Ο Άγιος Νεομάρτυς Νικόλαος ο Κορίνθιος [14.2.1554]

Κωνσταντίνος Οικονόμου

ΚΑΤΑΓΩΓΗ – ΟΡΦΑΝΙΑ: Ο Νεομάρτυς Νικόλαος γεννήθηκε λίγο μεταξύ των ετών το 1510-1520 μ.Χ., από φτωχούς γονείς, στο Ψάρι Κορινθίας, ένα μικρό άσημο χωριό, στο βουνό Ζάρηκα. Τον πατέρα του τον λέγανε Ιωάννη και την μητέρα του Καλή. Οι γονείς του ήταν ευσεβείς Χριστιανοί και ξεχώριζαν στο χωριό για την πίστη τους. Ο Νικόλαος, από μικρός ανατρέφονταν από τους ευσεβείς γονείς του με την Ορθόδοξο πίστη. Όταν όμως έγινε δώδεκα χρονών, πέθαναν και οι δυο του γονείς και ο Νικόλαος έμεινε ορφανός και μόνος. Για να ζήσει αναγκάστηκε να ξενιτευτεί και πήγε στη Σηλυβρία της Θράκης.

ΣΤΗ ΒΑΣΙΛΕΥΟΥΣΑ: Εκεί έζησε αρκετά χρόνια και κατόπιν μετέβη στην Κωνσταντινούπολη. Κάποιος Σηλυβρινός τον εκτίμησε βαθύτατα και λόγω εμπιστοσύνης, τού ανέθεσε την φροντίδα του σπιτιού του. Ο Νικόλαος εκεί στην Πόλη εργάστηκε ευσυνείδητα. Όταν όμως έφτασε στην κατάλληλη ηλικία, αποφάσισε να κάμει οικογένεια. Νυμφεύθηκε λοιπόν μια φτωχή, αλλά καλή γυναίκα. Απέκτησε μάλιστα αρκετά παιδιά. Για να θρέψει την οικογένεια του εργαζότανε στην αγορά ως παντοπώλης. Είχε ανοίξει μαγαζί τροφίμων σε καλή θέση, στην αγορά σε κεντρικό δρόμο. Κι ενώ έβγαζε χρήματα πολλά, δεν ξεχνούσε τη σωτηρία του και την πρόοδο της ψυχής του αλλά και την πνευματική υγεία της οικογενείας του.

ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΑΠΟ ΦΘΟΝΟ: Κατά το 34ο έτος της βασιλείας του Σουλτάνου Σουλεϊμάν [1553-4] του λεγομένου και “Μεγαλοπρεπούς”, κι αφού ο σουλτάνος αυτός φόνευσε τον μεγαλύτερο υιό του, εξεστράτευσε κατά των Περσών. Κατά την απουσία του άφησε στην Κωνσταντινούπολη έναν Έπαρχο, Σινάν ονομαζόμενο. Αλλά αυτός ήτανε θηρίο ανήμερο και όχι άνθρωπος. Ήταν η εποχή που ο κάθε Οθωμανός, όταν μισούσε ένα Χριστιανό, μπορούσε να τον καταγγείλει στον Σινάν. Αυτό έκαμαν και στον Νικόλαο. Μερικοί Τούρκοι από τη Σηλυβρία, που ήταν γείτονες και ανταγωνιστές του στην ίδια οδό που είχε το μαγαζί του ο Νικόλαος, κινούμενοι από φθόνο, διότι ο Νικόλαος ήταν τίμιος και ο κόσμος τον προτιμούσε, τον συκοφάντησαν στις Αρχές, ότι ύβρισε τον Προφήτη τους, τον Μωάμεθ.

ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟΝ ΒΕΖΥΡΗ: Ο Έπαρχος, άναψε από τον θυμό του και ζήτησε να συλλάβουν τον Νικόλαο. Όταν τον φέραν μπροστά του τον ρώτησε: “Ώστε είναι αλήθεια αυτό που μου είπανε για σένα, ότι δηλαδή παραδέχεσαι τον Χριστό ως Θεό, αντίθετα από το Κοράνιο μας; Είναι αλήθεια, ότι τον αρχηγό της πίστεώς μας, τον αληθινό Προφήτη τον αποκαλείς, αθεόφοβε, παιδί του διαβόλου;” “Μάλιστα, Έπαρχε”, του αποκρίθηκε ο Άγιος, “εγώ δεν μπορώ να πω τον ήλιο, ότι είναι σκοτεινός. Ούτε την νύκτα, ότι είναι φωτεινή. Έτσι και τον Χριστό μου. Είναι -και το λέγω παντού- Ήλιος της δικαιοσύνης. Είναι φως και φωτίζει πάντα άνθρωπον ερχόμενο εις τον κόσμο. Ενώ ο δικός σας Μωάμεθ είναι σκότος αφεγγές, και όσους τον ακολουθούν τους γκρεμίζει σε βάραθρα απώλειας. Αυτό άλλωστε το είπε και ο Χριστός μου: «Τυφλός τυφλόν, εάν οδηγή αμφότεροι εις βόθυνον πεσούνται». Και σεις επομένως, όσοι ακολουθείτε ένα τυφλό άνθρωπο, τον Μωάμεθ, θα πέσετε εις βυθό απώλειας. Αλλοίμονο σας, δύστυχοι!”

ΒΑΣΑΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ: Μετά από τη γενναία απάντηση του Μάρτυρα, ο Έπαρχος έγινε έξω φρενών και διέταξε να ρίξουν στο έδαφος τον Νικόλαο και με σκληρά ραβδιά να τον κτυπήσουν αλύπητα στα πόδια, ώσπου να τα ματώσουν και να μη μπορεί να βαδίσει. Οι στρατιώτες, για να αρέσουν στον Έπαρχο, τον κτυπούσαν με όλη τους την δύναμη. Πονούσε ο Μάρτυς αφόρητα. Για να του προξενήσουν ακόμη περισσοτέρους πόνους, βάζανε στα νύχια των ποδιών του αγγίδες. Έτρεχε το αίμα σαν αυλάκι. Αλλά ο Άγιος παρ’ όλον τον πόνο, που υπέφερε, δεν έβγαζε μιλιά. Μόνο προσευχότανε. Έτσι ο Άγιος Νικόλαος έμεινε σταθερός και ακλόνητος.

Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ: Ο Έπαρχος διέταξε κατόπιν και τον κλείσαν στη φυλακή. Εκεί στο σκοτάδι, με χειροπέδες κι αλυσίδες στα χέρια και στα πόδια, τον άφησαν τέσσερις μέρες. Αυτό το διάστημα ο Νικόλαος προσευχόταν συνεχώς και ευχαριστούσε δοξολογώντας το Θεό, που τον αξίωνε να πάθει γι’ Αυτόν. Εκεί όμως, μέσα στη νύκτα που προσευχόταν, ξαφνικά έλαμψε το κελί της φυλακής, από υπέρλαμπρο φως. Τότε του παρουσιάστηκε ο Χριστός λέγοντάς του: “Νικόλαε, έχε θάρρος. Παρακολουθώ τον αγώνα σου. Να υποφέρεις μέχρι τέλους”. Μετά από τα λόγια αυτά χάθηκε από τα μάτια του φυλακισμένου ο Κύριος. Ο Άγιος πήρε μεγάλο θάρρος από την επίσκεψη του Χριστού. Πετούσε από τη χαρά του και φτερούγιζε η καρδιά του.

ΔΕΥΤΕΡΗ ΚΛΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΥΡΑΝΝΟ: Την πέμπτη μέρα μετά τον εγκλεισμό του μάρτυρα, διέταξε ο Έπαρχος να τον παρουσιάσουν μπροστά του στο δικαστήριο. Αλλά τη φορά αυτή ο άγριος και αιμοβόρος Έπαρχος, άλλαξε όψη και “ντύθηκε” με γλυκύτητα και καλοσύνη, με υποσχέσεις και προσφορές αξιωμάτων για να δελεάσει τον Άγιο. Όμως ο Νικόλαος κατατρόπωσε τον Έπαρχο. Δεν φανταζότανε ποτέ, ότι βρισκόνταν άνθρωπος με τόσο θάρρος και γενναιότητα να του τα πει κατά πρόσωπο. Ο τύραννος αγρίεψε ακόμη περισσότερο. Γι’ αυτό διέταξε τους δήμιους να τον γδύσουν και να τον ντύσουν μια φόρμα κατάσαρκα. Του κρέμασαν κατόπιν δύο βαριές αλυσίδες στο λαιμό και τον περιέφεραν σε όλη την κεντρική οδό της αγοράς. Φώναζαν δε και έλεγαν: “Αυτά παθαίνει, οποίος βρίζει τον Μωάμεθ”. Ο Άγιος πήγαινε χαρούμενος σ’ αυτήν την διαπόμπευση του.

ΣΤΗΝ ΠΥΡΑ: Υπάρχει νόμος στους Μωαμεθανούς -δυστυχώς ισχύει ακόμη και σήμερα σε πιστούς τηρητές της “σαρίας”, όπως στους Τζιχαντιστές και σε “θεο”κρατικά καθεστώτα του Ισλάμ- που επιτάσσει να καίγεται στη φωτιά, οποίος βρίζει την θρησκεία τους. Αυτή η τιμωρία ορίστηκε και για τον Νικόλαο. Άναψαν λοιπόν στον Ιππόδρομο μεγάλη φωτιά. Τραβούσανε τον Άγιο οι άπιστοι να τον κάψουν. Αυτός όμως ο μακάριος ατάραχος, σαν αρνί άκακο, πήγαινε κοντά τους πρόθυμα. Ο Έπαρχος κάλεσε κοντά του τον Άγιο, μακριά από την πυρά και προσπαθούσε να τον πείσει ν’ αρνηθεί τον Χριστό. Όταν όμως είδε ότι και πάλι τον ελέγχει και παραμένει στην πίστη του, διέταξε τους δήμιους να σύρουν τον Άγιο κοντά στη φωτιά. Οι τύραννοι έσφιξαν τα χέρια του δένοντάς τα πισθάγκωνα. Κι’ ενώ η φωτιά έκαιγε και τριζοβολούσαν απειλητικά κοντά στον αμίλητο Μάρτυρα, που θερμά προσευχόταν στον Κύριο, το πλήθος των βαρβάρων απίστων αλάλαζε με αγριότητα. Το μαρτύριο, που ακολούθησε ήταν φοβερό. Οι δήμιοι έβαλαν το ημίγυμνο σώμα του Μάρτυρος Νικολάου στην άκρη της φωτιάς. Το ξεροψήνανε καγχάζοντας και βρίζοντας την Χριστιανική Πίστη. Ήθελαν με τον τρόπο αυτό να παρατείνουν τους φρικτούς πόνους του, γιατί έτσι πίστευαν πως ο Νικόλαος θα εγκατέλειπε τον αγώνα. Ήλπιζαν ακόμη να τον γελοιοποιήσουν την στιγμή που θ’ άρχιζε να ζητεί βοήθεια. Η φωτιά συγκλόνιζε το σώμα του Μάρτυρος. Πόνοι φοβεροί τον σπάθιζαν. Η φωτιά άρχισε να τον λειώνει, να τον παραμορφώνει, να του προκαλεί ατέλειωτη οδύνη. Άδικα περίμεναν, οι δήμιοι και το πλήθος των Μωαμεθανών, που παρακολουθούσε το μαρτύριο να διαμαρτυρηθεί ή να κλονισθεί η πίστη του Αγίου. Πονούσε, φλεγόταν, συγκλονιζόταν, αλλά με προσευχή προχωρούσε στο στάδιο του Μαρτυρίου του. Το πλήθος των Τούρκων τού φώναζε να ακούσει και υποχωρήσει στα λόγια του Έπαρχου, αλλά ο Νικόλαος έμενε ανένδοτος και σταθερός σα βράχος. Μάλιστα, όσο είχε ακόμη πνοή προσευχόταν στον Θεό και ήλεγχε τον Έπαρχο για την ασέβεια και το ψεύδος της θρησκείας του. Κήρυττε δε τον Χριστό με θέρμη μέχρι, που δεν μπορούσε πλέον να αρθρώσει λέξη. Και όταν η φωτιά σχεδόν κατέφαγε το σώμα και τις αισθήσεις του, τότε ο Μάρτυς έκλινε το κεφάλι του προς τα δεξιά ευτυχισμένα και νικητήρια. Πλησίασε κατόπιν βουβός και βλοσυρός ο δήμιος, τρ΄βηξε το σώμα του Μάρτυρα έξω από τις φλόγες, έβγαλε τις αλυσίδες από το λαιμό του Αγίου και του έκοψε την αγία του κεφαλήν. Ήταν η 14 Φεβρουαρίου του 1554. Ήταν ημέρα Πέμπτη και ώρα 12 το μεσημέρι. Για να μη πάρουν οι Χριστιανοί τα οστά του άγιου και τα έχουν για αγιασμό, καθώς έκαναν πάντοτε με τους μάρτυρες, έριξαν στη φωτιά και κόκκαλα σκυλιών, και πτώματα άλλων ζώων(!), για να γίνουν στάχτη και για να μη μπορούν να τα διακρίνουν οι Χριστιανοί. Ο Θεός όμως φρόντισε να μείνει στους πιστούς η κάρα του Αγίου. Διότι, μόλις την έκοψε ο δήμιος ένας Χριστιανός την αγόρασε αμέσως αντί είκοσι χρυσών νομισμάτων. Έτσι διασώθηκε από τη φωτιά. Από την Κωνσταντινούπολη τη στείλανε στη Μονή του Άγιου Αθανασίου στα Μετέωρα [Μεγάλο Μετέωρο].

ΑΓΙΟΠΟΙΗΣΗ: Το μαρτύριο του Αγίου Νικολάου έκαμε μεγάλη εντύπωση και ωφέλησε αφάνταστα τους σκλαβωμένους Χριστιανούς. Τους τόνωσε το ηθικό και τους κράτησε στην πίστη. Η Εκκλησία τον αναγνώρισε αμέσως Άγιο. Μετά τέσσερα μόλις έτη, το 1558, γράφτηκε και η Ακολουθία του Αγίου. Την έγραψε ο σπουδαίος, λογιώτατος Ιερομόναχος Δαμασκηνός Στουδίτης, ο Θεσσαλονικεύς.

ΠΩΣ ΕΓΙΝΕ ΓΝΩΣΤΟΣ Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΤΥΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ: Ο Άγιος Νικόλαος, ήταν και ίσως ακόμη είναι, άγνωστος στον χριστιανικό κόσμο. Πολλοί ως και σήμερα δεν έχουν ακούσει γι’ αυτόν. Είναι μόνον γνωστός στην πατρίδα του. Έγινε όμως, γνωστός τελευταίως και ως έξης: Το 1930, ο λόγιος, φιλομάρτυς Μητροπολίτης Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφαρσάλων Ιεζεκιήλ, περιοδεύοντας την Πίνδο, έφτασε στο Μοναστήρι της Αγίας Τριάδος της Σιάμου. Το Μοναστήρι ήταν ερημωμένο. Ήταν από τα τετρακόσια είκοσι(!) Μοναστήρια που διέλυσαν οι Προτεστάντες Βαυαροί, όταν έφθασαν μαζί με τον νεαρό βασιλέα Όθωνα. Ψάχνοντας, λοιπόν, ο Δεσπότης στο Ιερό Βήμα του ερειπωμένου Μοναστηριού, βρήκε σε ένα σαρακοφαγωμένο συρτάρι έναν απρόσμενο θησαυρό: έναν χειρόγραφο κώδικα, που περιείχε και την Ακολουθία του Αγίου Νικολάου του Νεοφανούς, ο οποίος εορτάζεται την 14 Φεβρουαρίου. Στον ίδιον κώδικα υπάρχει και εγκωμιαστικός λόγος του ίδιου Αγίου. Τον έγραψε ο Ιερομόναχος Δαμασκηνός, ο Στουδίτης. Ευτυχώς, στις ημέρες μας έχει αρχίζει να τιμάται ο Άγιος Νικόλαος ο Κορίνθιος. Στο χωριό του, το Ψάρι της Κορινθίας, κτίστηκε πριν λίγα χρόνια με την προθυμία των συμπατριωτών του, μεγαλοπρεπής Ναός εις τιμήν του Αγίου τούτου.

Δοξαστικό: “Τάδε λέγει Κύριος τῷ ἀθλοφόρω: γενναῖε, τί ἐποίησαν σοί, ἀδίκως οἱ παράνομοι· ταῖς πληγαῖς σέ κατέστιξαν, τή φρουρά, ἐπανέκλεισαν, ὥσπερ θύμα ἐπί φλόγα ὠλοκαυτώθης, γενναῖε, νῦν ἐγώ σοί ταῦτα πλουσίως ἀνταμείψομαι· ἀντί τῶν πόνων τρυφήν, ἀντί τῶν ἄθλων σου στέφος, ἀντί τῶν ἐπικήρων, τά ἄφθαρτα δωρήσομαι, καί χαίρων ἴθι λοιπόν, εἰς δόξαν τήν ἀγείρω· κάκει μέ ἀνευφήμησον, ἐν τῷ Πατρί καί Πνεύματι γνώθι μοί τοῖς ἔργοις μου Θεόν ἀληθέστατον.”

Ο Οσιομάρτυρας Δαμιανός ο Νέος (14/2/1568) [O μάρτυρας της αργίας της Κυριακής] +ΒΙΝΤΕΟ Κων/νος Οικονόμου

 

Ο Οσιομάρτυρας Δαμιανός ο Νέος (14/2/1568)

[O μάρτυρας της αργίας της Κυριακής] +ΒΙΝΤΕΟ

Κων/νος Οικονόμου

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ: ΤΟ 1423 η Λάρισα και όλη η Θεσσαλία, επί σουλτάνου Μουράτ του Β’, με τον Οθωμανό στρατηγό Τουραχάν υπέκυψε οριστικά στο Τουρκικό ζυγό. Έτσι, για τους Έλληνες άρχισαν στερήσεις, ταπεινώσεις, απειλές, αρπαγές. Ο λαός, ταπεινωμένος, πονεμένος, ταλαίπωρος, ραγιάς λαός! Χωρίς τα κοσμικά του στηρίγματα. Μόνο με αναμνήσεις και ελπίδες. Εν τούτοις, κάτι είχε να τον στηρίζει. Ταπεινό, ίσως, και ασήμαντο στην εκτίμηση πολλών. Και όμως αποφασιστικό για την επιβίωση του. Ήταν η Ορθόδοξη Εκκλησία! Οι κληρικοί και οι μοναχοί της Εκκλησίας. Ανέτειλαν και οι μάρτυρες της Πίστεως του. Αυτοί τον παρηγορούσαν, τον φώτιζαν, τον συγκινούσαν, τον κρατούσαν στη ζωή, και, όταν ήλθε το πλήρωμα των καιρών, τού έδωσαν και την ελευθερία του.Ο άγιος οσιομάρτυς Δαμιανός ήταν ένας από αυτούς.

ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ: Ο Δαμιανός γεννήθηκε γύρω στο 1500 από γονείς ραγιάδες! Είχαν περάσει περίπου εκατό χρόνια δουλείας της Θεσσαλίας στους Τούρκους. Το χωριό του, το Μυρίχοβο, της επαρχίας Καρδίτσας, Φαναρίου τότε, κατοικούνταν από λίγους αγρότες. Το μόνο πλούσιο που διέθεταν οι γονείς του Δαμιανού ήταν η ευσέβεια τους. Και από αυτήν προσέφεραν άφθονη στον μικρό γιο τους, τον Δαμιανό. Η ψυχή του παιδιού δέχτηκε την καλλιέργεια της θεοσέβειας από τους ταπεινούς γονείς του. Το παιδί προόδευε στη σοφία και την ηλικία με τη Χάρη του Θεού. Μπορούσε να το διακρίνει ο καθένας ότι θα αυτός θα γινόταν κάτι παραπάνω από το συνηθισμένο. Στο Μυρίχοβο ήταν υπόδειγμα για τους νέους.

ΜΟΝΑΧΙΚΗ ΖΩΗ: Ο ευλαβής νέος ήταν ένας από εκείνους στους οποίους ο Θεός έδωκε το χάρισμα της αγάπης της μοναχικής ζωής. Ήρθε λοιπόν κάποτε στο Άγιο Όρος ο Δαμιανός, άγνωστο ακριβώς σε ποια ηλικία. Πάντως νέος. Παρουσιάστηκε στην ιερά Μονήν Φιλόθεου, δήλωσε υποταγή, εκάρη και ενεδύθη το μοναχικό σχήμα. Ο θαυματουργός όσιος Διονύσιος, ο εν Ολύμπω, διέπρεψεν ως ασκητής στη Μονήν αυτή και ήταν ηγούμενος της περί το 1520 μ.Χ. Αν σκεφτούμε, ότι ο Διονύσιος καταγόταν από την περιοχή του Δαμιανού, δεν αποκλείεται η φήμη της αγιότητας του και το παράδειγμα του να τον οδήγησαν στην Μονή αυτήν. Ύστερα από ένα χρονικό διάστημα, η εσωτερική ορμή για μεγαλύτερη άσκηση, έφερε τον Δαμιανό κοντά σ΄ έναν ερημίτη του Όρους, που ονομοζόταν Δομέτιος. Πολύπειρος ο Δομέτιος στην άσκηση, δέχθηκε να χειραγώγησει και τον ενθουσιώδη Δαμιανό στην σκληρή αυστηρή ασκητική ζωή. Φαίνεται πως ήταν στο σχέδιο του Θεού αυτό. Ο άνδρας, που επρόκειτο να αναλάβει ένα σκληρό και επίπονο έργο, του του οποίου επισφράγισμα θα ήταν το μαρτύριο, έπρεπε προηγουμένως να ασκηθεί σε κάθε είδος σκληραγωγίας, την πείνα, τη δίψα, τις αγρυπνίες, τις στερήσεις και την κακοπέραση. Τρία έτη αργότερα, μέσα στο ερημητήριό του, ακούει ο όσιος Δαμιανός μία θεία φωνή να του λέει: “Δαμιανέ, ου μόνον το εαυτού δει σε ζητείν, αλλά και το των ετέρων, κατά τον θείον Απόστολον”. Η φωνή αυτή υπενθύμιζε στον ασκητή τη προτροπήν του απ. Παύλου προς τους Κορινθίους (Α’ ι’ 24), που είναι οδηγία προς κάθε χριστιανό “μηδείς το εαυτού ζητείτω, αλλά το του ετέρου έκαστος”.

ΕΠΑΝΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΛΑΟΥ: Έτσι, ο όσιος Δαμιανός ξεκίνησε με τις ευχές του γέροντα και των άλλων συνασκητών του για τη Θεσσαλία. Ήρθε πρώτα και περιόδευε τα χωριά του Ολύμπου, που βρίσκονταν κοντά στην κοιλάδα των Τεμπών, και κήρυττε επανευαγγελίζοντας τους «ραγιάδες». Θα πρέπει να προκάλεσε αίσθηση η παρουσία του αγνώστου αυτού Αγιορείτου στους κατοίκους της περιοχής. Όψη ασκητική, πρόσωπο οστεώδες, χρώμα ωχρό, κουκούλι, “σχήμα” με το σημείο του Σταυρού και τις λέξεις ΙΣ ΧΣ NΙ ΚΑ, ζώνη δερμάτινη στη μέση, κομποσχοίνι στο χέρι και σταυρός, κομβοσχοίνιο μέγα στο σώμα εις σχήμα Χ, όπως τότε ήταν η μοναχική συνήθεια, παρουσιαστικό ατημέλητο, διατροφή αυστηρά λιτή! Και το κήρυγμα του; Προφητικό, κήρυγμα μετανοίας. Άκουγαν οι ραγιάδες και ξυπνούσε η συνείδηση και επηρεάζονταν και διόρθωναν την ζωή τους. Όμως, δυστυχώς στην κοινωνία δεν υπάρχουν μόνον καλοπροαίρετοι, επιδεκτικοί θείου λόγου. Υπάρχουν και πονηροί, διεστραμμένοι άνθρωποι. Κάποιοι λοιπόν «Χριστιανοί» τον αποκαλούσαν πλάνο και τον κατέτρεχαν. Ο ίδιος δεν τους απαντούσε ενθυμούμενος το ρηθέν του Κυρίου: “Ει εμέ έδιωξαν, και υμάς διώξουσιν” (Ιω. ιε’ 20). Όμως, για να ειρηνεύσουν οι αμφισβητίες, αναχώρησε περιοδεύοντας σε χωριά της Όσσας, κηρύττοντας θείο Λόγο. Κυνηγημένος όμως κι από 'κει δίδαξε στα χωριά των Αγράφων, απ' όπου και καταγόταν. Φαίνεται, ότι στα χωριά των Αγράφων βρήκε πιο επιδεκτικό κόσμο και το κήρυγμα του, ήταν περισσότερο ευπρόσδεκτο. Σ΄ αυτά τα ορεινά μέρη ο κόσμος θρήσκευε, εκκλησιάζονταν, κρατούσε την Πίστη του. Έτσι εξηγείται και γιατί η προσπάθεια του Ιεραποστόλου δεν ήταν εδώ να επαναφέρει στην ορθή Πίστη τον κόσμο, αλλά να τους ενίσχυσει στο να παραμείνουν σταθεροί, στην ορθή πίστη. Εκεί, κατά την παράδοση, έκτισε την Μονή Παναγίας Πελεκητής. Παρά ταύτα, από πουθενά δεν λείπει ο διάβολος και τα όργανά του. Για τον λόγο αυτό, ύστερα από λίγον καιρό, και εκεί έγινε ανεπιθύμητος! Και “επεί κάκει πλάνος και ψευδομόναχος ωνομάσθη παρά τίνων, καταλιπών και ταύτας τας κώμας, δια το ατάραχον εις τον Κίσσαβον αύθις επανήλθε”, σημειώνει ο βιογράφος του. Επανήλθεν στην Όσσα και τη Νοτιοανατολική της πλευρά. Εκεί, περί το 1450, σε υψόμετρο 950μ., ήρθαν Έλληνες από το Βαθύρεμα της Αγιάς, εξαιτίας της καταπίεσης και το διωγμό των Τούρκων επήλυδων από το Ικόνιον [Κονιαραίων], αφήνοντας την εύφορη γη τους στους κατακτητές, για να κτίσουν νέο χωριό, την Σελίτσανη (Ανατολήν), μακριά από τις ενοχλήσεις των αδίστακτων Ισλαμιστών. Στο χωριό αυτό βρήκε ο Ιεραπόστολος επιδεκτικές ψυχές. Εκεί, παρέμεινε εργαζόμενος, ενώ βρήκε πόρους, ώστε να κτίσει ένα μοναστήρι, τον Τίμιο Πρόδρομο. Στη Μονή που το κτίσιμό της περατώθηκε γύρω στο 1550, και στο ασκηταριό του πήγαιναν πολλοί κάτοικοι των γύρω χωριών για να ακούσουν τα κηρύγματά του και να τον συμβουλευτούν. Η Ι. Μονή ήταν ένα μικρό κοινόβιο με λίγους ευλαβείς μοναχούς. Εκεί μοιρασμένο το 24ωρο σε προσευχές, εργασία, μελέτη και λίγη ανάπαυση, σύμφωνα με τις δυνατότητες των συμμοναστών του. Με τη διάκρισή του, δεν επέβαλλε φορτία βαρύτερα από τις δυνάμεις τους στους άλλους, που δεν ήταν εξασκημένοι. Ο βιογράφος του γράφει για το ασκηταριό του: “ιδία δ’ αυτός ώκει μικρόν από της μονής, προς νότον, εν τινι σπηλαίω παρά τω παραρρέοντι χειμάρρω υπό τον εκεί κρημνόν, τους καθ’ εαυτόν αγώνας εν τούτω ανύων”, [ιερομ. Διονύσιος Παπαδόπουλος]. Σώζεται ακόμη σήμερα ο χώρος αυτός της ασκήσεως του Αγίου. Κάτω ακριβώς από την τοποθεσία, που οι ντόπιοι την ονομάζουν “Δογαντζή”.

Το ασκηταριό του Οσίου

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΠΕΡΙ ΚΥΡΙΑΚΗΣ - ΣΥΛΛΗΨΗ ΤΟΥ: Δεκαοκτώ ολόκληρα χρόνια έμεινε ο Όσιος στην Ι. Μονή του Τιμίου Προδρόμου. Στις αρχές του 1568, ενώ δίδασκε στη Βουλγαρινή (Έλαφο) συνελήφθη από Οθωμανούς, που τον έστειλαν στο μουλά (δικαστή) της Λάρισας με την κατηγορία ότι εμπόδιζε τους Χριστανούς να πουλάνε και να αγοράζουν τις Κυριακές, (η Κυριακή για το οθωμανικό κράτος δεν ήταν αργία, αντίθετα Σάββατα και Παρασκευές, ιερές μέρες για Εβραίους και Μουσουλμάνους, δεν οργανώνονταν αγορές). Φαίνεται, ότι οι Τούρκοι κατά παράδοση, την ημέρα της Κυριακής την είχαν καθιερώσει σαν ημέρα για τις αγοραπωλησίες, τις λαϊκές αγορές και εμποροπανηγύρεις τους. Μάλιστα, η λέξις Pazar στην τουρκική, είναι το όνομα της ημέρας, που εμείς ονομάζουμε Κυριακή!

   Όμως, θέλοντας οι Τούρκοι να επιβάλουν την συνήθειά τους στους Έλληνες, ήταν σαν να αποσκοπούσαν στη βεβήλωση της αγιότερης μέρας των Χριστιανών. Και να 'ξερε ο Όσιος ότι σήμερα, χωρίς Τουρκοκρατία, καταργήθηκε η αργία της Κυριακής, έτσι απλά! Κι αυτό είναι ένα μέτρο που αποδομεί την ελληνική κοινωνία, αποϊεροποιεί τη ζωή των Ελλήνων και καταργεί την Κυριακή ως ημέρα αφιερωμένη στό Θεό. Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, πιστός στη διδασκαλία του Δαμιανού, έλεγε δύο αιώνες αργότερα: «Πρέπει να χαιρώμεθα περισσότερο την Κυριακή, που είναι η Ανάστασις του Χριστού μας. Να εργαζώμεθα τις έξι ημέρες για τα μάταια, γήινα και ψεύτικα, και την Κυριακὴ να πηγαίνουμε στην εκκλησία και νὰ στοχαζώμεθα αμαρτίες, θάνατο, κόλαση, παράδεισο, την ψυχήν μας καὶ όχι να εργαζόμεθα και να πραγματευόμεθα. Το κέρδος της Κυριακὴς είναι κατηραμένο, βάνετε φωτιὰ και κατάρα στὸ σπίτι σας και όχι ευλογίαν» (Διδαχ.Δ’). Όμως οι κοσμικοί στο φρόνημα άρχοντες, ούτε καν προβληματίζονται, αφού η ζωή τους περιστρέφεται γύρω από δείκτες και αδιαφορούν αν ο λαός λιμοκτονεί. Χρηματιστήρια, τράπεζες, χρυσός, μοναδική μέριμνά τους. Εγκλωβισμένοι στην παγίδα του κακού εκλαμβάνουν τον πλούτο ως δρόμο ευτυχίας. Σήμερα, τύποις «χριστιανοί» άρχοντες του κόσμου τούτου διαγράφουν από τη ζωή μας την ημέρα της Κυριακής.

ΜΑΡΤΥΡΙΟ: Στη Λάρισα ο Όσιος Δαμιανός ξυλοκοπήθηκε άγρια, του φόρεσαν βαριές αλυσίδες σε λαιμό και πόδια, ενώ ρίχτηκε στη σκοτεινή φυλακή. Για 15 μέρες υποβαλλόταν σε συνεχή βασανιστήρια για να αρνηθεί την πίστη του. Τι μπορεί να σκεφτόταν ο όσιος στις ώρες της αναμονής του πριν την αναχώρησή του για τον ουρανό; Ίσως, το αγαπητό του Μυρίχοβο και τους γονείς του, που δεν ζούσαν πια. Σε λίγο θα τους αντάμωνε στην δόξα του Παραδείσου. Έπειτα η σκέψη του θα φτερούγιζε πάνω από τις δασώδεις περιοχές του Άθωνα με τις ιερές Μονές του. Θα έφερνε στα μάτια του σεβάσμιες μορφές, συνασκητές του, τον όσιον Δομέτιο. Έπειτα πάλιν, θα θυμόταν τα ταπεινά χωριουδάκια που περιόδευσε στην κοιλάδα των Τεμπών κι’ εκείνα τα σκαρφαλωμένα στ΄ Άγραφα και την Όσσα. “Κύριε”, θα έλεγε μέχρις τις τελευταίες του επίγειες στιγμές, “κάμε εκείνος ο θείος σπόρος του λόγου Σου να βλάστησει, να καρπίσει στις καρδιές των ακροατών μου, των δούλων σου! Και συγχώρησε, θεέ μου, εκείνους που με εχθρεύονταν και με κατεδίωκαν”. Ύστερα πάλι θα μονολογούσε: “Το καλό μου Μοναστήρι του Προδρόμου με τους ορφανούς καλογήρους του!… Κύριε Ιησού, μην άρεις την Χάρη και την ευλογία Σου από επάνω τους!”

  Κάπως έτσι μέσα στη σκοτεινή φυλακή του ο Όσιος, με προσευχές και δάκρυα χαροποιού πένθους, έγραφε τον επίλογο της όσιας και αγίας ζωής του. Τελικά, ο Τούρκος Διοικητής ξαναζήτησε τον Όσιο και τον έφεραν εμπρός του. Τον βρήκε περισσότερο καταβεβλημένο. Περίμενε, όμως, να τον δει και στο φρόνημα “πεσμένον”. Έκαμε τις συνηθισμένες σε αντίστοιχες περιπτώσεις προσπάθειες να τον μεταπείσει. Με κολακείες, υποσχέσεις, δώρα και τα παρόμοια, του ζητούσε να αρνηθεί το Χριστό και να ασπασθεί το Ισλάμ! “Ο δε του Χριστού μάρτυς γενναίως ανταπεκρίθη: μη μοι γένοιτο, έφη, τον Χριστόν μου και θεόν αρνήσασθαι, αλλά και πυρ και αγχόνην και πάσαν άλλην βάσανον υπέρ αυτού δέξασθαι προαιρούμαι”, είπε. Τελικά, ο δικαστής, εξαγριωμένος από την υπομονή του Αγίου, διέταξε την 14η Φεβρουαρίου 1568, να τον κρεμάσουν στη “φούρκα”. Οι δήμιοι τον κρέμασαν σε ένα μεγάλο δέντρο που υπήρχε τότε στην περιοχή Ξυλοπάζαρο της Λάρισας (στην αρχή της οδού Βενιζέλου, προς το ποτάμι). Καθώς όμως κάποιος βάρβαρος Οθωμανός, για να υποφέρει ο μάρτυς περισσότερο, τον χτύπησε με τσεκούρι στο κεφάλι, κόπηκε το σκοινί. Στη συνέχεια, ημιθανής, ρίχτηκε στην πυρά. Το μεσημέρι της ίδιας μέρας, όλα είχαν τελειώσει. Τη στάχτη του την έριξαν στον Πηνειό. Φοβούνταν οι Οθωμανοί και το λείψανο του Αγίου, επειδή γνώριζαν την τιμὴ που απονέμουν οι Χριστιανοὶ στα Άγια Λείψανα. Ήξεραν ότι η ύπαρξή τους θὰ διαιώνιζε τὴν μνήμη του Αγίου. Κι αυτὴ την μνήμη ήθελαν να εξαλείψουν. Δεν το κατόρθωσαν. Έτσι έλαβε ο Οσιομάρτυρας Δαμιανός τον στέφανο του Μαρτυρίου. 

“Των Λαρισαίων τα πλήθη σκιρτά και χόρευε· ιδού γαρ ο γενναίος ραβδισμούς και ύβρεις και βασάνους εν μέσω εχθρών, τον Χριστόν ουκ ηρνήσατο, αλλ’ ανδρικώς πάντα φέρων Δαμιανός μέχρι τέλος, εστεφάνωται”.

Απολυτίκιο: Ευφράνθητι σήμερον, η εν Κισσάβω Μονή,

και Λάρισα σκίρτησον, Δαμιανού η σεπτή πανήγυρις, πάρεστι,

δεύτε ουν και συμφώνως, εν αυτή τω Σωτήρι,

άσωμεν εν αινέσει, τούτον ανευφημούντες, αυτού ταις ικεσίαις,

όπως σωζώμεθα.

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

Ο Τυδέας και η φρίκη των τελευταίων στιγμών του από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο, συγγραφέα

 

Θ η β α ϊ κ ό ς    Κ ύ κ λ ο ς    8.

Ο Τυδέας

και η φρίκη των τελευταίων στιγμών του

από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο, συγγραφέα

ΓΕΝΙΚΑ: Ο Τυδέας είναι γιος από δεύτερο γάμο του βασιλιά Οινέα της Αιτωλικής Καλυδώνας. Εκδιώχθηκε από τον θείο του Άγριο όταν αυτός σφετερίσθηκε το θρόνο από τον Οινέα και κατέφυγε στον βασιλιά του Άργους Άδραστο.

ΣΤΟ ΠΑΛΑΤΙ ΤΟΥ ΑΔΡΑΣΤΟΥ: Σύμφωνα με μία εκδοχή είχε σκοτώσει άθελά του στο κυνήγι τον θείο του Αλκάθοο ή σύμφωνα με μερίδα αρχαίων συγγραφέων, τους γιούς του Μέλανος. Στο Άργος ο Άδραστος άκουσε φασαρία στον προθάλαμο του ανακτόρου του και βγήκε ανήσυχος να δει τι συνέβαινε. Βρέθηκε μπροστά σε δύο άνδρες που μάλωναν για το ποιος θα ζητήσει πρώτος τη φιλοξενία του. Ο ένας ήταν ο Θηβαίος Πολυνείκης και ο άλλος ο Τυδέας, διωγμένος κι αυτός από τη δική του πατρίδα, την Καλυδώνα, για το φόνο που είχε διαπράξει κατά λάθος. Ο Άδραστος τους χώρισε και δέχθηκε να φιλοξενήσει και τους δύο στο παλάτι του. Ο Πολυνείκης είχε μια ασπίδα με παράσταση λιονταριού, ενώ ο Τυδέας ασπίδα με παράσταση αγριόχοιρου. Τότε ο Άδραστος θυμήθηκε πως κάποτε του είχε δοθεί ένας περίεργος χρησμός: να παντρέψει τις κόρες του με ένα λιοντάρι και με ένα αγριόχοιρο. Αμέσως κατάλαβε ότι αυτούς θα εννοούσε ο χρησμός. Πάντρεψε λοιπόν τις δύο κόρες του, τη Διηπύλη με τον Τυδέα και την Αργεία με τον Πολυνείκη. Από αυτό το γάμο ο Τυδέας απέκτησε τον ονομαστό από τον Τρωικό Πόλεμο Διομήδη.

ΕΠΤΑ ΕΠΙ ΘΗΒΑΣ – ΩΜΟΤΗΤΕΣ: Κατά την εκστρατεία του Αδράστου εναντίον των Θηβών, ο Τυδέας διακρίθηκε για το θάρρος του ως ένας από τους «Επτά επί Θήβας», αλλά τελικά σε κάποια μάχη τραυματίσθηκε θανάσιμα από τον Θηβαίο Μελάνιππο. Σύμφωνα με μία εκδοχή, η θεά Αθηνά θέλησε να καταστήσει τον Τυδέα αθάνατο, και το ζήτησε ως χάρη από τον Δία. Όμως, μια ωμότητα του Τυδέα έφερε την αντιπάθεια τελικά της θεάς προς τον ήρωα. Συγκεκριμένα, όταν ο Αμφιάραος έκοψε το κεφάλι του Μελανίππου και το έδωσε στον Τυδέα, εκείνος έφαγε τον εγκέφαλο!! Από αυτό το γεγονός, η Αθηνά έπαψε να τον συμπαθεί και δεν τον έκανε αθάνατο. Ο Τυδέας χρεώνεται ακόμη και με το φόνο μιας γυναίκας, της Ισμήνης, αδελφής της Αντιγόνης.

Ο ΤΥΔΕΑΣ ΣΤΗ “ΘΗΒΑΪΔΑ”: Η “Θηβαϊδα”, του Πούμπλιου Παπίνιου Στάτιου¹ (Publius Papinius Statius) δεν είναι και τόσο γνωστή, αν και είναι ένα σπουδαίο έργο, όχι βέβαια της εμβέλειας της Αινειάδας του Βιργίλιου, ούτε ασφαλώς των έργων του Ομήρου. Η Θηβαϊδα είναι ένα κλασσικό έπος με ήρωες, βασιλείς, μάντεις και θεούς. Με ύφος ποιητικό και περίτεχνο, είναι ένα σημαντικό έργο. Αγαπήθηκε πολύ στον Μεσαίωνα, ο δε κορυφαίος Ιταλός ποιητής Δάντης Αλιγκιέρι της περίφημης Θείας Κωμωδίας, υποτίθεται πως συναντά στο δεύτερο μέρος του έργου του, το Καθαρτήριο, τον Ρωμαίο ποιητή του αργυρού αιώνα της Ρωμαϊκής ποίησης. Η “Θηβαϊδα” είναι ένα αξιόλογο λοιπόν έπος στο οποίο διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο ο Αιτωλός Τυδέας. Ο ήρωας υπήρξε το δεξί χέρι του θηβαίου Πολυνείκη, σύμβουλος, συμπαραστάτης και αδερφικός του φίλος. Τα γεγονότα αυτά συνέβησαν έπειτα από την τραγική ιστορία του Οιδίποδα και την εκούσια αυτοτύφλωσή του, όταν ανέλαβαν το θρόνο στη Θήβα τα δύο παιδιά του ανόσιου γάμου, ο Ετεοκλής και ο Πολυνείκης, εκ περιτροπής, για ένα χρόνο ο καθένας. Ο πρώτος, όμως, με το πέρας του συμπεφωνημένου χρόνου αρνήθηκε να παραδώσει το θρόνο και ο Πολυνείκης, εξόριστος και εξοργισμένος καταφεύγει στο Άργος, όπου συνάνησε τον επίσης φυγάδα Τυδέα. Πολυνείκης και Τυδέας υπό τη σκέπη του βασιλιά του Άργους Αδράστου, αποφάσισαν την από κοινού εκστράτευση για την κατάληψη των θρόνων που δικαιωματικά τους ανήκουν, πρώτα της Θήβας και μετά της Καλυδώνας. Για την επίτευξη του πρώτου στόχου συμμάχησαν με άλλους 4 βασιλείς και άρχοντες (ανάμεσα στους οποίους ο πασίγνωστος μάντης Αμφιάραος), σχηματίζοντας τους Επτά που θα επιτεθούν στη Θήβα με τραγική κατάληξη το θάνατο των έξι πλην του Αδράστου, ενώ θα χάσει τη ζωή του και ο Ετεοκλής. Όσον αφορά τον Τυδέα, ο θάνατός του στιγματίστηκε από το ανοσιούργημα που προαναφέραμε. Πολλοί εξηγούν τη φρικτή πράξη του ως τρόπο για να γλιτώσει το θάνατο, απόηχος, ίσως, πανάρχαιων βάρβαρων δοξασιών.

ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΜΑΧΗΣ: Ο Στάτιος περιγράφει το τελευταίο “κεφάλαιο” της ζωής του Τυδέα κάτω από τα τείχη της Θήβας: “Και να που τώρα ο Ετεοκλής, θολωμένος και θρασύδειλος, στέλνει πενήντα άνδρες ενέδρα στο δάσος για να σκοτώσουν τον Τυδέα που είχε έρθει ειρηνικά, σε πρεσβεία. Αντιλαμβανόμενος την ενέδρα κι αφού απόκριση κανένας δεν του δίνει, παρά τού ρίχνουν κι ένα ακόντιο που παραλίγο να τον σκοτώσει, ο Τυδέας άφοβος τους προκαλεί: τι φόβος σας κατέχει, τι έλλειψη ανδρείας είν’ αυτή; Ελάτε, μόνος είμαι. Μόνος²!” Κι αφού ο Αιτωλός αρχίζει να σκοτώνει τους άνδρες, ένας από αυτούς παροτρύνει τους υπόλοιπους: “ένας είναι σύντροφοι, ένας και θα μας σφαγιάσει θριαμβευτικά στο Άργος επιστρέφοντας³; Ούτε η Φήμη θα μπορεί καλά καλά να τον πιστέψει!. Αφήνει, όμως, μόνο ζωντανό τον Μαίωνα για να αναγγείλει στον Ετεοκλή: …οχύρωσε τις πύλες σας, τα όπλα τρόχισε, τα τείχη που τα έφθειρε ο χρόνος επισκεύασε… δες τη γη εκείνη που το σπαθί μου έζωσε με του θανάτου τη φωτιά⁴.” Ο Τυδέας, που συχνά χαρακτηρίζεται από τον Στάτιο, magnus (μεγάλος, σπουδαίος, θαυμαστός, έξοχος) και fulmineus (κεραύνιος), αναφέρεται και από τον Θηβαίο μάντη Τειρεσία: “για μας η φρίκη του πολέμου κι ο Τυδέας πάλι⁵”! Αλλού, στο ίδιο έπος, όταν ο Πολυνείκης ακούει τις ικεσίες της μητέρας του Ιοκάστης, παρεμβαίνει ο Τυδέας, θυμίζοντας της την ενέδρα του γιου της Ετεοκλή. Σ’ έναν μονόλογο, ο Αιτωλός δηλώνει: “πρώτα το μέταλλο του το δόρυ θ’ αποβάλλει και θ’ ανθίσει, πρώτα ο Ίναχος κι ο Αχελώος μας θα στρέψουν τα νερά τους προς τα πίσω και μετά θα αφήσει τον Πολυνείκη λεύτερο ο αδερφός του αν ο πρώτος μπει μέσα στη Θήβα να συζητήσει μαζί του⁶”. Κι ενώ ο ήρωάς μας σημειώνει αριστεία στη μάχη, “εκείνη η μέρα του Τυδέα είναι. Σε κείνον μπρος το βάζουνε στα πόδια και εκείνον τρέμουν”, ξάφνου, με δόρυ τον πληγώνει ο Μελάνιππος θανάσιμα, κι ενώ ψυχορραγεί αρνείται να πεθάνει⁷ και σκοτώνει αυτόν που τον πλήγωσε. Και εκεί τελειώνει οριστικά η σύντομη ζωή του Αιτωλού ήρωα, τέλος που κηλιδώνεται ανεπανόρθωτα, δυστυχώς, από την ανόσια πράξη και φρικώδη πράξη την οποία αναφέραμε στην αρχή. Ο Στάτιος, δεν περιγράφει την πράξη, αλλά βάζει τον Τυδέα να ζητά το κεφάλι του αντιπάλου του. Ας δούμε και τα τελευταία λόγια που εκστόμισε ο γιος του Οινέα: “τα κόκκαλά μου, δεν παρακαλώ στο Άργος να τα πάτε ή την Αιτωλία. Και πώς θα με κηδέψετε διόλου δε με νοιάζει. Μισώ τα μέλη τώρα και το σώμα μου αδύναμο που έγινε και τώρα ξεψυχάει. Το κεφάλι σου, ω κάποιος, να μου φέρει το κεφάλι σου, Μελάνιππε⁸”. Εν τω μεταξύ, η προστάτιδά του Αθηνά είχε πάει να παρακαλέσει τον πατέρα της Δία να τού χαρίσει την αθανασία, αλλά βλέποντας, σαν επιστρέφει, τον Τυδέα να πράττει το ανοσιούργημα, τον εγκαταλείπει γεμάτη αποτροπιασμό.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Statius Thebaid, D.R. Shackleton Bailey επιμ./μτφρ., Loeb Classical Library, Harvard University Press, Λονδίνο 2003, http://www.theoi.com/Text/StatiusThebaid1.html. Λεξικόν Λατινο-Ελληνικόν, Ευστράτιου Τσακαλώτου, εκδ. Επικαιρότητα, Αθήνα.

Konstantinosa.oikonomou@gmail.com 

1. Ο Π. Π. Στάτιος (περ. 50 – περ. 96 μ.Χ.) γεννήθηκε στη Νεάπολη της Ιταλίας, πόλη κέντρο του Ελληνικού πολιτισμού. Κέρδισε βραβεία σε ποιητικούς διαγωνισμούς σαν τον πατέρα του. Έργα του το Silvae, η Αχιλληίς (ανολοκλήρωτο) και το magnus corpus του, η Θηβαϊδα, σε 12 βιβλία, κατά το πρότυπο της Αινειάδας του αγαπημένου μέντορά του Βιργιλίου.

2. Θηβαϊδα, 2:548-9.

3. Θηβ. 2:620,1.

4. Θηβ. 2:699-703.

5. Θηβ. 4: 601-2.

6. Θηβ. 7:552-53.

7. Θηβ. 8:728-30.

8. Θηβαϊδα, 8:736-40.

Σαν σήμερα: Για να μην ξεχνάμε! Το χρονικό των Ιμίων 30-31/1/1996 +ΒΙΝΤΕΟ του Κων/νου Αθ. Οικονόμου δασκάλου - συγγραφέα

 

Σαν σήμερα: Για να μην ξεχνάμε! Το χρονικό των Ιμίων 30-31/1/1996 +ΒΙΝΤΕΟ

του Κων/νου Αθ. Οικονόμου δασκάλου - συγγραφέα

Οι Έλληνες ίσως ξεχνάμε εύκολα, μα η λήθη δεν βοηθά στην αποφυγή αντίστοιχων καταστάσεων στο μέλλον. Ας δούμε τα γεγονότα που οδήγησαν, πριν σχεδόν 30 χρόνια, Ελλάδα και Τουρκία στα πρόθυρα πολέμου.

ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ: 26/12/1995: Το τουρκικό φορτηγό πλοίο «Φιγκεν Ακάντ» προσαράζει τυχαία (;) στις βραχονησίδες Ίμια. Ο Τούρκος πλοίαρχος ισχυρίζεται ότι βρίσκεται σε τουρκικά χωρικά ύδατα αρνούμενος αποδοχής βοήθειας από ελληνικά μέσα έρευνας και διάσωσης.

28/12: ελληνικά ρυμουλκά απεγκλωβίζουν το τούρκικο πλοίο .

29/12: ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ χαρακτηρίζει τα Ίμια τουρκικό έδαφος, ενώ η Ελλάδα απορρίπτει τους ισχυρισμούς των Τούρκων (10/1/96!) αναφέροντας τη συνθήκη των Παρισίων του 1947, με την οποία τα Ίμια παραχωρήθηκαν από την Ιταλία στην Ελλάδα, κατά την ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων.

14/1: Ο Αμερικάνος πρόεδρος Κλίντον, σε επιστολή του προς Ελληνοαμερικανό γερουσιαστή, αναφέρει: “Φοβάμαι θερμό επεισόδιο”.

19/1: Στην Ελλάδα πρωθυπουργός γίνεται ο Σημίτης.

25/1: Ο δήμαρχος Καλύμνου, Δ. Διακομιχάλης, συνοδευόμενος από Αστυνομικούς, υψώνει στα Ίμια την ελληνική σημαία.

28/1: Μία ομάδα Τούρκων δημοσιογράφων της «Χουριέτ» προσεγγίζει τα Ίμια με ελικόπτερο, υποστέλλει την ελληνική σημαία και υψώνει την τουρκική. Άνδρες του περιπολικού «Παναγόπουλος» στις 08:00 αντιλαμβάνονται την τουρκική σημαία.Τις επόμενες ώρες ο αρχηγός Γ.Ε.Ν. δίνει εντολή στον πλοίαρχο του περιπολικού «Αντωνίου» να σπεύσει στα Ίμια, να αφαιρέσει την τουρκική σημαία και να υψώσει ξανά την ελληνική. Ο Αρχηγός Γ.Ε.Ν. επικοινωνεί με τον Α.Γ.Ε.ΕΘ.Α., ναύαρχο Λυμπέρη, τον οποίο ενημερώνει για τα γεγονότα. Ο Λυμπέρης επιδοκιμάζει τις κινήσεις του Α/Γ.Ε.Ν. και παράλληλα ενημερώνει τον υπουργό Εθνικής Αμύνης, Αρσένη, ενώ επικοινωνεί με το Ναυτικό Διοικητή Αιγαίου, αρχιπλοίαρχο Ι. Καλλιγιάννη, συμβουλεύοντάς τον να υψωθεί η σημαία από το δήμαρχο Καλύμνου και όχι απευθείας από το πολεμικό πλοίο (λόγω αποστρατικοποιημένης ζώνης). Η επικοινωνία, όμως, δεν κατέστη δυνατή και η σημαία υψώθηκε από το πλήρωμα του «Αντωνίου» .

30/1: Δημοσιεύεται σχέδιο, σύμφωνα με το οποίο οι Τούρκοι διεκδικούν το σύνολο των βραχονησίδων, πλησίον των Τουρκικών ακτών. Από το πρωί στην περιοχή επικρατεί ένταση. Το απόγευμα, ελληνικά και τουρκικά πολεμικά έχουν σπεύσει στην περιοχή των Ιμίων προωθούμενα σε διάταξη μάχης. Συγχρόνως, άνδρες των Ο.Υ.Κ. αποβιβάζονται στα Ανατολικά Ίμια και Ειδικές Δυνάμεις στην γειτονική Καλόλιμνο. Στις 23:00 διατάσσεται επιστράτευση στις στρατιωτικές δυνάμεις Έβρου και νήσων του Αιγαίου.

ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ: 30/31/1/1996: Τη νύχτα, οι καιρικές συνθήκες είναι εξαιρετικά κακές: Βρέχει συνεχώς, ορατότητα μηδενική. Στη 01:15 Τούρκοι κομάντος διαφεύγουν της προσοχής των στελεχών του Πολεμικού Ναυτικού και αποβιβάζονται στη μικρή Ίμια, όπου δε βρίσκονται ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις. Υψώνουν την τουρκική σημαία. Παραμένουν επτά ώρες. Το γεγονός διαπιστώνεται από το «Αντωνίου» και επιβεβαιώνεται από ελικόπτερο της Φρεγάτας «Ναυαρίνο». Στις 05:30 το ελικόπτερο επιστρέφοντας καταπέφτει στη θάλασσα. Σκοτώνονται οι αξιωματικοί που επέβαιναν, Χ. Καραθανάσης, Ε. Γιαλοψός, Π. Βλαχάκος, οι οποίοι μαζί με τους Κυπρίους φονευθέντες αγωνιστές Τάσο Ισαάκ και Σολ. Σολωμού συναπαρτίζουν την ομάδα των τελευταίων αθανάτων ηρώων του Ελληνισμού στον 20ο αιώνα. Το ΚΥΣΕΑ, που κατευθυνόταν από τις γραμμές των πολιτικών προϊσταμένων (Σημίτη και ΥΠΕΘΑ Αρσένη) ύστερα από σύσκεψη, απορρίπτει το ενδεχόμενο ανακατάληψης των Ιμίων, για αποφυγή σύρραξης! Στις 06:10, οι υπουργοί Αμύνης και Εξωτερικών, Αρσένης και Πάγκαλος, στη θητεία του οποίου σημειώθηκε το εξίσου ατιμωτικό περιστατικό της υπόθεσης Οτσαλάν, ανακοινώνουν τη συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας με παρέμβαση του Προέδρου Κλίντον και του Χόλμπρουκ. Οι ελληνικές δυνάμεις αποχωρούν από τα Ίμια παίρνοντας μαζί την ελληνική σημαία. Το ίδιο πράττουν και οι Τούρκοι καταδρομείς. Τέλος ο Έλληνας πρωθυπουργός εκφράζει τις ... θερμές του ευχαριστίες στον πρόεδρο Κλίντον για τη μεσολάβησή του στην προσπάθεια αποφυγής περαιτέρω κλιμάκωσης. Ο ΥΕΘΑ, Γ. Αρσένης, απέδωσε την πτώση του ελικοπτέρου στο φαινόμενο vertigo, (απώλεια προσανατολισμού του πιλότου, όπου πολύ συχνά συγχέεται θάλασσα και ουρανός κατά τους ελιγμούς των σκαφών), λόγω του σκότους και των καιρικών συνθηκών! Σημειώνεται ότι τα ελικόπτερα αυτά δεν τηρούν προδιαγραφές νυκτερινών πτήσεων. Η πτώση του ελικοπτέρου, οι καταγγελίες συγγενών των νεκρών αξιωματικών, σε συνδυασμό με την επιμονή του ΥΠΕΘΑ να μην παρουσιάσει τα συντρίμμια του σκάφους, ερέθισε τη δυσπιστία της κοινής γνώμης πυροδοτώντας σειρά σεναρίων: Την 1/2/1996 η «Απογευματινή» αποκαλύπτει εμπιστευτικό σήμα του πιλότου του ελικοπτέρου (ώρα 04.49 της 31ης Ιανουαρίου). Ο πιλότος ανέφερε κατά λέξη προς τη φρεγάτα «Ναυαρίνο»: «Έχω ένδειξη master caution (γενική ηλεκτρονική βλάβη), emergency (κίνδυνος)». Σύμφωνα με τους ειδικούς, η ένδειξη αυτή σημαίνει ότι είτε το ελικόπτερο δέχεται ηλεκτρονική παρεμβολή, είτε ότι υπάρχει μηχανική βλάβη, οπότε και ανάβει το αντίστοιχο λαμπάκι. Αμέσως μετά, όμως, ο πιλότος προσθέτει: «αλλά το λαμπάκι δε δείχνει τίποτε». Και η υπόθεση της ηλεκτρονικής παρεμβολής φαίνεται άστοχη διότι οι συσκευές ηλεκτρονικού πολέμου των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων δεν κατέγραψαν τίποτε, ούτε και υπήρξαν στοιχεία που να συνηγορούν σε αυτήν την εκδοχή. Κυρίαρχο σενάριο παραμένει αυτό της κατάρριψης του ελικοπτέρου από τους Τούρκους καταδρομείς που βρίσκονταν στο νησί. Την άποψη αυτή ενίσχυσαν εικόνες που μεταδόθηκαν μετά την ανάσυρση τμήματος του ελικοπτέρου, που έδειχναν σειρά οπών στο κυρίως σώμα του σκάφους. Σύμφωνα με την εξήγηση που δόθηκε, επρόκειτο για υποδοχείς μπουλονιών τα οποία έσπασαν κατά την πρόσκρουση του ελικοπτέρου στο νερό. Πάντως τα ανασυρθέντα τμήματα του ελικοπτέρου δε στάλθηκαν ουδέποτε στο εργοστάσιο της κατασκευάστριας Augusta, για έλεγχο, αλλά φυλάσσονται αμπαρωμένα σε υπόστεγο της βάσης ελικοπτέρων.

Ο ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΩΝ: Η νύχτα αυτή απετέλεσε σημείο καμπής για την ελληνική πολιτική στο Αιγαίο. Όσοι χειρίστηκαν την κρίση, ειδικά ο τότε πρωθυπουργός Σημίτης, που ευχαρίστησε την αμερικανική πλευρά μέσα στο Κοινοβούλιο και ο ΥΠΕΞ, Πάγκαλος, δέχθηκαν σφοδρές επικρίσεις, ενώ πολλοί μίλησαν για εθνική μειοδοσία. Σύμφωνα με πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας, το απόγευμα της 31/1/1996, στη διάρκεια δεξίωσης στη Γερουσία των Η.Π.Α., Αμερικανοί επίσημοι διοχέτευαν την πληροφορία ότι τις προσεχείς ώρες οι Τούρκοι θα καταλάμβαναν ελληνική βραχονησίδα στην περιοχή των Ιμίων. Το γεγονός κατεγράφη από παριστάμενους Έλληνες διπλωμάτες και στρατιωτικούς, που ενημέρωσαν την Αθήνα τηλεγραφικά και τηλεφωνικά και συγκεκριμένα από τον τότε Επιτετραμένο της πρεσβείας στην Ουάσιγκτον, Κ. Κοκώση. Η πληροφορία διοχετευόταν, αφού είχε προηγηθεί η προσωπική διαμεσολάβηση του προέδρου Μπιλ Κλίντον, η οποία είχε θεωρηθεί «επιτυχής». Πώς η πρωθυπουργός της Τουρκίας, Τανσού Τσιλέρ, βρήκε το σθένος να προχωρήσει στην κατάληψη των μικρών Ιμίων, παραμένει ακόμη αναπάντητο. Την 1/2/1996, (λήξη της κρίσης), ο Νίκολας Μπερνς (Σταίητ Ντηπάρτμεντ), κατά την τακτική ενημέρωση Τύπου, δήλωσε ορθά-κοφτά πως: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες από σήμερα δεν αναγνωρίζουν ελληνική κυριαρχία στη βραχονησίδα Ίμια καθώς και σε μία σειρά νησάκια κατά μήκος των ακτών του Ανατολικού Αιγαίου, τα οποία έχουν το ίδιο καθεστώς με τα ΄Ιμια και δεν είναι μεγαλύτερα από το κτήριο του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών(!)». Πρέπει να σημειωθεί ότι ο Ν. Μπερνς δήλωσε ότι οι Η.Π.Α. δεν αναγνωρίζουν στα Ίμια ούτε τουρκική κυριαρχία, αποκαλώντας τα τουρκιστί, δηλαδή ‘Καρντάκ’. Η κυβέρνηση Σημίτη ουδέποτε διαμαρτυρήθηκε για τη δήλωση Μπερνς, παρά το ότι, μέχρι εκείνην τη στιγμή, σταθερή θέση των Αμερικανών για την κρίση ήταν ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν παίρνουν θέση. Ελλάδα και Τουρκία είναι σύμμαχοί μας και οφείλουν να παρακαθίσουν σε συνομιλίες για επίλυση των διαφορών τους». Αξίζει να σημειωθεί η παντελής “αφωνία” των συμμάχων και εταίρων μας στην Ε. Ένωση.

ΟΙ ΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΘΡΙΑΜΒΟΛΟΓΙΕΣ: Θριαμβολογίες και λεονταρισμοί ακολούθησαν στην Τουρκία μετά την αποχώρηση των ελληνικών στρατευμάτων από τις βραχονησίδες. Ο τουρκικός φανατισμός και η έξαρση εθνικισμού ενισχύθηκαν από εμπρηστικές δηλώσεις Τούρκων πολιτικών, που εμφανίστηκαν ως οι «νικητές» της κρίσης. Τα τουρκικά κανάλια έδωσαν ρεσιτάλ φανατισμού στα δελτία ειδήσεων και έφτασαν στο σημείο να δείξουν νίκες της εθνικής ποδοσφαιρικής τους ομάδας, νικηφόρους αγώνες πάλης μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων, ενώ έκαναν αναφορές ακόμα και στο 1922 και στον θύτη του πρώτου ολοκαυτώματος (Ελλήνων και Αρμενίων) του 20ου αιώνα, Κεμάλ Ατατούρκ. Η πρωθυπουργός της Τουρκίας εμφανίστηκε χαμογελώντας να δηλώνει: «Η σημαία αυτή κατέβηκε και οι στρατιώτες εκείνοι έφυγαν». Ο υπουργός Εξωτερικών Μπαϊκάλ σε δηλώσεις του είπε ότι «δεν παίζουν με την Τουρκία. Αποβιβαστήκαμε στο Καρντάκ. Δείξαμε ότι η Τουρκία έχει σαφή πολιτική βούληση στον τομέα υλοποίησης των στόχων της».

Η ΕΛΛΗΝΟΪΤΑΛΙΚΗ ΣΥΝΘΗΚΗ: Η συνθήκη του 1932 καθόριζε τα θαλάσσια σύνορα μεταξύ Ιταλίας, που κατείχε τα Δωδεκάνησα, και Τουρκίας. Σ' αυτήν βασίστηκαν οι παραχωρήσεις του 1947 (μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου) προς την ελληνική πλευρά. Τα Ίμια παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα από την Ιταλία με αυτή τη συνθήκη, ενώ επακολούθησε η επίσημη ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα (1948). Στην πρώτη συνθήκη ανάμεσα σε Ιταλία και Τουρκία συμπεριλαμβάνονταν σε χάρτη και ορίζονται με σαφήνεια ποιες βραχονησίδες ανήκαν στην Ιταλία. Αργότερα, καθώς όλες οι ιταλικές κτήσεις πέρασαν στην ελληνική κυριότητα, και τα Ίμια ενσωματώθηκαν στο ελληνικό κράτος. Η Τουρκία είχε αποδεχτεί το καθεστώς επικυριαρχίας της Ελλάδας στα νησιά αυτά.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: 1. “Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΤΗΣ ΧΙΟΥ” (συνέντευξη με το δημοσιογράφο που ανήρτησε την τουρκική σημαία) 30/1/2009

2. www.citypress-gr.blogspot.com

3. Εφημερίδα «Δημοκρατία», 29/1/2011 “15 χρόνια από την Εθνική ταπείνωση στα Ίμια” (Λ.. Μπλαβερης)

4. www.strategyreport.gr/,

5. Αθεατος κοσμος , alter tv

Σημείωση: ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ “ΗΡΩΕΣ”: Αξίζει να σημειώσουμε τι απέγιναν οι παρασημοφορημένοι άνδρες της τουρκικής ομάδας “Καρτάκ”. Σε άσκηση στη Μαρμαρίδα το ελικόπτερο που επέβαιναν εξερράγη και φονεύθηκαν όλοι οι άνδρες της “Καρντάκ”, πλην τριών που απουσίαζαν. Ένας απ' αυτούς ήταν κι ο αδειούχος Τούρκος Ταγματάρχη Ζεκί Σεν. Ο Ζεκί Σεν, ήταν καταδρομέας, μέλος της γνωστής μονάδος SAT (αντίστοιχη της ΟΥΚ). Τούρκοι δημοσιογράφοι ανέφεραν ότι υπήρξε ελληνικό σαμποτάζ, εκδίκησης για τα Ίμια. Αργότερα ο Αρχηγός τους Ζεκί Σεν, αποσπάστηκε μυστικά στην Γεωργία. Δύο μήνες μετά, με διαφορά 3 ημερών, φεύγουν από την ζωή και οι δύο επιζώντες Τούρκοι κομάντος, σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Μέσα στο ίδιο έτος δηλαδή και οι 12 Τούρκοι κομάντος των Ιμίων, δεν ήταν πλέον στην ζωή εξαιρουμένου τον Αρχηγού τους. Τα ίχνη του Ζεκί Σεν χάθηκαν για ένα διάστημα, ώσπου το 2003 επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη. Στις 6/5/2003, ο Ζεκί Σεν γιόρτασε τα γενέθλια του με την κοπέλα του και φίλους σε κλαμπ της Κων/πόλης (LAILA) στο Ορτάκιοϊ. Την νύχτα των γενεθλίων την πέρασε στο κοντινό ξενοδοχείο “CIRAGAN PALACE”. Το επόμενο μεσημέρι, στις 3.30 μ.μ., ο Ζεκί Σεν δέχθηκε στην πλατεία Ταξίμ επίθεση τριών νεαρών, οι οποίοι τον σκότωσαν με μαχαίρια και διέφυγαν στα στενοσόκακα της Πόλης.

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

Ο Άγιος Χρήστος ο Νεομάρτυρας ο Κηπουρός (12.2.1748) από τον Κωνσταντίνο Οικονόμου

 

Ο Άγιος Χρήστος ο Νεομάρτυρας ο Κηπουρός (12.2.1748)

από τον Κωνσταντίνο Οικονόμου

“Tμηθείς ο Xρήστος δι’ αγάπην Kυρίου,
Kηπουρός ώφθη της Eδέμ του χωρίου.”

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ: Ο Άγιος Χρήστος γεννήθηκε στην Αλβανία, αλλά εργαζόταν, από την ηλικία των 40 ετών, το επάγγελμα του κηπουρού και του πωλητή αγροτικών προϊόντων ζώντας στην Κωνσταντινούπολη.

ΣΥΚΟΦΑΝΤΗΣΗ: Μια μέρα, ενώ πουλούσε τα μήλα του στην αγορά της Κωνσταντινούπολης, ήλθε ένα Τούρκος που απαιτούσε να αγοράσει τα μήλα του σε εξευτελιστική τιμή. Ο Άγιος αντιστάθηκε σ’ αυτή την αδικία και τελικά κατέληξαν σε φιλονικία. Ο Τούρκος θύμωσε και θέλοντας να τον εκδικηθεί πήγε σε έναν δικαστή και του είπε ψευδώς ότι άκουσε τον Άγιο να λέει ότι επιθυμεί να γίνει Μωαμεθανός.

ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗ ΣΤΗ ΦΥΛΑΚΗ: Ο κριτής κάλεσε τον Άγιο και τον ρώτησε αν η κατηγορία αυτή ήταν αληθινή. “Για τ’ όνομα του Θεού” απάντησε ο φτωχός κηπουρός, “ποτέ δεν είπα τέτοιο λόγο. Εγώ είμαι Χριστιανός και δεν είναι δυνατόν ν’ αλλάξω την πίστη μου ακόμη και αν πάθω χίλια βάσανα”. Τότε ο κριτής, που δεν πίστεψε ότι ο Άγιος συκοφαντήθηκε, διέταξε και τον χτύπησαν δυνατά με ραβδιά. Του κατάφεραν μάλιστα ένα τόσο δυνατό χτύπημα στο κεφάλι, ώστε ο Άγιος αιμορραγούσε για πολλή ώρα. Μετά τον έδεσαν, τον έβαλαν στη φυλακή και του έσφιξαν τα πόδια στο τιμωρητικό ξύλο, το λεγόμενο τομπρούκι, (ειδικό ξύλο που ήταν καρφωμένο στο πάτωμα της φυλακής με τρύπες για τα πόδια), για να μην μπορεί καθόλου να κινηθεί.

Η ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΑΥΤΟΠΤΗ ΚΑΙΣΑΡΙΟΥ ΔΑΠΟΝΤΕ: Στη φυλακή έτυχε να βρίσκεται και ο λόγιος συγγραφέας Καισάριος Δαπόντες (1713-1784) από τη Σκόπελο, ο οποίος αργότερα έγινε μοναχός στην Ιερά Μονή Ξηροποτάμου του Αγίου Όρους. Τον λυπήθηκε και κατάφερε να πείσει τους δεσμοφύλακες να τον ελευθερώσουν από το ξύλο, για να μπορεί να κινηθεί λίγο. Κατόρθωσε να του βρει και λίγο φαγητό και του το πρόσφερε. “Ευχαριστώ”, του είπε ο Άγιος, “αλλά γιατί να φάω; Μήπως πρόκειται να ζήσω; Ας αποθάνω, λοιπόν, για τον Χριστό μου πεινασμένος και διψασμένος”. Έπειτα έβγαλε και έδωσε ένα κέρμα που είχε στη ζώνη του στον Καισάριο και του είπε: “να το δώσεις αυτό να μου κάνουν μερικές λειτουργίες και μνημόσυνα για την ψυχή μου”.

ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟ: Την ίδια μέρα ήλθαν και πήραν τον Μάρτυρα από τη φυλακή και τον οδήγησαν έξω από τα τείχη της Πόλης. Αυτός ήρεμα έκλινε τον αυχένα και παρέδωσε τον εαυτό του στον Ιησού Χριστό δεχόμενος τη σπάθα του δημίου. Με αυτό τον τρόπο ο κηπουρός της Πόλης, ο Μάρτυς Χρήστος, στις 12 Φεβρουαρίου του 1748, “άφησε τα περιβόλια του Βοσπόρου για να γίνει κηπουρός του ουρανίου Παραδείσου¹”. Βίο του αγίου Μάρτυρα Χρήστου συνέγραψε ο αυτόπτης Καισάριος Δαπόντες.

1. Αναστάσιος Νικολάου, φιλόλογος,”Ο Χρήστος Νεομάρτυς ο Κηπουρός”.

Άγιος Νεομάρτυς Γεώργιος ο Σέρβος [Σόφια 11.2.1515] από τον Κων/νο Οικονόμου

 

Άγιος Νεομάρτυς Γεώργιος ο Σέρβος [Σόφια 11.2.1515]

από τον Κων/νο Οικονόμου

“Γεωργιος δὲ μὴ τὸ πῦρ δειλιάσας,
ἀπυρπόλητος ἐν πυρὶ διαμένει”.

ΚΑΤΑΓΩΓΗ: Ο Άγιος ήταν Σέρβος από την πόλη Κράτοβα. Οι γονείς του, Δημήτριος και Σάρρα, ήσαν ευσεβείς Χριστιανοί και φρόντισαν ο γιος τους από μικρός να μορφωθεί και να μάθει να εξασκεί την τέχνη του χρυσοχόου.

ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΡΒΙΑ ΣΤΗ ΣΟΦΙΑ: Όταν έμεινε ορφανός από πατέρα οι συγγενείς του φοβήθηκαν μήπως τον αρπάξουν οι Τούρκοι για το παλάτι του σουλτάνου, μιας και ο Γεώργιος ήταν εξαιρετικής ομορφιάς, και τον έστειλαν στη Σόφια. Εκεί έμεινε στο σπίτι ενός καλού ιερέα, του παπα-Πέτρου, και εργαζόταν την τέχνη του χρυσοχόου. Ο ιερέας βλέποντας ότι ο Γεώργιος ήταν έξυπνος, φιλομαθής και προπάντων ευλαβής, του δίδασκε την Αγία Γραφή και του μάθαινε τα μυστήρια της ορθοδόξου πίστης. Και ό,τι μάθαινε ο Γεώργιος προσπαθούσε πάντοτε να το κάνει πράξη.

Ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΤΟ ΣΤΟΧΑΣΤΟ ΤΩΝ ΜΩΑΜΕΘΑΝΩΝ: Δεν ήταν δυνατόν η παρουσία του Γεώργιου να μη γίνει αντιληπτή από τους Τούρκους της Σόφιας, οι οποίοι, θαυμάζοντας την ενάρετη ζωή του, θέλησαν να τον οδηγήσουν στην πίστη τους. Διάλεξαν, λοιπόν, ένα ομόθρησκό τους βαθύ γνώστη του Ισλάμ να πάει υποκρινόμενος πως θέλει να του κατασκευάσει κάποιο χρυσό αντικείμενο και να τον καταφέρει να γίνει μουσουλμάνος. Ο Άγιος όμως, ως μυημένος στην ορθόδοξο πίστη και ενάρετος Χριστιανός που ήταν, αντέκρουσε με επιτυχία τα επιχειρήματα του Τούρκου. Αυτός, επέστρεψε στους ομοθρήσκους του αλλά και στον κριτή και διηγήθηκε τα πάντα, πιέζοντας να συλληφθεί ο νέος, διότι από την παρουσία του, δήθεν, κινδύνευε η πίστη των Τούρκων! Ο δικαστής έστειλε τον ίδιο Τούρκο να του φέρει τον Άγιο με τρόπο, ώστε να μην υποψιαστεί ούτε ο ίδιος ούτε οι άλλοι Χριστιανοί. Με το πονηρό επιχείρημα ότι τον θέλουν να φτιάξει κάποια χρυσά στολίδια, απονήρευτος ο Άγιος ήρθε στον δικαστή.

ΣΤΟΝ ΔΙΚΑΣΤΗ: Μόλις τον είδε ο δικαστής εξεπλάγη από την ομορφιά του νέου και με ήρεμο τρόπο. Τον κάλεσε κοντά του και επιχείρησε να τον φέρει στην πίστη του Ισλάμ. Ο Άγιος κατάλαβε τότε ότι εκεί είχε έρθει να αγωνιστεί για την πίστη του και όχι για την τέχνη του. Ζητώντας μυστικά την σοφία του Θεού, άρχισε με παρρησία να αποδεικνύει με επιχειρήματα την πλάνη των Μωαμεθανών και την αλήθεια του Χριστού. Προσπάθησε να κλονίσει την πίστη τους στη θεοπνευστία του Κορανίου και το προφητικό αξίωμα του Μωάμεθ, αφού άλλωστε κανένας δεν είχε δει να του μιλάει ο Θεός ούτε να του παραδίδει το Κοράνιο. Ενώ, τόνισε ο Γεώργιος, την παρουσία του Θεού στο Σινά και την παράδοση του νόμου στον Μωυσή βίωσε ολόκληρος ο Ισραηλιτικός λαός. Ακόμη, είπε, τα θαύματα του Χριστού από την γέννησή Του ως την Ανάληψή Του τα έζησαν πολλοί άνθρωποι και μαρτυρούν γι’ αυτά. Τόνισε επίσης ότι το Ισλάμ είναι μια εύκολη θρησκεία για σαρκικούς ανθρώπους. Όταν τ’ άκουσαν αυτά οι παριστάμενοι Τούρκοι φώναζαν να θανατωθεί. Ο δικαστής διέταξε να φυλακιστεί. Δέρνοντας, κλωτσώντας και φτύνοντας τον δεμένο μάρτυρα, τον έκλεισαν στη φυλακή. Εκεί τον επισκέφτηκε ο ιερέας Πέτρος, δήθεν για να τον συμβουλέψει κι αυτός για το καλό του. Επειδή γνώριζε τον δεσμοφύλακα η συνάντηση έγινε στο σπίτι του δεσμοφύλακα. Ο ιερέας τον στήριξε στην πίστη και τον ενθάρρυνε να υπομείνει τους πρόσκαιρους πόνους από τα βασανιστήρια ώστε να χαίρεται και να απολαμβάνει την αιώνια ζωή, όπου και ο Κύριος θα τον ομολογήσει ενώπιον του Πατρός του. Στους φόβους του νεαρού μάρτυρα, μήπως δεν αντέξει τη φωτιά, του απάντησε πως ο Χριστός είναι Εκείνος που θα τον ενισχύσει με την χάρη Του, όπως και τους παλαιούς μάρτυρες και τον ομώνυμό του Άγιο Γεώργιο. Την άλλη μέρα οδήγησαν τον Άγιο μπροστά στον δικαστή, ο οποίος με κολακείες και υποσχέσεις αγωνίστηκε και πάλι να τον τουρκέψει αλλά μάταια. Ο ιερέας Πέτρος προσπάθησε με παρακλήσεις και δώρα στον δικαστή να τον ελευθερώσει αλλά χωρίς αποτέλεσμα.

“ΔΙΚΗ” ΚΑΙ ΚΑΤΑΔΙΚΗ: Μετά από οκτώ ημέρες φυλάκισης παρουσιάστηκε πάλι μπροστά στον δικαστή. Πάλι ταξίματα και υποσχέσεις, μάλιστα ο δικαστής υποσχέθηκε να τον κάνει συγκληρονόμο του με τον γιό του και να του δώσει τέτοιο αξίωμα ώστε να τον προσκυνούν όλοι. Με πολύ θάρρος και γενναιότητα ο Άγιος απάντησε: “Αν με αγαπάς, όπως λες, άφησέ με να ζω ως Χριστιανός, ειδεμή μάθε ότι από την πίστη μου και την αγάπη του Χριστού δεν είναι δυνατόν να με χωρίσει τίποτα, ούτε πλούτος, ούτε δόξα πρόσκαιρη, ούτε φωτιά, ούτε άλλη βάσανος, όσα κακά κι αν μου κάνεις. Ελπίζω στον Χριστό μου ότι αντί γι` αυτά θα απολαύσω εκατονταπλάσια στην ουράνια Βασιλεία. Γιατί λοιπόν αργοπορείς; Κάμε ένα από τα τρία. Ή απόλυσέ με να ζω ως Χριστιανός ή στείλε με στον Χριστό μου μια ώρα αρχύτερα ή γίνετε κι εσείς Χριστιανοί για να γλυτώσετε από την αιώνια κόλαση”. Ο δικαστής τότε έκανε μια πονηρή ενέργεια. Έκανε μια ομολογία πίστεως για τον Χριστό, σύμφωνα όμως με το Ισλάμ [το Ισλάμ αποδέχεται τον Κύριο ως απλό προφήτη]. Ο Άγιος, με τη χάρη του Θεού, δεν έπεσε στην παγίδα αλλά ομολόγησε τον Χριστό ως τον προφητευόμενο Μεσσία αλλά και Θεό αληθινό. Τότε το πλήθος εξαγριώθηκε και θα τον σκότωνε λιντσάροντάς τον την ώρα εκείνη αν δε το εμπόδιζε ο δικαστής με τους στρατιώτες του. Τελικά ο δικαστής γυρνώντας στο πλήθος τους είπε: “Η αμαρτία του ας είναι στις ψυχές σας και όπως θέλετε κάντε με αυτόν”.

Ο ΜΑΡΤΥΡΙΚΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΤΗΝ ΠΥΡΑ: Με τα χέρια δεμένα πίσω και με βαριά αλυσίδα στο λαιμό, τον οδήγησαν, φτύνοντάς τον και ραπίζοντάς τον, μέσα από την αγορά, για να τον κάψουν, με την κατηγορία ότι βλασφήμησε τον νόμο του Ισλάμ και δεν δέχθηκε να αρνηθεί τον Χριστό. Κοντά στον ναό της Αγίας Σοφίας συγκέντρωναν ξύλα για την πυρά. Ο ιερέας Πέτρος κατόρθωσε να τον πλησιάσει και να τον ενισχύσει με λόγια πνευματικά. Ο Άγιος του ζήτησε να προσεύχεται στον Χριστό να τον στερεώσει. Ο ιερέας μαζί με άλλους ιερείς και πιστούς Χριστιανούς μαζεύτηκαν και προσεύχονταν με δάκρυα στον Κύριο να στηρίξει τον μάρτυρα. Δίπλα στη στοίβα των ξύλων προσπαθούσαν ακόμη, για μια τελευταία φορά, οι αγαρηνοί να μεταστρέψουν τον Άγιο με νέα ταξίματα. Εκείνος όμως τους είπε: “Εγώ την πίστη μου δεν την αρνούμαι, ακόμα και χίλια βασανιστήρια να μου κάνετε”. Έτρεξαν τότε να φέρουν από τα γύρω σπίτια κάρβουνα και δαδί για να ανάψει γρηγορότερα η φωτιά, θεωρώντας ότι κάνουν έργο θεάρεστο! Έγδυσαν τον Άγιο και τον άφησαν μόνο με το πουκάμισο. Τον έριξαν στη φωτιά και τον τράβηξαν αμέσως πίσω μήπως και αλλάξει γνώμη. Ο Άγιος αντίθετα με περισσότερη πίστη ομολογούσε τον Χριστό. Το έκαναν και δεύτερη φορά, χωρίς αποτέλεσμα, οπότε τον έριξαν μέσα στη φωτιά οριστικά. Εκεί, πεσμένος ανάσκελα, κοιτούσε προς την ανατολή. Όταν κάηκαν τα δεσμά των χεριών του, σήκωσε το δεξί του χέρι, έκανε το σημείο του σταυρού και είπε: “Κύριε Ιησού Χριστέ, εις χείρας Σου παραδίδω το πνεύμα μου”. Τότε ένας Τούρκος πήρε ένα μεγάλο ξύλο, τον χτύπησε στο κεφάλι και τον θανάτωσε. Συγχρόνως, ένα σύννεφο εμφανίστηκε θαυμαστά στον ουρανό και έβρεξε, πάνω στην πυρά! Οι Χριστιανοί δόξασαν τον Θεό ενώ οι Τούρκοι ντροπιάστηκαν, ωστόσο κάποιοι κι από αυτούς τους τελευταίους ακόμη, δάκρυσαν.

ΤΟ ΑΓΙΟ ΛΕΙΨΑΝΟ: Έπειτα οι Χριστιανοί με τόλμη πήγαν στον δικαστή και ζήτησαν το λείψανο του Αγίου. Οι Τούρκοι όμως φώναζαν και απειλούσαν πως θα έκαιγαν το λείψανο και τη στάχτη του θα τη σκόρπιζαν. “Πηγαίνετε”, τους είπε ο δικαστής, “να τον θάψετε αλλά προσπαθήστε με δώρα να πείσετε εκείνους που τον φυλάνε για να μη σας εμποδίσουν”. Όμως, παρά τις παρακλήσεις και τα δώρα, αντί να μαλακώσουν εκείνοι γίνονταν σκληρότεροι. Και αγρίευαν περισσότερο. Άναψαν τη φωτιά πάλι και έριχναν μέσα πτώματα ζώων, ώστε να μην αναγνωρίζονται τα λείψανα του Αγίου μάρτυρος. Κι ενώ όλα τα κουφάρια των ζώων καίγονταν, το Άγιο λείψανο έμενε σώο και ακέραιο. Πεισματωμένος ο οθωμανικός όχλος απειλούσε πως την επόμενη μέρα θα προσπαθούσαν πάλι, διότι στο μεταξύ νύχτωνε. Προσέθεταν δε πως αν ούτε τότε το λείψανο καεί θα το έριχναν σ’ ένα λάκκο γεμάτο λάσπη. Τη νύχτα ωστόσο, κάποιος Χριστιανός, με τη βοήθεια του Θεού, χωρίς να τον δουν, πήρε το Άγιο λείψανο και το πήγε στην κεντρική εκκλησία. Έτσι την άλλη μέρα. με την άδεια του δικαστή, έθαψαν τον πολύαθλο και θαυμαστό ομολογητή του Χριστού, με μεγάλη συμμετοχή κλήρου και λαού, με τιμές, με ύμνους μαρτυρικούς και δοξολογίες στον Ι. Ναό της Αγίας Μαρίνης της Σόφιας.

Ἀπολυτίκιο [Ἦχος γ’.]: “Θείω Πνεύματι, ἀνακηρύξας, τὴν τοῦ Κτίσαντος, οἰκονομίαν, ἀθλητικῶς ἠγωνίσω Γεώργιε καὶ τοῦ πυρὸς ἐνεγκῶν τὴν κατάφλεξιν, καταδροσίζεις ἠμᾶς θείαις χάρισι. Μάρτυς ἔνδοξε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμὶν τὸ μέγα ἔλεος”.

Όταν ο Άγιος Χαράλαμπος έσωσε με θαύμα τα Φιλιατρά από τους ναζί! +ΒΙΝΤΕΟ Ο Άγιος Χαράλαμπος (10.2) και ένα σπουδαίο θαύμα του Κων/νος Οικονόμου

 

Όταν ο Άγιος Χαράλαμπος έσωσε με θαύμα τα Φιλιατρά από τους ναζί! Ο Άγιος Χαράλαμπος (10.2) και ένα σπουδαίο θαύμα του +ΒΙΝΤΕΟ

Κων/νος Οικονόμου

Ο Άγιος Χαράλαμπος, ιερέας στη Μαγνησία της Μ. Ασίας, μαρτύρησε υπέργηρος το 198, στο διωγμὸ του Σεβήρου κατὰ των Χριστιανών.

ΚΑΠΟΤΕ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ: Το 1943, το Γερμανικό Στρατηγείο Τρίπολης διέταξε το Διοικητή Φιλιατρών, Κοντάου, εξαιτίας κάποιου σαμποτάζ των ανταρτών, να κάψουν τα Φιλιατρά φονεύοντας τους προκρίτους και να συλλάβουν 1.500 κατοίκους της, στέλνοντάς τους στη Γερμανία σε στρατόπεδα. Ο Κοντάου έδωσε διαταγή στους στρατιώτες του να προχωρήσουν την επομένη στις 6.00 π.μ. στην εκτέλεσή της. Μαθαίνοντάς το ο ιερέας Θεόδωρος Κωτσάκης, προσπάθησε να μεσολαβήσει στους κατακτητές. Αποχωρώντας άπρακτος ο ιερέας από τη γερμανική διοίκηση, ειδοποίησε τους Φιλιατρινούς της Τρίπολης να προσευχηθούν στον Άγιο Χαράλαμπο, πολιούχο Φιλιατρών, για βοήθεια.

ΤΟ ΟΡΑΜΑ: Ο Άγιος, πραγματικά, παρουσιάστηκε την νύχτα στον Κοντάου. Ήταν ένας γέροντας σεβάσμιος, ιεροφορεμένος, που δεν τον είχε ξαναδει ο Γερμανός. Ο γέροντας του ζήτησε ήπια να μην εκτελέσει τη φρικτή εντολή. Εκείνος ξύπνησε, μα ξανακοιμήθηκε, χωρίς να επηρεαστεί. Όμως ο Άγιος επανεμφανίστηκε. Ξαναξύπνησε και στο μυαλό του στριφογύριζαν τα λόγια που άκουσε. Αλλά ήταν αδύνατο να μην εκτελέσει την διαταγή, διότι θα τιμωρούνταν. Ξανακοιμήθηκε. Τότε, τρίτη φορά, ο Άγιος του είπε: “Μη φοβηθείς. Θα φυλάξω εσένα και όλους τους άνδρες σου και θα γυρίσετε στα σπίτια σας σώοι.” Εν συνεχεία τη νύχτα εκείνη, ο Γερμανός αξιωματικός, κατά τα λεγόμενά του, άκουσε κλάματα, από βασανιζόμενους ανθρώπους στην αυλή του. Ύστερα πλησίαζαν μορφές, γυναικών, που κτυπούσαν τα στήθη, θρηνούσαν και καταριόντουσαν για την σφαγή των παιδιών τους. Αυτές οι φωνές γίναν μαύρα σύννεφα που ανέβαιναν στον ουρανό και σκίαζαν τον ήλιο σκοτεινιάζοντας τα πρόσωπα των στρατιωτών του, που τρόμαζαν ζητώντας βοήθεια σταυροκοπούμενοι. Ξύπνησε έντρομος. Πήγε να μιλήσει, αλλά έμενε ενεός βλέποντας, ξύπνιος πια, το γέροντα που είχε μορφή Ορθοδόξου Αγίου. Όταν συνήλθε, άρχισε να σκέφτεται το κακό, που επρόκειτο να γίνει. Αλλά το “καθήκον” του ως αξιωματικού του Χίτλερ τον καλούσε να κάνει την αποτρόπαια πράξη. Ξανάκλεισε τα μάτια. Και ο Άγιος Χαράλαμπος, εμφανίσθηκε απειλητικός λέγοντας επιτακτικά: “Πρόσεξε! Η πόλη δεν θα καεί. Οι κάτοικοι δεν θα συλληφθούν. Είναι αθώοι. Το ακούς;” Τότε σηκώθηκε και χαράματα τηλεφώνησε στον προϊστάμενό του. Άρχισε να μιλάει τρέμοντας, αλλά και ο διοικητής Πελοποννήσου δεν πήγαινε πίσω. Άνοιγε το στόμα του και έβγαιναν άναρθρες κραυγές. Ήθελε να αγριέψει για να εκτελεστεί η διαταγή, αλλά δεν μπορούσε. Αιτία η ίδια: Και αυτός είχε δει τον Άγιο όπως του τον περιέγραψε στο τηλέφωνο ο αξιωματικός του. Τελικά τού ανακοίνωσε: «Γράψτε. Αναστέλλω καταστροφήν της πόλεως. Έλθετε αμέσως ενώπιόν μου αύριον μεσημβρίαν». Ξημερώνοντας ανακοινώθηκε η ανάκληση της απόφασης. Οι κάτοικοι των Φιλιατρών ξεχύθηκαν χαρούμενοι στα καφενεία, στην πλατεία, στους δρόμους, ώσπου αντιλήφθηκαν ομάδα Γερμανών με τον Κοντάου και δυο ιερείς, να κατευθύνονται από τη μια Εκκλησία της πόλης στην άλλη. Ο αξιωματικός έψαχνε να βρει την εικόνα του Αγίου, που είδε. Όταν του ανοίξαν το Ναό της Παναγίας, αναγνώρισε το γέροντα στην εικόνα του Αγιου Χαραλάμπους. Η φωνή του κόπηκε. Ντράπηκε. Σκέπασε με τα χέρια το πρόσωπό του. Σε λίγο τα κατέβασε. Έκανε το σταυρό του. Είπε μερικές προσευχές στη γλώσσα του. Ρώτησε τους ιερείς ποιος ήταν ο εικονιζόμενος. Του διηγηθήκαν πως είναι ο θαυματουργός ιερομάρτυρας του Χριστού, Άγιος Χαράλαμπος. Η ευγνωμοσύνη των Φιλιατρινών στον Άγιο δεν περιγραφόταν. Δοξάζαν το Θεό και ευχαριστούσαν τον Άγιο για το θαύμα.

ΝΕΟΣ ΠΙΣΤΟΣ: Ο αξιωματικός και οι άνδρες του επέστρεψαν, όταν τελείωσε ο πόλεμος, στη Γερμανία, αλώβητοι. Ο Κοντάου διατήρησε ζωηρή την μνήμη του θαύματος. Χρόνια αργότερα, ξεκίνησε με την γυναίκα του από την Γερμανία για τα Φιλιατρά. Δεν πρόλαβε όμως την πανήγυρη, διότι έφτασε την επομένη. Όταν τον είδαν οι Φιλιατρινοί, χάρηκαν και ξαναγιορτάσαν. Έψαλλαν δοξολογία και του κάναν υποδοχές, παραθέτοντάς του εορταστικό τραπέζι. Έκτοτε, συχνά ο Κοντάου με οικογένεια και φίλους πήγαινε στις 10 Φεβρουαρίου στα Φιλιατρά και προσευχόταν με πίστη στον Άγιο. Στην καρδιά του άνθισε η Ορθοδοξία.

Κοντάκιο. Ήχος δ’. Ως φωστήρ ανέτειλας, εκ της εώας, και πιστούς εφώτισας, ταις των θαυμάτων σου βολαίς, Ιερομάρτυς Χαράλαμπες. Όθεν τιμώμεν, την Θείαν σου άθλησιν.

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ: