Πειράματα, πειράγματα και πειραγμένοι
Ας τραγουδήσω κι ας χαρώ,
ας παίξω κι ας γελάσω…
(από παραδοσιακό τραγούδι)
Γράφει ο Γιάννης Φρύδας
ΣΤΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ 18
Εμβατήριον …
Πάνω εκεί στης Πίνδου μας τις κορφές,
που θαρρείς τ’ αστέρια φιλούνε,
εταιρείες πολλές πονηρές
τους ανέμους συνέχεια ερευνούν… Καμάρα
λιασκοβίτικη
Πάνω εκεί στης Πίνδου μας τις κορφές
Θα γεμίσει ο τόπος φτερωτές…
Ξεκινάτε το με μέτρο 2/4 ως εμβατήριο, περπατάτε καμπόσο ζωηρά (ψηλά το χέρι), το γυρνάτε μετά την προθέρμανση σε τσάμικο 3/4 και πάνω που αρχίζουν τα τσαλιμάκια και κοντεύετε να το κάνετε «ρούμπα» σε 4/4, πέφτετε στη «λούμπα» και το τελειώνετε σαν ηπειρώτικο μοιρολόι πολυφωνικό, γιατί αν δε βάλουν οι πολλοί τις φωνές σ’ αυτή τη χώρα, δε θα βγει τίποτε και ποτέ σωστό…
Υδρανεμογεννήτριες
Το Καφενείο σήμερα θέλει να σας ανακοινώσει επισήμως (και πριν απ’ όλα τα ειδησεογραφικά κέντρα και μέσα) ένα σπουδαίο γεγονός, μια σπουδαία επιτυχία παγκόσμιου ενδιαφέροντος.
Ο στρατηγικός μας επενδυτής, ο δικός μας Πάνος Στάθης, παρουσίασε σε πανεπιστήμιο του εξωτερικού (εμ, πού θα το παρουσίαζε; Στα δικά μας συνήθως έχουν καταλήψεις) τη σπουδαία εφεύρεσή του, την υδρανεμογεννήτρια. Παρότι Στάθης, αγνόησε εντελώς τον αρμόδιο υπουργό ενέργειας και περιβάλλοντος Σταθάκη, αλλά δε μας πέφτει λόγος. Οι υδρανεμογεννήτριες λειτουργούν με αέρα, με νερό ή και τα δυο ταυτόχρονα. Ακούγεται ότι για να τιμηθεί με τον καλύτερο τρόπο ο εφευρέτης αυτής της εφεύρεσης, η οποία αλλάζει τα ενεργειακά δεδομένα, θα εγκατασταθεί η πρώτη συστοιχία στην κοιλάδα Αχελώου, όπου και η γενέτειρα του Πάνου. Πιστεύουμε ότι μόλις ξεπεραστούν τα γραφειοκρατικά εμπόδια (σε καμιά δεκαπενταριά χρόνια δηλαδή) η επένδυση θα ξεκινήσει αμέσως.
Οι υδρανεμογεννήτριες αναπτύσσονται κατά μήκος του ποταμού με βάση την αρχή «σαν πήρα έναν κατήφορο στην άκρη στο ποτάμι», τοποθετούνται στον γιαλό, αλλά οι φτερωτές ακουμπούν στο νερό και παίρνουν κίνηση απ’ τη ροή του καθώς κι απ’ τον αέρα, γιατί η ποταμιά πάντα έχει αέρα. Η λειτουργία τους στηρίζεται καθαρά στη ροή των ρευστών. Βέβαια, για την ανάπτυξή τους χρειάζεται και ρευστό (χρήμα), όμως λεφτά υπάρχουν!
Σε κάθε συστοιχία προβλέπεται και εγκατάσταση μίας (περίπου ίδιας κατασκευής), η οποία θα παίρνει κίνηση απ’ τις άλλες και θα λειτουργεί όπως ο μύλος του λούνα παρκ, για να χρησιμοποιείται ως κυλιόμενη εναέρια γέφυρα. Θα μπορεί όποιος θέλει να περνάει εύκολα απέναντι, χωρίς να εξαρτάται από τις φρικτές περαταριές. Αυτή η κατασκευή θα έχει και ενσωματωμένη απόχη (το μόνο τμήμα της που θα ακουμπάει στο νερό), για να βγάζουμε και κάνα ψάρι. Επίσης, θα μπορούμε να αξιοποιήσουμε πολλαπλώς το σύστημα και με άλλες ακόμη εφαρμογές.
Επικοινωνήσαμε τηλεφωνικά με τον Πάνο και παρουσιάζουμε αυτή τη συνομιλία:
─ Πάνο, συγχαρητήρια! Εύχομαι να ακολουθήσουν κι άλλες παρόμοιες επιτυχίες! Πώς έφτασες σ’ αυτή την πρωτοποριακή εφεύρεση;
─ Έφτασα απ’ τον αντίθετο δρόμο που πας εσύ ως κυνηγός…
─ Τι θα πει αυτό; Τι σχέση έχει το κυνηγός; (Σας είπα, είναι δύσκολος ο Πάνος).
─ Να, ο κυνηγός φαντάζεται αυτά που δεν καταφέρνει κι ο εφευρέτης καταφέρνει αυτά που δε φαντάζεται.
─ Τέλος πάντων, το αντιπαρέρχομαι, ας μην αρπαχτούμε αμέσως, πες αυτό που σε ρωτάω, ο κόσμος δεν περιμένει από εσένα να μάθει για τους κυνηγούς…
─ Καλά, κρατήσου! θα σου πω. Από μικρός πήγαινα όπως ξέρεις στον νερόμυλο που είχαμε ως οικογενειακή επιχείρηση. Το καλοκαίρι το νερό λιγόστευε, το παίρνανε και με τα σκαλοκόμματα, για να ποτίζουν κήπια και χωράφια και πολλές φορές ο μύλος σταματούσε. Από τότε, λοιπόν, έλεγα πως έπρεπε να βρεθεί κι άλλος τρόπος να λειτουργεί. Σκέφτηκα τότε με την παιδική μου φαντασία τον υδρανεμόμυλο κι αυτό έμεινε πάντα στο μυαλό μου, μέχρι που με οδήγησε στην υδρανεμογεννήτρια.
─ Είναι η πρώτη σου ανακάλυψη αυτή;
─ Όχι, είναι η πιο πρόσφατη. Προηγήθηκαν κι άλλες νωρίτερα. Η πρώτη ήταν το πτυσσόμενο φασ’λόξυλο, αλλά τι να συζητάω για τεχνολογία με Μαρκελεσιώτη... Εσείς από κλιτσόξυλα μέχρι σουφλιά ξέρετε. Ούτε στειλιάρι σε κασμά δεν μπορείτε να βάλετε.
─ Α, εμείς επικίνδυνα εργαλεία δεν τσακώνουμε στα χέρια μας. Αυτά είναι για δ’λειά κι εμείς απού δ’λειά… Ας συνεχίσουμε όμως. Αν κατάλαβα καλά, μπορούμε πια να αξιοποιούμε ό,τι κινείται περιστροφικά και να παράγουμε ρεύμα;
─ Βέβαια, ακόμη και η ανέμη. Με το μάζεμα του κουβαριού θα δίνεται κίνηση και θα παράγεται ρεύμα. Ρεύμα κι απ’ το μαγκανοπήγαδο. Ρεύμα κι απ’ το «γύρω – γύρω όλοι» στην παιδική χαρά. Και οι υποψήφιοι που γυρίζουν από χωριό σε χωριό για ρεύμα γυρίζουν, τι νομίζεις; (Άλλη μορφή ρευματοπάθειας αυτή).
─ Δηλαδή, Πάνο, οι άνθρωποι από τώρα πέρα θα ζουν για να παράγουν ρεύμα, τίποτε άλλο;
─ Ρώτα τα μαρούλια, τι να σου πω…
─ Είσαι με τα καλά σου; Μιλάνε τα μαρούλια; Τι μπορούν να πούνε τα φυτά;
─ Λένε πως δεν μπορούν να φυτρώνουν κάτω απ’ τα φωτοβολταϊκά... Φωτοβολταϊκά σε κατάλληλη για καλλιέργεια γη; Τι θα τρώνε μετά οι άνθρωποι; Η επιστήμη είναι καλή όταν υπηρετεί τον άνθρωπο, όχι όταν τον σκλαβώνει ή τον εξοντώνει…
─ Πού πάει η τεχνολογία πια; Παρακολουθείς και το πείραμα «σερν» με το «σωματίδιο του θεού» που λένε;
─ Θα ήταν αφύσικο, φυσικά, φυσικός και να μην το παρακολουθώ. Όμως, δε με ενδιαφέρει τόσο το λεγόμενο σωματίδιο που κινείται στον επιταχυντή, όσο το σώμα του ανθρώπου που κινείται απ’ την πρώτη γαλαρία στον Ντρασκό, μέχρι να βγει σώος από την πέμπτη…
─ Καλά, ορέ Πάνο! Και πάλι συγχαρητήρια, αλλά τήρα να φκιά’εις κι κάνα χρήσιμου πράγμα, κάνα επαναφουρτιζόμινου σ’φλί αν μπόρ’γις, ξιπλατίσ’καμαν μ’ αυτά τα ξ’λένια τα ιλατίσια…
Πετρωτό και Πετροχώρι
Έπιασι Αντριάς κι δε μπουρούμι να σ’μάσουμι δάχ’λα απ’ του κρύου, ουπότι καλά είνι να ζ’γουλώσουμι, έστου για λίγου, σι κάνα χουριό προυσήλιου. Ας πάμε στο Πετρωτό ή στο Πετροχώρι. Προσφέρονται και τα δυο γι’ αυτό, αν και υπερέχει στη ζέστη το Πετρωτό, λόγω χαμηλού υψομέτρου. Ειδικά στα Πουρναράκια είναι μάλλον το πιο απόγωνο μέρος στην Αργιθέα και στη θέση Καταφίδια τα φίδια κυκλοφορούν με κοντομάνικα πουκάμισα και τον χειμώνα. Πλην υψομέτρου, άλλη βασική διαφορά είναι ότι το Πετρωτό κατοικείται από Λιασκοβίτες και το Πετροχώρι από Σπυρελιώτες.
Μεταξύ τους, βέβαια, έχουσι και πολλές ομοιότητες… Είνι που τα έχουσι ου Θιός στα λ’θάρια. Όσες πέτρες του περίσσεψαν απ’ τη Μάνη τις παρκάρισε σ’ αυτά τα χωριά. Το λέει και τ’ όνομά τους. Κάθε χρόνο κάνουν και δυο τρεις εκθέσεις από πέτρες… Τις κατεβάζουν στον δρόμο, σε δυο μεγάλα ρέματα που έχουν, στο Ξερολάγκαδο και στο ρέμα κοντά στο Χάνι Νασιώκα. Έχουμε «θαυμάσει» πολλές φορές το πλούσιο υλικό τους, μιας κι όταν γίνονται αυτές οι εκθέσεις κάθεσαι και τις βλέπεις, θέλεις δε θέλεις, γιατί δεν μπορείς να προχωρήσεις για το δικό σου χωριό. Ειδικοί ξεναγοί εξηγούν στους επισκέπτες τα εκθέματα και τη διαφορά μεταξύ στουμπιάς και στούρνας. Η τοπική μούσα ύμνησε τα λ’θαρουχώρια με σχετικούς στίχους:
Να ’μουν στο Σπυρέλ’ χαλίκι, στη μεσούλα σου θηλύκι
και στο Λιάσκοβο αγκωνάρι, στη μεσούλα σου ζωνάρι.
«Λες ψέματα! Εμείς στην Αργιθέα δεν έχουμε μούσες, μούτες έχουμε. Δε λέγαμε στα παιδιά, θα σας φάνε οι μούτες;» πετάχτηκε ο αντιρρησίας.
Ας είπε! Κουβέντα με τον αντιδραστικό θα στήσω;
Παρότι λιθαροχώρια, είναι πολύ καθαρά από πέτρες για δυο λόγους που, επίσης, συνιστούν ομοιότητες. Είχαν και τα δυο χωριά καλντερίμια, όπου κατάφεραν να συνεμπάξουν και να κρύψουν πολύ χαλιά. Χαλιάς είναι ένα παχύ στρώμα από πέτρες, τσιόχαλα, κοτρώνια, βύσσαλα και ύβηλα Δεν ξέρω σήμερα κατά πόσο διατηρούνται αυτά τα γραφικά δρομάκια και τα σοκάκια τους. Αν όχι, περάστε τα κι αυτά στην εκτός δρόμου Αργιθέα. Ούτε ο Μενέλαος δεν ασχολείται μ’ αυτά, για τους δημάρχους μην το συζητάτε!
Είχαν και έχουν πολλές καρυδιές. Όσες πέτρες και μόχαλα υπήρχαν επιφανειακά, χρησιμοποιήθηκαν για να πετροβολάνε τις νυφίτσες (δηλαδή τους σκίουρους) που τους έτρωγαν τα καρύδια. Έτσι, πέταμα στο πέταμα, έφυγαν προς τα κάτω και είναι δύσκολο τώρα να βρεις πέτρα… ελεύθερης βοσκής. Να φανταστείτε, όταν οι Σπυρελιώτες κάνουν διαδηλώσεις, για να έχουν πέτρες να πετάνε στα ΜΑΤ, παίρνουν την προηγούμενη μέρα τηλέφωνο τον Μήτρο Νταβαρίνο και του λένε: «Ε, στρουμπούλ’, φέρι μας ένα δρουμουλόγιου στρουμπούλια να ’χουμι ταχιά στ’ν ικδήλουσι!...». Πάν’ οι παλιοί οι Σπυριλιώτις π’ δεν τα ’βαναν μι ’ν ιξουσία… Οι Λιασκοβίτες επιλέγουν άλλους τρόπους πίεσης. Κάνουν συνήθως καταλήψεις στη σήραγγα εκτροπής Αχελώου και στο υδροηλεκτρικό εργοστάσιο Συκιάς.
Σταματώ απότομα την αναφορά μου στα πετρωτοπετροχώρια, γιατί έχω εκεί πολλούς και καλούς φίλους και αν συνεχίσω, θα χάσω τους περισσότερους. Το χειρότερο είναι ο φόβος μην περάσω και με αρχίσουν στο πετροβόλημα. Πλάκα, πλάκα θα με πάρουν με τις πλάκες…
Παράδοση: Γιορτές και γιορτές ανέορτες…
Πέρασαν τα Νικολοβάρβαρα και προχωράμε για τις άλλες γιορτές του χειμωνιάτικου κύκλου, με κορύφωση αυτές του δωδεκαήμερου, των Χριστουγέννων, τ’ Αϊ-Βασιλειού με τον νέο χρόνο, των Φώτων…
«Βίος ανεόρταστος μακρή (μακρά) οδός απανδόκευτος».
Έτσι έρχονται οι γιορτές. Μικροί σταθμοί για λίγη χαρά, για τις λίγες στιγμές τους που δίνουν νόημα στη ζωή μας, που ενισχύουν την απαραίτητη ελπίδα για την πορεία του βίου μας.
Όλοι ξέρουμε πώς γιορτάζονταν και πώς γιορτάζονται σήμερα. Όταν όλα αλλάζουν, δεν μπορεί να μείνουν ανέπαφες και οι γιορτές. Το άσχημο είναι όταν μετατρέπονται εντελώς σε γιορτές ανέορτες… Είναι πολύ σημαντικό, έστω και με ένα τηλέφωνο, να πούμε στον εορτάζοντα συνάνθρωπό μας: «να χαίρεσαι την τηλεφωνική ονομαστική σου εορτή». Να αισθανθεί ότι τον συνοδεύουν οι ευχές μας. Η τεχνολογία μάς δίνει αυτή τη δυνατότητα σήμερα, άλλα πράγματα εμποδίζουν την επικοινωνία των ανθρώπων…
Είναι η καλοστημένη παγίδα που στήνει γύρω μας η παγκοσμιοποίηση με όλους τους τρόπους και τα μέσα. Ένα αόρατο δίχτυ που μας εγκλωβίζει και μας επιβάλλει συμπεριφορές, αλλά εμείς νομίζουμε ότι είναι ελεύθερες επιλογές μας. Δοκιμασμένης επιτυχίας συνταγή η ομογενοποίηση όλων των ανθρώπων. Αντικατάσταση των δικών μας γιορτών με τις παγκόσμιες ημέρες και τις διεθνείς ημέρες.
Σήμερα είναι η παγκόσμια ημέρα του ύπνου... Χρόνια πολλά! Να τον χαίρεστε! Να ζείτε να κοιμάστε! Ας μην ταράττει τον ύπνο σας τίποτε! Σας φέραμε για δώρο μια βελέντζα φλουκιαστή κι δυο προυσκέφαλα μι αρνουπόκια να θαραπαυτίτι ύπνου…
Τ’ Αϊ-Γιουργιού να φέξει!
Για τις γιορτές που ακολουθούν θα γράφω κάτι δίπλα κι εσείς θα βρίσκετε τις κατάλληλες ευχές. Γιορτή χωρίς συμμετοχή δε γίνεται.
Παγκόσμια ημέρα σκέψης: Γιορτάζουν οι απερίσκεπτοι.
Παγκόσμια ημέρα αποχής απ’ το κρέας: Θα σερβιριστούν σουβλάκια και μπίρες.
Παγκόσμια ημέρα γέλιου: Θα σας μοιράσουμε την ταυτότητα οφειλής του ΕΝΦΙΑ.
Παγκόσμια ημέρα χελώνας: Χρόνια πολλά στη δημόσια διοίκηση!
Παγκόσμια ημέρα ανέμου: Άι, κατ’ ανέμ’! Κιο δε φ’σάει ντιπ σήμιρα.
Παγκόσμια ημέρα κατά των κουνουπιών: Θα σας αλείψουμι κι μι αουτάν…
Παγκόσμια ημέρα αυγού: Θέλ’ς βραστό, θέλ’ς τσιακλατ’στό…
Παγκόσμια ημέρα πλυσίματος των χεριών: Πλύντι κι κάνα πουδάρι!
Παγκόσμια ημέρα αγοραστικής αποχής: Ιμείς κάθι μέρα γιουρτάζουμι τώρα.
Παγκόσμια ημέρα ιδιοκτησίας: Της γιορτής απέχουν οι αριστεροί.
Διεθνής ημέρα κατά του θορύβου: Μη βρουντουκουπάτι, ουρέ!
Διεθνής ημέρα μετάφρασης: Τι θα πει πρόπ’σαν κι τ’ς έντ’σαν τ’ς άλλοι;
Τα τελευταία χρόνια πήραμε φόρα και στήσαμε ανάλογες γιορτές. Πιστεύουμε ότι εισάγουμε έτσι καινοφανείς και προοδευτικές ιδέες στον τόπο μας. Απίστευτες γιορτές εμφανίζονται από το πουθενά και διεκδικούν χώρο στη ζωή μας. Πίσω τους σχεδόν πάντα το εμπόριο και η εκμετάλλευση της καταναλωτικής μανίας μας. Εδώ πρωτοστατεί η ύπαιθρος… Γιορτή κρασιού, βαμβακιού, κερασιού, αμύγδαλου, κάστανου, πατάτας, σαρδέλας, προβατίνας (γιουρτάζουμι τ’ν πρατίνα, ’λάτι στου χουριό μας, θα να ’χουμι σαράντα πρατίνις ψ’μένις, για να γιουρτάσουμι αυτές π’ θα μείνουν ζουντανές…). Στις πόλεις κυριάρχησαν τα γενέθλια. Τους ψέλνουν το ίδιο μονότονο πολυχρόνιο με το αγγλικόν της μητρικής μας γλώσσας (χάπι μπέρθεϊ του γιου). Σβήνει η γριά τα κεριά στην τούρτα και του χρόνου της ανάβουν κεριά της γριάς στο μανάλι (πόσο να μεγαλώσει και πόσο σοφή να γίνει;).
Εμφανίστηκε και στην Αργιθέα αυτή η μόδα. Περί ορέξεως, βέβαια, δεν τίθεται θέμα, αλλά δε θα αφήσω ασχολίαστο το γεγονός και να παραμελήσω το Καφενείο, για να προστατέψω τους Σπυρελιώτες. Έκαναν γιορτή καρυδιού. Μαζεύτηκαν ένα βράδυ, έσπαγαν καρύδια, έτρωγαν τα σούμπρα, έπιναν και τα ουίσκια, μέχρι το πρωί αμούντι τα καρύδια. Δεν είχαν ούτε για την παννυχίδα. Δεν ξέρω αν συνεχίζουν τη γιορτή, όμως θα μάθω κι ευθέως απειλώ. Θα μαζέψω το καλοκαίρι καμιά διακοσαριά νυφίτσες και θα τις απολύσω αρχές Αυγούστου στον Πλάτανο τ’ Παυλιά κι άμα μείνει κουκόσια π’θινά να με καλέσουν κι εμένα στη γιορτή…
Όστις βούλεται και όπως βούλεται…
Οι σκέψεις αυτές ας μη χαλούν τη διάθεση των ανθρώπων για το πώς θέλουν και τι θέλουν να γιορτάζουν. Ευχή χωρίς αστερίσκους, να είναι οι άνθρωποι όλοι καλά και να γιορτάζουν με τον τρόπο τους. Ετούτος ο τόπος έχει πλούσιο το εθνικό και θρησκευτικό συναξάρι του. Όστις βούλεται το ακολουθεί και μετέχει των εορτών του. Όστις, επίσης, βούλεται το παρακολουθεί κι ας προσπαθεί να καταλάβει, γιατί και ποιοι θέλουν να του το αλλάξουν…
Σας καρτιρού ουλ’νούς στ’ γιουρτή τσιγαρίδας π’ θα να ’κανα, άμα είχα γ’ρούνι...
Το
πιο
φωτογραφημένο
της
Αργιθέας!
Πετροχώρι
Πώς
άντεξε
τόσα
χρόνια
και
τόσους
Σπυρελιώτες!
8/12/2018
