Ο Μανόλης ο Ντελμπεντέρης είναι το μόνο μυθιστόρημα του Εφταλιώτη, το οποίο μάλιστα δημοσιεύτηκε μετά το θάνατό του. Ο ήρωας είναι ένας δυναμικός και φιλόδοξος νέος από κάποιο χωριό της Μυτιλήνης, πατρίδας άλλωστε του συγγραφέα, που εγκαταλείπει τη μητέρα του και τη μνηστή του για να πάει στην Αγγλία, οραματιζόμενος πλούτη και κοινωνική δύναμη. Εκεί αλλά και σε άλλα μέρη, αναπτύσσει μια καταπληκτική εμπορική δραστηριότητα και βαδίζει από επιτυχία σε επιτυχία, τόσο στον επιχειρηματικό όσο και στον ... ερωτικό τομέα, ξεχνώντας την αρραβωνιαστικιά του η οποία τον περιμένει προσέχοντας τη μάνα του [!], ξεπερνώντας με τόλμη όλα τα εμπόδια που συναντά στο δρόμο του, παραμερίζοντας κάθε ηθικό φραγμό και ξεχνώντας φυσικά το γυρισμό του στην πατρίδα. Η μόνη σκέψη για την πατρίδα του είναι η υστεροφημία του γι΄ αυτό και φροντίζει να στέλνει τακτικά στην πατρίδα του εμβάσματα για κοινωφελείς σκοπούς. Στο μυθιστόρημά του αυτό ο Εφταλιώτης, ξενιτεμένος ο ίδιος, κατορθώνει, μέσα από μια σύνθετη πολλαπλή σκηνογραφία όπου τοποθετεί τη δράση, να αποδώσει αριστοτεχνικά την ατμόσφαιρα της πατρίδας του, πατρικού σπιτιού και κοινότητας αλλά και της ξενιτιάς [Λόντρα, Αμερική και αλλού]. Αξίζει να σημειώσουμε, διαβάζοντας και τα βιογραφικά στοιχεία του συγγραφέα πιο κάτω, ότι το έργο έχει και αρκετά αυτοβιογραφικά στοιχεία, τουλάχιστον όσον αφορά τον κοσμοπολιτισμό του Ντελμπεντέρη
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ: Ο Αργύρης Εφταλιώτης είναι το φιλολογικό ψευδώνυμο του\ποιητή και πεζογράφου Κλεάνθη Μιχαηλίδη. Ο Μιχαηλίδης γεννήθηκε στην Μήθυμνα της Λέσβου. Διδάχθηκε τα πρώτα γράμματα από τον πατέρα του Κωνσταντίνο, ο οποίος είχε ιδρύσει και διατηρούσε εκεί ιδιωτικό σχολείο. Στα 1866, όμως, όμως ο πατέρας του πέθανε, οπότε τον διαδέχθηκε ο ίδιος σε ηλικία 17 ετών ως δάσκαλος στο σχολείο! Αργότερα, ο Μιχαηλίδης πήγε να εργασθεί ως έμπορος, πρώτα στην Πόλη κοντά στον θείο του Κέπετζη. Ο θείος του στη συνέχεια τον έστειλε στο Μάντσεστερ, υποκατάστημα του εμπορικού οίκου του. Στην πόλη αυτή, το εμπορικό δαιμόνιο του μελλοντικού λογοτέχνη τον ώθησε να ανοίξει δική του εμπορική επιχείρηση. Μη μπορώντας να ανταγωνισθεί τελικώς το μεγάλο κεφάλαιο, κατέληξε ως υπάλληλος στον οίκο των Ράλληδων.
Στο Μάντσεστερ γνωρίστηκε με τον Αλ. Πάλλη, του οποίου οι θέσεις πάνω στο γλωσσικό ζήτημα κλόνισαν και επηρέασαν αποφασιστικά τις αρχικές δικές του ιδέες, την πνευματική του εξέλιξη και τις πνευματικές του πεποιθήσεις από τον ακμαίο τότε λογιοτατισμό τον οποίο και πρέσβευε ο Πάλλης. Νυμφεύτηκε με την Elisa Graham. Από το Μάντσεστερ, ο Εφταλιώτης μετατέθηκε στο κατάστημα του Λίβερπουλ, και έπειτα στη Βομβάη, όπου ήδη είχε μετατεθεί ο Πάλλης. Εκεί έμεναν στο ίδιο σπίτι και μπορούσαν έτσι να ανταλλάσσουν συχνά απόψεις για τα πνευματικά και λογοτεχνικά θέματα που τους απασχολούσαν, ιδίως για το γλωσσικό. Στη Βομβάη έμαθαν για το γλωσσικό κίνημα του δημοτικισμού του Ψυχάρη, στο οποίο προσχώρησαν με ενθουσιασμό για να αποτελέσουν τη μαχητική ηγεσία του μαζί με τον Ψυχάρη. Η πίστη του Εφταλιώτη στον δημοτικισμό ενέπνευσε όλα σχεδόν τα κείμενά του. Το ψευδώνυμο του ποιητή είναι απόρροια της νοσταλγίας του: Προέρχεται από την Εφταλού, μια παραθαλάσσια τοποθεσία και σήμερα οικισμό στις βορειότερες ακτές της Λέσβου. Ο Αργύρης Εφταλιώτης πέθανε στις 25 Ιουλίου του 1923, στην Αντίμπ της νότιας Γαλλίας, όπου είχε εγκατασταθεί αναζητώντας κατάλληλο κλίμα για την κλονισμένη υγεία του. Καθώς φαίνεται από τις επιστολές του, διατήρησε ως το τέλος της ζωής του την έντονη ανάμνηση του νησιού του, που το επισκέφθηκε συνολικά 5 φορές μετά την εγκατάστασή του στο εξωτερικό.
Το κορίτσι με τα Μαύρα του Μιχ. Κακογιάννη + ΒΙΝΤΕΟ
[Ιστορία Ελληνικού Κινηματογράφου 4.] από τον Κων/νο Οικονόμου
Το
κορίτσι με τα μαύρα είναι
ένα από τα μεγάλα έργα του Μιχάλη
Κακογιάννη, του σκηνοθέτη ιστορικών-κλασικών
ελληνικών ταινιών του 1956. Το σενάριο
και η σκηνοθεσία ανήκουν στον ίδιο ενώ
πρωταγωνιστούν στο ρόλο των ερωτευμένων
που τον παίζουν εκ του φυσικού μιας και
οι δυο τους ήταν τότε πραγματικό ζευγάρι
και πίσω από τις κάμερες. Γυρίστηκε στην
Ύδρα1
– εντυπωσιακές οι εικόνες του νησιού
μια δεκαετία μετά το Μεγάλο Πόλεμο με
τον εντυπωσιακό για τα σημερινά δεδομένα
χαρακτηριστικό: με μία μόνο κάμερα!
Το
σενάριο του έργου: Η Μαρίνα (Έλλη
Λαμπέτη)
ζει στην Ύδρα ορφανή πατρός, με την
μητέρα της, Φρόσω (Ελένη
Ζαφειρίου)
και τον αδερφό της Μήτσο (Ανέστης
Βλάχος).
Η μητέρα της, ούσα χήρα, διατηρεί σχέση
με τον νεότερό της Πανάγο (Στέφανος
Στρατηγός)
και γι' αυτό έχει δώσει δικαιώματα στη
συντηρητικά και σεμν[ότυφ]η κοινωνία
του νησιού, κάτι που εξοργίζει το Μήτσο,
ο οποίος θεωρεί ότι, σύμφωνα με τα ήθη
της εποχής, οφείλει να υπερασπιστεί την
τιμή της οικογένειας. Έτσι εξωθείται
στο να ξυλοκοπήσει δημόσια μάλιστα τη
μητέρα του δημόσια.Στο
σπίτι της οικογένειας επικρατεί μια
τραγική κατάσταση, την οποία η Μαρίνα
δεν μπορεί να διαχειριστεί.
Στο
νησί, στο μεταξύ την προηγουμένη είχαν
έρθει για διακοπές δύο φίλοι, ο Παύλος
(Δημήτρης
Χορν)
και ο Αντώνης (Νότης
Περγιάλης)
οι οποίοι και νοίκιασαν δωμάτια στο
σπίτι της Μαρίνας. Ο Παύλος αρχίζει να
δείχνει ενδιαφέρον προς τη Μαρίνα και
οι δύο νέοι ερωτεύονται. Όμως ο Χρήστος
(Γιώργος
Φούντας),
ένας νταής ψαράς του νησιού, ερωτευμένος
με τη Μαρίνα, κάνει ό,τι περνάει από το
χέρι του για να την κατακτήσει με τρόπο
παντελώς ανοίκειο. Η Μαρίνα τον μισεί,
επειδή αυτός ήταν η αιτία για την
αυτοκτονία της μοναδικής και αγαπημένης
μεγαλύτερής της αδερφής, την οποία
εκείνος είχε προσβάλει. Ο Χρήστος,
καταστρώνοντας ένα σχέδιο με τους φίλους
του, τρυπάει την βάρκα που θα έπαιρνε ο
Παύλος για να συναντήσει τη Μαρίνα σε
εξοχική τοποθεσία του νησιού. Το
αποτέλεσμα είναι η βάρκα να βυθιστεί
και να πνιγούν τρία παιδάκια, από τα
πολλά που πήρε ο Παύλος έτσι για βόλτα,
επειδή του το είχαν ζητήσει.
Ύστερα από
το ατύχημα, η Μαρίνα μαθαίνει ποιος ήταν
ο υπαίτιος, απευθύνεται στον Χρήστο και
τον αναγκάζει να παραδοθεί. Η ομολογία
του θα απαλύνει τις τύψεις του Παύλου.
Η Μαρίνα που τον αγαπάει, θα ζητήσει από
τον Παύλο να φύγει από το νησί για να
κάνει ένα νέο ξεκίνημα. Ο Παύλος θα
συμφωνήσει, μα την επομένη θα αλλάξει
για άλλη μια φορά γνώμη. Έτσι, την ώρα
που η Μαρίνα κοιτά απελπισμένη από το
μουράγιο το πλοίο που φεύγει από το νησί
καθώς νομίζει ότι της πήρε τον καλό
της... εκείνος την πλησιάζει από πίσω
της για να μείνει για πάντα κοντά της!
