Η Λάρισα και η Θεσσαλική Ιστορία τόμος Α΄ Στην ομίχλη του Μύθου του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου ΗΧΟΒΙΒΛΙΟ-AUDIOBOOK

 Η Λάρισα και η Θεσσαλική Ιστορία τόμος Α΄

 Στην ομίχλη του Μύθου

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου  ΗΧΟΒΙΒΛΙΟ-AUDIOBOOK 

Διαβάζει ο ίδιος

Είναι ο πρώτος τόμος της τοπικής-Θεσσαλικής Ιστορίας του Κων/νου Οικονόμου. Ο τόμος αφορά τους θεσσαλικούς Μύθους και το ηρωικό υπόστρωμα της περιοχής. Θα ακολουθήσουν εν ευθέτω χρόνω και οι υπόλοιποι τρεις τόμοι της σειράς σε μορφή AUDIOBOOK. Πάντως στα τοπικά βιβλιοπωλεία και όχι μόνο, κυκλοφορούν οι τόμοι του έργου. 

Κων/νος Αθ. Οικονόμου

το ΒΙΝΤΕΟ με το aAUDIOBOOK ΕΔΩ: 

Η επανάσταση στη Θεσσαλία το 1854 (15/1) του Κων/νου Αθ. Οικονόμου δασκάλου - συγγραφέα

 

Η επανάσταση στη Θεσσαλία το 1854 (15/1)

του Κων. Α. Οικονόμου δασκάλου - συγγραφέα

Ο στρατηγός Χριστόδουλος Χατζηπέτρος

Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΟ 1853: οι ευρωπαϊκές δυνάμεις, βλέποντας τη στρατιωτική υπεροχή της ανερχόμενης Ρωσίας, αποφάσισαν να συνασπισθούν εναντίον της. Έτσι, έμμεσα, πήραν το μέρος της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, που βρισκόταν σε ολομέτωπο αγώνα με τη Ρωσία. Στον αντιρωσικό συνασπισμό μόνη αντίθετη ήταν η φιλική προς τη Ρωσία, μικρή (σύνορα Αμβρακικού-Παγασητικού), αλλά ομόδοξη Ελλάδα. Στη ρωσοτουρκική σύγκρουση, γνωστή με το όνομα Κριμαϊκός πόλεμος, η Ρωσία τελικά ηττήθηκε. Ο πόλεμος αυτός στάθηκε αφορμή για την Ελλάδα να επιδιώξει την απελευθέρωση ελληνικών περιοχών που στέναζαν υπό τον οθωμανικό ζυγό.

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ: Ο ελληνικός λαός και η ηγεσία του, το ζεύγος Αμαλίας Όθωνα, πιστοί στα ιδανικά της Μεγάλης Ιδέας, πίστεψαν ότι παρουσιάστηκε η ευκαιρία επανένωσης του Ελληνισμού. Ο ίδιος ο Έλληνας μονάρχης έγινε αρχηγός της πολεμικής οργάνωσης στο ελεύθερο αλλά και στο σκλαβωμένο τμήμα της Ελλάδας. Αφορμές του ξέσπασματός της αποτέλεσαν η καταστροφή του τουρκικού στόλου στον Πόντο από τους Ρώσους και οι δηλώσεις του τσάρου ότι πολεμά για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των Χριστιανών της Τουρκίας και για τα προνόμια της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η επανάσταση εκδηλώθηκε πρώτα στην Ήπειρο (15/1/1854) αλλά σύντομα κατεστάλη¹.

Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑ: Από το δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου συγκεντρώνονταν επαναστατικά σώματα στη Λαμία με σκοπό, μόλις θα δινόταν το σύνθημα, να εισβάλουν στη Θεσσαλία από το Δομοκό και τη Σούρπη. Στις αρχές Φεβρουαρίου, υπό την καθοδήγηση του στρατηγού Χριστόδουλου Χατζηπέτρου, ένοπλοι κάτω από την ηγεσία επιλέκτων αξιωματικών του ελληνικού στρατού όπως οι Ράγκος, Στουρνάρας, Μπασδέκης, και γνωστών Θεσσαλών ανταρτών, όπως οι Καταρραχιάς, Ζητουνιάτης, Τζαμάλας, Φαρμάκης, Γριζάνος, Καραούλης, Παπακώστας, Βελέντζας, Θ. Ζιάκας, και άλλων, που είχαν συγκεντρωθεί από τα τέλη του 1853 στην περιοχή της Λαμίας, εισέβαλαν στη Θεσσαλία. Την οργάνωση και τον εφοδιασμό τους ανέλαβε ο μοίραρχος χωροφυλακής Λαμίας, Γεώργιος Κροκίδας, σε συνεννόηση με τον υπουργό στρατιωτικών Σκαρλάτο Σούτσο. Οι κάτοικοι της Θεσσαλίας, δέχονταν με χαρά τους επαναστάτες, συμμετέχοντας με κάθε τρόπο στον κοινό αγώνα.

Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΣΤΑ ΑΓΡΑΦΑ: Το σύνθημα της εξέγερσης δόθηκε στη Δυτική Αργιθέα. Ο οπλαρχηγός Δημ. Τσιγαρίδας με 30 οπλοφόρους χτύπησε ένα τουρκικό απόσπασμα. Στη συνέχεια πρόκριτοι των χωριών της Αργιθέας συγκεντρώθηκαν στα Μικρά Βραγγιανά, στην ελληνοτουρκική μεθόριο και αποφάσισαν να στηρίξουν τον αγώνα, ενώ άλλοι οπλαρχηγοί, (Γ. Καραούλης, Ν. Μαντζούνης Γιαννούλης Οικονόμου) έδιωξαν από το Λιάσκοβο (Πετρωτό) τους Τουρκαλβανούς της εκεί φρουράς. Στη συνέχεια οι επαναστάτες συνενώθηκαν σε μια δύναμη 300 ανδρών, ενώ στην περιοχή της Στεφανιάδας προστέθηκε και μικρή δύναμη αγωνιστών του δασονόμου Κώτσιου Μανωλίδη από το Βάλτο. Ο Μανωλίδης πήρε με το μέρος του πολλούς οπλαρχηγούς, όπως τον Τσιγγέλη, τον Καραθανάση και το Φούρλη, και εν συνεχεία οργάνωσε στρατόπεδο στο Ανθηρό, (Μπουκοβίστα). Λίγες μέρες μετά, το επαναστατικό αυτό σώμα κατέλαβε τη Σκάλα Οξυάς, (Ανθοχώρι), και, αφού χτύπησαν ισχυρό άγημα Τουρκαλβανών, ετοιμάστηκαν να κατηφορίσουν στα Τρίκαλα. Αργότερα κατευθύνθηκαν στα Άγραφα και οι αρματολοί Ι. Ράγκος και Σωτ. Στράτος, ενώ στο Πετρίλο κατευθύνθηκε ο λοχαγός του ελληνικού στρατού Μ. Αδάμ, με τους οπλαρχηγούς Α. Μπουκουβάλα, Χρ. Μήλια, Ι. Τριανταφυλλάκη και Δ. Κατσουράκη.

ΑΛΛΕΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ: Στις αρχές Φεβρουαρίου έφτασαν στην Πόρτα (Πύλη) για να οργανώσουν την εκεί εξέγερση οι αξιωματικοί Τζακόπουλος, Κόρακας, Στουρνάρας και Καραμήτσος. Ο Θ. Ζιάκας πέρασε ανατολικότερα τη μεθόριο στις 20/2 με το σώμα του, που αποτελείτο από Μακεδόνες οπλαρχηγούς (Ζαχείλας, Ι. Διαμαντής, Λαζαίοι, Μπζιωταίοι, Ε. Κοροβάγκος) με την επωνυμία “Σώμα των Ολυμπίων ή Μακεδόνων”, και στρατοπέδευσε στο χωριό Καΐτσα (Μακρυρράχη). Τμήμα των επαναστατών με τον Γ. Καταραχιά, προχώρησε προς το Σμόκοβο και αφού συνενώθηκε με δυνάμεις του Ν. Λεωτσάκου και του Θ. Ζιάκα, κατέλαβε το Τσαμάσι (Ανάβρα) καταδιώκοντας την αλβανική φρουρά. Νωρίτερα, την 19/2, στη Ρεντίνα κάτοικοι έδιωξαν την αλβανική φρουρά υψώνοντας την επαναστατική σημαία, ενώ λίγο αργότερα ξεσηκώθηκαν οι κάτοικοι της Καστανιάς Αγράφων.

ΠΡΩΤΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ: Οι μπέηδες της Λάρισας και άλλων αστικών κέντρων, ανησυχώντας, ζήτησαν ενισχύσεις. Έτσι δύναμη 2.000 ανδρών του Αμπάζ Λαλιώτη κατευθύνθηκε στο Μεσενικόλα, διώχνοντας τους επαναστάτες από τα χωριά Παλιούρι και Άγιο Ιωάννη, ενώ άλλη οθωμανική δύναμη υπό τον Ισμαήλ Φράσαρη προωθήθηκε στον Ασπροπόταμο. Συγχρόνως η Πύλη έστειλε με πλοία 1.000 εμπειροπόλεμους για την υπεράσπιση του Βόλου διορίζοντας γενικό υπεύθυνο καταστολής της επανάστασης το Ζεϊνέλ πασά.

Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ (Χ. ΧΑΤΖΗΠΕΤΡΟΣ): Στις 14/2 ο Χατζηπέτρος, υπασπιστής του Όθωνα, οργάνωσε στη Λαμία ένα σώμα, το “Αλκιβιάδειον”, 500 ανδρών και κατευθύνθηκε στο Φανάρι όπου συνενώθηκε με τις δυνάμεις του Στράτου του Ράγκου, του Καταραχιά και του Ζιάκα σχηματίζοντας ένα στράτευμα 2.000 ενόπλων, που επιδόθηκε στην πολιορκία του Φαναρίου, διοικητικού κέντρο των Οθωμανών της περιοχής των Αγράφων. Στις 7/3 κατόρθωσαν να κάνουν τον οθωμανική φρουρά να υποχωρήσει στο προστατευμένο μεσαιωνικό κάστρο του Φαναρίου.

ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΣΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΚΑΛΥΒΙΑ ΤΡΙΚΑΛΩΝ: Στις αρχές Απριλίου, οι επαναστάτες των Αγράφων κατευθύνθηκαν ΒΔ με σκοπό να καταλάβουν τα Τρίκαλα, που φυλάσσονταν από 800 Οθωμανούς, ελπίζοντας στην υποστήριξη των Ελλήνων του κάμπου. Η πρώτη σύγκρουση κατά την πορεία αυτή έγινε στο Μαυρομάτι, όπου οι Ράγκος και Στράτος εκδίωξαν τους Τούρκους. Μετά τις μικροσυγκρούσεις γύρω από τα Μ. Καλύβια μεταξύ Ελλήνων και Αλβανών, στις 8/4, οι επαναστάτες αντιμετώπισαν συντονισμένη επίθεση 1.500 ενόπλων, διακοσίων ιππέων και δύο πυροβόλων. Σύντομα, όμως, οι Οθωμανοί αξιωματικοί του σώματος, Φράσαρης και Χοτόμπεης, διέταξαν υποχώρηση αφήνοντας πίσω τους 50 νεκρούς. Τότε ο Χατζηπέτρος κάλεσε στα Καλύβια όλους τους οπλαρχηγούς. Εκεί αποφασίστηκε να μοιράσουν τις δυνάμεις τους σε διάφορα επίκαιρα σημεία της Δυτ. Θεσσαλίας για να ελέγχουν καλύτερα την περιοχή και τις εχθρικές κινήσεις. Την 11/4 ο Χατζηπέτρος έστειλε ενόπλους στο Βελέσι, το Ζάρκο και τον Παλαμά για να ξεσηκώσουν κι εκεί τους κατοίκους. Εναντίον τους όμως κινήθηκε οθωμανικός στρατός, (Αλβανοί και Άραβες), που τους ανέκοψε στο Βελέσι. Προς ενίσχυση των Ελλήνων ήλθε ο Λεωτσάκος με 300 άνδρες αναγκάζοντας τους Οθωμανούς να αποχωρήσουν. Δύο ημέρες όμως μετά, επέστρεψαν στο Βελέσι και επιδόθηκαν σε λεηλασίες και ωμότητες.

Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ: Ο στρατός του Χατζηπέτρου, ενισχυμένος με αφίξεις Κρητών και Πελοποννησίων, βρισκόταν στο στρατόπεδο της Καλαμπάκας, έξω από τα τείχη, όπου περίμενε Οθωμανικές ενισχύσεις από τον Σελήμ πασά. Πραγματικά στις 30 Απριλίου εμφανίστηκε ο Σελήμ επικεφαλής 1500 Τουρκαλβανών, 300 ιππέων με την υποστήριξη οκτώ κανονιών. Οι οθωμανικές δυνάμεις στρατοπέδευσαν στη όχθη του Πηνειού, ενώ οι Έλληνες κατείχαν επίκαιρες θέσεις στα υψώματα γύρω από την πόλη. Οι συγκρούσεις άρχισαν την Πρωτομαγιά και κράτησαν μέχρι την 4η Μαίου, ημέρα κατά την οποία ενισχύθηκαν περισσότερο οι ελληνικές θέσεις χάρις στην άφιξη Μακεδόνων αγωνιστών. Στις 5/5 ο Σελήμ επιχείρησε έφοδο κατά των ελληνικών θέσεων. Χτυπήθηκε όμως επιτυχώς από τους ακροβολισμένους Έλληνες αγωνιστές. Έτσι ο πασάς διέταξε υποχώρηση. Οι Οθωμανοί άφησαν πίσω τους 200 νεκρούς. Νέα προσπάθεια των Τούρκων την 9η Μαίου έφερε χειρότερα αποτελέσματα. Οι νεκροί τους αυτοί τη φορά ήταν περί τους 500. Τέλος οι Οθωμανοί πολιορκημένοι, αναλογιζόμενοι τη δεινή θέση που είχαν περιέλθει, επιχείρησαν ομαδική έξοδο προς τα Τρίκαλα. Όμως, στην επιχειρούμενη έξοδο, οι Τούρκοι νικήθηκαν κατά κράτος, αφήνοντας πολλούς νεκρούς από ελληνικά όπλα και από πνιγμό, καθόσον στην προσπάθειά τους να ξεφύγουν αλαφιασμένοι έπεφταν στον Πηνειό. Στα χέρια των επαναστατών έπεσε πληθώρα λαφύρων και ένας αριθμός 200 Αράβων αιχμαλώτων. Η μάχη της Καλαμπάκας αναδείχτηκε η μεγαλύτερη, αλλά τελευταία, νίκη της επανάστασης. Η μεγάλη αυτή επιτυχία εορτάστηκε με Δοξολογία στη μητρόπολη της Καλαμπάκας, όπου διαβάστηκε η ημερήσια διαταγή του Χατζηπέτρου.

Η ΧΩΡΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΤΤΑ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ: Δυστυχώς, οι θυσίες του ελληνικού στρατού και των επαναστατών πήγαν χαμένες για εξωγενείς λόγους. Οι μεγάλες δυνάμεις που ήταν με το μέρος του “γίγαντα με τα πήλινα πόδια”, όπως αποκαλούνταν η παραπαίουσα Οθωμανική αυτοκρατορία, αφού έκαναν ό,τι περνούσε από το χέρι τους για την παρεμπόδιση εφοδιασμού του ελληνικού στρατού, κατέλαβαν εκφοβιστικά τον Πειραιά. Έτσι ο υπουργός των στρατιωτικών, Μαυροκορδάτος, αναγκάστηκε να ανακαλέσει όλους τους αξιωματικούς του στρατού από τη Θεσσαλία διατάσσοντας τη διακοπή βοήθειας προς τους επαναστάτες. Συγχρόνως ο Όθων εξαναγκάστηκε να υπογράψει διακήρυξη ουδετερότητας και την αποκήρυξη της επανάστασης στις 12/5/1854. Μετά από αυτά, το στρατόπεδο της Καλαμπάκας άρχισε να αραιώνει από τους αξιωματικούς, μέχρι που διαλύθηκε οριστικά στις 6/6. Η αποτυχία της επανάστασης, που οφειλόταν στην ξενική κατοχή, ακολουθήθηκε από βιαιοπραγίες του τουρκικού όχλου εις βάρος των Χριστιανών των μεγάλων αστικών και μη κέντρων της Θεσσαλίας.

1. Κωνσταντίνος Αθ. Οικονόμου, Η Λάρισα και η θεσσαλική Ιστορία τόμος Δ΄, Λάρισα 2009.

Ο Νάνος Πλανήτης Πλούτων +ΒΙΝΤΕΟ από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου δάσκαλο - συγγραφέα

 

Ο Νάνος Πλανήτης Πλούτων

Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου - συγγραφέα

Ο Πλούτωνας [επίσημη ονομασία 134340 Πλούτων], είναι ένας πλανήτης νάνος του Ηλιακού Συστήματος. Βρίσκεται στα εξωτερικά τμήματα του Συστήματος και έτσι έχει πολύ χαμηλές θερμοκρσίες.

ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ: Ο Πέρσιβαλ Λόουελ, ιδρυτής του αστεροσκοπείου του Flagstaff της Αριζόνα είχε υπολογίσει τη θέση στην οποία θα έπρεπε να βρίσκεται ο Πλούτωνας από τις παρέλξεις που ασκούσε στον πλανήτη Ποσειδώνα. Πράγματι στις 21/1/1930, ανακαλύφθηκε φωτογραφικά ως νέος πλανήτης από τον Αμερικανό αστρoνόμο Κλάιντ Τόμπω, ο οποίος βασίστηκε και στις μελέτες των παρέλξεων του Ουρανού και του Ποσειδώνα που πραγματοποίησε ο Λόουελ. Ο Πλούτωνας μαζί με το δορυφόρο του, Χάροντα, που ανακαλύφθηκε το 1978, αποτελεί διπλό πλανήτη. Ακόμη, το 2006, ανακαλύφθηκαν κι άλλοι δυο μικροί δορυφόροι σε τροχιά γύρω του [Νύχτα και Ύδρα]. Επειδή όμως υπάρχει ήδη αστεροειδής με όνομα Νυξ (νύχτα), αποφάσισαν να χρησιμοποιούν την λίγο διαφορετική ορθογραφία Nix (Νιξ) στην αγγλική για το δορυφόρο του Πλούτωνα. Τον Ιούλιο του 2011, το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Χαμπλ ανακάλυψε άλλον ένα δορυφόρο, διαμέτρου έως 34 χιλιομέτρων. Είναι γνωστός ως S/2011(134340)1 ή Ρ4. Τέλος, ο S/2012(134340)1 είναι ο πέμπτος κατά σειρά ανακάλυψης και μικρότερος σε μέγεθος δορυφόρος του Πλούτωνα. Ανακαλύφθηκε από το Χαμπλ στις 26/6/2012 και ανακοινώθηκε στις 11 Ιουλίου του ίδιου έτους.

ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: Η μέση απόσταση του Πλούτωνα από τον Ήλιο είναι 39,48 αστρονομικές μονάδες [AU], δηλαδή 5.906.000.000 χλμ., ενώ η περιφορά του γύρω από τον Ήλιο συμπληρώνεται σε 248,09 γήινα έτη! Ωστόσο, λόγω της μεγάλης εκκεντρότητας της τροχιάς του, [μεγαλύτερη όλων των πλανητών] ο Πλούτωνας στο περιήλιό του πλησιάζει τον Ήλιο περισσότερο από τον Ποσειδώνα, σε απόσταση 4,5 δισεκ. χλμ., ενώ στο αφήλιο απομακρύνεται από τον Ήλιο σε απόσταση 7,4 δισεκ. χλμ.! Όταν ο Πλούτωνας θεωρούνταν ακόμα πλανήτης, η θέση του "τελευταίου" πλανήτη του ηλιακού συστήματος εναλλασσόταν μεταξύ Ποσειδώνα και Πλούτωνα, καθώς η τροχιά του πρώτου μπαίνει "μέσα" από την τροχιά του δεύτερου, χωρίς όμως να υπάρχει πιθανότητα να συγκρουστούν ποτέ. Δεν είναι βέβαιο ότι ο Πλούτωνας σχηματίστηκε ως πλανήτης την ίδια περίοδο που σχηματίστηκαν οι υπόλοιποι πλανήτες του Ηλιακού συστήματος. Η ακτίνα του ισούται με 18% της γήινης. Η μάζα του είναι, σύμφωνα με μετρήσεις του 2006, μόλις ίση προς το 0,021% της γήινης και 5 φορές μικρότερη από αυτή της Σελήνης. Το ημερονύκτιό του έχει διάρκεια 6 ημέρες και 9 ώρες της Γης, αλλά οι ημέρες του φωτίζονται μόνο με αμυδρό λυκόφως.

ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ: Στη μέση απόστασή του από τον Ήλιο, 40 φορές μεγαλύτερη από εκείνη της Γης, δέχεται 1.600 φορές μικρότερη ποσότητα θερμότητας και φωτός από η Γη! Η μέση θερμοκρασία επιφανείας του, εκτιμήθηκε στους −230°C, ενώ η ελάχιστη φτάνει στους −240°C. Ο Πλούτωνας πιθανόν αποτελείται από πετρώματα και πάγο, καθώς η μέση του πυκνότητα είναι σημαντικά μικρότερη από αυτή της Γης [2,03 g/cm3]. Μετά από πρόσφατες φωτογραφίες του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble, ο Πλούτωνας εμφανίζεται τουλάχιστον 20% πιο ερυθρός από το παρελθόν. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, αυτό οφείλεται στο γεγονός πως εισέρχεται σε μία νέα φάση στην περιφορά του γύρω από τον Ήλιο, κάτι που κάνει τους πάγους από άζωτο στην επιφάνειά του να μεταβάλλονται, δίνοντας πιο έντονο κόκκινο χρώμα στον πλανήτη-νάνο. Όταν ο Πλούτωνας είναι πιο κοντά στον Ήλιο εξαχνώνεται, σχηματίζοντας έτσι μία αραιή ατμόσφαιρα γύρω από τον πλανήτη. Όταν ο Πλούτωνας απομακρύνεται από τον Ήλιο, η ατμόσφαιρά του σταδιακά παγώνει και πέφτει στην επιφάνειά του σαν χιόνι!

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ: Στην παρούσα φάση, ο Πλούτωνας έχει μία εξαιρετικά αραιή ατμόσφαιρα, με εμφάνιση σαν παγωμένη ομίχλη και με επιφανειακή ατμοσφαιρική πίεση, μόλις το το 1/350.000 της γήινης. Η ατμόσφαιρα αυτή αποτελείται από άζωτο, μεθάνιο και μονοξείδιο του άνθρακα, που προέρχονται από την εξάχνωση μέρους του παγωμένου στρώματος που καλύπτει τον πλανήτη.

Ο “ΥΠΟΒΙΒΑΣΜΟΣ” ΤΟΥ ΠΛΟΥΤΩΝΑ: Η ανακάλυψη, τα τελευταία χρόνια, σωμάτων με μέγεθος ίσο ή και μεγαλύτερο του Πλούτωνα στη Ζώνη του Κάιπερ, γέννησε αμφιβολίες για το κατά πόσον ο Πλούτωνας θα έπρεπε πλέον να θεωρείται πλανήτης. Έτσι η Διεθνής Αστρονομική Ένωση [2006] αποφάσισε να μη θεωρείται πλανήτης ο Πλούτωνας, αλλά απλώς πλανήτης νάνος. Τον Ιούνιο του 2008, η Ένωση εισήγαγε τον όρο πλουτωνίδες για να περιγράψει τον Πλούτωνα και όλα τα υπόλοιπα σφαιρικά ουράνια σώματα που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο, πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα [αλλιώς, μεταποσειδώνια αντικείμενα], και είναι πολύ μικρά για να χαρακτηριστούν πλανήτες, αλλά αρκετά μεγάλα ώστε η βαρύτητα να τους έχει δώσει σφαιρικό σχήμα

ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ: Ο Πλούτωνας είναι το τελευταίο από τα βασικά σώματα του ηλιακού συστήματος που δεν έχει εξερευνηθεί. Το Βόγιατζερ1 θα μπορούσε, θεωρητικά, να τον εξερευνήσει, όμως, μετά το πέρασμα του δορυφόρου Τρίτωνα και του Ποσειδώνα, μπήκε σε τροχιά μακριά από την πορεία του Πλούτωνα. Κατά τη δεκαετία του 1990, προτάθηκε η αποστολή της διαστημοσυσκευής Pluto-Kuiper Express, που τελικά δεν χρηματοδοτήθηκε. Μετά από πιέσεις πολιτικών και επιστημόνων, καθώς σε μερικές δεκαετίες ο Πλούτωνας δεν θα είναι εύκολα προσπελάσιμος, διότι λόγω διαρκώς αυξάνουσας απόστασης η ατμόσφαιρά του θα έχει παγώσει και πέσει στην επιφάνειά του σαν χιόνι [οπότε για 200 χρόνια δεν θα μπορεί να μελετηθεί!], εγκρίθηκε η αποστολή της διαστημοσυσκευής New Horizons, (Νέοι Ορίζοντες), που εκτοξεύτηκε το 2006 και θα φτάσει στο σύστημα του Πλούτωνα το 2015. Τότε, αν όλα πάνε καλά, οι γνώσεις μας για τον “υποβιβασθέντα” Πλούτωνα θα αυξηθούν εντυπωσιακά.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: NASA's Hubble Discovers Another Moon Around Pluto, 20/7/2011.

Ο Πλούτωνας δεν είναι πλέον πλανήτης, Το Βήμα, σελ.14, 25 Αυγούστου 2006.

 konstantinosa.oikonomou@gmail.com

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

Σφαίρες αστραπής – τα ψευδο-UFO Κων/νος Οικονόμου +ΒΙΝΤΕΟ

 

Σφαίρες αστραπής – τα ψευδο-UFO + ΒΙΝΤΕΟ

Κων/νος Οικονόμου

Σφαίρα αστραπής¹ είναι μια επιπλέουσα φωτεινή σφαίρα που παρατηρείται κάποτε μετά από τον συμβατικό κεραυνό σε απόσταση λίγων μέτρων από το έδαφος. Κάποιες φορές όμως έχουν παρατηρηθεί να δημιουργούνται κοντά στο έδαφος με απουσία κεραυνού. Τέλος σφαιρικοί κεραυνοί έχουν παρατηρηθεί να αιωρούνται σε μεγάλη απόσταση από το έδαφος ή ακόμα και να πέφτουν από ένα σύννεφο προς το έδαφος.

Η σφαιρική αστραπή μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε χρώμα, αλλά είναι συνήθως λευκή ή κίτρινη κι έχει φωτεινότητα σαν αυτήν ενός λαμπτήρα 100 βάτ. Μπορεί να φανεί καθαρά στο φως της ημέρας ενώ κινείται συνήθως οριζόντια με μια ταχύτητα μερικών μέτρων ανά δευτερόλεπτο. Αλλά δεν ανέρχεται, όπως θα συνέβαινε αν ήταν σφαίρες θερμού αέρα σε ατμοσφαιρική πίεση και υπό την επίδραση μόνο της βαρύτητας. Μερικοί τους περιγράφουν να περιστρέφονται κατά την κίνηση τους ή ακόμη και να αναπηδούν σε στερεά σώματα, όπως πολλές φορές το έδαφος.

Υπάρχουν περιγραφές ότι οι σφαιρικοί κεραυνοί έκαψαν αχυρώνες και έλιωσαν σύρματα όπως και ότι τον είδαν να πέφτει σε μια λίμνη νερού και να συνοδεύεται από ένα θόρυβο ανάλογο με αυτόν που ακούγεται όταν βυθίζεται ένα καυτό σιδερένιο αντικείμενο σε νερό. Επίσης έχει αναφερθεί μια χαρακτηριστική άσχημη μυρωδιά να συνοδεύει το σφαιρικό κεραυνό, σαν τη μυρωδιά του όζοντος, του καιγόμενου θείου ή του νιτρικού οξέος.

Πολλοί επιστήμονες επιχείρησαν να αναπαράγουν το φαινόμενο αυτό και στο εργαστήριο. Έτσι, ασχολήθηκαν με αυτό το φαινόμενο οι Nikola Tesla, Sam Barros, Yoshi-Hiko Ohtsuki και πολλοί άλλοι.

Μετά το 1930, ο νομπελίστας Pyotr Kapitsa προσπάθησε να λύσει το αίνιγμα του σφαιρικού κεραυνού. Πρότεινε ότι κατά τη διάρκεια των καταιγίδων στάσιμα κύματα υψηλής ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, με υψηλή συχνότητα, μπορούν να σχηματιστούν μεταξύ των σύννεφων και του εδάφους μετατρέποντας κεραυνούς σε μια μπάλα πλάσματος.

Η Θεωρία του Handel (1975) είναι σήμερα μια προσέγγιση που αναφέρεται σε μια εκκένωση πολύ υψηλής συχνότητας. Σύμφωνα με αυτή ο σφαιρικός κεραυνός προκαλείται από ένα ατμοσφαιρικό μηχανισμό ενίσχυσης μικροκυμάτων (maser) φαινόμενο ανάλογο του laser που όμως λειτουργεί με πολύ λιγότερη ενέργεια και έχει μια ένταση πολλών κυβικών χιλιομέτρων. Υπάρχουν περιπτώσεις που το μέιζερ αυτό μπορεί να δημιουργήσει ένα εντοπισμένο ηλεκτρικό πεδίο το οποίο επιφέρει το σφαιρικό κεραυνό.

Ακολούθησαν οι ερμηνείες και άλλων επιστημόνων, όπως οι John Abrahamson και ο James Dinniss (2002) από το Πανεπιστήμιο του Canterbury της Νέας Ζηλανδίας, που προτείνουν ότι οι σφαιρικοί κεραυνοί εμφανίζονται όταν οξειδώνεται το πυρίτιο στην ατμόσφαιρα μετά από ένα κεραυνό. Τους περιγράφουν δε σαν «σφαίρες φλεγόμενης σιλικόνης που δημιουργούνται από κανονικές αστραπές όταν χτυπούν στο έδαφος». Οφείλονται λοιπόν, σύμφωνα με αυτούς τους επιστήμονες, σε ατμοποιημένους ορυκτούς κόκκους από το έδαφος, που έχουν βρεθεί στην ατμόσφαιρα από ένα κτύπημα κεραυνού. Αυτά τα νανοσωματίδια συνδέονται μαζί κάνοντας αλυσίδες για να σχηματίσουν έτσι μια ‘χνουδωτή’ σφαίρα πυριτίου που μεταφέρεται υψηλά από τα ρεύματα του αέρα. Οι κόκκοι αυτοί αντιδρούν με το οξυγόνο στον αέρα και καίγονται αργά ενώ στη συνέχεια ελευθερώνουν φως. Αλλά αφού είναι τόσο καυτός γιατί δεν κατευθύνεται προς τα πάνω, όπως συμβαίνει σε ένα μπαλόνι ζεστού αέρα, αλλά κινείται κοντά στο έδαφος; Η απάντηση είναι ότι τα μόρια του πυριτίου έχουν την κατάλληλη πυκνότητα για να εξουδετερώσουν την ανοδική τάση και συγχρόνως ασκείται μια δύναμη από τα ηλεκτρικά πεδία που δημιουργούν οι κεραυνοί.

Άλλη θεωρία με επικεφαλής τον John Lowke του CSIRO επικεντρώνεται στο πώς ο σφαιρικός κεραυνός συμβαίνει σε σπίτια και αεροπλάνα – και πώς μπορεί να περάσει μέσα από το γυαλί! Η θεωρία του προτείνει επίσης να προκαλείται σφαιρικός κεραυνός όταν τα πυκνά κατάλοιπα ιόντων σαρώνουν στο έδαφος ακολουθούμενα από ένα κτύπημα κεραυνού. Ο Lowke προτείνει ότι σφαιρικοί κεραυνοί συμβαίνουν σε σπίτια και αεροπλάνα όταν ένα ρεύμα ιόντων συσσωρεύεται στο εξωτερικό ενός γυάλινου παραθύρου και το ηλεκτρικό πεδίο που προκύπτει από την άλλη πλευρά διεγείρει τα μόρια του αέρα για να σχηματίσει μια ηλεκτρική σφαιρική εκκένωση. Η αποφόρτιση απαιτεί ένα ηλεκτρικό πεδίο περίπου ενός εκατομμυρίου βολτ.

Γενικά θεωρείται ότι ο σφαιρικός κεραυνός, από ορισμένους επιστήμονες, είναι μια σφαίρα από πλάσμα και θεωρούν ότι είναι παρόμοια με τους ιδιαίτερα φωτεινούς δίσκους πλάσματος που σχηματίζονται όταν πυροδοτούνται τα εκρηκτικά. Είναι λοιπόν ένα είδος πλάσματος, ένα υπερβολικά ζεστό αέριο που συνδέεται με μια αστείρευτη πηγή πλάσματος πάνω στη Γη, τις καταιγίδες με κεραυνούς. Το πλάσμα παράγεται κατά τη διάρκεια που πέφτουν κεραυνοί γιατί τότε συσσωρεύεται ρεύμα αρκετών χιλιάδων Ampere και  αναπτύσσονται θερμοκρασίες της τάξης των 30.000οC.

Ακόμη όμως καμία από τις θεωρίες που έχουν διατυπωθεί δεν έχει γίνει κοινώς αποδεκτή. Πιστεύεται μάλιστα ότι για να εξηγηθεί το φαινόμενο θα χρειαστεί η συνδυασμένη γνώση περισσοτέρων από δέκα επιστημονικών πεδίων, από τη φυσική των μέιζερ μέχρι την ανόργανη χημεία.

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ: 

1. Ο Βενιαμίν Φραγκλίνος έκανε διάφορες προσπάθειες για να παρατηρήσει αυτό το μυστήριο φαινόμενο πάνω από 200 χρόνια πριν. Σε ένα πείραμα του προσπάθησε να φτιάξει σφαιρικό κεραυνό από το συνηθισμένο κεραυνό – που το εμπνεύστηκε από τις αναφορές ενός Ρώσου συγχρόνου του που είχε σκοτωθεί από μια τέτοια σφαίρα στο εργαστήριό του. Αλλά και το 1754 κάποιος προσπάθησε να επαναλάβει το πείραμα του Βενιαμίν Φραγκλίνου με το χαρταετό. Ενώ προσπαθούσε να ολοκληρώσει τη διαδικασία, μετά από ένα συνηθισμένο χτύπημα κεραυνού πάνω στη μεταλλική ράβδο, σχηματίστηκε μια μπάλα φωτιάς που τον χτύπησε στο κεφάλι, σκοτώνοντάς τον ακαριαία και αφήνοντας ένα κόκκινο σημάδι στο μέτωπό του καθώς και δυο τρύπες από φωτιά στις σόλες των παπουτσιών του.

Σε μια άλλη περίπτωση η φωτεινή αυτή σφαίρα άφησε μια τρύπα σε μέγεθος μιας μπάλας στη πόρτα όταν μπήκε σε ένα σπίτι στο Oregon. Αφού κινήθηκε ως το υπόγειο κατέστρεψε μια παλιά μηχανή για το στύψιμο των ρούχων. Το 1998, το πλήρωμα ενός αεροπλάνου είδε μπάλες φωτιάς να σχηματίζονται μέσα στην άτρακτο. Έχουν καταγραφεί χιλιάδες περιπτώσεις σφαιρικών κεραυνών και φαίνονται αρκετές για να επιβεβαιώσουν την ύπαρξη του μυστηριώδους αυτού φαινομένου. Μάλιστα δεν είναι λίγοι αυτοί που το θεωρούν αυταπάτη παρόλο που υπάρχουν εντυπωσιακές φωτογραφίες του. Πηγή: physics4u.gr

TO ΑΘΑΝΑΤΟ ΝΕΡΟ Ηπειρώτικο παραμύθι του Χρ. Χρηστοβασίλη διαβάζει ο Κων/νος Αθ. Οικονόμου ΗΧΟΒΙΒΛΙΟ-ΑUDIOBOOK

 

TO ΑΘΑΝΑΤΟ ΝΕΡΟ Ηπειρώτικο παραμύθι του Χρ. Χρηστοβασίλη 

διαβάζει ο Κων/νος Αθ.  Οικονόμου ΗΧΟΒΙΒΛΙΟ-ΑUDIOBOOK

ΤΑ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ του Χρ. Χρηστοβασίλη τυπώθηκαν σε βιβλίο, για πρώτη φορά, το 1906. Η πρώτη εκείνη έκδοση είναι ένας τόμος μικρού σχήματος, 16ου (διαστ. 19x13 εκατ.), κι αποτελείται από 176 σελίδες.
Στη συλλογή αυτή  ο συγγραφέας είχε προτάξει  τον ακόλουθο Πρόλογο:
Τα καημένα μου τα παιδιά, ακολουθώντας την τύχη μου, ίσως και την τύχη του σπιτιού μου, που το κυνηγάει κάποια κακομοιριά εδώ κι εκατό χρόνια, γεννήθηκαν μακρυά από την καλοχείμωνη και γλυκοκαλόκαιρη πατρίδα μου, την Ήπειρο, όπου κάθε πέτρα, κάθε χάλασμα και κάθε λακκιά έχουν το τραγούδι τους, την παράδοσή τους και το παραμύθι τους.
Αυτό μ' ανάγκασε να τους λέω συχνά όσα παραμύθια δεν εξάλειφε από το μνημονικό μου ο καιρός, για να αιστανθούν κι αυτά εκείνη την άρρητη τη γλύκα, που αιστάνονται όσα παιδιά έχουν την ευτυχία να γεννιούνται και ν' αναθρέφωνται στο χωριό τους ή στην πολιτεία τους, ακούοντας τα γλυκά τα παραμύθια από το στόμα της βάβως του σπιτιού.
Τέτοια παιδιά, με την ίδια τύχη των παιδιών μου, δυστυχώς είναι πολλά Ηπειρωτόπουλα, γεννημένα στην Ξενιτειά, που μεγαλώνουν χωρίς τα γλυκά τα παραμύθια της βάβως τους, αφόντας η δύστυχή μας πατρίδα, η Ήπειρο, είναι αντικείμενο καταδιωγμού της παράνομης και ληστρικής φυλής, που προσπαθεί να τη μεταβάλη από ελληνική, ελληνικότατη που ήταν, αφόντας γεννήθηκε ο Ελληνισμός κι είναι ως τα σήμερα, σε χώρα βάρβαρη, αρβανίτικη!
Για τα ξενιτεμένα Ηπειρωτόπουλα, λοιπόν, δημοσιεύω αυτή τη σειρά των Παραμυθιών μου τα ονόμασα δε Ηπειρωτικά, διότι είναι όλα βγαλμένα από τους βράχους κι από τα χαλάσματα κι από τα λακκώματα της πατρίδας μου.

Στο σημερινό μας  AUDIOBOOK, ένα πριγκιπόπουλο αποφασίζει να βρει το αθάνατο νερό για να σώσει τον άρρωστο βασιλιά- πατέρα του. Στη διαδρομή του θα περάσει πολλές περιπέτειες. Θα καταφέρει να βρει τελικά το αθάνατο νερό και να σώσει τον πατέρα του;

ΤΟ AUDIOBOOK ΕΔΩ: 

Χρονικό της Πρωτοχρονιάς – Η βασιλόπιτα - Οι καλένδες Β΄ μέρος του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου

 

Χρονικό της Πρωτοχρονιάς – Η βασιλόπιτα - Οι καλένδες

Β΄ μέρος

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου

    Στο πρώτο μέρος αναφερθήκαμε στην έννοια της χρονολόγησης από εποχή σε εποχή. Ας δούμε σήμερα τι λένε και άλλοι πολιτισμοί για την έννοια του χρόνου και την πρωτοχρονιά:

ΛΑΟΙ ΤΟΥ ΕΙΡΗΝΙΚΟΥ: Στους Μαορί της Νέας Ζηλανδίας η ηλιακή ανατολή των Πλειάδων (Matariki) σηματοδοτεί την αρχή του νέου έτους (περίπου τον Ιούνιο). Το Νέο Έτος για τη φυλή Μαπούτσε, σηματοδοτείται από τις Πλειάδες (Ngauponi), που χρονικά κοντά με τη “νέα ανατολή"(το νέο έτος των Μαπούτσε), θα κάνoυν για λίγο την εμφάνισή τους στα ανατολικά την αυγή, κοντά στο τέλος της άνοιξης. Η ηλιακή ανατολή των Ngauponi (Πλειάδες), δηλαδή οι εμφάνισή τους στον ορίζοντα περίπου μια ώρα πριν την ανατολή του ήλιου, και περίπου 12 μέρες πριν το χειμερινό ηλιοστάσιο (που στο νότιο ημισφαίριο είναι τον Ιούνιο), αναγγέλει το το νέο έτος.

ΑΙΘΙΟΠΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ: Το κύριο ημερολόγιο που χρησιμοποιείται στην Αιθιοπία, αποτελεί το λειτουργικό έτος των Χριστιανών και στη γειτονική Ερυθραία (Ορθόδοξη Εκκλησία). Βασίζεται στο παλαιότερο Αλεξανδρινό ή Κοπτικό ημερολόγιο, που κι αυτό βασίζεται στο ακόμα παλαιότερο αιγυπτιακό ημερολόγιο, αλλά όπως και το Ιουλιανό ημερολόγιο, προσθέτει μια ημέρα κάθε τέσσερα έτη χωρίς εξαίρεση. Κάθε έτος αρχίζει στις 29 ή 30 Αυγούστου του Ιουλιανού ημερολογίου. Το χάσμα επτά με οκτώ ετών μεταξύ του αιθιοπικού και Γρηγοριανού ημερολογίου προέρχεται από εναλλακτικούς υπολογισμούς στη προσπάθεια του καθορισμού της ημερομηνίας του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Όπως το κοπτικό ημερολόγιο, και το αιθιοπικό έχει δώδεκα μήνες 30 ημερών, συν πέντε ή έξι επαγόμενες ημέρες (συνήθως αποκαλούνται ως ένας δέκατος τρίτος μήνας). Επιπλέον, οι μήνες του αρχίζουν τις ίδιες ημέρες με εκείνες του κοπτικού ημερολογίου, αλλά έχουν διαφορετικά ονόματα. Η πρώτη ημέρα του αιθιοπικού/Ge'ez έτους, 1η Mäskäräm, για έτη μεταξύ 1901 και 2099, είναι συνήθως 11 ή 12 Σεπτεμβρίου (γρηγοριανό). Το Enkutatash είναι η λέξη για το αιθιοπικό νέο έτος στην επίσημη γλώσσα της Αιθιοπίας, την αμχαρική, ενώ καλείται Κύρια Επέτειος στη γλώσσα της ερυθραϊκής ορθόδοξης εκκλησίας. Το αιθιοπικό ημερολογιακό έτος 2005 άρχισε στις 11 Σεπτεμβρίου 2012.

ΕΤΟΣ ΑΠΟ ΚΤΙΣΕΩΣ ΚΟΣΜΟΥ: Γύρω στο 400 μ.Χ., ένας Αλεξανδρινός μοναχός, ο Πανόδωρος, υπολόγισε την ημερομηνία της δημιουργίας, στις 29/8/5493 π.Χ. Μετά τον 6ο αιώνα μ.Χ., ο υπολογισμός αυτός χρησιμοποιήθηκε από τους Αιγύπτιους και Αιθίοπες (Αξουμίτες) χρονολόγους. Ο μοναχός Αννιανός ο Αλεξανδρεύς υπολόγισε κι αυτός, με βάση στοιχεία της Παλαιάς Διαθήκης το έτος κτίσεως κόσμου, αλλά προέκρινε ως Πρωτοχρονιά την 25η Μαρτίου. Έτσι κατ' αυτόν η ημερομηνία Κτίσεως Κόσμου τοποθετείται στις 25/3/5492 π.Χ.

ΟΙ ΡΩΜΑΪΚΕΣ ΚΑΛΕΝΔΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΛΑΝΤΑ : Καλένδες ή Καλάνδες (calendae, Kalendae) ονομάζονταν οι πρώτες ημέρες των ρωμαϊκών μηνών, δηλαδή η αντίστοιχη "νουμηνία" των Ελλήνων (σημερινή πρωτομηνιά). Επίσης γνωστή είναι και η αρχαία παροιμία "ες τας ελληνικάς καλένδας εξοφλείν" (ad graecas calendas solvere) που λέγονταν επί χρεών διαρκώς μη εξοφλημένων, επειδή στους ελληνικούς μήνες δεν περιλαμβάνονταν καλένδες. Αργότερα και η παροιμία "παραπέμπειν εις ελληνικάς καλένδας" αφορούσε για κάθε αναβαλλόμενο ζήτημα ή υπόσχεση. Την έναρξη κάθε μήνα ανήγγειλλε από το Καπιτώλιο ο Αρχιερέας κατά την είσοδο της νέας Σελήνης, με τη φράση: "Calo Juno novella". Από τη λέξη δε Calo (= καλώ, ονομάζω) δόθηκε η ονομασία Καλένδες και αφορούσε μια περίοδο των πρώτων ημερών του μήνα. Αυτή η περίοδος ήταν πενθήμερος (quintana) ή επταήμερος (septimana) ανάλογα με τη διάρκεια της νέας σελήνης. Πενθήμερες λοιπόν ήταν οι Καλένδες όλων των μηνών πλην του Μαρτίου, Μαΐου, Ιουλίου και Οκτωβρίου. Στις Καλένδες γινόντουσαν εορτές προς τιμή των θεών Ήρας και Ιανού. Από αυτές περιφημότερες ήταν οι Καλένδες του Ιανουαρίου, (calendae Januariae) επειδή γιορτάζονταν και η έλευση του νέου χρόνου. Κατά τη διάρκεια των Καλενδών αυτών γίνονταν αμοιβαίες επισκέψεις συγγενών και φίλων με ανταλλαγή δώρων των λεγόμενων strena (κυρίως μέλι, ξερά σύκα και χουρμάδες) ως και μικρών νομισμάτων. Επίσης πρόσεχαν, στη διάρκεια αυτών, τις εκφράσεις τους και τις κινήσεις τους ώστε να μη αποβούν κακοί οιωνοί στο νέο έτος. Περίφημες επίσης ήταν και οι Καλένδες του Μαρτίου (7ήμερες) όπου τελούνταν τα Ματρονάλια. Στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία Καλένδες κλήθηκαν οι κατά την 1η Ιανουαρίου εορτές και πανήγυρεις των "Εθνικών", πολλές των οποίων διατηρήθηκαν και από τους Χριστιανούς. Όμως η Στ΄Οικοουμενική Σύνοδος (662) καταδίκασε τις εορτές αυτές με το 62ο Κανόνα της όπου ορίζεται: "Τας ούτω καλουμένας Καλάνδας και τα λεγόμενα Βοτά και τα καλούμενα Βρουμάλια και την εν πρώτη του Μαρτίου επιτελουμένην πανήγυριν, καθάπαξ εκ της των πιστών πολιτείας περιαιρεθήναι βουλόμεθα". Προ αυτού του κινδύνου να διακοπεί το έθιμο οι πιστοί εισήγαγαν δημοτικά ευχητικά τραγούδια για τις ταυτόχρονες θρησκευτικές εορτές και έτσι το έθιμο συνεχίζει και σήμερα με την από τότε νέα ονομασία "Κάλαντα".

Η ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΑ: Το έθιμο της βασιλόπιτας προέρχεται από εκείνο το τελούμενο στην αρχαία εορτή των «Κρονίων» (Σατουρνάλια) που παρέλαβαν οι Φράγκοι, από τους οποίους και προήλθε η συνήθεια της τοποθέτησης νομίσματος μέσα στη πίτα και της ανακήρυξης ως «Βασιλιά της βραδιάς» αυτού που το έβρισκε. Πέρα όμως αυτού του φράγκικου εθίμου, που επικράτησε στην Ευρώπη, υπάρχει και παράδοση που συνδέεται με την προσωπικότητα του Μ. Βασιλείου. Κάποτε στη Καισάρεια της Καππαδοκίας που επίσκοπος ήταν ο Μέγας Βασίλειος ήλθε να την καταλάβει ο Έπαρχος Καππαδοκίας με πρόθεση να τη λεηλατήσει. Τότε ο Μέγας Βασίλειος ζήτησε από τους πλούσιους της πόλης του να μαζέψουν ότι χρυσαφικά μπορούσαν προκειμένου να τα παραδώσει ως "λύτρα". Πράγματι συγκεντρώθηκαν πολλά τιμαλφή. Κατά την παράδοση όμως, εκ θαύματος [ο Άγιος Μερκούριος με πλήθος Αγγέλων απομάκρυνε τον στρατό του ''εισβολέα''], ο Έπαρχος απάλλαξε την πόλη από επικείμενη λεηλασία. Προκειμένου όμως ο Μέγας Βασίλειος να επιστρέψει τα τιμαλφή στους δικαιούχους, μη γνωρίζοντας σε ποιόν ανήκει τι, έδωσε εντολή να παρασκευαστούν άρτοι που μέσα τους τοποθέτησε ανά ένα των νομισμάτων ή τιμαλφών και τα διένειμε στους κατοίκους την επομένη του εκκλησιασμού. Αυτό οδήγησε σε διπλή χαρά, και εξαιτίας της αποφυγής της καταστροφής της πόλης, ενώ συνεχίσθηκε η παράδοση αυτή κατά τη μνήμη της ημέρας της κοιμήσεως του (εορτή του Αγίου και Μεγάλου Βασιλείου).

Konstaninosa.oikonomou@gmail.com

Ο Άδραστος ο πορθητής της Θήβας από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου

 

Άδραστος: ο πορθητής της Θήβας

από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο, συγγραφέα

ΓΕΝΙΚΑ – ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ: Σύμφωνα με την Ελληνική Μυθολογία, ο Άδραστος ήταν βασιλιάς του Άργους, γιος του Ταλαού και της Λυσιμάχης. Κατά τον Παυσανίας, όμως, μητέρα του ήταν η Λυσιάνασσα, ενώ ο Υγίνος ισχυρίζεται πως ήταν η Ευρυνόμη. Καταγόταν από το αιολικό γένος του Αμυθάονα [Αμυθαονίδες] και υπήρξε ένας από τους λεγομένους “Επτά επί Θήβας”. Παιδιά του υπήρξαν: η Αργεία, η Διηπύλη, η Αιγιάλεια, ο Κυάνιππος και ο Αιγιαλέας. Το όνομα Άδραστος προέρχεται από το στερητικό ἀ-(μη) και το ρήμα δράω (πράττω, κινούμαι, φέυγω), οπότε σημαίνει τον ακλόνητο, τον ατρόμητο.

Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΤΩΝ ΕΠΤΑ ΕΠΙ ΘΗΒΑΣ: Κάποτε ο Άδραστος διώχθηκε από το Άργος από τον Αμφιάραο και αναγκάστηκε να καταφύγει στη γειτονική Σικυώνα, όπου βασίλευε ο Πόλυβος, παππούς του Αδράστου [πατέρας της Λυσιμάχης]. Σύντομα, ο Πόλυβος πέθανε άτεκνος και τότε ο Άδραστος, ως στενότερος συγγενής, ανακηρύχθηκε βασιλιάς της Σικυώνας. Κάποια χρόνια μετά συμφιλιώθηκε με τον Αμφιάραο και επέστρεψε στο Άργος. Εκεί νύμφευσε τον παλιό του εχθρό με την αδελφή του, την Εριφύλη. Μάλιστα συμφώνησαν να επιλύουν στο εξής τις διαφορές τους, όποτε και όποιες κι αν προκύψουν, με τη διαιτησία της Εριφύλης. Μετά απ΄ αυτά ο θρόνος του Άργους επεστράφη στον Άδραστο. Στο μεταξύ, ο διωγμένος από τον αδελφό του παρ΄ ολίγον βασιλιάς της Θήβας, Πολυνείκης, έφτασε ικέτης στο Άργος, ζητώντας, παρακαλώντας καλύτερα, επιτακτικά τον Άδραστο να τον βοηθήσει να ξαναγυρίσει στην πατρίδα του ως βασιλιάς. Έτσι, ο Άδραστος αποφάσισε να στηρίξει την αξίωσή του. Ας δούμε όμως, πώς ακριβώς περιγράφονται τα σχετικά μυθικά “γεγονότα”. Κάποια νύχτα, ο Άδραστος άκουσε φασαρία στον προθάλαμο του ανακτόρου του και βγήκε ανήσυχος να δει τι συνέβαινε. Βρέθηκε μπροστά σε δύο άνδρες που μάλωναν για το ποιος θα ζητήσει πρώτος τη φιλοξενία του. Ο ένας ήταν ο Πολυνείκης και ο άλλος ο Τυδεύς, διωγμένος κι αυτός από τη δική του πατρίδα, την Καλυδώνα της Αιτωλίας, για κάποιο φόνο που είχε διαπράξει κατά λάθος. Ο Άδραστος τους χώρισε και δέχθηκε να φιλοξενήσει και τους δύο στο παλάτι του. Ο Πολυνείκης είχε μια ασπίδα με παράσταση λιονταριού, ενώ ο Τυδέας ασπίδα με παράσταση αγριόχοιρου¹. Τότε ο Άδραστος θυμήθηκε πως κάποτε του είχε δοθεί ένας περίεργος χρησμός: να παντρέψει τις κόρες του με ένα λιοντάρι και με ένα αγριόχοιρο! Αμέσως κατάλαβε ότι αυτούς θα εννοούσε ο χρησμός. Πάντρεψε λοιπόν τις δύο κόρες του, τη Διηπύλη με τον Τυδέα και την Αργεία με τον Πολυνείκη. Ανέλαβε έτσι, όμως, την υποχρέωση, ως πεθερός τους, να τους βοηθήσει να επιστρέψουν στις πατρίδες τους. Και πρώτα αποφάσισε να στηρίξει τη δίκαιη αξίωση του Πολυνείκη. Σε αυτή την απόφαση ο γαμπρός του, ο Αμφιάραος, εναντιώθηκε από την πρώτη στιγμή και αρνήθηκε να συμμετάσχει στην εκστρατεία, καθώς ως γνώστης της μαντικής ήξερε(!) ότι από όσους θα λάβαιναν μέρος στην εκστρατεία εκείνη μόνο ο Άδραστος θα επέστρεφε ζωντανός. Κατέφυγαν λοιπόν κατά τη συμφωνία τους στη διαιτησία της Εριφύλης, η οποία αποδέχθηκε την άποψη του αδελφού της και παρότρυνε τον σύζυγό της να εκστρατεύσει μαζί με τους υπόλοιπους, για να αποκτήσει δόξα και τιμή. Η εκστρατεία αυτή έγινε γνωστή ως οι “Επτά επί Θήβας”. Συμμετείχαν σ΄ αυτή ο Τυδέας, ο Αμφιάραος, ο ίδιος ο Άδραστος και άλλοι. Φθάνοντας στη Θήβα, οι επτά ηγέτες της εκστρατείας παρατάχθηκαν με τις δυνάμεις τους μπροστά στις ισάριθμες πύλες της πόλεως. Παρ΄ όλη την ορμή και τη γενναιότητά τους, οι πολιορκητές δεν μπόρεσαν να κυριεύσουν την πόλη, γιατί αυτή ήταν η απόφαση του Δία, ύστερα από την αυθόρμητη θυσία του Μενοικέα στον Άρη. Στο τέλος λοιπόν, αφού σκοτώθηκαν σε μονομαχία τα δύο αδέλφια Ετεοκλής και Πολυνείκης, οι πολιορκητές τράπηκαν σε φυγή, αφού πρωτύτερα σκοτώθηκαν στη μάχη όλοι οι επικεφαλής, εκτός από τον Άδραστο. Ο Άδραστος σώθηκε χάρη στο φτερωτό άλογο του Αρίωνα και έφθασε καταδιωκόμενος στον Κολωνό της Αττικής. Εκεί εμφανίσθηκε ως ικέτης στους Αθηναίους και με τη μεσολάβησή τους κατάφερε να πάρει πίσω τους νεκρούς του από τον νέο βασιλιά της Θήβας, τον Κρέοντα, και να τους θάψει στην Ελευσίνα.

Η ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΓΟΝΩΝ: Ο Άδραστος, αισθανόμενος βαθιά ταπείνωση από την ήττα του, ξεσήκωσε μετά από δέκα χρόνια τα παιδιά των σκοτωμένων ηγετών, τους λεγόμενους «Επιγόνους» και εξεστράτευσε εκ νέου κατά των Θηβών. Τη φορά αυτή πέτυχε: οι Θηβαίοι νικήθηκαν, η πόλη τους κυριεύθηκε και καταστράφηκε. Τέλος, οι Αργείοι ανέβασαν στον θρόνο της τον γιο του Πολυνείκη, τον Θέρσανδρο και αποχώρησαν. Όμως ο Άδραστος στάθηκε άτυχος: σκοτώθηκε ο πολυαγαπημένος γιος του, ο Αιγιαλέας κι έτσι ο τραγικός πατέρας, μόλις έφθασαν στα Μέγαρα, πέθανε από τη μεγάλη του θλίψη και τάφηκε εκεί.

ΤΙΜΗ ΤΟΥ ΗΡΩΑ – ΑΝΑΦΟΡΕΣ: Ο Άδραστος τιμήθηκε πολύ στα Μέγαρα, στον Κολωνό της Αττικής και στη Σικυώνα ως ήρωας. Ιδιαίτερα στην τελευταία πόλη, τιμούσαν τα παθήματά του με γιορτές, θυσίες και ταφικούς χορούς ως την εποχή του Κλεισθένη. Το επεισόδιο όπου ο Άδραστος κατέφυγε ως ικέτης (με τις μητέρες και τα παιδιά των σκοτωμένων Αργείων) στους Αθηναίους, και συγκεκριμένα στο τότε βασιλικό ζεύγος, το Θησέα και την Αίθρα, ενέπνευσε τον Ευριπίδη να δημιουργήσει μία από τις γνωστότερες τραγωδίες του, τις “Ικέτιδες”, που παραμένει και σήμερα ένα δυνατό κήρυγμα για την ειρήνη στον κόσμο.

Konstantinosa.oikonomou@gmail.com 

1. Άλλωστε στην Καλυδώνα έζησε κάποτε ο φημισμένος Καλυδώνιος κάπρος.

Ο Άγιος, έσχατος της Παλαιάς και πρώτος της Καινής Διαθήκης Προφήτης, Πρόδρομος και Βαπτιστής Ιωάννης (7/1) ο αποκεφαλισθείς εξ άκρατου οινοποσίας και λαγνείας αρχόντων.

 

Ο Άγιος, έσχατος της Παλαιάς και πρώτος της Καινής Διαθήκης Προφήτης, Πρόδρομος και Βαπτιστής Ιωάννης (7/1) ο αποκεφαλισθείς εξ άκρατου οινοποσίας και λαγνείας αρχόντων.

του Κων/νου Αθ. Οικονόμου δασκάλου

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ: Πρόκειται για τον τελευταίο προφήτη, τον προφήτη που συνδέει την Καινή με την Παλαιά Διαθήκη, του οποίου ο σκοπός της ζωής του υπήρξε η αναγγελία της ενανθρώπισης του Υιού του Θεού. Πρόκειται για τον Ιωάννη τον Βαπτιστή στον οποίο θα προσέλθει ο Κύριος να βαπτισθεί και Αυτός και να δοθεί με αυτόν τον τρόπο η ευκαιρία της επιφανείας του Αγίου Τριαδικού Θεού. Ο Υιός “ταπεινών εαυτόν” βαπτίζεται, το Πνεύμα το Άγιον, «Ωσεί περιστερά», φανερώνεται σαν ένα περιστέρι και η φωνή του Θεού Πατρός ακούγεται να δηλώνει: «ουτός εστιν ο υιός μου ο αγαπητός». Αυτός είναι ο αγαπητός Μου Υιός. Εδώ λοιπόν βλέπουμε την εξαιρετική τιμή που επιφυλάσσει ο Θεός στο “σκεύος εκλογής του”, τον τελευταίο από την πλειάδα των προφητών Του: την προαναγγελία της σωτηρίας του γένους των ανθρώπων, που έχει υποσχεθεί αιώνες πριν ο ίδιος ο Θεός στους πρωτόπλαστους. Πρόκειται για την μοναδική τιμή, σ’ αυτόν που μέσα στην ταπείνωσή του, λέγει στους ακροατές του ότι «ου (του οποίου Κυρίου) ουκ ειμί άξιος το υπόδημα των ποδών λύσαι». Δηλαδή, διαμαρτυρόμενος όταν τον παρομοιάζουν με τον αναμενόμενο Μεσσία, λέγει ότι δεν είναι άξιος ούτε τα κορδόνια των υποδημάτων Του να λύσει. Πρόκειται γι’ αυτόν που προς στιγμήν αποτολμά ακόμη και να αρνηθεί να βαπτίσει τον Ιησού, λέγοντας «εγώ έχω χρείαν υπό σου βαπτισθήναι, και συ έρχη προς με;» Εγώ έχω ανάγκη να βαπτισθώ από εσένα και έρχεσαι Εσύ σε μένα; Αλλά η μοναδική αυτή τιμή δεν υπολείπεται της πράγματι μεγάλης αξίας του.

Ο ΒΙΟΣ ΤΟΥ: Τα επίθετα «δίκαιος» και «άγιος», δηλαδή δίκαιος και άγιος απέναντι Θεού και ανθρώπων, που σημειώνει ο ευαγγελιστής Μάρκος και τα οποία αποδίδει ως χαρακτηρισμούς του που προέρχονται από τον ίδιο τον Ηρώδη, αποδίδουν ίσως μόνο ένα μέρος της σημαντικής αυτής προσωπικότητας. Ο ευσεβής και ταπεινός, δίκαιος, άγιος και απόγονος θρησκευόμενης οικογένειας ως τέκνο του ιερέα Ζαχαρία που συνδέεται με συγγένεια και με την Παρθένο Μαρία, ζει απλά και φτωχικά στην έρημο (ως Ναζιραίος, ασκητής δηλαδή των χρόνων της Π. Διαθήκης) κηρύττοντας τη μετάνοια στο λαό του Ισραήλ και μεταφέροντας το ελπιδοφόρο μήνυμα της έλευσης του Θεανθρώπου. Προετοιμάζει την «οδόν του Κυρίου», εξ ου και η προσωνυμία του Πρόδρομος. Βαπτίζει στον Ιορδάνη όσους προσέρχονται σ’ αυτόν εξομολογούμενοι τις αμαρτίες τους. Διδάσκει τον λόγο και τις εντολές του Θεού τονίζοντας τη λύτρωση που θα φέρει ο αναμενόμενος Μεσσίας και καλεί όλους σε μετάνοια. Γι’ αυτό και δεν διστάζει να ελέγχει και τον Ηρώδη που συζούσε με την Ηρωδιάδα, γυναίκα του αδελφού του Φίλιππου: “Ουκ έξεστί σοι έχειν την γυναίκα του αδελφού σου", λέγει. Εξαιτίας αυτού του ελέγχου, η Ηρωδιάδα, προσπαθώντας να βρει αφορμή να απαλλαγεί από την ελεγκτική παρουσία του Ιωάννη και τις βαριές αλλά δίκαιες κατηγορίες του κατόρθωσε να πείσει τον Ηρώδη να αποφασίσει, να τον συλλάβει και να τον κλείσει σε φυλακή, τον φιμώνοντάς τον, ώστε να μην ακούγεται ο ενοχλητικός έλεγχός του. Ωστόσο, και εκεί που βρισκόταν ο ασυμβίβαστος Ιωάννης δεν έπαυσε να κηρύττει τον λόγο του Θεού, ελέγχοντας τον Ηρώδη και την Ηρωδιάδα. Παρ’ όλα αυτά ο λαός τον αγαπούσε. Ακολουθούσε το κήρυγμά του και σεβόταν τη διδαχή του. Πίστευε στο προφητικό του κήρυγμα για την έλευση του αναμενόμενου Σωτήρα. Γι' αυτό κι ο βασιλιάς της Ιουδαίας δεν τολμούσε να τον θανατώσει. Όμως η Ηρωδιάδα, όταν ο επιπόλαια φερόμενος βασιλεύς Ηρώδης στη γιορτή των γενεθλίων του, “γλεύκους μεμεστωμένος” υποσχέθηκε να χαρίσει οτιδήποτε, «έως ημίσους της βασιλείας» του, στην κόρη της και ανεψιά του μετά από έναν ωραίο χορό, βρήκε την ευκαιρία να εκδικηθεί και να απαλλαγεί από την φυσική παρουσία του Ιωάννη. Συμβούλεψε την κόρη της να ζητήσει «την κεφαλήν Ιωάννου του βαπτιστού». Κι ο Ηρώδης που με τόση ευκολία και χωρίς πολλή σκέψη έδωσε μια τόσο σοβαρή και μεγάλη υπόσχεση, δεν κατάφερε τώρα, αν και «περίλυπος γενόμενος», να αρνηθεί, βοηθώντας μ’ αυτόν τον τρόπο να πετύχει την εκδίκησή της η Ηρωδιάδα. «Και ήνεγκε την κεφαλήν αυτού επί πίνακι και έδωκεν αυτήν τω κορασίω, και το κοράσιον έδωκεν αυτήν τη μητρί αυτής». 

    Όμως, ο Τίμιος του Κυρίου Πρόδρομος, ο μέγιστος των Προφητών, ο Κήρυκας της Χάριτος, ο ασυμβίβαστος, ζούσε για την αγάπη και τη δόξα του Χριστού. Και υπέγραψε αυτήν την αγάπη του με την ίδια του την κεφαλή. Δεν είναι τυχαίο ότι σε όλους τους ορθοδόξους ναούς η μορφή του εικονίζεται δίπλα στο Δεσπότη Κύριο, δεξιά της Ωραίας Πύλης. Ο Πρόδρομος, ως γνήσιος Προφήτης, παραμένει ανυποχώρητος, πιστός στο παράδειγμα των Προφητών πριν απ' αυτόν (Ησαϊας, Ιερεμίας, Ηλίας, Ελισσαίος), και το αίμα του είναι η μεγαλύτερη μαρτυρία της συνέπειας στο πανάγιο θέλημα του Αγίου Τριαδικού Θεού.

Ο αστερισμός Μικρός Λέων του .Κωνστ. Αθ. Οικονόμου, δασκάλου, συγγραφέα + ΒΙΝΤΕΟ

 

Ο αστερισμός Μικρός Λέων

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου, συγγραφέα

ΓΕΝΙΚΑ: Ο Μικρός Λέων [Λατ. Leo Minor, συντ. LMi] είναι ένας αστερισμός που σημειώθηκε πρώτη φορά το 1690 από τον Εβέλιο. Συνορεύει με τους αστερισμούς Μεγάλη Άρκτο, Λύγκα και Λέοντα, ενώ έχει έκταση 232,0 τετ. μοίρες [64ος σε έκταση αστερισμός από τους 88 αναγνωρισμένους]. Βρίσκεται ολόκληρος στο βόρειο ημισφαίριο της ουράνιας σφαίρας και είναι πλήρως ορατός σε γεωγραφικά πλάτη μεταξύ 90° Βόρεια και 48° Νότια. Είναι αμφιφανής στην Ελλάδα, ορατός ολόκληρος τις ανοιξιάτικες νύχτες, μέχρι τα τέλη Ιουλίου.

ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Ο Εβέλιος σχημάτισε τον αστερισμό με βάση 18 αστέρες από τον Λέοντα και τη μεγάλη Άρκτο. Ο Πτολεμαίος περιελάμβανε μερικούς αστέρες από εδώ στους λεγόμενους «αμορφώτους» του Λέοντος [«αμόρφωτοι» ονομάζονταν οι αστέρες που δεν συμμετείχαν στην κατασκευή της μορφής που απεικόνιζε ένας αστερισμός]. Ο Γερμανός αστρονόμος Christian Ludwig Ideler (1766-1846) υπέθετε ότι οι αστέρες του σημερινού Μικρού Λέοντος ήταν η Al Thiba wa-Auladuha (η Γαζέλα με το Μικρό της) των Αράβων. Αργότερα, ο Βρετανός αστρονόμος Richard Anthony Proctor (1834-1888) μετέβαλε την ονομασία του αστερισμού σε Leaena (Λέαινα), μια μετονομασία που δεν επικράτησε. Ο Ζωδιακός της Δενδερά στην Αίγυπτο, έχει στη θέση αυτή του ουρανού τον ζωδιακό Καρκίνο, μάλλον από παρανόηση, καθώς αρκετοί βλέπουν στους αστέρες του Μικρού Λέοντος μαζί με άλλους στα πόδια της Μεγάλης Άρκτου έναν σκαραβαίο, την αιγυπτιακή δηλαδή απεικόνιση του αστερισμού του Καρκίνου. Η ευρύτερη περιοχή του ουρανού ήταν αφιερωμένη στον αιγυπτιακό θεό Πτα. Οι Κινέζοι χώριζαν τον αστερισμό σε δύο κομμάτια, το Nuy Ping (Εσωτερικό Παραπέτασμα) και τον Seaou Wei. Όμως, συμπεριελάμβαναν τους δύο Λέοντες στον δικό τους μεγάλο «Δράκοντα» και σε ένα άλλο ουράνιο σχήμα, το «Αυτοκρατορικό άρμα».

ΦΩΤΕΙΝΟΤΕΡΟΙ ΑΣΤΕΡΕΣ: Μόνο ο αστέρας β Μικρού Λέοντος έχει όνομα με γράμμα του ελληνικού αλφαβήτου, πράγμα μοναδικό για αστερισμό. Ο αστερισμός έχει 37 ορατούς [φ.μ.≤6,5] αστέρες. Ο 46 Μικρού Λέοντος είναι ο φωτεινότερος του αστερισμού, με φαινόμενο μέγεθος 3,83. Ο Εβέλιος τον χαρακτήρισε με το επίθετο Praecipua (ο πρωτεύων), που ο Τζ. Πιάτσι το εισήγαγε ως κύριο όνομα στο λεγόμενο αστρονομικό «Κατάλογο του Παλέρμο». Οι αστέρες β, 21 και 10 Μικρού Λέοντος έχουν αντιστοίχως φαινόμενο μέγεθος 4,21, 4,48 και 4,55.

ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΑ ΣΤΟΝ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟ: Επειδή βρίσκεται σε μία κατεύθυνση μακριά από τον γαλαξιακό επίπεδο, ο Μικρός Λέων είναι φτωχός σε σώματα του δικού μας Γαλαξία. Μόνο μερικοί μακρινοί γαλαξίες διακρίνονται, ανάμεσα στους οποίους φωτεινότερος είναι ο σπειροειδής NGC 3344 (φαινόμενο μέγεθος 9,9), που βρίσκεται 22 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά από τη Γη. Οι Dick McCloskey and Annette Posen του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, ανακάλυψαν το 1959 μια μικρή και δυσδιάκριτη βροχή διαττόντων αστέρων μεταξύ 18 και 29 Οκτωβρίου. Η “βροχή” αυτή οφείλεται στο πέρασμα του κομήτη c/1739 K1 (Zaotti). Το φαινόμενο είναι ορατό μόνο από το βόρειο ημiσφαίριο.

konstantinosa.oikonomou@gmail.com

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ: 

Τα Θεοφάνια του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου + ΒΙΝΤΕΟ με ύμνους της εορτής

 

Τα Θεοφάνια

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου

   Η ΕΟΡΤΗ: Τα Θεοφάνεια ή Θεοφάνια εορτάζονται στις 6 Ιανουαρίου και είναι η τρίτη και τελευταία εορτή του Δωδεκαημέρου (εορτών των Χριστουγέννων). Η Ιστορία αυτή της Βάπτισης αυτής είναι γνωστή απὸ το κατὰ Ματθαίον Ευαγγέλιο (γ΄ 13- 17), αλλά και από άλλους δύο Ευαγγελιστές (Μάρκ. α΄, Λουκ. γ΄). Το όνομα της εορτής προκύπτει από την φανέρωση των τριών προσώπων της Αγίας και αδιαίρετης Τριάδος. Η εορτή των Θεοφανίων λέγεται επίσης και Επιφάνεια και Φώτα (ή Εορτή των Φώτων). Κατά τον 3ο αιώνα η εορτή φαίνεται κοινότατη σε όλη την Χριστιανική Εκκλησία. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος περιγράφει την εορτή ως αρχαία πανήγυρη της Αντιόχειας. Αρχαία φαίνεται και η συνήθεια της τέλεσης του Μεγάλου Αγιασμού την ημέρα των Θεοφανίων, όπου ψάλλονται τα τροπάρια του Πατριάρχη Ιεροσολύμων Σωφρονίου και το κοντάκιο του Ρωμανού του Μελωδού.

Η ΒΑΠΤΙΣΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ: Κατά τις ευαγγελικές περικοπές στις αρχές του 30ου έτους της ηλικίας του Ιησού, ο Ιωάννης (ο Πρόδρομος), γιος του Ζαχαρία και της Ελισάβετ, ο επιλεγόμενος στη συνέχεια Βαπτιστής, διέμενε στην έρημο, ασκητεύοντας και κηρύττοντας το βάπτισμα μετανοίας, βάπτισε με έκπληξη και τον Ιησού στον Ιορδάνη ποταμό. Έκπληκτοι και οι παρευρισκόμενοι είδαν τον αυστηρό ασκητὴ και διδάσκαλο να υποχωρεί με ανέκφραστη ευλάβεια καὶ ταπείνωση μπροστὰ στον άγνωστό τους. Στην αρχὴ αρνείται να Τον βαπτίσει και Του λέει ότι αυτὸς έχει ανάγκη να βαπτισθεί απὸ Εκείνον. Ο Ιησούς τον πείθει να Τον βαπτίσει, διότι έτσι έπρεπε. Τη στιγμή της Βάπτισης κατέβηκε από τον ουρανό το Άγιο Πνεύμα υπό μορφή περιστεράς στον Ιησού, ενώ ταυτόχρονα ανοίχθηκαν οι ουρανοί και ακούσθηκε φωνή από τον ουρανό, του Θεού Πατέρα, που έλεγε ότι: “Ούτος εστίν ο Υιός μου ο αγαπητός εν ω ευδόκισα". Γράφει σχετικά ο Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς: “"(...) ανοίχθηκαν οι ουρανοί. Για να δειχθεί φανερώτατα ότι αυτός είναι που και προ των ουρανών υπάρχει και πριν από όλα τα όντα και είναι Θεός και είναι Θεού Λόγος και Υιός, μόνο αυτός παρουσιαζόταν συνημμένος με τον Πατέρα και το Πνεύμα. Με την έκφραση ανοίχθηκαν, μας έδειξε ότι οι ουρανοί ήσαν κλειστοί προηγουμένως λόγω της αμαρτίας και της παρακοής μας προς το Θεό. Όχι μόνο του ανοίχθηκαν οι ουρανοί, αλλά ο ίδιος ο κόλπος του υψίστου Πατρός, διότι από εκεί ήλθε το Πνεύμα και η φωνή που μαρτυρούσε τη γνησιότητα της υιότητος. Οι ουρανοί είναι κήρυκες και προς τους αγγέλους, αλλά και προς τους ανθρώπους διατρανώνοντας την ομοτιμία του Υιού του Θεού προς τον ουράνιο Πατέρα και προς το Άγιο Πνεύμα, κατά την ουσία και δύναμη και δεσποτεία προς το σύμπαν. (...) Το άγιο βάπτισμα είναι η πύλη των ουρανών που εισάγει εκεί τους βαπτιζομένους.”

Η ΤΗΣ ΤΡΙΑΔΟΣ ΦΑΝΕΡΩΣΙΣ: Και είδε ο Ιωάννης το Πνεύμα του Θεού να κατεβαίνει σαν περιστερά και να έρχεται σε Αυτόν. Το περιστέρι μαρτυρεί την καθαρότητα Αυτού προς Τον οποίο κατέβηκε. Έτσι, μ΄ αυτὸν το μοναδικό τρόπο, στη βάπτιση του Κυρίου φανερώθηκε ο Θεὸς ο τρισυπόστατος, η Αγία Τριάδα, και γι᾿ αυτὸ η Εκκλησία μας ονόμασε την γιορτὴ αυτὴ Θεοφάνεια. Για την παρουσία του Αγίου Πνεύματος γράφει ο ίδιος πνευματοφόρος Πατέρας: “ Πραγματικά ο Πατέρας χρησιμοποιώντας σαν δάκτυλο το συναΐδιο και ομοούσιο και υπερουράνιο Πνεύμα του, φωνάζοντας και δακτυλοδεικτώντας μαζί, απέδειξε δημόσια και κήρυξε σε όλους ότι ο βαπτιζόμενος από τον Ιωάννη στον Ιορδάνη είναι ο αγαπητός του Υιός. Και έδειξε ότι όλα εκείνα που ελέχθηκαν πρωτύτερα δια των προφητών, οι νομοθεσίες, οι επαγγελίες, οι υιοθεσίες απέβλεπαν προς τον τωρινό σκοπό, προς την θεανδρική οικονομία. Ευδοκία είναι το κυριαρχικό και αγαθό και τέλειο θέλημα του Θεού. Αυτός δε είναι ο μόνος στον οποίο ευδοκεί και επαναπαύεται και αρέσκεται τελείως ο Πατέρας, ο θαυμαστός του σύμβουλος, ο άγγελος της μεγάλης βουλής του, αυτός που ακούει και ομιλεί από τον Πατέρα του και παρέχει στους ευπειθείς ζωή αιώνια.”

Απολυτίκιο:
«Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου σου Κύριε η της Τριάδος εφανερώθη προσκύνησις
του γαρ Γεννήτορος η φωνή προσεμαρτύρει Σοι αγαπητόν Σε Υιόν ονομάζουσα
και το Πνεύμα εν είδει περιστεράς εβεβαίου του λόγου το ασφαλές
Ο επιφανείς Χριστέ ο Θεός Και τον κόσμον φωτίσας δόξα Σοι»

Κοντάκιο:
«Επεφάνης σήμερον τη οικουμένη και το Φως Σου Κύριε εσημειώθη εφ΄ ημάς
εν επιγνώσει υμνούντας Σε Ήλθες εφάνης το Φως το απρόσιτον

konstantinosa.oikonomou@gmail.com 

ΥΜΝΟΙ ΕΟΡΤΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙ [ΒΙΝΤΕΟ]: