Ο Άγιος Διονύσιος Ζακύνθου 17/12: Ο Άγιος της συγγνώμης + ΒΙΝΤΕΟ + ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ

 

Ο Άγιος της συγγνώμης:

Ο Άγιος Διονύσιος Ζακύνθου 17/12

Του Κων/νου Α. Οικονόμου δασκάλου 

ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ: Ο Άγιος γεννήθηκε το 1547 στον Αιγιαλό Ζακύνθου. Το κοσμικό όνομά του ήταν Δραγανίγος Σιγούρος. Η εύπορη οικογένειά του κατείχε μεγάλη έκταση γης, ενώ ο πατέρας του, Μώκιος, συμμετέχοντας στο βενετικό πόλεμο κατά των Τούρκων απέκτησε αριστοκρατικό αξίωμα. Ο Άγιος είχε δύο αδέλφια τον Κωνσταντίνο και τη Σιγούρα. Σύμφωνα με τοπική παράδοση, ο Άγιος είχε για ανάδοχο τον πραστάτη Κεφαλλονιάς, Άγιο Γεράσιμο. Από μικρή ηλικία, η οικογένειά του τού παρείχε χριστιανική ανατροφή ενώ είχε προσλάβει και ένα δάσκαλο ονόματι Καιροφυλά ώστε να μεταδώσει στον μικρό τόσο γνώσεις θύραθεν παιδείας, όσο και «εκκλησιαστικά γράμματα». Είναι βέβαιο πως απέκτησε σημαντική μόρφωση, αφού γνώριζε άψογα, αρχαία ελληνικά, ιταλικά και λατινικά. Η θεολογική του επάρκεια αποδεικνύεται από μια εργασίας του, που διασώθηκε, και αφορά σε υπομνηματισμό κειμένων του Γρηγορίου του Θεολόγου.

Ο ΜΟΝΑΧΙΚΟΣ ΒΙΟΣ: Σε ηλικία 20 ετών και μετά το θάνατο των γονέων του, όπως προκύπτει από τη δωρεά όλης της περιουσίας στον αδελφό του με μνεία στην αποκατάσταση της αδελφής του, αποφασίζει, υπακούοντας στην κλήση του από το Θεό, να δεχθεί το “αγγελικό” σχήμα ακολουθώντας ασκητικό βίο. Εκάρη στη μονή Στροφάδων, στο ομώνυμο νησί νότια της Ζακύνθου, παίρνοντας το όνομα Δανιήλ. Εκεί αφιερώθηκε στην προσευχή, την μελέτη των Γραφών και ζούσε ασκητικό βίο, που τόσο ποθούσε. Σύντομα φάνηκε και η πνευματική πρόοδός του, με αποτέλεσμα, μόλις δύο έτη αργότερα, να γίνει ηγούμενος της μονής.

ΙΕΡΕΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ: Ένα έτος αργότερα, και παρά τις επιφυλάξεις του ίδιου λόγω της βαριάς ευθύνης, ο επίσκοπος Κεφαλληνιάς και Ζακύνθου Θεόφιλος χειροτόνησε τον Διονύσιο διάκονο και εν συνεχεία ιερέα. Όταν το 1577 θέλησε να προσκυνήσει τους Αγίους Τόπους, πέρασε από την Αθήνα για να πάρει την ευλογία του μητροπολίτη Νικάνορα και εν συνεχεία να βρει καράβι προκειμένου να ταξιδέψει στα Ιεροσόλυμα. Αλλὰ, όταν ο αρχιερέας των Αθηνών άκουσε κάποια Κυριακὴ το λαμπρό του κήρυγμα και μετά από πολλὲς παρακλήσεις, τὸν έκανε επίσκοπο Αιγίνης, με την επίσημη έγκριση της Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως και του Οικουμενικού Πατριάρχη Ιερεμία. Έτσι ο Άγιος εχρίσθη επίσκοπος λαμβάνοντας το όνομα Διονύσιος. Το έργο που επιτέλεσε στο νησί ήταν σημαντικό και αφορούσε στην υλική αλλά και πνευματική ανακούφιση των καταπονημένων και φτωχών. Το 1579, ο άγιος λόγω του κοπιαστικού του έργου και λόγω προβλημάτων υγείας, έστειλε επιστολή παραίτησης στον Πατριάρχη ζητώντας να του επιτρέψουν να επιστρέψει στο νησί του. Ο Ιερεμίας, εκτιμώντας τις ποιμαντικές ικανότητες του αγίου, τον έχρισε βοηθό επίσκοπο Ζακύνθου. Η έντονη δραστηριότητά του και η φιλανθρωπία του στην Ζάκυνθο, προκάλεσε την επιβουλή του επισκοπικού περιβάλλοντος, ίσως δε και του ίδιου του επισκόπου, με αποτέλεσμα να καταγγελθεί για υπέρβαση εξουσίας, στον ηγεμόνα του νησιού Νικόλαο Δαπόντε. Ο Δαπόντες ζήτησε την παραίτηση του Διονυσίου, κάτι που ο ίδιος δέχτηκε ταπεινά ώστε να μην προκληθούν σχίσματα.

Η ΦΥΓΑΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΔΟΛΟΦΟΝΟΥ ΤΟΥ ΑΔΕΛΦΟΥ ΤΟΥ: Η οικογένεια του αγίου, οι Σιγούροι και μια άλλη οικογένεια του νησιού οι Μονδίνοι, σύμφωνα με διασωθέντα έγγραφα που ανάγονται στα αρχεία της Βενετίας, κτήση της οποίας ήταν η Ζάκυνθος, φαίνεται να είχαν θανάσιμο μίσος. Συμπλοκές μεταξύ των δυο οικογενειών συνέβαιναν διαρκώς. Σε μια από αυτές ο αδελφός του Αγίου, Κωνσταντίνος, δολοφονήθηκε. Ο δολοφόνος του Κωνσταντίνου, στην προσπάθεια να διαφύγει, αναζήτησε καταφύγιο στο μοναστήρι της Αναφωνήτριας στα Βόρεια του νησιού, όπου βρισκόταν ο Άγιος, μη γνωρίζοντας τη συγγένεια. Όταν ο δολοφόνος έφτασε στη Μονή, ρωτήθηκε από τον Διονύσιο, που ήταν ο ηγούμενος, γιατί ζητεί καταφύγιο. Ο ίδιος απάντησε πως τον κυνηγούσαν οι Σιγούροι, ενώ, μετά από διαρκείς ερωτήσεις, ομολόγησε πως δολοφόνησε τον Κωνσταντίνο Σιγούρο. Ο Διονύσιος παρά τη θλίψη του, όχι μόνο έκρυψε τον δολοφόνο αλλά και τον φυγάδευσε. Με αυτόν τρόπο κατάφερε να αποτρέψει ένα ακόμα έγκλημα και ταυτόχρονα να δώσει τη δυνατότητα μετανοίας στον δολοφόνο, παρά την πικρία για το χαμό του αδελφού του, δίνοντας ένα παράδειγμα συγχώρησης και υψηλής εφαρμογής της Χριστιανικής αγάπης.

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΑΦΘΑΡΤΟ ΣΚΗΝΩΜΑ: Ο Άγιος Διονύσιος κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του είχε αποσυρθεί στο μοναστήρι της της Αναφωνήτριας (Θεοτόκου). Πολύς κόσμος πήγαινε κοντά του για να λάβει συμβουλές αλλά και να εξομολογηθεί. Εκεί εκοιμήθη, στις 17 Δεκεμβρίου του 1622 ή του 1624, ενώ η τελευταία του επιθυμία ήταν να ταφεί στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου Στροφάδων, της Μονής δηλαδή της μετανοίας του, όπου και είχε χειροτονηθεί ιερέας. Τρία έτη μετά έγινε ανακομιδή του λειψάνου του που βρέθηκε ακέραιο και ευωδιαστό. Έτσι παραμένει μέχρι και σήμερα, εκτιθέμενο στο ναό του Αγίου στην Ζάκυνθο, η πόλη της οποίας έχει τον Άγιο προστάτη και πολιούχο της. Η αγιότητά του αναγνωρίσθηκε από το οικουμενικό πατριαρχείο το 1703, αλλά στο νησί ετιμάτο ως άγιος αρκετά νωρίτερα.

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΜΕ ΤΟΝ ΒΙΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ:

Η ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ: 

Πατέρα στο σπίτι - Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης - ΑUDIOBOOK Διαβάζει ο Κων/νος Αθ. Οικονόμου

 Πατέρα στο σπίτι - Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης - ΑUDIOBOOK

Διαβάζει ο Κων/νος Αθ. Οικονόμου

Το Πατέρα στο σπίτι είναι ηθογραφικό-κοινωνικό διήγημα του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη, που γράφτηκε το 1894 και δημοσιεύθηκε το 1895 στην εφημερίδα Ακρόπολις. Περιλαμβάνεται στον κύκλο των αθηναϊκών διηγημάτων του. Στο διήγημα ο συγγραφέας παρουσιάζει ρεαλιστικά με  την οικτρή κατάσταση μιας πολυμελούς οικογένειας που εγκαταλείφθηκε από τον πατέρα, θίγοντας με το γνωστό του ύφος σοβαρά κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα της εποχής του, όπως την εγκατάλειψη της οικογένειας, τη φτώχεια, τη θέση της γυναίκας, τον αλκοολισμό. 

     Η αφήγηση χρονικά αρχίζει από τη μέση της υπόθεσης, ενώ η ιστορία εξελίσσεται με αναδρομή στα γεγονότα. Αφηγητής αρχικά είναι ο ίδιος ο Παπαδιαμάντης, σε πρώτο πρόσωπο ως αυτόπτης μάρτυρας ενός περιστατικού, και στη συνέχεια μας μεταφέρει την ιστορία που του αφηγείται κάποιος άλλος. Το διήγημα, που γράφτηκε στα χρόνια του ''δυστυχώς επτωχεύσαμεν''  [1893], περιλαμβάνει αρκετά αυτοβιογραφικά στοιχεία του συγγραφέα, όπως τη συνήθειά του να πηγαίνει στο μπακάλικο της γειτονιάς - όπου έτρωγε, έπινε, συναντούσε τους φίλους του και όπου συχνά αποτραβιόταν στο βάθος κι έγραφε κάποιο διήγημα - και την περιγραφή της οικονομικής του κατάστασης: εκείνη την ημέρα «συνέβη νὰ εἶμαι πλούσιος», γράφει σκωπτικά, γιατί είχε καταφέρει να εισπράξει 15 δραχμές για εργασία του.

Ο αφηγητής βρίσκεται στο συνοικιακό μπακάλικο μιας φτωχογειτονιάς της Αθήνας και παρακολουθεί μια σκηνή με την οποία αρχίζει το διήγημα. Ένα πεντάχρονο ρακένδυτο αγόρι ζητά λίγο λάδι χωρίς να έχει χρήματα και ομολογεί με σπαρακτικό χαμόγελο το πρόβλημα της οικογένειας: ο πατέρας έχει εγκαταλείψει το σπίτι. Ο αφηγητής συγκινημένος του δίνει μια πεντάρα. Ο μπακάλης, που γνώριζε όλα τα μυστικά της γειτονιάς, πληροφορεί τον συγγραφέα  για την ιστορία της οικογένειας του παιδιού. Το ζευγάρι, ο Μανώλης και η Γιαννούλα, παντρεύτηκε πριν εννέα χρόνια. Ο Μανώλης ήταν ξυλουργός αλλά οκνηρός και άσωτος, συνήθως περνούσε τα Σαββατοκύριακα μέσα στην κραιπάλη σε αντίθεση με τη Γιαννούλα που προσπαθούσε να συμβάλει στα οικονομικά της οικογένειας ράβοντας πουκάμισα στη ραπτομηχανή της. Σχεδόν κάθε δεύτερο χρόνο αποκτούσαν ένα παιδί, συνολικά απέκτησαν πέντε, και η μητέρα δεν είχε πια καιρό να ράβει. Η οικονομική τους κατάσταση χειροτέρευσε, η ραπτομηχανή υποθηκεύθηκε και έφθασαν στο σημείο να μην έχουν ψωμί για τα παιδιά και το τζάκι τους σπάνια άναβε. Τη δύσκολη κατάσταση επιδείνωσε και ένα φαινόμενο ως σκάνδαλο: ο ευκατάστατος κουμπάρος τους άρχισε να τους επισκέπτεται όλο και συχνότερα, φέρνοντας τρόφιμα για τα παιδιά. Οι γείτονες κακολόγησαν τη Γιαννούλα, της οποίας το μόνο έγκλημα ήταν ότι ίσως καλόπιανε τον κουμπάρο για να εξασφαλίσει φαγητό στα παιδιά της και δεν τον είχε διώξει από την αρχή. Γράφει σχετικά ο Άγιος Των Γραμμάτων: Καὶ εἷς τῶν γειτόνων, ὁ κὺρ Ζάχος ὁ Ξεφαντούλης, ἦτο τῆς ἀρχῆς ὅτι ἔπρεπεν ὁ ἐνδιαφερόμενος «νὰ ξέρῃ τί τρέχει». Καὶ ἡ ὑστεροβουλία, ἡ λανθάνουσα καὶ αὐτὸν τὸν ἴδιον, ἦτο νὰ εὕρῃ διασκέδασιν αὐτὸς μὲ τὲς φωνές, μὲ τὲς κατακεφαλιές, μὲ τὰ τραβήγματα τῶν μαλλιῶν καὶ μὲ τὸ χώρισμα τοῦ ἀνδρογύνου.  Αὐτὸ θὰ εἰπῇ νὰ σοῦ θέλῃ τις τὸ καλόν σου, νὰ κήδεται τῆς τιμῆς σου, δηλαδή. Νὰ σὲ βάλῃ νὰ σκοτωθῇς.

 Ο Μανώλης άρχισε να ζηλεύει, να κάνει σκηνές και να ξενοκοιμάται, ώσπου τελικά εγκατέλειψε την οικογένεια αδιαφορώντας για την τύχη των παιδιών του. Ο κουμπάρος αρραβωνιάστηκε και εξαφανίστηκε και η Γιαννούλα έμεινε μόνη με τα 4 παιδιά της - εν τω μεταξύ το ένα πέθανε - χωρίς πόρους και σε απελπιστική κατάσταση. Έτσι, εκείνο το βράδυ είχε στείλει το πεντάχρονο αγόρι να ζητήσει ως ελεημοσύνη λίγο λάδι, γιατί δεν είχαν πατέρα στο σπίτι. Η συνέχεια στο ΒΙΝΤΕΟ-AUDIOBOOK

Οι Προφητείες της Π. Διαθήκης σχετικά με την Γέννηση του Κυρίου

 

Οι Προφητείες της Π. Διαθήκης σχετικά με την Γέννηση του Κυρίου

από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ: Η Γέννηση του Κυρίου προτυπώθηκε στην Παλαιά Διαθήκη αιώνες πριν την πραγματοποίησή της, φανερώνοντας ότι το μυστήριο της Θείας Οικονομίας, δηλαδή η ενανθρώπιση του Κυρίου, ήταν ο κύριος σκοπός του Θεού και η κύρια στόχευση της έμπνευσης του Αγίου Πνεύματος στους ιερούς συγγραφείς της Βίβλου. Πολλές προφητικές αναφορές της Π. Διαθήκης στο σωτηριώδες αυτό γεγονός φαίνονται ως τύπος ή σκιά, άλλες όμως απ΄αυτές είναι ολοφάνερες και ευθείες. Ας δούμε ορισμένες εξ αυτών.

Α΄ ΤΟ ΠΡΩΤΕΥΑΓΓΕΛΙΟ: Στο πρώτο βιβλίο της Βίβλου, στη Γένεση, που σημειωτέον έχει γραφεί μεταξύ του 1500 και του 1350 π.Χ. από τον Θεόπτη Μωυσή, βρίσκουμε την πρώτη αναφορά στη γέννηση του Χριστού και μάλιστα από το στόμα του ίδιου του Πατέρα Θεού καθώς ομιλώντας στο φίδι που οδήγησε τους Πρωτοπλάστους στην Πτώση τονίζει: «θα στήσω έχθρα ανάμεσα σε σένα και στη γυναίκα, κι ανάμεσα στο σπέρμα σου και στο σπέρμα της· αυτό θα σου συντρίψει το κεφάλι, κι εσύ θα του λογχίσεις τη φτέρνα του». Το συγκεκριμένο εδάφιο ονομάζεται πρωτευαγγελιο, αφού αναφέρεται ταυτόχρονα στην γέννηση (σπέρμα γυναίκας!) τον προσωρινό θάνατο (θα του λογχίσεις την φτέρνα) και την ανάσταση (θα σου συντρίψει το κεφάλι) του Ιησού Χριστού. Μάλιστα, μόνο σ’ αυτό το χωρίο βρίσκουμε αναφορά στο σπέρμα της γυναίκας αφού ο λόγος του Θεού, αλλά και της επιστήμης, χρησιμοποιεί αποκλειστικά την έκφραση αυτή για το ανδρικό φύλο. Διαφοροποιείται λοιπόν ο λόγος του Θεού εδώ για να φανερώσει μέσω της εκπληκτικής προφητείας ότι η Θεοτόκος Μαρία θα συλλάβει από το Πνεύμα το Άγιο χωρίς να έχει σχέση με άνδρα. Η αρχαία αυτή προφητεία προς τους πρωτόπλαστους βρίσκει την εκπλήρωση της στο πρόσωπο του Ιησού. Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο διαβάζουμε σχετικά: “Και ο άγγελος της είπε: Μη φοβάσαι, Μαριάμ·[...] θα μείνεις έγκυος, και θα γεννήσεις έναν γιο· και θα αποκαλέσεις το όνομά του Ιησού. Και η Μαριάμ είπε στον άγγελο: Πώς θα μου συμβεί αυτό αφού εγώ δεν έχω συζυγικές σχέσεις με κανένα άντρα; Και ο άγγελος, απαντώντας, της είπε: Το Άγιο Πνεύμα θα έρθει επάνω σου, και δύναμη του Υψίστου θα σε επισκιάσει· γι' αυτό και το άγιο παιδί που θα γεννήσεις θα ονομαστεί Υιός Θεού”. Πλήρης λοιπόν επαλήθευση της φράσης “σπέρμα γυναικός”!

Β΄ Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΣΑΪΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΘΕΙΑ ΕΝΣΑΡΚΩΣΗ: Στο βιβλίο του Ησαΐα [ζ΄14], που γράφηκε 7 αιώνες πριν τη Γέννηση του Κυρίου, διαβάζουμε: “ο ίδιος ο Κύριος θα σας δώσει ένα σημάδι· Δέστε, η παρθένος θα συλλάβει και θα γεννήσει γιο, και το όνομά του θα αποκληθεί Εμμανουήλ”. Στο ίδιο βιβλίο [θ΄6] διαβάσουμε: “Επειδή, παιδί γεννήθηκε σε μας, γιος δόθηκε σε μας· και η εξουσία θα είναι επάνω στον ώμο του· και το όνομά του: Θαυμαστός, Σύμβουλος, Ισχυρός Θεός, Πατέρας τού Μέλλοντα Αιώνα, Άρχοντας Ειρήνης”! Επτά αιώνες μετά την προφητεία του Ησαΐα διαβάζουμε στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο την εκπλήρωση της. Συγκεκριμένα όταν ο μνήστωρ Ιωσήφ μαθαίνει ότι η Θεοτόκος ήταν έγκυος και θέλει να την διώξει κρυφά για να μην την εκθέσει, γράφει ο Ευαγγελιστής ότι ο άγγελος Κυρίου σε όνειρο του μίλησε: “Ιωσήφ, γιε τού Δαβίδ, μη φοβηθείς να παραλάβεις τη Μαριάμ, τη γυναίκα σου· επειδή, αυτό που γεννήθηκε μέσα της είναι από το Άγιο Πνεύμα· και θα γεννήσει έναν γιο, και θα αποκαλέσεις το όνομά του Ιησού· επειδή, αυτός θα σώσει τον λαό του από τις αμαρτίες τους”. Και πιο κάτω: “όλο αυτό έγινε για να εκπληρωθεί εκείνο που ειπώθηκε από τον Κύριο διαμέσου τού προφήτη, που έλεγε: Δέστε, η παρθένος θα συλλάβει, και θα γεννήσει έναν γιο, και θα αποκαλέσουν το όνομά του Εμμανουήλ, που μεθερμηνεύεται: Μαζί μας [είναι] ο Θεός”. [α΄20-23]. Συνεπώς η Θεοτόκος, καθώς προφητεύτηκε από τον Ησαΐα, ενώ ήταν παρθένος, μένει έγκυος και γεννάει γιο που τον ονομάζει Ιησού (Σωτήρα) και ο οποίος είναι η ενσάρκωση του ζώντος Θεού.

Γ΄ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΒΗΘΛΕΕΜ: Στο βιβλίο του προφήτη Μιχαία [7ος π.Χ.αι.] διαβάζουμε: “Κι εσύ, Βηθλεέμ Εφραθά, η μικρή, αν και είσαι από τις πιο μικρές πόλεις του Ιούδα, εγώ θα κάνω να προέλθει εκείνος που θα γίνει άρχοντας του Ισραήλ. Η καταγωγή του είναι από παλιά, ξεπερνά την αρχή των ημερών της δημιουργίας”. [ε΄ 2]. Στην περικοπή ο προφητικός λόγος αναφέρεται στην τοποθεσία της γέννησης του Ιησού ενώ ταυτόχρονα επιβεβαιώνει ότι το παιδί που θα γεννηθεί είναι ο προαιώνιος Θεός. Η Βηθλεέμ, μια από τις μικρότερες πόλεις του Ισραήλ, θα είναι αυτή στην οποία θα γεννηθεί ο Θεάνθρωπος. Είναι εκπληκτικό που η προφητεία αυτή είναι τόσο ξεκάθαρη, εφόσον ορίζει ανάμεσα στις εκατό περίπου τότε πόλεις του Ισραήλ την ασήμαντη Βηθλεέμ σαν την γενέτειρα του σωτήρα και ταυτοχρόνως φροντίζει να ξεκαθαρίσει ότι η Βηθλεέμ, για την οποία αναφέρεται η προφητεία, είναι η Εφραθά, δηλαδή αυτή που είναι κοντά στην Ιερουσαλήμ και όχι η ομώνυμη πόλη στο βορρά της Ιουδαίας [Γαλιλαία]!

ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΟΔΡΟΜΟ ΚΥΡΙΟΥ: Στο βιβλίο του προφήτη Μαλαχίου, διαβάζουμε: “Ο Κύριος του σύμπαντος απαντάει: θα αποστείλω τον αγγελιοφόρο μου για να προετοιμάσει το δρόμο πριν από μένα” [γ΄ 1]. Αναλόγως και στο βιβλίο του Ησαΐα είναι γραμμένο: “Ακούστε! Κάποιος φωνάζει: Ετοιμάστε στην έρημο ένα δρόμο για τον Κύριο, ισιώστε εκεί τον δρόμο να περάσει ο Θεός μας” [μ΄ 3]. Οι δύο αυτές προφητείες δηλώνουν ότι, πριν την δημόσια παρουσία του Σωτήρος Χριστού, ένας προφήτης θα προετοίμαζε και θα προανήγγειλλε τον ερχομό του στην έρημο. Η προφητεία επιβεβαιώνεται όταν λίγο μετά την αναγγελλία της γέννησης του Χριστού στη Θεοτόκο, ένας άγγελος Κυρίου φανερώνει στον ιερέα Ζαχαρία τον Πρόδρομο (αυτόν που θα προετοιμάσει τον δρόμο) του Χριστού: “Και ο άγγελος του είπε: Μη φοβάσαι, Ζαχαρία· επειδή, η δέησή σου εισακούστηκε· και η γυναίκα σου η Ελισάβετ θα γεννήσει σε σένα έναν γιο, και θα αποκαλέσεις το όνομά του Ιωάννη. [...] Κι αυτός θάρθει πριν από το πρόσωπό του [ενν. του Κυρίου] με πνεύμα και δύναμη του Ηλία, για να στρέψει τις καρδιές των πατέρων στα παιδιά, και τους απειθείς στη φρόνηση των δικαίων, για να ετοιμάσει έναν προδιατεθειμένο λαό στον Κύριο”. [Λουκ. α΄13-17]. Παράλληλα στο Ευαγγέλιο του Ματθαίου [α΄1-2], διαβάζουμε την εκπλήρωση αυτής της προφητείας στο πρόσωπο του Ιωάννη του Βαπτιστή όπως το προείπε ο άγγελος και το ανέφεραν οι προφήτες εκατοντάδες χρόνια πριν συμβεί: “κατά τις ημέρες εκείνες έρχεται ο Ιωάννης ο Βαπτιστής, κηρύττοντας στην έρημο της Ιουδαίας, και λέγοντας: Μετανοείτε· επειδή, πλησίασε η βασιλεία των ουρανών”.

ΓΙΑ ΤΗ ΦΥΓΗ ΣΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΟ ΚΑΙ ΤΗ ΣΦΑΓΗ ΤΩΝ ΝΗΠΙΩΝ: Η φυγή στην Αίγυπτο του Ιωσήφ, της Θεοτόκου και του Ιησού αναφέρεται σε προφητεία που διαβάζουμε στο βιβλίο του Ωσηέ: “εξ Αιγύπτου εκάλεσα τον υιόν μου”. Την προφητεία αυτή δανείζεται για τεκμηρίωση και ο Ευαγγελιστής Ματθαίος [β΄ 15]. Ακόμη, τη σφαγή των νηπίων, ο Ματθαίος την τεκμηριώνει σε σχετική προφητεία του Ιερεμία: “φωνή εν Ραμά ηκούσθη, κλαυθμός και οδυρμός πολύς. Ραχήλ κλαίουσα τα τέκνα αυτής, και ουκ ήθελεν παρακληθήναι, ότι ουκ εισίν” [Ματθ. β΄18 και Ιερ. λη΄ 15].

ΑΛΛΕΣ ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ: Στον Ησαϊα και πάλι διαβάζουμε την προφητεία για την προσκύνηση των τριών μάγων: “καὶ ήξουσί σοι αγέλαι καμήλων, καὶ καλύψουσί σε κάμηλοι Μαδιὰμ καὶ Γαιφά· πάντες εκ Σαβὰ ήξουσι φέροντες χρυσίον καὶ λίβανον οίσουσι καὶ λίθον τίμιον καὶ τὸ σωτήριον Κυρίου ευαγγελιούνται” [ξ΄6]. Για την καταγωγή του Ιησού από τη γεννιά του Ιακώβ έχουμε αναφορά στη Γένεση [μθ΄10-12], ακόμη και για τον υπολογισμό της έλευσης του Σωτήρος από την ανοικοδόμηση του ναού το 455 π.Χ., στο βιβλίο του προφήτη Δανιήλ [8΄24].

Η μεγάλη πρόσκληση που οι πολλοί αρνιόμαστε, αγρόν αγοράσαντες! Η παραβολή του Μεγάλου Δείπνου Κυριακή ΙΑ΄ Λουκά: Λουκ. ιδ΄ 16-24 +ΒΙΝΤΕΟ

 

Η μεγάλη πρόσκληση που οι πολλοί αρνιόμαστε, αγρόν αγοράσαντες! Η παραβολή του Μεγάλου Δείπνου
Κυριακή ΙΑ΄ Λουκά: Λουκ. ιδ΄ 16-24 [+ΒΙΝΤΕΟ]

από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο

Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ: Κάποιο Σάββατο, ο Κύριος προσκλήθηκε και κάθισε στο σπίτι κάποιου Φαρισαίου για φαγητό. Εκεί ένας συνδαιτυμόνας του είπε: “Μακάριος είναι εκείνος που θα φάει γεύμα στη Βασιλεία του Θεού!”. Ο Κύριος τότε, πήρε αφορμή για να πει την παραβολή του Μεγάλου Δείπνου: “Κάποιος άνθρωπος”, είπε, “έκανε μεγάλο βραδινό συμπόσιο και κάλεσε πολλούς. Κι έστειλε το δούλο του για να πει στους προσκεκλημένους: Ελάτε, όλα πλέον είναι έτοιμα για το μεγάλο δείπνο”. Κι ενώ ο Κύριος ρωτήθηκε για γεύμα, μιλάει για δείπνο, διότι συνήθως ένα βραδινό φαγητό έχει μεγαλύτερη διάρκεια από ένα μεσημεριανό τραπέζι και έχει μεγαλύτερη ευφροσύνη. Θέλει έτσι να δείξει ότι το πανηγύρι της Βασιλείας Του και το πνευματικό, που δεν θα δημιουργεί κορεσμό, δείπνο, θα είναι ατελεύτητο και λαμπρό. Δεν μπορούμε, βεβαίως, ούτε να φαντασθούμε πώς θα είναι όλα αυτά τα ευφρόσυνα στη Βασιλεία των Ουρανών. Πώς να καταλάβουμε τι σημαίνει ότι αιωνίως θα συναναπαυόμαστε με τους δικαίους και όλες τις αγγελικές θείες δυνάμεις και θα γευόμαστε τις άπειρες πνευματικές δωρεές του Θεού; Πώς να κατανοήσουμε τι σημαίνει αιώνια αναψυχή και ευφροσύνη, τι σημαίνει πνευματικός χορτασμός των ψυχών μας στην επουράνια Βασιλεία του; Όλα αυτά που θα προσφερθούν στους “κλητούς Κυρίου” είναι αγαθά ύψιστα, ατίμητα καί αιώνια. Δηλαδή, «αμαρτιών απόθεσις, Πνεύματος Αγίου μέθεξις, υιοθεσίας λαμπρότης» (Κύριλλος Αλεξ.). Ο Θεός λοιπόν ετοίμασε για μας άπειρα και απερίγραπτα αγαθά, που δεν μπορούμε να σκεφθούμε και να συλλάβουμε. Και απευθύνεται στον καθένα μας, μέσα από τις περιστάσεις της ζωής μας, με διάφορα πρόσωπα που στέλνει στη ζωή μας, με την Εκκλησία Του και τα Μυστήριά της, με τη μελέτη και την ακρόαση του θείου λόγου, με τις θείες επισκέψεις στο νου και στην καρδιά μας, με θεία σκιρτήματα και άρρητες καρδιακές νεύσεις, καλώντας μας στη Βασιλεία Του για να μας καταστήσει αιώνια ευτυχισμένους. Μας καλεί με μία εσωτερική φωνή στη συνείδησή μας, στα μύχια των καρδιών μας. “Ελάτε”, μας λέει, “το ουράνιο δείπνο είναι έτοιμο και σας περιμένει”. Μας περιμένει δηλαδή μια ζωή αιώνια, μια κοινωνία με το Θεό και τους αγίους, ένα πανηγύρι που δεν θα τελειώσει ποτέ. Πλούσιο, λοιπόν, Δείπνο και πρόσκληση συμμετοχής σ’ αυτό, όχι μόνο γενική και καθολική, αλλά ιδιαίτερα πρόσκληση προσωπική. Όπως ένας προς έναν έχουν προσκληθεί οι άνθρωποι για να συμμετάσχουν στο Δείπνο, έτσι και ένας προς έναν προσκαλούνται για να παρακαθίσουν στο Δείπνο. Όπως η πρόσκληση ήταν προσωπική, έτσι και η συμμετοχή θα έπρεπε να ήταν απόφαση όχι μόνο προσωπική, αλλά και συνειδητή, όμως....

“ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΙΕΣ”: Δυστυχώς, η απάντηση ήταν αρνητική, αλλά και αποκαρδιωτική. Πρώτον, γιατί ήταν καθολική, αφού «ήρξαντο από μιάς παραιτείσθαι πάντες»! Ακόμη, οι προσκεκλημένοι της Παραβολής, σα συνεννοημένοι, άρχισαν να αρνούνται το κάλεσμα του οικοδεσπότη και να δικαιολογούν την απουσία τους. «Αγρόν ηγόρασα», είπε ο πρώτος «και έχω ανάγκη να πάω να το δω». Μια απάντηση που έγινε παροιμιώδης και που εκφράζει διαχρονικά την πλήρη αδιαφορία. Ο δεύτερος, για να δικαιολογήσει την άρνησή του, επικαλείται επαγγελματικούς λόγους. Και αυτοί οι επαγγελματικοί λόγοι όχι μόνο τον απορρόφησαν, αλλά και τον έκαναν άπληστο και, προ πάντων, υλόφρονα. Όχι ένα, ούτε δύο, αλλά «ζεύγη βοών ηγόρασα πέντε(!) και πορεύομαι δοκιμάσαι αυτά». Ο αριθμός «πέντε» δεν υποδηλώνει μόνο εμπορική δραστηριότητα και απληστία, αλλά ακόμη συμβολίζει την πλήρη υποταγή του ανθρώπου στις πέντε αισθήσεις. Αν ο πρώτος ήταν αδιάφορος για πνευματικά θέματα, ο δεύτερος δεν εκδηλώνει μόνο αδιαφορία, αλλά είναι και υποδουλωμένος στην ύλη, την οποίαν υπηρετεί με όλα του τα πάθη. Ο τρίτος θα προβάλει σαν δικαιολογία της άρνησής του το γάμο και την οικογένεια. Σαν άλλος Αδάμ μεταθέτει την ευθύνη των πράξεών του στη γυναίκα! «Γυναίκα έγημα». Είμαι νιόπαντρος. Δικαιολογία που φανερώνει όχι μόνο την απορρόφηση από τις οικογενειακές ανέσεις και απολαύσεις, αλλά και στο ότι οι άλλοι –γυναίκα, παιδιά, συγγενείς– τον εμποδίζουν από του να ασκήσει τα θρησκευτικά του καθήκοντα! Σαν να λέει «φταίνε άλλοι! Φταίει η γυναίκα! Φταίει η οικογένεια». Ξεχνά ότι η οικογένεια είναι η «κατ’ οίκον Εκκλησία» (Ρωμ. ιστ΄ 5). Ξεχνά ότι η οικογένεια είναι φυτώριο αγίων και εργαστήριο αρετής. Μέσα στο χώρο της οικογένειας θα καλλιεργηθεί η θρησκευτικότητα, θα θεμελιωθεί αγιότητα, καθώς και η αγάπη προς την πατρίδα και την κοινωνία. Όταν επέστρεψε ο δούλος στον κύριό του και του διηγήθηκε τα καθέκαστα, εκείνος θύμωσε και του είπε: “Βγες γρήγορα στις πλατείες και τα στενά και φέρε εδώ μέσα τους πτωχούς και τους σακάτηδες, τους χωλούς και τυφλούς”. Ύστερα από λίγο επέστρεψε πάλι ο δούλος και είπε: “Κύριε, έγινε όπως διέταξες. Υπάρχει όμως ακόμη χώρος στο σπίτι”. “Βγες λοιπόν έξω απ’ την πόλη στους δρόμους και παρακίνησε επίμονα όσους βρεις να ‘ρθουν εδώ, να γεμίσει το σπίτι μου”, του είπε ο οικοδεσπότης. Κι έκλεισε ο Κύριος την παραβολή λέγοντας: “Κανείς από τους ανθρώπους που αρνήθηκαν το κάλεσμα, δεν θα γευθεί το δείπνο μου”.

ΟΙ ΝΕΟΙ ΚΛΗΤΟΙ ΤΟΥ ΔΕΙΠΝΟΥ: Οι καλεσμένοι της παραβολής πρόταξαν τρεις διαφορετικούς λόγους για να δικαιολογήσουν την άρνησή τους. Το Δείπνο όμως δεν ματαιώθηκε, ούτε και η πρόσκληση ακυρώθηκε. Η Βασιλεία του Θεού δεν εξαρτάται από ανθρώπινη θέληση ή διάθεση, αλλά από την παρουσία του Θεού, που έχει τη δύναμη να μεταμορφώνει τον άνθρωπο και να τον ζωοποιεί. Καλεί λοιπόν τους “πτωχούς τω πνεύματι”, δηλαδή τους ταπεινούς και τους πλουτίζει με τη θεϊκή Του σοφία. Καλεί αναπήρους και τους κάνει υγιείς. Καλεί χωλούς και βαδίζουν τον ορθό δρόμο. Καλεί τυφλούς, ώστε να βλέπουν το “όντως Φως”. Η σοφία του Θεού υπερβαίνει τις ανθρώπινες αδυναμίες και η Εκκλησία, όπου το πνευματικό δείπνο της Βασιλείας του Θεού προσφέρεται σε όλους μας κάθε Κυριακή, είναι ο χώρος όπου ο άνθρωπος θεραπεύεται από κάθε πνευματική ασθένεια ή αναπηρία και μεταμορφώνεται σε τέκνο Θεού. Η πρόσκληση του Θεού είναι προσωπική και διαχρονική. Αρνήθηκαν οι Ιουδαίοι να την δεχθούν. Έτσι ο Θεός απευθύνθηκε στα έθνη. Απευθύνεται στους Χριστιανούς, το νέο Ισραήλ της Χάριτος, και πάλι λίγο πριν το γεγονός της ενανθρώπησης. Όμως, σαν Χριστιανοί, πόσοι και πόσο βιώνουμε αυτό το γεγονός; Μήπως περιοριζόμαστε στον εξωτερικό διάκοσμο, όπως οι βιτρίνες των ημερών, ή αρκούμαστε να συμμετάσχουμε στα λεγόμενα «ρεβεγιόν» για να νιώθουμε Χριστούγεννα; Αλλά και όσοι βρισκόμαστε στην Εκκλησία, ανταποκρινόμαστε στην πρόσκληση για συμμετοχή στο Δείπνο της βασιλείας του Θεού, τη Θεία Κοινωνία και απαντάμε θετικά στο «μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε»; Κι ακόμη περισσότερο, όσοι ανταποκρινόμαστε θετικά, μήπως η συμμετοχή μας στο μυστήριο της Θείας Κοινωνίας έγινε απλή συνήθεια; Πόσοι πλησιάζουμε στο μυστήριο με συναίσθηση φόβου Θεού, ή την πίστη ότι ζούμε το γεγονός της Ενανθρώπησης του Θεού και ζούμε πραγματικά τη δική μας ανάσταση; Γιατί, για να ζήσουμε την ανάσταση, πέρα από την πίστη στο Θεό και το φόβο του Θεού, πρέπει να σηκώσουμε και το δικό μας σταυρό που είναι η αγάπη. Ο Ι. Χρυσόστομος αυμβουλεύει: “εννόησον ώ άνθρωπε, ποίας μέλλεις άπτεσθαι θυσίας, ποία προσέρχεσαι τραπέζη”. Σκέψου, συ το χώμα και η στάχτη πώς μεταλαμβάνεις Αίμα και Σώμα Χριστού του Θεού! Απαραίτητη, λοιπόν, είναι ή ψυχική προετοιμασία μας πριν τη Θεία Μετάληψη. Ας μην υποτιμούμε την ασύλληπτη τιμή του, όταν πλησιάζουμε το Άγιο Ποτήριο. Ας προσερχόμαστε «ψυχαίς καθαραίς και αρρυπώτοις χείλεσι», «μετά φόβου Θεού, πίστεως καί αγάπης». Ο Ιησούς, με τη μορφή του «δούλου» της παραβολής, μας προσκαλεί και σήμερα «έρχεσθαι ότι έτοιμά εστι πάντα». Μας καλεί να μετατρέψουμε το σπήλαιο της καρδιάς μας σε νέα Βηθλεέμ απ’ όπου θα διαλαλείται η ενανθρώπηση και θα αντανακλά στην όλη μας ζωή.

ΤΟ ΜΕΓΑ ΔΙΑΚΥΒΕΥΜΑ: Αν όλοι ιεραρχούσαμε σωστά τα πράγματα και εκτιμούσαμε την πρόσκληση του Θεού, θα λέγαμε: Με καλεί ο Θεός στη Βασιλεία του. Κανένα εμπόδιο δεν μπορεί να σταθεί ικανό να μου στερήσει τον Παράδεισο. Διαφορετικά, περιφρονώντας την πρόσκληση και τη χάρη του Θεού προβάλλοντας προφάσεις που απλώς δείχνουν πόσο περισπούν και δένουν οι φροντίδες μας της ζωής, η εργασία και οι οικογενειακές μας υποχρεώσεις, κινδυνεύουμε να τη χάσουμε για πάντα. “Ο Χριστός μας προσκαλεί. Όχι από δική του ανάγκη, αλλά για να ικανοποίησει δική μας ανάγκη. Μην αρνηθούμε και εμείς την πρόσκληση. Ας ανταποκριθούμε με προθυμία κι ας τρέξουμε στο δείπνο της θείας λειτουργίας. Κι εκεί να σταθούμε με προσοχή”, συμβουλεύει ο μακαριστός Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης. Άλλωστε, κινδυνεύουμε να χάσουμε όχι κάτι μικρό, αλλά το μεγαλύτερο, το άπειρο, τον ίδιο τον Θεό. Κι αν χάσουμε τον Θεό, χάσαμε τα πάντα. Καμία πρόφαση λοιπόν να μη σταθεί εμπόδιο στο δρόμο μας προς τη Βασιλεία του Θεού. Δεν θα έχουμε καμία δικαιολογία.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: ΕΠΕ, Τ. 11, Αγ. Γρηγορίου του Παλαμά, σελ. 376 κ.εξ.

"Πατερικόν Κυριακοδρόμιον, σελίς 403 κ.εξ.. Επιμέλεια: Δημήτρης Δημουλάς

 Θεόδωρος Αντωνιάδης –Μητρόπολη Πάφου, Η παραβολή του Μεγ. Δείπνου.

Αυγουστίνος Ν. Καντιώτης, Άρνηση σε πρόσκληση.

Αρχ. Χ.Π.Α., “Φωνή Κυρίου”, 13 Δεκεμβρίου 1992''

konstantinosa.oikonomou@gmail.com

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ: 

Ο Πενθέας [ο “σπαραχθείς” από γυναικών βασιλιάς!] από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου

 

Ο Πενθέας

[ο “σπαραχθείς” από γυναικών βασιλιάς!]

από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο, συγγραφέα

ΓΕΝΙΚΑ – ΚΑΤΑΓΩΓΗ: Ο Πενθεύς ή Πενθέας υπήρξε βασιλιάς της Θήβας. Πατέρας του ήταν ο Εχίων, ο σοφότερος από την ομάδα των Σπαρτών¹. Μητέρα του ήταν η Αγαύη, κόρη του Κάδμου, του ιδρυτή των Θηβών, και της θεάς Αρμονίας. Ο Πενθέας είχε και μια αδελφή, την Ήπειρο. Τα περισσότερα εκ των όσων γνωρίζουμε για το μύθο του προέρχονται από την ''μεστή φρίκης'' τραγωδία του Ευριπίδη Βάκχες. Το όνομα "Πενθέας", σημαίνει «άνθρωπος των θλίψεων" και προέρχεται από τη λέξη πένθος, δηλαδή λύπη ή θλίψη. Σήμερα σημαίνει ιδιαίτερα την οδύνη που προκαλείται από το θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου.

Ο ΜΥΘΟΣ: Ο Κάδμος, ο βασιλιάς της Θήβας, όταν έφτασε σε προχωρημένη ηλικία, παραιτήθηκε υπέρ του εγγονού του Πενθέα. Μια από τς πρώτες αποφάσεις που έλαβε ο νέος βασιλιάς ήταν κι αυτή που απαγόρευε τη λατρεία του νέου θεού Διονύσου, η λατρεία του οποίου είχε αρχίσει να διαδίδεται σε πλήθος ελληνικών πόλεων. Ο Διόνυσος ήταν μάλιστα γιος της θείας του Σεμέλης από την ένωσή της με το Δία. Μία διαταγή του, ωστόσο, με την οποία δεν επέτρεπε στις γυναίκες της Καδμείας² να συμμετάσχουν σε τελετές του νέου θεού, έφερε την οργή του Βάκχου! Έτσι ο Διόνυσο ενεφύσησε “ιερή μανία” στη μητέρα του βασιλιά, την Αγαύη, στις θείες του Ινώ και Αυτονόη, αλλά και σε πολλές άλλες γυναίκες της Θήβας, οδηγώντας τις στο όρος Κιθαιρώνα. Ο Πενθέας, στο μεταξύ, έδωσε εντολή να συλληφθούν οι οπαδοί του θεού, αλλά χωρίς να το γνωρίζει, συνέλαβε και φυλάκισε τον ίδιο το θεό, που είχε εμφανιστεί ως απλός θνητός! Όμως ο Διόνυσος έσπασε τις αλυσίδες και την πόρτα της φυλακής και παρουσιάστηκε στον Πενθέα. Ο Διόνυσος κατάφερε να δελεάσει τον Πενθέα και να τον πείσει τελικά να κατασκοπεύσει ο ίδιος τις βακχικές τελετές μεταμφιεζόμενος μάλιστα ως γυναίκα! Ο Πενθέας κατευθύνθηκε στο βουνό και αφού κρύφτηκε ανάμεσα στα δέντρα περίμενε να δει τις οργιαστικές τελετές των γυναικών της πόλης του. Οι κόρες του Κάδμου, δηλαδή η μητέρα του και οι θείες του, τον είδαν πάνω σε ένα δέντρο και τον φαντάστηκαν [προφανώς ο Διόνυσος τους υπέβαλε αυτή τη σκέψη], ως κάποιο άγριο ζώο. Έτσι, τράβηξαν τον Πενθέα κάτω και τον έσκισαν από πάνω μέχρι κάτω(!), με έναν τελετουργικό τόπο που είναι γνωστός ως σπαραγμός³. Όταν η αληθινή του ταυτότητα ανακαλύφθηκε αργότερα, οι αξιωματούχοι της Θήβας εξόρισαν τις γυναίκες-μαινάδες από τη Θήβα. Κάποιες πηγές βεβαιώνουν ότι η μητέρα του ήταν η πρώτη που έφερε το θανατηφόρο κτύπημα σκίζοντάς τον στο κεφάλι. Έβαλε έπειτα το κεφάλι σε ένα ραβδί και το πήρε πίσω στην Θήβα, σαν μακάβριο θύρσο⁴, μέχρι που συνάντησε το γέρο-Κάδμο, ο οποίος και την έβγαλε από το φρικτό κόσμο των “ιερών” ψευδαισθήσεών της!

ΔΙΑΔΟΧΗ ΣΤΟ ΘΡΟΝΟ: Τον Πενθέα διαδέχτηκε στο θρόνο των Θηβών ο θείος του Πολύδωρος. Πριν ή ενδεχομένως λίγο μετά το φρικτό φόνο του Πενθέα, η σύζυγός του γέννησε ένα γιο που ονομάστηκε Μενοικέας και ο οποίος έγινε ο πατέρας του Κρέοντα και της Ιοκάστης και παππούς του Οιδίποδα.

Ο ΟΒΙΔΙΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΝΘΕΑ: Η ιστορία του Πενθέα απασχόλησε και τον μεγάλο Ρωμαίο μυθογράφο, Οβίδιο, στις “Μεταμορφώσεις” του⁵. Η εκδοχή του Οβίδιου αποκλίνει αρκετά από το έργο του Ευριπίδη. Έτσι, στις “Μεταμορφώσεις”, τον βασιλιά Πενθέα προειδοποιεί ο τυφλός μάντης Τειρεσίας λέγοντάς του: “να καλωσορίσεις τον Βάκχο, αλλιώς το αίμα σου θα χύνεται πάνω από τη μητέρα και τις αδελφές της!" Ο Πενθέας, όμως, απέρριψε και αγνόησε τις προειδοποιήσεις του. Όταν, λίγο αργότερα, η Θήβα υποκύπτει στη “γοητεία” του νέου θεού, ο Πενθέας εκφράζει τη λύπη του και απαιτεί τη σύλληψη του Βάκχου. Οι φρουροί του, όμως, συλλαμβάνουν αντ΄αυτού έναν ναύτη, ο οποίος επιβεβαιώνει την θεότητα του Διονύσου και λέει πως όλα τα υπόλοιπα μέλη του πληρώματος του πλοίου του κατέληξαν νεκροί μετά από την προσπάθειά τους να απαγάγουν το νεαρό θεό. Ο Πενθέας, πιστεύοντας ότι ο ναύτης λέει ψέματα, προσπάθησε να τον ρίξει στη φυλακή. Όταν οι φρουροί τον αλυσόδεσαν, οι αλυσίδες έπεσαν. Τότε, οργισμενος ο Πενθέας, μέ μια άγρια λάμψη στα μάτια του, έτρεξε να ασχοληθεί ο ίδιος με το Διόνυσο στον Κιθαιρώνα. Εκεί οι συμμετέχοντες στη “λατρεία” του θεού, θεώρησαν τον Πενθέα αγριογούρουνο(;) και του επιτέθηκαν. Η συνέχεια είναι γνωστή....

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Ευριπίδης, Βάκχες. Οβίδιος, Μετααμορφώσεις, 3 511-733.

konstantinosa.oikonomou@gmail.com

1. Ο θεός Άρης, κάποτε, διέταξε τον πρώτο βασιλιά της Θήβας, Κάδμο, να σπείρει τα δόντια του δράκου που εκείνος είχε σκοτώσει σε οργωμένο χωράφι και από τη γη φύτρωσαν άγριοι πολεμιστές που ονομάστηκαν Σπαρτοί. Με ένα έξυπνο σχέδιο του Κάδμου αυτοί αλληλοεξοντώθηκαν και επέζησαν μόνο πέντε, που αποτέλεσαν τους πρώτους πολίτες της Θήβας. Ο πιο γνωστός απ' αυτούς υπήρξε ο Εχίων που ήταν πατέρας της Ιοκάστης, συζύγου του βασιλιά Λάιου, αλλά και του Πενθέα. Σχετικά, έχουμε αναφερθεί στο μύθο που αφορούσε τον Κάδμο.

2. Καδμεία ήταν η ακρόπολη [των Μυκηναϊκών χρόνων] της Θήβας. Είχε τείχη κυκλώπεια που σώζονται ακόμη σε μερικά σημεία.

3. Ο Σπαραγμός και η Ωμοφαγία είναι στοιχεία της διονυσιακής λατρείας. Μάλιστα, ένα από τα επίθετα του Διονύσου είναι ¨Ωμοφάγος”. Η ωμοφαγία και ο σπαραγμός του θύματος, συνηθέστερα ζώου, μπορεί να ήταν ένα σύμβολο του θριάμβου της άγριας φύσης στον πολιτισμό. Οι λάτρεις του Διόνυσου, συμβολικά με το σπαραγμό και την ωμοφαγία, εσωτευρικεύαν κατά κάποιο τρόπο τον άγριο Διόνυσο και την ένωσή τους με την “ωμή” φύση, μιμούμενοι το φρικτό θεό τους! Αρκετές μυθικές απεικονίσεις της Αρχαιότητας εμφανίζουν γυναίκες λάτρεις του Διονύσου, τις λεγόμενες Μαινάδες, να καταναλίσκουν ωμό κρέας ως μέρος τελετουργικού της λατρείας τους.

4. Ο θύρσος ήταν σύμβολο του Διόνυσου. Ήταν ένα μακρό ευθύγραμμο ραβδί φυσικής προέλευσης, και είναι κλαδί από κάποιο φυτό, ίσως από μάραθο, με φουντωτό άνθος στην κορυφή του. Συχνά απεικονίζεται δεμένος με κορδέλα ή πλεγμένος με αμπελόφυλλα. Στην κορυφή είναι στεφανωμένος με κισσό, αμπελόφυλλα ή με ένα κουκουνάρι πεύκου. Το μήκος του θύρσου ήταν μέχρι δύο μέτρα.

5. Μεταμ. 3, 511-733.

Τα Χριστούγεννα του τεμπέλη AUDIOBOOK-ΗΧΟΒΙΒΛΙΟ του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

Τα Χριστούγεννα του τεμπέλη

AUDIOBOOK-ΗΧΟΒΙΒΛΙΟ 

του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

Διαβάζει ο Κων/νος Αθ. Οικονόμου

     Ο μαστρο-Παυλάκης είναι ένας μεγάλος τεμπέλης και δεν αγαπάει τη δουλειά. Προτιμά να περνά την ημέρα του στο καπηλειό και να δέχεται κεράσματα, αφού λεφτά δεν έχει! Άλλωστε ποτέ δεν δουλεύει. Τα νοίκια τα χρωστά, η οικογένεια του δεν έχει φαΐ να φάει και η γυναίκα του τον έδιωξε από το σπίτι. Ο ήρωας μας αυτά τα Χριστούγεννα θα καταλάβει ότι δεν είναι πάντα εύκολη και ευχάριστη η ζωή για τους τεμπέληδες, με ένα πολύ διδακτικό τρόπο! Τα υπόλοιπα στα ακουστικά μας:

Ο Άγιος Σπυρίδων (12/12) Βίος, θαύματα, ΒΙΝΤΕΟ με την Παράκληση στον Άγιο του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου

 

Ο Άγιος Σπυρίδων (12/12) Βίος, θαύματα, ΒΙΝΤΕΟ με την Παράκληση στον Άγιο

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου

Ο Άγιος Σπυρίδων γεννήθηκε στην Κύπρο γύρω στο 270. Από παιδί είχε κλίση στο μοναχισμό, όμως με προτροπή των γονιών του νυμφεύτηκε, αποκτώντας μια κόρη, την Ειρήνη. Ήταν εύπορος κτηματίας και κτηνοτρόφος. Λόγω του οσιακού τρόπου της ζωής του, μετά τον θάνατο της συζύγου του, κλήθηκε στον επισκοπικό θρόνο της πατρίδας του, Τριμμυθούντος (Τρεμετουσιάς). Ο επίσκοπος Άγιος υπήρξε ομολογητής στους διωγμούς του Μαξιμίνου (308-313), οπότε συνελήφθη και εξορίσθηκε. Συμμετείχε στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο, όπου κατά την παράδοση θαυματούργησε με ένα κεραμίδι δείχνοντας στους αντιτριαδιστές οπαδούς του Αρείου το μυστήριο της Α. Τριάδος. Κρατώντας το κεραμίδι στο χέρι του, οι παριστάμενοι είδαν να “αναλύεται” σε ανερχόμενη φλόγα, νερό που κυλούσε στα δάκτυλά του και χώμα που παρέμεινε στην παλάμη του. Έδειξε έτσι πως, όπως το φαινομενικά απλό κεραμίδι αποτελείται από νερό, πηλό και φωτιά, έτσι και ο Θεός έχει τρεις υποστάσεις: Πατέρα, Υιό και Άγιο Πνεύμα, η αλλιώς “Τριάς εν Μονάδι και Μονάς εν Τριάδι”. Ήταν ένας θαυματουργός ποιμένας. Μεταξύ των θαυμάτων του, βεβαιώνει ο Συμεών ο Μεταφραστής, ήταν η θεραπεία του αυτοκράτορα Κωνστάντιου, με επίθεση του χεριού του Αγίου. Οι συναξαριστές περιγράφουν πολλές περιπτώσεις θαυμάτων. Θεραπείες τυφλών, παραλύτων, δαιμονισμένων. Αδιάψευστος μάρτυς της θαυματουργίας του Αγίου είναι εδώ και 500 χρόνια ο Κερκυραϊκός λαός. Σχεδόν σε κάθε πανήγυρη του Αγίου είναι αδύνατο να μη γίνει κάποιο θαύμα, το οποίο πληροφορείται ο πιστός λαός μέσα από τον τοπικό τύπο, ή από αυτόπτες. Ό Άγιος πέθανε το 348 στην Κύπρο.

“ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ” ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΛΕΙΨΑΝΟΥ: Στα τέλη του 7ου αιώνα, το λείψανο μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη λόγω βαρβαρικών επιδρομών. Μετά την Άλωση, ο εφημέριος Γρηγόριος Πολύευκτος, διέσωσε το λείψανο του Αγίου μαζί με το λείψανο της αυτοκράτειρας Θεοδώρας, που αναστήλωσε τις εικόνες, μεταφέροντάς τα με άλογο, σε δύο σάκους στην Παραμυθιά. Για μεγαλύτερη ασφάλεια τα λείψανα μετακομίστηκαν στην Κέρκυρα [1456] και αποθησαυρίστηκαν στο ναό του Αγίου Αθανασίου. Καθώς ο Πολύευκτος δεν είχε παιδιά, κληρονόμησε τα λείψανα στο συμπατριώτη του Γεώργιο Καλοχαιρέτη. Αργότερα ο μεγάλος γιος του τελευταίου, Μάρκος, παραχώρησε το λείψανο της Αγίας Θεοδώρας στην κερκυραϊκή κοινότητα (1483). Αντιθέτως, οι δύο άλλοι γιοι του, συγκληρονόμοι του ιερού λειψάνου του Αγίου, θέλησαν να το πάρουν μακριά από την Κέρκυρα. Όμως, οι Κερκυραίοι αντέδρασαν σθεναρά και το λείψανο παρέμεινε στο νησί. Το ιερό λείψανο μεταβιβάσθηκε στην κόρη του ενός, Ασημίνα, που παντρεύτηκε τον Στ. Βούλγαρη, ο οποίος αποδέχθηκε το λείψανο ως ... προίκα! Έκτοτε και έως το 1925 το λείψανο ανήκε στην οικογένεια Βούλγαρη. Από το έτος αυτό περιήλθε στην εκκλησιαστική αρχή του νησιού. Ο Στ. Βούλγαρης ίδρυσε τον πρώτο ναό του Αγίου (1530) στο προάστιο του Α. Ρόκου. Το 1594 ολοκληρώθηκε ο σημερινος Ναός. Εκεί εναποτέθηκε οριστικά το άγιο λείψανο, εντός πολύτιμης λάρνακας. Ακόμη και σήμερα το ιερό λείψανο παραμένει αδιάφθορο κατά θεία ευδοκία.

ΠΡΟΣΤΑΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ: Στην Κέρκυρα γίνονται τέσσερις λιτανείες του ιερού λειψάνου ετησίως. Μία κάθε Μεγάλο Σάββατο, λόγω της σωτηρίας του νησιού από τον Άγιο στο μεγάλο λιμό (1553). Δεύτερη την Κυριακή των Βαϊων, εις ανάμνηση απαλλαγής του νησιού από τη βουβωνική πανώλη του 1630. Τρίτη λιτανεία γίνεται την 11η Αυγούστου σε ανάμνηση της θαυμαστής σωτηρία του νησιού στη δεύτερη τουρκική επιδρομή (1716). Από το έτος κατάληψης της Επτανήσου από τους Άγγλους (1814) τις λιτανείες συνόδευε τιμητικό άγημα Άγγλων στρατιωτών. Αυτό απαγορεύτηκε μετά το 1837 ως συνέπεια των ταραχών κατά της αγγλικής κατοχής. Μάλιστα στη λιτανεία του 1837 πολλοί Κερκυραίοι πέταξαν αναμμένες λαμπάδες κατά του Άγγλου αρμοστή! (Ως αντίποινα η αγγλική ηγεσία απέλυσε όλους τους δημοσίους υπαλλήλους του νησιού!). Τέλος η τέταρτη λιτανεία πραγματοποιείται την πρώτη Κυριακή του Νοεμβρίου λόγω της διά του θαύματος του Αγίου σωτηρίας του νησιού και πάλι από πανώλη. Είναι γεγονός ότι ο Άγιος τιμάται περισσότερο στην Κέρκυρα ως προστάτης και ακοίμητος φρουρός. Μάλιστα παρατηρείται στην πόλη της Κέρκυρας, κάθε πρωί, πολλοί κάτοικοι να εισέρχονται στο ναό του Αγίου και να ασπάζονται τη λάρνακά του, πριν αρχίσουν τις καθημερινές τους ασχολίες.

ΘΑΥΜΑΤΑ: Για τη δεύτερη σωτηρία του νησιού από την πανώλη, λέγεται ότι τρεις νύχτες κάτοικοι της Κέρκυρας έβλεπαν ένα εξαίσιο φως στο καμπαναριό του Αγίου, ενώ κλάματα του “θανατικού” πλημμύριζαν την πόλη. Ο άγιος εμφανίστηκε σε πολλούς κρατώντας Σταυρό στα χέρια του, ενώ μια σκελετωμένη γριά χάραξε με τα νύχια της Σταυρό στο άκρο του τείχους, ως υπόσχεση ότι ποτέ ξανά θανατικό δε θα χτυπούσε την Κέρκυρα. Τις επόμενες ημέρες εξαφανίσθηκε η πανούκλα. Πολλοί πιστεύουν ότι τα πασουμάκια του Αγίου φθείρονται από το περπάτημά του στον κόσμο για να βοηθήσει όσους βρίσκονται σε ανάγκη (Ν. Πολίτης). Ακόμη λέγεται ότι όταν η λάρνακα του Αγίου δεν υπακούει στα κλειδιά του ιερέα και παραμένει κλειστή, ο Άγιος λείπει μακριά και θαυματουργεί.

konstantinosa.oikonomou@gmail.com 

ΒΙΝΤΕΟ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΛΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ: 

Η σαύρα [Lacerta] του ουρανού: Ο αστερισμός Σαύρα [+ΒΙΝΤΕΟ] του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου

 

Η σαύρα [Lacerta] του ουρανού:   Ο αστερισμός Σαύρα [+ΒΙΝΤΕΟ]

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου, συγγραφέα

ΓΕΝΙΚΑ: Η Σαύρα [Λατ. Lacerta, συντ. Lac], είναι ένας αστερισμός που καταγράφηκε πρώτη φορά από τον Εβέλιο το 1690 [στο Firmamentum Sobiescianum]. Η Σαύρα βρίσκεται ολόκληρη στο βόρειο ημισφαίριο της ουράνιας σφαίρας, αλλά είναι αμφιφανής στην Ελλάδα. Ο αστερισμός είναι πλήρως ορατός σε γεωγραφικά πλάτη από 90° Βόρεια έως 33° Νότια. Έχει έκταση 200,7 τετ. μοίρες [68ος σε έκταση αστερισμός]. Συνορεύει με τους αστερισμούς: Κηφέα, Κύκνο, Πήγασο, Ανδρομέδα και Κασσιόπη. Περνά από το ζενίθ του ουρανού στην Ελλάδα τα φθινοπωρινά βράδια.

ΟΝΟΜΑΣΙΑ – ΙΣΤΟΡΙΚΑ: Ο Εβέλιος επέλεξε τη σαύρα ως απεικόνιση του νέου του αστερισμού, αλλά τη σχεδίασε παράδοξα, με στριφτή ουρά, και έδωσε τον εναλλακτικό τίτλο Stellio, ένα είδος σαλαμάνδρας της Μεσογείου, με αστερόμορφες κηλίδες στη ράχη. Στη θέση της Σαύρας ο Γάλλος αστρονόμος Augustin Royer σχημάτισε, νωρίτερα από τον Εβέλιο, το 1679, τον αστερισμό Σκήπτρον και Χειρ της Δικαιοσύνης, σε ανάμνηση του βασιλιά του, Λουδοβίκου ΙΔ΄, ενώ ένα αιώνα αργότερα, ο Γερμανός αστρονόμος Γ. Μπόντε σχημάτισε τον αστερισμό Frederici Honores προς τιμή του ηγεμόνα του Φρειδερίκου του Μέγα! Αλλά η ονομασία Σαύρα τελικά “επικράτησε”, ενώ αντιθέτως οι μορφές των Royer και Bode έχουν λησμονηθεί. Αξίζει να σημειώσουμε πως οι αρχαίοι Κινέζοι συνδύαζαν τους αστέρες της Σαύρας με αστέρες του ανατολικού τμήματος του Κύκνου και σχημάτιζαν το λεγόμενο Ουράνιο Όφι.

ΦΩΤΕΙΝΟΤΕΡΟΙ ΑΣΤΕΡΕΣ: Ο αστερισμός συμπεριλαμβάνει 68 ορατούς [φ.μ. ≤ 6,5] αστέρες. Ο α Σαύρας, που είναι και ο φωτεινότερος του αστερισμού με φαινόμενο μέγεθος 3,77, είναι ένας διπλός αστέρας. Οι αστέρες β, 11, και HR 8485, έχουν αντιστοίχως φαινόμενο μέγεθος 4,43, 4,13 και 4,49. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο β είναι ένας κίτρινος γίγαντας σε απόσταση 170 έτη φωτός από τη Γη.

ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΑ ΣΤΟΝ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟ: Κυρίαρχα εντός του αστερισμού είναι δύο ανοικτά σμήνη: Το NGC 7209, με φαινόμενη διάμετρο 25΄ και φαιν. μέγεθος 7,7, και το NGC 7243, με φαιν. μέγεθος 6,4 και φαιν. διάμετρο 21΄. Ακόμη, ορατά με τηλεσκόπιο στον αστερισμό είναι τα πλανητικά νεφελώματα IC 5217 [φ.μ. 12] και το Merrill 2-2 που έχει φαινόμενο μέγεθος 11,5.

konstantinosa.oikonomou@gmail.com

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ: https://www.youtube.com/watch?v=koXxTWFScoI&list=PLBIjTiUGfNYAuMi5c-WiTCQYd7o3BDFta&index=63