Η Εις Άδου Κάθοδος του Κυρίου [19.4.25] M. Σάββατο του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου +ΒΙΝΤΕΟ

 

Η Εις Άδου Κάθοδος του Κυρίου [19.4.25] M. Σάββατο

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου 

   

   Μετά την Πτώση των Πρωτοπλάστων, ο άνθρωπος αποκόπηκε από το Θεό και φυλακίσθηκε με το πέρας της επιγείου ζωής του στον Άδη, όπου “ζούσε” δυστυχισμένος, αποκομμένος από το Θεό, την πηγή της Ζωής. Σ' αυτόν τον τραγικό χώρο της δυστυχίας, κατέβηκε, με το θάνατό Του, ο Κύριος, για να ελευθερώσει τους αιωνίους αιχμαλώτους και να συντρίψει «τον κυρίαρχο του θανάτου, διάβολο”, (Εβρ. β´ 14).

   Η ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΤΕΡΕΣ: Ο θρίαμβός του Κυρίου κατά του Άδη, άρχιζε ακριβώς όταν οι εχθροί του νόμισαν ότι Τον νίκησαν. Τα όργανα του Διαβόλου, «ησφαλίσαντο τον τάφον του Ιησού». Όμως η νίκη του Κυρίου στο Σταυρό, επεκτεινόταν στον Άδη, διότι, εφόσον ο θάνατος γεννήθηκε από την αμαρτία, εάν βρισκόταν κάποιος αναμάρτητος, ο θάνατος δεν θα μπορούσε να τον κρατήσει δέσμιο. Και τέτοιος υπήρξε κατά την ανθρώπινη φύση Του, ο Κύριος, «ος αμαρτίαν ουκ εποίησεν, ουδέ ευρέθη δόλος εν τω στόματι αυτού».

  Πραγματικά, ο Άδης δεν μπόρεσε να Τον κρατήσει και το βασίλειό του κατελήθη. Στο πρόσωπο του Χριστού, δικαιώθηκε και λυτρώθηκε το ανθρώπινο γένος. Ο Γρηγόριος Νύσσης, τονίζει: «Δια του θανάτου έστησεν, της φθοράς την ενέργειαν, και τούτο εστιν η του θανάτου κατάλυσις». Η αφθαρσία του σώματος του Κυρίου, προφητεύτηκε: «Ουκ εγκαταλείψεις την ψυχήν μου εις Άδην, ουδέ δώσεις τον όσιόν σου ιδείν διαφθοράν» (Ψαλμ. ιστ΄ 10 ). Ενώ η εγκατάλειψη και η φθορά, έβρισκαν μέχρι τότε απόλυτη εφαρμογή, ο Κύριος υπερνικά και τα δύο. Η ανάστασή Του το βεβαιώνει περίτρανα. Κατέλυσε το κράτος της φθοράς εισάγοντας τον άνθρωπο στην εποχή της αφθαρσίας, και ανήλθε από τον Άδη νικητής, καταλύοντας το βασίλειο του θανάτου, χαρίζοντάς μας την αθανασία. Ο απόστολος Πέτρος προσθέτει ότι ο Κύριος: «και τοις εν φυλακή πνεύμασιν πορευθείς εκήρυξε», τονίζοντας το κήρυγμά Του στους προαποθανόντες, όπως ακριβώς εκήρυξε νωρίτερα στους ζώντες. 

   

  Ο Απ. Παύλος τονίζει: «Εις τούτο γαρ Χριστός απέθανε και έζησεν, ίνα νεκρών και ζώντων κυριεύσει». Ο ίδιος ο Κύριος λέει: «...εγενόμην νεκρός, και ιδού, ζων ειμί εις τους αιώνας των αιώνων. Και έχω τας κλεις του θανάτου και του Άδου» (Αποκ. α΄ 17,18). Τα κλειδιά του θανάτου και του Άδου τα απέκτησε ως άνθρωπος, όταν κατέβηκε στα δώματά του, και τον κατέλυσε, παίρνοντας τα κλειδιά του, όπως ένας πορθητής βασιλιάς. Τη νίκη Του κατά του Άδη προφήτεψε ο ίδιος ο Κύριος παραβάλλοντάς την με την τριήμερη παραμονή του προφήτη Ιωνά, στην κοιλιά του κήτους (Ματθ. ιβ΄ 40). Όταν, λοιπόν, ο Χριστός εμφανίσθηκε στον Άδη, ζωοποίησε τους νεκρούς που πίστεψαν στο κήρυγμά του και περισσότερο, αυτούς που Τον ανέμεναν (Προφήτες). Γιατί όμως ο Κύριος να πεθάνει; «Επεί(δη) τα παιδία (οι άνθρωποι) κεκοινώνηκε σαρκός και αίματος, και αυτός παραπλησίως μετέσχεν των αυτών, ίνα δια του θανάτου καταργήσει τον το κράτος έχοντα του θανάτου, τουτέστιν τον διάβολο, και απαλλάξει τούτους, όσοι φόβω θανάτου ... ένοχοι ήσαν δουλείας.” (Εβρ. β΄ 14,15). Το κήρυγμα του Χριστού στους ζώντες, διαίρεσε. Άλλοι τον δέχθηκαν και άλλοι τον απέρριψαν. Έτσι και στον Άδη, η παρουσία του Κυρίου με ασώματη ψυχή, και το κήρυγμά Του, επέφερε διαίρεση και σωτηρία εκείνων που πίστεψαν μεθιστώντας τους “εις την βασιλεία του” (Κολοσ. α΄ 13). Είναι ξεκάθαρη και αγιογραφικά τεκμηριωμένη η κοινή πίστη των Χριστιανών στη λύτρωση των εκεί δεσμίων νεκρών που πίστεψαν στον Χριστό. Κατά τους Αγίους Πατέρες αυτό που συνέβη στους αποθανόντας δικαίους είναι η πρώτη ανάσταση, της ψυχής του ανθρώπου, που όταν ενωθεί με τη ζωή του Χριστού, λυτρώνεται από τον θάνατο της αμαρτίας, και ανίσταται πνευματικά. Όλοι οι εν Άδη, που αποδέχθηκαν το κήρυγμά Του, συναριθμήθησαν στη θριαμβεύουσα Εκκλησία του Χριστού.

   ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ: Την Κάθοδο του Κυρίου στον Άδη εορτάζει η Εκκλησία το Μέγα Σάββατο. Η Κάθοδος αυτή είναι ένα άρθρο πίστης, ένα βέβαιο δεδομένο. Συνεπώς, όπως η αμαρτία έφερε τη φθορά, σαν νέκρωση και χωρισμό από το Θεό, έτσι η ανακαίνιση και η αφθαρσία υπήρξαν καρποί, μέσω της Καθόδου του Κυρίου στον Άδη, της θείας ενανθρώπησης. Τα λόγια του Κυρίου στον αποθανόντα Αδάμ, ηχούν και σε μας “τους περιλειπόμενους” την Αγία αυτή μέρα: “Σήκω, συ που κοιμάσαι, ανάστα εκ νεκρών! Κύτταξε στα μάγουλά Μου τα ραπίσματα που καταδέχθηκα, για να επανορθώσω την διεστραμμένη μορφή σου και να την φέρω στην όψη που είχε σαν εικόνα Μου. Κοίταξε στη ράχη Μου τη μαστίγωση που καταδέχθηκα, για να διασκορπίσω το φορτίο των αμαρτημάτων σου. Κοίταξε τα καρφωμένα χέρια Μου, που τα άπλωσα καλώς επάνω στο ξύλο του Σταυρού, για να συγχωρεθείς συ που άπλωσες κακώς το χέρι σου στο απαγορευμένο δένδρο. Γι’ αυτό σηκωθείτε, ας φύγουμε από τον θάνατο στη ζωή. Από την φθορά στην αφθαρσία. 

   Από τη φυλακή του Άδη στην άνω Ιερουσαλήμ. Από τη σκλαβιά στην τρυφή του Παραδείσου. Ο ουράνιος Πατέρας περιμένει το χαμένο πρόβατο. Το μεγάλο εορταστικό δείπνο είναι στρωμένο.”(Άγ. Επιφάνιος Κύπρου).

konstantinosa.oikonomou@gmail.com

Το βίντεο με το λόγο του αγίου Επιφανίου Κύπρου εδώ: 

Ο Ρωγών Ιωσήφ 13 Απριλίου 1826: Ο Θεσσαλός εθνομάρτυρας του Μεσολογγίου από τον Κωνσταντίνο Οικονόμου

 Ο Θεσσαλός εθνομάρτυρας του Μεσολογγίου:

 Ο Ρωγών Ιωσήφ 13 Απριλίου 1826

από τον Κωνσταντίνο Οικονόμου

   

  Ο ήρωας της Εξόδου του Μεσολογγίου, Ιωσήφ, γεννήθηκε στα Αμπελάκια [κατ΄ άλλους ιστορικούς στην Τσαριτσάνη] το 1776. Φοίτησε στη φημισμένη Σχολή Τσαριτσάνης, ενώ το 1814 συνελήφθη από ανθρώπους του Αλή πασά, λόγω της πατριωτικής του δράσης και φυλακίστηκε στα Γιάννινα. 

   Όταν απελευθερώθηκε μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία. Το 1820, ενώ ήταν ήδη ιερέας, χειροτονήθηκε από τον μητροπολίτη Άρτας Πορφύριο επίσκοπος Ρωγών και Κοζύλης (στην περιοχή της Πρέβεζας). Με την έναρξη της Επανάστασης φυλακίστηκε και πάλι από το Χουρσίτ. Όταν ελευθερώθηκε κατέφυγε στον Καραϊσκάκη κι από εκεί στο Κομπότι όπου συνεργάστηκε για τον Αγώνα με τον Μαυροκορδάτο. 

   

   Λίγο αργότερα μαζί με το μητροπολίτη Πορφύριο μετέβη στο Μεσολόγγι για τη στήριξη των εκεί αγωνιστών. Μετά την αναχώρηση του Πορφυρίου ανέλαβε ο ίδιος μητροπολιτικά καθήκοντα και καθημερινός του αγώνας ήταν η εξύψωση του ηθικού των πολιορκουμένων, ενώ βοηθούσε και στην επισκευή των ρηγμάτων των αναχωμάτων. Απέτρεψε την ακραία απόφαση των πολιορκουμένων που ήθελαν τις παραμονές της εξόδου να σκοτώσουν τα μικρά παιδιά τους, για να μην προδοθούν από το κλάμα τους στον εχθρό. 

 

   Όταν όμως οι περισσότεροι αγωνιστές γύρισαν πίσω στην πόλη κατά τη διάρκεια της Εξόδου, επέστρεψε και ο ίδιος και μαζί με λίγους αγωνιστές και αμάχους κατέφυγε με πλοιάριο στη γειτονική νησίδα Ανεμόμυλος. Αφού αμύνθηκε για μια ακόμη μέρα, το πρωινό της 13ης Απριλίου του 1826 έβαλε φωτιά στο μπαρούτι ανατινάζοντας την ομάδα του για να μην πέσουν ζωντανοί στα χέρια του εχθρού.         Μέσα από τα ερείπια οι Οθωμανοί ανέσυραν τον Ιωσήφ, τραυματισμένο βαριά, και τον κρέμασαν από τα ερείπια του ανεμόμυλου, όπου και τελείωσε τον επί γης βίο του μέσα σε μαρτύριο.

konstantinosa.oikonomou@gmail.com

Ο Άγιος Λάζαρος, ο τετραήμερος: Δεν γέλασε ποτέ! του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου

 

Ο Άγιος Λάζαρος, ο τετραήμερος: Δεν γέλασε ποτέ!

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου 

   

ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΤΕΣ: Ο Λάζαρος καταγόταν από τη Βηθανία και ήταν αδελφός της Μάρθας και της Μαρίας. Ήταν φίλος του Ιησού Χριστού (Ιωάν. ια΄5,36, Μτθ. κα΄17, Μάρκ. ια΄11) και αναστήθηκε από τους νεκρούς από τον Κύριο. Η έγερση του Λαζάρου εξιστορείται με λεπτομέρεια από τον Ιωάννη στο ιε΄ κεφάλαιο του Ευαγγελίου του. Πολλοί ορθολογιστές βλέπουν στη διήγηση της ανάστασης αυτής ένα “σύμβολο πνευματικής ανόρθωσης του αμαρτωλού” και τίποτε περισσότερο. Όμως σε τέτοιες σκέψεις αντιτάσσονται κάποιες λεπτομέρειες της περιγραφής του γεγονότος από τον Ευαγγελιστή, που δεν αφήνουν αμφιβολίες για την κυριολεξία των λόγων του. Έτσι η πόλη Βηθανία (15 στάδια από τα Ιεροσόλυμα), ο χρόνος (νεκρός τετραήμερος), ο φόβος δυσοσμίας, η περιγραφή του μνημείου, των ενταφίων σπαργάνων, η συναισθηματική αντίδραση του Κυρίου, η παρουσία Σαδδουκαίων (που δεν πίστευαν στην ανάσταση), καθώς και εχθρών του Κυρίου, που ήθελαν να φονεύσουν τον ίδιο τον Ιησού, αποδεικνύουν περίτρανα ότι ο Ιωάννης ομιλεί περί πραγματικού μεν, συνταρακτικού δε, γεγονότος.

 

Ο ΛΑΖΑΡΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ: Ο Λάζαρος, μετά την ανάστασή του, γύρω στο 30-33 μ.Χ. έφυγε από τη Βηθανία κι ήρθε στη Λάρνακα της Κύπρου. Εδώ τον συνάντησαν οι απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας, όταν μετέβαιναν από τη Σαλαμίνα στην Πάφο, και τον χειροτόνησαν επίσκοπο της Εκκλησίας, που ίδρυσε ο ίδιος. Τα τριάντα χρόνια της ζωής του αγίου Λαζάρου μετά την έγερση του από τον Κύριο στη Βηθανία αναφέρει ό άγιος Έπιφάνιος Κύπρου λέγοντας: «Εν παραδόσεσιν εύρομεν ότι τριάκοντα ετών ην τότε ό Λάζαρος, ότε έγήγερται μετά δε το αναστήναι αυτόν άλλα τριάκοντα έζησε καί ούτω προς Κύριον έξεδήμησε κοιμηθείς». Για τριάντα χρόνια παραμονής του αγίου στον επισκοπικό θρόνο Κιτίου αναφέρει και ο άγιος Θεόδωρος Στουδίτης στις “Κατηχήσεις”. Ή παράδοση του λαού αναφέρει ότι ο άγιος Λάζαρος τα τριάντα χρόνια που έζησε μετά την ανάστασή του ήταν αγέλαστος, όχι γιατί δεν είχε χάρη Θεού, αφού ανάμεσα στα αγαθά πού αυτή παρέχει στους πιστούς με το Πανάγιο Πνεύμα είναι «χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, πραότης» (Γαλ. ε’ 22), αλλά γιατί τα μάτια του είδαν τη ατέλειωτη καταδίκη των αμαρτωλών στην τετραήμερη παραμονή του στον Άδη. Λέγεται μάλιστα ότι γέλασε μόνο μία φορά, όταν είδε κάποια γυναίκα να κλέβει ένα πήλινο αγγείο (τσούκα) καί το σχολίασε χαμογελώντας: «Πηλός κλέβει πηλόν», δηλαδή ό χωμάτινος άνθρωπος κλέβει κάτι το χωμάτινο, το ευτελές, αγνοώντας ότι «η ημερα Κυρίου ως κλέπτης εν νυκτι έρχεται» (Α’ Θεσ. Ε’ 2). Με στοργή κι αγάπη διηύθυνε ο άγιος την Εκκλησία του Κιτίου μέχρι τέλους της ζωής του. Η παράδοση των Δυτικών ότι ο Λάζαρος έδρασε ως ιεραπόστολος στην Προβηγκία και χρημάτισε επίσκοπος Μασσαλίας ανάγεται στον 12ο αιώνα.

 

ΔΕΥΤΕΡΗ ΚΟΙΜΗΣΗ: Μετά τη δεύτερη κοίμηση του, πού συνέβη οτίς 16 Οκτωβρίου σύμφωνα με κώδικα των Καυσοκαλυβίων, ο άγιος Λάζαρος ετάφη σε μαρμάρινη λάρνακα, ή οποία έφερε την επιγραφή: «Λάζαρος ό τετραήμερος καί φίλος του Χριστού». Στον ίδιο κώδικα, αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι είναι άτοπο να μην εορτάζεται ιδιαίτερα ένα τόσος μεγάλος άγιος, αφού η ανάσταση του από τον Κύριο (όπως και η ψηλάφηση του Χρίστου από τον απόστολο Θωμά) δεν είναι εορτές των άγιων, αλλά είναι δεσποτικές εορτές. Η 16η Οκτωβρίου συνδέθηκε με την ημερομηνία ανακομιδής του τιμίου του λειψάνου, που έγινε στα χρόνια της βασιλείας του Λέοντος ΣΤ’ του Σοφού, (890 μ.Χ). Αυτή εορτάζεται στις 17 Όκτωβρίου. Η ανάσταση δε του Λαζάρου εορτάζεται το γνωστό «Σάββατο του Λαζάρου».

Απολυτίκιο: Ήχος α': “Την κοινήν Ανάστασιν προ του σου Πάθους πιστούμενος, εκ νεκρών ήγειρας τον Λάζαρον, Χριστέ ο Θεός. όθεν και ημείς ως οι παίδες, τα της νίκης σύμβολα φέροντες, Σοι τω νικητή του Θανάτου βοώμεν. Ωσαννά εν τοις υψίστοις, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου.”

Ιτωνία: η θεσσαλική Αθηνά από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου

 

Ιτωνία: η θεσσαλική Αθηνά

από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου

 

Νόμισμα του Κοινού των Θεσσαλών με την Ιτωνία

  Ιτωνία ήταν ένα από τα προσωνύμια της Αθηνάς, το οποίο προερχόταν από την πόλη Ιτώνα της Αχαϊας Φθιώτιδος. Το χρησιμοποιούσαν είτε με τον τύπο «Ιτωνίς», είτε ως «Ιτωναία» και με το όνομα αυτό λατρευόταν ευρύτατα στη Θεσσαλία¹, αλλά και στη Βοιωτία, την Αθήνα, αλλά και τη μακρινή Αμοργό².

ΛΑΤΡΕΙΑ: Ναοί με το όνομα της Ιτωνίας βρισκόταν στις πόλεις Ίτων και Άρνη στη Θεσσαλία, αλλά και στην βοιωτική Κορώνεια. Ο Στράβων αναφέρει ότι ένας θεσσαλικός ναός της θεότητας βρισκόταν πάνω στον Κουράλιο ποταμό³, ενώ στον βοιωτικό ναό της Ιτωνίας βρισκόταν άγαλμά της θεάς το οποίο είχε κατασκευάσει ο γλύπτης Αγοράκριτος, μαθητής του μεγάλου Φειδία⁴. Προς τιμήν της Ιτωνίας Αθηνάς γινόταν στη Θεσσαλία γιορτές, τα Ιτώνια. Είναι ακόμη γνωστός ο Ιτώνιος μήνας στο Θεσσαλικό ημερολόγιο, περίπου τον Αύγουστο (Λοκρίδα, κ.α.) καθώς και στο Ταυρομένιο [Taormina] της Μεγάλης Ελλάδος [Κ. Ιταλία], γνωστή ναξιακή αποικίας⁵.

Η ΘΕΑ ΙΤΩΝΙΑ: Η Ιτωνία θεωρείτο αρχικά χθόνια θεότητα, θεότητα δηλαδή του Κάτω Κόσμου, ενώ αργότερα είχε χαρακτήρα πολεμικής θεότητας. Η Ιτωνία Αθηνά, που προέκυψε μετά την καθιέρωση του δωδεκαθέου, όταν οι διάφορες τοπικές θεότητες μετατράπηκαν σε μορφές-εκφάνσεις των ολυμπίων θεών, απεικονίζεται σε νομίσματα από την εποχή του Πύρρου και των διαδόχων του αλλά και σε νομίσματα της Θεσσαλικης Συμπολιτείας [Κοινόν των Θεσσαλών], γύρω στο 150 π.Χ., πάνοπλη και σε κάποια από αυτά, έτοιμη να πετάξει το δόρυ της. Αξίζει να αναφέρουμε ότι τον 1ο αιώνα π.Χ. η Ιτωνία αναφέρεται και από τον Ρωμαίο ποιητή Κάτουλο⁶. Σύμφωνα με άλλες αρχαίες πηγές η Ιτωνία πήρε το όνομά της από τον πατέρα της, Ίτωνο⁷. Στο Μέγα Ετυμολογικόν Λεξικόν [σελ. 239 σε μετάφραση], διαβάζουμε: “Ιτωνίς και Ιτωνία Αθηνά ονομάζεται από τους Θεσσαλούς, από την πόλη του Ίτωνος. Λέγει δε ο γενεαλόγος Σιμωνίδης, ότι από τον Ίτωνα, έγιναν δυο θυγατέρες, η Αθηνά και η Ιοδάμα, οι οποίες ανταγωνίστηκαν, και σε έριδα με όπλα προχώρησαν, σκοτώθηκε δε η Ιοδάμα από την Αθηνά⁸”. Ο Απολλώνιος ο Ρόδιος, βασιζόμενος στο αρχαιότερο έργο, Θηβαϊκά, ισχυρίζεται και αυτός ότι ο Ίτωνος είχε δυο κόρες, την Αθηνά και την Ιοδάμα, οι οποίες ενεπλάκησαν σε μάχη και η Αθηνά (Ιτωνία, κόρη του Ίτωνα δηλαδή) σκότωσε την αδελφή της Ιοδάμα. Αντίθετα ο Παυσανίας⁹ γράφει ότι η Ιοδάμα ήταν ιέρεια της Ιτωνίας Αθηνάς στην αρχαία Κορώνεια Βοιωτίας η οποία όταν είδε την κεφαλή της Μέδουσας στην ασπίδα της Αθηνάς απολιθώθηκε.

   

H ΛΑΤΡΕIΑ ΤΗΣ ΙΤΩΝΙΑΣ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑ: Στη Φίλια, ένα χωριό της Καρδίτσας οι αρχαιολόγοι, αποκάλυψαν ερείπια λατευτικών χώρων προς τιμήν της Ιτωνίας. Θεωρήθηκε, βάσει και των αναθημάτων, πολεμική θεότητα, καθώς τροφοδοτούσε, μέσω του πολέμου, με νεκρούς τον Άδη και ταυτίστηκε με την Αθηνά. Η ονομασία Ιτωνία σημαίνει την ορμητική, επιθετική και νικηφόρα [Αθηνά]. Στη Φίλια βρισκόταν η αρχαία Άρνη. Οι κάτοικοί της, οι Βοιωτοί, λάτρευαν την Ιτωνία, η οποία ήταν μια καθαρά θεσσαλική θεά. Αναγκάστηκαν να μεταφέρουν τη λατρεία της στη Βοιωτία, όπου και δημιούργησαν το ιερό της, καθώς οι Θεσσαλοί εισέβαλαν στην περιοχή και έγιναν κυρίαρχοι διώχνωντας ή υποδουλώνοντας τους ντόπιους Βοιωτούς. Διατήρησαν την ήδη καθιερωμένη λατρεία της Ιτωνίας Αθηνάς και την επισημοποίησαν με την ίδρυση του Πανθεσσαλικού Ιερού της στη Φίλια, στις όχθες του ποταμού Κουράλιου. Η λατρεία της Ιτωνίας Αθηνάς και η ίδρυση του ιερού της στη δυτική Θεσσαλία τοποθετούνται στα μυκηναϊκά χρόνια (1400-1100 π. Χ.). Η λατρεία μιας θεότητας από τους Αρχαίους Έλληνες, κατά τους προϊστορικούς χρόνους, γινόταν στα ιερά άλση, στην ύπαιθρο με ένα βωμό ή μια μεγάλη πέτρα πάνω στην οποία γινόταν οι θυσίες. Η ύπαρξη βωμού είναι η σημαντικότερη απόδειξη της λειτουργίας ενός ιερού. Το ιερό της στη Φίλια κατά τους πρώιμους ιστορικούς χρόνους (1100-700 π.Χ.) και την Αρχαϊκή εποχή (700-480 π.Χ.) συνεχίζει να χρησιμοποιείται και μάλιστα με μεγάλη συμμετοχή των πιστών της. Στο δάσος δίπλα στον ποταμό Κουράλιο τα δέντρα ήταν πολλά και η βλάστηση τους αρκετά πυκνή. Οι πιστοί κατέφθαναν στο ιερό άλσος και της αφιέρωναν χάλκινα ή πήλινα ειδώλια με τη δικιά της μορφή, ανθρώπων και ζώων και μικρά χάλκινα ομοιώματα αγγείων. Οι γυναίκες προσφέρουν τα κοσμήματα τους, όπως περόνες, πόρπες, βραχιόλια, δαχτυλίδια αλλά και περιδέραια, ενώ οι άντρες τα σιδερένια ή χάλκινα ξίφη, πελέκεις, αιχμές από βέλη και δόρατα, συνήθως μετά από νίκη τους σε κάποια μάχη. Όλα αυτά τα αφιερώματα τα κρεμούσαν στα κλαδιά ή τα έδεναν στους κορμούς των δέντρων. Το ιερό άλσος που λατρευόταν η Ιτωνία Αθηνά φαίνεται πως καταστράφηκε από μεγάλη πυρκαγιά τον 6ο αι. π. Χ. και όλα τα αναθήματα έπεσαν από τα δέντρα και θάφτηκαν σε ένα στρώμα στάχτης. Η λατρεία, όμως, μιας [άλλης;] θεότητας εξακολουθεί να είναι υπαίθρια με επίκεντρο ένα βωμό για θυσίες, κτιστό από τον 8ο αι. π. Χ.. Ο χώρος πλέον προστατεύτηκε και διακρίνεται με τη δημιουργία ενός περιβόλου γύρω του. Τον 8ο αι. π. Χ. οι Έλληνες, σύμφωνα με την προϊσταμένη της ΛΔ΄ Εφορείας¹⁰, κατάφεραν να δώσουν μορφή στους θεούς τους με το λατρευτικό άγαλμα, μικρότερο του φυσικού μεγέθους και να ιδρύσουν έναν «οίκο» για αυτό. Η κατασκευή λίθινων μικρών ναών για τη φύλαξη και μόνο του αγάλματος είναι γεγονός. Στα στοιχεία που συνθέτουν ένα ιερό προστίθεται και ο ναός στις αρχές 7ου αι. π. Χ.

ΠΑΡΑΘΕΜΑ: Παυσανίας, Βοιωτικά, 9.34. 1-2: “πρὶν δὲ ἐς Κορώνειαν ἐξ Ἀλαλκομενῶν ἀφικέσθαι, τῆς Ἰτωνίας Ἀθηνᾶς ἐστι τὸ ἱερόν. καλεῖται δὲ ἀπὸ Ἰτωνίου τοῦ Ἀμφικτύονος, καὶ ἐς τὸν κοινὸν συνίασιν ἐνταῦθα οἱ Βοιωτοὶ σύλλογον. ἐν δὲ τῷ ναῷ χαλκοῦ πεποιημένα Ἀθηνᾶς Ἰτωνίας καὶ Διός ἐστιν ἀγάλματα: τέχνη δὲ Ἀγορακρίτου, μαθητοῦ τε καὶ ἐρωμένου Φειδίου. ἀνέθεσαν δὲ καὶ Χαρίτων ἀγάλματα ἐπ' ἐμοῦ. λέγεται δὲ καὶ τοιόνδε, Ἰοδάμαν ἱερωμένην τῇ θεῷ νύκτωρ ἐς τὸ τέμενος ἐσελθεῖν καὶ αὐτῇ τὴν Ἀθηνᾶν φανῆναι, τῷ χιτῶνι δὲ τῆς θεοῦ τὴν Μεδούσης ἐπεῖναι τῆς Γοργόνος κεφαλήν: Ἰοδάμαν δέ, ὡς εἶδε, γενέσθαι λίθον. καὶ διὰ τοῦτο ἐπιτιθεῖσα γυνὴ πῦρ ἀνὰ πᾶσαν ἡμέραν ἐπὶ τῆς Ἰοδάμας τὸν βωμὸν ἐς τρὶς ἐπιλέγει τῇ Βοιωτῶν φωνῇ Ἰοδάμαν ζῆν καὶ αἰτεῖν πῦρ”.

Μετάφραση: “Πριν δε στην Κορώνεια, από τους Αλαλκομενούς να φτάσεις, της Ιτωνίας Αθηνάς είναι το ιερόν: Αποκαλείται έτσι από τον Ιτώνιο, (γιό) του Αμφικτύωνα και εκεί συναθροίζοταν οι Βοιωτοί. Μέσα στο ναό, από χαλκό ήταν δυο αγάλματα, της Αθηνάς της Ιτωνίας και του Διός, τεχνίτης τους ο Αγοράκριτος, μαθητής και ερωμένος του Φειδία. Ανέθεσαν δε και αγάλματα των Χαρίτων επ' εμού. Λέγεται δε και το εξής, η Ιοδάμα, ιέρεια της θεάς, μπήκε τη νύχτα στο ναό και είδε την Αθηνά, με το χιτώνα της Μέδουσας ο οποίος είχε της Γοργόνας το κεφάλι: Η Ιοδάμα δε, όταν το είδε, έγινε πέτρα. Και για αυτό κάθε ημέρα τίθεται γυναίκα (υπεύθυνη) στη φωτιά, κάθε μέρα, στο βωμό της Ιοδάμας και τρεις φορές φωνάζει των Βοιωτών το λεγόμενο: «η Ιοδάμα ζει και ζητά τη φωτιά”

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Athena Itonia at Philia, Ινστιτούτο Έρευνας και Τεχνολογίας Θεσσαλίας (ΙΕΤΕΘ). Η Λατρεία της Ιτωνίας Αθηνάς στην Ηπειρωτική και Νησιωτική Ελλάδα, Μέσα από τα Ιερά της, τα Γραπτά Κείμενα και τους Μύθους, Μαρία Ι. Βαϊοπούλου, Athanasia, International Archaeological Conference, Rhodes, 2009. Η αρχαία θεότητα Ιτωνία και η λατρεία της στο θεσσαλικό χώρο: http://www.newsbeast.gr/greece/arthro/631353

1. Regional Cults of Thessaly, Charles Denver Graninger, Cornell University, Ithaca, N.Y., 2006, σελ. 62.

2. Early Greek Mythography, V. 2, Commentary: Robert L. Fowler, Oxford University Press, 2013, σελ. 64-68.

3. Στράβων, Γεωγραφικά, βιβλίο 17, μτφρ. Αδ. Κοραή [1815]: “Εστί δέ και Φαρκαδών έν τη Ιστιαιώτιδι, και ρεί δί' αυτών ο Πηνειός και ο Κουράλιος ών ό Κουράλιος ρυείς παρά τό της Ιτωνίας Αθηνάς ιερόν εις τόν Πηνειόν εξίησιν”

4. Greek Bronze Statuary: From the Beginning through the 5^th century B.C., Carol C. Mattusch, Cornell University Press, 1988, σελ. 190.

5. Παυσανίου Ελλάδος περιήγησις: Εισαγωγή στο έργο του Παυσανία και στα Αττικά αποκατάσταση του αρχαίου κειμένου, μετάφραση και ιστορικές, αρχαιολογικές και μυθολογικές, Νικόλαος Δ. Παπαχατζής, Εκδοτική Αθηνών, 1974, σελ. 231.

6. Gaius Valerius Catullus, Printed for J. Johnson, 1795: Catulli Carmina, 61, στίχος 228, σελ. 34: “quod tibi si sancti concesserit incola Itoni”.

7. Απολλώνιος ο Ρόδιος, Αργοναυτικά, 1.551α: “του Αμφικτύονα ο γιος Ίτωνος, στη Θεσσαλία γεννήθηκε, από τον οποίο (προέρχεται) η πόλη Ίτων και η Ιτωνία Αθηνά.”

8. Εδώ προφανώς θυμίζει τον ανάλογο μύθο για την οπλομαχία μεταξύ Αθηνάς και της αδελφικής της φίλης Παλλάδος, που κατάληξε στο θάνατο της δεύτερης.

9. Παυσανίας, Βοιωτικά, 9.34. 1-2.

10. http://www.newsbeast.gr/greece/arthro/631353 [προϊσταμένη της ΛΔ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Μαρία Βαϊοπούλου] .

Το αμάρτημα της μητρός μου του Γεωργίου Βιζυηνού ΗΧΟΒΙΒΛΙΟ-AUDIOBOOK Διαβάζει ο Κωνσταντίνος Οικονόμου

 Το αμάρτημα της μητρός μου του Γεωργίου Βιζυηνού ΗΧΟΒΙΒΛΙΟ-AUDIOBOOK

Διαβάζει ο Κωνσταντίνος Οικονόμου

Το αμάρτημα της μητρός μου είναι διήγημα του συγγραφέα Γεωργίου Βιζυηνού. Είναι το πρώτο διήγημα του συγγραφέα και δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά το 1883 στο περιοδικό Εστία (έτος Η΄, τόμος ΙΕ΄).

Η ιστορία είναι γραμμένη σε πρώτο πρόσωπο, αφού βασίζεται σε αναμνήσεις του συγγραφέα. Πρόκειται για αυτοβιογραφικό οικογενειακό δράμα και τα κύρια πρόσωπα είναι δύο, ο αφηγητής και η μητέρα του. Ο χώρος που εκτυλίσσεται είναι η Βιζύη της Ανατολικής Θράκης, ενώ τα γεγονότα συνέβησαν κατά την παιδική ηλικία του συγγραφέα. Η γλώσσα που χρησιμοποιεί είναι η αρχαΐζουσα στην αφήγηση και η δημοτική στους διαλόγους, διανθισμένη με ιδιωματικές λέξεις της ιδιαίτερης πατρίδας του.

Χαρακτηρίστηκε ως ένα καινοτόμο για την εποχή του διήγημα, από τα σημαντικότερα της ελληνικής πεζογραφίας. Επηρεασμένο από τα λογοτεχνικά ρεύματα της Δυτικής Ευρώπης, είναι το πρώτο νεοελληνικό διήγημα που αναφέρεται στο ψυχικό μαρτύριο και τη βαριά συνείδηση, διεισδύοντας σε βάθος στην ανθρώπινη ψυχή. Ο συγγραφέας αφηγείται την ιστορία με ζεστά συναισθήματα, ανθρωπιά και αμεσότητα. Τα τελευταία χρόνια το διήγημα έχει μεταφερθεί και στη σκηνή ως θεατρική παράσταση.

Λίγα λόγια για τα παιδικά χρόνια του συγγραφέα που πέθανε στο Δρομοκαϊτειο στις 15.4.1896 σε ηλικία 47 ετών:

Γεννήθηκε στη Βιζύη της Α. Θράκης  στις 8 Μαρτίου 1849, γιος πολύ φτωχικής οικογένειας. Ο πατέρας του, Μιχαήλος Σύρμας, δούλευε στα καμίνια του ασβέστη. Αργότερα έγινε πραματευτής και πέθανε από τύφο το 1854 αφήνοντας τον γιο του ορφανό σε ηλικία 5 ετών. Είχε άλλα τέσσερα αδέλφια: τον Μιχαήλο, που πέθανε τρία χρόνια πριν από τον Γεώργιο, τον Χρηστάκη, τον αδικοσκοτωμένο ταχυδρόμο, για τον οποίο μιλά στο διήγημά του Ποίος ήτον ο φονεύς του αδελφού μου, και δύο κορίτσια, την Άννα, που πέθανε με τις συνθήκες που περιγράφει στο Αμάρτημα της μητρός μου και την Αννιώ, που πήρε το όνομα της αδελφής της, αλλά πέθανε κι αυτή μικρή.

   Σε ηλικία 10 ετών οι παππούδες του τον στέλνουν στην Πόλη  κοντά σε ένα θείο του για να μάθει ραπτική. Μετά όμως από 2-3 χρόνια πεθαίνει ο θείος του κι εγκαταλείπει τη ραπτική, επιστρέφοντας στο σχολείο προστατευόμενος από τον Κύπριο έμπορο, Γιάγκο Γεωργιάδη. Παραμένει στην Πόλη μέχρι την ηλικία των 18 και τον Ιούλιο του 1868 ταξιδεύει ως προστατευόμενος του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Σωφρονίου Β΄ και ζει για τέσσερα χρόνια στη Λευκωσία. Εκεί φοιτά στην Ελληνική Σχολή Λευκωσίας, αριστεύει στα μαθήματα, ορίζεται “ευταξίας” (σχολικός επιμελητής), διαμένει στην Αρχιεπισκοπή, φορά ράσα και γίνεται ιεροψάλτης. Μάλιστα ο Σοφρώνιος τον προόριζε για ιερέα. Ερωτεύεται όμως παράφορα τη νεαρή Ελένη Φυσεντζίδη και της γράφει ερωτικά ποιήματα, “παράπτωμα” για το οποίο τιμωρείται με επιτίμιο. Η Φυσεντζίδη τον είχε ερωτευτεί τόσο που δεν παντρεύτηκε ώς τα 40 της, περιμένοντάς τον και πολλά χρόνια μετά τον θάνατό του· το 1930, με άσπρα μαλλιά πλέον, διηγήθηκε από μνήμης σε δημοσιογράφο τα ποιήματα που της είχε γράψει....

 ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΜΕ ΤΟ AUDIOBOOK EΔΩ: 

Μια καλή ματιά στην εισηγμένη CNL capital 4.4.2025 από τον oakHellas

 

Μια καλή ματιά στην εισηγμένη CNL capital

4.4.2025

από τον oakHellas

   Η CNL CAPITAL είναι η πρώτη Εταιρία Κεφαλαίου Επιχειρηματικών Συμμετοχών στην Ελλάδα και μοναδική στο ΧΑΑ, με σκοπό την κάλυψη των αναγκών ρευστότητας των MμΕ. Η CNL ιδρύθηκε στα μέσα του 2014 εξαρχής πολυμετοχική, με όραμα τη δημιουργία ενός εναλλακτικού φορέα χρηματοδότησης μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Η εταιρεία ανταποκρίνεται στις ανάγκες χρηματοδότησης μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες είναι οικονομικά υγιείς και αναπτυσσόμενες, αλλά δεν υποστηρίζονται επαρκώς από τον παραδοσιακό τραπεζικό κλάδο. Σκοπός της CNL CAPITAL σύμφωνα με το Ν. 2367/1995, είναι η συμμετοχή της στο κεφάλαιο επιχειρήσεων. Η CNL CAPITAL είναι εποπτευόμενη από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς με την υπ’ αριθμό 2/81/5.4.2018 άδεια ως Οργανισμός Εναλλακτικών Επενδύσεων του Ν. 4209/2013. Τον Ιούλιο του 2018, η CNL CAPITAL εισήγαγε τις μετοχές της στο Χρηματιστήριο Αθηνών, με ονομαστική αξία 10 ευρώ και τιμή εισαγωγής 10,40. Ο συνολικός αριθμός των τίτλων ήταν, και είναι 784,500 μετοχές

   Η CNL CAPITAL παρέχει κεφάλαια για την κάλυψη αναγκών βραχυπρόθεσμων και μεσοπρόθεσμων επενδύσεων μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Οι λύσεις χρηματοδότησης αφορούν δύο βασικές κατηγορίες: Kεφάλαια κίνησης ή και αναπτυξιακά κεφάλαια. Ο πιο κάτω πίνακας [1] δείχνει τις εκταμιευμένες επενδύσεις της εταιρείας μέχρι τα μέσα του 2024.

Εσωτερική Αξία Μετοχής 30/06/2024
11,48 €

CNL CAPITAL ΕΚΕΣ-ΔΟΕΕ ανακοίνωσε και το φετινό Οικονομικό Ημερολόγιο [2025]. Έτσι την Τρίτη, 29 Απριλίου 2025 θα δώσει την ανακοίνωση αποτελεσμάτων έτους 2024. Την Τέταρτη, 28 Μαΐου 2025 θα πραγματοποιηθεί η Ετήσια Τακτική Γενική Συνέλευση των Μετόχων. Την Τρίτη, 03 Ιουνίου 2025 η Αποκοπή Μερίσματος χρήσης 2024 και την Τρίτη, 10 Ιουνίου 2025 ηΈναρξη Καταβολής Μερίσματος χρήσης 2024 (*)

Βασικοί μέτοχοι με ποσοστό άνω του 5% είναι: ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ (12,75%), CNL ΑΕΔΟΕΕ (6,67%), CNL CAPITAL Ε.Κ.Ε.Σ. - Δ.Ο.Ε.Ε. (6,22%), ORASIS FUND SPC (6,13%)

Πίνακας 2. Οι συμμετοχές της εταιρείας σε μμε ανά κλάδο

Α ρ ι θ μ ο ι για το H1 2024:

Τιμή 4.4.25 7

αποδ. μήνα -1%

απόδ. 3/μήνου -3,5%

απόδοση 6/μήνου -3,5%

απόδοση έτους -7,1%

Μέγιστη τιμή: 7,5

Ελάχιστη τιμή: 6,9

Ιδια κεφάλαια Η2 2024: 8,455 εκατομ. [από 8,264 ένα χρόνο πριν]

P/BV 0,64 [πάμφθηνη]

Κέρδη εξαμ 375.800 [από 352.600]

Κέρδη/μτχ 0,51 [από 0,47] Δόθηκε προμέρισμα [τέλη του 24] ίσο με 0,25E

P/E 14 [εξαμ 24] Φυσικά το Ρ/Ε έτους θα είναι πολύ μικρότερο

Δανεισμός: 5,100,000υ [από 4,550,000]

Κεφαλαιοποίηση: 5,452,300

Ταμειακά Διαθέσιμα εξαμ. 747.878 από 398.800

Ξένα προς ίδια: 0,61

Αριθμός μετοχών μόλις: 784,500

Συμπέρασμα. Κερδοφόρα, φτηνή με μερισμ. απόδοση [αναμενόμενη περίπου 7%], μαζεμένη, με μικρή όμως εμπορευσιμότητα και εξαρτώμενη σχετικώς από την επιτοκιακή πολιτική. Ευκαιρία, όμως όχι για trαde...

Έγραφα 4.4.2025 oakHellas.blogspot

Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.

Η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Λατίνους ''Σταυροφόρους'' (12 Απριλίου 1204) +ΒΙΝΤΕΟ Κωνσταντίνος Αθ. Οικονόμου

 

Η άλωση της Κωνσταντινούπολης

από τους Λατίνους ''Σταυροφόρους'' (12 Απριλίου 1204) +ΒΙΝΤΕΟ 

Κωνσταντίνος Αθ. Οικονόμου 

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ: Χρονιά σταθμός για τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία υπήρξε το 1071, όταν στο Ματζικὲρτ ο βυζαντινὸς στρατὸς ηττήθηκε απὸ τους Σελτζούκους, χάνοντας ουσιαστικά τη Μ. Ασία, ενώ οι Νορμανδοί κατέκτησαν την τελευταία βυζαντινή πόλη στην Ιταλία, Βάρη (Bari). Η οικονομία υποχώρησε στη δύναμη ιταλικών πόλεων, στις οποίες είχαν παρασχεθεί σημαντικά προνόμια (Βενετία, Πίζα, Γένουα) με αντάλλαγμα υποτιθέμενη στρατιωτικὴ βοήθεια, εις βάρος, τελικά, της Αυτοκρατορίας. Ακόμη η Κων/λη αντιμετώπιζε μεγάλη διαφθορά, ενώ η φορολόγηση ήταν δυσβάστακτη. Ο Λέων Σγουρός, ο Λέων Γαβαλάς, ο Θεόδωρος Λάσκαρης κι ο Αλέξιος Α΄, δημιούργησαν αυτόνομα κρατίδια εντός της Αυτοκρατορίας. Η άλλοτε ισχυρή κεντρική εξουσία κατήντησε σκιώδης λόγω των εμφανών ανεπαρκειών των Αγγέλων. Στη Δύση, την ίδια εποχή, ο πάπας Ιννοκέντιος Γ΄ (1198) ενδιαφερόμενος για την ισχυροποίηση της παπικής εξουσίας, στόχευε να ηγηθεί ο ίδιος σε επικείμενη Σταυροφορία, επειδή η Παλαιστίνη ανήκε στους διαδόχους του μουσουλμάνου Άραβα Σαλαντίν. Ο Βυζαντινός αυτοκράτορας, Αλέξιος Γ΄, πρότεινε με επιστολή του στον πάπα να ηγηθεί ο ίδιος της Σταυροφορίας. Ο Ιννοκέντιος άρχισε συνεννοήσεις όμως πρώτα για την ένωση των Εκκλησιών, υπονοώντας την υποταγή της Ορθοδοξίας στην παπική τιάρα, απειλώντας ότι, αν ο Αλέξιος Γ’ αντιδρούσε, θα υποστήριζε τον εκθρονισθέντα αυτοκράτορα Ισαάκιο. Ο Αλέξιος Γ’ δε συμφώνησε σε “ένωση” ψυχραίνοντας περισσότερο τις μεταξύ τους σχέσεις. Ταυτόχρονα ο Ιννοκέντιος ειδοποίησε τους ηγέτες της Δύσης για την επικείμενη Σταυροφορία. Γαλλία, Αγγλία και Γερμανία, λόγω εσωτερικών προβλημάτων, απέρριψαν τη συμμετοχή τους. Από τους σημαντικούς βασιλιάδες μόνο αυτός της Ουγγαρίας δήλωσε συμμετοχή. Πάντως ιππότες της Δύσης, κυρίως από τη Γαλλία, δήλωσαν συμμετοχή στην προσπάθεια. Σημαντικό ρόλο στην Δ’ Σταυροφορία έπαιξε ο βενετσιάνος δόγης Ερρίκος Δάνδολος, που ενδιαφερόταν για τα οικονομικά οφέλη της χώρας του, επειδή είχε αντιληφθεί ότι η Ανατολή (χριστιανική και μωαμεθανική) ήταν πηγή πλούτου.

ΟΙ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΕΣ: Οι Σταυροφόροι, με επικεφαλής τον Βονιφάτιο Μομφερατικό, θα συγκεντρώνονταν στη Βενετία, που, αντί κομίστρου, αναλάμβανε να τους διεκπεραιώσει με πλοία στην Ανατολή. Για να συμπληρωθούν τα ναύλα, ο δόγης ζήτησε και πέτυχε την κατάληψη για λογαριασμό της Βενετίας, της ουγγρικής, τότε, Ζάρα (Ζαντάρ), που σημειωτέον ... συμμετείχε στη Σταυροφορία. Όταν ο Πάπας το πληροφορήθηκε, αφόρισε, προσωρινά (!) Σταυροφόρους και Ενετούς. Ο γιος του εκθρονισμένου βυζαντινού αυτοκράτορα Ισαάκιου, Αλέξιος (Δ΄), έχοντας καταφύγει στη Δύση, βλέποντας τις πολεμικές ετοιμασίες, ικέτευσε βοήθεια για την αποκατάστασή του στο θρόνο, προσφέροντας “γη και ύδωρ” στους Δυτικούς, δηλαδή υποταγή στον πάπα και πληρωμή μεγάλου χρηματικού ποσού. Ο Δάνδολος, “οσμιζόμενος” κέρδη, έπεισε και τους Σταυροφόρους. Έτσι, ο Ενετικός στόλος με τους Αλέξιο, Δάνδολο και Βονιφάτιο Μομφερατικό, τον Ιούνιο του 1203, εμφανίσθηκε στην Κων/λη. Οι Βυζαντινοί αιφνιδιασμένοι, είδαν τους Λατίνους να σπάνε την αλυσίδα του Κεράτιου και να καταλαμβάνουν το λιμάνι καταστρέφοντας τα ναυλοχούντα βυζαντινά πλοία. Μάλιστα, μετά από ολιγοήμερη πολιορκία, κατέλαβαν προσωρινά την πόλη τον Ιούλιο του 1203, παρά την αντίσταση των Βαράγγων μισθοφόρων! Ο ανίκανος Αλέξιος Γ, εγκατέλειψε την πόλη παίρνοντας το δημόσιο θησαυροφυλάκιο. Ο Ισαάκιος Β' αποφυλακίστηκε και επανήλθε στον θρόνο, ενώ ο γιος του Αλέξιος ανακηρύχθηκε συν-αυτοκράτορας (Αλέξιος Δ'). Έτσι, ο φαινομενικός στόχος της πολιορκίας, η αποκατάσταση του Ισάακιου στο θρόνο, επετεύχθη. Όμως την ώρα της αμοιβής των Σταυροφόρων, διαπιστώθηκε πως τα ταμεία ήταν άδεια. Απελπισμένος ο συν-αυτοκράτορας προσπάθησε να συλλέξει τα υποσχεθέντα με πρόσθετους φόρους, δασμούς, τάματα Ναών, κ.α. Όμως ο λαός, επαναστάτησε ανακηρύσσοντας αυτοκράτορα τον Αλέξιο Ε΄ Μούρτζουφλο. Εκείνος δεν δέχθηκε να τηρήσει τους όρους των προκατόχων του, αρνούμενος συμβιβασμό. Συγχρόνως προσπάθησε να οργανώσει την άμυνα της πόλης για ενδεχόμενη επίθεση.

Η ΑΛΩΣΗ: Η σύγκρουση Ελλήνων και Σταυροφόρων ήταν αναπόφευκτη και το Μάρτιο του 1204 πραγματοποιήθηκε συνθήκη διαμέλισης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μεταξύ Βενετίας και Σταυροφόρων. «Εν ονόματι του Χριστού, πρέπει να καταλάβουμε, δια των όπλων, την πόλη προς δόξαν του Θεού, της Αγίας Ρωμαϊκής Εκκλησίας και της Αυτοκρατορίας!», διεκήρυττε στομφωδώς η συνθήκη. Την παραμονή της τελικής εφόδου οι Λατίνοι επίσκοποι, εξαπέλυσαν ανθελληνικούς μύδρους, αποκαλώντας το Μούρτζουφλο προδότη, δολοφόνο, Ιούδα, ενώ τους Έλληνες σχισματικούς, επειδή αρνούνταν την παπική πρωτοκαθεδρία. Οι πόρνες, που πρόσφεραν .. πνευματική ανάταση στους Σταυροφόρους, στάλθηκαν μακριά. Οι ιερωμένοι εξομολόγησαν τους στρατιώτες, τους χορήγησαν Όστια (Κοινωνία) και τους καθησύχαζαν. Στις 12/4, η επίθεση κατευθύνθηκε στο Κεράτιο τείχος. Οι Ενετοί, δένοντας τις γαλέρες τους ανά δύο, τις υπερύψωσαν με κατασκευές οδηγώντας τις γεμάτες στρατό κατά των πύργων. Μετά από σκληρή μάχη, το απόγευμα κατέλαβαν δύο πύργους και άρχισαν να εισχωρούν στην πόλη. Η ανίκανη βυζαντινή ηγεσία απέδειξε πως δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει τις περιστάσεις. Ο Μούρτζουφλος και ευγενείς εγκατέλειψαν την πόλη προς τη Θράκη. Την επομένη οι επιτιθέμενοι άρχισαν να προελαύνουν χωρίς αντίσταση. Η Βασιλεύουσα έπεσε μετά την εγκληματική πειρατική εκστρατεία που λέγεται Δ' Σταυροφορία. Τα βυζαντινά στρατεύματα κατέθεσαν τα όπλα. Οι εκδιωχθέντες Ιταλοί έποικοι προέβησαν σε αντίποινα κατά του πληθυσμού. Καθώς οι νικητές Σταυροφόροι διέσχιζαν τους δρόμους της πόλης, γυναίκες, γέροντες, παιδιά, που δε μπόρεσαν να δραπετεύσουν, τους υποδέχτηκαν σχηματίζοντας το σημείο του σταυρού με τα χέρια τους, και ζητωκραύγαζαν το Μομφερρατικό, πιστεύοντας ότι επρόκειτο για μια εναλλαγή στο θρόνο. Όμως, οι “στρατιώτες του Θεού” δεν λυπήθηκαν κανέναν. Πυρπόλησαν τεράστιο τμήμα της πόλης. Το αυτοκρατορικό ανάκτορο λεηλατήθηκε. Η βία των στρατιωτών δεν φείσθηκε ούτε κοριτσιών ούτε αφιερωμένων στο Θεό παρθένων. Η πόλη περιήλθε σε χάος. Γέροντες, γυναίκες και παιδιά έτρεχαν εδώ κι εκεί προσπαθώντας να σώσουν τη ζωή και την τιμή τους. Ιππότες, και Ενετοί ανταγωνίζονταν σε ένα τρελό αγώνα λεηλασίας. Αυτοί οι ευσεβείς ληστές διέπραξαν πληθώρα εγκλημάτων. Ξιφουλκούσαν και λεηλατούσαν κατοικίες κι εκκλησίες. Η Ορθοδοξία υφίστατο κάθε είδους προσβολή. Εκκλησίες και μοναστήρια λεηλατήθηκαν. Μοναχοί και ιερωμένοι υπέστησαν προσβλητική μεταχείριση. Οι Σταυροφόροι τοποθετούσαν άμφια ιερέων στις ράχες των αλόγων τους. Εικόνες αποσπώνταν ή θρυμματίζονταν. Δισκοπότηρα απογυμνώθηκαν από πολύτιμους λίθους μεταβαλόμενα σε κρασοπότηρα. Καλύμματα Αγίων Τραπεζών και χρυσοκέντητα παραπετάσματα τεμαχίστηκαν διαμοιραζόμενα. Η Αγία Τράπεζα της Αγια-Σοφιάς, τεμαχίστηκε, για την αρπαγή πολύτιμων υλικών. Άλογα και μουλάρια οδηγήθηκαν στο Ναό για να μεταφέρουν φορτία ιερών σκευών, χρυσών και αργυρών πλακών του θρόνου, αμβώνων, διακοσμήσεων, βεβηλώνοντας το μέγιστο ναό της Χριστιανοσύνης. Μια από τις πόρνες που επανέκαμψαν για να στεφανώσουν τον “ιερό” ... ιπποτικό αγώνα κάθισε στην πατριαρχική καθέδρα και χόρευε τραγουδώντας άσεμνα τραγούδια προς τέρψη των στρατιωτών. Τίποτα δεν έμεινε σεβαστό στην Πόλη από τους αδίστακτους “ιππότες”: εκκλησίες, λείψανα, μνημεία. Ο αυτόπτης Χωνιάτης διασώζει τον τρόπο φυγάδευσής του, μαζί με άλλους, από έναν φίλο του Ενετό. Μπροστά τους πορευόταν ο πατριάρχης «χωρίς σάκο, χρήματα, ράβδο, υποδήματα, μόνο με έναν επενδύτη», γράφει, «σαν ένας πραγματικός απόστολος ή μάλλον σαν ένας πραγματικός μιμητής του Ιησού Χριστού, καθώς καθόταν σε ένα γαϊδούρι, με τη διαφορά ότι εκείνος δεν εισερχόταν θριαμβευτικά στη νέα Σιών αλλά την εγκατέλειπε». Στη διάρκεια της λεηλασίας, χάθηκαν πολύτιμα έργα τέχνης, βιβλιοθήκες λαφυραγωγήθηκαν, χειρόγραφα καταστράφηκαν. Πάντως μεγάλο μέρος των κλαπέντων βυζαντινών θησαυρών εκποιήθηκε το 1795 απὸ τη πνέουσα τα λοίσθια Βενετία για πολεμικὲς ανάγκες! Οι αυτοκρατορικοί τάφοι, στους Αγίους Αποστόλους, με πρώτο εκείνον του Ιουστινιανού, λεηλατήθηκαν. Κατόπιν οι ευσεβείς ληστές έστρεψαν την προσοχή τους στα αγάλματα. Τα ορειχάλκινα άλογα, στολίδια του Ιπποδρόμου, μεταφέρθηκαν από τον Δάνδολο στην πόλη του, για τη διακόσμηση του προαυαλίου του Αγίου Μάρκου. Μεγάλο πλήθος ορειχάλκινων αγαλμάτων λιώθηκαν και μετατράπηκαν σε νομίσματα! Μεταξύ αυτών ήταν πολλά δημιουργήματα της προ Χριστού εποχής. Άλλο πεδίο “δόξης” λαμπρόν για τους εμπαίκτες του Σταυρού ήταν τα ιερά λείψανα. Και οι πλέον ευσυνείδητοι σταυροφόροι, πίστευαν, πως αντισταθμίζαν την παραβίαση του όρκου τους, κλέβοντας ένα ιερό λείψανο δωρίζοντάς το στην εκκλησία της ιδιαίτερης πατρίδας τους. Η λεηλασία αυτή διήρκεσε σαράντα χρόνια! Οι ανώτεροι παπικοί ιερωμένοι έσπευδαν να οικειοποιηθούν τα ιερά λάφυρα ανενδοίαστα. Ο Τίμιος Σταυρός τεμαχίστηκε διαμοιραζόμενος σε βαρόνους. Οι Ενετοί έκλεψαν την εικόνα της Θεοτόκου του Ευαγγελιστή Λουκά. Σε περιοχές της Γαλλίας έφθασαν μεταξύ άλλων, το ακάνθινο στεφάνι του Χριστού, ο χιτών και η ζώνη της Θεοτόκου, τμήμα ενδύματος του Κυρίου, η κάρα του Ιωάννη του Βαπτιστή, δύο μεγάλοι σταυροί από Τίμιο Ξύλο, κ.ά. Τα περισσότερα απ' αυτά τα ιερά λείψανα στη Γαλλία καταστράφηκαν συνειδητά από ... “φωτισμένα πνεύματα” στη Γαλλική Επανάσταση. Ακόμη, Λατίνοι ιερείς από Γαλλία, Φλάνδρα και Ιταλία, επιδόθηκαν σε άγρα λειψάνων, με αποτέλεσμα να μη μείνει καμιά σημαντική εκκλησία ή μονή στη Δύση χωρίς μερίδιο αυτής της λεηλασία. Επακολούθησε η εκλογή νέου αυτοκράτορα (Βαλδουίνος της Φλάνδρας) και ο διαμελισμός των βυζαντινών εδαφών με τη μερίδα του λέοντος στη Βενετία. Η Αγία Σοφία περιήλθε στον κλήρο της Βενετίας και ο Βενετός Θωμάς Μοροζίνι έγινε “Πατριάρχης” της παπικής Εκκλησίας. Σε αυτή τη συγκυρία, δημιουργήθηκαν νέες εστίες Ελληνισμού: η Αυτοκρατορία του Πόντου, η Αυτοκρατορία της Νίκαιας, το Δεσποτάτο της Ηπείρου και, αργότερα, το Δεσποτάτο του Μυστρά.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΛΩΣΗΣ: Το γεγονός της πτώσης της Βασιλεύουσας στους Σταυροφόρους ήταν πολυσήμαντο: Επισφράγισε τη φθίνουσα πορεία της Αυτοκρατορίας. Καθόρισε de facto τις σχέσεις με τη Δύση και το ανερχόμενο οθωμανικό κράτος. Τα γεγονότα που περιγράψαμε οδήγησαν το λαό της Πόλης, δύο αιώνες μετά, να πει: “κρεῖττον φακιόλιον Τούρκων ἢ καλύπτρα λατινική.” Το χάσμα Ανατολής - Δύσης, ανοικτό από το 1054, κατέστη αγεφύρωτο. Συνηγόρησαν σ' αυτό οι Δυτικοί που είδαν τα γεγονότα ως «αιρετικών τιμωρία» και «νίκη της Χριστιανοσύνης»! Οι Βυζαντινοὶ συνειδητοποίησαν ότι οι Λατίνοι ήταν ο ουσιαστικὸς εχθρός, γιατί απ᾿ αυτοὺς κινδύνευε η ορθόδοξη πίστη, διαμορφώνοντας, προϊόντος του χρόνου, τη στάση των ανθενωτικών, που προτιμούσαν συνεργασία με Οθωμανοὺς παρά φράγκικη λυκοφιλία, επιλέγοντας “το μη χείρον, βέλτιστον”. Η άλωση του 1204 είχε και ευεργετικὲς συνέπειες. Ο Ρωμηὸς θα συνειδητοποιήσει τη σημασία της διάλυσης της Αυτοκρατορίας και η αντιλατινική φιλοσοφία θα μετουσιωθεί σε εθνική ομοψυχία. Τέλος, λόγω της διάσπασης των επιμέρους εθνοτήτων της αυτοκρατορίας, θα εμφάνισθει η εθνική συνείδηση.

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

Ιωάννης ο Ναύκληρος ο Κώος [8 Απριλίου] από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου

 

Ιωάννης ο Ναύκληρος ο Κώος [8 Απριλίου]

από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου

Πλεύσας θάλασσαν εν πυρί την του βίου,
Nαύκληρ’ έφθασας εις γαληνούς λιμένας.

Ο Ιωάννης, ένα ναυτόπουλο από τη νήσο Κω, μαρτύρησε στο νησί στις 8 Απριλίου το 1669, ημέρα Παρασκευή μετά το Πάσχα [της Διακαινησίμου].

ΠΑΡΑΦΡΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΕΞΙΣΛΑΜΙΣΜΟΣ: Για άγνωστο σε μας λόγο, κάποιοι Τούρκοι έκαναν μαγικά στον Άγιο και εκείνος παραφρόνησε. Ενώ ήταν σε αυτή την κατάσταση, οι Οθωμανοί τού έκαναν περιτομή. Όμως η χάρις του Χριστού θαυματούργησε σύντομα. Με μυστικές φωνές τον έκαμε να συναισθανθεί το αμάρτημά του‚ και δεν δίστασε να αποκηρύξει δημόσια ότι εξαναγκάστηκε πριν από λίγες μέρες να ασπασθεί τη μωαμεθανική θρησκεία. Έτσι, αφού διαπίστωσε την περιτομή και είδε πως φορούσε τούρκικα ρούχα, λυπήθηκε ως τα τρίσβαθα της ψυχής του και, πετώντας το άσπρο σαρίκι, ζούσε και πάλι χριστιανικά, με πολλή μετάνοια, συντριβή, δάκρυα και αναστεναγμούς για το ακούσιο σφάλμα του.

ΣΥΛΛΗΨΗ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ: Όταν αντελήφθησαν οι Αγαρηνοί ότι μετανόησε και ζει πλέον χριστιανικά, όρμησαν σαν άγριος όχλος εναντίον του και αφού τον έδειραν αλύπητα, τον έκλεισαν στη φυλακή. Μέσα στη φυλακή, οι Τούρκοι προσπαθούσαν να τον μεταπείσουν στον μουσουλμανισμό με υποσχέσεις. Μετά από λίγες ημέρες τον έβγαλαν και προσπαθούσαν με διάφορους τρόπους και μεγάλες απειλές να τον μεταστρέψουν στη θρησκεία τους. Ο Άγιος όμως τους απάντησε: “Εγώ πιστεύω στον Κύριό μου Ιησού Χριστό και Αυτόν ομολογώ Θεό αληθινό, με όλη μου την καρδιά. Αυτός πρόκειται να κρίνει ολόκληρο τον κόσμο, ζωντανούς και νεκρούς. Τη δική σας τη θρησκεία την αποστρέφομαι και είμαι έτοιμος να υπομείνω όσα βάσανα κι αν μου κάνετε για την αγάπη του Χριστού μου”. Όταν οι Οθωμανοί άκουσαν αυτά, τον άρπαξαν με θυμό και, δέρνοντας και σπρώχνοντας, τον πήγαν στον μολά [δικαστή], όπου τον κατήγγειλαν πως, ενώ έγινε πρώτα μουσουλμάνος, μετάνιωσε και επέστρεψε στον Χριστιανισμό πάλι. Κατηγορία που επέφερε τη θανατική ποινή.

   ΜΑΡΤΥΡΙΟ: Ο δικαστής τότε διέταξε και τον έδειραν αλύπητα. Όταν διαπίστωσε πως ούτε έτσι μεταπείθεται, διέταξε να τον κάψουν ζωντανό. Τη συνήθεια αυτή την παρατηρούμε σε μαρτύρια Νεομαρτύρων. Ο λόγος ήταν ότι με την πυρά δε θα έμενε ούτε λείψανο για να τιμήσουν οι πιστοί. Πίστευαν ανοήτως πως έτσι εξαλείφεται η μνήμη των Μαρτύρων! Άναψαν λοιπόν μια μεγάλη φωτιά και τον έκαψαν κι έτσι ο μακάριος Ιωάννης έγινε θυσία καθαρά και άμωμος για τον Χριστό. Μ΄ αυτόν τον τρόπο, στις 8 Απριλίου 1669 μ.Χ., έλαβε ο γενναίος Νεομάρτυς τον στέφανο του μαρτυρίου.

  Η ΤΙΜΗ ΣΤΟ ΜΑΡΤΥΡΑ: Ακολουθία του Αγίου συνέταξε ο Γεράσιμος Μοναχός Μικραγιαννανίτης. Επίσης, το ιστορικό εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στην Κω, μετονομάστηκε επ΄ ονόματι του Νεομάρτυρα αυτού, καθώς και η οδός που οδηγεί στο Ναΰδριο αυτό φέρει το όνομα του. Η μνήμη των πιστών κατοίκων της νήσου Κω‚ παρά την επί αιώνες σκλαβιά‚ σέβεται και ευλαβείται τον Άγιο Ιωάννη τον Ναύκληρο και κάθε χρόνο τελείται στον προαναφερθέντα μικρό ναό του‚ Θεία Λειτουργία. Η δουλεία των αιώνων δεν αποδυνάμωσε ούτε κατ΄ ελάχιστο την ευλάβεια των Κώων‚ ούτε φυσικά μπόρεσε να εξαλείψει το όνομά του από τη μνήμη τους‚ γιατί “δίκαιοι εἰς τόν αἰῶνα ζῶσι καί ἐν Κυρίῳ ὁ μισθός αὐτῶν”‚ και “οὐ μή ἅψηται αὐτῶν βάσανος.

Απολυτίκιο ήχος γ': “Θεῖον βλάστημα‚ τῆς Κῶ ὑπάρχων‚ ταύτην εὔφρανας‚ τῇ σῇ ἀθλήσει‚ Ἰωάννη Ναυκληρε πανεύφημε˙τῶν Ἀθλητῶν γάρ ζηλώσας τά σκάμματα‚ διά πυρός τόν ἀγῶνα ἐτέλεσας.Μάρτυς ἔνδοξε‚ Χριστόν τόν Θεόν ἱκέτευε‚ δωρήσασθε ἡμῖν τό μέγα ἔλεος.”

konstantinosa.oikonomou@gmail.com