Είναι η σκήνη σε μακρινό πλάνο που
κλείνει το έργο.
Ο
Μαν. Κρανάκης γράφει για το έργο: Η
Ύδρα του Κακογιάννη είναι ασπρόμαυρη,
μελαγχολική, φτιαγμένη από ανομολόγητα
μυστικά και μικρές ανθρώπινες ιστορίες,
ένα «κορίτσι με τα μαύρα» από μόνη της,
πανέμορφο, αγέρωχο, βαθιά πληγωμένο,
παγιδευμένο μέσα σε ένα χωροχρόνο που
ορίζεται από το ελληνικό φως για να
«φωτίσει» τις σκιές μέσα από τις οποίες
αναδύεται κάθε φορά πιο τραυματισμένη
η επιθυμία για φυγή. Δεν είναι τυχαίο
ότι ο Μιχάλης Κακογιάννης φυλάει τις
μοναδικές στιγμές ευτυχίας για την
ηρωίδα του, όταν αυτή είναι εγκλωβισμένη
μέσα στο περασμένης αίγλης αρχοντικό
ξενοδοχείο, με τα παράθυρα κλειστά αλλά
τα αυτιά ανοιχτά στη δυνατή βοή που
έρχεται απ' έξω.
Η
ταινία έκοψε
87.552 εισιτήρια,και κατατάχθηκε στην 4η
θέση ανάμεσα στις μόλις 24 ελληνικές
ταινίες της ίδιας σεζόν. Αξίζει να
αναφέρουμε ότι Το κορίτσι με τα μαύρα
απέσπασε ασημένιο Βραβείο στο Φεστιβάλ
Κινηματογράφου της Μόσχας, Χρυσή Σφαίρα
ως καλύτερη ξένη ταινία από την Επιτροπή
Ανταποκριτών Ξένου Τύπου στην Αμερική,
ενώ ήταν και υποψήφια για Χρυσό Φοίνικα
στο Φεστιβάλ
των Καννών.
ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ:
1.
Επίσης,
κάποια εξωτερικά πλάνα είναι γυρισμένα
στον Πειραιά και
στον Πόρο
Εκλείψεις, βροχές
διαττόντων αστέρων και «εξαφανίσεις»[!]
δακτυλίων πλανητών!
Από τον Κων/νο Οικονόμου
Όλα αυτά θα συμβούν τις προσεχείς 4
εβδομάδες.
Φαινόμενο πρώτο είναι η λεγόμενη
''Ματωμένη Σελήνη'': Τη νύχτα της 13ης προς
14η Μαρτίου, οι φίλοι της Αστρονομίας
στη βόρεια και νότια Αμερική, καθώς και
σε περιοχές της Ευρώπης, της Αφρικής
και της Ωκεανίας, θα έχουν την ευκαιρία
να παρακολουθήσουν μια ολική έκλειψη
Σελήνης, γνωστή και ως «Ματωμένο Φεγγάρι»,
λόγω της κόκκινης απόχρωσης που θα έχει
η Σελήνη. Πότε όμως παρατηρείται η
έκλειψη Σελήνης; Αυτό συμβαίνει όταν η
Σελήνη, η Γη και ο Ήλιος ευθυγραμμίζονται,
με τη Γη να βρίσκεται μεταξύ των δύο
άλλων ουράνιων σωμάτων και να ρίχνει
τη σκιά της πάνω στον φυσικό της δορυφόρο.
Πάντως και στη σκιά της Γης η Σελήνη δεν
είναι παντελώς σκοτεινή! Το φεγγάρι
παίρνει ένα κοκκινωπό χρώμα, καθώς το
ηλιακό φως φιλτράρεται μέσα από τη γήινη
ατμόσφαιρα με αποτέλεσμα το μπλε φως
να απορροφάται, ενώ το κόκκινο φως να
συνεχίζει την πορεία του μέχρι να φτάσει
στην επιφάνεια της Σελήνης. Το πόσο
κόκκινο εμφανίζεται το φεγγάρι μπορεί
να εξαρτηθεί από το πόση ρύπανση ή
σύννεφα υπάρχουν στην ατμόσφαιρα. Αυτή
η έκλειψη είναι η πρώτη ολική έκλειψη
Σελήνης από το 2022. Στην Ελλάδα, η ολική
φάση της έκλειψης δεν θα είναι ορατή,
παρά μόνο για λίγο όταν η Σελήνη θα μπει
στην παρασκιά της Γης. Η μέγιστη φάση
της θα συμβεί στις 6.33 το πρωί της 14ης
Μαρτίου και η παρατήρηση ας γίνει από
υψηλότερα σημεία. Η συγκεκριμένη έκλειψη
Σελήνης είναι η πρώτη από τις δύο φετινές
και τις δύο ακολουθούσες του 2026.
Φαινόμενο δεύτερο: οι δακτύλιοι του
Κρόνου, ένα εντυπωσιακό χαρακτηριστικό
του ηλιακού μας συστήματος θα…
εξαφανιστούν στις 23 Μαρτίου! Δεν πρόκειται
για μια πραγματική ή έστω μόνιμη εικονική
εξαφάνιση, κάτι που, θα συμβεί σε περίπου
100 εκατομμύρια χρόνια, καθώς οι δακτύλιοι
έλκονται από τη βαρύτητα προς τον Κρόνο
ως μια βροχή λασπωμένων σωματιδίων
πάγου. Απλά στις 23.3.25 οι δακτύλιοι θα
γίνουν αόρατοι από τη Γη για ένα μικρό
χρονικό διάστημα, λόγω της γωνίας θέασης
από τη Γη. Καθώς η Γη και ο Κρόνος θα
αλλάζουν θέση, οι δακτύλιοι θα αρχίσουν
να φαίνονται και πάλι από τον Νοέμβριο
του 2025, με την πλήρη αποκατάσταση της
ορατότητά τους το 2032.
Φαινόμενο
τρίτο:Το Σάββατο 29 Μαρτίου
2025 θα συμβεί μια μερική έκλειψη Ηλίου,
που θα είναι ορατή από περιοχές της
βόρειας Αμερικής, της Ευρώπης και της
βορειοδυτικής Αφρικής. Κατά τη διάρκεια
αυτής της έκλειψης, η Σελήνη θα καλύψει
ένα μέρος του Ήλιου [γι΄ αυτό και λέγεται
μερική]. Στην Ευρώπη, η έκλειψη θα είναι
ορατή, με μεγαλύτερη κάλυψη στα
βορειοδυτικά. Συγκεκριμένα, στη δυτική
Γροιλανδία η κάλυψη θα φτάσει έως και
το 86%, ενώ στο Σκωτία θα είναι 40%, στην
Ιρλανδία 41%, στο Λονδίνο 30% και στο Παρίσι
23%. Αντίθετα, στην Ελλάδα η έκλειψη δεν
θα είναι ορατή. Πάντως για να παρατηρήσουμε
οποιαδήποτε έκλειψη Ηλίου χρειαζόμαστε
ειδικά γυαλιά.
Φαινόμενο τέταρτο: Από τα τέλη
Φεβρουαρίου είναι σε εξέλιξη μια μικρή
βροχή διαττόντων αστέρων γ-Νορμίδες,
που κορυφώνεται στις 14 και 15 Μαρτίου,
οπότε και αναμένονται έως έξι μετέωρα
ανά ώρα, που θα είναι ορατά στο νότιο
Ημισφαίριο αλλά και σε περιοχές της
Μεσογείου. Πηγή τους είναι ο κομήτης
Crommelin. Αν και η βροχή αυτή δεν είναι
εντυπωσιακή, τον Απρίλιο [15-30], με
αποκορύφωμα στις 21 και 22 Απριλίου,
αναμένεται μια άλλη βροχή, οι Λυρίδες,
οπότε υπολογίζονται 15-20 μετέωρα ανά
ώρα. Το ακτινοβόλο σημείο τους βρίσκεται
φυσικά στον αστερισμό Λύρα [γι΄ αυτό και
ονομάζονται λυρίδες], κοντά στον
φωτεινότερο αστέρα αυτού του αστερισμού,
τον α-Λύρας ή Βέγας. Η πηγή της βροχής
διαττόντων είναι τα απομεινάρια που
προέρχονται από τον C/1861 G1.
Ναρκισσισμός
– “το απαστράπτον περιτύλιγμα του
κενού” + ΒΙΝΤΕΟ
του
Κων/νου Αθ. Οικονόμου δασκάλου-συγγραφέα
Ο ΜΥΘΟΣ:
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία ο
Νάρκισσος ήταν ένας νεαρός, γιος της
νύμφης Λειριώπης και του ποταμού Κηφισού,
που ήταν τόσο όμορφος ώστε όλες οι νύμφες
να τον θέλουν για σύντροφό τους. Ο
ίδιος όμως ήταν τόσο υπερόπτης και
αλαζών που τις απέρριπτε όλες.
Μεταξύ των ... θυμάτων του ήταν και η
νύμφη Ηχώ η οποία, απελπισμένη
καθώς ήταν με τον έρωτά της, τον καλούσε
συνεχώς έως ότου η φωνή της έσβησεκαι ακούγονταν πλέον μόνο οι τελευταίες
συλλαβές του ονόματός του. Το τραγικό
τέλος του Νάρκισσου όμως είναι αυτό που
κάνει την ιστορία του πολύ ενδιαφέρουσα
και ιδιαίτερα αλληγορική. Μια μέρα,
καθώς περιφερόταν στον ποταμό ο Νάρκισσος
πρόσεξε το είδωλό του στο νερό. Ήταν το
πιο όμορφο πρόσωπο που είχε δει. Έτσι,
ερωτεύτηκε σφοδρά το είδωλό του και
καθόταν με τις ώρες και το θαύμαζε, ενώ
ταυτόχρονα παραπονιόταν που το πρόσωπο
μέσα στο νερό δεν του μιλούσε, παρά μόνο
τον κοιτούσε. Ο Νάρκισσος περνούσε ώρες,
μέρες ολόκληρες μη κάνοντας τίποτα άλλο
παρά το να θαυμάζει την ομορφιά του στο
ποτάμι. Αλλά δυστυχώς αυτό του το πάθος
του κόστισε την ίδια του τη ζωή, γιατί
μια μέρα, στην προσπάθειά του να φιλήσει
αυτό που θεωρούσε πως ήταν νύμφη, έπεσε
στο ποτάμι και πνίγηκε. Αυτός λοιπόν
ήταν ο Νάρκισσος της μυθολογίας ο οποίος
έδωσε -και όχι άδικα- το όνομά του σε μια
σύγχρονη ψυχολογική διαταραχή
προσωπικότητας. Η ιστορία του μας λέει
πολλά για τα χαρακτηριστικά της διαταραχής
αυτής.
ΤΑ
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ:
Α΄ Έντονο αίσθημα υπεροψίας και μεγάλη
ιδέα για τον εαυτό του/της. Β΄ Φαντασιώσεις
απεριόριστης επιτυχίας, δύναμης,
ομορφιάς, εφυϊας, κτλ. Γ΄ Θεωρεί τον
εαυτό του/της ξεχωριστό και μοναδικό
και πιστεύει πως οι μόνοι οι οποίοι
μπορούν να τον/την καταλάβουν είναι
άτομα επίσης ξεχωριστά.Εκδηλώνει
περιφρόνηση για όσους νιώθει πως είναι
κατώτεροι. Δ΄ Απαιτεί τον θαυμασμό
των άλλων. Ε΄ Αναμένει ξεχωριστή
εξυπηρέτηση από τρίτους και απαιτεί
όλοι να συμφωνούν με τις προσδοκίες
του/της.
ΣΤ΄
Είναι άτομο ιδιαίτερα “καπάτσο”,
χειριστικό, το οποίο εκμεταλλεύεται
τους άλλους με κάθε μέσο ώστε να επιτύχει
το σκοπό του. Ζ΄ Αδυνατεί να τα κατανοήσει
τα συναισθήματα των άλλων και γι’ αυτό
αδιαφορεί. Η΄ Είναι πολύ ζηλόφθονος με
τους άλλους και το δικαιολογεί πιστεύοντας
πως και οι άλλοι είναι πολύ ζηλόφθονες
απέναντί του/της. Θ΄ Είναι αλαζόνας και
υπερόπτης απέναντι στους άλλους. Εμφανίζεται
σαν σκληρός ή ασυγκίνητος Ι΄ Θέτει όχι
ρεαλιστικούς (εξωπραγματικούς) στόχους,
ενώ πληγώνεται εύκολα όταν βιώνει
απόρριψη.
Όπως
γίνεται εμφανές, το κύριο χαρακτηριστικό
του ναρκισσιστή είναι η αλαζονεία, το
αίσθημα ανωτερότητας και ότι τα
άτομα αυτά είναι ανίκανα να κατανοήσουν
τα συναισθήματα των άλλων. Μάλιστα δεν
είναι λίγες οι φορές, που θα φτάσουν να
πληγώσουν τους ανθρώπους του περιβάλλοντός
τους μόνο και μόνο για να καταφέρουν να
πετύχουν τον στόχο τους, ή για να
εκδικηθούν κάποιον που φαντασιώνονται
ότι θέλει το κακό τους. Αυτό
όμως που θα πρέπει να καταλάβουμε για
τους ναρκισσιστές είναι πως δεν είναι
ακριβώς εγωιστές, Γιατί ο εγωκεντρικός
ή απλά εγωιστής, είναι ο άνθρωπος ο
οποίος θέλει να έχει όλα τα "φώτα"
πάνω του, δηλαδή να αποτελεί το κύριο
αντικείμενο απασχόλησης από τους
υπόλοιπους ανθρώπους ενώ ο νάρκισσος είναι ερωτευμένος
με την προσωπικότητά του και την ιδέα
που έχει γι' αυτή, παρά με τον ίδιο του
τον εαυτό. Όπως ακριβώς ο μυθικός
Νάρκισσος, έτσι και αυτοί είναι παθολογικά
ερωτευμένοι με το είδωλο στον “καθρέφτη”
τους και θυσιάζουν τα πάντα για να το
διατηρήσουν. Στην πραγματικότητα,
ανήμποροι να δεχτούν τον εαυτό τους ως
έχει, με τα πλεονεκτήματα και τα
μειονεκτήματά του, αναλώνουν όλη τους
την ενέργεια στη διατήρηση του κοινωνικού
τους προφίλ και είναι έτοιμοι να βρουν
εξιλαστήρια θύματα όταν πιστεύουν πως
η εικόνα αυτή έχει αμαυρωθεί με κάποιο
τρόπο. Πολύ συχνά η εφηβεία δείχνει τα
πρώτα σαφή μηνύματα του ναρκισσισμού.
Έτσι έναςνάρκισσος
για παράδειγμα, μη μπορώντας να ανεχτεί
ούτε ένα “β΄”, στην βαθμολογία του,
ακόμη και αν όλα τα υπόλοιπα μαθήματα
τα έχει περάσει με “Άριστα”, θα φροντίσει
να δημιουργήσει μια ολόκληρη θεωρία
συνωμοσίας και έντονης ζηλοφθονίας από
πλευράς του καθηγητή που “τόλμησε” να
μην του βάλει τον μέγιστο δυνατό βαθμό
και μπορεί να γίνει ακόμη και έντονα
εκδικητικός απέναντί του.
ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ
ΕΑΥΤΟ ΤΟΥ:
Ο ναρκισσισμός είναι η διαταραχή
προσωπικότητας όπου το άτομο ασχολείται
υπερβολικά με τον εαυτό του, την εμφάνιση,
τον τρόπο ομιλίας, ακόμα και την γλώσσα
του σώματος και γενικότερα την εικόνα
την οποία δημιουργεί στους άλλους.
Περνάει έτσι πολύ χρόνο της ημέρας
μόνος. Σκοπός βέβαια απ' όλη αυτή την
ασχολία είναι να δημιουργεί θετική
εκτίμηση στους γύρω του και έτσι να τους
ασκεί ένα είδος εξουσίας, όπως τουλάχιστον
πιστεύει. Το υπερβολικό ενδιαφέρον για
τον εαυτό του οδηγεί στην κατάσταση
όπου ερωτεύεται
τον εαυτό του,
θαυμάζεται από τον εαυτό του.
ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΕΡΙΓΥΡΟ:
Βέβαια το ότι ερωτεύεται τον εαυτό του
έχει τις δυσμενείς συνέπειες στο άτομο
να αδυνατεί να δημιουργήσει μια σχέση
αληθινή με κάποιον. Έτσι κυριαρχεί η
μοναξιά που είναι ο κυριότερος παράγοντας
κατάθλιψης. Στις ερωτικές σχέσεις
δυσκολεύεται να αγαπήσει και χρησιμοποιεί
τον σύντροφο συχνά ως μέσο
ανάδειξης. Επιδιώκει
ανθρώπους υψηλής κοινωνικής τάξης και
αλλάζει συνήθως γρήγορα σύντροφο
επιλέγοντας, όπως πάντοτε, με κριτήριο
να κερδίσει την γνώμη των άλλων κάποιον
εξ ίσου σημαντικό άνθρωπο. Στις φιλικές
σχέσεις επιλέγει άτομα υψηλής κοινωνικής
τάξης για να νιώθει και ο ίδιος σημαντικός
τα οποία συνήθως θα τον θαυμάζουν και
θα έχουν δηλαδή θετική εκτίμηση για
αυτόν ώστε να έχει και αυτός για τον
εαυτό του.
ΑΙΤΙΑ
ΝΑΡΚΙΣΣΙΣΜΟΥ: Τα κυριότερα
αίτια εμφάνισης της διαταραχής του
ναρκισσισμού είναι η ηθική μείωση του
νάρκισσου κατόπιν κάποιας κακοποίησης
που υπέστη στην παιδική ή την πρώτη
εφηβική ηλικία και η έλλειψη αγάπης από
τους γύρω του, κυρίως τους γονείς. Τα
παραπάνω δημιουργούν αρχικά έναν αδύναμο
χαρακτήρα ο οποίος θεωρείται το θύμα.
Έτσι ως αντίδραση στα παραπάνω τα οποία
του συνέβησαν, για να αποδείξει ότι
αξίζει, επιδιώκει με κάθε τρόπο να
κατατάσσεται στους μη “κοινούς” θνητούς
αλλά στους ανώτερης κοινωνικής τάξης.
Αντίθετα, αίτιο μπορεί να είναι η
υπερβολική
ανεκτικότητα και υπερεκτίμηση του
παιδιού από τους γονείς ή ο υπερβολικός
θαυμασμός από το περιβάλλον που ποτέ
δεν έχει βάσεις σε αληθινές αποδόσειςΤο
αίτιο του ναρκισσισμού αποτελεί
ψυχολογικό
τραύμα,
γι' αυτό και επιδιώκει να γίνει “κάποιος”
εκδικούμενος γι' αυτά που του συνέβησαν
στη ζωή του.
Έχει αρνητική εικόνα για τον κόσμο γύρω
του.
Στο ασυνείδητο, κατά τους Γιούγκ και
Φρόιντ, επεξηγείται ως κατώτερος που
μεταφράζεται ως χαμηλή αυτοεκτίμηση,
ενώ στη συμπεριφορά του και στις σκέψεις
που ελέγχει ο ίδιος, τη διαφορετικότητά
του την επεξηγεί ως ανωτερότητα
καταφεύγοντας σε ιδέες
μεγαλομανίας
που συχνά αγγίζουν τα όρια της παράνοιας,
ή γενικά σε σκέψεις που τον κάνουν να
θεωρεί τον εαυτό του ανώτερο, διαφορετικό
και μοναδικό. Έτσι εκτοξεύεται
λόγω του εγωκεντρισμού και της μανίας
του για δόξα σε υψηλές θέσεις.
Παραδείγματα γνωστών ναρκίσσων στην
ιστορία είναι η Κλεοπάτρα, ο Αδόλφος
Χίτλερ και ο Μάικλ Τζάκσον.
Η
ΠΙΘΑΝΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ:
Όταν οι συνάνθρωποι δεν αντιμετωπίζουν
τον νάρκισσο με τον συνήθη τρόπο που
εκείνος θέλει, τότε θυμώνει και μπορεί
ακόμη να αλλάξει η εκτίμηση για τον
εαυτό του, ή όταν δεχθεί κριτική, και
μάλιστα δημόσια, τότε συνήθως, χάνοντας
το έδαφος κάτω από τα πόδια του, μπορεί
να φοβηθεί ότι οι άλλοι θα ανακαλύψουν
τον πραγματικό του εαυτό και έτσι θα
χαθεί η θετική εκτίμηση του κόσμου.
Μπορεί, τέλος, χωρίς τη μεσολάβηση
κάποιου συμβάντος να συνειδητοποιήσει
μόνος του ότι δεν είναι αυτό που πίστευε.
Σε και τις τρεις περιπτώσεις το αποτέλεσμα
θα είναι ίδιο: Η μοναξιά που τον πνίγει
μπορεί να τον οδηγήσει σε κατάθλιψη, με
όλα τα συνεπακόλουθά της: κατάχρηση
ουσιών, αλκοολισμό, αυτοκτονικούς
ιδεασμούς ή αυτοκαταστροφική
συμπεριφορά, διατροφικές διαταραχές,
όπως νευρική ανορεξία ή και βουλιμία,
προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις,
προβλήματα στις σπουδές ή τη δουλειά.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ:
Σύμφωνα
με τους ειδικούς, αν
ο νάρκισσος συνειδητοποιήσει ή ήδη
γνωρίζει ότι πάσχει από αυτήν την
διαταραχή, το καλύτερο είναι να απευθυνθεί
σε ψυχολόγο ή ψυχοθεραπευτή. Η θεραπεία
πραγματοποιείται με ψυχοθεραπεία
πριν το άτομο φθάσει στην κατάθλιψη.
ΣΥΜΠΈΡΑΣΜΑ:
Σε
μια εποχή όπου η έλλειψη πίστης στο Θεό,
τα κακά πρότυπα και η έλλειψη αγάπης
υπερισχύουν στις σχέσεις των ανθρώπων,
ο ναρκισσισμός είναι μια αρρώστια που
θα συνεχίζει να μαστίζει ολοένα και
περισσότερο τα μυαλά των ανθρώπων.
Ο
Άγιος Νεος Ιερομάρτυς Ζαχαρίας Μητροπολίτης
Κορίνθου [30.3.1684]
από τον Κων/νο Οικονόμου
“Δέχου
στεφάνους εκ Θεού Ζαχαρία,
Ως Iεράρχης
και αθλητής Kυρίου”.
ΣΤΑ
ΧΡΟΝΙΑ ΤΩΝ ΒΕΝΕΤΟΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ:
Στο ξεκίνημα του λεγομένου 6ου
Τουρκοβενετικού πολέμου (1684–1699),
στη διάρκεια του οποίου η Πελοπόννησος,
η Αίγινα, η Πρέβεζα κι η Λευκάδα άλλαξαν
προσωρινά τύραννο, περνώντας από τη
βαρβαρότητα των Οθωμανών, στη κυριαρχία
της Παπόφιλης “Γαληνοτάτης Δημοκρατίας”,
ένα περιστατικό συγκλόνισε το χριστιανικό
κόσμο της Ορθοδόξου Κορίνθου.
Η Κόρινθος τον 17ο αιώνα
Η
ΣΥΚΟΦΑΝΤΙΑ:
Εκείνη, λοιπόν την εποχή, ο
Επίσκοπος της Ορθοδόξου Εκκλησίας
Κορίνθου, ο Ζαχαρίας, συκοφαντήθηκε
από τους Τούρκους ότι συνεργαζόταν με
τους Ενετούς, κατά την εκστρατεία του
Ενετικού στρατού και στόλου υπό τον
Μοροζίνη στην Νότια παράκτια Ελλάδα,
για την απελευθέρωση των Ελλήνων. Μάλιστα
βρέθηκε και συκοφάντης που έλεγε ότι ο
Επίσκοπος είχε κρυφή αλληλογραφία για
το σκοπό αυτό με τους Λατίνους. Μ’ αυτή
την πρόφαση όρμησε ο βάρβαρος μωαμεθανικός
όχλος στη Μητρόπολη και σαν ανήμερα
θηρία άρπαξαν τον αρχιερέα του Θεού και
σιδηροδέσμιο, δέρνοντας και σπρώχνοντας,
τον έφεραν στον δικαστή.
ΣΥΛΛΗΨΗ
ΚΑΙ ΜΑΡΤΥΡΙΟ:
Ο κριτής, τον προέτρεψε, ως μοναδική
λύση για κείνον, να αρνηθεί τον Χριστό
και να γίνει μωαμεθανός! Ο Ζαχαρίας, με
αηδία άκουσε την πρόταση αυτή του
Οθωμανού μουλά και γι' αυτό βασανίστηκε
φρικτά. Σε μια δεύτερη προσπάθεια των
Τούρκων να “συνετίσουν” τον αρχιερέα,
ο Άγιος Μάρτυς απάντησε: “Να
μη το δώσει ο Άγιος Θεός ν’ αρνηθώ τον
Κύριό μου Ιησού Χριστό, τον αληθινό Θεό.
Πιστεύω Αυτόν Θεό παντοδύναμο και ποιητή
του σύμπαντος κόσμου και για το όνομά
Του το Άγιο είμαι έτοιμος να χύσω και
το αίμα μου”.
Μόλις τ’ άκουσε ο δικαστής διέταξε και
τον έδειραν ξανά σκληρά. Κατόπιν τον
έβαλαν στη φυλακή και τον βασάνιζαν
αλύπητα και απάνθρωπα αλλά δεν μπόρεσαν
να μεταβάλουν τη γνώμη του. Έπειτα βγήκε
και η “ετυμηγορία” των ιθυνόντων της
πόλης. Καταδικάστηκε να καεί ζωντανός
στη φωτιά περιστρεφόμενος σαν πασχάλιος
αμνός!
ΜΙΑ
ΔΩΡΟΔΟΚΙΑ ΛΙΓΟΣΤΕΥΕΙ ΤΟ ΜΑΡΤΥΡΙΟ:
Οι χριστιανοί της Κορίνθου, σαν έμαθαν
την απόφαση των βαρβάρων, προσέφεραν
μεγάλο χρηματικό ποσό στον Τούρκο
έπαρχο, για να μεταβληθεί ο φρικτός
αυτός τρόπος της θανατικής καταδίκης.
Έτσι ο νέος ιερομάρτυρας Ζαχαρίας
αποκεφαλίστηκε στην Κόρινθο, στις 30
Μαρτίου του 1684 μ.Χ. Ήταν η Τρίτη Κυριακή
των Νηστειών, η Κυριακή της Σταυροπροσκύνησης.
ΓΕΝΙΚΕΣ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:
Για τον άγιο Διονύσιο τον Ελεήμονα,
μητροπολίτη Λαρίσης και κτίτορα της
μονής Αγίου Νικολάου Αναπαυσά των
Μετεώρων, δεν διασώζονται αγιολογικά
κείμενα, ακολουθίες, συναξάρια ή βίος,
ούτε σημειώνεται πουθενά ημερομηνία
εορτασμού της μνήμης του. Συνεπώς δεν
έχουμε αναλυτικές πληροφορίες για τη
ζωή και τη δράση του. Εικονίζεται σε
τοιχογραφία του 1627 στο αριστερό κλίτος
του ναού των Αγίων Αναργύρων Τρικάλων,
όπου κατά χρονολογική σειρά από αριστερά
προς τα δεξιά τοιχογραφούνται επτά
«άγιοι αρχιεπίσκοποι Λαρίσης»: ο άγιος
Θωμάς ο Γοριανίτης (1264-1273), ο άγιος
Κυπριανός ο Θαυματουργός (Οκτ. του 1318),
ο άγιος Αντώνιος ο Λογιώτατος και Νέος
Θεολόγος (Ιουν. 1340 – 21 Μαρτ. 1362), ο άγιος
Βησσαρίων ο Πρώην (στα 1489 -90 μετατέθηκε
από την Επισκοπή Δημητριάδος στη
μητρόπολη Λαρίσης), ο άγιος Διονύσιος
ο Ελεήμων, ο άγιος Μάρκος ο Ησυχαστής
(1499 – τέλη 1526 0 αρχές 1527) και ο άγιος
Βησσαρίων του Σωτήρος (πρόκειται για
γνωστό μητροπολίτη Βησσαρίωνα Β’,
ιδρυτή και κτίτορα της μονής του Σωτήρος
των Μεγάλων Πυλών, της γνωστής ως μονής
Δουσίκου, ο οποίος αρχιεράτευσε στη
Λάρισα από Μάρτ. 1527-13 Σεπτ. 1540). Οι επτά
παραπάνω μητροπολίτες, με την ίδια
ακριβώς σειρά, αναφέρονται στον ογκώδη
κώδικα, υπ’ αριθμ. 59 της μονής Δουσίκου
Τρικάλων, που είναι το «βρέβιον»
ή ο «ιερός
κώδιξ» του
μοναστηρίου: Αρχιερείς Λαρισσαίοι πόσοι
αγίασαν. Αναφέρονται επίσης και στον
κώδικα 76 της ίδιας μονής: ''Ιδού σημειώ
τους αγίους αρχιεπισκόπους Λαρίσσης''.
Ο ιερομόναχος της μονής Δουσίκου Χατζή
– Γεράσιμος μας πληροφορεί επιπλέον
ότι οι επτά «άγιοι αρχιεπίσκοποι»
Λαρίσης ήταν τοιχογραφημένοι και στον
παλαιό μητροπολιτικό ναό των Τρικάλων,
του Αγίου Στεφάνου, ο οποίος κάηκε στα
τέλη του περασμένου αιώνα.
Ο
άγιος Διονύσιος ο Ελεήμων στην τοιχογραφία
του ναού των Αγίων Αναργύρων εικονίζεται
πέμπτος στη σειρά, ανάμεσα στους
μητροπολίτες Λαρίσης άγιο Βησσαρίωνα
τον Πρώην και άγιο Μάρκο τον Ησυχαστή.
Εικονίζεται ολόσωμος, ντυμένος με τα
αρχιερατικά του άμφια, σάκκο και ωμοφόριο.
Με το αριστερό του χέρι κρατεί ευαγγέλιο,
ενώ με το δεξιό του ευλογεί. Το κεφάλι
του περιβάλλεται από φωτοστέφανο, όπως
συμβαίνει με όλους τους αγίους της
Εκκλησίας, και τα χαρακτηριστικά του
προσώπου του διαγράφονται έντονα. Η
επιγραφή της τοιχογραφίας (Ο άγιος
Διονύσιος ο Ελεήμων αρχιεπίσκοπος
[λαρίσης]) μαρτυρεί ότι ο μητροπολίτης
αυτός καταξιώθηκε στη συνείδηση του
πιστού ποιμνίου του και συγκαταριθμήθηκε
στην τιμητική χορεία τον τοπικών αγίων
της περιοχής. Ακόμη, η επωνυμία Ελεήμων
που του αποδόθηκε, αποδεικνύει αναντίρρητα
την πλούσια προσφορά του τόσο στο
θρησκευτικό, όσο και στον κοινωνικό
τομέα, ως φιλεύσπλαχνος διάκονος, σε
όσους βρίσκονταν σε χαμηλή κοινωνική
κατάσταση και ως παρηγορητής σε εκείνους
που έπασχαν.
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΑ
ΟΡΙΑ: Με βάση τη χρονολογική σειρά των
παραπάνω επτά αγίων μητροπολιτών της
Λάρισας, η αρχιερατεία του αγίου Διονυσίου
του Ελεήμονος, πρέπει να τοποθετηθεί
μετά το 1489/90 και πριν το 1499 και οπωσδήποτε
θα ήταν μικρής διάρκειας. Γύρω στα 1499
παραιτήθηκε από το αξίωμά του και τη
θέση του κατέλαβε ο άγιος Μάρκος ο
Ησυχαστής. Μετά την παραίτησή του
αποσύρθηκε και μόνασε στη μονή Αγίου
Νικολάου Αναπαυσά, της οποία υπήρξε και
ο νεότερος κτίτορας. Σύμφωνα με την
κτιτορική επιγραφή, που βρίσκεται πάνω
από την είσοδο του νάρθηκα προς τον
κύριον ναόν, κατά την πρώτη δεκαετία
του ιστ’ αιώνα, μαζί με τον έξαρχο Σταγών
ιερομόναχο Νικάνορα (†1521-22) ανήγειραν
από τα θεμέλιά του το σημερινό καθολικό
του Αγίου Νικολάου. Η επιγραφή γραμμένη
στις 12 Οκτωβρίου του 1527, αμέσως μετά την
αποπεράτωση της αγιογράφησης του
καθολικού της μονής από τον περίφημο
Κρητικό ζωγράφο Θεοφάνη Στρελίτζα-Μπαθά
αναφέρει: † ΑΝΙΓΕΡΘΗ ΕΚ ΒΑΘΡΩΝ Ο ΘΕΙΩΣ
Κ(ΑΙ) ΠανΣΕΠΤΩΣ ΝΑΩΣ ΤΟΥ ΕΝΑΓΙΗΣ ΠΑΤΡΟΣ
ΕΙΜΩΝ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΠΑΝΙΕΡΟΤΑΤΟΥ
ΜΙΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΛΑΡΙΣΗΣ ΚΗΡ ΔΙΟΝΙΣΙΟΥ
Κ(ΑΙ) ΤΟΥ ΩΣΕΙΩΤ)Α)ΤΟΥ ΕΝ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΕ(Ι)Σ
ΚΗΡ ΝΙΚΑΝΩΡΟΨ Κ(ΑΙ) ΕΞΑΡΧΟΥ ΣΑΓΩΝ Κ(ΑΙ)
Τ(ΩΝ) ΕΥΡΙΣΚΟΜΕΝΩΝ ΑΔΕΛΦΩΝ ΕΙΣΩΡΙΘΗ ΔΕ
Κ(ΑΙ) ΔΙΑ ΕΞΟΔΟΥ ΤΟΥ ΕΥΤΕΛΟΥΣ (Κ)ΥΠΡΙΑΝΟΥ
ΙΕΡΟΔΙΑΚΩΝΟΥ ΕΤ(ΟΥΣ), ζωλς’ (7036=1527) ΜΗΝΙ
ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ΙΒ ΕΝ ΙΝ(ΔΙΚΤΙΩΝΙ) Α’ ΧΕΙΡ
ΘΕΟΦΑΝΗ Μ(ΟΝΑ)Χ(ΟΥ) ΤΟΥ ΕΝ ΤΗ ΚΡΙΤΗ
ΣΠΕΛΗΤΖΑΣ. Στο νότιο άκρο του δυτικού
τοίχου του νάρθηκα της μονής αυτής,
ανάμεσα στην ένθρονη και βρεφοκρατούσα
Παναγία και στον όσιο Αθανάσιο το
Μετεωρίτη, εικονίζεται ο άγιος Διονύσιος
ο Ελεήμων, ολόσωμος με το μοναχική του
περιβολή σε στάση δέησης. Η παράσταση
φέρνει την επιγραφή: ΔΕΗΣΙΣ ΤΟΥ ΔΟΥΛΟΥ
ΤΟΥ Θ(ΕΟ)Υ ΔΙΟΝΙΣΙΟΥ ΑΡΧΙΕΡΕΟΣ. Τα
χαρακτηριστικά του προσώπου παρομοιάζουν
με εκείνα της τοιχογραφίας του ναού των
Αγίων Αναργύρων Τρικάλων, η οποία ως
μεταγενέστερη πρέπει να στηρίχθηκε
στην προσωπογραφική παράσταση της
μετεωρίτικης μονής.
ΚΑΙ
ΝΕΑ ΙΣΤΟΡΗΣΗ:
Ωραιότατη ιστόρηση του αγίου Διονυσίου
του Ελεήμονος έγινε πρόσφατα (1995) στο
καθολικό της ιεράς μονής Αγίου Στεφάνου
Μετέωρων, στην αριστερή παραστάδα της
θύρας του κυρίως ναού: «δια
χειρός Βλασίου Τσοτσώνη». Επίσης,
ο ίδιος αγιογράφος στον ναό της Κοιμήσεως
της Θεοτόκου Αγίας Τριάδος Μετεώρων,
ανάμεσα στους άλλους μετεωρίτες κτήτορες,
έχει ιστορήσει (1994) και τον όσιο Διονύσιο,
τον κτήτορα του Αναπαυσά.
ΜΝΕΙΕΣ
ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ:
Ο άγιος Διονύσιος ο Ελεήμων μνημονεύεται
σε γράμμα του Νοεμβρίου του 1541 του
μητροπολίτου Λαρίσης Νεοφύτου Α’, με
το οποίο επικυρώνει τις ελευθερίες και
τα προνόμια της μονής Μεταμορφώσεως
των Μετεώρων. Στο γράμμα του ο μητροπολίτης
Νεόφυτος Α αναφέρεται και σε προκατόχους
του μητροπολίτες, που μάλλον είχε και
ο ίδιος γνωρίσει: «…
κ(αι) εκ των αοιδίμων Π(ατέ)ρων μου
εγνώρισα του τε κυρ Διονυσίου και Μάρκου,
ότι αδέσποτος και ακαταδούλωτος υπάρχει
η τοιαυτή μονή…». Το
έγγραφο αυτό επιβεβαιώνει αναμφισβήτητα
ότι ο αναγραφόμενος εδώ Διονύσιος ήταν
ο άγιος Διονύσιος ο Ελεήμονας και ότι
κατείχε το μητροπολιτικό θρόνο της
Λάρισας αμέσως πριν τον Μάρκο τον
Ησυχαστή, αφού αναγράφεται πρώτο το
όνομά του και ακολουθεί του Μάρκου.
Επίσης ο Λαρίσης Διονύσιος μνημονεύεται
πολλές φορές στο «Σύγγραμμα
Ιστορικόν» ή «Χρονικόν των Μετεώρων»,
το οποίο πρέπει να γράφτηκε λίγο μετά
το 1529. Σύμφωνα λοιπόν με το κείμενο αυτό
ο άγιος Διονύσιος ήταν εκείνος, που
πρώτος έδωσε τον τίτλο του ηγουμένου
στον «πατέρα» της μονής Μεταμορφώσεως
του Μετέωρου, ιερομόναχο Ιωάσαφ, [όχι
τον ομώνυμο κτήτορα της μονής βασιλέα
Ιωάννη Ούρεση Παλαιολόγο Ιωάσαφ] και
κατόπιν τον χειροτόνησε επίσκοπο
Φαναρίου. Το σχετικό χωρίο αναφέρει:
εύρομεν
δε και αγίαν εικόνα ούσαν υπογεγραμμένην
«Δέησις του δούλου του Θεού Σεραπίωνος
μοναχού, του τέκτονος και καθηγουμένου
της μονής του Παντοκράτορος Χριστού
του αληθινού Θεού ημών, επί έτους
1425-26». Και τούτω τω μοναχώ ουκ ασκόπως
το της ηγουμενίας επεκλήτο όνομα, αλλ’
από της του τόπου τάξεως ωνομάζετο,
καθώς αυτή η τάξις επεκράτησεν εως εις
τον καιρόν του κυρ Ακακίου, ον και
εθεασάμεθα. Εις τον αυτόν καιρόν εποίησεν
ο εν ιερομονάχοις κυρ Ιωάσαφ χρόνους
ιζ’, διέπων και αυτός κατά την έκπαλαι
συνήθειαν ως πατήρ του Μετεώρου. Ο δε
κυρ Διονύσιος ο Λαρίσσης ετίμησεν εις
την ηγουμενίαν του Μετεώρου τον Ιωάσαφ
τούτον και εσύστερον εποίησεν επίσκοπον
Φαναρίου. Από αυτού και έως του νυν
επέρασαν χρόνοι μ’ και ηγούμενοι ε’.
άξιον δεν ιδείν πώς εν έτοις μ’ χρόνοις
ηγούμενοι ε’ εγένοντο και ρ’ χρόνων
παρωχηκότων πρότερον, ουδείς όνομα
ηγουμένου εκέκτητο ουδέ εις το Μετέωρον
ουδέ εις άλλην μονήν, ότι δηλονότι
παρεκτός του Πρώτου της Σκήτεως του εν
Δουπιάνη ουδείς άλλος ηγούμενος ωνομάζετο
εν ταις Μετεώροις μοναίς απάσαις ούτω
γαρ τη συνήθεια επεκράτει ότι ο Πρώτος
της Σκήτεως έχει και της ηγουμενίας
όνομα».
Από τότε που ο Λαρίσης Διονύσιος
χειροθέτησε ηγούμενο του Μετεώρου τον
ιερομόναχο Ιωάσαφ και στη συνέχεια τον
χειροτόνησε επίσκοπο Φαναρίου μέχρι
τότε που συντάχθηκε το κείμενο αυτό,
σύμφωνα με το παραπάνω απόσπασμα είχαν
περάσει μ’ (-40) χρόνια. Με δεδομένο ότι
το «Σύγγραμμα
Ιστορικόν» γράφτηκε
λίγο μετά το έτος 1529, αφαιρώντας τα 40
αυτά χρόνια, φθάνουμε στη δεκαετία 1490-1500, δηλαδή στη δεκαετία που μητροπολίτης
Λαρίσης ήταν ο Άγιος Διονύσιος ο Ελεήμων.
Σύμφωνα
με άλλα χωρία του «Συγγράμματος
Ιστορικού»,
ο Λαρίσης άγιος Διονύσιος και κτήτωρ
της μονής του Αγίου Νικολάου του Αναπαυσά,
όταν κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής
του εγκαταβίωσε εκεί ως μοναχός,
παραχώρησε μέρος από τη γη της στη μονή
του Μεγάλου Μετεώρου. Μόνον αυτός ο
Διονύσιος ως κτήτωρ της μονής θα μπορούσε
να προβεί σε μια τέτοια ενέργεια.
Σημειωτέον ότι ακόμη και σήμερα η ιερά
μονή Μεγάλου Μετεώρου έχει υπό την
κατοχή της έναντι του αγίου Νικολάου
Αναπαυσά ένα μεγάλο αγρόκτημα.
Η
ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ:
Αυτές
τις λίγες πληροφορίες έχουμε γύρω από
τη ζωή και τη δράση του μητροπολίτου
Λαρίσης Αγίου Διονυσίου του Ελεήμονος.
Μετά από μια βραχύχρονη παραμονή στο
μητροπολιτικό θρόνο της Λάρισας, τα
τελευταία χρόνια της ζωής του, όπως
προαναφέρθηκε, τα έζησε ως μοναχός στο
μοναστήρι του Αγίου Νικολάου του
Αναπαυσά. Σύμφωνα με όσα αναγράφονται
στο φ. 41β του κώδικα 650της Εθνικής
Βιβλιοθήκης της Ελλάδος, πέθανε στις
28 Μαρτίου του 1510, τη Μεγάλη Πέμπτη:
«†εκοιμήθη ο πανιερώτ(α)τ(ος)
μ(ητ)ροπολίτ(ης) λαρίσσης, κυρ διονύσιος,
εν έτει ζιη’ (7018=1510), μην μαρτ(ιος), κη’
ημέρα Εη (=Πέμπτη) ήτις και τυχών η αυτ(η)
Εη (=Πέμπτη) αγία κ(αι) μ(ε)γάλη, εν η τα
σ(ωτη)ρια πάθη του κ(υριο)υ ημ(ων) ι(ησο)υ
Χ(ριστο)υ επιτελούμ(εν) ωρα Γη τ(ης)
νυκτός».
Η
ίδια αναφορά, ημιτελής όμως, έχει
αντιγραφεί και στον κώδικα 457 της μονής
Μεταμορφώσεως των Μετεώρων.
Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου Άγιος
Γρηγόριος ο Παλαμάς και ΒΙΝΤΕΟ-ΑUDIOBOOK από τον Άγιο Νικόλαο Καβάσιλα
1. O
ψαλμωδός προφήτης, απαριθμώντας τα
είδη της δημιουργίας και καθορώντας
την αποτεθειμένη σ' αυτά σοφία του Θεού,
γεμάτος θαυμασμό ολόκληρος, εκεί που
έγραφε ανεφώνησε· «πόσο μεγαλοπρεπή
είναι τα έργα σου, Κύριε, όλα τα έπλασες
με σοφία!». Σ' εμένα τώρα, που
επιχειρώ να εξαγγείλω κατά δύναμι την
σαρκική επιφάνεια του Λόγου που έκτισε
τα πάντα, ποιος λόγος θα μου αρκέση για
εξύμνησι; Εάν πραγματικά τα όντα είναι
γεμάτα θαύμα και το ότι αυτά προήλθαν
στην ύπαρξι από μη όντα είναι θείο και
πολυύμνητο, πόσο θαυμασιώτερο και
θειότερο είναι και πόσο αναγκαιότερο
είναι να υμνήται από μας το να γίνη
κάποιο από τα όντα θεός, και όχι απλώς
θεός, αλλά ο όντως ων Θεός, και μάλιστα
η φύσις μας που δεν μπόρεσε ή δεν θέλησε
ούτε τον χαρακτήρα κατά τον οποιίο
έγινε να φυλάξη και γι' αυτό δικαίως
απωθήθηκε στα κατώτατα μέρη της γης;
Διότι τόσο μεγάλο και θείο, τόσο απόρρητο
και ακατανόητο είναι το ότι η φύσις μας
έγινε ομόθεος και ότι δι' αυτής μας
εχαρίσθηκε η επάνοδος στο καλύτερο
ώστε τούτο και στους αγίους αγγέλους
και στους ανθρώπους, ακόμη και στους
προφήτες, αν και αυτοί βλέπουν δια
Πνεύματος, να μένη στην πραγματικότητα
ανεπίγνωστο, μυστήριο που είναι κρυμμένο
από τον αιώνα. Και γιατί αναφέρω μόνο
πριν πραγματοποιηθή; Διότι και όταν
έγινε, πάλι μένει μυστήριο, όχι βέβαια
ότι έγινε αλλά πώς έγινε· μυστήριο
πιστευόμενο αλλά μη γινωσκόμενο,
προσκυνούμενο, αλλά μη πολυπραγμονούμενο,
προσκυνούμενο δε και πιστευόμενο διά
μόνου του Πνεύματος· «διότι κανείς δεν
μπορεί να ειπή Κύριον Ιησού, παρά στο
άγιο Πνεύμα», και το Πνεύμα είναι αυτό
διά του οποίου προσκυνούμε και διά του
οποίου προσευχόμαστε, λέγει ο
απόστολος.
2. Ότι
δε το μυστήριο τούτο είναι ακατανόητο,
όχι μόνο στους ανθρώπους, αλλά και στους
αγγέλους και τους αρχαγγέλους, αποδεικνύει
σαφώς και το γεγονός που εορτάζεται
από εμάς σήμερα. Ο αρχάγγελος ευαγγελίσθηκε
στην Παρθένο τη σύλληψι· όταν δε αυτή
αναζητούσε τον τρόπο κι είπε προς αυτόν,
«πώς θα μου συμβή τούτο, αφού δεν γνωρίζω
άνδρα;», μη μπορώντας να ερμηνεύση τον
τρόπο κατά κανένα τρόπο ο αρχάγγελος,
κατέφυγε και αυτός προς τον Θεό, λέγοντας
«Πνεύμα άγιο θα έλθη σ' εσέ και δύναμις
Υψίστου θα σε επισκιάση». Όπως δηλαδή,
αν κανείς ερωτούσε τον Μωυσή, πώς
κατασκευάζεται από γη άνθρωπος, πώς
από χώμα προέρχονται οστά και νεύρα
και σάρκα, πώς αισθητήρια από αναίσθητη
ύλη, πώς πάλι άνθρωπος από την αδαμιαία
πλευρά, πώς το οστούν διαπλώθηκε και
διαιρέθηκε, ενώθηκε και συνδέθηκε, πώς
από το οστούν προήλθαν σπλάγχνα και
χυμοί διάφοροι και όλα τα άλλα; Όπως
λοιπόν, αν κάποιος ερωτούσε αυτά τον
Μωυσή, δεν θα έλεγε τίποτε περισσότερο
πλην του ότι ο Θεός είναι που έλαβε χώμα
από τη γη και έπλασε τον Αδάμ, και μια
από τις πλευρές του Αδάμ και κατασκεύασε
την Εύα, ώστε θα έλεγε μεν ποιος είναι
ο κτίστης, αλλά τον τρόπο κατά τον οποίο
έγιναν εκείνα δεν θα τον έλεγε· έτσι
και ο Γαβριήλ, ότι τον άσπορο τόκο θα
κατασκευάσουν το άγιο Πνεύμα και η
δύναμις του Υψίστου, το είπε, το πώς
όμως, δεν το είπε. Αν μάλιστα, όταν
εμνημόνευσε προηγουμένως την Ελισάβετ,
ότι συνέλαβε σε γηρατειά ενώ ήταν
στείρα, δεν είχε να ειπή τίποτε παραπάνω
πλην του ότι δεν είναι τίποτε αδύνατο
για τον Θεό, πώς θα μπορούσε να ειπή τον
τρόπο στην περίπτωσι αυτής που συνέλαβε
κι εγέννησε παρθενικά;
3. Έχει
όμως και κάτι περισσότερο το λεγόμενο
από τον αρχάγγελο προς την Παρθένο, που
ενέχει μεγαλύτερο μυστήριο· «θα έλθη»,
λέγει, «άγιο Πνεύμα σ' εσέ και δύναμις
Υψίστου θα σ' επισκιάση». Γιατί; Διότι
και το γεννώμενο δεν είναι προφήτης
ούτε απλώς άνθρωπος, όπως ο Αδάμ, αλλά
θα ονομασθή υιός του Υψίστου, σωτήρ και
λυτρωτής του ανθρωπίνου γένους και
βασιλεύς αιώνιος. Όπως τους λίθους που
εξέπεσαν από κορυφή όρους και κινούνται
έως το τέλος της υπωρείας τους διαδέχονται
πολλοί κρημνοί, έτσι κι εμάς, αφού
εξεπέσαμε από τη θεία εντολή στον
παράδεισο κατεβήκαμε έως τον άδη, πολλά
δεινά μας ευρήκαν διαδοχικά. Διότι δεν
είναι μόνο η γη που ανέπτυξε αγκάθια
και τριβόλια αισθητά, κατά την κατάρα
προς τον προπάτορα, αλλά εσπαρθήκαμε
κι εμείς με τα πολυειδή αγκάθια των
πονηρών παθών και τα φοβερά τριβόλια
της αμαρτίας. Και δεν έλαβε το γένος
μας εκείνη μόνο τη λύπη την οποία
εκληροδότησε η προμήτωρ διά της προς
αυτήν κατάρας, που την κατεδίκασε να
γεννά με λύπη, αλλά και όλος ο βίος μας
έγινε σχεδόν οδύνη και λύπη.
4. Ο
Θεός όμως που μας έπλασε από ευσπλαγχνία
επέβλεψε προς εμάς φιλανθρώπως και
αφού έκλινε τους ουρανούς κατέβηκε και
παίρνοντας από την αγία Παρθένο τη φύσι
μας την ανακαίνισε και την επανέφερε,
μάλλον δε την ανεβίβασε σε θείο και
ουράνιο ύψος. Θέλοντας λοιπόν να
πραγματοποιήση αυτό, μάλλον δε να φέρη
σε πέρας την προαιώνια βουλή του σήμερα,
στέλλει τον αρχάγγελο Γαβριήλ, όπως
λέγει ο ευαγγελιστής Λουκάς, «στη
Ναζαρέτ προς Παρθένο μνηστευμένη με
άνδρα, του οποίου το όνομα ήταν Ιωσήφ,
από το γένος και την πατριά του Δαβίδ,
και το όνομα της Παρθένου ήταν
Μαριάμ».
5. Στέλλει
λοιπόν ο Θεός τον αρχάγγελο προς Παρθένο
και την καθιστά μητέρα του με μόνη την
προσφώνησι αν και μένει παρθένος, επειδή
βέβαια, αν συλλαμβανόταν από σπέρμα,
δεν θα ήταν νέος άνθρωπος ούτε θα ήταν
άναμάρτητος και σωτήρ των αμαρτωλών
διότι η κίνησις της σαρκός για γέννησι,
αφού μένει ανυπότακτη προς τον νου που
είναι ταγμένος να ηγεμονεύη των
λειτουργιών μας, δεν ευρίσκεται εντελώς
έξω από την αμαρτία. Γι' αυτό και ο Δαβίδ
έλεγε, «με ανομίες συνελήφθηκα και με
αμαρτίες μ' εκυοφόρησε η μητέρα μου».
Εάν λοιπόν η σύλληψις του Θεού ήταν από
σπέρμα, δεν θα ήταν νέος άνθρωπος ούτε
αρχηγός της νέας και μη παλαιουμένης
καθόλου ζωής. Αν ήταν της παλαιάς μερίδος
και κληρονόμος εκείνου του πταίσματος,
δεν θα μπορούσε να φέρη στον εαυτό του
το πλήρωμα της άφθαρτης θεότητος και
να κάμη την σάρκα του ανεξάντλητη
αγιασμού, ώστε και των προπατόρων
εκείνων ν' αποπλύνη τον μολυσμό με
περίσσεια δυνάμεως και στους επιγόνους
όλους να επαρκή γι' αγιασμό. Γι' αυτό
δεν ήλθε άγγελος ούτε άνθρωπος, αλλ' ο
ίδιος ο Κύριος ήλθε και μας έσωσε, που
συνελήφθηκε και εσαρκώθηκε σε μήτρα
Παρθένου κι έμεινε αναλλοιώτως
Θεός.
6. Έπρεπε
δε να έχη και μάρτυρα της άσπορης
συλλήψεως την Παρθένο και συνεργό σε
όσα επρόκειτο να τελεσθούν κατ' οικονομία.
Ποια είναι αυτά; Η άνοδος στη Βηθλεέμ,
όπου θα ετελείτο και ο εξαγγελλόμενος
και δοξαζόμενος τοκετός· η προσέλευσις
στο ιερό, όπου το βρέφος μαρτυρείται
Κύριος ζωής και θανάτου από τον Συμεών
και την Άννα· η φυγή στην Αίγυπτο εμπρός
στον Ηρώδη και η επάνοδος από την Αίγυπτο
κατά τις ιερές προφητείες και τα άλλα
που δεν είναι εύκολο τώρα να απαριθμήσω.
Γι' αυτά παρελήφθηκε ως μνηστήρ ο Ιωσήφ
και εστάλθηκε ο άγγελος σε παρθένο
μνηστευμένη με άνδρα ονομαζόμενο Ιωσήφ.
Την δε φράσι «από τον οίκο και την πατριά
του Δαβίδ» θα την εννοήσης και για τους
δύο· διότι τόσο η Παρθένος όσο και ο
Ιωσήφ ανέφεραν την γενεά τους στον
Δαβίδ.
7. Και
το όνομα, λέγει, της Παρθένου ήταν
Μαριάμ, που ερμηνεύεται Κυρία. Τούτο
δεικνύει και το αξίωμα της Παρθένου
και το βέβαιο της παρθενίας, και το
αλλοιώτικο και προσεκτικό και κατά
κάποιον τρόπο παναμώμητο του βίου της·
διότι, επειδή ήταν κυρίως παρθένος
φερωνύμως, είχε την πλήρη κατοχή της
αγνείας, όντας παρθένος και στο σώμα
και στην ψυχή, και κατέχοντας τις ψυχικές
δυνάμεις και όλες τις αισθήσεις του
σώματος υπεράνω κάθε μολυσμού, και
μάλιστα τόσο κυρίως και βεβαίως και
εγκύρως και καθ' όλα ιερώς όλον τον
χρόνο, όπως η κλεισμένη πύλη διατηρεί
τους θησαυρούς και το σφραγισμένο
βιβλίο διατηρεί τα γραπτά ανέγγικτα
από τους οφθαλμούς· διότι περί αυτής
έχει γραφή, τούτο είναι το σφραγισμένο
βιβλίο και αυτή η πύλη θα είναι κλεισμένη,
και κανείς δεν πρόκειται να περάση από
αυτήν.
8. Αλλά
και με άλλον τρόπο πάλι είναι Κυρία η
Παναγία κατ' αξία, ως δεσπόζουσα των
όλων, επειδή συνέλαβε σε παρθενία κι
εγέννησε θείως τον κατά φύσι δεσπότη
του παντός. Επίσης βέβαια είναι Κυρία
όχι μόνο ως ελευθέρα από δουλεία και
μέτοχος θείας κυριότητος, αλλά και ως
πηγή και ρίζα της ελευθερίας του γένους,
και μάλιστα μετά την απόρρητη και
χαρμόσυνη γέννα. Διότι αυτή που συζεύχθηκε
με άνδρα είναι μάλλον κυριευμένη παρά
κυρία, και μάλιστα μετά την περίλυπη
και οδυνηρή γέννα, κατά την αρά εκείνη
προς την Εύα, «θα γεννήσης τέκνα με
λύπη, θα εξαρτάσαι από τον άνδρα σου
και αυτός θα σε αυθεντεύη»· για να
ελευθερώση από αυτήν την αρά το ανθρώπινο
γένος η παρθενομήτωρ, λαμβάνει την χαρά
και την ευλογία δια του αγγέλου· διότι
ο άγγελος, λέγει, αφού εισήλθε είπε προς
την Παρθένο, «Χαίρε κεχαριτωμένη, ο
Κύριος είναι μαζί σου, είσαι ευλογημένη
ανάμεσα στις γυναίκες»· Ο αρχάγγελος
δεν της προαγγέλλει το μέλλον λέγοντας,
ο Κύριος είναι μαζί σου, αλλά εξαγγέλλει
ό,τι έβλεπε τότε αοράτως να τελήται.
Και αντιλαμβανόμενος ότι αυτή είναι
τόπος θείων και ανθρωπίνων χαρισμάτων
και στολισμένη με όλα τα χαρίσματα του
θείου Πνεύματος, κυριολεκτικώς την
αναγόρευσε κεχαριτωμένη, βλέποντας δε
ότι ήδη έλαβε ένοικο αυτόν στον οποίο
ευρίσκονται οι θησαυροί όλων τούτων
και προορώντας την ανώδυνη κυοφορία
και την γέννα που θα εγινόταν χωρίς
ωδίνες, της απηύθυνε το «χαίρειν» κι
εβεβαίωσε ότι είναι η μόνη ευλογημένη
και ευλόγως δοξασμένη ανάμεσα στις
γυναίκες· διότι κατά την υπερβολή της
δόξας της θεομήτορος Παρθένου δεν
υπάρχει άλλη δοξασμένη, κι αν
εδοξάσθηκε.
9. Αλλά
η Παρθένος, καθώς είδε κι εφοβήθηκε
μήπως είναι κάποιος απατηλός άγγελος,
που παραπλανά τις απερίσκεπτες κατά
το παράδειγμα της Εύας, δεν έδέχθηκε
ανεξετάστως τον χαιρετισμό· και μη
γνωρίζοντας ακόμη καθαρώς τον σύνδεσμο
προς τον Θεό που ευαγγελιζόταν αυτός,
εταράχθηκε, λέγει, με τον λόγο του,
επιμένοντας σταθερά στην παρθενία,
«και διαλογιζόταν τι είδους ασπασμός
είναι αυτός»· Γι' αυτό ο αρχάγγελος
διαλύει αμέσως τον θεοφιλή φόβο της
χαριτωμένης Παρθένου, λέγοντάς της·
«μη φοβήσαι, Μαρία· διότι επέτυχες την
χάρι του Θεού». Ποια χάρι; Αυτή που είναι
δυνατή μόνο σ' αυτόν που δύναται τα
αδύνατα και εφυλάχθηκε προ των αιώνων
σε σένα μόνη. «Ιδού θα συλλάβης τέκνο».
Ακούοντας δε σύλληψι, λέγει, μη σκεφθής
καμμιά αφαίρεσι της παρθενίας, μη
στενοχωρήσαι και μη ταράσσεσαι γι'
αυτό· διότι τούτο το «ιδού θα συλλάβης»,
λεγόμενο τότε προς αυτήν που ήταν
παρθένος, υπεδείκνυε πλέον τη σύλληψι
ως συνοδοιπόρο με την παρθενία.
10. «Ιδού
λοιπόν θα συλλάβης και θα γεννήσης
υιόν»· δηλαδή παραμένοντας όπως είσαι
σήμερα και διατηρώντας ανέπαφη την
παρθενία σου, θα συλλάβης έμβρυο και
θα γεννήσης τον υιόν του Υψίστου. Τούτο
προβλέποντας και ο Ησαΐας πριν από
πολλά χρόνια, έλεγε, «ιδού η Παρθένος
θα κυοφορήση και θα γεννήση υιόν», και
«προσήλθα προς την προφήτιδα. Πώς λοιπόν
ο προφήτης προσήλθε προς την προφήτιδα;
Όπως τώρα ο αρχάγγελος προς αυτήν διότι
αυτό που είδε τώρα αυτός, τούτο προείδε
και προείπε εκείνος. Ότι δε η Παρθένος
ήταν προφήτις, που είχε προφητική χάρι,
θα το δείξη στον θέλοντα η ωδή της που
περιέχεται στο ευαγγέλιο.
11. Προσήλθε
λοιπόν, λέγει, ο Ησαΐας προς την προφήτιδα,
ασφαλώς με το προβλεπτικό πνεύμα και
συνέλαβε τέκνο, πριν έλθη ο πόνος των
ωδίνων, εξέφυγε και εγέννησε αρσενικό
τέκνο· ο δε αρχάγγελος λέγει τώρα προς
αυτήν, «θα γεννήσης υιόν και θα τον
ονομάσης Ιησούν, που ερμηνεύεται Σωτήρ·
θα είναι δε μέγας». Είπε λοιπόν πάλι ο
Ησαΐας, «θαυμαστός σύμβουλος, Θεός
ισχυρός, εξουσιαστής, άρχων ειρήνης,
πατήρ του μέλλοντος αιώνος». Ομοίως με
αυτόν τώρα λέγει και ο αρχάγγελος,
«αυτός θα είναι μέγας και θα ονομασθή
υιός Υψίστου» (πώς δε δεν είπε, είναι
μέγας και υιός Υψίστου, αλλά θα είναι
και θα ονομασθη; Τούτο συμβαίνει διότι
ωμιλούσε περί του ανθρωπίνου προσλήμματος
του Χριστού), ενώ συγχρόνως δηλώνει ότι
και θα γνωσθή σε όλους και από αυτούς
θα κηρυχθή ότι είναι τέτοιας λογής,
ώστε ύστερα να μπορή και ο Παύλος να
λέγη, «ο Θεός εφανερώθηκε σε σάρκα,
εκηρύχθηκε στα έθνη, επιστεύθηκε στον
κόσμο». Αλλά λέγει επίσης, «θα του δώση
ο Κύριος τον θρόνο του πατρός του Δαβίδ,
και θα βασιλεύση στο γένος του Ιακώβ
επί αιώνες και της βασιλείας του δεν
θα υπάρξη τέλος»· αυτός δε, του οποίου
η βασιλεία ως αιωνία δεν έχει τέλος,
είναι ο ίδιος ο Θεός. Αλλ' αυτός έχει
και πατέρα τον Δαβίδ, επομένως είναι ο
ίδιος και άνθρωπος, ώστε αυτός που θα
γεννηθή να είναι συγχρόνως Θεός και
άνθρωπος, υιός ανθρώπου και υιός Θεού,
που ως άνθρωπος λαμβάνει την αδιάδοχη
βασιλεία από το Θεό Πατέρα, όπως είδε
και προεξήγγειλε ο Δανιήλ· «παρατηρούσα»,
λέγει, «έως ότου ετοποθετήθηκαν θρόνοι
κι εκάθησε ο Παλαιός των ημερών και
ιδού κάποιος ως υιός ανθρώπου ερχόταν
επάνω στις νεφέλες του ουρανού και
έφθασε μέχρι των Παλαιού των ημερών,
κι εδόθηκε σ' αυτόν η τιμή και η εξουσία·
και η βασιλεία του είναι βασιλεία
αιώνιος και δεν θα δοθή σε άλλον
βασιλέα».
12. Θα
καθήση δε στον θρόνο του Δαβίδ και θα
βασιλεύση στο γένος του Ιακώβ· επειδή
βέβαια ο μεν Ιακώβ είναι πατριάρχης
όλων των θεοσεβών, ο δε Δαβίδ είναι ο
πρώτος από όλους που εβασίλευσε θεοσεβώς
μαζί και θεαρέστως σε τόπο του Χριστού,
ο οποίος συνήνωσε σε μια αρχή ουράνια
και αιώνια την πατριαρχία και την
βασιλεία. Η δε χαριτωμένη Παρθένος,
μόλις ήκουσε από τον αρχάγγελο τα τόσο
εξαίσια και θεία λόγια, ότι ο Κύριος
είναι μαζί σου, και ιδού θα συλλάβης
και θα γεννήσης υιό, λέγει, «πώς θα μου
συμβή τούτο; Διότι δεν έχω σχέσεις με
άνδρα». Διότι αν και μου μεταφέρεις
πολύ πνευματικό και ανώτερο σαρκικών
παθών μήνυμα, από το άλλο μέρος μου
αναφέρεις σύλληψι στην γαστέρα και
κυοφορία και τοκετό, προσθέτεις δε για
τη σύλληψι και το ιδού· πώς λοιπόν θα
μου συμβή τούτο; Διότι, λέγει, δεν έχω
σχέσεις με άνδρα. ==========
13. Λέγει
δε τούτο η Παρθένος, όχι από απιστία,
αλλ' επειδή εζητούσε να μάθη κατά το
δυνατό πώς έχει το πράγμα· γι' αυτό και
ο αρχάγγελος λέγει προς αυτή, «Πνεύμα
άγιο θα έλθη σ' εσένα και δύναμις του
Υψίστου θα σ' επισκιάση· γι' αυτό και
το άγιο που θα γεννηθή θα ονομασθή Υιός
Θεού». Αγία βέβαια είσαι εσύ, λέγει, και
χαριτωμένη, Παρθένε· Πνεύμα δε πάλι
άγιο θα έλθη σ' εσένα, που θα ετοιμάση
και καταρτίση την θεουργία μέσα σου με
υψηλότερα προσθήκη αγιασμού· και θα
σε επισκιάση δύναμις Υψίστου, η οποία
συγχρόνως θα σε ενδυμαμώνη και δια της
επισκιάσεως σ' εσένα και της συνάφειας
με τον εαυτό της θα μορφώνη την
ανθρωπότητα, ώστε το γεννώμενο να είναι
άγιο, Υιός Θεού και δύναμις Υψίστου
μορφωμένη κατά άνθρωπο. Διότι εξ άλλου
ιδού και η Ελισάβετ η συγγενής σου, που
επέρασε όλον τον βίο της στείρα, τώρα
με την βούλησι του Θεού σε γηρατειά
παραδόξως κυοφορεί, διότι κανένα πράγμα
δεν είναι αδύνατο για τον Θεό.
14. Τι
πράττει λοιπόν προς αυτά η χαριτωμένη
Παρθένος, η θεία κατά την σύνεσι και
απαράμιλλη; Πάλι τρέχει προς τον Θεό
και απευθύνεται προς αυτόν με ευχή
λέγοντας προς τον αρχάγγελο· αν, όπως
λέγεις, έλθη σ' εμένα άγιο Πνεύμα, για
να με καθαρίση περισσότερο και να με
δυναμώση να δεχθώ το σωτήριο έμβρυο,
αν μ' επισκιάση δύναμις του Υψίστου που
θα μορφώση μέσα μου κατά τον άνθρωπο
αυτόν που φέρει την μορφή του Θεού και
θα δημιουργήση άσπορη λοχεία, αν το
γεννώμενο θα είναι άγιο και Υιός Θεού
και Θεός και βασιλεύς αιώνιος, βέβαια
τίποτε δεν είναι αδύνατο για τον Θεό,
«ιδού εγώ η δούλη του Κυρίου, ας γίνη
σύμφωνα με το λόγο σου». Κι έφυγε από
εκεί ο άγγελος, αφού άφησε στην γαστέρα
της τον ποιητή του σύμπαντος συνημμένο
με σώμα και αφού με την συνάφεια αυτή,
που εξυπηρέτησε, προξένησε την σωτηρία
του κόσμου. Έτσι και ο Ησαΐας προεικόνισε
εναργώς με όσα αξιώθηκε ήδη μακαρίως
να πάθη. Διότι αυτός δεν είδε τον Σεραφείμ
να παίρνη αμέσως τον άνθρακα από το
νοητό θυσιαστήριο του ουρανού· τούτον
τον επήρε ο Σεραφείμ με την λαβίδα, με
την οποία έγγισε και τα χείλη του,
δίδοντας την κάθαρσι. Αυτή η εμπειρία
της λαβίδας ήταν το ίδιο μ' εκείνο το
μεγάλο θέαμα που είδε ο Μωυσής, μια βάτο
που ήταν αναμμένη με πυρ και δεν
κατακαιόταν.
15. Ποιος
δεν γνωρίζει ότι εκείνη η βάτος και
αυτή η λαβίδα ήσαν σαν η παρθενομήτωρ,
που συνέλαβε μέσα της το θείο πυρ
απυρπολήτως, αφού και. εδώ αρχάγγελος
εμεσίτευε στην σύλληψι και συνήνωνε
δι' αυτής τον αίροντα την αμαρτία του
κόσμου με το ανθρώπινο γένος και με την
απόρρητη συνάφεια μας εξάγνισε; Επομένως
αυτή η παρθενομήτωρ είναι η μόνη μεθόριο
κτιστής και άκτιστης φύσεως· όσοι
βέβαια γνωρίζουν το Θεό θα αναγνωρίσουν
και αυτήν ως χώρα του αχωρήτου και αυτήν
θα υμνήσουν μετά τον Θεό όσοι υμνούν
τον Θεό. Αυτή είναι και αιτία των πριν
από αυτή και προστάτις των μετά από
αυτή και πρόξενος των αιωνίων αγαθών.
Αυτή είναι υπόθεσις των προφητών, αρχή
των Αποστόλων, εδραίωμα των μαρτύρων,
κρηπίδα των διδασκάλων. Αυτή είναι η
δόξα των επί γης, η τερπνότης των
ουρανίων, το εγκαλλώπισμα όλης της
κτίσεως. Αυτή είναι η καταρχή, η πηγή
και η ρίζα της αποθησαυρισμένης για
μας ελπίδος στους ουρανούς.
16. Αυτήν
την ελπίδα είθε ν' αποκτήσωμε όλοι εμείς
με τις δικές της προσβείες για μας, σε
δόξα του προ αιώνων γεννηθέντος από
τον Πατέρα και σαρκωθέντος κατά τους
τελευταίους αιώνες από αυτήν Ιησού
Χριστού του Κυρίου μας. Σ' αυτόν πρέπει
κάθε δόξα, τιμή και προσκύνησις, τώρα
και πάντοτε και στους αιώνες των αιώνων.
Γένοιτο.
ΚΑΙ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΜΕ ΤΟ AUDIOBOOK ΜΕ ΤΟ ΣΧΕΤΙΚΟ ΛΟΓΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΑΒΑΣΙΛΑ: