Ο Νάνος Πλανήτης Πλούτων +ΒΙΝΤΕΟ από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου δάσκαλο - συγγραφέα

 

Ο Νάνος Πλανήτης Πλούτων +ΒΙΝΤΕΟ

Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου - συγγραφέα

Ο Πλούτωνας [επίσημη ονομασία 134340 Πλούτων], είναι ένας πλανήτης νάνος του Ηλιακού Συστήματος. Βρίσκεται στα εξωτερικά τμήματα του Συστήματος και έτσι έχει πολύ χαμηλές θερμοκρσίες.

ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ: Ο Πέρσιβαλ Λόουελ, ιδρυτής του αστεροσκοπείου του Flagstaff της Αριζόνα είχε υπολογίσει τη θέση στην οποία θα έπρεπε να βρίσκεται ο Πλούτωνας από τις παρέλξεις που ασκούσε στον πλανήτη Ποσειδώνα. Πράγματι στις 21/1/1930, ανακαλύφθηκε φωτογραφικά ως νέος πλανήτης από τον Αμερικανό αστρoνόμο Κλάιντ Τόμπω, ο οποίος βασίστηκε και στις μελέτες των παρέλξεων του Ουρανού και του Ποσειδώνα που πραγματοποίησε ο Λόουελ. Ο Πλούτωνας μαζί με το δορυφόρο του, Χάροντα, που ανακαλύφθηκε το 1978, αποτελεί διπλό πλανήτη. Ακόμη, το 2006, ανακαλύφθηκαν κι άλλοι δυο μικροί δορυφόροι σε τροχιά γύρω του [Νύχτα και Ύδρα]. Επειδή όμως υπάρχει ήδη αστεροειδής με όνομα Νυξ (νύχτα), αποφάσισαν να χρησιμοποιούν την λίγο διαφορετική ορθογραφία Nix (Νιξ) στην αγγλική για το δορυφόρο του Πλούτωνα. Τον Ιούλιο του 2011, το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Χαμπλ ανακάλυψε άλλον ένα δορυφόρο, διαμέτρου έως 34 χιλιομέτρων. Είναι γνωστός ως S/2011(134340)1 ή Ρ4. Τέλος, ο S/2012(134340)1 είναι ο πέμπτος κατά σειρά ανακάλυψης και μικρότερος σε μέγεθος δορυφόρος του Πλούτωνα. Ανακαλύφθηκε από το Χαμπλ στις 26/6/2012 και ανακοινώθηκε στις 11 Ιουλίου του ίδιου έτους.

ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: Η μέση απόσταση του Πλούτωνα από τον Ήλιο είναι 39,48 αστρονομικές μονάδες [AU], δηλαδή 5.906.000.000 χλμ., ενώ η περιφορά του γύρω από τον Ήλιο συμπληρώνεται σε 248,09 γήινα έτη! Ωστόσο, λόγω της μεγάλης εκκεντρότητας της τροχιάς του, [μεγαλύτερη όλων των πλανητών] ο Πλούτωνας στο περιήλιό του πλησιάζει τον Ήλιο περισσότερο από τον Ποσειδώνα, σε απόσταση 4,5 δισεκ. χλμ., ενώ στο αφήλιο απομακρύνεται από τον Ήλιο σε απόσταση 7,4 δισεκ. χλμ.! Όταν ο Πλούτωνας θεωρούνταν ακόμα πλανήτης, η θέση του "τελευταίου" πλανήτη του ηλιακού συστήματος εναλλασσόταν μεταξύ Ποσειδώνα και Πλούτωνα, καθώς η τροχιά του πρώτου μπαίνει "μέσα" από την τροχιά του δεύτερου, χωρίς όμως να υπάρχει πιθανότητα να συγκρουστούν ποτέ. Δεν είναι βέβαιο ότι ο Πλούτωνας σχηματίστηκε ως πλανήτης την ίδια περίοδο που σχηματίστηκαν οι υπόλοιποι πλανήτες του Ηλιακού συστήματος. Η ακτίνα του ισούται με 18% της γήινης. Η μάζα του είναι, σύμφωνα με μετρήσεις του 2006, μόλις ίση προς το 0,021% της γήινης και 5 φορές μικρότερη από αυτή της Σελήνης. Το ημερονύκτιό του έχει διάρκεια 6 ημέρες και 9 ώρες της Γης, αλλά οι ημέρες του φωτίζονται μόνο με αμυδρό λυκόφως.

ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ: Στη μέση απόστασή του από τον Ήλιο, 40 φορές μεγαλύτερη από εκείνη της Γης, δέχεται 1.600 φορές μικρότερη ποσότητα θερμότητας και φωτός από η Γη! Η μέση θερμοκρασία επιφανείας του, εκτιμήθηκε στους −230°C, ενώ η ελάχιστη φτάνει στους −240°C. Ο Πλούτωνας πιθανόν αποτελείται από πετρώματα και πάγο, καθώς η μέση του πυκνότητα είναι σημαντικά μικρότερη από αυτή της Γης [2,03 g/cm3]. Μετά από πρόσφατες φωτογραφίες του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble, ο Πλούτωνας εμφανίζεται τουλάχιστον 20% πιο ερυθρός από το παρελθόν. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, αυτό οφείλεται στο γεγονός πως εισέρχεται σε μία νέα φάση στην περιφορά του γύρω από τον Ήλιο, κάτι που κάνει τους πάγους από άζωτο στην επιφάνειά του να μεταβάλλονται, δίνοντας πιο έντονο κόκκινο χρώμα στον πλανήτη-νάνο. Όταν ο Πλούτωνας είναι πιο κοντά στον Ήλιο εξαχνώνεται, σχηματίζοντας έτσι μία αραιή ατμόσφαιρα γύρω από τον πλανήτη. Όταν ο Πλούτωνας απομακρύνεται από τον Ήλιο, η ατμόσφαιρά του σταδιακά παγώνει και πέφτει στην επιφάνειά του σαν χιόνι!

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ: Στην παρούσα φάση, ο Πλούτωνας έχει μία εξαιρετικά αραιή ατμόσφαιρα, με εμφάνιση σαν παγωμένη ομίχλη και με επιφανειακή ατμοσφαιρική πίεση, μόλις το το 1/350.000 της γήινης. Η ατμόσφαιρα αυτή αποτελείται από άζωτο, μεθάνιο και μονοξείδιο του άνθρακα, που προέρχονται από την εξάχνωση μέρους του παγωμένου στρώματος που καλύπτει τον πλανήτη.

Ο “ΥΠΟΒΙΒΑΣΜΟΣ” ΤΟΥ ΠΛΟΥΤΩΝΑ: Η ανακάλυψη, τα τελευταία χρόνια, σωμάτων με μέγεθος ίσο ή και μεγαλύτερο του Πλούτωνα στη Ζώνη του Κάιπερ, γέννησε αμφιβολίες για το κατά πόσον ο Πλούτωνας θα έπρεπε πλέον να θεωρείται πλανήτης. Έτσι η Διεθνής Αστρονομική Ένωση [2006] αποφάσισε να μη θεωρείται πλανήτης ο Πλούτωνας, αλλά απλώς πλανήτης νάνος. Τον Ιούνιο του 2008, η Ένωση εισήγαγε τον όρο πλουτωνίδες για να περιγράψει τον Πλούτωνα και όλα τα υπόλοιπα σφαιρικά ουράνια σώματα που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο, πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα [αλλιώς, μεταποσειδώνια αντικείμενα], και είναι πολύ μικρά για να χαρακτηριστούν πλανήτες, αλλά αρκετά μεγάλα ώστε η βαρύτητα να τους έχει δώσει σφαιρικό σχήμα

ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ: Ο Πλούτωνας είναι το τελευταίο από τα βασικά σώματα του ηλιακού συστήματος που δεν έχει εξερευνηθεί. Το Βόγιατζερ1 θα μπορούσε, θεωρητικά, να τον εξερευνήσει, όμως, μετά το πέρασμα του δορυφόρου Τρίτωνα και του Ποσειδώνα, μπήκε σε τροχιά μακριά από την πορεία του Πλούτωνα. Κατά τη δεκαετία του 1990, προτάθηκε η αποστολή της διαστημοσυσκευής Pluto-Kuiper Express, που τελικά δεν χρηματοδοτήθηκε. Μετά από πιέσεις πολιτικών και επιστημόνων, καθώς σε μερικές δεκαετίες ο Πλούτωνας δεν θα είναι εύκολα προσπελάσιμος, διότι λόγω διαρκώς αυξάνουσας απόστασης η ατμόσφαιρά του θα έχει παγώσει και πέσει στην επιφάνειά του σαν χιόνι [οπότε για 200 χρόνια δεν θα μπορεί να μελετηθεί!], εγκρίθηκε η αποστολή της διαστημοσυσκευής New Horizons, (Νέοι Ορίζοντες), που εκτοξεύτηκε το 2006 και θα φτάσει στο σύστημα του Πλούτωνα το 2015. Τότε, αν όλα πάνε καλά, οι γνώσεις μας για τον “υποβιβασθέντα” Πλούτωνα θα αυξηθούν εντυπωσιακά.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: NASA's Hubble Discovers Another Moon Around Pluto, 20/7/2011.

Ο Πλούτωνας δεν είναι πλέον πλανήτης, Το Βήμα, σελ.14, 25 Αυγούστου 2006.

 konstantinosa.oikonomou@gmail.com

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

Ο πλανήτης Ποσειδώνας [με τη Λάρισσα δορυφόρο] ΒΙΝΤΕΟ Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου - συγγραφέα

 

Ο πλανήτης Ποσειδώνας 

[με τη Λάρισσα δορυφόρο] + ΒΙΝΤΕΟ

Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου - συγγραφέα

Ο Ποσειδώνας, ο όγδοος [τελευταίος], κατά σειρά απόστασης από τον Ήλιο, πλανήτης του Ηλιακού Συστήματος, δεν είναι ορατός με γυμνό μάτι, ενώ αν παρατηρηθεί με ισχυρό τηλεσκόπιο θυμίζει πράσινο δίσκο. Ο Ποσειδώνας ήταν ο πρώτος πλανήτης που βρέθηκε με μαθηματική πρόβλεψη και όχι από εμπειρικές παρατηρήσεις. Τον Ποσειδώνα έχει επισκεφθεί ένα μόνο διαστημόπλοιο, το Βόγιατζερ2, το οποίο πέρασε από τον πλανήτη στις 25/8/1989. Ο Ποσειδώνας έχει παρόμοια σύνθεση με τον Ουρανό. Η ατμόσφαιρα του Ποσειδώνα, ενώ είναι παρόμοια στη σύσταση με του Δία και του Κρόνου, περιέχει μεγαλύτερο ποσοστό «πάγων», όπως νερού αμμωνίας και μεθανίου. Οι αστρονόμοι κατηγοριοποιούν τους Ουρανό και Ποσειδώνα ως «γίγαντες πάγου», προκειμένου να τονίσουν τις διακρίσεις αυτές. Το εσωτερικό του Ποσειδώνα, όπως και του Ουρανού, αποτελείται από πάγο και βράχους. Ίχνη μεθανίου στις εξώτερες περιοχές του πλανήτη ευθύνονται εν μέρει για την μπλε εμφάνιση του πλανήτη. Σε αντίθεση με τη σχετικά ήρεμη ατμόσφαιρα του Ουρανού, η ατμόσφαιρα του Ποσειδώνα εμφανίζει ενεργά και ορατά καιρικά φαινόμενα της. Όταν το Βόγιατζερ προσέγγισε τον Ποσειδώνα στο νότιο ημισφαίριο του πλανήτη υπήρχε μία μεγάλη σκοτεινή κηλίδα, σαν τη Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα στο Δία. Αυτές οι καιρικές συνθήκες καθοδηγούνται από ισχυρότατους συνεχείς ανέμους [έως 2.100 χλμ/ώ]. Λόγω της μεγάλης απόστασης από τον Ήλιο, η εξωτερική ατμόσφαιρα του Ποσειδώνα είναι ένα από τα πιο κρύα μέρη στο ηλιακό σύστημα, με τη θερμοκρασία στις κορυφές συννέφων να πλησιάζουν τους -218°C. Ωστόσο, η θερμοκρασία στο κέντρο του πλανήτη είναι περίπου 5.000°C). Ο Ποσειδώνας έχει αχνό, κατακερματισμένο σύστημα δακτυλίων, οι οποίοι είχαν ανιχνευτεί κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960, όμως η ύπαρξή τους επιβεβαιώθηκε το 1989 από το Voyager.

ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ: Ανακαλύφθηκε θεωρητικά το 1843, πριν παρατηρηθεί με τηλεσκόπιο, λόγω βαρυτικών επιδράσεων που ασκούσε στον Ουρανό. Ο Γάλλος αστρονόμος Υρπαίν Λεβεριέ υπολόγισε θεωρητικά και υπέδειξε την ακριβή θέση στην οποία έπρεπε να βρίσκεται ένας άγνωστος πλανήτης, όπου και πράγματι παρατηρήθηκε και καταγράφηκε στις 23/9/1846 από τον Γερμανό αστρονόμο Johan Galle. Η διάμετρός του είναι περίπου 3,5 φορές μεγαλύτερη από αυτή της Γης, ενώ ο όγκος του είναι ίσος με 42 γήινους όγκους. Αντίθετα η πυκνότητά του είναι μικρή και έτσι η μάζα του είναι 17 φορές μεγαλύτερη από τη μάζα της Γης.

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΔΟΜΗ: Η εσωτερική δομή του Ποσειδώνα μοιάζει με του Ουρανού. Η ατμόσφαιρά του αποτελεί περίπου το 10% της συνολικής μάζας και έως το 20% της ακτίνας του πλανήτη. Στις κατώτερες περιοχές της ατμόσφαιρας του πλανήτη υπάρχουν αυξημένες συγκεντρώσεις μεθανίου αμμωνίας και νερού. Σταδιακά, αυτή η περιοχή θερμαίνεται και συμπυκνώνεται σχηματίζοντας ένα θερμό, υγρό μανδύα θερμοκρασίας 2.400-5.500°C. Ο μανδύας [μάζας 10-15 φορές μεγαλύτερη της γήινης] είναι πλούσιος σε νερό, αμμωνία και μεθάνιο. Αυτό το μείγμα αναφέρεται ως “πάγος”, αν και είναι ένα καυτό, υπέρπυκνο υγρό. Σε βάθος 7.000 χιλιομέτρων οι συνθήκες είναι τέτοιες που το μεθάνιο μπορεί να διασπάται και σχηματίζονται διαμάντια! Ο πυρήνας του Ποσειδώνα αποτελείται από σίδηρο, νικέλιο και πυρίτιο, με μάζα 1,2 φορές μεγαλύτερη από αυτή της Γης. Η πίεση στο πυρήνα είναι 7 Mbar (700 GPa), εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη(!) από αυτή στην επιφάνεια της Γης, και με θερμοκρασία περίπου 5.800°C.

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ: Σε μεγάλο υψόμετρο, η ατμόσφαιρα του Ποσειδώνα περιέχει 80% υδρογόνο και 19% ήλιο.Ένα ίχνος ποσότητας του μεθανίου (-1%) είναι επίσης παρόν. Όπως και με τον Ουρανό, η απορρόφηση του ερυθρού φωτός από το ατμοσφαιρικό μεθάνιο είναι μέρος αυτού που δίνει στο Ποσειδώνα το μπλε χρώμα του. Η ατμόσφαιρα υποδιαιρείται σε δύο περιοχές: το χαμηλότερο στρώμα τροπόσφαιρας, όπου η θερμοκρασία μειώνεται με το υψόμετρο και τη στρατόσφαιρα, όπου αυξάνεται η θερμοκρασία με το ύψος! Τα μοντέλα δείχνουν ότι η τροπόσφαιρα του Ποσειδώνα είναι χωρισμένη σε σύννεφα διαφορετικών συνθέσεων ανάλογα με το υψόμετρο. Τα σύννεφα στο πάνω επίπεδο εμφανίζονται σε πιέσεις κάτω από ένα μπαρ, όπου η θερμοκρασία είναι κατάλληλη για να συμπυκνώσει το μεθάνιο. Σε τέτοιες πιέσεις πιστεύεται ότι σχηματίζονται σύννεφα αμμωνίας και υδρόθειου. Βαθύτερα, νέφη πάγου και νερού θα πρέπει να βρίσκονται σε πιέσεις περίπου 50 ατμοσφαιρών όπου η θερμοκρασία φθάνει τους 0°C. Έχουν παρατηρηθεί στον Ποσειδώνα σύννεφα μεγάλου υψομέτρου να ρίχνουν σκιές στα αδιαφανή σύννεφα από κάτω. Υπάρχουν, επίσης, σε μεγάλο υψόμετρο λωρίδες νεφών που τυλίγονται γύρω από τον πλανήτη σε σταθερό γεωγραφικό πλάτος. Αυτές οι περιμετρικές ζώνες έχουν πλάτος έως 150 χλμ. και βρίσκονται περίπου 50-110 χλμ. πάνω από την επιφάνεια των νεφών. Η κατώτερη στρατόσφαιρα του πλανήτη είναι θολή λόγω της συμπύκνωσης των προϊόντων της υπεριώδους φωτόλυσης του μεθανίου, όπως το αιθάνιο και το ακετυλένιο. Στη στρατόσφαιρα υπάρχουν μικροποσότητες μονοξειδίου του άνθρακα και υδροκυάνιου. Για λόγους που παραμένουν ασαφείς, η θερμόσφαιρα του Ποσειδώνα είναι σε ανώμαλα υψηλές θερμοκρασίες περίπου 500°C. Ο πλανήτης είναι πολύ μακριά από τον Ήλιο για να έχει παραχθεί αυτή η θερμότητα από την υπεριώδη ακτινοβολία. Η θερμότητα αυτή ίσως οφείλεται στην ατμοσφαιρική αλληλεπίδραση με τα ιόντα του μαγνητικού πεδίου του πλανήτη, ή σε κύματα βαρύτητας από το εσωτερικό τα οποία διαχέονται στην ατμόσφαιρα. Η θερμόσφαιρα περιέχει ίχνη διοξειδίου του άνθρακα και νερό, που μπορεί να έχουν αποτεθεί από μετεωρίτες.

ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ: Το μαγνητικό πεδίο του Ποσειδώνα μοιάζει με του Ουρανού και έχει παράξενο προσανατολισμό. Ο άξονας του μαγνητικού πεδίου σχηματίζει γωνία περίπου 50° με τον άξονα περιστροφής του πλανήτη και το κέντρο απέχει περίπου 13.500 χιλιόμετρα από το κέντρο του Ποσειδώνα. Η ένταση του μαγνητικού πεδίου είναι ίση με το 1/5 της έντασης του γήινου μαγνητικού πεδίου. Το μαγνητικό πεδίο πιθανόν να δημιουργείται από κινήσεις αγώγιμου υλικού (ίσως ένας συνδυασμός αμμωνίας, μεθανίου και νερού) στα μεσαία στρώματά του.

ΔΑΚΤΥΛΙΟΙ: Στον Ποσειδώνα παρατηρήθηκαν πέντε δακτύλιοι, αρκετά λεπτοί και αμυδροί. Αποτελούνται από παγωμένο μεθάνιο και σωματίδια σκόνης προερχόμενα από θραύσματα συγκρούσεων. Επειδή τα υλικά αυτά δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένα, μερικά τμήματα των δακτυλίων φαίνονται πιο λαμπερά. Εκτείνονται σε απόσταση από 40.000-65.000 χιλιόμετρα πάνω από τα σύννεφα του πλανήτη, ενώ το πλάτος τους δεν ξεπερνάει τα 20 χιλιόμετρα. Ο εξωτερικός ονομάζεται Δακτύλιος Άνταμς και περιέχει τρία ανεξάρτητα τόξα. Οι επόμενοι ονομάζεται κατά σειράν Λεβεριέ, Λασέλ, Αραγκό και τέλος ο αμυδρότερος Γκάλε.

ΚΛΙΜΑΤΙΚΈΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ: Μία διαφορά μεταξύ Ποσειδώνα και του Ουρανού είναι η μετεωρολογική δραστηριότητα τους. Όταν το διαστημόπλοιο Βόγιατζερ2 πέταξε πάνω από τον Ουρανό, [1986], ο πλανήτης ήταν οπτικά πολύ ήπιος. Αντίθετα, ο Ποσειδώνας παρουσίασε αξιοσημείωτα καιρικά φαινόμενα, όταν το Βόγιατζερ 2 τον προσέγγισε [1989]. Ο καιρός στον Ποσειδώνα χαρακτηρίζεται από δυναμικά συστήματα καταιγίδων, με ανέμους που αναπτύσσουν σχεδόν υπερηχητική ταχύτητα! Στις κορυφές των νεφών, οι άνεμοι πνέουν με εύρος ταχύτητας από τα 400 m/s [ισημερινός] έως 250 m/s στους πόλους. Οι περισσότεροι από τους άνεμους του Ποσειδώνα πνέουν σε κατεύθυνση αντίθετη της περιστροφής του πλανήτη. Η γενική εικόνα των ανέμων έδειξε ότι πνέουν σε ορθή φορά στα μεγάλα γεωγραφικά πλάτη έναντι ανάδρομης φοράς σε χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη. Στον 70° νότιο γεωγραφικό παράλληλο, ένας μάλλον σταθερός ανεμοπίδακας υψηλής ταχύτητας ταξιδεύει με ταχύτητα 300 m/s. To 2007 ανακαλύφθηκε ότι η ανώτερη τροπόσφαιρα του νότιου πόλου του Ποσειδώνα ήταν περίπου 10°C θερμότερη(!) από τον υπόλοιπο Ποσειδώνα, που έχει μέση τιμή περίπου -200°C. Η διαφορά θερμοκρασίας είναι αρκετή για να αφήσει το μεθάνιο, που αλλού βρίσκεται κατεψυγμένο, να διαρρεύσει ως αέριο μέσω του νότιου πόλου στο διάστημα. Το σχετικό "θερμό σημείο" οφείλεται στην κλίση του άξονα του Ποσειδώνα, με αποτέλεσμα να εκτίθεται ο νότιος πόλος προς τον Ήλιο το τελευταίο “τρίμηνο” του έτους του Ποσειδώνα, [40 γήινα χρόνια]. Καθώς ο Ποσειδώνας κινείται αργά προς την αντίθετη πλευρά του Ήλιου, ο νότιος πόλος σκοτεινιάζει και ο βόρειος πόλος φωτίζεται, προκαλώντας την απελευθέρωση μεθανίου να στραφεί στο βόρειο πόλο. Ο εντυπωσιακότερος σχηματισμός στην επιφάνεια του πλανήτη είναι η Μεγάλη Σκοτεινή Κηλίδα στο νότιο ημισφαίριο. Η Μεγάλη Σκοτεινή Κηλίδα είναι περίπου η μισή της Μεγάλης Ερυθρής Κηλίδας του Δία, με διάμετρο ίση με της Γης!

ΤΡΟΧΙΑ: Η μέση απόσταση μεταξύ Ποσειδώνα και Ήλιου είναι 4,5 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα (30,1 AU), και ολοκληρώνει μια τροχιά [έτος] κάθε 164,79 χρόνια! Ας σκεφθούμε ότι ο Δεκέμβριο του 2011, ο Ποσειδώνας ολοκλήρωσε την πρώτη πλήρη τροχιά μετά την ανακάλυψή του, το 1846(!!) αν και δεν εμφανίστηκε στην ακριβή θέση του ουρανού που ανακαλύφθηκε επειδή η Γη ήταν σε διαφορετική θέση τροχιάς. Η κλίση του άξονα περιστροφής του Ποσειδώνα είναι 28,32°, παρόμοια με της Γης (23°) και του Άρη (25°). Ως αποτέλεσμα, αυτός ο πλανήτης έχει παρόμοιες εποχικές αλλαγές. Ωστόσο, η μεγάλη τροχιακή περίοδος του Ποσειδώνα σημαίνει ότι οι εποχές διαρκούν σαράντα γήινα χρόνια! Η περίοδος περιστροφής (ημέρα) είναι περίπου 16,11 ώρες. [Το έτος του Ποσειδώνα έχει περί τις 9.000 ποσειδώνιες ημέρες, αντί 6.000 γήινων ημερών!].

ΔΟΡΥΦΟΡΟΙ: Ο Ποσειδώνας έχει 14 γνωστούς δορυφόρους, εκ των οποίων ο Τρίτωνας αποτελεί το 99,5% μάζας όλων των δορυφόρων του Ποσειδώνα. Είναι ο μόνος με σφαιρικό σχήμα, και ανακαλύφθηκε 17 μέρες μετά τον Ποσειδώνα. Επίσης, ο Τρίτωνας είναι ο μόνος μεγάλος δορυφόρος που περιστρέφεται ανάδρομα. Ίσως ήταν ένας πλανήτης νάνος της ζώνης του Κάιπερ που αιχμαλωτίστηκε από τη βαρύτητα του Ποσειδώνα. Τα ονόματα των δορυφόρων είναι τα εξής: Ναϊάδα, Θάλασσα, Δέσποινα, Γαλάτεια, Λάρισσα, Πρωτέας, Τρίτωνας, Νηρηίδα, Αλιμήδη, Σαώ, Λαομέδεια, Ψαμάθη, Νησώ και S/2004 N 1.

ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ: Ο Ποσειδώνας έχει εξερευνηθεί έως σήμερα μόνο από το Βόγιατζερ2, που πέρασε σε απόσταση 4.500 περίπου χιλιομέτρων από τις κορυφές των νεφών του πλανήτη στις 25/8/1989. Το Βόγιατζερ επιβεβαίωσε την ύπαρξη των δακτυλίων του πλανήτη και φωτογράφισε τους δορυφόρους του και ιδιαίτερα τον Τρίτωνα, ανακαλύπτοντας στην επιφάνειά του “κρυοηφαίστεια” που εκτινάσσουν πίδακες παγωμένου αζώτου. Σήμερα (2013) δεν υπάρχουν σχέδια για την αποστολή κάποιας διαστημοσυσκευής στον πλανήτη.

Βιβλιογραφία: Hamilton, Calvin J. Neptune.Views of the Solar System.

Williams, David R. (September 1, 2004). Neptune Fact Sheet. NASA.

Podolak, M. (1995). "Comparative models of Uranus and Neptune". Planetary and Space Science 43 (12): 1517–1522.

 konstantinosa.oikonomou@gmail.com

ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΟ ΣΧΕΤ. ΒΙΝΤΕΟ: 

Το ψεύδος (ψέμα) + ΒΙΝΤΕΟ Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου του 32ου Δ. Σχ. Λάρισας συγγραφέα

 

Το ψεύδος (ψέμα) + ΒΙΝΤΕΟ

Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου 

δασκάλου του 32ου Δ. Σχ. Λάρισας συγγραφέα

 

  ΤΟ ΨΕΜΑ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΌΤΗΤΑ: Στην καθημερινή ζωή η έννοια του ψέματος συνδέεται με την πρόθεση εξαπάτησης. Ωστόσο αυτή είναι μόνο μια γενικότερη κατηγορία ψεμάτων. Ένας άνθρωπος λέει ένα ψέμα όταν προσπαθεί να πείσει κάποιον ότι αυτό που λέει είναι αλήθεια, ενώ ακόμη κι ο ίδιος έχει αμφιβολίες προς την αλήθεια της πρότασης ή γνωρίζει όντως ότι είναι αναληθής. Μια πρόταση μπορεί να εξεταστεί ως προς την αλήθεια της και να αποδειχτεί ψευδής ή αληθής. Δεν είναι όμως απαραίτητο να αποδειχτεί κάτι ψευδές ώστε να χαρακτηριστεί ως ψέμα.   Μια αληθινή πρόταση μπορεί τελικά να χαρακτηριστεί ψέμα όταν αυτός που την λέει έχει αμφιβολίες. Ακόμα και αν δεν έχει καμία αμφιβολία για κάποια πρόταση, η εξέταση της πρότασης και η αδυναμία να αποδειχτεί αληθής τότε καθιστούν την πρόταση ψέμα. Παράδειγμα: Όταν κάποιος λέει ότι έχει μέσα στο δωμάτιο του έναν αόρατο άνθρωπο που κανείς δεν μπορεί να νιώσει ή να αντιληφθεί και είναι απολύτως σίγουρος ότι υπάρχει, επειδή αδυνατούμε με τα μέσα που διαθέτουμε να επαληθεύσουμε, αυτή τη πρόταση τότε χαρακτηρίζεται ως ψέμα. Μια ακόμα υποκατηγορία ψέματος εμφανίζεται όταν κάποιος εσκεμμένα δεν δίνει απαντήσεις σε ερωτήματα με σκοπό ή την ελπίδα το κοινό του να πιστέψει αυτό που ο ίδιος θέλει. Όταν, για παράδειγμα, ένας δημοσιογράφος ρωτάει έναν πολιτικό να διευκρινίσει κάποιες πτυχές σε ένα θέμα και ο πολιτικός εσκεμμένα αποφεύγει την απάντηση με σκοπό ο δημοσιογράφος να νομίζει ό,τι θέλει τότε η αρχική θέση του πολιτικού στο θέμα μπορεί να χαρακτηριστεί ψέμα. Τα 'λευκά' ψέματα είναι μια υποκατηγορία που φαινομενικά δεν έχουν κανέναν αρνητικό αντίκτυπο. Είναι μικρά ψέματα που κάποιος μπορεί να πει, για να αποφύγει μια άβολη ή άχαρη κατάσταση. Όταν, για παράδειγμα, ένα παιδί δεν έχει φάει και η μητέρα του το ρωτάει αν έχει φάει, εκείνο απαντάει καταφατικά με σκοπό να βγει να παίξει. Η γνώση ότι κάποιος λέει τέτοιου είδους ψέματα τελικά δημιουργεί έλλειψη εμπιστοσύνης από το κοινωνικό σύνολο.

Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΣΟΦΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΨΕΜΑ: Ο Πλούταρχος εντοπίζοντας την προέλευση του ψέματος πίσω, στην παιδική ηλικία, προτείνει: “Εθίζειν (να συνηθίζουμε) τους παίδας τω ταληθεί λέγειν. Το γαρ ψεύδεσθαι δουλοπρεπές και πάσιν ανθρώποις ουκ άξιον μιμείσθαι.” (Ηθικά). Ο Πλάτων διακρίνοντας δύο κατηγορίες ψευτών έγραψε: “Ο εκούσια ψευδόμενος είναι αναξιόπιστος, ο δε ακουσίως είναι ανόητος”, ενώ ο Χίλων συνιστούσε: “Ψεύδος αισχύνου”, δηλαδή “να ντρέπεσαι να ψεύδεσαι”. Ο τραγικός Σοφοκλής πιο αισιόδοξα έλεγε: “Το ψέμα ποτέ δεν ζει για να γεράσει”. Ο αυτοκράτορας–φιλόσοφος Μάρκος Αυρήλιος έβγαζε το ψεύδος από τον ανθρώπινο προορισμό, λέγοντας: “Μην κάνεις αυτό που απορρίπτει η συνείδησή σου και μη λες ψέματα. Τηρώντας αυτούς τους κανόνες θα εκπληρώσεις τον ανθρώπινο προορισμό σου”. Η νεότερη σοφία συνδέει στενά το ψεύδος με την πολιτική και τη διπλωματία. Έτσι ο Ντισραέλι έλεγε: “Διπλωματία είναι η ατμόσφαιρα της προμελετημένης ψευδολογίας”, ενώ ο Βολταίρος επισήμαινε: “Η πολιτική είναι η τέχνη της ψευδολογίας” και ο “πολύς” Βίσμαρκ έλεγε χαριεντολογώντας: “Καμιά φορά δε λένε τόσα ψέματα, όσα λένε στον καιρό του πολέμου, μετά από κυνήγι και πριν τις εκλογές”. Χαρακτηριστικότερη είναι η σχετική φράση του Αϊνστάιν: “Το ψέμα έγινε ευγένεια στα χέρια της πολιτικής”

   

   Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΨΕΜΑ: “Ελεύθερος είναι εκείνος που μπορεί να ζει χωρίς να λέει ψέματα”, έγραψε ο Α. Καμύ, ενώ ο Α. Τσέχωφ έκανε ένα πολύ ζωντανό παραλληλισμό, λέγοντας: “Η ψείρα τρώει τα φυτά, η σκουριά το σίδερο, αλλά η ψευτιά την ψυχή”. Ο Τολστόι “βρίσκει” μιοα σπουδαία ψευτιά λέγοντας: “Η ξεσκεπασμένη ψευτιά είναι το ίδιο σπουδαία απόκτηση για το καλό της ανθρωπότητας, όπως και η πανηγυρική αλήθεια”, ενώ ο Μ. Γκόρκι δείχνει τα α-ταξικά χαρακτηριστικά του ψέματος: “Ψευτιά: η θρησκεία των σκλάβων και των αφεντικών. Αλήθεια: ο Θεός των ελεύθερων ανθρώπων”.

Η “ΑΝΩΘΕΝ” ΣΟΦΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΨΕΥΔΟΣ: Στο Χριστιανισμό το ψεύδος θεωρείται ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του κακού και της αμαρτίας. Γι' αυτό ο ίδιος ο Κύριος λέει: “ εκείνος (ο διάβολος) εν τη αληθεία ουκ έστηκεν, ουκ έστι αλήθεια εν αυτώ ... ψεύστης εστί και ο πατήρ αυτού (δηλ. Του ψεύδους0” (Ιωάν. η΄44). Το ψεύδοςλοιπόν έχει την αρχή του και την προέλευσή του στο αρχέκακο πνεύμα. Το ψεύδος συνίσταται είτε στην απόκρυψη της θείας αλήθειας είτε στη διαστροφή της. Αυτό το τελυταίο συνέβη και με την πρώτη ενέργεια του Διαβόλου στον Παράδεισο με σκοπό την παραπλάνηση του ανθρώπου στην απιστία και την απώλεια. Αντίθετα ο αναγεννημένος εν Χριστώ άνθρωπος μισεί και αποστρέφεται κάθε είδος ψεύδους ενώ ο λόγος του είναι “ναι, ναι ή ου, ου” (Μτθ. Ε΄27). Υπάρχουν όμως περιπτώσεις όπου το ψέμα σε ορισμένες εκφάνσεις επιβάλλεται ως ηθική αναγκαιότητα. Έτσι, ο πνευματικώς, όταν ερωτηθεί για τον εξομολογηθέντα σ' αυτόν, έχει χρέος να αποκρύψει ό,τι γνωρίζει.με τον ίδιο τρόπο μπορούμε να προφυλάξουμε κάποιο μυστικό από κάθε αδιακρισία. Αναλόγως σε ερωτήσεις μικρών παιδιών που δεν μπορούν να αντέξουν την αλήθεια, φερ' επείν σε θάνατο προσφιλούς τους προσώπου, η αλήθεια μπορεί να επιφέρει ολέθρια αποτελέσματα. Όταν λοιπόν ομιλούμε για ψεύδος εννοούμε το ανήθικο ψεύδος που ε΄χει σκοπό να διαστρέψει συνειδητά την αλήθεια, είτε προς όφελος του ψευδόμενου, είτε προς ζημία του πλησίον. Έτσι το ψεύδος αυτό, σε αντίθεση με το προηγούμενο, τολεγόμενο αναγκαίο, χαρακτηρίζεται δόλιο και επινοήθηκε από τον διάβολο. Στην Π. Διαθήκη διαβάζουμε σχετικά: ¨ου ψευδομαρτυρύσεις κατά του πλησίον σου μαρτυρίαν ψευδή” (Έξ. Κ΄16), ενώ ο σοφός Παροιμιαστής συμβουλεύει: “μάταιον λόγον και ψευδή μακράν μου ποίησον” (Παροιμ. λ΄8), και ο Σειράχ συμπληρώνει: “μη αροτρία ψεύδος επ' αδελφώ σου μηδέ φίλω το όμοιον ποίει. Μη θέλε ψεύδεσθαι παν ψεύδος” (Σ. Σειρ. Ζ΄12,13). Ακόμη ο Προφητάνακτας Δαβίδ γράφει “απολείς πάντας τους λαλούντας το ψεύδος” (Ψ. ε΄7).Στην Κ. Διαθήκη ο Κύριος απαιτεί από τους μαθητές του με συνέπεια την αλήθεια( Μτθ. Ε΄33, κ.εξ.), ενώ ο Απ. Πάυλος καταδικάζει το ψεύδος ως ασυνεπές με την ιδιότητα του Χριστιανού (Κολοσ. Γ΄9 κ.εξ.) τονίζοντας πως ο πιστός που ενεδύθη τον Χριστόνδεν μπορεί να έχει τίποτα κοινό με το ψεύδος και συμβουλεύει: “ αποθέμενοι το ψεύδος λαλείτε αλήθειαν έκαστος μετά του πλησίον αυτού” (Εφεσ. Δ΄23-25). Ακόμη καιο Απ. Πέτρος χαρακτηρίζει το ψέμα του Ανανία και της Σαπφείρας ως πράξη στρεφόμενη κατά του Α. Πνεύματος (Πράξ. ε΄1 κ.έξ.). Στην Αποκάλυψη του Ιωάννου οι ψεύτες καταδικάζονται αυστηρότατα (Αποκ. Κα΄8). Από όλα τα προαναφερθέντα εδάφια της Α. Γραφής προκύπτει το συμπέρασμα ότι το ψεύδος, από τη φύση του, είναι εκ διαμέτρου αντίθετο με το θέλημα του Θεού. Γι' αυτό και ο πιστός πρέπει σταθερά να αντιτίθεται στο ψεύδος, διότι αυτό στην ουσία είναι άρνηση της αλήθειας. Επιπροσθέτως το ψέμα επιφέρει ολέθρια αποτελέσματα για τα άτομα αλλά και το σύνολο διότι αίρει την εμπιστοσύνη πάνω στην οποία στηρίζονται οι δεσμοί της κοινωνίας. Κατά τον Άγιο Εφραίμ το Σύρο: “Πολυμήχανος εστί και πολύτροπος ο ψεύστης, μείζον της πληγής ταύτης ουκ εστί”. Κατά τη Κλίμακα του Ιωάννου το ψεύδος γεννάται “από την πολυλογία και τα ευτράπελα” ενώ προσθέτει: “Άλλος πάλι είπε ψεύδος χάριν της τρυφής, άλλος χάριν της φιληδονίας, κάποιος για να κάνει τοὺς άλλους να γελάσουν καὶ άλλος για να επιβουλευθεί καὶ κακοποιήση τον αδελφό του” (Κλίμαξ 12,6). Μορφές ψεύδους είναι η υποκρισία και η κολακεία κολακεία, διότι οι μεν κόλακες εκμεταλευόμενοι τη ματαιοδοξία και το ναρκισσισμό μερικών ελαφρόμυαλων εξυμνούν τις ανύπαρκτες αρετές ή ικανότητές τους, οι δε υποκριτές προσποιοούμενοι ότι αναγνωρίζουν την αξία των άλλων κερδίζουν την εμπιστοσύνη τους, αλλά προξενούν την αποστροφή, ακόμη και την αηδία, ιδιαίτερα όταν η υποκρισία συναντιέται σε θρησκευτικούς τύπους που υποκρίνονται τους ευσεβείς. Γράφει σχετικά ο Α. Ιωάννης Σιναϊτης: “Η υποκρισία είναι πολλὲς φορὲς μητέρα και αιτία του ψεύδους. Τίποτε άλλο, λέγουν μερικοί, δεν είναι η υποκρισία, παρὰ μελέτη και δημιουργὸς του ψεύδους που έχει μαζί της συμπεπλεγμένο τὸν ένοχο και άξιο τιμωρίας όρκο.” (Κλίμαξ 12, 5)

ΕΠΙΜΥΘΙΟ: “Το νήπιο δε γνωρίζει το ψεύδος. Ομοίως και η ψυχὴ που δεν έχει πονηρία.” (Κλίμαξ 12,8)

konstaninosa.oikonomou@gmail.com

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

20

 20

Τα Εισόδια της Θεοτόκου (21 Νοεμβρίου) + ΒΙΝΤΕΟ + ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ Κωνσταντίνος Αθ. Οικονόμου

 Τα Εισόδια της Θεοτόκου (21 Νοεμβρίου) + ΒΙΝΤΕΟ + ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ

Κωνσταντίνος Αθ. Οικονόμου

   Μία από τις μεγαλύτερες Θεομητορικές εορτές είναι τα Εισόδια της Θεοτόκου. Η είσοδος της Θεοτόκου στο ναό είναι προοίμιο της εύνοιας του Θεού στους ανθρώπους, η προκήρυξη της σωτηρίας των ανθρώπων, η αναγγελία του Χριστού και η πραγματοποίηση του σχεδίου της θείας οικονομίας. Αυτά διακηρύσσει το απολυτίκιο της εορτής. Η σημασία της εορτής αυτής είναι μεγάλη και ιερή. Αποτελεί τήν βάση και την αρχή για όλη την μετέπειτα ζωή της Θεοτόκου. Η αγία Άννα, η μητέρα της Θεοτόκου, επειδή περνούσε όλη τη ζωή της χωρίς να αποκτήσει τέκνο, παρακαλούσε μαζί με τον άντρα της Ιωακείμ το Θεό να τους χαρίσει παιδί και, αν πετύχουν το ποθούμενο, να το αφιερώσουν στον Θεό. Έτσι, ευδόκησε ο Θεός και γέννησε παράδοξα, σε ηλικία προχωρημένη, αυτήν που προξένησε τη σωτηρία του γένους των ανθρώπων, την καταλλαγή και συμφιλίωση του Θεού με τους ανθρώπους, την αιτία της ανάπλασης του κόσμου, της έγερσης και της θέωσης του πεσόντος Αδάμ, δηλαδή της ανθρωπότητας, την υπεραγία και Δέσποινα Θεοτόκο Μαρία. Όταν η Μαρία έγινε τριών χρόνων, οι γονείς της την προσέφεραν, σαν σήμερα, στον ναό, καθώς είχαν υποσχεθεί, και αφιέρωσαν την κόρη τους στον Θεό, που τους την χάρισε. Την παρέδωσαν Αρχιερέα Ζαχαρία, που την δέχτηκε λέγοντας: «Εμεγάλυνε ο Κύριος το ονομά σου σε όλες τις γενεές. Με σένα θα ευλογηθούν τα έθνη και ο Κύριος θα λυτρώση τους υιούς του Ισραήλ», και την έβαλε στον ιερότερο χώρο του ναού όπου εισερχόταν μόνο ο Αρχιερέας.

   “Έτσι (...) απετέθη δικαίως σήμερα στα άγια άδυτα, σαν θησαυρὸς του Θεού, η κόρη που εξελέγη ανάμεσα στους εκλεκτοὺς απὸ αιώνες, που ἀναδείχθηκε αγία των αγίων, που έχει το σώμα καθαρώτερο και θειότερο ακόμη και απὸ τα διὰ της αρετής κεκαθαρμένα πνεύματα, ώστε να μην είναι δεκτικὸ μόνο του τύπου των θείων λόγων, αλλὰ και του ιδίου του ενυποστάτου και μονογενούς Λόγου του προανάρχου Πατρός· σαν θησαυρὸς που ο Λόγος θα τον χρησιμοποιούσε στον καιρὸ του, όπως και έγινε, γιὰ πλουτισμὸ και υπερκόσμιο και συγχρόνως παγκόσμιο κόσμημα.¹” Ήταν λοιπόν ένα προκλητικό γεγονός, κάποιος άνθρωπος, και μάλιστα ένα κορίτσι, να εισέλθη στον ιερό χώρο, όπου φυλάσσονταν τα πιο ιερά αντικείμενα τού Ισραήλ, όπως η Κιβωτός της Διαθήκης, η Στάμνα με το Μάννα, η Ράβδος η βλαστήσασα του Ααρών και, βεβαίως, όπου ούτε οι ιερείς είχαν δικαίωμα να εισέλθουν, αλλά ούτε και ο Αρχιερεύς καθημερινά. Μέσα στα Άγια των Αγίων η Θεοτόκος για δώδεκα χρόνια τρεφόταν από άρτο που της έφερνε ο Αρχάγγελος Γαβριήλ. Αυτό ήταν ένα από τα πιο θαυμαστά γεγονότα του βίου της Θεοτόκου.

   

  Σε τροπάριο του εσπερινού της εορτής γράφεται: «Δι' αγγέλου εκτρέφεται». Και σε άλλο λέγεται: «Επουρανίω τραφείσα, Παρθένε, άρτω». Τι ήταν αυτός ο άρτος από τον οποίον τρεφόταν η Παναγία; Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς αναφερόμενος σε αυτόν τον ευλογημένο άρτο που έτρεφε τήν Παναγία λέγει ότι ο Θεός έστελνε «τροφήν άνωθεν απόρρητον εκεί τή Παρθένω δι' αγγέλου». Όμως, δεν ήταν ένας συνηθισμένος άρτος, αλλά στην πραγματικότητα ήταν η άκτιστη ενέργεια του Θεού, διά της οποίας, κατά τον ίδιο Πατέρα, «την τε φύσιν κρειττόνως ανερρώννυτο (εδυνάμωνε) και κατά σώμα των ασωμάτων καθαρωτέρα καί υπερτέρα και συνετηρείτο και ετελείτο». Είναι προφανές ότι δεν ήταν μια κτιστή τροφή, ένας υλικός άρτος, αλλά μια άλλη ξένη τροφή. Ήταν η ενέργεια του Θεού η οποία ενδυνάμωνε το σώμα της Παναγίας για να έχει νοερά προσευχή και θεωρία Θεού. Αυτό σημαίνει ότι η Παναγία για σχεδόν δέκα χρόνια ήταν μέσα στο Φως τού Θεού και είχε κοινωνία μαζί Του, φθάνοντας στήν θέωση. Στην πραγματικότητα ζούσε όπως ζούσαν οι Πρωτόπλαστοι στον Παράδεισο πριν την πτώση. Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής ερμηνεύοντας το αίτημα της Κυριακής Προσευχής, “τον άρτον ημών τον επιούσιον”, το συνδέει με τη θεία Κοινωνία τού Σώματος και του Αίματος του Χριστού και κάνει λόγο για την «τροφή του άρτου της ζωής, ίνα νικήση τον θάνατον της αμαρτίας», από την παρούσα πρόσκαιρη ζωή. Μέ αυτόν τον Άρτο, τή Χάρη και την ενέργεια του Θεού, ετρέφετο η Παναγία μέσα στα Άγια των Αγίων. Με αυτόν τον Άρτο τρεφόμαστε και εμείς κάθε φορά που τελούμε τη Θεία Λειτουργία. Καί βεβαίως για να ενεργήσει ο Άρτος αυτός, δηλαδή ο Χριστός, «εις ζωήν αιώνιον», πρέπει να ζούμε μιμούμενοι ή δυνατόν την Παναγία.

 

  Εκεί στο ναό, λοιπόν, η Παρθένος διέμεινε δεκα χρόνια, ώσπου πλησίασε ο καιρός του θείου Ευαγγελισμού και των ουρανίων και υπερφυσικών μηνυμάτων, που προμηνούσαν ότι ο Θεός ευδόκησε να σαρκωθεί απ' αυτήν σαν φιλάνθρωπος, για να αναπλάσει τον φθαρέντα από την αμαρτία κόσμο. Η Θεοτόκος εξήλθε τότε από τα άγια των αγίων του ναού και δόθηκε στον μνήστορα Ιωσήφ, για να είναι αυτός προστάτης της και μάρτυς της παρθενίας της και για να υπηρετήσει τον άσπορο τόκο της, στη φυγή στην Αίγυπτο και στην επάνοδό της απ' εκεί στη γη Ισραήλ.

Ποια είναι όμως η θέση των πιστών απέναντι στο μυστήριο της Θείας Οικονομίας που φανερώνεται στην εορτή των Εισοδίων. Ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς απαντά με ένα ερώτημα: “εμείς που έχουμε κοντὰ μας γραμμένα όλα τα λόγια της αιώνιας ζωής, και όχι μόνο τα λόγια, αλλὰ και τα θαύματα και τα παθήματα και την δι᾽ αυτών έγερση της φύσεως μας απὸ τους νεκροὺς και ανάληψή της απὸ τη γη στον ουρανό, και την δι᾽ αυτών επηγγελμένη σ᾽ εμάς αθάνατη ζωὴ και αμετάτρεπτη σωτηρία, πως δεν θ᾽ ανυμνήσωμε και μακαρίσωμε αδιαλείπτως την μητέρα του χορηγού της σωτηρίας, του δοτήρος της ζωής, εορτάζοντας τώρα (...) την μετοίκησι στα άγια των αγίων;”  

   Για τη θέση της Θεοτόκου στο θείο σχέδιο της ανόρθωσης του ανθρώπου διαβάζουμε: “(λόγω της αμαρτίας) κατέστη αδύνατον να επιστρέψωμε στην αρχικήν μας κατάστασι, και στενάζαμε επειδή αυτό ακριβώς ήταν το μόνο που ποθούσαμε· αυτήν την δυνατότητα της ευδαιμονίας μας την εχάρισε μόνη η μακαρία Παρθένος. Αυτή εξεπλήρωσε την επιθυμία μας ενώνοντας με τους ανθρώπους τον μόνον Επιθυμητόν, Αυτόν Τον οποίον, όταν κάποιος γνωρίση προσωπικώς, δεν είναι δυνατόν να ζητήση κάτι περισσότερο. Και ηνώθη δι’ αυτής ο Θεός τόσο στενά με τους ανθρώπους, ώστε έγινε μέτοχος όχι μόνον του τόπου και του τρόπου της ζωής μας, αλλά και της ιδίας της φύσεως μας.²”

   “Ο καθαρώτατος ναὸς του Σωτήρος, η πολυτίμητος παστὰς και Παρθένος, το ιερὸν θησαύρισμα της δόξης του Θεού, σήμερον εισάγεται, εν τω οίκω Κυρίου, την χάριν συνεισάγουσα, την εν Πνεύματι θείω· ην ανυμνούσιν Άγγελοι Θεού. Αύτη υπάρχει σκηνὴ επουράνιος.” (Κοντάκιο)

1. Γρηγόριος Παλαμάς, Λόγος εἰς τὰ Εἰσόδια τῆς Θεοτόκου, 14.

2. Αγίου Νικολάου του Καβάσιλα: Ομιλία περί της Υπεραγίας Δεσποίνης ημων και Παναχράντου Θεοτόκου εκφωνηθείσα εις την Πάνδοξον Κοίμησιν Αυτής

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ: 

ΚΑΙ Η ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ: 

Σύγχρονη επιστημονική κοσμολογία + ΒΙΝΤΕΟ του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου - συγγραφέα

 

Σύγχρονη επιστημονική κοσμολογία + ΒΙΝΤΕΟ

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου - συγγραφέα

Σχηματική αναπαράσταση της δημιουργίας του Σύμπαντος κατά τη θεωρία του Bing Bang

ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΚΗ ΑΡΧΗ: Κατά τα επιστημονικά δεδομένα το Σύμπαν ως ισότροπο, παρουσιάζει τα ίδια φυσικά χαρακτηριστικά προς όλες τις κατευθύνσεις, και ως ομογενές, διέπεται από τους ίδιους φυσικούς νόμους στο σύνολό του. Η ισοτροπία αποδεικνύεται με την παραμένουσα σταθερή κατανομή των γαλαξιών σε κάθε διεύθυνση και τη μόνιμη σταθερή ένταση μικροκυμάτων και ακτινοβολίας Χ από κάθε κατεύθυνση του Σύμπαντος. Η ομογένεια αποδεικνύεται από το ότι η κατανομή γαλαξιακών σμηνών δεν παρουσιάζει σημαντική διαφορά στα δύο γαλαξιακά ημισφαίρια, ούτε σημαντικές διαφορές συναρτήσει της απόστασης.

ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΣΧΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ: Σύμφωνα μ' αυτή ο χρόνος δε θεωρείται ξεχωριστό μέγεθος, αλλά συνδυάζεται με τον χώρο σε μια τετραδιάστατη ενότητα, το χωροχρόνο, μέσα στον οποίο εξελίσσεται το Σύμπαν.

ΘΕΩΡΙΑ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΚΡΗΞΗΣ: Μεγάλη έκρηξη (Big Bang) ονομάζεται η θεωρία σύμφωνα με την οποία το Σύμπαν δημιουργήθηκε από μια υπερβολικά πυκνή και θερμή κατάσταση, πριν από περίπου 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια. Η θεωρία αυτή είναι η πιο διαδεδομένη στην Αστροφυσική. Εισηγητές της υπήρξαν ο Βέλγος Αββάς και ο αστρονόμος Λεμαίτρ που διαπίστωσαν ότι: Κατά τη θεωρία της Σχετικότητας, πρέπει αρχή του Σύμπαντος να είναι μια μαθηματική ανωμαλία και εφόσον η εντροπία (αταξία) του σύμπαντος ολοένα και αυξάνει θα υπήρχε κάποια στιγμή στο παρελθόν με ελάχιστη εντροπία, οπότε η ύλη θα είχε την μέγιστη δυνατή πυκνότητα. Με βάση αυτές τις παρατηρήσεις προτάθηκε ως αρχή του σύμπαντος το λεγόμενο αρχικό άτομο, όπου ολόκληρη η μάζα του Σύμπαντος ήταν συγκεντρωμένη σε ένα και μοναδικό σημείο, ενώ ο χωροχρόνος ακόμη δεν υφίστατο. Το αρχικό άτομο αργότερα εξερράγη και από την ύλη που εκτοξεύτηκε δημιουργήθηκαν οι γαλαξίες και οι αστέρες (!!!). Συμπληρώνοντας τη θεωρία ο George Gamov [1948], μελετώντας θεωρητικά την υπερβολικά πυκνή κατάσταση του αρχικού ατόμου συμπέρανε ότι: Το ήλιον και άλλα ελαφρά χημικά στοιχεία πρέπει να δημιουργήθηκαν εντός τεσσάρων δευτερολέπτων και ακόμη, μια διάχυτη ισότροπη ακτινοβολία, απομεινάρι της μεγάλης έκρηξης, θα πρέπει να είναι ακόμα και σήμερα ανιχνεύσιμη. Η διαστολή του Σύμπαντος και η βεβαιωμένη απομάκρυνση των γαλαξιών μεταξύ τους, δείχνει την κοινή εκκίνηση των στοιχείων του Σύμπαντος στο απώτατο παρελθόν. Το 1965 οι Allo Penzias και Robert Wilson παρατήρησαν μια μικρού μήκους διάχυτη ισότροπη ακτινοβολία, που ερχόταν ομοιόμορφα απ' όλες τις διευθύνσεις, ελάχιστης θερμοκρασίας [κοντά στο απόλυτο μηδέν (3^οΚ)], σαν αυτή που είχε προβλέψει ο Γκάμοφ 17 χρόνια νωρίτερα [αυτή η ακτινοβολία ανιχνεύεται από ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές κεραίες, με τη μορφή “χιονιού”]. Παρ' όλο που η Θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης κυριαρχεί μεταξύ των αστροφυσικών, προκύπτουν ερωτήματα που “ταρακουνούν” ή και λυγίζουν τα επιχειρήματά της. Για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι: α΄ Προβλέπει ένα μικρότερο σύμπαν από αυτό που υπάρχει σήμερα, β΄ δεν εξηγεί τη λεγόμενη Κοσμολογική Αρχή, αλλά την δέχεται σαν αξίωμα, πράγμα ασυμβίβαστο με την μαθηματική ανάλυση, γ΄ δεν απαντά στο τι υπήρχε πριν, και το πώς από το τίποτα(!) προήλθαν τα πάντα. Έτσι η θεωρία της Μ. Έκρηξης έχει και πολλούς πολέμιους. Απάντηση στα αναπάντητα ερωτήματα προσπάθησαν να δώσουν άλλες θεωρίες.

ΘΕΩΡΙΑ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ: Αυτή η θεωρία υποστηρίζει ότι στο Σύμπαν γεννιέται συνεχώς ύλη από το μηδέν(;). Κατά τη θεωρία αυτή [Φ. Χόυλ, Χ. Μπόντι, Τ. Γκόλντ], το Σύμπαν, εκτός της κοσμολογικής αρχής, πρέπει να είναι και σταθερής πυκνότητας [Τέλεια Κοσμολογική Αρχή]. Έχοντας, όμως, υπόψιν την πειραματικά διαπιστωμένη διαστολή του Σύμπαντος, για να παραμείνει σταθερή η πυκνότητά του, θα έπρεπε να δημιουργείται διαρκώς ύλη από το μηδέν! Κατά τους πρεσβευτές αυτής της θεωρίας, μολονότι δημιουργείται νέα ύλη από το μηδέν, το “μοντέλο” κατορθώνει να διατηρήσει την συνολική ποσότητα ενέργειας στο Σύμπαν σταθερή, με την ενέργεια αδρανείας της δημιουργούμενης ύλης να παρέχεται από την βαρυτική ενέργεια διαστολής του σύμπαντος. Η θεωρία προχώρησε με την διατύπωση του Φρεντ Χόυλ, που υποστήριξε ότι η δημιουργία από την ανυπαρξία ενός ατόμου υδρογόνου ανά κυβική παλάμη κάθε 1 δις έτη είναι δυνατή και ικανή να κρατήσει την πυκνότητα του Σύμπαντος σταθερή (!!). Ωστόσο και αυτή η θεωρία δεν μπορεί να δικαιολογήσει-εξηγήσει πειραματικές παρατηρήσεις όπως: τη διάχυτη ακτινοβολία μικροκυμάτων (ακτινοβολία υποβάθρου), την ανεπαρκή δημιουργία ηλίου στους αστέρες, ώστε να δικαιολογηθεί η τόσο μεγάλη ποσότητα του στοιχείου αυτού στο Σύμπαν, τη μη επιβράδυνση του Σύμπαντος, που προβλέπεται από τη θεωρία, αλλά ούτε και δικαιολογεί την κατανομή των γαλαξιών.

ΘΕΩΡΙΑ ΛΙΝΤΕ: Στα αναπάντητα ερωτήματα της θεωρίας της Μεγάλης Έκρηξης προσπάθησε να απαντήσει ο Ρώσος φυσικός Αντρέι Λίντε, που διατύπωσε τη θεωρία ότι θα μπορούσαμε να έχουμε συμπαντική διαστολή χωρίς την προϋπόθεση της κοινής αρχής από το υπέρθερμο και υπέρπυκνο σημείο της θεωρίας του Μπιγκ Μπαγκ. Μίλησε για ένα αυτοαναπαραγόμενο και διαστελλόμενο Σύμπαν το οποίο αναπτύσσεται σαν φράκταλ¹. Σχηματικά παρουσίασε το Σύμπαν σαν φυσαλίδα της οποίας η οποιαδήποτε διαταραχή δημιουργεί νέα συμπαντική φυσαλίδα. Οι φυσαλίδες έπειτα επεκτείνονται με ταχύτητες κοντά στην ταχύτητα του φωτός. Άρα, κατά τη θεωρία Λίντε, το Σύμπαν είναι μια φυσαλίδα σε ένα Υπερσύμπαν φυσαλίδων!!

ΘΕΩΡΙΑ BRANS-DICKE: Η θεωρία αυτή στηρίζεται στην Αρχή του Μαξ, βάσει της οποίας η αδράνεια και η μάζα κάθε σώματος εξαρτώνται από την επίδραση του συνόλου της συμπαντικής ύλης πάνω του. Σύμφωνα με τη θεωρία, εφόσον το Σύμπαν διαστέλλεται, τότε οι αποστάσεις μεγαλώνουν και η πυκνότητα του Σύμπαντος μικραίνει και έτσι η επίδραση του συνόλου της συμπαντικής ύλης πάνω στα σώματα μικραίνει. Αυτό, μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι όσο περνάει ο χρόνος, η αδράνεια και η μάζα των σωμάτων μικραίνει πράγμα που οδηγεί στην μείωση της τιμής της Σταθεράς της Παγκόσμιας Έλξης (G). Η θεωρία προβλέπει αρχική μεγάλη έκρηξη άρα συμβαδίζει με την θεωρία του Big Bang.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Μανώλης Δανέζης και Στράτος Θεοδοσίου, Το Σύμπαν που Αγάπησα, Εισαγωγή στην αστροφυσική, Τόμος Β', 1999, Εκδόσεις Δίαυλος.

Μαντόρ, Μπάρρυ Φ., "Level 5: A Knowledgebase for Extragalactic Cosmology". Καλιφόρνια, ΗΠΑ.

Ράιτ, Νεντ. "Cosmology tutorial and FAQ". Division of Astronomy & Astrophysics, UCLA.

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

Konstantinosa.oikonomou@gmail.com

1.

Ένα χαρακτηριστικό μορφόκλασμα [fractal]

Με τον όρο φράκταλ [Μορφόκλασμα ή μορφοκλασματικό σύνολο], στη Φυσική, αλλα και στα Μαθηματικά, ονομάζεται ένα γεωμετρικό σχήμα, που επαναλαμβάνεται αυτούσιο σε άπειρο βαθμό μεγέθυνσης, κι έτσι αναφέρεται σαν "απείρως περίπλοκο". Το φράκταλ παρουσιάζεται ως "μαγική εικόνα" που όσες φορές και να μεγεθυνθεί θα συνεχίζει να παρουσιάζει ένα εξίσου περίπλοκο σχέδιο με μερική ή ολική επανάληψη του αρχικού. Τα φράκταλ συχνά μπορεί να προκύψουν από τύπο που δηλώνει αριθμητική, μαθηματική ή λογική επαναληπτική διαδικασία ή συνδυασμό αυτών. Η πιο χαρακτηριστική ιδιότητα των φράκταλ είναι ότι είναι γενικά περίπλοκα ως προς τη μορφή τους, δηλαδή εμφανίζουν ανωμαλίες στη μορφή σε σχέση με τα συμβατικά γεωμετρικά σχήματα. Συνεπώς δεν μπορούν να οριστούν με τη βοήθεια της ευκλείδειας Γεωμετρίας. Φράκταλ απαντώνται και στη φύση, όπως στο σχέδιο των νιφάδων του χιονιού, στα φύλλα των φυτών ή στις διακλαδώσεις αιμοφόρων αγγείων. Για να κατανοήσουμε την αναγκαιότητα εισαγωγής των φράκταλ αναφέρουμε το εξής παράδειγμα: Η περίμετρος ενός νησιού εννοείται ότι είναι ορισμένη. Ωστόσο, αν χρησιμοποιήσουμε ακρίβεια ενός μέτρου για να την μετρήσουμε, θα την βρούμε μικρότερη από ότι πραγματικά είναι γιατί δεν θα μπορέσουμε να μετρήσουμε τις μικρότερες του μέτρου κοιλότητες. Αν μετρήσουμε με ακρίβεια ενός εκατοστού, πάλι θα χάσουμε ορισμένες κοιλότητες. Έτσι καταλήγουμε σε απειροστά μικρή μονάδα μέτρησης και η περίμετρος του νησιού θα γίνει άπειρη. Η επιφάνεια όμως του νησιού, η έκτασή του δηλαδή, είναι ορισμένη. Το παράδοξο αυτό, το οποίο η Ευκλείδεια Γεωμετρία αδυνατεί να εξηγήσει, αντιμετωπίζεται με τα φράκταλ.