν εις βάρος της πατρίδας…  Νέο ύφος, νέο ήθος!... Έρμη, πατρίδα, με τους κύκλους σου!... 

  Ας κρατήσουμε μακριά απ’ τον τόπο μας αυτές τις απόψεις. Ο καθένας να λέει καθαρά αυτό που έχει να πει, αλλιώς να σιωπά. Στην Αργιθέα κύκλοι είναι οι κύκλιοι χοροί της, τα αλώνια της, τα ολόγιομα φεγγάρια της, άντε και τα κουτσ’πόφ’λλα της.

       

Δεν είμεθα οι άνθρωποι των λόγων αλλά των έργων! Θα σας εξαφανίσομεν!

12/1/2019

Ο αστερισμός Οφιούχος του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου – συγγραφέα

 

Ο αστερισμός Οφιούχος 

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου – συγγραφέα

 

  Ο Οφιούχος [Λατινικά Ophiuchus, συντομ.: Oph] είναι ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς της Διεθνούς Αστρον. Ένωσης, που σημειώθηκε πρώτη φορά από τον Πτολεμαίο. Από τους 13 ζωδιακούς αστερισμούς (αστερισμοί που περιλαμβάνουν τον Ήλιο στη διάρκεια του έτους), ο Οφιούχος είναι ο μόνος που δεν λογίζεται ως αστρολογικό ζώδιο. [Ένας ακόμη λόγος, από τους δεκάδες, που αποδεικνύουν την Αστρολογία μια γνήσια ψευδοεπιστήμη.] Είναι ορατός σε γεωγραφικό πλάτος από 59° Βόρεια έως 75°Νότια. Η έκτασή του στον ουράνιο θόλο είναι 948,3 τετ. μοίρες [11ος μεγαλύτερος αστερισμός].

   

   Ο Οφιούχος απεικονίζεται ως ένας άνθρωπος που στηρίζει ένα Φίδι (τον αστερισμό του Όφεως). Η παρεμβολή του σώματός του διαιρεί το φίδι σε δυο μέρη, το Serpens Caput και το Serpens Cauda, που ωστόσο θεωρούνται ενιαίος αστερισμός.

Μ 1024

ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: Ο αστερισμός περιλαμβάνει 174 ορατά άστρα [≤ 6,5]. Οι φωτεινότεροι αστέρες του Οφιούχου είναι μεταξύ άλλων ο α Οφιούχου, που ονομάζεται Rasalhague (Ρας Αλχάγκ) που βρίσκεται στην κεφαλή του σχήματος, και ο λ Οφιούχου, τριπλός αστέρας, στον αγκώνα του. Ο RS Οφιούχου ανήκει σε μια παράξενη κατηγορία που ονομάζεται επαναληπτικοί καινοφανείς, των οποίων η φωτεινότητα αυξάνεται κατά ακανόνιστα διαστήματα, κατά εκατοντάδες μάλιστα φορές εντός μόλις μερικών ημερών. 

Rasalhague (Ρας Αλχάγκ)

Ο Αστέρας Barnard, ένας από τους πλησιέστερους αστέρες προς το Ηλιακό Σύστημα (πιο μακριά μόνο από το σύστημα των αστέρων Άλφα Κενταύρου) είναι στον Οφιούχο (βρίσκεται στ' αριστερά του β και ακριβώς πάνω από τον ν). Ο Οφιούχος περιλαμβάνει ορισμένα σμήνη αστέρων, όπως τα IC4665, NGC6633, M9, M10, M12, M14, M19, M62 και M107, όπως και το νεφέλωμα IC 4603-4604. Το Μεσιέ 10 (γνωστό και ως M10 και NGC 6254) είναι ένα σφαιρωτό σμήνος σε απόσταση περίπου 14.000 ετών φωτός. Είναι ένα από τα λαμπρότερα σφαιρωτά σμήνη στον πλούσιο αστερισμό του Οφιούχου. Έχει διάμετρο περίπου 83 έτη φωτός. Σε αυτό έχουν εντοπιστεί 3 ή 4 μεταβλητοί αστέρες. Αυτό το σμήνος ολοκληρώνει μία περιστροφή γύρω από το Γαλαξία κάθε 140 εκατομμύρια χρόνια και περνάει το επίπεδο του γαλαξιακού δίσκου κάθε 53 εκατομμύρια χρόνια. Το Μεσιέ 10 ανακαλύφθηκε από τον Σαρλ Μεσιέ [29/5/1764].

Starfish Galaxy

Ο ασυνήθιστος διπλός γαλαξίας NGC 6240, γνωστός και ως Starfish Galaxy, βρίσκεται επίσης στον Οφιούχο.

Konstantinosa.oikonomou@gmail.com