Πώς ερώμιεψε το χωριό+ΒΙΝΤΕΟ Ιωάννης Κονδυλάκης Κείμενο και AUDIOBOOK Διαβάζει ο Κωνσταντίνος Οικονόμου

 

Πώς ερώμιεψε το χωριό¹ +ΒΙΝΤΕΟ

Ιωάννης Κονδυλάκης

Κείμενο και AUDIOBOOK

Διαβάζει ο Κωνσταντίνος Οικονόμου

 Πολλάκις είχεν ακούσει από τον πατέρα του την ιστορίαν διά την οποίαν εξεπούλησεν από το Μόδι και μετώκησεν εις το ορεινόν χωρίον Ακαράνου. Η αφορμή ήταν ένας Τούρκος με συμπάθιο και ένας χοίρος με συχώρεσι, ως έλεγε δια να εκφράσει το μίσος του κατά του Τούρκου εκείνου ιδιαιτέρως και κατά των Τούρκων εν γένει. Το Μόδι ήτο τότε ακόμη τουρκοχώρι. Είχεν ολίγους Χριστιανούς, αλλά ήσαν ταπεινοί κατωμερίτες, τριτάριδες, δηλαδή καλλιεργηταί των τουρκικών κτημάτων με απολαυήν ενός ποσοστού από το εισόδημα. Σχεδόν δούλοι. Ο μόνος όστις είχε κάποιαν ανθρωπίνην αξιοπρέπειαν και υπερηφάνειαν, διότι είχε και αρκετήν περιουσίαν ώστε να μη δουλεύει τους αγάδες, ήτο ο πατέρας του ο Μιχάλης Αλεφούζος. Αλλά ακριβώς διότι είχεν ανεξαρτησίαν φρονήματος και η σπονδυλική του στήλη δεν ελύγιζεν εύκολα, δεν τον εχώνευεν ο Κερίμ αγάς, ο πλουσιότερος και ισχυρότερος Τούρκος εις το Μόδι, άνθρωπος φανατικός και τυραννικός, ο οποίος ήθελε τους Χριστιανούς να συναισθάνονται ότι ζουν μόνον κατ’ ανοχήν των Τούρκων. Δια τούτο όταν διέβαινεν ο Αλεφούζος και τον εχαιρέτα μ’ ένα απλούν «καλή ’σπέρα, Κερίμ αγά», έσειε την κεφαλήν και τον παρηκολούθει με απειλητικόν βλέμμα απομακρυνόμενον. Μίαν ημέραν δε είπε προς άλλον Τούρκον παριστάμενον:

– Αυτός, μωρέ, βαλλαή, ο Αλεφούζος, είναι ασής² εσήκωσε κεφαλή, δεν είναι ραγιάς αυτός.

Όταν η αιγυπτιακή κυριαρχία έφερε κάποιαν ανακούφισιν εις την κατάστασιν των Χριστιανών της Κρήτης, ο Αλεφούζος, ενθαρρυνθείς, έκαμε μέγα τόλμημα. Ηγόρασεν ένα χοίρον και τον έτρεφε δια τα Χριστούγεννα. Χοίρο στο Μόδι! Χοίρο στο χωριό του Κερίμ αγά, δίπλα μάλιστα στο κονάκι του! Φτου! Ανασινί σικτιγήμ ο γκιαούρης!

Τα πρώτα γρυλλίσματα του γουρουνιού διέχυσαν φρίκην εις το τουρκοχώρι και πολλών Τούρκων οι τρίχες ανωρθώθησαν. Έγινε συμβούλιον των αγάδων εις του Κερίμ αγά και απεφασίσθη να εκδιωχθεί από το χωριό ο αντάρτης Αλεφούζος ή να δολοφονηθεί. Αλλά προ πάσης άλλης ενεργείας να φονευθεί ο χοίρος. Δεν ήτο κατάστασις αυτή. Την περασμένην ημέραν, ενώ ο Κερίμ αγάς εκάπνιζε το τσιμπούκι του εις την αυλήν του, είδε κι επρόβαλε το ρυπαρόν του μούτσουνο από την ημίκλειστον αυλόπορταν. Φτου! Ντινινί σικεΐμ!

– Κιαμιάν ημέρα, βαλλαή, θα μας έρθει και ’ς το τζαμί να μάσε πει καλημέρα! είπεν άλλος αγάς. Αυτός τρυπώνει όπου βρει ανοικτά, μου! μου!

– Πρέπει να το σκοτώνει, ωρέ αγάδες, εγώ το ντομούζι, είπεν ο Τουρκαλβανός μπουλούμπασης, είδος ενωμοτάρχου, ο οποίος αντεπροσώπευεν εις το χωριό πάσαν εξουσίαν. Επεδοκίμασε δε καθ’ όλα τας ληφθείσας αποφάσεις.

Κατά την επιούσαν διερχόμενος προ της οικίας του Αλεφούζου έσυρε την πιστόλαν κι εφόνευσεν το γουρουνόπουλον.

– Γιατί δεν το δένετε, ωρέ, μέσα αυτό το ζουλάπι, φτου, αλλά μπελλιά σινί βερσίν, παρά το αφήνετε και τρυπώνει μέσ’ τα πόδια μας; είπε προς την γυναίκα του Αλεφούζου, ήτις ακούσασα την πιστολιάν ενεφανίσθη εις την θύραν ανήσυχος.

Ο Αλεφούζος ήτο πεισματάρης και μετά μίαν εβδομάδα έφερεν άλλον χοίρον, μεγαλύτερον, από τον Πλατανιάν.

– Μωρέ, για το Θεό, το σκοτωμό σου γυρεύεις, Μιχάλη; του είπεν εις των ομοχωρίων Χριστιανων. Μην τωνε μπαίνεις στα ρουθούνια, γιατί θα σε σκοτώσουνε!

– Δε με σκοτώνουνε, απήντησεν ο Αλεφούζος αταράχως˙ η γιανιτσαριά επέρασε.

Αλλά ο γιανιτσαρισμός δεν είχε περάσει όσον υπέθετεν. Ο μπουλούμπασης εφόνευσε και τον άλλον χοίρον, προφασισθείς τώρα ότι του ανέτρεψε τον ναργιλέ του. Ενόησε δε ο Αλεφούζος ότι, εάν εξηκολούθει προς πείσμα ν’ αγοράζει χοίρους, θα εβοήθει τον Τουρκαλβανόν να εξασκείται εις την σκοποβολήν.

Ο δε Καρίμ αγάς, ο οποίος έπνεε μένεα, εξεθύμανεν επί τέλους μίαν ημέραν, όταν συνήντησε καθ’ οδόν τον Αλεφούζον:

– Ειντά ’ναι, μωρέ, τα εντεψισλίκια που κάνεις! Χοίρους, μωρέ γκιαούρη, θα μάσε φέρνεις στο χωριό;

– Δεν ειν’ εντεψισλίκι, Κερίμ αγά, απήντησε με τόνον ευλαβή, αλλ’ευσταθή ο Αλεφούζος. Η πίστις μας λέει να τρώμε χοιρινό, με συμπάθειο…

– Η πίστις σας! Να… την πίστη σας!

Και συγχρόνως ύψωσε το τσιμπούκι και το κατέφερε κατά του Αλεφούζου. Αλλ’ ούτος, αποφυγών το κτύπημα, εκράτησε τον βραχίονα του αγά.

– Σ’ εμένα, μωρέ, σήκωσες χέρα, σκυλόπιστε! ανεκράυγασεν ο Κερίμ αγάς και ήρχισε να τον κτυπά λυσσωδώς. Άλλοι Τούρκοι προσέτρεξαν και ο Αλεφούζος μετ’ ολίγον ωδηγήθη εις το σπίτι του αναίσθητος και αιματοβαμμένος. Μετά ένα δε μήνα, εξελθών μίαν νύκτα δια να ταγίσει τα βόδια του, επυροβολήθη παρ’ αγνώστου και πληγωθείς εις τον ώμον διέτρεξε μέγαν κίνδυνον και επί πολύ έμεινε κατάκοιτος. Βεβαιωθείς δε ότι οι Τούρκοι είχαν απόφασιν να τον ξεκάμουν, ηναγκάσθη να ξεπουλήσει και να καταφύγει εις το ορεινόν χωρίον Ακαράνου.

Ο υιός του Σταμάτης, είχεν ακούσει πολλάκις παρά του πατρός του αυτήν την ιστορίαν και από της παιδικής του ηλικίας εμάζευε μίσος εις την ψυχήν του εναντίον των Τούρκων και ιδίως των Μοδιανών και ονειροπόλει εκδίκησην. Ο Κερίμης είχεν αποθάνει, είχε αποθάνει και ο γέρος Αλεφούζος˙ ας κάμουν καλά αυτοί οι δύο εις τον άλλον κόσμον, όπου βεβαίως απεκόμισαν και το μίσος των. Αλλ’ όπως ο Αλεφούζος είχε αφήσει υιόν, είχεν αφησει υιόν και ο Κερίμης τον Αρίφ αγάν. Αυτοί οι δύο θα έλυαν τους οικογενειακούς λογαριασμούς. Ο Αρίφης ήτο όλως διάφορος του πατρός του. Αγαθός άνθρωπος, αγαπών το κρασί και τας διασκεδάσεις, τα είχε καλά με Χριστιανούς και Τούρκους, και εμοίραζεν τον καιρόν του μεταξύ του Μοδιού, όπου είχε σύζυγον και τέκνα, και των Χανιών, όπου είχε ερωμένας και συμπότας. Το μόνον έργον του ήτο να διασκεδάζει και να δανείζεται ή να πουλεί, όταν το εισόδημα δεν επήρκει εις τα ανάγκας του.

Ο Σταμάτης είχε κληρονομήσει από τον πατέρα του την φιλεργίαν και την ιδιαιτέραν κατά των Μοδιανών Τούρκων μνησικακίαν. Ήτο της αυτής περίπου ηλικίας με τον Αρίφην, νέος τριανταπέντε ετών, ηράκλειος την κατασκευήν, με γενειάδα ξανθήν και τραχείαν, με μάτια γεμάτα ζωηρότητα και πονηρίαν.

Μίαν ημέραν έμαθαν οι Μοδιανοί έξαφνα ότι ο Σταμάτης Αλεφούζος εξηγόρασε τα πατρικά του κτήματα και μετ’ ολίγας ημέρας εγκατεστάθη εις το πατρικόν του σπίτι δίπλα εις το κονάκι του Αρίφη. Μία δε από τα πρώτας του φροντίδας ήτο να φέρει εξ Ακαράνου μίαν γουρούναν με 6-7 γουρουνόπουλα, τόσον θορυβώδη και αεικίνητα, ώστε ενόμιζες ότι εγέμισε χοίρους το χωριό. Και πράγματι εγέμισε, διότι και όσοι εκ των Χριστιανών Μοδανιών δεν είχαν ηγόρασαν, και όσοι τους είχαν δεμένους τους άφηναν ελεύθερους να περιφέρωνται εις το χωριό και εις τους πέριξ αγρούς, να επισκέπτωνται ενίοτε το τουρκικόν καφενείον, να εισέρχωνται εις τας τουρκικάς αυλάς, προς μεγάλην αγανάκτησιν και φρίκην των χανουμισσών, και ν’ αναστατώνουν τους λαχανοκήπους των αγάδων.

Τώρα πλέον μπουλούμπασης δεν υπήρχε και η εποχή του γιανιτσαρισμού είχεν απομακρυνθεί τόσον, ώστε εκινδύνευε να λησμονηθεί. Το Μόδι από τουρκοχώρι, μετεβάλλετο εις χριστιανοχώρι, διότι κατά την τελευταίαν επανάστασιν πολλοί των Τούρκων εφονεύθησαν ή εκόλλησαν εις τα Χανιά˙ τους Τούρκους δε διεδέχοντο Χριστιανοί εκ των ορεινών χωρίων, μιμηθέντες το παράδειγμα του Σταμάτη και αγοράζοντες τα πωλούμενα τουρκικά κτήματα. Όσον δε έβλεπε τον χριστιανικόν πληθυσμόν του χωρίου αυξάνοντα και τον τουρκικόν ελαττούμενον, ο Σταμάτης εθριάμβευε. Και μίαν ημέραν είπε προς τον Αρίφην με μειδίαμα πειρακτικόν:

– Αϊ, Aρίφ αγά, να ’ζιε ο ραμετλής³ ο μπαμπάς σου να ’δει το χωριό ετσά που γίνηκε!

Ο Αρίφης εσκυθρώπασε.

– Πώς εγίνηκε; είπε με φωνήν πνιγμένην.

– Να, ρωμέικο, λω δα! Γιάδε, γιάδε!

Και με θριαμβευτικήν χειρονομίαν του έδειξε κοπάδι γουρουνόπουλα, τα οποία ήρχοντο ακολουθούντα την βραδυπορούσαν μητέρα των. Ο Αρίφης όμως παρετήρησε τα γουρουνόπουλα χωρίς να πτύσει ή να βλασφημήσει, ως ο πατέρας του.

– Αν έζιε ο μπαμπάς σου, προσέθηκεν ο Σταμάτης, θα ’σκαζε.

Αλλ’ όσον έβλεπεν ότι ο Αρίφης, αντί να θυμώνει, εφαίνεται μάλλον λυπούμενος από τα πειράγματά του, του Σταμάτη το πείσμα εμετριάζετο. Και εγκατέλειψε μίαν εκδίκησιν την οποίαν εσχεδίαζε προ πολλού˙ να στείλει την ημέραν του Μπαϊραμιού ως δώρον προς τον υιόν τού Κερίμ αγά το καλύτερόν του χοιρίδιον.

Αλλ’ ουδέποτε ίσως η ψυχή του Σταμάτη εχάρη όσον κατά την παραμονήν των Χριστουγέννων, ότε το Μόδι αντελάλησεν από κραυγάς χοίρων σφαζόμενων. Δια να εντείνει την αγαλλίασίν του αυτός επανέλεγε γελών κι από τ’ αυτιά, κατά το λεγόμενον:

– Σήμερο μόνον το κατάλαβα πώς το Μόδι ερώμιεψε.

Πάντοτε δε είχε την ιδέαν ότι, μεθ’ όλην την απάθειαν την οποίαν εδείκνυεν ο Αρίφης, ενδομύχως έσκαζε. Δεν ήτο και μικρό να του σφάξει δύο χοίρους μπρος την πόρτα τους! Αλλά μετά τινάς ημέρας ο Αρίφης, επιστρέφων από τα Χανιά, εσταμάτησεν έφιππος προ της θύρας του Σταμάτη.

– Καλησπέρα, γείτονα, είπε προς τον εμφανισθέντα Σταμάτην. Φέρε κρασί να με κεράσεις… Είμαι στα κέφια μου απόψε.

Ο Σταμάτης εκινήθη δια να φέρει κρασί, αλλ’ο Αρίφης τον εσταμάτησε.

– Κι ένα καλό μεζέ.

Έπειτα έσκυψεν εκ του εφιππίου και είπε χαμηλοφώνως:

– Ένα κομμάτι.. λουκάνικο!

1. Πως δηλαδή το κρητικό χωριό του κειμένου ξανάγινε ελληνικό [με χριστιανούς κατοίκους]

2. Ασής = αντάρτης

3. Να ζούσε ο μακαρίτης.

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΜΕ ΤΟ AUDIOBOOK ΕΔΩ:

Άγιος Ιωάννης ο Νάννος ο Θεσσαλονικεύς [1785], ο εν Σμύρνη τελειωθείς [29.5.1802] + ΒΙΝΤΕΟ Κων/νος Οικονόμου

 

Άγιος Ιωάννης ο Νάννος ο Θεσσαλονικεύς [1785],

ο εν Σμύρνη τελειωθείς [29.5.1802] + ΒΙΝΤΕΟ

Κων/νος Οικονόμου

“Kαι Nάννος ώφθη χαριτώνυμος νέος,
Mάρτυς Kυρίου· ω άκρας ευδοξίας!”

Ο ΜΙΚΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΙΟΣ ΓΙΟΣ ΤΟΥ ΚΑΛΦΑ: Ο Νεομάρτυς Νάννος ή Ιωάννης μαρτύρησε στη Σμύρνη στα 1802 σε ηλικία μόλις δεκαεπτά ετών. Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη από γονείς Μακεδόνες. Ο πατέρας του καταγόταν από το χωριό Αβρέτ-Ισσάρ, σήμερα παλαιό Γυναικόκαστρο του Κιλκίς, τριάντα χιλιόμετρα βόρεια της Θεσσαλονίκης, στην κοιλάδα του Αξιού, ενώ η μητέρα του από το χωριό Λόκοβι της Χαλκιδικής, [Ταξιάρχης]. Γνωρίστηκαν στη Θεσσαλονίκη, όπου κατοικούσαν, δημιούργησαν οικογένεια κι απέκτησαν δύο αγόρια, τον πρωτότοκο Θεόδωρο και τον Ιωάννη, που τον φώναζαν χαϊδευτικά Νάννο, για να διακρίνεται από τον ομώνυμο πατέρα του Ιωάννη¹. 

  Οι ευσεβείς και πιστοί στο Χριστό γονείς, μετέδωσαν τη φλόγα της πίστης και στα παιδιά τους. Ο Θεόδωρος ήξερε λίγα γράμματα, ο Νάννος δεν ήξερε. Νωρίς ο πατέρας πήρε τα παιδιά στη δουλειά του και τους έκανε βοηθούς του στο τσαγκάρικό του [κάλφες]. Ήταν η εποχή που ο Νάννος αρεσκόταν να ακούει να του διαβάζει ο Θεόδωρος βίους αγίων, κυρίως νεομαρτύρων, ίσως από το “Νέον Μαρτυρολόγιον”, που είχε εκδόσει ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης το1794 τυπωμένο στη Βενετία.

ΣΤΗ ΣΜΥΡΝΗ: Οι δουλειές του πατέρα στη Θεσσαλονίκη δεν πήγαιναν όμως καλά. Έτσι, πήρε την απόφαση κι έφυγε στη Σμύρνη με τον μεγάλο του γιό, τον Θεόδωρο, κι άνοιξε εκεί τσαγκάρικο. Η μάνα έμεινε με τον Νάννο στη Θεσσαλονίκη, ενώ κατά διαστήματα πατέρας και μεγάλος γιός επισκέπτονταν την οικογένεια στη γενέτειρα των παιδιών. Τελικά στις αρχές του 1802 ο πατέρας πήρε και τον Νάννο στη Σμύρνη για να δουλέψει κι’ αυτός κάλφας στο μαγαζί του πατέρα του.

Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΠΟΦΑΣΗ: Ο Νάννος, μόλις 17 ετών, όμορφο γεροδεμένο παλικαράκι, αρχίζει να βάζει στο μυαλό του τη σκέψη, την απόφαση καλύτερα, να μαρτυρήσει. Έτσι, το Μάιο της ίδιας χρονιάς, με πλήρη άγνοια των δικών του, αποφασίζει να ασπαστεί τον ισλαμισμό, αμέσως μετά να τον αρνηθεί και ως αρνησίθρησκο οι τουρκικές αρχές να τον οδηγήσουν στο μαρτυρικό θάνατο, αφού θα ομολογούσε πίστη στο Χριστό ο ορθόδοξος στην ουσία Νάννος. Πάει λοιπόν στη δουλειά ενός ομότεχνου Τούρκου και του λέει ότι αρνείται τον χριστιανισμό και ότι θέλει να ασπαστεί την ισλαμική θρησκεία. Έτσι, οι Τούρκοι τον περιτέμνουν, δίνοντάς του το όνομα Μεχμέτ. Ο Νάννος έπειτα άρχισε να δουλεύει ως κάλφας στου Τούρκου το τσαγκάρικο. Οι δικοί του αγωνιούσαν απο την εξαφάνισή του, ώσπου στο τέλος τον ανακάλυψαν στο τσαγκάρικο του Τούρκου ομότεχνου τους. Όμως οι Μωαμεθανοί, με την απειλή ξυλοδαρμού, τους έδιωξαν δηλώνοντας πώς τώρα είναι δικός τους. Ο Ιωάννης, του οποίου η σκέψη από την αρχή ήταν προσηλωμένη στο μαρτύριο, προσπάθησε επανειλημμένα να γνωστοποιήσει την πρόθεσή του στους συγγενείς του, χωρίς όμως να το καταφέρει, αφού αυτοί τον απέφευγαν πια ως αρνησίθρησκο.

ΔΗΛΩΣΗ ΑΡΝΗΣΗΣ ΤΟΥ ΙΣΛΑΜ: Σε λίγες ημέρες, την Κυριακή 25 Μαϊου του 1802, ο Νάννος πήγε στον καδή της Σμύρνης [ανώτερο δικαστή] και του δήλωσε: “Δεν θέλω να ονομάζομαι Μεχμέτης, αλλά Ιωάννης· Ιωάννης είναι το όνομά μου”. Πατέρας και αδελφός μόλις έμαθαν τα νέα, από φόβο, δεν τόλμησαν να τον πλησιάσουν. Απλώς ο πατέρας του, που αντελήφθη εκ των υστέρων, όπως φαίνεται, το σχέδιο του Νάννου, τού έστειλε κρυφά μήνυμα να κρατήσει γερά την πίστη του στο Χριστό. Οι Τούρκοι, στο μεταξύ, του υπόσχονται του κόσμου τα αγαθά, αν μείνει πιστός μουσουλμάνος. Έφθασαν στο σημείο να του προτείνουν απλώς να δηλώσει ενώπιόν τους πως παραμένει Τούρκος και κατόπιν ήταν ελεύθερος να φύγει και να πάει όπου θέλει πιστεύοντας οτιδήποτε ήθελε. Γι' αυτούς αρκούσε μόνο να βγει από την πόρτα του δικαστηρίου ως Μεχμέτης και όχι ως Ιωάννης. Κάποιος αγάς, βλέποντας την υπομονή του Ιωάννου, πρότεινε μια λύση, σύμφωνα με την οποία ο Ιωάννης θα παρέμενε Τούρκος είτε το ήθελε, είτε όχι· πρότεινε λοιπόν να τον στείλουν στο Αλγέρι μ' ένα πλοίο, το πλήρωμα του οποίου αποτελείτο μόνο από Τούρκους. Ο Ιωάννης, ακούγοντας αυτήν την εκδοχή και φοβούμενος μήπως ματαιωθεί το μαρτύριο που τόσο επιθυμούσε, προφασίσθηκε ότι επιθυμεί να του δοθούν δύο ημέρες διορία, για να σκεφθεί τις προτάσεις τους. Οι Τούρκοι, πιστεύοντας πως τελικά θα υποχωρούσε ο Ιωάννης, τού παραχώρησαν την διορία που τους ζήτησε για να αποφασίσει, χωρίς όμως να σκεφθούν ότι έτσι θα έχαναν και την ευκαιρία να τον στείλουν με το πλοίο στο Αλγέρι. Μετά το τέλος της δεύτερης ημέρας τον κάλεσαν να παρουσιασθεί, για να δώσει την τελική απάντηση. Ο Ιωάννης, ο οποίος είχε βεβαιωθεί ήδη για την αναχώρηση του πλοίου, δήλωσε πως όχι μόνο δεν είχε μετανιώσει, αλλά επιθυμούσε ακόμα περισσότερο το μαρτύριο. Μη έχοντας πλέον άλλη εκλογή οι Τούρκοι, αποφάσισαν να τον θανατώσουν. Πριν όμως από αυτό θέλησαν να επιχειρήσουν άλλη μία φορά να τον μεταπείσουν. Γι' αυτό κάλεσαν τον πατέρα του, ο οποίος, πιθανόν επειδή φοβόταν, αρνήθηκε να παρουσιασθεί, λέγοντας πως δεν είχε πλέον καμία σχέση μαζί του.

ΤΟ ΜΑΡΤΥΡΙΟ: Ο Νάννος εμμένοντας στην απόφαση να αρνηθεί οριστικά τον Ισλαμισμό κάνει τους Τούρκους να τον οδηγήσουν στο θάνατο. Ορίστηκε η ημέρα και ο τόπος της εκτελέσεως. Οι χριστιανοί της Σμύρνης, αλλά και πολλοί Τούρκοι, Φράγκοι και Αρμένιοι, μαθαίνοντας το σπουδαίο αυτό γεγονός, έσπευσαν να θαυμάσουν το μαρτύριο του νέου και οι πιστοί να πάρουν, αν μπορέσουν, κάτι από το λείψανο του μάρτυρα για φυλαχτό και ευλογία. Ήταν η αποφράδα ημέρα της 29ης Μαΐου του 1802, ημέρα Πέμπτη. Ο Μάρτυς του Χριστού οδηγήθηκε στο Σοάν Παζάρι, τόπο των θανατικών εκτελέσεων. Ο δήμιος τον γονάτισε και με το σπαθί τού πήρε το κεφάλι. Τα πλήθη των χριστιανών που παρακολουθούσαν, έτρεξαν κοντά και προσπάθησαν να βάψουν, αν μπορέσουν, έστω ένα κομμάτι βαμβάκι στο αίμα του μάρτυρα.

 

ΤΟ ΑΓΙΟ ΛΕΙΨΑΝΟ: Οι Τούρκοι άφησαν τον νεκρό να κείτεται στο χώμα κι έβαλαν φρουρούς να τον φυλάγουν. Και βέβαια κατά την πανάρχαιη συνήθεια των Οθωμανών, οι φρουροί δωροδοκούνταν για να παίρνουν οι χριστιανοί ό,τι μπορούσαν για κειμήλιο και φυλαχτό. Κατ' αυτό τον τρόπο οι Τούρκοι συγκέντρωσαν πάνω από 3.000 γρόσια· οι βάρβαροι Αγαρηνοί έφθασαν μάλιστα στο σημείο να θέλουν να ακρωτηριάσουν τον Μάρτυρα, για να κερδίσουν περισσότερα! Και τότε, ένας ομογενής πλούσιος από τη Ρωσία, ονομαζόμενος Παναγιώτης Παναγιωτόπουλος, πλήρωσε αδρά τον Τούρκο διοικητή της Σμύρνης, παρέλαβε το λείψανο και το κήδεψε με τιμές. Σε λίγες ημέρες μετά το μαρτύριο έγινε το πρώτο θαύμα με το εμποτισμένο με αίμα του νεομάρτυρα βαμβάκι που είχε στην κατοχή του ένας πιστός Σμυρνιώτης: μια ασθενής γυναίκα βρήκε την υγειά της. Στη συνείδηση του λαού ο νεομάρτυς Νάννος αγιοποιήθηκε. Αργότερα η Εκκλησία αναγνώρισε την αγιότητά του και επίσημα τον εορτάζει την ημέρα του μαρτυρίου του, στις 29 Μαΐου. Το μαρτύριό του καταγράφηκε από τους συγχρόνους του, τον άγιο Μακάριο τον Νοταρά, σχολάζοντα επίσκοπο, τον Νικηφόρο τον Χίο και τον Αθανάσιο τον Πάριο στη συλλογή τους νεομαρτύρων “Νέον Λειμωνάριον” που εκδόθηκε στα 1819.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Διμηνιαίο Περιοδικό Ιεράς Μητροπόλεως Σερρών και Νιγρίτης «Ο Άγιος Νικήτας», Έτος κγ΄, Τεύχος 241, Μάρτιος – Απρίλιος 2012.

1. Έλαβε αυτό το όνομα, διότι γεννήθηκε την παραμονή της εορτής του Γενεθλίου του Τιμίου Προδρόμου [23.6].

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

Ο αστερισμός Πρύμνη [Puppis] + βίντεο του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου, συγγραφέα

 

Ο αστερισμός Πρύμνη [Puppis] + βίντεο

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου, συγγραφέα

 

  ΓΕΝΙΚΑ: Η Πρύμνη ή Πρύμνα [Λατ. Puppis, συντ. Pup], είναι ένας νότιος αστερισμός που σημειώθηκε πρώτη φορά από τον Lacaille [1763], όταν την “απέκοψε” από τον αστερισμό Αργώ. Έχει έκταση 673,4 τετ. μοίρες [20ος σε έκταση μεταξύ των 88 αναγνωρισμένων αστερισμών] και συνορεύει με τους αστερισμούς: Μονόκερω, Μέγα Κύνα, Περιστερά, Οκρίβαντα, Τροπίδα, Ιστία, Πυξίδα και Ύδρα. Ο αστερισμός είναι πλήρως ορατός σε γεωγραφικά πλάτη μεταξύ 39° Βόρεια έως 90° Νότια. Ολόκληρη η Πρύμνα είναι ορατή από την κεντρική και νότιο Ελλάδα περίπου στις 22:30 στα τέλη Φεβρουαρίου και στις 20:30 στα τέλη Μαρτίου. Η ονομασία σημαίνει την πρύμνη του πλοίου Αργώ, του μεγάλου δηλαδή αρχαίου αστερισμού που τεμαχίσθηκε και έδωσε τους σημερινούς αστερισμούς Πρύμνα, Τρόπιδα, Ιστία και Πυξίδα.

   ΟΙ ΑΣΤΕΡΕΣ: Στην Πρύμνα αποδίδονται 237 αστέρες ορατοί με γυμνό μάτι. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα ελληνικά γράμματα (συμβολισμός Bayer) μοιράσθηκαν σε αστέρες των τριών αστερισμών Πρύμνας, Τρόπιδος και Ιστίων. Ο ζ Πρύμνας, που είναι και ο φωτεινότερος στον αστερισμό [φ.μ. 2,25], είναι γνωστός με το ιδιαίτερο όνομα Ναός και έχει από τις μεγαλύτερες επιφανειακές θερμοκρασίες αστέρα σ΄ ολοκληρο το Σύμπαν [42.000 Κ]! Οι αστέρες ν, ξ [κίτρινος υπεργίγαντας], ο, π, ρ, σ, και τ Πρύμνας έχουν αντίστοιχα φαινόμενο μέγεθος 3,17, 3,34, 4,50, 2,70, 2,81, 3,25, 2,93. Οι αστέρες HR 3055, 3080, 3084 και 3090, έχουν αντιστοίχως φ.μ. 4,11, 3,73, 4,49 και 4,24. Τέλος, ο HR 3017, στο κέντρο του ανοικτού σμήνους NGC 2451, έχει φαινόμενο μέγεθος 3,61.

   ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΑ ΣΤΟΝ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟ: Επειδή τέμνεται από τον γαλαξιακό ισημερινό, η Πρύμνα είναι πλούσια σε σώματα του δικού μας Γαλαξία: Ο αστέρας HR 2875 [φ.μ. 5,43], είναι διπλό σύστημα ενός αστέρα Κύριας Ακολουθίας με μάζα εξαπλάσια της μάζας του Ήλιου και ενός λευκού νάνου. Στον αστερισμό περιλαμβάνεται ο μεταβλητός [κατακλυσμικός] αστέρας VV Πρύμνας [VV Pup]. Ο αστέρας HD 69830 [φ.μ. 5,95], που απέχει από εμάς 41,1 έτη φωτός, έχει τρεις πλανήτες να περιφέρονται γύρω του, με μάζες 10,5, 12 και 18 φορές τη μάζα της Γης, [ανακαλύφθηκαν το 2006]. Τα ανοικτά σμήνη αστέρων Μ 46 και Μ47, ξεχωρίζουν στο βόρειο μέρος του αστερισμού. Το πρώτο έχει πάνω από 5.000 αστέρες, διάμετρο 42 έτη φωτός, φαιν.μέγεθος 6,1 και απόσταση από τη Γη περί τα 5.400 έτη φωτός. Το δεύτερο έχει διάμετρο 14 έτη φωτός, φ.μ. 4,4 και απόσταση από τη Γη 1.570 έτη φωτός. 

 

Άλλα αξιοπρόσεκτα ανοιχτά σμήνη στον αστερισμό είναι τα M93, [φ.μ.6,2], NGC 2423 [φ.μ. 6,7], NGC 2451 [φ.μ. 2,8] και NGC 2477 [φ.μ. 5,8]. Κοντά στο Μ46, φαίνεται το πλανητικό νεφέλωμα NGC 2438 με φαιν.μέγεθος 11,5. 

Η απόστασή του από εμάς υπολογίζεται σε περίπου 3.300 έτη φωτός. Μόλις 4΄ δυτικά του αστέρα 16 Πρύμνας εξάλλου βρίσκεται το πλανητικό νεφέλωμα Sanduleak 2-21 [φ.μ. 12,6]. 

Το μοριακό νέφος CG4

  Το μοριακό νέφος [τεράστιο νέφος μορίων Υδρογόνου, υπεύθυνου για τη γέννηση των άστρων] CG 4, έχει διαστάσεις 1,5 επί 2,1 έτη φωτός και απέχει περί τα 1.300 έτη φωτός από τη Γη. Το νεφέλωμα και ραδιοπηγή Πρύμνα A (Pup A) είναι υπόλειμμα υπερκαινοφανούς σε απόσταση 6.500 ετών φωτός από τη Γη. Τέλος στην Πρύμνα εντοπίζεται ο πάλσαρ ακτίνων Χ, RX J0822-4300, που έχει περίοδο 75,2 χιλιοστά του δευτερολέπτου (msec). Η απόστασή του από τη Γη υπολογίζεται σε 6.500 έτη φωτός.

Konstantinosa.oikonomou@gmail.com

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

Ο Άγιος Ιωάννης ο Ρώσος 27.5 +ΒΙΝΤΕΟ Ο άγιος της ελληνικής προσφυγιάς του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου

 

Ο Άγιος Ιωάννης ο Ρώσος 27.5 +ΒΙΝΤΕΟ

Ο άγιος της ελληνικής προσφυγιάς

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου

   Η ΑΙΧΜΑΛΩΣΙΑ: Ο Άγιος Ιωάννης γεννήθηκε το 1690 στη Νότια Ρωσία (σημερινή Ουκρανία). Οι γονείς του, πιστοί χριστιανοί οι ίδιοι, βάπτισαν τον γιο τους χριστιανό και τον μεγάλωσαν με νουθεσία Κυρίου. Έτσι ο Ιωάννης από μικρός έγινε θερμός χριστιανός. Όταν έφτασε στην κατάλληλη ηλικία, ο Ιωάννης κατετάγη στο ρωσικό στρατό. Την εποχή εκείνη, επί τσάρου Πέτρου, μαινόταν ο ρωσοτουρκικός πόλεμος (1711-8). Στις μάχες ανακατάληψης του Αζώφ, αιχμαλωτίστηκε και βρέθηκε στο Προκόπιο, κοντά στην Καισάρεια της Καππαδοκίας της Μ. Ασίας, στην κατοχή ενός Αγά που ήταν εκπαιδευτής Γενιτσάρων. Ο Τούρκος αξιωματούχος προσπάθησε να τον πείσει να αλλαξοπιστήσει. Ο Άγιος αντιστάθηκε σθεναρά σε κάθε προσπάθεια του Τούρκου.

ΜΑΡΤΥΡΙΟ – ΠΡΩΤΟ ΘΑΥΜΑ: Καταδικασμένος ψυχολογικά στην περιφρόνηση και το μίσος των Τούρκων, αντιμετωπίζεται ως «κιαφίρ», «άπιστος», που του αξίζουν σκληρά βασανιστήρια: τον χτυπούν με χοντρά ξύλα, τον κλωτσούν, τον φτύνουν, του καίνε μαλλιά και δέρμα με πύρινο τάσι. Τον πετούν στις κοπριές του σταύλου και τον υποχρεώνουν να ζει με τα ζώα των οποίων τη φροντίδα του είχαν αναθέσει. Εκείνος, έτρωγε ελάχιστα, τα ρούχα του ήταν φτωχικά και ήταν αναγκασμένος να περπατά ανυπόδητος. Στο στάβλο, ο Άγιος προσευχόταν διαρκώς, ενώ τα βράδια συχνά επισκεπτόταν μια κοντινή εκκλησία, αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο. Δέχεται ο Όσιος Ιωάννης τους σκληρούς όρους της μαρτυρικής ζωής, τα βασανιστήρια, τη διαμονή με ζώα στο στάβλο που του θύμιζε, όπως έλεγε, το στάβλο της Βηθλεέμ, τις ασκήσεις, νηστείες, αγρυπνίες, προσευχές σε τέτοιο βαθμό, που δαμάσθηκε η θηριωδία των Τούρκων, που έκπληκτοι τον ονομάζουν «βελή», άγιο. Μάλιστα, σε συνεστίαση Τούρκων αξιωματούχων θαυματουργικά έστειλε με Άγγελο Κυρίου φαγητό σε χάλκινο πιάτο από το Προκόπι στην Μέκκα της Αραβίας και ο Τούρκος Αγάς το έφαγε εκεί ζεστό. Επιστρέφοντας έδειξε το πιάτο με το οικόσημο στους αξιωματούχους, τρεις μήνες μετά. Το θαύμα αυτό που έγινε από τον Όσιο κατά παραχώρηση Κυρίου, σταμάτησε το μίσος και τη μανία των βασανιστών του. Η πνευματική και ηθική ακτινοβολία του δάμασε την παροιμιώδη οθωμανική θηριωδία.

Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΘΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ: Ο Τούρκος θέλοντας να τιμήσει τον Άγιο προσφέρθηκε να του καλυτερέψει τις συνθήκες διαβίωσης. Ο Άγιος όμως αρνήθηκε και συνέχισε να φροντίζει τα ζώα του αφεντικού του και να μένει στον στάβλο. Δουλεύοντας την ημέρα και προσευχόμενος την νύχτα έζησε ο Άγιος Ιωάννης ο Ρώσος τον υπόλοιπο του βίου του Η Θεία Κοινωνία κάθε Σάββατο ήταν η μεγάλη του ξεκούραση και ανάπαυση. Τελευταία ημέρα, 27 Μαΐου 1730, ειδοποίησε τον ιερέα και εκείνος του πήγε τη Θεία Κοινωνία μέσα σε ένα μήλο που το είχε κουφώσει. Κοινώνησε στο στάβλο για τελευταία φορά. Η πρόσκαιρη αιχμαλωσία του, η δεινή κακοπάθεια πήραν τέλος. Ο Όσιος Ιωάννης πέρασε στην αιώνια αγαλλίαση και μακαριότητα, μόλις πήρε τα Άχραντα Μυστήρια σε ηλικία 40 ετών. Το σώμα του παραδόθηκε από το αφεντικό του στους χριστιανούς του Προκοπίου, που το έθαψαν σύμφωνα με τους κανόνες του Χριστιανισμού στο χριστιανικό νεκροταφείο.

ΑΝΑΚΟΜΙΔΗ ΛΕΙΨΑΝΩΝ: Μετά από τρεισήμισι χρόνια ο Άγιος εμφανίστηκε στον ύπνο του γέροντα ιερέα, που τον κοινωνούσε όσο ζούσε, ζητώντας του να γίνει ανακομιδή του ιερού λειψάνου του. Οι Χριστιανοί έκαναν την ανακομιδή του λειψάνου, που βρέθηκε ακέραιο, αδιάφθορο και μυρωμένο με αυτή τη θεία ευωδία που συνεχίζει να έχει μέχρι σήμερα και το τοποθέτησαν σε λάρνακα κάτω από την Αγία Τράπεζα του Ναού του Αγίου Γεωργίου, στον οποίο προσευχόταν εν ζωή ο Άγιος. Το 1834, όταν κτίστηκε στο Προκόπι ένας μεγάλος Ναός του Μεγάλου Βασιλείου, μεταφέρθηκε εκεί το λείψανό του. Στο ναό έμεινε ο Άγιος μέχρι το 1924.

Ο ΑΓΙΟΣ “ΣΥΝΟΔΕΥΕΙ” ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ: Με την ανταλλαγή των πληθυσμών Ελλάδας και Τουρκίας, αμέσως μετά την μικρασιατική καταστροφή, μεταφέρθηκε και το Ιερό Λείψανο του Αγίου Ιωάννη του Ρώσου στο Νέο Προκόπι στην Εύβοια, όπου εγκαταστάθηκαν οι ξεριζωμένοι Έλληνες του Προκοπίου της Μικράς Ασίας. Μέσα στη λαίλαπα της καταστροφής οι πρόσφυγες που έχασαν τα πάντα, πήραν το Ιερό Λείψανο, κειμήλια της Εκκλησίας και λιγοστά προσωπικά τους είδη και ξεκίνησαν για το δρόμο της ξενιτειάς. Από την Καισάρεια στη Μερσίνα. Από το λιμάνι της Μερσίνας με το πλοίο «Βασίλειος Δεστούνης», μεταφέρεται στην Χαλκίδα. Παραμένει εκεί ένα χρόνο και το 1925 έφθασε στο σημερινό Νέο Προκόπιο. Το 1930 άρχισε να χτίζεται ναός προς τιμή του Αγίου, ο οποίος ολοκληρώθηκε το 1951. Τότε μεταφέρθηκε ο Άγιος στο νέο Ναό και εκεί βρίσκεται μέχρι τις μέρες μας. Πιστοί από Ελλάδα και εξωτερικό επισκέπτονται τον ναό αυτό και προσκυνούν τον Άγιο. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι κάθε χρόνο με δέος, με κατάνυξη, σιωπηλοί, περνούν μπροστά από το Ιερό του Λείψανο. Σε όλους δίνει την αύρα της χάρης που έλαβε από το Θεό. Μπροστά στην Λάρνακα που είναι το Άγιό του σώμα, παράλυτοι περπατούν, τυφλοί βλέπουν, δαιμόνια φεύγουν, άλλες ανίατες αρρώστιες θεραπεύοντα ακόμη και σήμερα. Την μνήμη του Αγίου Ιωάννου του Ρώσου εορτάζουμε στις 27 Μαΐου.

“Τω Ιωάννη οι πιστοί νυν προσδράμωμεν, οι εν δεινοίς και συμφοραίς, και προσπέσωμεν, εν ευσέβεια κράζοντες, εκ βάθους ψυχής· Όσιε, βοήθησον, εφ' ημίν σοις ικέταις, πρόφθασον και λύτρωσαι της παρούσης ανάγκης· μη παραβλέψης δέησιν οικτράν των προσφευγόντων τη σκέπη σου, Άγιε.”

Μεγαλυνάριο: “Τους συναθροισθέντας τω σω ναώ, αοράτων πάντας, ορατών τε επιβουλής, ημάς τυραννούντων. δεόμεθα ρυσθήναι, υπό την σην αιγίδα θερμώς προσφεύγοντας.

Konstantinosa.oikonomou@gmail.com

Βιβλιογραφία: Πρωτοπ. Ιωάννου Βερνέζου, Σύντομος βίος του Οσίου Ιωάννου του Ρώσσου «Ορθόδοξος Κυψέλη» Θεσσαλονίκη.

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ, Ο ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ:

Ο αστερισμός Κύκνος + ΒΙΝΤΕΟ Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου

 

Ο αστερισμός Κύκνος + ΒΙΝΤΕΟ

Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου

  ΓΕΝΙΚΑ: Ο Κύκνος [Cygnus, συντομογρ. Cyg] είναι αναγνωρισμένος αστερισμός, που αναφέρεται και στα γραπτά του αρχαίου αλεξανδρινού γεωγράφου Πτολεμαίου. Έχει έκταση 804 τετ. μοίρες και είναι ο 16ος μεγαλύτερος αστερισμός. Ο Κύκνος βρίσκεται ολόκληρος στο βόρειο ημισφαίριο της ουράνιας σφαίρας αλλά δεν είναι πάντοτε ορατός στην Ελλάδα [αμφιφανής]. Γενικά είναι ορατός σε γεωγραφικά πλάτη μεταξύ 90° Βόρεια – 28° Νότια. Συνορεύει με έξι αστερισμούς. [Κηφέας, Δράκοντας, Λύρα, Αλωπηξ, Πήγασος, Σαύρα].

ΙΣΤΟΡΙΑ: Η ονομασία Κύκνος οφείλεται στον Ερατοσθένη. Όμως, οι υπόλοιποι αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν τον αστερισμό Όρνις. Ο Άρατος τον χαρακτηρίζει αιόλον [γοργόφτερο πτηνό], χαρακτηρισμός που ταιριάζει στον κύκνο. 

  Πριν την ελληνιστική εποχή συγκεκριμενοποιήθηκε ως το μυθικό πρόσωπο Κύκνος, γιος του θεού Άρη, αλλά και ως ο κύκνος στον οποίο μεταμορφώθηκε ο Δίας για να ζευγαρώσει με τη Λήδα, από την οποία γεννήθηκαν οι δίδυμοι Κάστορας και Πολυδεύκης καθώς και η Ωραία Ελένη. Από ορισμένους αρχαίους συγγραφείς θεωρήθηκε πως ο αστερισμός του Κύκνου ήταν ο Ορφέας, που τον βάλαν εκεί οι θεοί, δίπλα στην αγαπημένη του Λύρα [και τον ομώνυμο αστερισμό]. Οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν τα ονόματα Volucris, Ales και Avis, ενώ το Olor(=κύκνος) ήταν σε χρήση ως τον 19ο αιώνα. Στους Άραβες, ο Κύκνος ήταν συνήθως γνωστός ως Al Dajajah, δηλαδή η κότα. Εξαιτίας της ομοιότητας του σχήματος που διαμορφώνουν τα φωτεινότερα άστρα του Κύκνου με σταυρό, διαδεδομένη είναι και η ονομασία Βόρειος Σταυρός. [Υπάρχει και ο Σταυρός του Νότου, στο Ν. Ημισφαίριο]. Για τον ίδιο λόγο, πολλοί Χριστιανοί τον ταύτισαν με τον Τίμιο Σταυρό του Χριστού. Οι αστέρες α, γ, η και β του Κύκνου σχηματίζουν την κάθετη (μεγαλύτερη) κεραία του σταυρού (μήκους άνω των 20 μοιρών), ενώ οι ζ, ε, γ και δ την οριζόντια κεραία του.

  ΟΙ ΦΩΤΕΙΝΟΤΕΡΟΙ ΑΣΤΕΡΕΣ: Οι μεγαλύτεροι αστέρες της Λύρας [μέγεθος ≤ 6,5] είναι 262. Λογικό είναι οι κυριότεροι αστέρες του μεγάλου αυτού αστερισμού, που βρίσκεται στον Γαλαξία μας, να είναι αρκετά φωτεινοί ώστε να έχουν και δικά τους ιδιαίτερα ονόματα. Ο αστέρας α Κύκνου είναι και ο φωτεινότερος του αστερισμού [φαινόμενο μέγεθος 1,25]. Είναι γνωστός με το ιδιαίτερο όνομα Ντενέμπ. Αυτός βρίσκεται στην ουρά του αστερισμού. Ο αστέρας β Κύκνου είναι διπλός αστέρας [ένας γαλάζιος γίγαντας και ένας μικρότερος συνοδός], γνωστός με το όνομα Albireo. Αυτός σηματοδοτεί τη κεφαλή του αστερισμού. Ο αστέρας γ, δεύτερος σε φωτεινότητα του Κύκνου, είναι ο Sadr. Ο δ Κύκνου [φ.μ. 2,87] έχει έναν αμυδρό συνοδό. Ο ε είναι γνωστός ως Τζιενά. Οι αστέρες γ, δ, και ε σηματοδοτούν τα ανοιγμένα φτερά του αστερισμού. Οι ζ, η, ι, κ, και ν, έχουν φαινόμενο μέγεθος 3,20, 3,89, 3,79, 3,77 και 3,94 αντίστοιχα. Ο κόκκινος χ του Κύκνου είναι μεταβλητός αστέρας [φ.μ. 5,2] συνήθως ορατός και με μικρά κιάλια. Ο αστέρας 16 Κύκνου B, που βρίσκεται σε απόσταση από τη Γη 70,52 έτη φωτός, έχει έναν πλανήτη που περιφέρεται γύρω του μία φορά κάθε 804 και ο οποίος έχει μάζα 500πλάσια της μάζας της Γης. Είναι ένας από τους πρώτους εξωηλιακούς πλανήτες που ανακαλύφθηκαν. Αστέρας και πλανήτης πλησιάζουν το Ηλιακό Σύστημα με ταχύτητα 98 χιλιάδες χιλιόμετρα την ώρα. Ο αστέρας 61 Κύκνου, αποτελεί τριπλό σύστημα από δύο κόκκινους γίγαντες και ένα μικρότερο συνοδό, είναι ο 16ος και ο 17ος κοντινότεροι αστέρες στη Γη ανάμεσα στα εκατομμύρια του νυκτερινού ουρανού. Το τριπλό αυτό σύστημα βρέθηκε ν΄ απέχει από τη Γη περίπου 11,1 έτη φωτός. Ο αστέρας 34 Κύκνου, ανήκει στην κατηγορία των «λαμπρών κυανών μεταβλητών». Το φαιν. μέγεθός του κυμαίνεται από 3 ως 5, αλλά στην πραγματικότητα, ενώ βρίσκεται σε απόσταση 6 χιλιάδων ετών φωτός από τη Γη, έχει φωτιστική ισχύ 700.000 φορές μεγαλύτερη εκείνης του Ήλιου! 

  Ο μεταβλητός SS Κύκνου είναι ένας νάνος καινοφανής αστέρας, ενώ ο V404 Κύκνου αντιστοιχεί σε μαύρη τρύπα. Πρόσφατα [1978], ένας άλλος καινοφανής αστέρας εξερράγη στον Κύκνο, ο μεταβλητός V1668 Κύκνου.

ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΑ ΤΟΥ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟΥ: Διασχιζόμενος διαγωνίως από το γαλαξιακό επίπεδο, ο αστερισμός αυτός είναι πολύ πλούσιος σε σώματα του δικού μας Γαλαξία, όπως νεφελώματα¹, ανοικτά αστρικά σμήνη, κλπ. Για παράδειγμα το αστρικό σμήνος NGC 6913 έχει διάμετρο 8 έτη φωτός, φαιν. μέγεθος 6,6 και απόσταση από τη Γη περίπου 4.000 έτη φωτός. To NGC 7092 έχει πάνω από 30 αστέρες, διάμετρο 8 έτη φωτός, φαιν. μέγεθος 4,6 και απόσταση από τη Γη περί τα 900 έτη φωτός. Επειδή ο Κύκνος περιέχει πολλά πυκνά αστρικά πεδία, εύκολα ανιχνεύονται σκοτεινά νεφελώματα ως περιοχές χωρίς αστέρες: Στον Κύκνο αρχίζει η σκοτεινή ταινία "Great Rift", που εκτείνεται κατά μήκος της λωρίδας του Γαλαξία μέχρι τον αστερισμό του Κενταύρου, ενώ υπάρχουν επίσης τα σκοτεινά νεφελώματα Barnard 146, 147, 168, 352 και 361. Το σύνολο νεφελωμάτων του γ Κύκνου εκτείνεται 2 μοίρες και εμπλέκεται με το νεφέλωμα IC 1318 ή «Νεφέλωμα της Πεταλούδας». 

   Η κυκλική νεφέλωση που αποτελείται από τα NGC 6960 και NGC 6992-5, είναι γνωστή και ως «Βρόχος του Κύκνου» ("Cygnus Loop")», και είναι ουσιαστικά υπόλειμμα σουπερνόβα, ηλικίας 5.000 ως 10.000 ετών. Απέχει από τη Γη 1.440 έτη φωτός.

   

    Το νεφέλωμα εκπομπής NGS 7000, ονομάζεται και «Νεφέλωμα Βόρειος Αμερική», εξαιτίας του σχήματός του. Απέχει 1.500 έτη φωτός από τη Γη.

   ΠΗΓEΣ ΑΚΤΙΝΩΝ Χ: Η πηγή Cyg Χ-1 είναι διπλό σύστημα, 2 αστέρες δηλαδή που περιφέρονται γύρω από το κοινό τους κέντρο μάζας. Ο ένας έχει καταρρεύσει σε μαύρη τρύπα μάζας περίπου 15 ηλιακών μαζών. Ο άλλος αστέρας είναι ο κυανός υπεργίγαντας ενάτου μεγέθους, που “τρέφει” με το υλικό του τη μαύρη τρύπα. Το υλικό υπερθερμαίνεται καθώς στροβιλίζεται γύρω από την τρύπα κι έτσι εκπέμπει τις ακτίνες Χ. Η πηγή Cyg Χ-3 είναι παρόμοιας δομής με την προηγούμενη. Τέλος η πηγή Cygnus A ταυτίζεται με μακρινό γαλαξία. Πρόκειται για έναν απόμακρο ελλειπτικό γαλαξία σε απόσταση ως 700 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη, πράγμα που τον καθιστά τον κοντινότερο ισχυρό ραδιογαλαξία².

1. Νεφελώματα ονομάζονται φωτεινές επιφάνειες στόν ουρανό, οι οποίες με γυμνό μάτι φαίνονται σα μια θολή κηλίδα. Επίσης τα νεφελώματα είναι χώρος γέννησης άστρων. Οι κλασσικοί τύποι νεφελωμάτων είναι: διάχυτο νεφέλωμα, νεφέλωμα εκπομπής και σκοτεινό νεφέλωμα.

2. Οι ραδιογαλαξίες είναι τύποι ενεργών γαλαξιών που είναι πολύ λαμπροί στα ραδιοκύματα μεταξύ 10 MHz και 100 GHz. Η παρατηρούμενη δομή στην εκπομπή ραδιοκυμάτων καθορίζεται από την αλληλεπίδραση μεταξύ δύο πιδάκων υλικού και το εξωτερικό ενδιάμεσο, που παραμορφώνεται από τις επιδράσεις της σχετικής ακτινοβολίας. Ο γαλαξίες που τους φιλοξενούν είναι σχεδόν αποκλειστικά μεγάλοι ελλειπτικοί.

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

Υπερκαινοφανείς αστέρες +ΒΙΝΤΕΟ Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου

 

Υπερκαινοφανείς αστέρες +ΒΙΝΤΕΟ

Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου 

   

Εικόνα 1: Υπολείμματα από το Σουπερνόβα Kepler, SN 1604.

   Ο όρος υπερκαινοφανείς αστέρες ή σουπερνόβα (supernova) αναφέρεται σε διάφορους τύπους εκρήξεων που συμβαίνουν στο τέλος της ζωής των αστέρων κατά τις οποίες παράγονται εξαιρετικά φωτεινά αντικείμενα, αποτελούμενα από την ιονισμένη ύλη πλάσματος και των οποίων η αρχική φωτεινότητά τους στη συνέχεια αδυνατίζει, μέχρι του σημείου της αφάνειας μέσα σε λίγους μήνες.

ΤΡΟΠΟΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ: Υπάρχουν δύο διαφορετικοί δρόμοι για αυτή την κατάληξη: είτε όταν ένας αστέρας μεγάλης μάζας παύει να παράγει ενέργεια στον πυρήνα του, οπότε και καταρρέει κάτω από τη δύναμη της ίδιας του της βαρύτητας (περίπτωση υπερκαινοφανούς Τύπου Ib και Τύπου II), είτε όταν ένας λευκός νάνος, που είναι ήδη συρρικνωμένος και παγωμένος αστέρας, απορροφά το υλικό (τη μάζα) από ένα συνοδό αστέρα όταν φτάσει στο κρίσιμο όριο απορόφησης μάζας, το λεγόμενο Όριο Τσαντρασεκάρ (Chandrasekhar), οπότε και θα υποστεί ομοίως θερμοπυρηνική έκρηξη καταρρέοντας κάτω από τη δύναμη της βαρύτητας (περίπτωση υπερκαινοφανούς Τύπου Ia). Και στις δύο αυτές περιπτώσεις η θερμοπυρηνική έκρηξη εκτινάσσει μεγάλο μέρος του αστρικού υλικού με μεγάλη δύναμη και ταχύτητα που υπερβαίνει τα 3.000 χλμ/δευτερόλεπτο (ή τα 10,8 εκατομμύρια χιλιόμετρα την ώρα!), προς όλες τις κατευθύνσεις. Θεωρείται μάλιστα ότι η λάμψη τέτοιων εκρήξεων είναι κατά πολύ μεγαλύτερη από τη συνολική λάμψη ολόκληρου του γαλαξία!

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: Οι υπερκαινοφανείς αστέρες Τύπου Ia πιστεύεται ότι έχουν παντού την ίδια μέγιστη απόλυτη λαμπρότητα (απόλυτο μέγεθος), και έτσι χρησιμεύουν ως δείκτες-υπολογιστές τεράστιων (κοσμολογικών) αποστάσεων στο Σύμπαν. Αντίθετα, οι υπερκαινοφανείς Τύπου Ib και II έχουν ποικίλες απόλυτες λαμπρότητες, ανάλογα με τη μάζα του αστέρα που τους παράγει, αυτού που ονομάζεται προγεννήτωρ αστέρας.

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ: Η έκρηξη ενός υπερκαινοφανούς αστέρα δημιουργεί ένα κύμα στον γύρω χώρο, αφήνοντας ένα είδος νεφελώματος που είναι γνωστό ως υπόλειμμα υπερκαινοφανούς. Οι εκρήξεις σουπερνόβα είναι η κύρια πηγή όλων των βαρύτερων από το οξυγόνο στοιχείων, και η μοναδική πηγή πολλών σημαντικών στοιχείων. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι όλο το ασβέστιο που έχει ο άνθρωπος στα οστά του αλλά και όλος ο σίδηρος του ανθρώπινου οργανισμού έχουν παραχθεί σε κάποια έκρηξη υπερκαινοφανούς, εδώ και εκατομμύρια χρόνια!! Η έκρηξη μεταφέρει αυτά τα βαρέα στοιχεία στο μεσοαστρικό χώρο, εμπλουτίζοντας τα μοριακά νέφη [αστρική σκόνη] που αποτελούν την πρώτη ύλη για τον σχηματισμό των αστέρων και των πλανητών. Αυτή η διαδικασία εμπλουτισμού καθόρισε και τη σύνθεση του Ηλιακού μας Συστήματος πριν από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια, και έκανε εφικτή τη χημεία της ζωής στον πλανήτη μας. Κάθε άτομο του σώματός μας, κάθε μόριο του αέρα που αναπνέουμε δημιουργήθηκαν σ' ένα άστρο κι έφτασαν ως εδώ με μια έκρηξη υπερκαινοφανούς όχι κατά τύχη, αλλά με Δημιουργικό Σκοπό, την εμφάνιση της ζωής. Η έκρηξη υπερκαινοφανούς δημιουργεί ασύλληπτα μεγάλες θερμοκρασίες, και κάτω από ορισμένες συνθήκες, οι πυρηνικές αντιδράσεις σύντηξης που λαμβάνουν χώρα μπορούν να δημιουργήσουν ορισμένα από τα βαρύτερα στοιχεία, όπως το σπανιότατο καλιφόρνιο.  Οι επιπτώσεις, όμως, μιας πολύ κοντινής έκρηξης σουπερνόβα θα ήταν καταστροφικές και όχι, πλέον, χρήσιμες, για τη ζωή πάνω στη Γη. Το ωστικό κύμα μιας τέτοιας έκρηξης θα μπορούσε να καταστρέψει ανεπανόρθωτα το προστατευτικό στρώμα του όζοντος. Χωρίς το όζον όλοι οι έμβιοι οργανισμοί στη στεριά και στα ρηχά νερά θα ήταν εκτεθειμένοι στις υπεριώδεις ακτινοβολίες, οι οποίες θα κατέστρεφαν το DNA οιουδήποτε ζωντανού. Για να γίνει όμως αυτό το εφιαλτικό σενάριο πραγματικότητα θα πρέπει οι αστέρες αυτοί να βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 500 ετών φωτός. Μέχρι στιγμής στην ανθρώπινη ιστορία καμία έκρηξη σουπερνόβα δεν ήταν τόσο κοντινή. Η πιο κοντινή έκρηξη που παρατηρήθηκε στην Ιστορία της ανθρωπότητας σημειώθηκε το 1054 στον αστερισμό του Ταύρου. Τότε ο υπερκαινοφανής αστέρας βρισκόταν σε απόσταση 6.300 ετών φωτός. Στα προϊστορικά χρόνια, η έκρηξη που δημιούργησε τον αστέρα νετρονίων Geminga, στον αστερισμό των Διδύμων, πρέπει να έγινε σε απόσταση περίπου 510 ετών φωτός από τη Γη. Υπολογίζεται πως μετά από 1.000 περίπου χρόνια, κάποια από τα αστέρια που απέχουν μόλις μερικές εκατοντάδες έτη φωτός από τη Γη, όπως ο Betelgeuse [Μπετελγκέζ], που απέχει 427 έτη φωτός από τη Γη, θα εκραγούν πιθανότατα ως υπερκαινοφανείς.

ΟΝΟΜΑΤΟΔΟΣΙΑ: Nova στη λατινική γλώσσα σημαίνει «νέα» και αναφέρεται σε αυτό που μοιάζει να είναι ένα πολύ φωτεινό νέο αστέρι [το ουσιαστικό stella στη Λατινική, που σημαίνει αστέρας, είναι θηλυκό, γι' αυτό και το επίθετο είναι θηλυκού γένους] στην ουράνια σφαίρα. Οι αστρονόμοι του Μεσαίωνα, μη γνωρίζοντας ότι παρατηρούσαν μια έκρηξη, θεωρούσαν ότι επρόκειτο για την εμφάνιση ενός νέου αστεριού [εξ ου και το όνομα καινοφανής=πρόσφατα εμφανισθείς], που χρησιμοποιήθηκε πρώτα από τον Τύχο Μπράχε. Το πρόθεμα «υπερ-» ("Super") που τέθηκε για να ξεχωρίσουν κάποιοι απ' αυτούς από τους απλούς Καινοφανείς ή νόβες (novae), ήταν οι αστρικές εκρήξεις οι οποίες επίσης σχετίζονται με την αύξηση της φωτεινότητας ενός είδους διπλού αστέρα. Παρ' όλα αυτά, είναι λάθος να θεωρούμε τη σουπερνόβα ένα νέο αστέρι, επειδή στην πραγματικότητα είναι απλώς ο θάνατος ενός αστέρα, ή η μόνιμη μετατροπή του σε κάτι τελείως διαφορετικό, ένα αστρικό “πτώμα” με το πιο φαντασμαγορικό στο σύμπαν επιθανάτιο ορατό “ρόγχο”!

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι φαντασμαγορικές φωτογραφίες που δημοσιεύονται σε διάφορα αστρονομικά περιοδικά, άρθρα ή παρουσιάσεις των παραπάνω αστέρων, δεν προέρχονται από μία φωτογραφική μηχανή αλλά αποτελούν σύνθετες φωτογραφίες δύο, τριών ή και περισσοτέρων διαστημομηχανών ή διαστημικών τηλεσκοπίων που το καθένα "κωδικοποιεί" μέρος του φάσματος με συγκεκριμένο χρώμα π.χ. (ενδεικτικά), ο "Χαμπλ" κωδικοποιεί στο πράσινο, ο "Σπίτσερ" στο κόκκινο, ο "Σάντρα" σε γαλάζιο. Από αυτές τις λήψεις προέρχεται η σύνθεση των επιμέρους φωτογραφιών το αποτέλεσμα της οποίας είναι αυτό που βλέπουμε, όπως και στη φωτογραφία που εδώ παρατίθεται.

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

Konstantinosa.oikonomou@gmail.com

Αποκεφαλίστηκε από τζιχαντιστές μωαμεθανούς επειδή δεν έβγαζε το σταυρό του! Ο Νεομάρτυς Ευγένιος Ροντιόνωφ (23/5/1996) + ΒΙΝΤΕΟ του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου

 

Αποκεφαλίστηκε από τζιχαντιστές μωαμεθανούς επειδή δεν έβγαζε το σταυρό του! Ο Νεομάρτυς Ευγένιος Ροντιόνωφ (23/5/1996) + ΒΙΝΤΕΟ

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου

[ο νεοφανής Μάρτυς του Χριστού]

 

 Ο Ευγένιος Ροντιόνωφ γεννήθηκε στις 23/5/1977 στο χωριό Κουρίλοβο Παντόλσκ της Μόσχας. Ήταν το μοναδικό παιδί της οικογένειας και βαπτίστηκε Ορθόδοξος Χριστιανός στην παιδική του ηλικία. Το 1989 η γιαγιά του πήγε τον μικρό Ευγένιο για να εξομολογηθεί πρώτη φορά και να μεταλάβει των αχράντων μυστηρίων. Ο ιερέας στη διάρκεια της εξομολόγησης του φόρεσε ένα Σταυρό, τον οποίο ο Ευγένιος δεν αποχωρίστηκε ποτέ. Η μητέρα του, όμως, τον προέτρεπε να τον βγάλει, διότι, έλεγε, θα τον περιγελούσαν οι συμμαθητές του.

    Ο Ευγένιος δεν απάντησε και συνέχισε να τον φορά. Τελειώνοντας τις σπουδές του (1994), εργάστηκε ως επιπλοποιός.

     ΣΤΟ ΜΕΤΩΠΟ: Στις 25/6/1995 παρουσιάστηκε στο Στρατό και στις 13/1/1996, τοποθετήθηκε στα συνοριακά φυλάκια Τσετσενίας-Ιγκουερίνας. Ένα μήνα μετά, ο Ευγένιος, με τρεις ακόμη στρατιώτες, στάλθηκαν να κάνουν ελέγχους στα αυτοκίνητα που διέρχονταν από έναν δρόμο. Από εκεί περνούσαν συχνά Τσετσένοι μεταφέροντας όπλα, αιχμαλώτους και ναρκωτικά. Τη νύχτα εκείνη (3.00) πέρασε από το συγκεκριμένο δρόμο ένα ασθενοφόρο. Όταν το σταμάτησαν για έλεγχο, μέσα από αυτό πετάχτηκαν πάνοπλοι Τσετσένοι που συνέλαβαν τους αιφνιδιασμένους στρατιώτες. Στις 4π.μ. όταν ήρθαν άλλοι στρατιώτες για αλλαγή φρουράς υποψιάστηκαν τι είχε συμβεί. Σε λίγες μέρες ο στρατός ενημέρωσε τους γονείς των τεσσάρων για την εξαφάνισή τους. Η μητέρα του Ευγένιου κατάλαβε ότι πρόκειται για αιχμαλωσία, και πήγε ριψοκινδυνεύοντας στη Χαγκάλα της Τσετσενίας, για να βρει το παιδί της. Εκεί ήρθε σε επαφή με Τσετσένους οπλαρχηγούς προσπαθώντας να μάθει για την τύχη του Ευγένιου. Κάποιοι της είπαν ότι ο γιος της ζούσε, αλλά ήταν αιχμάλωτος και σιώπησαν με νόημα προσπαθώντας να υπολογίσουν πόσα χρήματα μπορούσαν να της αποσπάσουν. Συνήθως ένας στρατιώτης αιχμάλωτος “στοίχιζε” 10.000 δολάρια. Όταν κατάλαβαν ότι δεν θα κέρδιζαν αρκετά χρήματα, αποφάσισαν να τον σκοτώσουν. Η μητέρα του πήγε παντού ψάχνοντάς τον, διέσχισε χωριά, ναρκοθετημένους δρόμους, μέτωπα συγκρούσεων, και, όπως η ίδια λέει, «πέρασα από όλους τους κύκλους του άδη».

   

   ΑΙΧΜΑΛΩΣΙΑ – ΜΑΡΤΥΡΙΟ: Από την πρώτη μέρα της εκατονταήμερης αιχμαλωσίας του Ευγένιου, οι αντάρτες, επειδή είδαν ότι φοράει Σταυρό, προσπάθησαν να τον κάμψουν, για να τον αναγκάσουν να εξομώσει και να γίνει μουσουλμάνος και δήμιος Ρώσων αιχμαλώτων. Ο Ευγένιος αρνήθηκε τις προτάσεις και, παρά τους ξυλοδαρμούς, τα βασανιστήρια και τις υποσχέσεις ότι θα ζήσει αν βγάλει, έστω, το σταυρό του, δεν κάμφθηκε. Στις 23/5/1996, ανήμερα των γενεθλίων του, σκότωσαν πρώτα τους τρεις συναιχμαλώτους του, ενώ πρότειναν τελευταία φορά στον Ευγένιο να βγάλει το Σταυρό λέγοντας: «ορκιζόμαστε στον αλλάχ ότι θα ζήσεις». Ο Ευγένιος πάλι αρνήθηκε και τότε υπέστη το φρικτό του μαρτύριο. Τον έσφαξαν με μαχαίρι κόβοντας εντελώς το κεφάλι του, αλλά δεν τόλμησαν να βγάλουν το Σταυρό από το λαιμό του. Τον έθαψαν με το σταυρό, αλλά χωρίς το κεφάλι (δες σχετ. βίντεο στο youtube).

ΘΑΥΜΑΣΤΟΣ ΚΥΡΙΟΣ ΕΝ ΤΟΙΣ ΑΓΙΟΙΣ ΑΥΤΟΥ: Η μητέρα του βρήκε το λείψανο του Ευγένιου εννέα μήνες αργότερα, αφού έδωσε 4000 δολάρια στους Τσετσένους. Εκείνοι της έδωσαν και βιντεοκασέτα με το μαρτύριο του γιου της, ενώ της διηγήθηκαν την πορεία της αιχμαλωσίας του και τα βασανιστήρια. Η μάνα στις 20/11/1996 μετέφερε το λείψανο στο χωριό τους και το έθαψε στο κοιμητήριο. Σε λίγες μέρες ο πατέρας του Ευγένιου πέθανε δίπλα στο μνήμα από τη λύπη του. Αμέσως, σε διάφορες περιοχές της Ρωσίας ο άγιος μάρτυρας Ευγένιος άρχισε να εμφανίζεται και να κάνει θαύματα. Σε νοσοκομείο τραυματιών πολέμου, νοσηλευόμενοι πιστοποίησαν ότι ένας άγιος Ευγένιος με κόκκινο μανδύα, τους βοηθάει, ειδικά όταν πονάνε πολύ. Όταν κάποιοι από αυτούς πήγαν στο μοσχοβίτικο Ναό του Σωτήρος, είδαν την εικόνα του μάρτυρα αναγνωρίζοντας αυτόν που τους βοήθησε. Ο στρατιώτης με τον κόκκινο μανδύα βοηθά και πολλούς ψυχικά συντετριμμένους ιδίως φυλακισμένους. Όλο το χρόνο, αλλά περισσότερο την ημέρα του Μαρτυρίου του, έρχονται για προσκύνημα στο τάφο του πολλοί πιστοί και αναφέρονται πολλά θαύματα.

     Μεγαλυνάριο: “Τον ανδρείον μάρτυρα του Χριστού και βασανισθέντα υπό νέων ισλαμιστών, Άγιον στρατιώτην Ευγένιον τον Ρώσσον, στερρώς αγωνισθέντα, ύμνοις τιμή-σωμεν.” (Κ.Α.Ο.)

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: