Η Θερμοκρασία ατμόσφαιρας + ΒΙΝΤΕΟ

Από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο, συγγραφέα

ΓΕΝΙΚΑ: Θερμοκρασία ατμόσφαιρας ονομάζουμε τη θερμοκρασία που έχει ο ατμοσφαιρικός αέρας πάνω από μια περιοχή. Η θερμοκρασία ατμοσφαίρας και η γνώση της ατμοσφαιρικής πίεσης που επικρατούν σε μία περιοχή συμβάλλουν στην πρόγνωση του καιρού της εξεταζόμενης περιοχής. Πριν προχωρήσουμε, όμως, στη συμβολή της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας στη διαμόρφωση του καιρού ας μιλήσουμε γενικά περί των χαρακτηριστικών της θερμοκρασίας.

 

Η ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ¹: Η μετάδοση θερμότητας στην ατμόσφαιρα γίνεται με τους ακόλουθους τέσσερις τρόπους: Με αγωγιμότητα, δηλαδή μεταφορά θερμότητας από μόριο σε μόριο. Όμως, τέτοια μεταφορά θερμοκρασίας στην ατμόσφαιρα είναι ελάχιστη. Με κατακόρυφη μεταφορά. Δηλαδή μέσω ανοδικών ή καθοδικών ρευμάτων εντός της ατμόσφαιρας. Η μετάδοση θερμότητας στην ατμόσφαιρα με αυτό το τρόπο είναι πολύ μεγάλη. Με οριζόντια μεταφορά. Δηλαδή μέσω οριζοντίων ρευμάτων εντός της ατμόσφαιρας. Και με αυτό το τρόπο η μετάδοσης θερμότητας στην Ατμόσφαιρα είναι επίσης πολύ μεγάλη. Τέλος η μετάδοση της θερμότητας μπορεί να γίνει με ακτινοβολία. Δηλαδή μεταφορά της θερμότητας υπό μορφή κυμάτων ενέργειας, όπως π.χ. του Ηλίου προς τη Γη ή από τη Γη προς τον υπερκείμενο αέρα ή το διάστημα. Κυριότεροι συνεπώς τρόποι μεταφοράς θερμότητας στην ατμόσφαιρα από την επιφάνεια της Γης, που θερμαίνεται περισσότερο από τον Ήλιο είναι η κατακόρυφη μεταφορά και η οριζόντια μεταφορά.

ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ: Ο ατμοσφαιρικός αέρας θερμαίνεται και από τις ηλιακές ακτίνες που τον διαπερνούν και από την επιφάνεια του εδάφους που θερμαίνεται επίσης από την ηλιακή ακτινοβολία, πολύ όμως ισχυρότερα από ότι ο αέρας. Γι αυτό και τα κατώτερα στρώματα της ατμοσφαίρας είναι θερμότερα από τα ανώτερα. Η ένταση αυτή της ηλιακής ακτινοβολίας που φτάνει στην επιφάνεια του εδάφους, είναι τόσο μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερη είναι η γωνία με την οποία προσπίπτουν οι ηλιακές ακτίνες στο έδαφος (κάθετα). Ακόμη, η θερμοκρασία αυτή ελαττώνεται "καθ΄ ύψος" μέσα στη τροπόσφαιρα κατα 0,64° C κάθε 100 μέτρα [κατακόρυφη θερμοβαθμίδα]. Έτσι π.χ. αν η θερμοκρασία στην επιφάνεια της ξηράς ή θαλάσσης [υψόμετρο 0 μέτρα] είναι 40° C, τότε σε ύψος 1000 μέτρα (m) η θερμοκρασία θα είναι περίπου 33° C.

ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΚΗ ΑΝΑΣΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΟΜΙΧΛΗ: Στη διάρκεια των ανέφελων νυκτών, η επιφάνεια του εδάφους λόγω έντονης ακτινοβολίας αρχίζει και ψύχεται πολύ περισσότερο από ότι ο αέρας, πάνω από το έδαφος. Τα κατώτερα επομένως στρώματα θα έχουν θερμοκρασία μικρότερη των υπερκειμένων τους, δηλαδή η θερμοκρασία κατά ύψος μέχρις ενός σημείου θα αυξάνεται αντί να μειώνεται! Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται "αναστροφή της θερμοκρασίας" ή “θερμοκρασιακή αναστροφή”. Η αναστροφή αυτή είναι η αιτία της διατήρησης της ομίχλης.

Η ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΞΗΡΑ: Η επιφάνεια της Γης, μέχρι και μερικά εκατοστά βάθος, θερμαίνεται την ημέρα από τον Ήλιο. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι μέρα με τη μέρα η επιφάνεια της Γης γίνεται και πιο θερμή, και αυτό γιατί μεγάλο μέρος της προσλαμβανόμενης ηλιακής θερμότητας ακτινοβολείται προς την ατμόσφαιρα ή μεταφέρεται σ΄ αυτή με την αγωγιμότητα και την κατακόρυφο μεταφορά. Με την αγωγιμότητα μέρος αυτής μεταδίδεται στο υπερκείμενο του εδάφους στρώμα αέρος. Η μεταφορά αυτή περιορίζεται σε ένα πολύ λεπτό στρώμα αέρος που βρίσκεται σε επαφή με το έδαφος, εκτός και αν δημιουργούνται ανοδικά ή καθοδικά ρεύματα. Όμως, το αποτέλεσμα της δι΄ ακτινοβολίας μεταφοράς της θερμότητας από τη Γη στην ατμόσφαιρα είναι περισσότερο χαρακτηριστικό κατά τη νύκτα και μάλιστα όταν ο ουρανός είναι ανέφελος. Τότε η επιφάνεια της γης ψύχεται πολύ ταχύτερα. Τα νέφη, όταν υπάρχουν, περιορίζουν αυτή την πτώση της θερμοκρασίας από το γεγονός ότι και αυτά αντανακλούν την προσλαμβανόμενη από το έδαφος ακτινοβολία πάλι προς το έδαφος. Το αντίθετο συμβαίνει στη διάρκεια της ημέρας: τότε τα νέφη εμποδίζουν κατά πολύ τη θέρμανση της επιφάνειας της Γης, διότι “κόβουν” τη κάθοδο των ηλιακών ακτίνων προς αυτή. Γενικά η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας πάνω από τη ξηρά αυξάνει γρήγορα καθώς το ύψος του Ηλίου αυξάνει. Η μέγιστη τιμή της θερμοκρασίας ενός τόπου στη διάρκεια της ημέρας συμβαίνει 1 έως 2 ώρες μετά τη μεσουράνηση του Ηλίου και η ελάχιστη 1 έως 2 ώρες πριν την ανατολή.

Η ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ: Η ημερήσια μεταβολή της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θαλάσσης και συνεπώς και του αέρα που βρίσκεται σε επαφή, είναι πολύ μικρή. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι στη θάλασσα η ηλιακή ακτινοβολία εισχωρεί σε σημαντικό βάθος με αποτέλεσμα η αύξηση της θερμοκρασίας στην επιφάνεια να είναι μικρή. Ακόμη όμως και η ανατάραξη της επιφάνειας λόγω κυμάτων, ανέμων ή θαλασσίων ρευμάτων μεταβάλλει τη θερμοκρασία του αέρα πάνω από τη θάλασσα. Έτσι, η επίδραση των νεφών στη θερμοκρασία του πάνω από τη θάλασσα αέρα στις ανοιχτές θάλασσες θεωρείται αμελητέα, ενώ στις κλειστές θάλασσες και λίμνες είναι υπολογίσιμη λόγω γειτνίασης της ξηράς.

Η ΤΟΠΙΚΗ ΘΕΡΜΑΝΣΗ: Η επιφάνεια της Γης δεν είναι ομοιόμορφη. Συνεπώς, η επήρεια των ηλιακών ακτίνων ποικίλει ανάλογα. Έτσι, μια ασφαλτοστρωμένη οδός θερμαίνεται ταχύτερα από έναν καταπράσινο κάμπο, όπως και η ξηρά περισσότερο απ΄ότι η θάλασσα. Κατά συνέπεια το ίδιο συμβαίνει με τον υπερκείμενο αέρα. Η αναλογία της ακτινοβολίας (φωτεινή ενέργεια) μεταξύ της ανακλώμενης από επιφάνεια σώματος με εκείνη της προσπίπτουσας σ΄ αυτό ονομάζεται λευκαύγεια [albedo] του σώματος. Έτσι τα λεία και τα ανοιχτόχρωμα αντικείμενα (και εδάφη) έχουν περισσότερη λευκαύγεια.

ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ: Η θερμοκρασία μετριέται με ειδικά όργανα, τα γνωστά μας θερμόμετρα. Η αρχή λειτουργίας αυτών βασίζεται συνήθως στη μεταβολή του όγκου ή του σχήματος ορισμένων σωμάτων όταν αυτά θερμαίνονται [διαστολή] ή ψύχονται [συστολή]. Τα θερμόμετρα που χρησιμοποιούνται για τη παρακολούθηση της θερμοκρασίας αέρος ονομάζονται "ξηρά θερμόμετρα" σε αντίθεση εκείνων που παρακολουθείται η υγρασία της ατμόσφαιρας, που ονομάζονται "υγρά θερμόμετρα". Η μόνη διαφορά τους είναι ότι τα «υγρά θερμόμετρα» απολήγουν σε δοχείο απεσταγμένου ή βρόχινου ύδατος.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: "American Practical Navigator" H.O. No 9, U.S.Navy Hydrographic Office 1958. "Admiralty Manual of Navigation" Volume II, - Her Magesty's Stat. Off., London 1960. "Ναυτική Μετεωρολογία" Χ. Περογιαννάκη, ταξ. Π.Α. τ. Γ. Δ. ΕΜΥ, Ίδρυμα Ευγενίδου, 1974, Αθήνα. http://el.wikipedia.org/w/index.phptitle=Θερμοκρασία_ατμόσφαιρας&oldid=3543136"

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ: https://www.youtube.com/watch?v=BzlcmIBdYbU&list=PLBIjTiUGfNYD6rpUByLQM7pfCyrbiqXaV&index=15

konstantinosa.oikonomou@gmail.com     https://oakhellas.blogspot.com

Ο ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΟΣ ΚΑΝΩΝ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΣΤΥΛΙΑΝΟ 26.11.

 

ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΟΣ ΚΑΝΩΝ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΣΤΥΛΙΑΝΟ 26.11⛪🔔 oakHellas4. OH4. othodoxy- hymns

ΛΙΝΚ:

https://www.youtube.com/watch?v=mtX7LOQROKA

Ο ΑΓΙΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Ο Παφλαγών 26.11.2024 ο προστάτης των νηπίων

 

Ο Άγιος Στυλιανός ο Παφλαγών [26/11]

του Κωνσταντίνου ΑΘ. Οικονόμου δασκάλου 

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Οι πληροφορίες που έχουμε για τον Άγιο Στυλιανό είναι ιδιαίτερα φτωχές. Σύμφωνα με το Συναξαριστή, καταγόταν από την Παφλαγονία, όπου και φυλασσόταν το λείψανό του. Έζησε μεταξύ του τέλους του 4ου αιώνα και των αρχών του 6ου. Μόλις ενηλικιώθηκε, μοίρασε την πατρική του περιουσία στους φτωχούς και έζησε σε ερημικό τόπο με νηστεία και επίπονο άσκηση μέσα σε σπήλαιο. Απέκτησε, συν τω χρόνω, τη φήμη του ιατρού πολλών νόσων, κυρίως όμως για τη θαυματουργική του προσευχή που βοήθησε πολλές γυναίκες που δεν μπορούσαν να κάνουν παιδιά, να αποκτήσουν τελικά απογόνους. Γράφει ο Συναξαριστής: “Οπηνίκα γαρ ο φθοροποιός θάνατος, διά της των νεογνών θνήξεως, ατεκνούσας τας κυούσας απετέλει, το του Αγίου όνομααι μητέρες επικαλούμεναι (...) προς τεκνογονίαν αύθις μετεσκευάζοντο”. Έτσι, από νωρίς ο Άγιος θεωρήθηκε προστάτης των νηπίων. Μάλιστα εικονίζεται να κρατά στην αγκαλιά του νήπιο σπαργανωμένο. Εκοιμήθη εν ειρήνη στην Παφλαγονία, άγνωστο πότε.

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ: Ο Διονύσιος ο εκ Φουρνά, στο έργο του: “Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης”, γράφει: “Ο Άγιος Στυλιανός ο Παφλαγών, γέρος δασυγένης, λέγει: παίδων φύλαξ πέφυκα, Χριστού το δώρον”. Όταν συνέβαινε κάποια θανατηφόρα ασθένεια στα νήπια και αυτά πέθαιναν, τότε όσες μητέρες επικαλούνταν με πίστη το όνομα του Αγίου αυτού και ζωγράφιζαν την εικόνα του, γεννούσαν και πάλι κι άλλα τέκνα, αλλά και τα ασθενούντα γίνονταν υγιή. Οι αντιλήψεις αυτές για τον Άγιο Στυλιανό είναι ακόμη και σήμερα διαδεδομένες μεταξύ των πιστών ανθρώπων του λαού. Εξαιτίας παρετυμολογίας, πιστεύεται ότι ο Άγιος στυλώνει (ενισχύει) την υγεία των νηπίων, των οποίων θεωρείται φύλακας. Γι' αυτό, κυρίως παλιότερα, κατά την ημέρα της γιορτής του οι γυναίκες που είχαν μικρά παιδιά, τον τιμούσαν αποφεύγοντας κάθε εργασία. Στην Αδριανούπολη, πριν την ανταλλαγή πληθυσμών φυσικά, ο λαός έλεγε: “τ' Αϊ Στυλινού όσες είχαν πιδιά δε δούλευαν, για να ζήσ'ν τα πιδιά τς”. Στα Άβδηρα κάνουν προσφορές και υψώματα για τα μικρά παιδιά. Στην Ικαρία, όλα τα σπίτια έχουν το εικόνισμα του Αγίου κι αν τύχει κι αρρωστήσει κάποιο παιδί, “λειτουργούν το εικόνισμα” και σταυροκοπούν το παιδί μ' αυτό. Στο Πόντο [Κοτύωρα] οι πιστοί του κάναν διάφορες δωρεές και αφιερώματα για την υγεία τους, κυρίως όσοι είχαν κάνει τάματα στον Άγιο. Στην Ερμιόνη της Αργολίδας, αλλά κι αλλού, οι μητέρες τάζουν στον Άγιο για να θεραπευτούν τα βρέφη τους. Σε πολλές εκκλησίες του Αγίου, σ' όλη τη χώρα, βλέπουμε πλήθος μεταλλικών αφιερωμάτων διαφόρων μελών του σώματος βρεφών, μπροστά στην εικόνα του. Συχνά οι γονείς των οποίων κάποιο τέκνο έχει πεθάνει, βαπτίζουν το επόμενο νεογέννητο παιδί τους με το όνομα Στυλιανός ή Στυλιανή, αν είναι κορίτσι. Στην Κρήτη οι γονείς παρακαλούν συχνά τους αναδόχους να οναματίσουν τα παιδιά τους “Στελιανούς” για να στελιώσουν (να σταθούν). Πολύ συχνά οι επίτοκες επικαλούναται τη βοήθεια του Αγίου για να έχουν καλό τοκετό και υγιές μωρό. Τέλος αξίζει να σημειώσουμε ότι στη Θεσσαλία τη μέρα της εορτής του Αγίου Στυλιανού εορτάζουν κατά παράδοση και αυτοί που έχουν το όνομα Αστέριος, Στέργιος.

konstantinosa.oikonomou@gmail.com 

ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΟΣ ΚΑΝΩΝ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ LINK

 ΒΙΝΤΕΟ 25.11.2024 

 Ο ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΟΣ ΚΑΝΩΝ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΑΣ 

[Μοναχοί  από την Ι. Μ. Α. ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΣΙΝΑ]

LINK: https://www.youtube.com/watch?v=FX79N01MT5g&list=PLQFA61sbetP1mK5iCn9nelzykbd4Pj0xW&index=10

Η Αγία Αικατερίνα η Μεγαλομάρτυς 25 Νοεμβρίου

 

Αγία Αικατερίνα η Μεγαλομάρτυς 25/11

Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου

“ΜΑΧΑΙΡΑ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ”: Η Αγία Μεγαλομάρτυς Αικατερίνα έζησε επί εποχής Μαξιμίνου, άρχοντα της Αιγύπτου, και ήταν κόρη του αριστοκράτη Κώνστα. Σπούδασε φιλοσοφία, ρητορική και ξένες γλώσσες της εποχής της. Νεαρή ελκύστηκε από την χριστιανική διδασκαλία, την οποία μελέτησε και αφού ασπάσθηκε τον Χριστιανισμό, εργάσθηκε για την διάδοσή του, επιτυγχάνοντας πολλά χάριν της ρητορικής της ικανότητας και των πολλών γνώσεών της. Την Αικατερίνη, όμως, εκτός της σοφίας και των αρετών της, την διέκρινε και η σπάνια ομορφιά της. Στα 18 της επισκέφτηκε τον Ρωμαίο αυτοκράτορα, που ήταν πιθανόν ο Μαξιμίνος Β΄ή ο Μαξέντιος, και προσπάθησε να τον πείσει να παύσει τους διωγμούς κατά των Χριστιανών, πετυχαίνοντας μάλιστα να μεταστρέψει στον Χριστιανισμό την γυναίκα του αυτοκράτορα. Σύμφωνα με την παράδοση όταν πληροφορήθηκε ο Αυτοκράτορας όσα διαδίδονταν περί των ιδεών της και του τρόπου της ζωής της Αγίας, ανέθεσε σε ομάδα ρητόρων, συζητώντας μαζί της, να της αποδείξουν το αβάσιμο των ιδεών της. Αποτέλεσμα όμως υπήρξε το αντίθετο. Η Αικατερίνη με το λόγο της και τα επιχειρήματά της «εφίμωσε λαμπρώς τους κομψούς των ασεβών, του πνεύματος την μαχαίραν». Ακόμη με σοφά επιχειρήματα, κατάφερε να τους προσηλυτίσει στο Χριστιανισμό. Όταν ο Αυτοκράτορας έμαθε το αποτέλεσμα οργίσθηκε διατάσσοντας την θανατική καταδίκη όλων στη πυρά, ενώ στην Αικατερίνη επέβαλε μαρτύρια μέχρι θανάτου.

ΣΤΟ ΜΑΡΤΥΡΙΟ: Στην αρχική φυλάκιση, η νεαρή Αγία υπέμεινε τις πιέσεις και τις κακουχίες με θάρρος που αντλούσε από την δύναμη της βαθιάς της πίστης. Όταν έμαθε η Φαυστίνα, σύζυγος του αυτοκράτορα, τον λόγο της καταδίκης της Αγίας, θαύμασε την καρτερικότητά της και ζήτησε να την επισκεφθεί, πράγμα που έγινε με συνοδεία στρατιωτών υπό τον Φρούραρχο Πορφυρίωνα. Όλοι αυτοί τελικά κατηχήθηκαν στη νέα θρησκεία. Τότε ο Αυτοκράτορας διέταξε τον αποκεφαλισμό της Φαυστίνας και της ακολουθίας της και την θανάτωση της Αγίας. Μέσον θανάτωσης ήταν ο "βασανιστικός τροχός", ένας τροχός, η περιφέρεια του οποίου έφερε καρφιά που ετίθετο σε κίνηση με σχοινιά και τροχαλίες πλησιάζοντας αργά το δεμένο σώμα του καταδίκου, με συνέπεια τις όλο και βαθύτερες εκδορές μέχρι διαμελισμού. Η παράδοση αναφέρει πως τα καρφιά του τροχού όταν πλησίασαν το σώμα της Αγίας ξεκολλούσαν ή έσπαζαν. Έτσι αποφασίσθηκε τελικά ο αποκεφαλισμός της Αγίας που όταν συνέβη αυτός οι παριστάμενοι αντιλήφθηκαν να ρέει γάλα αντί αίμα.

ΣΤΟ ΘΕΟΒΑΔΙΣΤΟ ΣΙΝΑ: Η Ιερά Παράδοση αναφέρει ότι το πάναγνο σώμα της Αγίας μεταφέρθηκε υπό "πτερύγων αγγέλων" στο όρος Σινά της ομώνυμης χερσονήσου όπου επί αιώνες έμεινε άταφο, κατά τους συναξαριστές, μέχρι τον 6ο αιώνα, όταν ερημίτες μοναχοί της περιοχής, μέσω οράματος, ειδοποιήθηκαν και κατέβασαν από το όρος το σώμα της Αγίας το οποίο και εναπόθεσαν σε μαρμάρινη θήκη. Ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός έκτισε την ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης του Σινά και το καθολικό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (548-565), εντός της οποίας τοποθετήθηκε η μαρμάρινη θήκη. Στη Μονή διασώζεται σημαντικό θησαυροφυλάκιο της πρώιμης Χριστιανικής τέχνης, κυρίως εικονογραφημένων χειρογράφων, ενώ οι μοναστές της και σήμερα είναι Έλληνες.

ΗΜΕΡΑ ΜΝΗΜΗΣ: Η ημέρα του μαρτυρίου της Αγίας Αικατερίνης θεωρείται η 24 Νοεμβρίου, της δε εύρεσης των λειψάνων της η 25 Νοεμβρίου. Όλοι οι χριστιανοί, εκτός των σλαβικών εκκλησιών, συνέπτυξαν σε μία και τις δύο εορτές και όρισαν την 25 Νοεμβρίου ημέρα τιμώμενη της ιερής μνήμης της, συνεορταζόμενη με την απόδοση της εορτής των Εισοδίων της Θεοτόκου. .

Μεγαλυνάριο Έχει το σον πνεύμα ο ουρανός, σώμα δε θείον τεθησαύρισται εν Σινά, αίμα μαρτυρίου εν Αλεξανδρουπόλει, σοφή Αικατερίνα σκέπε τους δούλους σου.

Konstantinosa.oikonomou@gmail.com 

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΓ΄ ΛΟΥΚΑ Ο πλούσιος νέος Σχόλια στην ευαγγελική περικοπή + ΒΙΝΤΕΟ

Κυριακή ΙΓ΄Λουκά: Ο πλούσιος νέος

“τί ποιήσας ζωὴν αιώνιον κληρονομήσω;”

Λουκ. ιη΄ 18-27

από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ: Ο πλούσιος νέος της σημερινής ευαγγελικής περικοπής είχε μεγάλα πνευματικά ενδιαφέροντα και μεταφυσικές αναζητήσεις. Εμφανίζεται ως νοσταλγός της χαράς του παραδείσου. Παρ΄ότι νέος και πλούσιος, με σπουδαία, προφανώς, κοινωνικὴ θέση, επιθυμούσε πολὺ, συναντώντας τον Κύριο, να Τον ρωτήσει για την αιώνια ζωή. Έτσι, με ειλικρινὲς ενδιαφέρον Τον ρώτησε: “Διδάσκαλε αγαθέ, τι ποιήσας ζωὴν αιώνιον κληρονομήσω;”· τι να κάνω γιὰ νὰ κληρονομήσω την αιώνια ζωή; Το ερώτημα αυτό είναι το πλέον κρίσιμο ερώτημα. Όλο τον κόσμο κι αν κατακτήσουμε, αν χάσουμε τὴν ψυχή μας, τότε χάσαμε τα πάντα! Διότι τι θα ωφελήσει τον άνθρωπο “εὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ολον, καὶ ζημιωθη την ψυχὴν αυτού;” (Μάρκ. η΄ 36). Τίποτε δεν είναι τόσο σημαντικὸ στη ζωή όσο το να ακολουθήσουμε το δρόμο του ουρανού και της σωτηρίας. Γι’ αυτὸ συχνὰ διαβάζουμε για πιστοὺς με δίψα πνευματικὴ να επισκέπτονται φωτισμένους διακριτικοὺς Γέροντες και να παρακαλούν: “Αββά, ειπέ μοι λόγον ίνα σωθῶ”! Κι εμείς, ακόμη κι αν κοινωνικὲς ή επαγγελματικές υποχρεώσεις ή το κυνήγι του εισοδήματος, έρχονται να στραγγαλίσουν αφανίζοντας την ελευθερία της καρδιάς, ας εκζητούμε το θέλημα του Θεού στη ζωή μας κι ας αγωνιζόμαστε να το εφαρμόζουμε. Επιπλέον, ας μελετούμε την Αγία Γραφὴ κι ας αναζητούμε ευκαιρίες συναναστροφής με πνευματικοὺς ανθρώπους οι οποίοι θα μας δείχνουν την οδὸ της σωτηρίας, που οδηγεί στην αιώνια χαρὰ και ευτυχία.

ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Δεν αρκεί όμως μόνο το να έχουμε πνευματικὲς αναζητήσεις καὶ ευγενείς πόθους για να επιτύχουμε τη σωτηρία μας. Χρειάζεται αγώνας και γενναία απόφαση να προχωρήσουμε θυσιάζοντας ό,τι μας εμποδίζει στὸ δρόμο μας. Άλλωστε «στενὴ η πύλη και τεθλιμμένη η οδὸς η απάγουσα εἰς τὴν ζωήν» (Ματθ. ζ΄ 14), οπότε δεν “χωράει” πολλές γήινες εξαρτήσεις και εμπαθή προσκόμματα! Ο δρόμος προς την αιώνια ζωὴ είναι γεμάτος δυσκολίες και κινδύνους, οπότε απαιτεί θυσίες. Δυστυχώς ο πλούσιος του Ευαγγελίου, ενώ αναζητούσε την αιώνια ζωή, δεν ήταν διατεθειμένος να θυσιάσει ότι τον κρατούσε “εν πέδαις” αιχμάλωτο στην παρούσα ζωή: τὰ χρήματά του. Έτσι, όταν ο Κύριος με αγάπη τού υπέδειξε τον τρόπο να ελευθερωθεί απὸ τὴν προσκόλληση που είχε στα πλούτη του, εκείνος έφυγε λυπημένος. Όμως κι εμάς συχνὰ μας αρέσει να επισκεπτόμαστε προσκυνήματα και μοναστήρια, να πάμε τακτικά και στο Άγιο Όρος, ακόμη να γνωρίζουμε γέροντες και να συζητάμε μαζί τους, αλλὰ να μην προχωρούμε σε βαθύτερη αυτοκριτικὴ και μετάνοια. Κι έτσι αποδεικνύεται μάταιη η ενασχόλησή μας με τα πνευματικὰ, αφού σε τελική ανάλυση οι ίδιοι δεν αγωνιζόμαστε να εφαρμόσουμε το θέλημα του Θεού και μένουμε στην επιφάνεια, χωρίς να προχωρούμε στο βάθος τῆς πνευματικῆς ζωῆς.

ΠΕΡΙΣΠΑΣΜΟΙ: Έπειτα ο Κύριος διεκήρυξε ότι είναι αδύνατον να κατορθωθεί το επιζητούμενο, όταν ο νους διασκορπίζεται σε διάφορες φροντίδες: “Ουδείς δύναται”, είπε “δυσί κυρίοις δουλεύειν”. Έναν θησαυρό λοιπόν πρέπει να εκλέξουμε, τον επουράνιο, ώστε σ’ αυτόν να έχουμε την καρδία μας. “Όπου γαρ εστίν ο θησαυρός σου, εκεί και η καρδία σου έσται”, λέγει ο Κύριος.

ΠΟΙΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΩΘΕΙ ΤΕΛΙΚΑ;: Μὲ βαριὰ καρδιὰ είδαν οι μαθητὲς το νέο νὰ φεύγει θλιμμένος αναλογιζόμενος τη δυσκολία της σωτηρίας, καθὼς ο Θεάνθρωπος τη στήριξε πάνω στὴ θυσία! Θα έλεγε κανεὶς πως κι οι μαθητὲς που ζούσαν κοντά στον Ιησού είχαν απελπιστεί. Αυτό φαίνεται και από το ερώτημά τους προς τον Δάσκαλο: “τὶς δύναται σωθήναι;”. Όμως, η απάντηση του Κυρίου που είναι και διαβεβαίωση, αίρει τα νέφη από την ψυχή τους: “τα αδύνατα παῤ ἀνθρώποις δυνατὰ παρὰ τω Θεώ εστιν”. Η απάντηση αυτή αναπτερώνει τον άνθρωπο, τὸν παροτρύνει να εξασφαλίσει ένα πολύτιμο πνευματικὸ κεφάλαιο, τού προσφέρει τη βεβαιότητα γιὰ νίκη και σωτηρία. Ό,τι για τον άνθρωπο φαντάζει “βουνό”, για τον Κύριο είναι μηδαμινό, γιατί Εκείνος θέλει τη σωτηρία μας περισσότερο ακόμη απὸ ό,τι εμείς. Όμως, αφού “η βασιλεία των ουρανών βιάζεται και βιασταὶ αρπάζουσιν αυτήν” (Ματθ. ια΄12), μένει σε μας να ασκήσουμε βία στον εαυτό μας για το σκοπὸ αυτό. Αναγνωρίζοντας ελλείψεις και αστοχίες μας, ξεκινάμε. Αν πιστεύουμε ότι υστερούμε έναντι του Θεού, τότε η αγιότητα δεν είναι μακριά. Όταν θέλουμε, μπορούμε να γίνουμε “τέλειοι καὶ ολόκληροι εν μηδενὶ λειπόμενοι” (Ιακ. α΄4), γι' αυτὸ γνωρίζοντας ότι “πάντα δυνατά τω πιστεύοντι”, ας ακούσουμε την κλήση του Κυρίου: “δεύρο ακολούθει μοι”. Καὶ όταν κανεὶς ακολουθεί Εκείνον, εγκαταλείπει τον εαυτό του σὲ Εκείνον, δὲν ρωτάει πλέον πώς θα κερδίσει την αιώνια ζωή, γιατί ο Χριστὸς είναι παρὼν και ευλογεί. Ο πλούσιος νέος τῆς παραβολής ήταν απαλλαγμένος απὸ μεγάλες αμαρτίες. Όμως, εμπόδιζαν την πνευματική του άνοδο καὶ τελειότητα τὰ πλούτη του και η προσκόλλησή του σὲ αυτά. Έδινε μεγαλύτερη αξία στὰ πρόσκαιρα υλικὰ αγαθά, παρὰ στον αιώνιο Θεό. Η υπέρμετρη αγάπη του προς την ύλη, τού στέρησε την ηθικὴ τελειότητα απομακρύνοντάς τον απὸ το Θεό. Ο Θεὸς είναι παντοδύναμος και μπορεί να λύσει τα δεσμὰ της καρδιάς κάθε καλοπροαίρετου ανθρώπου, που θέλει να απαλλαγεί απὸ οποιοδήποτε πάθος τον τυραννά, είτε είναι αυτὸ θυμός, είτε ζήλεια, είτε σαρκικὴ επιθυμία, είτε μνησικακία, είτε αδικία, είτε φιλαργυρία και απληστία ή οτιδήποτε άλλο. Κάθε πάθος μπορούμε να το νικήσουμε, αρκεί να αγωνιστούμε με υπομονή, με προσευχή, με την καθοδήγηση του Πνευματικού μας και τη χάρη των ζωοποιών Μυστηρίων. Διότι “τὰ αδύνατα παρὰ ανθρώποις δυνατὰ παρὰ τω Θεώ εστιν”.

Ο ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑΣ: Η ανησυχία, η ασίγαστη της ψυχής επιθυμία, θέλει να βάλει τον άνθρωπο στο δρόμο της αιωνιότητος. Γιατί αυτὴ ξέρει πως όλες οι ανθρώπινες δραστηριότητες δεν έχουν καμία αξία, αν δεν έχουν οδηγό και σκοπό την αιωνιότητα. Γιατί μόνον αυτὴ αξιοποιεί τον άνθρωπο και τα επιτεύγματά του. Θα άντεχε άραγε ο άνθρωπος τη ζωὴ στη γη χωρὶς να τη νοηματίζει με την αιωνιότητα που τού προφέρει ο κόσμος της ψυχής του; Τούτο το ερώτημα πρέπει συχνὰ να το θέτει ο άνθρωπος σταν εαυτό του: “τι έκανα, για να κερδίσω την αθανασία;”. Θα μετρήσει τις σκέψεις του, θα ζυγίσει τα έργα του στη ζυγαριὰ των αιωνίων αξιών και θὰ βάλει μέσα του την αγωνία για την κατάκτηση της βασιλείας του Θεού. Έτσι θα επανορθώσει τα λάθη της ζωής του σβήνοντάς τα με το μυστήριο της μετάνοιας καὶ εξομολόγησης. Άλλωστε “Πάντες γὰρ ήμαρτον και υστερούνται της δόξης του Θεού” (Ρωμ. γ΄23).

ΑΠΟΤΑΓΗ ΤΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ: Η αποταγή του πλούτου είναι η λύση των δεσμών της υλικής και προσκαίρου ζωής, και το κλειδί των χειροπέδων που μας ελευθερώνει από τις ανθρώπινες υποχρεώσεις και που μας καθιστά ικαν'οτερους να πάρουμε τον δρόμο που οδηγεί στον Θεό. Ο Μέγας Βασίλειος τονίζει ότι η αποταγή αυτή: “Είναι αφετηρία μιας οδού άνευ εμποδίων προς απόκτηση και χρήση πραγμάτων πολυτίμων υπέρ χρυσίον και λίθον τίμιον πολύν και μετάθεσις της ανθρωπίνης καρδίας προς την ουράνιον πολιτείαν, ώστε να ημπορούμε να λέγωμεν ότι το πολίτευμα ημών εν ουρανοίς υπάρχει. Και το ακόμη μεγαλύτερον, είναι αρχή της ομοιώσεώς μας προς τον Χριστόν, ο οποίος δι’ ημάς επτώχευσεν, πλούσιος ων”. Αν δεν κατορθώσουμε αυτή την ομοίωση, είναι αδύνατον να φθάσωμε στον κατά το Ευαγγέλιον του Χριστού τρόπο ζωής. Γι΄αυτό χρειάζεται η κένωση, το άδειασμα του πλούτου και της λατρείας της ύλης και η συμπλήρωση του κενού που θα προκύψει με την Αγάπη! Άλλωστε, πώς θα κατορθωθεί η συντριβή, η ταπείνωση του φρονήματος, ή η απαλλαγή από το θυμό, την λύπη, τις φροντίδες, και γενικά από τα πάθη της ψυχής, μέσα στον πλούτο, στις βιοτικές μέριμνες; Πράγματι, όταν ένας άνθρωπος δεν επιτρέπεται να μεριμνά ούτε γι’ αυτά τα αναγκαία, όπως για την τροφή και το ένδυμα, ποια λογική του επιτρέπει να συμπνίγεται από τα αγκάθια των μεριμνών του πλούτου, που εμποδίζουν την καρποφορία του σπόρου που σπείρει ο γεωργός των ψυχών μας; Ο πλούτος άλλωστε κατά τον Κύριο σχετίζεται και τροφοδοτεί τις ηδονές. Ακόμη και ο διάβολος, από τους ακτήμονες υφίσταται μεγαλύτερη ήττα, διότι δεν έχει σε τι να τους βλάψει! Τι έχει να κάνει στους πενομένους; Τίποτε. Να κάψει χωράφια; Δεν έχουν. Να αφανίσει τα ζώα τους; Ούτε από αυτά διαθέτουν. Να ζημιωθεί από χρηματικές καταθέσεις, χρηματιστήρια και τα λοιπά; Μα δεν έχει δεκάρα τσακιστή να “επενδύσει”. Να κάνει κακό στα οικεία τους πρόσωπα; Αλλά και αυτά τα αποχαιρέτησαν προ πολλού ή εκείνα, λόγω της πενίας τους, τούς έχουν εγκαταλείψει. Συνεπώς μάστιγα κατά του εχθρού, και πολύτιμος θησαυρός για την ψυχή είναι η ακτημοσύνη ή η ολιγάρκεια.

ΕΠΙΜΥΘΙΟ: Η Εκκλησία δε δικαιώνει γενικά ούτε τον πλούτο ούτε τη φτώχεια, δηλαδή ο φτωχὸς δεν θα κληρονομήσει τη βασιλεία του Θεού, γιατί είναι μόνο φτωχός, ούτε θα τη χάσει ο πλούσιος μόνο και μόνο, γιατί είναι πλούσιος. Με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, και με τη δικιά μας καταφυγή στο έλεος Εκείνου, μπορεί να απαλλαγεί ο πρώτος απὸ την απόγνωση και ο δεύτερος απὸ τη φιλαργυρία και συνεπώς, και οι δύο να “βγουν” από τον παλαιό τους εαυτό και να ανοιχτούν ολοκληρωτικὰ στο Θεὸ και τον αδελφὸ, οπότε θα απολαμβάνουν τα πάντα και πλούσιοι και φτωχοί.

ΠΑΡΑΘΕΜΑ. Ο Μ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΚΤΗΜΟΣΥΝΗ: “Ο πόθος της ολοκληρωτικής αυτοπροσφοράς στον Θεόν των όλων, είναι που παρακινεί όσους θέλουν να ανέλθουν υψηλά στην επιλογήν του ελαφρού φορτίου της ακτημοσύνης. Απαρνούνται τις κοσμικές φροντίδες και, ακολουθώντας το πατερικόν απόφθεγμα: «ακτήμων μοναχός, αετός υψιπέτης», καταλαμβάνουν τις ερήμους και επιδίδονται αποκλειστικώς στον μεγαλειώδη αγώνα της ενώσεως με τον Θεόν. Αυτήν την οδόν ηκολούθησαν όλοι οι πατέρες του μοναχισμού, ως αντιπρόσωπο των οποίων ας αναφέρωμε τον ηγέτην και καθηγητήν της ερήμου Αντώνιον τον Μέγαν, ο οποίος από την πολύ νεαρά του ηλικία είχε αυτόν τον προβληματισμό. Δεν ήταν ακόμη είκοσι ετών όταν, καθώς επήγαινε μίαν ημέρα προς τον ναό, συγκέντρωσε τον νου του και περιπατώντας εσυλλογίζετο πώς οι μεν Απόστολοι εγκατέλειψαν τα πάντα και ηκολούθησαν τον Σωτήρα, οι δε χριστιανοί των Πράξεων επωλούσαν τα υπάρχοντά των και τα έφερναν και τα άφηναν εμπρός στα πόδια των Αποστόλων για να τα μοιράσουν εκείνοι σε όποιους έχουν ανάγκη, ποία δε και πόση αμοιβή τους αναμένει στους ουρανούς. Ενώ λοιπόν εσκέπτετο αυτά, εισήλθε στην Εκκλησία, και συνέβη να αναγινώσκεται την στιγμήν εκείνη το Ευαγγέλιον. Ήκουσε τότε τον Κύριο να λέγη προς τον πλούσιον: «Ει θέλεις τέλειος είναι, ύπαγε, πώλησόν σου τα υπάρχοντα και δος πτωχοίς και δεύρο ακολούθει μοι, και έξεις θησαυρόν εν ουρανώ». Και ο Αντώνιος, επειδή είχε, ως από θείον χάρισμα, ζωντανήν μέσα του την μνήμην των αγίων, σαν να έγινε μόνο γι’ αυτόν το ανάγνωσμα, εξήλθεν αμέσως από την Εκκλησία, και τα μεν κτήματα που είχεν από τους προγόνους του (ήσαν περίπου τριακόσια εύφορα και πολύ καλά χωράφια) τα εχάρισε στους συγχωριανούς του, για να μην ενοχλήσουν σε τίποτε αυτόν και την μικρή του αδελφή με την οποίαν έμεινε μετά τον πρόσφατο θάνατο των γονέων του. Όσα δε άλλα είχαν κινητά τα επώλησεν όλα, και, αφού συγκέντρωσε αρκετά χρήματα, τα έδωσε στους πτωχούς, κρατώντας μόνον ολίγα για την αδελφή του. Όταν όμως εισήλθε πάλι στην Εκκλησίαν ήκουσε να λέγη ο Κύριος στο Ευαγγέλιον: «Μη μεριμνήσητε περί της αύριον». Δεν άντεξε τότε να περιμένη άλλο, και αφού εξήλθεν εμοίρασε και εκείνα στους πτωχούς. Ενεπιστεύθη την αδελφή του σε γνωστές και εμπείρους παρθένους, και αφού την παρέδωσε σε παρθενώνα για να ανατρέφεται, ήρχισεν ο ίδιος την ζωήν της ασκήσεως πλησίον της οικίας του, προσέχοντας στον εαυτόν του και ζώντας με καρτερίαν και υπομονήν. Αργότερα, ο πόθος που είχε προς τον Θεόν, τον οδήγησε στην βαθυτέραν έρημον, όπου κατέστη φωστήρ της οικουμένης… Αλλά και το ότι η φήμη του είχε επεκταθή παντού και εθαυμάζετο μεν από όλους, τον αγαπούσαν δε ακόμη και αυτοί που δεν τον είχαν ιδεί, είναι γνώρισμα της αρετής του και της θεοφιλούς ψυχής του. Διότι ο Αντώνιος, καθώς και οι άλλοι υψιπέτες αετοί της ερήμου, δεν έγινε γνωστός από συγγράμματα ούτε από την ανθρωπίνην σοφίαν ούτε από κάποια τέχνην, αλλά μόνον από την θεοσέβειάν του. Και κανείς δεν ημπορεί να αρνηθή ότι αυτό ήταν δώρο του Θεού.”

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Αγίου Βασιλείου, Αρχιεπισκόπου Καισαρείας του Μεγάλου, ΕΠΕ, τόμ. 8, σελ. 94, 232, τόμ. 2, σελ. 66. Αγίου Αθανασίου Αρχιεπισκόπου Αλεξανδρείας του Μεγάλου, ΕΠΕ, τόμ. 11, σελ. 278 (Βίος της Οσίας Συγκλητικής) σελ. 18 & 166 (Βίος του Μεγ. Αντωνίου). "Πατερικόν Κυριακοδρόμιον", σελίς 421 και εξής. Επιμέλεια Δημήτρης Δημουλάς.

Konstantinosa.oikonomou@gmail.com

 

 

Ο πλανήτης Κρόνος

Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου, συγγραφέα

Ο Κρόνος, έκτος πλανήτης από τον Ήλιο και δεύτερος μεγαλύτερος του Ηλιακού Συστήματος, με διάμετρο στον ισημερινό του 120.660 χλμ. [9,4492 γήινες], ανήκει στους γίγαντες αερίων. Το όνομά του προέρχεται από τον Κρόνο, πατέρα του Δία και σχετίζεται με την λέξη χρόνος. Έχει περίοδο περιφοράς [έτος] 29,5 περίπου γήινα χρόνια, ενώ μια περιστροφή (ημέρα) ολοκληρώνεται σε 10ω και 45 λεπτά. Κινείται σε απόσταση 1,3-1,5 δισεκ. χλμ. από το Ήλιο. Λόγω της μεγάλης μάζας του και της μεγάλης βαρύτητας, οι συνθήκες στον Κρόνο είναι ακραίες. Οι εσωτερικές πιέσεις και θερμοκρασίες είναι πέρα από οτιδήποτε μπορεί να δειχθεί πειραματικά στη Γη. Ο πλανήτης θεωρούνταν για αιώνες ο τελευταίος (εξώτατος) πλανήτης του Ηλιακού Συστήματος.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: Ο Κρόνος είναι συμπιεσμένος στους πόλους λόγω της πολύ γρήγορης περιστροφής του γύρω από τον άξονα, της μικρής πυκνότητάς του και της ρευστής κατάστασής του. Ο Κρόνος είναι ο μόνος πλανήτης του οποίου η πυκνότητα είναι μικρότερη από του νερού. [Αν μπορούσαμε να τοποθετήσουμε τον Δία σε έναν τεράστιο (φανταστικό) ωκεανό, εκείνος θα επέπλεε!] Η συνολική πυκνότητα του Κρόνου είναι 0.69g/cm³ εξαιτίας της αέριας ατμόσφαιρας. Έτσι, ενώ ο Δίας έχει όγκο 764 φορές μεγαλύτερο από τη γη, η μάζα του είναι μόνο 95 φορές μεγαλύτερη από τη γήινη! Οι αστρονόμοι θεωρούν ότι το εσωτερικό του είναι όμοιο με του Δία, αποτελούμενο από ένα μικρό βραχώδη πυρήνα που σκεπάζεται από τεράστιες μάζες αερίων. Ο πυρήνας είναι πυκνότερος από τη Γη (έως 20 φορές βαρύτερος από τη Γη, αν και είναι ισομεγέθης) και καλύπτεται από παχύ στρώμα μεταλλικού υδρογόνου και από πάνω από στρώμα υγρού υδρογόνου, ενώ στα τελευταία χίλια χιλιόμετρα από πυκνή ατμόσφαιρα. Το εσωτερικό του Κρόνου η θερμοκρασία φτάνει στους 11.700°C (πυρήνας). Ο Κρόνος ακτινοβολεί 2,5 φορές περισσότερη ενέργεια από αυτή που παίρνει από τον Ήλιο. Το φαινόμενο ίσως οφείλεται στις κινήσεις του υδρογόνου και του ηλίου στο εσωτερικό του [σταγονίδια ηλίου προκαλούν θερμότητα μέσω τριβής καθώς πέφτουν κάτω από το ελαφρύτερο υδρογόνο]. Όμως ο κύριος μηχανισμός παροχής ενέργειας είναι ο λεγόμενος μηχανισμός Kelvin-Helmholtz, δηλαδή μία αργή, βαρυτική συρρίκνωση του πλανήτη.

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ: Η περιστροφή των αερίων που σκεπάζουν τον πλανήτη δεν είναι ομοιόμορφη. Η περιστροφή των περιοχών στον ισημερινό διαρκεί 10 ώρες και 14 λεπτά και αυτή των υπόλοιπων περιοχών 25 λεπτά περισσότερο. Η ατμόσφαιρά του αποτελείται κυρίως από υδρογόνο [96,3%] και ήλιο [3,25%], καθώς και μικροποσότητες μεθανίου [0,4%], αιθανίου, ακετυλενίου, αμμωνίας [0,01%] και φωσφίνης. Τα υψηλότερα νέφη του Κρόνου αποτελούνται από κρυστάλλους αμμωνίας, ενώ τα κατώτερα από υδρόθειο του αμμωνίου ή νερό. Η ποσότητα στοιχείων βαρύτερων του ηλίου θεωρείται ότι ταιριάζει με αυτές του Ηλιακού συστήματος όταν αυτό βρισκόταν στην φάση δημιουργίας.

ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΑΕΡΙΩΝ: Η ατμόσφαιρα του Κρόνου παρουσιάζει ένα μοτίβο λωρίδων σαν του Δία, μόνο που εδώ οι λωρίδες είναι πιο αχνές και ευρύτερες στον ισημερινό. Προς τα κάτω, υπάρχει στρώμα 10 χλμ, θερμοκρασίας -23°C που αποτελείται από υδάτινο πάγο. Από πάνω υπάρχει στρώμα όξινου θειούχου αμμωνίου, πλάτους 50 χλμ και θερμοκρασίας -93°C. Οχτώ χιλιόμετρα πάνω από αυτό στρώμα υπάρχουν νέφη αμμωνίας και θερμοκρασία -150°C! Κοντά στη κορυφή της ατμόσφαιρας, πάνω από τα νέφη αμμωνίας, υπάρχει στρώμα πλάτους 200-270 χλμ. από υδρογόνο και ήλιο. Οι άνεμοι στο Κρόνο φτάνουν στα 1800km/h, σύμφωνα με μετρήσεις των Βόγιατζερ. Κάθε τριάντα χρόνια μία μεγάλη καταιγίδα [Μεγάλη Λευκή Κηλίδα], καλύπτει μέρος της επιφάνειάς του. Αυτό το φαινόμενο φαίνεται να συμπίπτει με το ηλιοστάσιο του βορείου ημισφαιρίου του Κρόνου. Μία άλλη τεράστια καταιγίδα παρατηρήθηκε το 2010, η οποία περικύκλωσε όλο το πλανήτη στο ύψος του 35 παραλλήλου!

ΠΟΛΟΙ: Στο βόρειο πόλο του Κρόνου παρατηρήθηκε από τα Βόγιατζερ ένα μόνιμο χαρακτηριστικό εξάγωνων σύννεφων. Αντίθετα, στο νότιο πόλο ανακαλύφθηκε το 2006 [Κασσίνι] μία καταιγίδα με μορφή τυφώνα, στην οποία διαγράφεται καθαρά το "μάτι του κυκλώνα". Μέχρι τότε, μάτι του κυκλώνα δεν είχε παρατηρηθεί σε κανέναν άλλο πλανήτη. Οι ακμές του εξαγώνου έχουν μήκος περίπου 13.800 χιλιόμετρα. Η δομή περιστρέφεται σε 10 ώρες, 39 λεπτά και 24 δευτερόλεπτα, που είναι ίση με αυτή της εκπομπής ραδιοκυμάτων του Κρόνου και υπολογίζεται ότι είναι η ταχύτητα περιστροφής του εσωτερικού του πλανήτη.

ΜΑΓΝΗΤΟΣΦΑΙΡΑ: Ο Κρόνος έχει ένα απλό, συμμετρικό μαγνητικό πεδίο μορφής μαγνητικού διπόλου. Η δύναμή του στον ισημερινό είναι ασθενέστερη από το γήινο πεδίο. Πιθανότατα, το πεδίο δημιουργείται από τα ρεύματα στο στρώμα μεταλλικού υδρογόνου, το οποίο ονομάζεται “δυναμό μεταλλικού υδρογόνου”. Πάντως, η μαγνητόσφαιρα μπορεί να εκτρέπει τα σωματίδια του ηλιακού ανέμου.

ΔΟΡΥΦΟΡΟΙ-ΔΑΚΤΥΛΙΟΙ: Έχει επιβεβαιωθεί η ύπαρξη 62 δορυφόρων, διαφόρων μεγεθών, σε τροχιά γύρω από τον Κρόνο [53 είναι επώνυμοι]. Ο μεγαλύτερος, ο Τιτάνας, είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος δορυφόρος στο Ηλιακό Σύστημα και ο μοναδικός με πυκνή ατμόσφαιρα [υδρογονάνθρακες και άζωτο]. Αποτελεί το 90% της μάζας που περιφέρεται γύρω από το Κρόνο. Το δεύτερο μεγαλύτερο “φεγγάρι” είναι η Ρέα, που ίσως διαθέτει δικό της σύστημα δακτυλίων. Ονόματα μερικών από τους υπόλοιπους δορυφόρους είναι: Εγκέλαδος, Τηθύς, Διώνη, Ρέα, Υπερίων, Ιαπετός, Φοίβη, Επιμηθέας, Ελένη, Καλυψώ, Άτλας, Προμηθέας, Πανδώρα, Πάνας, Μεθώνη, Παλλήνη, Πολυδεύκης, Kάρι, Σκολ, Γκρέιπ, Αιγαίων και ο νεοανακαλυφθείς S/2009 S 1. Οι εντυπωσιακοί δακτύλιοι γύρω από τον Κρόνο πρωτοπαρατηρήθηκαν από τον Γαλιλαίο, που νόμισε ότι επρόκειτο για τρία σώματα. Το φαινόμενο της "εξαφάνισης" των δακτυλίων εξήγησε το 1666 ο Ολλανδός αστρονόμος Χόυχενς, που εξήγησε ότι οι δακτύλιοι έμοιαζαν να εξαφανίζονται κάθε φορά που το επίπεδο πάνω στο οποίο βρίσκονται συνέπιπτε με το επίπεδο της παρατήρησής τους από τη Γη. Ο Χόυχενς επίσης υπέθεσε πως οι δακτύλιοι αποτελούνταν από μικρότερα σώματα σε περιστροφή γύρω από τον πλανήτη. Οι πιο εμφανείς είναι οι Α και Β που είναι οι φωτεινότεροι και ο δακτύλιος C. Τα γνωστότερα κενά μεταξύ των δακτυλίων, [χάσμα Κασσίνι και χάσμα Ένκε] ανακαλύφθηκαν από τον Τζ.Κασσίνι [1675] και τον Γιόχαν Ένκε [1837] αντίστοιχα. Ο δακτύλιος Ε του Κρόνου αποτελείται από πάγο νερού και οργανικές ενώσεις που εκτινάσσονται από τον δορυφόρο Εγκέλαδο ως πίδακες. Ο μεγαλύτερος δακτύλιος έχει διάμετρο 20 φορές αυτή του Κρόνου και βρίσκεται εκεί που κινείται ένας απομακρυσμένος δορυφόρος του Κρόνου, η Φοίβη. Οι δακτύλιοι πιστεύεται ότι δημιουργήθηκαν από δορυφόρους που περιστρέφονταν γύρω από τον πλανήτη και θρυμματίστηκαν από πρόσκρουση κομητών ή αστεροειδών. Κομμάτια πάγου περιστρέφονται εντός των δακτυλίων μαζί με θραύσματα μετάλλων, κόκκους σκόνης και κομμάτια βράχων. Οι δακτύλιοι είναι ασταθούς πυκνότητας και περιστροφής, κι αυτό σημαίνει ότι δημιουργήθηκαν «πρόσφατα» (μιλώντας με αστρονομικές κλίμακες) και κάποτε θα διαλυθούν. Παρατηρήσεις δείχνουν πως, καθώς περνούν δίπλα από τους δακτυλίους, οι δορυφόροι Πανδώρα και Προμηθέας, παρασέρνουν υλικό πάνω από το επίπεδο του δακτυλίου, έως και σε ύψος μερικών χιλιομέτρων!

ΙΣΤΟΡΙΑ-ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ: Τελευταία οι γνώσεις μας εμπλουτίστηκαν από διαστημικά οχήματα που στάλθηκαν, είτε με τροχιά είτε με προσέγγιση στον πλανήτη. Στον 21ο αιώνα, έχουν συνεχιστεί οι παρατηρήσεις από τη Γη και από το Κασσίνι που βρίσκεται σε τροχιά, εδώ και 9 έτη, γύρω από το Κρόνο. Πρώτη διαστημοσυσκευή που πλησίασε τον Κρόνο ήταν το Πάιονιρ 11 [1979], που μετέδωσε φωτογραφίες των δακτυλίων, παρατήρησε τη μαγνητόσφαιρά του και ανακάλυψε μερικούς μικρούς δορυφόρους. Τη διετία 1980-1, ο Βόγιατζερ1 παρατήρησε τον Τιτάνα, που συγκέντρωνε το ενδιαφέρον των επιστημόνων ως μοναδικός δορυφόρος με ατμόσφαιρα. Διαπιστώθηκε όμως ότι τίποτα δεν ήταν ορατό κάτω από την πυκνή του ατμόσφαιρα, και στη συνέχεια αλλάζοντας πορεία η διαστημοσυσκευή κατευθύνθηκε εκτός ηλιακού συστήματος. Ο Βόγιατζερ2 παρατήρησε άλλους δορυφόρους, καθώς και τον ίδιο τον πλανήτη, και συνέχισε για τον πλανήτη Ουρανό.

https://www.youtube.com/watch?v=AYakJ_l0ROc&list=PLBIjTiUGfNYCktyr6zCvMoQmt3aMiXehy&index=18

 konstantinosa.oikonomou@gmail.com

Ο Κρόνος είναι πλέον ο «βασιλιάς των φεγγαριών». Αμερικανοί αστρονόμοι ανακάλυψαν 20 άγνωστους έως τώρα μικρούς δορυφόρους του Κρόνου, ανεβάζοντας σε 82 τον αριθμό των γνωστών φεγγαριών του πλανήτη, ο οποίος ξεπέρασε και τον Δία, που έχει 79. Έτσι, ο Κρόνος κατέχει αυτός πλέον το ρεκόρ του πλανήτη με τους περισσότερους δορυφόρους στο ηλιακό σύστημα μας.

ΕΙΣΟΔΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ 21 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2024

 

ΗΤΑΝ 16 ΜΆΗΔΩΝ! Ποίηση