Γιάννης Μαρής: Ένας ξένος στην πόλη - AUDIOBOOK Διαβάζει ο Κωνσταντίνος Οικονόμου

               Γιάννης Μαρής:

 Ένας ξένος στην πόλη - AUDIOBOOK

Διαβάζει ο Κωνσταντίνος Οικονόμου 

  Ο Ιάσονας Νεγρεπόντης παίρνει το τρένο για την Ανθούπολη. Στη διαδρομή γνωρίζεται με το δήμαρχο της πόλης και ιδιοκτήτη ενός από τα δύο ξενοδοχεία της.

Με έκπληξη ο δήμαρχος μαθαίνει ότι ο περίεργος επισκέπτης ήρθε με σκοπό να συναντήσει την οικογένεια Κελαΐδη, που μένει στο "κόκκινο σπίτι", ένα κάστρο που απέχει μία ώρα από την πόλη. Τι γυρεύει από την παράξενη αυτή οικογένεια ο Νεγρεπόντης; Τη γνωρίζει από παλιά; Και πώς θα καταφέρει να την επισκεφτεί, αφού εδώ και χρόνια δεν δέχεται επισκέψεις από κανέναν; Εκείνον θα τον δεχτεί;

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ - ΑUDIOBOOK ΕΔΩ: 

Κυριακή Ε΄ Λουκά “Ο πλούσιος και ο φτωχός Λάζαρος” [Λουκ. Ιστ’ 19-31]ν+ ΒΙΝΤΕΟ του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου

 
Κυριακή Ε΄ Λουκά “Ο πλούσιος και ο φτωχός Λάζαρος” [Λουκ. Ιστ’ 19-31]ν+ ΒΙΝΤΕΟ

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου 

 

   ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ: Στην εποχή του Ιησού, οι άνθρωποι πίστευαν πως ο πλούτος είναι επιβράβευση από το Θεό για την ευσεβή ζωή τους, ενώ η φτώχεια θεωρείτο θεία τιμωρία. Για τους ενδεείς και ταλαίπωρους έλεγαν ότι δεν ήσαν σωστοί απέναντι στο Θεό. Μια τέτοια εσφαλμένη άποψη έρχεται να απορρίψει ο Κύριος, λέγοντας την συγκεκριμένη παραβολή. Το μήνυμα ακόμη που θέλει να διδάξει ο Ιησούς στο λαό είναι η ανάγκη της διαρκούς φιλανθρωπίας και να δείξει πως ο Θεός δεν έχει συμπάθειες και αντιπάθειες ανάμεσα στους ανθρώπους, αλλά ότι όποιος ζει με αγάπη, ταπείνωση και μετάνοια είναι αρεστός στα μάτια Του, άσχετα από την οικονομική και κοινωνική του θέση.

  ΠΛΟΥΤΟΣ ΟΛΕΤΗΡΑΣ: «Άνθρωπός τις ην πλούσιος και ενεδιδύσκετο πορφύραν και βύσσον”. Γράφει σχετικά ο Όσιος Αστέριος Αμασείας: “Με την χρήση δύο συντόμων ονομάτων ο λόγος εμπαίζει και διακωμωδεί την πλαδαρά και άμετρον διάχυσιν όσων πλουτούν κακώς. Διότι της μεν πορφύρας¹ το χρώμα είναι πολυδάπανον και εξεζητημένον, της δε βύσσου η χρήσις τουλάχιστον δεν είναι αναγκαία”. Ο πλούσιος της σημερινής Παραβολής φορούσε αρχοντικά ενδύματα και διασκέδαζε συχνά με πλούσια συμπόσια. Ούτε που νοιαζόταν καθώς έβλεπε στην εξώπορτά του εκείνον τον φτωχό Λάζαρο παραπεταμένο και γεμάτο πληγές, που ήθελε να χορτάσει από των “ψιχίων των πιπτόντων” από το τραπέζι του πλουσίου. Αλλά σαν να μην έφτανε αυτό, καθώς ήταν σχεδόν γυμνός, έρχονταν οι σκύλοι κι έγλυφαν τις πληγές του. Όμως ο Λάζαρος δεν έβγαζε από το στόμα του παράπονο εναντίον του πλουσίου ή του Θεού. Αντίθετα, πόσο ανάλγητος ήταν ο πλούσιος! Ο πλούτος τον έκανε δούλο στη σάρκα, αδιάφορο για κάθε φτωχό γύρω του. Η πολυτέλεια τον οδήγησε στην αλαζονεία, τη γαστριμαργία, την ασπλαχνία. Η αμαρτία του πλουσίου δεν ήταν τόσο στα ενδύματά του ή στις τροφές του, όσο στο ότι φρόντιζε μόνο για τον εαυτό του. Η παρουσία του Λαζάρου έξω από το σπίτι του ήταν γι’ αυτόν μια διαρκής υπόμνηση και ευκαιρία αγάπης. Πώς μπορούσε ο πλούσιος να βλέπει τον άλλον να λιμοκτονεί και να μένει τόσο ανάλγητος; Αλλά ο πλούσιος της Παραβολής δεν είχε ανώτερα ιδανικά και αξίες. Από έξω η εμφάνισή του μεγαλόπρεπη, από μέσα όμως η ψυχή του αραχνιασμένη. Από έξω αρώματα, και μέσα δυσωδία. Το σώμα του καλοπερνούσε στις ανέσεις, η ψυχή του όμως αργοπέθαινε στη σήψη. Το ίδιο παθαίνουμε οι άνθρωποι, όχι μόνο οι πλούσιοι αλλά όσοι “κολλάμε” στα υλικά αγαθά μας, λίγα ή πολλά, νομίζοντας πως μ’ αυτά θα ευτυχήσουμε αδιαφορώντας για τους γύρω μας, τους ενδεείς, τους πεινασμένους. Και χωρίς να το καταλαβαίνουμε σκληραίνει η καρδιά μας, αγριεύει η ψυχή μας.

 

  Η ΑΙΩΝΙΑ ΣΚΗΝΗ”: Η πρώτη σκηνή, αυτή της γης, τελείωσε. Στη συνέχεια έχουμε τη δεύτερη σκηνή, στον ουρανό. Πρώτος πέθανε ο φτωχός. Κανείς ίσως δεν έδωσε σημασία. Άγγελοι του Θεού όμως κατήλθαν από τα ύψη του ουρανού για να μεταφέρουν την υπομονετική ψυχή του στους κόλπους του Αβραάμ, για να βρει ανάπαυση στον παράδεισο. Πέθανε κάποτε και ο πλούσιος και τάφηκε μεγαλοπρεπώς. Όμως την ψυχή του δεν την παρέλαβαν άγγελοι του Θεού, αλλά την άρπαξαν τελώνια, δαίμονες φοβεροί, οδηγώντας την στα σκοτάδια του Άδη. Κι εκεί ο πλούσιος, ξεχνώντας ότι η μετάνοια προϋποθέτει και ανάλογα έργα μετανοίας, πράγμα αδύνατον για έναν ήδη νεκρό, πέφτει σε δεύτερο λάθος νομίζοντας ότι είναι παιδί του Αβραάμ επειδή και μόνο είναι Ιουδαίος, αλλά και σε τρίτο, διότι η σκληρή του νοοτροπία δεν άλλαξε ούτε και μετά το θάνατό του, αφού θεωρεί ακόμη τον φτωχό Λάζαρο υπηρέτη του. Έτσι, υποφέροντας φρικτά, κραυγάζει και παρακαλεί: “Πάτερ Αβραάμ, λυπήσου με. Στείλε τον Λάζαρο να βουτήξει την άκρη του δακτύλου του στο νερό και να δροσίσει τη γλώσσα μου, διότι τυραννιέμαι μέσα σ’ αυτή την ανυπόφορη φωτιά!” “Παιδί μου, θυμήσου ότι εσύ απόλαυσες με το παραπάνω τα αγαθά σου στη γη, κι ο Λάζαρος τα κακά της δυστυχίας του”, απάντησε ο Αβραάμ, “τώρα όμως εδώ αντιστρέφονται οι ρόλοι, ο Λάζαρος παρηγορείται γι’ αυτά που υπέφερε, εσύ όμως βασανίζεσαι διαρκώς. Και έπειτα ανάμεσά σας υπάρχει μεγάλο χάσμα αδιαπέραστο. Από το χάσμα αυτό δεν μπορούν να περάσουν όσοι θέλουν από εδώ προς εσάς, ούτε και οι από εκεί να περνούν προς εμάς”. Είναι τελεσίδικες επομένως και αδιαπέραστες οι δύο καταστάσεις και τρόποι ζωής, παραδείσου και κολάσεως, αναψυχής και οδύνης. Η Εκκλησία μας δέχεται βέβαια ότι τα μνημόσυνα ωφελούν τις ψυχές, ενώ η προσευχή και η ελεημοσύνη μπορεί να κάνουν θαύματα σε ορισμένες περιπτώσεις, αφού η αγάπη και το έλεος του Θεού δεν έχει όρια. Είπε τότε ο πλούσιος: “Σου ζητώ λοιπόν πάτερ, να τον στείλεις στο σπίτι του πατέρα μου. Γιατί έχω πέντε αδελφούς. Και έτσι θα τους δώσει την μαρτυρία του, για να μην έρθουν και αυτοί σ’ αυτόν τον τόπο των βασάνων”. Λέγει σ’ αυτόν ο Αβραάμ: “Έχουν τον Μωυσή και τους προφήτες. Ας ακούσουν αυτούς”. Και αυτός επιμένοντας: “Όχι πατέρα Αβραάμ, αλλά αν κάποιος από τους νεκρούς πάει σ’ αυτούς, θα μετανοήσουν”. Τότε ο Αβραάμ έκλεισε το διάλογο λέγοντας: “Αν τον Μωυσή και τους προφήτες δεν ακούνε, ούτε αν κάποιος αναστηθεί από τους νεκρούς θα πεισθούν”. Δεν επικοινωνούν επομένως οι ψυχές μεταξύ τους, οι νεκροί με τους ζωντανούς, παρά μόνο δια του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας, όπου ενώνονται οι πιστοί εν ζωή, δηλαδή η στρατευόμενη Εκκλησία, με τον Χριστό, τους αγίους και τους αγγέλους, δηλαδή με την θριαμβεύουσα Εκκλησία εν ουρανοίς. Κάθε άλλη προσπάθεια επικοινωνίας με τους κοιμηθέντες, μέσω μάγων ή μέντιουμ(!), είναι πλάνη αντιχριστιανική.

   

  ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟΝ ΠΛΟΥΣΙΟ: Σήμερα, δεν υπάρχουν δικαιολογίες για να μένει κάποιος στην αθεΐα του, θεωρητική και πρακτική, παρά μόνο αν με τη θέλησή του ιδιοτελώς το επιζητεί. Ο Ιησούς δίδαξε, έκανε πλήθος θαυμάτων, ανέστησε νεκρούς, μίλησε για την αιώνια ζωή. Οι αλήθειες της πίστης μας βρίσκονται στην ιερή Παράδοση, την Αγία Γραφή, στις αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων, στα έργα των Εκκλησιατικών Πατέρων. Οι απόστολοι θυσιάστηκαν, κηρύσσοντας Χριστόν εσταυρωμένον και αναστάντα. Οι μάρτυρες της πίστεως, έως και σήμερα, ανέρχονται σε εκατομμύρια. Τα θαύματα των αγίων είναι αμέτρητα. Λείψανα αγίων ευωδιάζουν, θαυματουργούν και μένουν ως “σημείον” πίστεως άφθορα. Ο ερευνών βρίσκει και, σε εκείνον που αναζητεί, ο Χριστός τού απαντά καρδιακά και αληθινά. “Τι ποιήσω λοιπόν ίνα ζωήν αιώνιον κληρονομήσω;”, αναρωτιέται ο σύγχρονος άνθρωπος! Τίποτε άλλο δεν ζητά από εμάς ο Θεός, παρά να ενταχθούμε στην εκκλησιαστική κοινωνία των αγίων, απαρνούμενοι την αμετανοησία. Διότι αμετανοησία και ατομισμός οδήγησαν και τον σκληρό πλούσιο εντός των τειχών της φυλακής που ο ίδιος ο εγωισμός του ύψωσε, δηλαδή στην κόλασή του.

ΔΙΔΑΓΜΑ: Από την Παραβολή αυτή παίρνουμε όλοι μας ένα μεγάλο δίδαγμα, ότι ο τόπος της αιώνιας κατοικίας μας προσδιορίζεται από τις επίγειες επιλογές μας. Ό,τι κάναμε θα το βρούμε μπροστά μας. Διότι ο καθένας μας προετοιμάζει την ψυχή του για τον αντίστοιχο τόπο. Κι αυτό που έχει μεγάλη σημασία για όλους μας είναι ότι όταν οι άνθρωποι αμαυρώνουμε καθημερινά την ψυχή μας με τις απολαύσεις των αισθήσεων, την καθιστούμε ακατάλληλη για ανώτερες πνευματικές απολαύσεις. Πώς να χωρέσει στον Παράδεισο η ψυχή μας, εάν εδώ στη γη ήταν απορροφημένη στην ύλη; Πώς να δοκιμάσει τις απερίγραπτες πνευματικές ηδονές του Παραδείσου μία ψυχή που ορέγεται μόνο σαρκικές απολαύσεις και έχει περιορίσει την ευτυχία της στα φαγητά, στα γλέντια, στα ρούχα; Πώς να γευθεί Παράδεισο μία ψυχή σκληρόκαρδη και άπονη ανάμεσα στις εξαγιασμένες ψυχές τόσων ανθρώπων δοκιμασμένων από τον πόνο και τις θλίψεις της ζωής; Η αιώνια ευτυχία μας ή η ατελεύτητη δυστυχία μας μετά θάνατον καθορίζονται από την πορεία που χαράζουμε πριν το θάνατό μας. Εννοείται ότι η πραγματική μετάνοια και ταπεινή εξομολόγηση, όσο ο άνθρωπος ζει, και μόνο, στην επίγεια ζωή του, οδηγεί τον άνθρωπο και πάλι στην αγκαλιά του Θεού, από την οποία οικειοθελώς απομακρύνθηκε. Σήμερα δρομολογούμε το αιώνιο μέλλον μας. Τις επιλογές τις ξέρουμε. Οι προορισμοί ξεκάθαροι. Ας ετοιμαζόμαστε για το αιώνιο ταξίδι μας. Κι ας θυμόμαστε: “Προσδοκώ ανάστασιν νεκρών και ζωὴν του μέλλοντος αιώνος”.

  ΕΝΑ “ΑΝΕΚΔΟΤΟ” ΩΣ ΕΠΙΜΥΘΙΟ: Ο μακαριστός μητροπολίτης Φλωρίνης Αυγουστίνος Καντιώτης έλεγε ένα σχετικό ανέκδοτο: Κάποτε ήταν ένας βασιλιάς πού ᾿χε τα ίδια μυαλὰ με τον πλούσιο της παραβολής. Δεν πίστευε σε μεταθανάτια ζωή, γλεντούσε, διασκέδαζε, οργίαζε. Στα ανάκτορά του είχε κι έναν γελωτοποιό. Αυτὸς έκανε το βασιλιά να γελάει, όταν εκείνος έπληττε από ανία. Μια μέρα ο βασιλιάς του είπε: “Πάρε αυτὸ το μπαστούνι, στο δίνω ως βραβείο. Αν βρεις κανέναν πιο ανόητο, πιο βλάκα απὸ σένα, να τού το δώσεις. Του κακοφάνηκε του γελωτοποιού, που τού είπε τέτοια λόγια. Πήρε το μπαστούνι και το φύλαξε. Ύστερα απὸ χρόνια ο βασιλιάς αρρώστησε, κάλεσε γιατρούς, πήρε φάρμακα, τίποτα. Πλησίαζε να πεθάνει. Τότε ήρθε κι ο γελωτοποιὸς να τον δει για τελευταία φορά. “Βασιλιά, τι γίνεσαι;”, του είπε. Κι εκείνος απάντησε θλιμμένα: “Δεν είμαι καλά. Θα φύγω για ταξίδι μακρινό.” “Και πότε θὰ γυρίσεις;” του έκανε ο γελωτοποιός. “Δε γυρίζω πιά” του απαντά ο βασιλιάς. Τότε ο φασουλής του παλατιού τον ρώτησε: “έκανες καμιὰ προμήθεια, έχεις προετοιμαστεί;” Ο βασιλιάς απάντησε αρνητικά και τότε κατέληξε ο βασιλικός διασκεδαστης: “Τότε νά, βρήκα τον πιο ηλίθιο του κόσμου. Πάρε το μπαστούνι!”

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: 1. +Μητροπ. Φλωρίνης Αυγουστίνου, Η πέραν του τάφου ζωή 30-10-1983. 2. Όσιος Αστέριος Αμασείας, Ομιλία εις τον πλούσιον και τον εις τον Λάζαρον , ΒΕΠΕΣ τόμ. 71. 3."Πατερικόν Κυριακοδρόμιον", σ. 337 και εξής. Επιμέλεια κειμένου: Δημήτρης Δημουλάς. 4. Μιχαήλ Χούλης, Η παραβολή του πλουσίου και του φτωχού Λαζάρου.

Konstantinosa.oikonomou@gmail.com

1. Η πορφύρα κατασκευαζόταν από ένα σπάνιο όστρακο της θάλασσας και ήταν πάντα μια πανάκριβη χρωστική ουσία.

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

Αρποκράτης ή Ώρος [Από την Αίγυπτο στο ελληνικό Πάνθεον] από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο, συγγραφέα

 

Αρποκράτης ή Ώρος

[Από την Αίγυπτο στο ελληνικό Πάνθεον]

από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο, συγγραφέα

   ΓΕΝΙΚΑ: Ο Ώρος, ήταν αρχικά ηλιακός θεός της αιγυπτιακής Μυθολογίας. Αργότε-ρα μετά τον 4ο αιώνα π.Χ., μέσω του θρησκευτικού συγκρι-τισμού ταυτιζόταν με τον Απόλλωνα και απεικονίζονταν είτε σαν γεράκι είτε σαν άνθρωπος με κεφαλή γερακιού¹. Κατά τον Ηρόδοτο, η επέτειος της γέννησής του εορτάζονταν την τελευταία μέρα του μηνός Επηφί, όταν τα ουράνια σώματα Ηλίου και Σελήνης βρίσκονταν σε συζυγία².

 

  ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ: Οι Αιγύπτιοι ονόμαζαν το γεράκι με τη λέξη χορ, ομόηχη μιας άλλης, που σημαίνει «ουρανός». Επειδή το γεράκι πετά σε μεγάλα ύψη, φαντάζονταν τον ουρανό ως θεϊκό γεράκι, ενώ τον ήλιο και τη Σελήνη ως τα μάτια του! Άλλωστε, το γεράκι απεικονίζεται σε παλαιότατα μνημεία αρχαιότητας στην αρχαία Αίγυπτο, πράγμα που δηλώνει την αρχαιότατη λατρεία του³. Από τα πολύ αρχαία χρόνια θεωρείτο το κατ' εξοχήν θεϊκό πτηνό ενώ το ιερογλυφικό το οποίο αντιστοιχεί στην έννοια “θεός”, είναι ένα γεράκι που κάθεται πάνω σε ένα ξύλο. Σε όλες τις περιοχές που εγκαταστάθηκαν οι πιστοί του γερακιού, λατρεύθηκε ο Ώρος. Ο ρόλος όμως αυτού του θεού και τα σύμβολά του διαφοροποιήθηκαν με την πάροδο του χρόνου, τόσο, ώστε στο αιγυπτιακό πάνθεο υπάρχουν περίπου δεκαπέντε διακριτοί Ώροι, από τους οποίους κυριότεροι ήταν ο Χαρβέρ ή Αρποκράτης, ο Χαρόερις ή Αρούηρις καθώς και ο Ώρος της Μπεχεντέτ και ο Ώρος γιος της Ίσιδας, που σύμφωνα με τον μύθο του Όσιρι, εκδικήθηκε τον φόνο του πατέρα του. Σε κείμενα της αρχαίας αιγυπτιακής γραμματείας, παρουσιάζεται ως γιος του Ρα και αδελφός του Σετ.

  ΩΡΟΣ ΚΑΙ ΣΕΤ [ΣΗΘ]: Η αιώνια αντίθεση μεταξύ ερέβους και φωτός συμβολίζεται με αιώνιες συγκρούσεις, κατά τις οποίες ο Σετ έβγαλε το ένα μάτι του Ώρου, ενώ ο δεύτερος ευνούχισε τον εχθρό του! Το δικαστήριο των θεών έλυσε τη διαφορά υπέρ του θεού γερακιού, ο οποίος, από το τέλος της δεύτερης δυναστείας εμφανίζεται μόνος και αποκλειστικός θεϊκός πρόγονος των Φαραώ. Εδώ θα ασχοληθούμε με τον Ώρο ως γιο της Ίσιδας και εν συνεχεία ως Αρποκράτη, μορφή με την οποία πέρασε η θεότητα και στην αρχαία ελληνική Μυθολογία.

   Ο ΓΙΟΣ ΤΗΣ ΙΣΙΔΑΣ Ή ΧΟΡ-ΣΑ-ΙΣΕΤ: Η Ίσις, η οποία, κατά το μύθο, συνέλαβε και γέννησε μόνη, δίχως τη συνδρομή κάποιου συζύγου ή εραστή, εισήγαγε τον γιο της στη λεγόμενη οικογένεια του Όσιρι. Η δημοτικότητα του κορυφώθηκε με το πέρασμα των χρόνων και κατέληξε να επισκιάσει όλους τους άλλους 'Ωρους και να οικειοποιηθεί όλους τους ρόλους και όλα τα σύμβολα τους. Ο περί Ίσιδος και Οσίρι μύθος αναφέρει τα σχετικά με τη γέννηση του γιου, τον οποίο η Ίσιδα συνέλαβε από τον Όσιρι, αφού ανέστησε με μαγικά μέσα τον δολοφονημένο θεό, και τον γέννησε πρόωρα στην νησίδα Χέμμιν του Νείλου⁴.

  Ο ΑΡΠΟΚΡΑΤΗΣ Ή ΠΑΙΔΙ-ΩΡΟΣ: Ο Αρποκράτης εμφανίζεται στην εικονογραφία ως νήπιο, γυμνό ή στολισμένο μόνο με κοσμήματα, με το κρανίο εντελώς ξυρισμένο και την παιδική πλεξίδα αναδιπλωμένη στον κρόταφο, συχνά καθισμένος σε λωτό, ασκεπής η φέρων Αιγυπτιακή μήτρα. Σε άλλες παραστάσεις απεικονιζόταν να θηλάζει καθισμένος στα γόνατα της μητέρας του. Σε όλες έχει το δάκτυλο στο στόμα, όπως τα μωρά. Το γεγονός ερμηνεύθηκε από του Έλληνες ως πρόσκληση σε σιγή και περίσκεψη. Αυτή η ερμηνεία έγινε αιτία να θεωρείται σε νεότερες εποχές ως θεός της σιωπής. Επειδή είχε ανατραφεί στην έρημο, για να αποφύγει τις επιβουλές του κακού Σετ [ή Σηθ], και ήταν εξαιρετικά αδύναμος από τότε που γεννήθηκε πρόωρα, o γιος της Ίσιδας γλύτωσε χάρη στην ισχυρή μαγεία της μητέρας του από πολλούς κινδύνους, όπως θηρία, δήγματα σκορπιών, πυρκαγιές, παιδικές ασθένειες. Η ανάμνηση αυτών των διασώσεών του πέρασε και στις μαγικές επωδούς που χρησιμοποιούσαν οι μάγοι σε ανάλογες περιστάσεις για να θεραπεύουν. Ο Πλούταρχος πίστευε ότι η αναπαράστασή του με το χέρι στο στόμα φανερώνει την παιδική του φύση. Οι Έλληνες όμως και μετά από αυτούς οι Ρωμαίοι υπέθεσαν αυτό ως σύμβολο σιγής. Για το λόγω αυτό παριστάνεται στην Υστερη Αρχαιότητα ως ο θεός της εχεμύθειας. Το άγαλμά του συχνά βρίσκονταν στην είσοδο των ναών καθώς και σε μέρη που ετελούντο μυστήρια, ως έμβλημα της σιγής και της εχεμύθειας. Εκ του ονόματος του θεού πήραν το όνομά τους και πολλές τεκτονικές Στοές .

Konstantinosa.oikonomou@gmail.com 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Κείμενα των Πυραμίδων, 154. Άβυδος και Ντεντερά (Mar. Dend. IV. 88, 90). στο Erman Ad. 1977, A Handbook of Egyptian Religion MA: Longwood Press, Boston. Larousse Encyclopedia of Mythology, 1968. Παγκόσμια Μυθολογία, 1989, 412.

1. Larousse Encyclopedia of Mythology, 1968, σ. 21.

2. Παγκόσμια Μυθολογία, 1989, 412.

3. Μάλιστα, κάποιοι πρώιμοι εισβολείς στην κοιλάδα του Νείλου, χρησιμοποιούσαν ως έμβλημά τους το γεράκι, ως θεό πολεμιστή.

4. Η σύνδεσή του με την πολιτική ιδεολογία μέσω της ενανθρώπισης του Ώρου στο πρόσωπο του Φαραώ ήταν τόσο έντονη, ώστε η αρχαία Αίγυπτος ονομαζόταν εναλλακτικά «χώρα του Ώρου». [Παγκόσμια μυθολογία,1989, 412].

Ο αστερισμός Κηφεύς + ΒΙΝΤΕΟ του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου – συγγραφέα

                      Ο αστερισμός Κηφεύς + ΒΙΝΤΕΟ

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου – συγγραφέα

FireworksGalaxis-Ngc6946

ΓΕΝΙΚΑ: Ο Κηφεύς [ή Κηφέας, Λατ. Cepheus, συντομογρ. Cep] είναι ένας αστερισμός που βρίσκεται ολόκληρος στο βόρειο ημισφαίριο της ουράνιας σφαίρας [πλήρως ορατός σε γεωγραφικό πλάτος 90^ο Βόρεια -1^ο Νότια], μάλιστα στα χρόνια μας είναι αειφανής από την Ελλάδα. Η έκτασή του στον ουράνιο θόλο είναι 587,8 τετ. μοίρες [27ος σε μέγεθος αστερισμός]. Συνορεύει με τους εξής αστερισμούς: Μικρή Άρκτο, Δράκοντα, Κύκνο, Σαύρα, Κασσιόπη και Καμηλοπάρδαλη. Αμυδρός, γενικά, αστερισμός, αναγνωρίζεται από πολλούς από τη γειτονική του Κασσιόπη.

  ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Ο αστερισμός αυτός ήταν γνωστός στην αρχαία Μεσοποταμία και θεωρείτο γιος του θεού Βηλ. Αυτή η παράδοση πέρασε στην αρχαία Ελλάδα, και έτσι ο αστερισμός ταυτίστηκε όχι με τον αρκαδικό ήρωα Κηφέα, αλλά με τον ομώνυμο βασιλιά της Αιθιοπίας, σύζυγο της Κασσιόπης που συμβολίζεται στο διπλανό αστερισμό. Συνεπώς, σχεδιαζόταν πάντα στραμμένος προς την Κασσιόπη, με τεντωμένα προς αυτή τα χέρια του, με βασιλική ενδυμασία, ενώ το ένα του πόδι ακουμπά στο Βόρειο ουράνιο πόλο και το κεφάλι του σχηματίζεται από το μικρό τρίγωνο των αστέρων δ, ε και ζ Κηφέως. Μερικοί αρχαίοι ισχυρίζονταν ότι ο αστερισμός αναπαριστούσε τον γηραιό Νηρέα. Οι λατινικές ονομασίες Cantans, Sonans και Vociferans δείχνουν σύγχυση με τον όχι πολύ μακρινό Βοώτη. Το όνομα Κηφεύς, που συσχετίσθηκε από τον Βρετανό ανατολιστή Robert Brown με το Khufu, τον φαραώ που τάφηκε στη μεγαλύτερη αιγυπτιακή πυραμίδα (ελληνιστί «Χέοπας»), δημιούργησε παραφθορές κατά τη μεταγραφή του στην αραβική γλώσσα. Αρχικά: Kifaus, Kikaus, Kankaus και έπειτα: Fikaus, Fifaus, Ficares και Phicarus, που έφθασε να αποδοθεί ως η φοινικική ονομασία, προερχόμενη από την ελληνική λέξη Πυρκαεύς, αυτός που συνδαυλίζει τη φωτιά! Οι Ινδοί υιοθέτησαν το Capuja, από την ελληνική ονομασία, ενώ άλλοι ανατολιστές πόστευαν πως οι αρχαιότεροι Ινδοί γνώριζαν τον Κηφέα ως Kapi, [πιθηκόμορφο θεός τους]. Στην Κίνα, μέσα στα όρια του Κηφέα ήταν ο `Εσω Θρόνος των Πέντε Αυτοκρατόρων. Οι Άραβες αστρονόμοι αποκαλούσαν τον Κηφέα Al Multahab, δηλαδή ο Φλεγόμενος [ίσως επειδή περιβάλλεται από το Γαλαξία μας], αλλά για τους νομάδες καμηλιέρηδες ήταν Al Aghnam, δηλαδή το Πρόβατο: Η πολική περιοχή του ουρανού για αυτούς αποτελούσε μια ολόκληρη στάνη με βοσκό και τσοπανόσκυλα. Κατά τις χριστιανικές αναπαραστάσεις ουράνιων μορφών, ο Καίσιος αντικατέστησε τον Κηφέα με τον βασιλιά Σολομώντα, αλλά ο Ιούλιος Σίλερ πίστευε ότι έπρεπε να είναι ο Πρωτομάρτυρας Στέφανος.

ΟΙ ΦΩΤΕΙΝΟΤΕΡΟΙ ΑΣΤΕΡΕΣ: Ο αστερισμός περιλαμβάνει 152 ορατούς αστέρες (≤ 6,5). Ο αστέρας α Κηφέως είναι και ο φωτεινότερος, με φαινόμενο μέγεθος 2,44. Είναι γνωστός με το ιδιαίτερο όνομα Alderamin. Ο αστέρας β Κηφέως είναι γνωστός ως Alfirk. Ο γ Κηφέως έχει το ιδιαίτερο όνομα Errai. Ο δ Κηφέως είναι το πρότυπο που έδωσε το όνομα του αστερισμού στο είδος των γιγαντιαίων μεταβλητών αστέρων, τους ονομαζόμενους Κηφείδες. Ο ίδιος έχει φαινόμενο μέγεθος που κυμαίνεται από 3,5 ως 4,4 σε περίοδο 5 ημέρες και 9 ώρες περίπου. Η μεταβλητότητά του ανακαλύφθηκε το 1784. Η απόστασή του από τη Γη εκτιμάται στα χίλια περίπου έτη φωτός. Υπάρχει αμυδρός συνοδός αστέρας, διακρινόμενος και με ισχυρά κιάλια (φαιν.μέγεθος 6,3 και διαχωρισμός 41΄΄). Οι ε, ζ, η, θ, ι, και κ Κηφέως έχουν φ.μ. αντιστοίχως: 4,19, 3,35, 3,43, 4,22, 3,52 και 4,39. Ο μ Κηφέως πήρε το όνομα Αστέρας Γρανάτης ["Garnet Star"], από τον Ουίλιαμ Χέρσελ, επειδή έχει ίσως εντονότερο χρώμα από κάθε άλλον στον ουρανό. Ο ν [φ.μ. 4,29], είναι λευκός υπεργίγαντας. Ο ξ είναι διπλός [φ.μ. 4,4 και 6,4], ενώ ο π έχει φ.μ. 4,41.

ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΑ ΣΤΟΝ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟ: Ο διπλός αστέρας Krüger 60 είναι το έβδομο κοντινότερο στη Γη διπλό αστρικό σύστημα, σε απόσταση από μας 12,95 έ.φ., ενώ συνεχίζει να πλησιάζει με ταχύτητα 32 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο (115.000 χλμ/ώ). Θα μας προσπεράσει στο μέλλον ερχόμενο σε μία ελάχιστη απόσταση και μετά θα αρχίσει να απομακρύνεται. Αποτελείται από δύο ερυθρούς νάνους αστέρες [φ.μ. 9,85 και 11,3]. Ο μεταβλητός αστέρας VW Κηφέως είναι στην πραγματικότητα διπλό σύστημα, οι δύο αστέρες του οποίου ενώνονται με ένα «λαιμό» ύλης τους και περιφέρονται περί το κοινό κέντρο μάζας τους κάθε 6 ώρες και 41 λεπτά. Το ανοικτό σμήνος NGC 6939 [φ.μ. 7,8] περιέχει περί τους 80 αστέρες, έχει μέση διάμετρο 9,5 έτη φωτός, ενώ απέχει 4.080 έτη φωτός από εμάς. Το νεφέλωμα IC 1396 [φ.μ. 4,5], περιέχει ως 60 αστέρες, έχει φαινόμενη διάμετρο 89 λεπτά της μοίρας (τριπλάσιο της πανσελήνου στον ουρανό!), ενώ στο άκρο του νεφελώματος βρίσκεται το Αστέρι Γρανάτης. Το μκρό «Νεφέλωμα της Κιθάρας» σχηματίσθηκε από τον αστρικό άνεμο ενός αστέρα νετρονίων! Ο ραβδωτός σπειροειδής γαλαξίας NGC 6946, [στο σύνορο με τον αστερισμό του Κύκνου, φ.μ. 8,8], θεωρείται ένας από τους κοντινότερους σπειροειδείς γαλαξίες, με απόσταση από τη Γη 14,7 εκατομμύρια έτη φωτός.

Konstantinosa.oikonomou@gmail.com

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

Κυριακή ΣΤ΄ Λουκά [Ο δαιμονιζόμενος των Γαδαρηνών] + ΒΙΝΤΕΟ

 

Κυριακή ΣΤ΄ Λουκά [Ο δαιμονιζόμενος των Γαδαρηνών] + ΒΙΝΤΕΟ

Λουκ. η΄ 26-39

από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο

  ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ: Η σημερινή ευαγγελική περικοπή που αναφέρεται στο θαύμα του δαιμονισμένου των Γαδαρηνών, αποκαλύπτει μια τραγική πτυχή στη ζωή του ανθρώπου, αλλά ταυτόχρονα μεταφέρει το πιο ελπιδοφόρο μήνυμα στη ζωή του. Η τραγικότητα εστιάζεται στο θέμα της κυριαρχίας του Σατανά, η οποία αποτυπώνει μια ακαταστασία στην καθημερινή ζωή του ανθρώπου που έχει να κάνει με τον εγκλωβισμό του στα δεσμά της δουλείας και του θανάτου. Από την άλλη αποκαλύπτεται ο Χριστός ως μεγάλη μας ελπίδα, γιατί είναι εκείνος που μάς ελευθερώνει από τα έργα και τις δυνάμεις του σατανά και αποκαθιστά την ύπαρξή μας στο αληθινό της μεγαλείο. Η Εκκλησία δεν σταματά να διακηρύσσει διά στόματος του αποστόλου Παύλου ότι ο Κύριος ήλθε στον κόσμο «ίνα καταργήση τον το κράτος έχοντα του θανάτου, τούτ΄ έστι τον διάβολον». Ο Χριστός είναι τελικά ο μεγάλος ελευθερωτής.

Ο ΔΑΙΜΟΝΙΖΟΜΕΝΟΣ: Μόλις έφτασε ο Κύριος στη χώρα των Γαδαρηνών, Τον συνάντησε κάποιος άνθρωπος που είχε κυριευθεί από πολλά δαιμόνια επί πολλά χρόνια και είχε αποθηριωθεί. Δεν φορούσε ρούχα, δεν έμενε σε σπίτι, τριγυρνούσε στα μνήματα. Και επειδή τα δαιμόνια τον έφερναν σε κατάσταση αγριότητας, τον έδεναν οι άνθρωποι από φόβο με αλυσίδες. Αλλά αυτός τις έσπαζε και εξαγριωμένος σερνόταν βίαια από τους δαίμονες στις ερημιές.

  Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ: Αυτό το «αγρίμι» λοιπόν που τρομοκρατούσε τον κόσμο, τώρα τρομοκρατήθηκε καθώς αντίκρισε τον Κύριο, κι από το φόβο του έβγαλε δυνατή κραυγή. Και πέφτοντας στα πόδια του Χριστού, φώναξε δυνατά: “Ποια σχέση υπάρχει ανάμεσα σε μένα και σε σένα, Ιησού, Υιέ του Θεού του υψίστου; Σε παρακαλώ, μη με βασανίσεις και με κλείσεις από τώρα στα σκοτάδια του Άδη”. “Ποιο είναι το όνομά σου;” τον ρώτησε ο Κύριος. Κι εκείνος απάντησε “Λεγεών”, δηλαδή ταξιαρχία. Διότι είχε μέσα του πολλά δαιμόνια. Τότε τα δαιμόνια αυτά άρχισαν να παρακαλούν και πάλι τον Κύριο να μην τους στείλει στα ερέβη του Άδη, αλλά καθώς υπήρχε εκεί κοντά στο βουνό ένα κοπάδι από γουρούνια που έβοσκαν, Τον παρακαλούσαν να τους επιτρέψει να μπουν στα ζώα αυτά. Ο Κύριος τους το επέτρεψε. Ακολούθησε ένα φρικτό θέαμα: μόλις τα δαιμόνια μπήκαν στους χοίρους, το κοπάδι όρμησε μανιασμένα προς το γκρεμό και τα ζώα έπεσαν κάτω στη λίμνη και πνίγηκαν.

Η ΤΥΡΑΝΝΙΑ ΤΩΝ ΔΑΙΜΟΝΩΝ: Μέσα από το θαύμα μπορούμε να δούμε σε ποια κατάσταση οδηγεί ο διάβολος κάθε άνθρωπο που κυριεύει. Τα ακάθαρτα πνεύματα εισερχόμενα στον άνθρωπο, του σαλεύουν νου και ψυχή, απογυμνώνοντάς τον απ’ τη χάρη του Θεού. Τον καθιστούν ακυβέρνητο, κτηνώδη και δαιμονιώδη, οδηγώντας τον μακριά από τους οικείους, σε τόπους φρίκης και θανάτου. Διότι οι δαίμονες, επειδή μισούν Θεό και άνθρωπο, αισθάνονται άφατη ηδονή να ταλαιπωρούν τα όντα του Θεού και να τα οδηγούν στο θάνατο. Το καταχθόνιο αυτό έργο το επιτελούν όχι μόνο στους δαιμονισμένους αλλά σε κάθε άνθρωπο. Ενώ όμως όλοι μας ξέρουμε πόσο κακό προξενούν αλλά και την πανουργία τους, συχνά δελεαζόμαστε από τις υποσχέσεις τους, παρασυρόμαστε και γινόμαστε σκλάβοι στα πάθη και στην εξουσία τους! Γι΄αυτό δεν πρέπει να δίνουμε δικαιώματα στον διάβολο. Θα μας απομακρύνει από το δρόμο του Θεού, καθιστώντας μας ακοινώνητους και θα μας οδηγήσει στην αιώνια απώλεια. Αξίζει όμως να πούμε λίγα λόγια για την κοινωνικότητα που είναι έκδηλη στη ζωή του πιστού σε αντίθεση με την αντικοινωνικότητα που καθίσταται βρόχος στη ζωή του κάθε δαιμονιζόμενου.

Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΤΗΤΑ: Ο χριστιανός εκδηλώνει αυθεντικά την κοινωνικότητά του σ’ ένα πολύ πιο υψηλό επίπεδο. Στον Θεό και με τον Θεό ανακαλύπτει την αληθινή αγάπη και κοινωνεί με όλο τον κόσμο. Όπως ο Χριστός, αφήνει τον εαυτό Του να γίνει πλησίον για κάθε άνθρωπο. Ο χριστιανός δεν μπορεί να αισθάνεται πληρότητα όταν κλείνεται στον εαυτό του και αδιαφορεί για τις ανάγκες του πλησίον του. Ιδιαίτερα στις μέρες μας που η οικονομική κρίση αφήνει πίσω της ανθρώπους που στοιβάζονται στους δρόμους χωρίς εργασία, ανέστιοι, πεινώντες και διψώντες, η αδιαφορία και το προσπέρασμά τους δεν είναι καθόλου συμβατά με την ευαγγελική αλήθεια. Η Εκκλησία, όπως σημειώνει ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, είναι τύπος και εικόνα «του σύμπαντος κόσμου». Αυτό φανερώνει σίγουρα όχι μόνο τη θέση των χριστιανών μέσα στην κοινωνία, αλλά και την αποστολή της Εκκλησίας στον κόσμο.

Η ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΘΑΥΜΑΤΟΣ: Εν συνεχεία το μανιασμένο αυτό «αγρίμι», για να επανέλθουμε στην περικοπή, έγινε ταπεινός μαθητής του Κυρίου. Τρομοκρατημένοι οι χοιροβοσκοί έτρεξαν στην πόλη και ανήγγειλαν το φοβερό γεγονός. Κι άρχισαν οι κάτοικοι της περιοχής να βγαίνουν έκπληκτοι να δουν τι έγινε. Μόλις όμως αντίκρισαν τον πρώην δαιμονισμένο να κάθεται ήρεμα δίπλα στον Κύριο ντυμένο και μυαλωμένο, φοβήθηκαν. Και όλοι με μία φωνή, αντί να ζητήσουν από τον Κύριο να μείνει κοντά τους, Τον παρακάλεσαν να φύγει από τον τόπο τους, επειδή φοβήθηκαν μην τιμωρηθούν κι αυτοί για τις ανομίες τους [για παράδειγμα η εκτροφή χοίρων, κατά το Νόμο, ήταν τότε απαγορευμένη]. Και ο Κύριος έφυγε από κοντά τους. Αντίθετα ο άνθρωπος που θεραπεύτηκε Τον παρακαλούσε να μένει μαζί του. Ο Χριστός όμως του είπε: “Γύρισε στο σπίτι σου για να διηγείσαι τις ευεργεσίες που σου έκανε ο Θεός”. Κι εκείνος έγινε με το λόγο του και με τη ζωή του μάρτυρας της αγάπης του Κυρίου. Έγινε φωτεινό παράδειγμα στον τόπο του και φορέας της χάριτος του Χριστού. Αυτός που απέφευγε κάθε ανθρώπινη κοινωνία έγινε κήρυκας του Κυρίου.

  Ο ΚΥΡΙΟΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣΤΗΣ ΤΩΝ ΠΑΝΤΩΝ: Η ευαγγελική αυτή περικοπή μας κάνει ξεκάθαρο ότι οι δυνάμεις του σκότους βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο και την εξουσία του Κυρίου. Και ότι ο Χριστός είναι ο παντοδύναμος εξουσιαστής των πάντων. Μπροστά του τρέμουν οι δαίμονες, εξαφανίζονται. Σ’ αυτό λοιπόν το δαιμονοκρατούμενο “σήμερα”, όπου πολλοί άνθρωποι παραμορφώνονται παρασυρμένοι από την αρπακτική μανία του διαβόλου, οι πιστοί Χριστιανοί δεν πρέπει να φοβούνται ή να αγωνιούν. Στα χέρια του Χριστού είναι η ιστορία του κόσμου και η δική μας. Αυτός κυβερνά τα σύμπαντα, στα χέρια του είναι η ζωή μας. Ο διάβολος δεν έχει καμία εξουσία επάνω μας, εάν εμείς δεν του τη δώσουμε με την συγκατάθεσή μας. Ας εμπιστευόμαστε λοιπόν τη ζωή μας στον βασιλέα της κτίσεως Κύριο Ιησού, ζώντας μέσα στη χάρη των ιερών Μυστηρίων, για να ασφαλιζόμαστε κάτω από την κραταιά εξουσία του και να πλημμυρίζουμε από το φως του.

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΜΑΣ ΚΑΙ Η ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ: Το συμβάν αυτό δείχνει την πραγματική χριστιανική ελευθερία. Όταν το Άγιο Πνεύμα πλησιάζει τον άνθρωπο, ο άνθρωπος δεν χάνει τον εαυτό του, την προσωπικότητά του· το αντίθετο μάλιστα: μεταβάλεται από άτομο σε ξεχωριστό πρόσωπο. Δεν χάνει τη λογική του, κάτι που συμβαίνει όταν ο άνθρωπος ρέπει επικίνδυνα προς την αμαρτία και τελικά δαιμονίζεται. Ο άνθρωπος όταν δαιμονισθεί γίνεται παράλογος, ενεργεί για λογαριασμό άλλου, γίνεται αλλόφρων και μιλά με άλλη φωνή. Μεταμορφώνεται ακόμα και σε «χοίρο»! Φθάνει να μην αναγνωρίζει τον εαυτό του και να είναι έρμαιο των παθών του. Τελικά, ο άνθρωπος αλλοτριώνεται από την αμαρτία και αλλάζει. Αποκόπτεται από τον Θεό. Ο διάβολος βγάζει το ιμάτιο του ανθρώπου, δηλαδή τη στολή του βαπτίσματος, κι εκείνος νεκρώνεται. Ο άγιος Μάξιμος αναφέρει ότι τότε «όλος ο άνθρωπος, σώμα και ψυχή, υπόκειται στην επήρεια και αιχμαλωσία του σατανά». Ο Χριστός όμως έρχεται και ζωοποιεί τον άνθρωπο και τον βοηθά στη δύσκολη πορεία του, γίνεται η σκιά του. Αρκεί ο άνθρωπος να το ζητήσει! Με την αδιάλειπτη προσευχή καθώς και με τη συμμετοχή του στη Θεία Ευχαριστία και στα άλλα Μυστήρια της Εκκλησίας. Είναι έτσι, πλησίον του παρηγορώντας τον και δίνοντάς του κουράγιο να συνεχίσει. Αν μετανοήσει, ο Χριστός τον παίρνει από το χέρι και τον μεταφέρει στον αληθινό κόσμο, τον ουράνιο, γίνεται φίλος του και βασιλεύει στην καρδιά του η γαλήνη και η αγαλλίαση. Η συνεχής προσευχή- επικοινωνία με το Θεό δυναμώνει τον άνθρωπο και λειτουργεί ως «πανοπλία» για να αμυνθεί στον πειράζοντα διάβολο. Χρειάζεται βέβαια διαρκής αγώνας και εγρήγορση ώστε να είμαστε προετοιμασμένοι για τις επιθέσεις του πονηρού. Ο αληθινά πιστός άνθρωπος, που αγαπά το Θεό, με όλη την ψυχή και τη διάνοιά του, δεν επαναπαύεται αλλά είναι πάντοτε ετοιμοπόλεμος. Ο άνθρωπος μπορεί και σήμερα να δεχθεί στη ζωή του τον ελευθερωτή Χριστό. Είναι ο μόνος που δύναται να τον απαλλάξει από κάθε καταλυτική δύναμη του κακού και τις δυνάμεις του. Ο Χριστός με την αλήθεια του διασώζει στον άνθρωπο όλα τα χαρακτηριστικά της κατ’ εικόνα Θεού δημιουργίας του. Τον αποκαθιστά στην πιο αυθεντική κοινωνικότητα «ιματισμένον και σωφρονούντα».

  ΟΙ ΣΗΜΕΡΙΝΟΙ ΓΑΔΑΡΗΝΟΙ: Αξίζει ν’ αναφερθούμε και στη συμπεριφορά των κατοίκων της περιοχής μετά τη θεραπεία του δαιμονιζόμενου. Όλοι αυτοί οι κάτοικοι θυμίζουν τον σημερινό υλιστή άνθρωπο, που προδίδει το Θεό για τα πάθη και την «καλοπέρασή» του. Γράφει σχετικά ο Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς: “«ο χοιρώδης βίος εξ αιτίας της ακαθαρσίας του, συμβολίζει κάθε πονηρόν πάθος. Και χοίροι είναι κυρίως αυτοί που περιφέρουν τον ρυπωμένον από την σάρκα χιτώνα. Προϊστάμενοί τους, ένα είδος βοσκών, είναι εκείνοι που υπερέχουν από αυτούς στην ηδυπάθεια, και λαμβάνουν πρόνοιαν για την σάρκα και την δίαιτά τους, εις τρόπον ώστε να εκπληρώνουν την επιθυμία τους.” Ως άλλοι Γαδαρηνοί, κι εμείς σήμερα συχνά εκδιώκουμε τον Θεό από την ζωή μας γιατί δεν μας «συμφέρει». Δεν συμφέρει τα πάθη μας, γιατί ο νόμος του Θεού στέκεται «εμπόδιο» στην αμαρτωλή μας διάθεση και ενοχλεί τα αυτιά μας. Ο λόγος Του και η παρουσία Του εμποδίζουν την διάπραξη της πολυαγαπημένης μας αμαρτίας! Μόνο που δεν κάνουμε τίποτα περισσότερο ή λιγότερο από ό,τι κάνει η πεταλούδα που πλησιάζει ακόρεστα το φως μέχρι που καίγεται. Και τότε ο άνθρωπος βλέπει την υποτιθέμενη «οργή» του Θεού ή την «τιμωρία» Του. Και δεν βλέπει ποτέ την δική του αμαρτία και τις επιπτώσεις της!

   ΠΑΡΑΘΕΜΑ: Ο Α. ΓΡΗΓΌΡΙΟΣ ΠΑΛΑΜΑΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΑΙΜΟΝΙΣΜΕΝΟΥΣ: «Ο ων εκ του Θεού τα ρήματα του Θεού ακούει», λέγει ο Κύριος. Δηλαδή υπακούει στις εντολές του Θεού, και μετατρέπει τους λόγους σε έργα, ζει και πολιτεύεται κατά Χριστόν, εκτελεί το θέλημα του Ουρανίου Πατρός, και γίνεται «κληρονόμος μεν Θεού, συγκληρονόμος δε Χριστού». Όποιος όμως παρακούει τον Θεό, διαπράττει την αμαρτίαν, και επιδίδεται σ’ αυτήν αμετανοήτως. Είναι δούλος της αμαρτίας και ουκ έστιν εκ του Θεού, αλλά εκ του πονηρού», αφού με την κακήν προαίρεση μεταπλάσσει την φύση την οποίαν έλαβεν από τον Θεόν, και την εξομοιώνει με τον πατέρα της απωλείας. [...] Αυτού του είδους οι άνθρωποι είναι αθλιότεροι και από τους φανερά δαιμονιζομένους, έστω και αν διαφεύγουν την προσοχή των πολλών. Πράγματι, ενώ οι δαιμονιζόμενοι κατακόπτουν τα σώματά τους και μερικές φορές βλάπτουν σωματικώς όποιους συναντούν, εκείνοι που δια των πονηρών επιθυμιών έχουν εξομοιωθεί με τον αρχέκακον εχθρό, διαφθείρουν τις ψυχές τις ιδικές τους και όσων τους συναναστρέφονται απρόσεκτα. Και ενώ οι πρώτοι στον καιρό του θανάτου αποβάλλουν μαζί με το σώμα και την επήρεια των δαιμόνων, οι δεύτεροι, επειδή αμαρτάνουν αμετανοήτως, έχουν αθάνατον και αναπόβλητον την βλάβην. Επίσης, τον ενοχλούμενον φανερώς από τον δαίμονα όλοι τον λυπούμεθα όταν τον αντικρύσωμε, ενώ τον φονέα και τον φιλάργυρον, τον υπερήφανον και τον αναίσχυντον, και τον ανυπότακτον και όλους τους ομοίους των, όχι μόνον δεν τους λυπούμεθα, αλλά και τους μισούμε. Διότι ο ένας περιπίπτει στο πάθος ακουσίως, ενώ ο φιλαμαρτήμων, προσελκύει ελευθέρως το κακόν, μερικές φορές μάλιστα αποκρύπτοντας την βλαπτικότητα και την κακοήθεια της νόσου του. Επειδή όμως οι περισσότεροι άνθρωποι δεν είναι σε θέση να αντιληφθούν την εναντίον μας μανίαν του διαβόλου, από τις επιθέσεις εκείνου κατά της ψυχής και από την συνεργία του στην αμαρτία, παρεχώρησεν ο Θεός να υπάρχουν και κατά το σώμα δαιμονοφόρητοι, ώστε να μάθουμε από αυτούς όλοι, πόσον φοβερά είναι η κατάστασις της ψυχής που έκαμε τούτον ένοικόν της δια των πονηρών έργων. Όταν δε ο Μονογενής Υιός του Θεού, από απροσμέτρητον πέλαγος φιλανθρωπίας, έκλινεν ουρανούς και κατήλθε στην γη, για να ελευθερώσει τις ψυχές μας από την τυραννία του διαβόλου, απεδίωκε τα δαιμόνια και από τους φανερά κατά το σώμα δαιμονιζομένους. Το έκαμε αυτό για να παρουσιάσει και να επιβεβαιώσει με την φανερώς ενεργουμένην ελευθερία και ίαση, την γινομένην κρυπτώς ελευθερία και ίαση της ψυχής. Κυρίως γι’ αυτό λοιπόν απομακρύνει τους δαίμονες από τους δαιμονιζομένους, για να μάθωμε ότι αυτός είναι που τους αποδιώκει και από τις ψυχές μας, και μας χαρίζει την αιωνίαν ελευθερίαν.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Αγ. Γρηγορίου του Παλαμά, ΕΠΕ τομ. 11. "Πατερικόν Κυριακοδρόμιον", σελίς 347 και εξής. Επιμέλεια: Δημήτρης Δημουλάς. Χριστάκης Ευσταθίου, Εκκλησία Κύπρου: Πρόσωπο και κοινωνία, «Ιματισμένον και σωφρονούντα». Ο Σωτήρ, τεύχος 1987.

Διαδικτυακός τόπος Ορθόδοξη Σπίθα: https://www.youtube.com/channel/UCzBuFRjPP8ZdvtRf4kY3r3w konstantinosa.oikonomou@gmail.com

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

Η κενοδοξία Προς άγραν ... δόξης! του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου - συγγραφέα + ΒΙΝΤΕΟ

 

                            Προς άγραν ... δόξης! Η κενοδοξία 

                                + ΒΙΝΤΕΟ

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου - συγγραφέα

 

 “Κενόδοξος” σημαίνει αυτός που δεν έχει ουσιαστικά στόχους στη ζωή του, ο κυνηγός εφή-μερων και πρo-σκαιρης δόξας, ενώ “ματαιόδοξος”, αυτός που επιδιώκει να γίνεται αντι-κείμενο θαυμασμού, ο χαρακτηριζόμενος από έπαρση.

  ΜΟΡΦΕΣ: Η κενοδοξία ή ματαιοδοξία ως πάθος, πηγή πολλών ψυχικών νόσων, εμφανίζεται με δύο μορφές-βαθμίδες. Η πρώτη αναφέρεται στην επινόηση τρόπων ανόδου του ατόμου με σκοπό την αποκόμιση ωφελημάτων. Είναι αλαζονική επίδειξη για αγαθά που πιστεύει ότι κατέχει. Εκδηλώνεται με την επιθυμία να αποσπά θαυμασμό, επαίνους, κολακείες. Ο ματαιόδοξος καυχάται για αγαθά που έχουν σαρκική και γήινη φύση. Από την κατοχή αυτών αναμένει την ανθρώπινη δόξα, όπως ένα παιδί καμαρώνει για καινούρια παπούτσια, ή ρούχα. Ο ματαιόδοξος καυχάται ακόμη για δωρεές που η φύση του έχει χορηγήσει, όπως ομορφιά, φωνή, παράστημα, μυώνες αλλά και ρούχα, κοσμήματα, κ.ά. Κενοδοξία δηλώνει ακόμη η επίδειξη νοητικών αρετών, (ευφυία, μνήμη, γνώση). Η κενοδοξία οδηγεί τον άνθρωπο σε έπαρση, ναρκισσισμό και επιθυμία επίτευξης κοινωνικής ανέλιξης.

Το δεύτερο είδος-στάδιο της κενοδοξίας τροφοδοτείται από επιθυμία φήμης για πνευματικά και “κρυμμένα” αγαθά. Ο ματαιόδοξος αυτοκαυχάται ή περιγράφει αρετές ή αγώνες, έχοντας σκοπό θαυμασμό και επαίνους. Ακόμη και όταν ο άνθρωπος μάχεται διάφορα πάθη, πολιορκείται από τη δεύτερη βαθμίδα της κενοδοξίας. «Πνεύμα κενοδοξίας χαίρει, ορών πληθυνομένην αρετήν» (Άγιος Ιωάννης Κλίμακος). Η κενοδοξία μπορεί να καταλαμβάνει μόνη της τη θέση όλων των υπόλοιπων παθών, διαθέτοντας ασυνήθιστη δύναμη, ενώ καθίστανται ιδιαίτερα δύσκολες η εντόπιση και η καταπολέμησή της. Καθετί είναι δυνατόν ν' αποτελέσει αφορμή ματαιοδοξίας: «χαλεπόν διαφυγείν τον της κενοδοξίας λογισμόν· ο γαρ ποιείς εις καθαίρεσιν αυτού τούτο αρχή σοι κενοδοξίας ετέρας καθίσταται» (Ευάγριος). Υπό την επιρροή τής κενοδοξίας, η άσκηση αποδεικνύεται ανώφελη, ενώ οι εμφανιζόμενες αρετές είναι απατηλές και τα χαρίσματα φαινομενικά¹. Ο άνθρωπος εισπράττει ηδονή από την κενοδοξία και η ηδονή τον προσκολλά ισχυρότερα στο πάθος. Για να εξακολουθήσει να τη λαμβάνει, πράττει οτιδήποτε. Οι Πατέρες θεωρούν την κενοδοξία μανιώδη νόσο. Ο Απόστολος Παύλος διδάσκει ότι η αυτοκαύχηση είναι αφροσύνη (Β' Κορ. ιβ΄ 11), σημειώνοντας ότι ο δαίμονας της κενοδοξίας καταλαμβάνει την ψυχή, οδηγώντας το νου σε σύγχυση μέχρι παραφοράς.

ΠΑΘΟΣ: Η παθολογικότητα της κενοδοξίας, οφείλεται στη διαστροφή της φυσιολογικής στάσης με την εκτροπή από το «κατά φύσιν» στο «παρά φύσιν». Η τάση του ανθρώπου προς τη δόξα είναι θεόσδοτη, αλλά επρόκειτο για θεία καύχηση που προοριζόταν να λάβει μέσω της ένωσής του με το Θεό και όχι για «καύχησιν κατά σάρκα» (Β' Κορ. ια΄ 18). «Φύσει τη ψυχή το δόξης επιθυμείν, αλλά της άνω», (Ιωάννης Σιναϊτης). Άλλωστε: «Ο καυχώμενος εν Κυρίω καυχάσθω» (Α' Κορ. α΄ 31). Η δόξα-καύχηση που ο άνθρωπος δέχεται από το Θεό με μετοχή στη δόξα Του (Ωριγένης), αντιστοιχεί στο σκοπό της ανθρώπινης φύσης που ο Θεός μας προέσφερε. Με την απομάκρυνσή του από το Θεό, ο άνθρωπος σταμάτησε να τείνει προς την “εκ φύσεως” δόξα. Επιθυμεί τη δόξα, διεστραμμένη, στον αισθητό κόσμο, μετατρέποντάς την σε “παρά φύσιν”. Βρίσκει υποκατάστατα πνευματικής δόξας, που έχασε, στην κοσμική, «κατά σάρκα» δόξα. Όμως και αλλιώς η κενοδοξία συνιστά φυσική διαστροφή. Η «φύση» περιλαμβάνει όλα τ' αγαθά, που ο άνθρωπος έλαβε από το Θεό: έμφυτες ή επίκτητες ιδιότητές, αρετές, υλικά αγαθά. Χρησιμοποιώντας αυτά για τη δική του δόξα, αντί να τα θέτει στη διακονία της θείας δόξας, ο κενόδοξος, «νόθον την αρετήν καθίστησι» (Άγιος Μάξιμος).

ΨΕΥΔΗΣ ΕΙΚΟΝΑ: Η κενοδοξία, ως μανία, βυθίζει τον άνθρωπο σε απάτη, ψευδαίσθηση, παραλήρημα. Ο Νικήτας Στηθάτος, διαπιστώνει ότι αποκαλύπτει διακοπή πίστης στο Θεό και προσκόλληση στον κόσμο, διότι ο ματαιόδοξος πιστεύει στους ανθρώπους των οποίων επιζητεί εκτίμηση και επαίνους. Ο κενόδοξος αγνοεί την αληθινή αξία των πραγμάτων, αποδίδοντας σ' αυτά σημασία, που ουσιαστικά δεν έχουν. Ενεργεί σα να είχαν απόλυτη και μόνιμη αξία, ενώ είναι κατεξοχήν πρόσκαιρα. Το ίδιο το όνομα της κενο-δοξίας φανερώνει το χαρακτήρα της: μάταιος, άδειος, άστατος, όπως ο κόσμος, που η μορφή του περνά και φεύγει (Β' Κορ. ζ΄ 31). Η ματαιοδοξία από τον κόσμο αντλεί την τροφή της, ενώ ο προφήτης Ησαΐας την χαρακτηρίζει άνθος του χόρτου (Ησ. Μ΄ 6-7), ασταθές όνειρο χωρίς διάρκεια. «Τί εστι τα ανθρώπινα πράγματα; Τέφρα και κόνις, ωσεί χνους κατά πρόσωπον ανέμου, καπνός και σκιά, όναρ και μύθος, άνεμος και αήρ χαύνος απλώς διαρρέων, πτερόν ουχ ιστάμενον, ρεύμα παρατρέχον», (Ιωάννης Χρυσόστομος). Φαίνεται ότι ο κενόδοξος έχει αίσθηση για τον κόσμο αντίστροφη της πραγματικής, σαν τον κόσμο των ειδώλων, που περιγράφει ο Πλάτων, εκδηλώνοντας ψευδαισθητική αυτογνωσία, αποδίδοντας στον εαυτό του ανύπαρκτες αρετές, ενώ δε βλέπει πάθη, που τον έχουν καταλάβει. Αυταπατάται καυχώμενος για αρετές που ίσως διαθέτει, θεωρώντας τον εαυτό του πηγή και ιδιοκτήτη των αρετών. Όμως, μόλις ο άνθρωπος αρχίσει να καυχάται για αρετές του, παύει να είναι ενάρετος, εξαιτίας της καύχησης, ενώ αυτοεπαινείται τον για πνευματικό πλούτο που δεν κατέχει πλέον. Όσοι ενεργούν για να δοξασθούν από τους ανθρώπους έχουν ήδη λάβει την αμοιβή τους, λέγει ο Κύριος προσθέττοντας: «Ουαί όταν καλώς υμάς είπωσι πάντες οι άνθρωποι» (Λουκ. στ΄ 26).

ΗΔΟΝΗ ΚΑΙ ΟΔΥΝΗ: Ο Αγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος σημειώνει για τη δοξομανία: «τυραννικόν το πάθος και συνεχώς ενοχλούν». Ο Αγιος Μάρκος ο Ερημίτης παρατηρεί: «Όταν ίδης λογισμόν, ανθρωπίνην σοι δόξαν υπαγορεύοντα, γίνωσκε σαφώς ότι αισχύνην σοι κατασκευάζει». Η τύρβη του κενόδοξου για επαίνους, πολλαπλασιάζεται όταν η κενοδοξία δεν ικανοποιείται. Τότε ο ματαιόδοξος μη θαυμασόμενος, οδηγείται στο αντίθετο αποτέλεσμα. «Κενοδοξία αντί τιμής πολλάκις ατιμίας εγένετο πρόξενος» (Αγιος Ιωάννης Κλίμακος). Αντί επαίνων, ο κενόδοξος έλκει μίσος, φθόνο και ζήλεια, γεννά κριτικές και σαρκασμούς, ιδιαίτερα όταν η ματαιοδοξία του εκδηλώνεται με λόγια του. Τέτοια κατάσταση φέρνει στον άνθρωπο οδύνη, θλίψη στα όρια της κατάθλιψης και αγωνία στα όρια του άγχους, καθώς στερείται την αναμενόμενη ηδονή, ενώ αντιμετωπίζει και την επιθετικότητα άλλων. Με την έμπνευσή της κενοδοξίας, ο άνθρωπος φαντάζεται κάθε είδους ιδιότητες, αρετές, αγαθά, “οραματιζόμενος” τον εαυτό του μέτοχο νοερών καταστάσεων που αξίζουν εγκωμιαστικής αναγνώρισης. Παθολογική συνέπεια του γεγονότος αυτού είναι η απόσπασή του από την πραγματικότητα, ο περιορισμός της δράσης στα απαραίτητα και η παράλυση του δυναμισμού, ωσότου φτάσει η ψυχή του σε κατάσταση νάρκωσης. Η διαδικασία της φαντασίωσης προσφέρει ευνοϊκό έδαφος στο δαίμονα της κενοδοξίας, που συνηθίζει να επιτίθεται την ώρα της προσευχής, (Παλλάδιος). Τα αποτελέσματα της κενοδοξίας είναι πολλά. Οδηγεί στον πνευματικό θάνατο, τυφλώνει το νου (Μάρκος Ερημίτης), ταράσσει (Ισαάκ Σύρος), καταστρέφει αρετές (Μακάριος Αιγυπτιος) καθιστώντας τις πνευματικές προσπάθειες άχρηστες. Μέσω της κενοδοξίας, ο άνθρωπος διαστρέφει τις προσπάθειές του από το φυσιολογικό σκοπό κάνοντάς τις υπηρέτες τής δικής του δόξας. Η απώλεια των καρπών τής άσκησης οδηγεί στη δημιουργία κατάστασης οδύνης, αντί ηδονής, στην ψυχή του. Αυτή, στερούμενη τα πολυτιμότερα αγαθά και την πνευματική απόλαυση, που εισέπραττε, βρίσκεται κενή, εγκαταλελειμμένη, ταραγμένη, βιώνοντας μόνιμα έλλειψη ικανοποίησης, γιατί, η ηδονή από την κενοδοξία προσφέρει παροδικό “γέμισμα”, βυθίζοντάς την στην απογοήτευση και την πικρία.

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ: Η κενοδοξία γεννά την υπερηφάνια, της οποίας είναι μητέρα, καθώς και των συνδεόμενων παθών: βλασφημίας, κατάκρισης, φιλαρχίας, σκληροκαρδίας, μνησικακίας και ζήλειας. Γεννιούνται επιπλέον από αυτή: υποκρισία, μωρολογία, φιλαργυρία, πλεονεξία, λύπη (Κλίμαξ), απιστία (Εφραίμ Σύρος). «Τα μετά ταραχής και κενοδοξίας γινόμενα των δαιμόνων εστί», λέει ο Αγιος Ιωάννης Γάζης. Εάν οι δαίμονες δεν την εισάγουν στην ψυχή, επωφελούνται ωστόσο από την παρουσία της στην ψυχή, ώστε να την υποδουλώσουν στην καταστροφική τους δράση. “Ώσπερ διά θυρίδος τινός σκοτεινής εισπηδώντες τας ψυχάς διαρπάζουσιν», (Διάδοχος Φωτικής). Όποιος δέχεται μέσα του το πάθος αυτό εκπληρώνει το θέλημα του διαβόλου, για να καταλήξει τελικά να γίνει σκλάβος και παιχνίδι του.

Konsatntinosa.oikonomou@gmail.com

1Jean Claude Larchet, Θεραπευτική των πνευματικών νοσημάτων, Εκδόσεις "Αποστολική Διακονία Μετάφραση: ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΟΥΛΑΣ

Το βίντεο εδώ:

Το Σύμπαν + ΒΙΝΤΕΟ Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου - συγγραφέα

 

Το Σύμπαν + ΒΙΝΤΕΟ

Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου - συγγραφέα

     

H Ξυλογραφία του Φλαμαριόν (1888), μια από τις πιο γνωστές καλλιτεχνικές απεικονίσεις του σύμπαντος (επιχρωματισμένη έκδοση του 1998)

Το Σύμπαν, σύμφωνα με την επιστήμη, αφορά το χωροχρονικό συνεχές, στο οποίο περιλαμβάνεται το σύνολο της ύλης και της ενέργειας. Το σύμπαν, στις μεγάλες διαστάσεις του, είναι αντικείμενο μελέτης της επιστήμης της αστροφυσικής, ενώ στις πολύ μικρές διαστάσεις, της κβαντομηχανικής. Οι γνωστές μορφές της ενέργειας, όπως το φως, η θερμότητα, κ.ά. συνδέονται με την ύλη μέσα από σχέσεις ανταλλαγής. Σύμφωνα με την σύγχρονη Φυσική, υπάρχει ισοδυναμία μεταξύ ύλης και ενέργειας, οπότε και οι δύο συνολικά απαρτίζουν το σύμπαν. Μέσα στο σύμπαν περιλαμβάνεται και η λεγόμενη σκοτεινή ύλη. Το σύμπαν αφορά τη σημερινή κατάσταση της ύλης και της ενέργειάς του. Η εικόνα της παρατήρησης π.χ. αστέρων ή γαλαξιών είναι ψευδής σε ότι αφορά το παρόν και δεν εκφράζει αναγκαστικά τη μορφή που έχει το σύμπαν σήμερα, καθώς ένας αστέρας π.χ. μπορεί να έχει πάψει να υπάρχει και να μην το γνωρίζουμε ακόμα, γιατί δεν έχει φτάσει σε μάς η πληροφορία αυτή μέσω του φωτός! Η εικόνα του παρελθόντος, με βάση την ισοδυναμία ύλης και ενέργειας, βοηθά να εκτιμήσουμε ποσοτικά το σύνολό του Σύμπαντος.

ΣΧΗΜΑ: Το Σύμπαν, για την πλειονότητα των αστροφυσικών, δεν είναι ούτε «άμορφο» ούτε «άπειρο», αλλά έχει πέρατα. Δηλαδή το Σύμπαν είναι περιορισμένο, «περατό» [Α. Αϊνστάιν]. Θεωρίες όπως αυτή της μεγάλης έκρηξης [bing bang] εκτιμούν ότι το σχήμα του Σύμπαντος είναι, το πιθανότερο, υπερ-σφαιρικό. Μια υπερσφαίρα οριζόμενη σε τέσσερις διαστάσεις(!) μπορεί να κατανοηθεί, απλοϊκά, ως μια σφαίρα τριών μεν διαστάσεων, της οποίας όμως η ακτίνα συνεχώς μεταβάλλεται, [όπως ένα μπαλόνι που αείποτε φουσκώνει]. Αυτή η διαστολή φαίνεται πως συνεχίζεται από τη δημιουργία του μέχρι σήμερα, σύμφωνα με το μοντέλο της μεγάλης έκρηξης.

ΕΚΤΑΣΗ: Επειδή οι αποστάσεις μεταξύ των ουρανίων σωμάτων είναι πάρα πολύ μεγάλες, θεωρήθηκε αναγκαίο στην Αστρονομία να χρησιμοποιηθεί μια μεγάλη μονάδα μήκους, που ονομάζεται έτος φωτός (ε.φ.) [light year (l.y.)]. Το έτος φωτός είναι η απόσταση που διανύει το φως, με τη γνωστή ταχύτητά του [σχεδόν 300.000 km/s (299.792,458 km/s)] σε χρονική διάρκεια ενός έτους. Tο έτος φωτός ισούται με 9,465×10¹² km [9.465.000.000.000 χλμ.= περίπου 9,5 τρις χλμ!] Παρά τη μεγάλη ισχύ των σημερινών τηλεσκοπίων το πέρας του Σύμπαντος δεν είναι καν αντιληπτό. Από το Αστεροσκοπείο Palomar, (ένα από τα μεγαλύτερα τηλεσκόπια του κόσμου), διακρίνονται ουράνια σώματα και πέραν της απόστασης των 2 δισεκατομμυρίων ε.φ.! Επίσης, από μεγάλα ραδιοτηλεσκόπια είναι δυνατόν οι αστρονόμοι να διεισδύσουν στον χώρο του Σύμπαντος μέχρι των έξι δισεκατομμυρίων ε.φ.!! Και όμως το Σύμπαν τελικά είναι τόσο μεγάλο, που θα χρειασθεί να κατασκευασθούν πολύ ισχυρότερα τηλεσκόπια για να κατορθωθεί να γίνει αντιληπτή η έκτασή του στο σύνολό της. Η έκταση του ορατού Σύμπαντος είναι συνδεδεμένη με την ηλικία του, της οποίας η πιο ακριβής εκτίμηση αυτή τη στιγμή είναι περίπου 14 δισεκατομμύρια έτη. Με βάση την ειδική σχετικότητα, η ακτίνα του εκτιμάται στα 13,7-14 δισεκατομμύρια ε.φ., δηλαδή η απόσταση που μπορεί να έχει διανύσει το φως στο προηγούμενο χρονικό διάστημα από την εποχή του Big Bang!. Όμως με βάση τη γενική σχετικότητα, λόγω της διαστολής του χώρου, η ακτίνα του ορατού Σύμπαντος εκτιμάται τρεις φορές μεγαλύτερη, στα 46 δισεκατομμύρια ε.φ.! Υποθέτοντας ότι το Σύμπαν είναι σχεδόν επίπεδο ως προς την καμπυλότητά του, ο όγκος του υπολογίζεται σε 3×10⁸⁰ κ.μ. [αλλιώς το 3 ακολουθούμενο από ογδόντα μηδενικά κ.μ.!!]. Η διάμετρος ενός μεσαίου μεγέθους γαλαξία είναι της τάξης των 40.000 ε.φ. και η μέση απόσταση μεταξύ δύο μεγάλων γαλαξιών είναι της τάξης των 2 εκατομμύριων ε.φ.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ: Το ορατό Σύμπαν περιέχει περίπου 3 ως 7×10²² άστρα, τα οποία είναι οργανωμένα σε περίπου 8×10¹⁰ [80 δις] γαλαξίες και οι οποίοι με την σειρά τους συγκροτούν σμήνη και υπερσμήνη. Η χωρική καμπυλότητα του ορατού Σύμπαντος είναι κοντά στο μηδέν, η οποία σύμφωνα με τα σύγχρονα κοσμολογικά μοντέλα δείχνει ότι η παράμετρη πυκνότητα του Σύμπαντος πρέπει να είναι κοντά σε μία συγκεκριμένη κρίσιμη τιμή. Η τιμή αυτή έχει υπολογισθεί σε περίπου 5,9 άτομα υδρογόνου ανά κυβικό μέτρο. Σύγχρονες παρατηρήσεις υπολογίζουν την ορατή ύλη στο 4,6% του περιεχομένου του ορατού Σύμπαντος, με το υπόλοιπο 23% να αποτελείται από ψυχρή σκοτεινή ύλη και περίπου 72% από σκοτεινή ενέργεια. Συνεπώς, το ορατό Σύμπαν έχει μία μέση πυκνότητα ορατής ύλης περίπου 0,27 ατόμων υδρογόνου ανά κυβικό μέτρο!

ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΟΥΡΑΝΙΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ: Όλα τα ουράνια σώματα του Σύμπαντος ανήκουν σε δύο συστήματα: Α΄ Στο Ηλιακό Σύστημα ή Κοπερνίκειο¹, στο οποίο περιλαμβάνονται ο Ήλιος, οι πλανήτες, οι δορυφόροι τους, οι κομήτες, οι διάττοντες αστέρες, οι αστεροειδείς και οι αερόλιθοι. Β΄ Στο σύστημα των απλανών που περιλαμβάνει τους αστέρες και τα νεφελώματα.

ΕΙΔΗ ΟΥΡΑΝΙΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ: Γενικά τα ουράνια σώματα διακρίνονται σε πλανήτες και απλανείς ή αστέρες. Πλανήτες είναι τα ουράνια σώματα που κινούνται (πλανώνται) γύρω από τον Ήλιο σε ελλειπτικές τροχιές σύμφωνα με τους νόμους του Κέπλερ. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα των Πλανητών είναι: 1. Μεταβάλλονται οι γωνιώδεις αποστάσεις μεταξύ τους και σε σχέση με τους απλανείς. 2. Είναι σώματα ετερόφωτα. 3. Το εκπεμπόμενο από αυτούς φως είναι σταθερό. 4. Όταν τους παρατηρούμε τηλεσκοπικά, μεγεθύνονται λόγω της μικρής σχετικά απόστασης. Απλανείς ή αστέρες είναι οι πολύ απομακρυσμένοι ήλιοι, δηλαδή οι αστέρες που μένουν ακίνητοι στο χώρο (δεν πλανώνται). Χαρακτηριστικά γνωρίσματα των απλανών είναι: 1. Δεν μεταβάλλονται οι μεταξύ τους γωνιώδεις αποστάσεις. 2. Είναι σώματα αυτόφωτα. 3. Παρατηρούμενοι με τηλεσκόπιο δεν μεγεθύνονται λόγω της πολύ μεγάλης απόστασης. 4. Το εκπεμπόμενο απ΄ αυτούς φως δεν είναι σταθερό, αλλά παρουσιάζει στίλβη².

1. Ονομάζεται και Κοπερνίκειο Σύστημα από το όνομα του αστρονόμου, που βασιζόμενος στη θεωρία των Πυθαγόρειων, απέδειξε ότι ο Ήλιος είναι ακίνητος και περί αυτόν περιφέρονται η Γη, οι Πλανήτες και οι δορυφόροι τους. Πριν την εποχή του Κοπέρνικου, ήταν σε χρήση το Πτολεμαϊκό σύστημα όπου η Γη ήταν το ακίνητο κέντρο και γύρω της περιφέρονταν ο Ήλιος, οι Πλανήτες και οι δορυφόροι τους.

2. Στίλβη είναι η μεταβολή λαμπρότητας των αστέρων, συνδυασμένη με εμφάνιση σπινθηρισμών. Οι κινήσεις του αέρα μεταβάλλουν ακανόνιστα τη διάθλασή τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μεταβολή στην ένταση της φωτεινής δέσμης, οπότε εμφανίζεται το φαινόμενο της στίλβης. Όταν πνέει ισχυρός άνεμος και ο αστέρας βρίσκεται χαμηλά στον ορίζοντα, το φαινόμενο είναι εντονότερο. Η στίλβη επηρεάζει δυσμενώς τις αστρονομικές παρατηρήσεις.

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: