Η σαύρα [Lacerta] του ουρανού: Ο
αστερισμός Σαύρα [+ΒΙΝΤΕΟ]
του
Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου,
συγγραφέα
ΓΕΝΙΚΑ:
Η
Σαύρα [Λατ. Lacerta, συντ. Lac],είναι
ένας αστερισμός που καταγράφηκε πρώτη
φορά από τον Εβέλιο το 1690 [στο Firmamentum
Sobiescianum].
Η Σαύρα βρίσκεται ολόκληρη στο βόρειο
ημισφαίριο της ουράνιας σφαίρας, αλλά
είναι αμφιφανής στην Ελλάδα. Ο αστερισμός
είναι πλήρως ορατός σε γεωγραφικά πλάτη
από 90° Βόρεια έως 33° Νότια. Έχει έκταση
200,7 τετ. μοίρες [68ος σε έκταση αστερισμός].
Συνορεύει με τους αστερισμούς: Κηφέα,
Κύκνο, Πήγασο, Ανδρομέδα και Κασσιόπη.
Περνά από το ζενίθ του ουρανού στην
Ελλάδα τα φθινοπωρινά βράδια.
ΟΝΟΜΑΣΙΑ
– ΙΣΤΟΡΙΚΑ:
Ο
Εβέλιος επέλεξε τη σαύρα ως απεικόνιση
του νέου του αστερισμού, αλλά τη σχεδίασε
παράδοξα, με στριφτή ουρά, και έδωσε τον
εναλλακτικό τίτλο Stellio,
ένα είδος σαλαμάνδρας της Μεσογείου,
με αστερόμορφες κηλίδες στη ράχη. Στη
θέση της Σαύρας ο Γάλλος αστρονόμος
Augustin Royer σχημάτισε, νωρίτερα από τον
Εβέλιο, το 1679, τον αστερισμό Σκήπτρον
και Χειρ της Δικαιοσύνης, σε ανάμνηση
του βασιλιά του, Λουδοβίκου ΙΔ΄, ενώ ένα
αιώνα αργότερα, ο Γερμανός αστρονόμος
Γ. Μπόντε σχημάτισε τον αστερισμό
Frederici Honores προς τιμή του ηγεμόνα του
Φρειδερίκου του Μέγα! Αλλά η ονομασία
Σαύρα τελικά “επικράτησε”, ενώ αντιθέτως
οι μορφές των Royer και Bode έχουν λησμονηθεί.
Αξίζει να σημειώσουμε πως οι
αρχαίοι Κινέζοι συνδύαζαν τους αστέρες
της Σαύρας με αστέρες του ανατολικού
τμήματος του Κύκνου και σχημάτιζαν το
λεγόμενο Ουράνιο Όφι.
ΦΩΤΕΙΝΟΤΕΡΟΙΑΣΤΕΡΕΣ:
Ο αστερισμός συμπεριλαμβάνει 68 ορατούς
[φ.μ. ≤ 6,5] αστέρες. Ο
α
Σαύρας, που είναι και ο φωτεινότερος
του αστερισμού με φαινόμενο μέγεθος
3,77, είναι ένας διπλός αστέρας. Οι αστέρες
β, 11, και HR 8485, έχουν αντιστοίχως φαινόμενο
μέγεθος 4,43, 4,13 και 4,49. Αξίζει να σημειωθεί
ότι ο β είναι ένας κίτρινος γίγαντας σε
απόσταση 170 έτη φωτός από τη Γη.
ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΑ
ΣΤΟΝ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟ:
Κυρίαρχα εντός του αστερισμού είναι
δύο ανοικτά σμήνη:
Το NGC 7209, με φαινόμενη διάμετρο 25΄ και
φαιν. μέγεθος 7,7, και το NGC
7243,
με φαιν. μέγεθος 6,4 και φαιν. διάμετρο
21΄. Ακόμη, ορατά με τηλεσκόπιο στον
αστερισμό είναι τα πλανητικά νεφελώματα
IC 5217 [φ.μ. 12] και το Merrill 2-2 πουέχει
φαινόμενο μέγεθος 11,5.
Το Ένας ήρως με παντούφλες (γνωστό και ως Ένας ήρωας με παντούφλες) είναι ελληνική, κωμική, δραματική, σατιρική, κινηματογραφική ταινία του 1958, σε σκηνοθεσία και σενάριο Αλέκου Σακελλάριου και παραγωγής Ανζερβός. Πρωταγωνιστούν οι Βασίλης Λογοθετίδης, Ίλια Λιβυκού και Νίτσα Τσαγανέα.
Η ταινία αυτή υπήρξε το κύκνειο άσμα του μεγάλου Έλληνα κωμικού Βασίλη Λογοθετίδη, ο οποίος απεβίωσε 2 χρόνια αργότερα.
Πλοκή
Η ταινία αφηγείται τη ζωή του Λάμπρου Δεκαβάλα, ενός απόστρατου στρατηγού (Βασίλης Λογοθετίδης), που παρά τους αγώνες και τις θυσίες του για το έθνος ζει φτωχικά με την οικογένειά του. Το κυρίως μέρος της ταινίας εξιστορεί ότι μετά από τόσους αγώνες, τελικά το έθνος τον επαινεί, αφιερώνοντάς του ένα άγαλμα στην πλατεία που βρίσκεται έξω από το σπίτι του.
Η ταινία ξεκινάει με τον στρατηγό να παρακολουθεί μία παρτίδα σκάκι σε ένα καφενείο. Από τα πρώτα λεπτά της ταινίας, δείχνει πόσο αξιοσέβαστος είναι για τους πολίτες ο στρατηγός. Η σκληρή πραγματικότητα κάνει την εμφάνισή της ακριβώς στην επόμενη σκηνή, όταν η Ειρήνη, η γυναίκα του στρατηγού (Νίτσα Τσαγανέα), καλεί τον παλιατζή να ανέβει σπίτι της. Με κάθε τρόπο γίνεται γνωστό το ένδοξο παρελθόν του στρατηγού, τονίζοντας αυτή τη φορά τα παράσημά του. Η πραγματικότητα, όμως, επανέρχεται όταν η Ειρήνη δίνει στον παλιατζή τη στολή του, το ξίφος του και άλλα στρατιωτικά αντικείμενα, μέχρι που ο στρατηγός φτάνει στο σπίτι και το αποτρέπει. Μετά από μία συζήτηση διαρκείας με τη γυναίκα του, η ταινία αφηγείται την περηφάνια του στρατηγού καθώς και τα στρατιωτικά κατορθώματά του, σε αντίθεση με τη γυναίκα του, που σκέφτεται πιο πρακτικά, χωρίς να δείχνει τον ίδιο ενθουσιασμό με τον στρατηγό, του οποίου η σύνταξη είναι ελάχιστη. Κατόπιν η ιστορία οδηγείται και στην Πόπη, την κόρη του στρατηγού (Ίλυα Λιβυκού), της οποίας ο αρραβωνιαστικός, ο Κώστας (Βύρων Πάλλης), θέλει να ξενιτευτεί για να μπορέσει να τα βγάλει πέρα. Και τα προλογικά τελειώνουν, αφότου ο στρατηγός μάθει από τον ξάδελφό του, Απόστολο (Λαυρέντης Διανέλλος) έναν εύπορο άνθρωπο, ότι θα τους επισκεφτεί.
Ο Απόστολος αποκαλύπτει στον στρατηγό πως το έθνος θα τον τιμήσει, μετονομάζοντας την πλατεία έξω από το σπίτι του ως πλατεία Στρατηγού Λάμπρου Δεκαβάλα, τοποθετώντας και ένα άγαλμα στο κέντρο της, του στρατηγού. Η περηφάνια και η ηθική ικανοποίηση του στρατηγού είναι απεριόριστη. Στην πραγματικότητα, όμως, ο ξάδελφος έχει άλλους σκοπούς: Θέλει να εγκριθεί χρηματοδότηση για την κατασκευή αγάλματος του Δεκαβάλα, ώστε να μπορέσει, σε συνεργασία με τον Άγγελο Σταμούλη (Γιώργος Γαβριηλίδης), τον ιδιαίτερο του υπουργού (Περικλής Χριστοφορίδης), να καταχραστεί χρήματα από τη χρηματοδότηση. Στη συνέχεια φτάνει η ώρα της παρουσίασης του αγάλματος με την παρουσία του υπουργού. Στην ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου, ο στρατηγός συγκινείται. Την ίδια στιγμή, όμως, η κόρη του στρατηγού μαθαίνει ότι ο αρραβωνιαστικός της είναι άπιστος και προικοθήρας. Μετά την παρουσίαση γίνεται τραπέζι στην οικία του στρατηγού, στο οποίο τελικά καταλήγουν μόνο ο στρατηγός και ο Σωτήρης Λυμπεριάδης (Βαγγέλης Πρωτοπαππάς), ο γλύπτης του αγάλματος.
Συζητώντας με τον γλύπτη, ο στρατηγός μαθαίνει το ποιόν του Απόστολου, ο οποίος έδωσε 5 χιλιάδες δραχμές στον γλύπτη ενώ τον έβαλε να υπογράψει για 20 χιλιάδες. Η δραματικότητα εντείνεται όταν η κόρη του παθαίνει σοκ μετά από την τελευταία συνάντηση με τον αρραβωνιαστικό της. Ο στρατηγός βάζει τα πράγματα στη θέση τους: λέει στον ξάδελφο του ότι δε θέλει καμία βοήθεια με ό,τι έχει συμβεί στην κόρη του και κατόπιν τον διώχνει κακήν κακώς. Το ίδιο πράττει με τον Κώστα, που έχει έρθει για να απολογηθεί. Στη συνέχεια διώχνει τις δύο γυναίκες που ήρθαν να πάρουν το σπαθί του το οποίο είχε κανονίσει ο ίδιος να δώσει σε μουσείο, αλλά αλλάζει γνώμη όταν μαθαίνει γιατί τον "τίμησε" το έθνος. Η ταινία τελειώνει με τον στρατηγό να μιλάει στο άγαλμά του και ζητώντας του έναν προβολέα, αφού στο σπίτι τους έχουν κόψει το ρεύμα.
Σκηνοθεσία
Αλέκος Σακελλάριος
Παραγωγή
Ανζερβός
Σενάριο
Αλέκος Σακελλάριος
Ιστορία
Αλέκου Σακελλάριου
Χρήστου Γιαννακόπουλου
Βασισμένο σε: Ένας ήρως με παντούφλες (θεατρικό)
Πρωταγωνιστές
Βασίλης Λογοθετίδης
Ίλια Λιβυκού
Νίτσα Τσαγανέα
Λαυρέντης Διανέλλος
Βαγγέλης Πρωτοπαππάς
Μουσική Μάνος Χατζιδάκις
Φωτογραφία Γρηγόρης Δανάλης
Μοντάζ Γεράσιμος Παπαδάτος
Σκηνογραφία Μαριλένα Αραβαντινού
Εταιρεία παραγωγής Ανζερβός Πρώτη προβολή 1958 πηγη wikipedιa
Εκείνο
τον καιρό, ένα Σάββατο δίδασκε ο Ιησούς
σε μια συναγωγή. Εκεί βρισκόταν και μια
γυναίκα, δεκαοχτώ χρόνια άρρωστη από
δαιμονικό πνεύμα. Ήταν κυρτωμένη και
δεν μπορούσε καθόλου να ισιώσει το σώμα
της. Όταν την είδε ο Ιησούς, τη φώναξε
και της είπε: «Γυναίκα, απαλλάσσεσαι
από την αρρώστια σου». Έβαλε πάνω της
τα χέρια του κι αμέσως εκείνη ορθώθηκε
και δόξαζε το Θεό. Ο αρχισυνάγωγος όμως,
αγανακτισμένος που ο Ιησούς έκανε τη
θεραπεία το Σάββατο, γύρισε στο πλήθος
και είπε: «Υπάρχουν έξι μέρες που
επιτρέπεται να εργάζεται κανείς· μέσα
σ’ αυτές, λοιπόν, να έρχεστε και να
θεραπεύεστε, και όχι το Σάββατο». Ο
Κύριος του απάντησε: «Υποκριτή! Ο καθένας
σας δε λύνει το βόδι του ή το γαϊδούρι
του από το παχνί το Σάββατο και πάει να
το ποτίσει; Κι αυτή, που είναι απόγονος
του Αβραάμ, και ο σατανάς την είχε δεμένη
δεκαοχτώ χρόνια, δεν έπρεπε να λυθεί
απ’ αυτά τα δεσμά το Σάββατο;» Με τα
λόγια του αυτά ντροπιάζονταν όλοι οι
αντίπαλοί του κι ο κόσμος χαιρόταν για
όλα τα θαυμαστά που έκανε ο Ιησούς.
ΤΟ ΘΑΥΜΑ:
Κάποιο Σάββατο, ο Κύριος δίδασκε σε μία
Συναγωγή. Ανάμεσα στο πλήθος, μία γυναίκα
σκυμμένη διαρκώς με κυρτωμένο τόσο το
σώμα της, που δεν μπορούσε να σηκώσει
όρθιο το κεφάλι της. Βασανιζόταν η
δύστυχη δεκαοκτώ ολόκληρα χρόνια. Όταν
την είδε ο Κύριος, της φώναξε: “Γυναίκα,
είσαι ελεύθερη από την αρρώστια σου”.
Άπλωσε πάνω της τα χέρια Του και την
ίδια στιγμή έγινε καλά, σηκώθηκε ολόρθη
και δόξαζε τον Θεό για τη θεραπεία της.
Ο Κύριος σπλαχνίσθηκε και θεράπευσε τη
γυναίκα αυτή χωρίς η ίδια να ζητήσει τη
θεραπεία της, γιατί αυτή ήταν ευσεβής.
Έχοντας μία τόσο βασανιστική, παραμορφωτική
ασθένεια, που καθιστούσε επίπονη ακόμη
και τη μετακίνησή της, εντούτοις δεν
απουσίαζε από τη Συναγωγή την ημέρα του
Σαββάτου. Επιπλέον, παρά τη μακροχρόνια
ασθένεια, δεν σκληρύνθηκε η καρδιά της,
δεν έγινε άπιστη. Αντίθετα μένοντας
σταθερή στην πίστη της, προσερχόταν στη
Συναγωγή ποθώντας να ακούσει λόγο Θεού.
Ο Χριστός δεν της ζήτησε πίστη για να
κάνει το θαύμα, διότι διέκρινε την
προαίρεσή της. Μάλιστα την ονόμασε «κόρη
του Αβραάμ», για να αποκαλύψει την
ευσέβειά της. Φαίνεται λοιπόν ότι η
γυναίκα αυτή, με την ασθένειά της, είχε
αποκτήσει βαθύτερη ευσέβεια και πίστη.
Ήλθε στη Συναγωγή για να ωφεληθεί
πνευματικά. Και ο Κύριος μαζί με την
ωφέλεια της ψυχής της της χάρισε και τη
θεραπεία του σώματος. Η γυναίκα αυτή
μας διδάσκει να συμμετέχουμε στην
κυριακάτικη Θεία Λατρεία. Και μάλιστα
εμάς που πηγαίνουμε στους ιερούς Ναούς,
όπου τελείται η φοβερή και αναίμακτη
θυσία του Κυρίου μας, όπου άγγελοι, άγιοι
και ο ίδιος ο Θεός είναι ανάμεσά μας. Ας
σκεφτούμε μάλιστα πως μία συγκύπτουσα
με τόσο κόπο δεν παρέλειπε το ιερό της
καθήκον.
ΦΘΟΝΟΣ:
Μόλις η γυναίκα θεραπεύτηκε, τα έκπληκτα
μάτια όλων στράφηκαν στον Κύριο. Ένας
όμως δεν άντεχε την κατάσταση αυτή. Ο
Αρχισυνάγωγος! Χωρίς να κρύψει τη
ζηλοφθονία του, γεμάτος αγανάκτηση
διαμαρτύρεται: “Έξι μέρες μπορούμε να
εργαζόμαστε', φώναξε. “Αυτές τις ημέρες
να έρχεστε να θεραπεύεστε, κι όχι το
Σάββατο(!)”. Ο Κύριος βλέποντας την
υποκρισία και το φθόνο του Αρχισυναγώγου,
τον ξεσκέπασε μπροστά σε όλους: “Υποκριτή”,
του λέει, “ο καθένας σας την ημέρα του
Σαββάτου δεν λύνει το βόδι του ή το
γαϊδουράκι του από τη φάτνη και δεν το
πηγαίνει να το ποτίσει;” Και το κάνει
αυτό χωρίς να θεωρείται παραβάτης της
αργίας του Σαββάτου. “Αυτή όμως η
γυναίκα, που την έδεσε ο σατανάς με
τέτοια αρρώστια, ώστε να μην μπορεί να
σηκωθεί όρθια τόσα χρόνια, δεν έπρεπε
να θεραπευτεί την ημέρα του Σαββάτου;”
Ο εμπαθής υπεύθυνος της
συναγωγής παραλογίστηκε. Μη τολμώντας
να ελέγξει κατευθείαν τον Κύριο, τα
έβαλε υποκριτικά με το λαό. Τους κατηγόρησε
ότι παρέβαιναν το Σάββατο, ενώ καμία
σχέση δεν είχε ο λαός με τη θεραπεία που
έγινε. Αλλά ούτε η γυναίκα που θεραπεύτηκε
παρακάλεσε τον Κύριο να τη θεραπεύσει!
Ο Αρχισυνάγωγος σκοτισμένος από φθόνο
εναντίον του Ιησού, όχι μόνον έκλεισε
τα αυτιά του να μην ακούει την σοφία του
Ιησού, όχι μόνον σφράγισε τα μάτια του
να μη βλέπει την θεία ενέργεια των
θαυμάτων Του, αλλά και Τον κατεδίκασε
με θρασύτητα ενώπιον του λαού ως παραβάτην
του νόμου! Πόσοι τέτοιοι όμως ευρίσκονται
ακόμη και στην Εκκλησία, που κλείνουν
τα μάτια τους στο Φως της πίστεώς μας
για να μη βλέπουν το θαύμα, και σφραγίζουν
τα αυτιά τους για να μην ακούουν τις
ουράνιες διδασκαλίες της! Ο φθόνος
παραλογίζει και εξευτελίζει τον άνθρωπο.
Είναι ασθένεια που μας κάνει ανεξέλεγκτους.
Κάποτε οδηγεί και στο έγκλημα. Πάντοτε
όμως αναστατώνει τις ανθρώπινες σχέσεις.
Διαλύει οικογένειες, φιλίες, καταστρέφει
ψυχές. Συνεπώς εάν βλέπουμε στην ψυχή
μας ίχνος, έστω, ζήλειας, μην το αφήνουμε
να εξελιχθεί. Αλλά να προστρέχουμε στο
έλεος του Θεού, και να ζητούμε, με την
εξομολόγηση τη Χάρη του Θεού για να το
καταπολεμήσουμε πριν γιγαντωθεί.
ΥΠΟΚΡΙΣΙΑ:
Tο
πάθος της υποκρισίας στηλιτεύει ακόμη
ο Κύριος. Ο Ιησούς παρουσιάσει τη θεϊκή
Του δύναμη θεραπεύοντας μια γυναίκα.
Το γεγονός όμως πού τάραξε τη μικρή
τοπική κοινωνία και τους πνευματικούς
της ταγούς, ήταν πως επιτέλεσε το θαύμα
την ήμερα του Σαββάτου, ιερή ήμερα για
τον Ιουδαϊσμό! Ο Κύριος επισημαίνει την
υποκρισία, συγκεκαλυμμένη με το πρόσχημα
της ευσέβειας, και ελέγχει αυστηρά. Ο
Αγιος Μάξιμος Ομολογητής σημειώνει ότι
«υποκρισία
είναι η προσποίηση της φιλίας που ενεργεί
με προσωπείο συμπάθειας. Ή φθόνος που
μιμείται τα χαρακτηριστικά της αγάπης
ή βίος πού δείχνει να στολίζεται από
ψεύτικη αρετή».
Συχνά,
όμως, εμείς οι ίδιοι δείχνουμε υποκρισία
στην καθημερινή μας ζωή: Όταν διδάσκουμε
λόγο Θεού, όταν ζητούμε από τους γύρω
μας να ζουν κατά το θείο θέλημα ενώ εμείς
οι ίδιοι υιοθετούμε εντελώς διαφορετικό
τρόπο ζωής, που δε συμβαδίζει με τους
λόγους μας. Υποκρισία επιδεικνύουμε
όταν επιδιδόμαστε σε αγαθοεργείες προς
εξασφάλιση ανθρωπίνων επαίνων και
κολακείας και όχι ως έκφραση γνησίων
εσωτερικών μας αισθημάτων. Υποκρισία
έχουμε, όταν ερμηνεύουμε το θέλημα του
Θεού επιφανειακά, κρατώντας τον τύπο
και τηρώντας το γράμμα του νόμου και
όχι βιώνοντας την ουσία. Στην
υποκρισία μας ωθεί ο εγωισμός,
απομακρύνοντάς μας από τη γνήσια
χριστιανική ζωή. Διαστρέφει την ουσία
της πνευματικής ζωής, γι' αυτό και ό
Κύριος την πολέμησε τόσο πολύ. Η
υποκρισία συνιστά σοβαρότατο κίνδυνο.
Ακυρώνει ό,τι καλό με κόπο κατορθώνουμε.
Σκανδαλίζει τους συνανθρώπους μας. Γι'
αυτό πρέπει να είμαστε ειλικρινείς σ'
όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας,
εξασφαλίζοντας την αγάπη του Θεού.
ΤΥΠΟΛΑΤΡΕΙΑ:
Γέννημα της υποκρισίας είναι η θρησκευτική
τυπολατρεία. Ο Κύριος στηλιτεύει την
τυπολατρία κάθε εποχής. Οι φαρισαίοι
είχαν μετατρέψει τις εντολές του Νόμου
σε στείρο σύστημα υποχρεώσεων και
περιορισμών, και γι αυτό αντιδρούσαν
με αγανάκτηση όταν ο Χριστός θεράπευε
τα Σάββατα, σε σημείο να λένε ότι εφόσον
δεν τηρεί το Σάββατο, δεν προέρχεται
από τον Θεό!
Η τυπολατρεία τούς έκανε να θεωρούν
τους εαυτούς τους αυτάρκεις έναντι του
Θεού. Αγανακτούν οι φαρισαίοι που ο
Χριστός θαυματουργεί Σάββατο, αγανακτούν
που συνομιλεί με αμαρτωλούς, αγανακτούν
όταν βλέπουν τους μαθητές Του να τρώνε
χωρίς να έχουν πλύνει τα χέρια τους(!),
ή να μην τηρούν επακριβώς τις νηστείες.
Ο Χριστός μάς δείχνει ότι πάνω από τους
τύπους βρίσκεται η ουσία και η αλήθεια.
Γι αυτό είπε χαρακτηριστικἀ ότι δεν
είναι φτιαγμένος ο άνθρωπος για το
Σάββατο, αλλά το Σάββατο για τον άνθρωπο.
Το μήνυμα όμως του Ευαγγελίου, το κήρυγμα
του Χριστού και ο τρόπος της ενανθρώπησής
Του και του Πάθους Του δίνουν προτεραιότητα
στην ελευθερία του ανθρώπου και στοχεύουν
στην πνευματική του αποδέσμευση από τα
δεσμά της αμαρτίας αλλά και τις στείρες
υποχρεώσεις που καταπιέζουν. Η
τυπική-μηχανιστική τήρηση θείων εντολών
δεν μας προσφέρει τίποτα, αν δεν
“πρωταγωνιστεί” η αγάπη προς τον
πλησίον, η ευσπλαχνία και η διάθεση της
προσφοράς. Το μήνυμα του Ευαγγελίου
αφορά όλους μας, μιας που συχνά, ίσως
ασυναίσθητα, προτάσσουμε τις εντολές
του Θεού και βάζουμε σε δεύτερη μοίρα
την αγάπη προς τον πλησίον. Άλλοτε πάλι,
είτε θεωρούμε τους εαυτούς μας εντάξει
έναντι του Θεού, και συνεπώς ο Θεός μάς
οφείλει(!), είτε αγανακτούμε όταν κάποιοι
δεν τηρούν όλα όσα εμείς τηρούμε, και
προσπαθούμε να τους πειθαναγκάσουμε
να ακολουθήσουν το δικό μας μοτίβο
πίστης ή άσκησης.
ΤΑ
ΔΕΣΜΑ:
Η συγκύπτουσα του σημερινού Ευαγγελίου
ήταν δεμένη 18 χρόνια σ’ αυτή την
κατάσταση. Αλλά και σήμερα υπάρχουν
εκατομμύρια άνθρωποι, δεμένοι-καθηλωμένοι
στο κρεββάτι του πόνου και της ασθένειας.
Πονούν, υποφέρουν, μα δεν μπορούν να
λύσουν τέτοια δεσμά. Όλοι αυτοί, που
πληγωμένοι πονούν και γογγύζουν, ας
πάρουν θάρρος απ’ το θαύμα της σημερινής
θεραπείας. Συχνά, τα δεσμά της αγιάτρευτης,
κατά τους γιατρούς, αρρώστιας, τα λύνει
ο Χριστός. Όμως υπάρχουν κι άλλα δεσμά,
ευλογημένα και καταραμένα. Δεσμά του
Θεού και δεσμά του σατανά. Όλοι μας ως
Χριστιανοί είμαστε δεμένοι. Δεθήκαμε
όταν βαφτιστήκαμε και δώσαμε υπόσχεση,
πως θα 'μαστε δούλοι Ιησού Χριστού,
“αιχμάλωτοι” τού Θεού, δεμένοι με την
αγάπη Του. «Συνετάχθημεν τω Χριστώ».
Ευλογημένα τέτοια δεσμά. Ευλογημένα,
όμως, και τα δεσμά του γάμου. Είμαστε
σύζυγοι, δηλαδή βρίσκομαστε υπό τον
ίδιο ζυγό. Έτσι ο δεσμός του γάμου είναι
ιερός και αδιάλυτος. Αν σκεφτόμασταν
ότι με το γάμο δεθήκαμε, θα υποφέραμε
το ζυγό, θα σηκώναμε το σταυρό της
οικογενειακής ζωής άχρι θανάτου. Δεσμός
ο γάμος, όχι ασύδοτη ζωή. Ευλογημένα
ακόμη είναι τα δεσμά του καθήκοντος. Ο
καθένας είναι δεμένος πάνω σ’ ένα
καθήκον και πρέπει να το εκτελεί και
όχι να εγκατάλειψει το χρέος, που έχει
απέναντι σε Θεό και ανθρώπους. Υπάρχουν
κι άλλα ευλογημένα δεσμά. Μας τα δείχνει
ο απόστολος Παύλος. Φυλακίστηκε για την
αγάπη του Χριστού. Δεμένο το κορμί του,
όχι η ψυχή του.
Μέσα απ’ τη φυλακή γράφει:
«Κακοπαθώ
μέχρι δεσμών ως κακούργος»
(Β’ Τιμ. β΄ 9). Και στα πνευματικά του
παιδιά υπενθυμίζει τα δεσμά του:
«Μνημονεύετε
μου των δεσμών»
(Κολ. δ΄ 18). Εκατομμύρια χριστιανούς τους
έδεσαν και τους οδήγησαν στο μαρτύριο
και στο θάνατο. Όλα αυτά είναι τα
ευλογημένα δεσμά, τα δεσμά του Θεού.
Αλλά υπάρχουν και τα καταραμένα δεσμά.
«Ην έδησεν ο σατανάς», έλεγε ο Κύριος
για την συγκύπτουσα. Δένει ο Χριστός με
την αγάπη του, μα δένει κι ο σατανάς με
τα πάθη του. Τον αρχισυνάγωγο είχε δέσει
ο σατανάς. Λύθηκε η συγκύπτουσα, μα ο
αρχισυνάγωγος έμεινε δεμένος με δεσμά
του φθόνου. Κι εμείς δεμένοι είμαστε με
τα πάθη μας. Ο ένας είναι δεμένος με τον
παράνομο δεσμό. Πρόδωσε τον ευλογημένο
δεσμό του γάμου του κι έμπλεξε στα δίχτυα
της παρανομίας. Άλλος δεμένος με τη
φιλοχρηματία, δεν ξεκολλάει απ’ τα
“τάλλαρα”. Άλλος με το πάθος της
χαρτοπαιξίας, ξενυχτά στην τσόχα
παίζοντας περιουσίες ολόκληρες. Άλλος
δεμένος με τη μόδα. Ό,τι προστάζει η
μόδα, όχι ό,τι λέει ο Θεός. Όταν λέει το
Ευαγγέλιο, πως πρέπει να είναι σεμνά τα
ρούχα των γυναικών, δυστροπούμε λέγοντας:
“Δεν μας αφήνει να κάνουμε ό,τι θέλουμε”…
Όταν όμως διατάζει η μόδα, τότε δεν λένε
τίποτα γυναίκες και άνδρες. Άλλος είναι
δεμένος με παράξενες ιδέες, με υλιστικές
αντιλήψεις, με πλανεμένες κοσμοθεωρίες,
με ανόητες προλήψεις, με σατανικές
δεισιδαιμονίες. Όλοι είμαστε δεμένοι.
Μοιάζουμε με τον αετό εκείνο, που του
έδεσαν τα πόδια σ’ ένα βράχο. Τινάζει
τα φτερά, κάνει να πετάξει, αγναντεύει
τους γαλανούς ουρανούς, αλλά μάταια. Κι
εμείς, είμαστε αετοί, πλασμένοι να
διασχίζουμε τους αιθέρες της ανώτερης
πνευματικής ζωής. “Όμως,
πόσα χρόνια είσαι δεμένος με ένα πάθος;
Πόσα χρόνια είσαι δεμένος με τις αμαρτίες
σου; Η γυναίκα του σημερινού Ευαγγελίου
ήταν 18 ολόκληρα χρόνια. Εσύ πόσα χρόνια
είσαι δεμένος; Όσα χρόνια κι αν είσαι
δεμένος και βασανίζεσαι, μην απελπίζεσαι.
Υπάρχει ο Λυτρωτής. Είναι εκείνος, που
ήρθε στον κόσμο «ίνα λύση τα έργα του
διαβόλου» (Α’ Ίωάν. 3,8). Αυτός με το
πανάγιο Αίμα του λύνει τα αμαρτήματα
μας. Αυτός για τη λύση των αμαρτημάτων
μας έδωσε το μυστήριο τής ‘Εξομολογήσεως.
Τόπε ο ίδιος: «Όσα εάν λύσητε επί της
γης, έσται λελυμένα εν τω ουρανώ» (Ματθ.
18, 18). Όσα κι αν είναι τα αμαρτήματα σου,
λύνονται με την Εξομολόγηση.”,
συμβουλεύει ο μακαριστός Επίσκοπος
Αυγουστίνος Καντιώτης. Αρκετά παραμένουμε
κι εμείς στα δεσμά. Καιρός να σπάσουν
τα δεσμά, να συντριβούν οι αλυσίδες που
μας τυλίξαν. Ας σηκώσουμε το ξίφος που
συντριβει τα δεσμά, σαν το Μ. Αλέξανδρο
στο Γόρδιο. Ξίφος η εξομολόγηση. Και
τότε, “κάποια
σταγόνα από το Αίμα του Εσταυρωμένου
θα πέσει πάνω στο δεμένο κόμπο των
αμαρτημάτων σου, και θα λυθεί αμέσως,
θα διαλυθεί, θα εξαφανισθεί. Θ’ ακούσεις
και συ: Απολέλυσαι της ασθενείας σου”.
(Μητρ. Αυγουστίνος Καντιώτης).
[Ο ορφανός νέος που ακολούθησε την ιεροσύνη και μαρτύρησε! Λυτρωτής των φυλακισμένων]
και η Αγία μητέρα του Ανθία
Μεθαύριο Κυριακή 15.12. η Ορθοδοξία τιμά και εορτάζει τη μνήμη του Αγίου Ελευθερίου και της μητέρας του Αγίας Ανθίας
Ο Άγιος
Ελευθέριος καταγόταν από τη Ρώμη και
γεννήθηκε στις αρχές του δευτέρου αιώνα.
Μικρός έμεινε ορφανός από πατέρα και
μεγάλωσε με τη μητέρα του Ανθία. Η Ανθία,
κατά την παράδοση, διδάχθηκε το
Χριστιανισμό από τον ίδιο τον Απόστολο
Παύλο. Όταν ο Ελευθέριος ήταν ακόμη
παιδί, η μητέρα του τον εμπιστεύτηκε
στον επίσκοπο της Ρώμης, Ανίκητο, για
να μάθει τα ιερά γράμματα. Έφηβος ακόμη,
χειροτονήθηκε αναγνώστης και εν συνεχεία
διάκονος. Πριν συμπληρώσει καλά-καλά
το εικοστό έτος της ηλικίας του, λόγω
της αγίας του βιοτής, χειροτονήθηκε
ιερέας. (Τότε δεν είχαν δημιουργηθεί
ακόμη οι ηλικιακοί κανόνες χειροτονίας.)
Δυο ή τρία χρόνια αργότερα χειροτονήθηκε
επίσκοπος στην επαρχία του Ιλλυρικού.
ΜΑΡΤΥΡΙΟ:
Το έργο του ήταν σημαντικό γιατί
έφερε στο δρόμο του Χριστού, με τη
διδασκαλία του, πολλούς ειδωλολάτρες.
Αυτό έφερε την εχθρότητα των δωδεκαθεϊστών,
οι οποίοι και κατήγγειλαν τον Ελευθέριο
στον αυτοκράτορα Αδριανό. Ο αυτοκράτορας,
μετά την ομολογία του Ελευθερίου, διέταξε
να τον βάλουν σε ένα πυρωμένο χάλκινο
κρεβάτι, κάτω από το οποίο διέταξε να
ανάψουν φωτιά. Έπειτα τον έβαλαν σε ένα
τεράστιο πυρωμένο τηγάνι γεμάτο με λάδι
και λίπος. Όμως ο Άγιος διαφυλάχτηκε
θαυματουργικά και στις δύο περιπτώσεις
από τη Θεία Πρόνοια. Ο παριστάμενος
έπαρχος Ιλλυρικού, Κορέμμων, βλέποντας
τη θαυματουργή διάσωση του Ελευθερίου,
ομολόγησε το Χριστό ως τον μόνο πραγματικό
Θεό. Τότε ο Αδριανός διέταξε να οδηγήσουν
και τους δύο μέσα σε αναμμένο φούρνο που
είχε σούβλες και από τα δύο μέρη. Επειδή
όμως, μετά από ώρα, οι μάρτυρες δεν έπαθαν
τίποτε διατάχθηκε ο αποκεφαλισμός του
Κορέμμονα, ενώ ο Ελευθέριος ρίχτηκε
προσωρινά στη φυλακή. Την επομένη δέθηκε
σε κάρο και τραβιόταν από άγρια άλογα.
Όμως λύθηκε θαυματουργικά και κατέφυγε
σε ψηλό βουνό της περιοχής. Όταν ο
Αδριανός έστειλε στο κατόπι του
στρατιώτες, εκείνοι, συναντώντας τον
Άγιο, κατηχήθηκαν στην πίστη των
Χριστιανών και εν συνεχεία βαπτίσθηκαν.
Εν τέλει συνελήφθη από άλλους στρατιώτες
οι οποίοι με διαταγή του αυτοκράτορα
τον φόνευσαν. Όταν η μητέρα του Αγίου,
Ανθία, έμαθε για το τέλος του μοναχογιού
της, ήρθε κοντά στο άψυχο σώμα του και
το αγκάλιασε τρυφερά. Τότε ένας στρατιώτης
την σκότωσε με το ξίφος του. Έτσι κι
αυτή, μαζί με το γιο της, πήρε το στέφανο
της αθλήσεως. Την 15η Δεκεμβρίου εορτάζεται
η μνήμη και των δύο, μητρός και υιού.
Σήμερα Πολλές γυναίκες επικαλούνται τη βοήθειά του και ακουμπούν το εικονισματάκι του Αγίου πάνω τους. “Αϊ-Λευτέρη, λευτέρωσέ με” απευθύνονται στον `Αγιο προστάτη και ποτέ τη μέρα της γιορτής του, δεν πιάνουν βελόνα στα χέρια τους. Ο Άγιος Ελευθέριος είναι πολύ θαυματουργός. Ελευθερώνει τους φυλακισμένους, αλλά και τις έγκυες. Θεωρείται ο προστάτης του τοκετού και θεωρείται μέχρι σήμερα ο προστάτης και ο ευεργέτης για τις επίτοκες γυναίκες, τις εγκύους, οι οποίες πάντοτε τον επικαλούνταν, προκειμένου να φτάσουν να «ελευθερωθούν» με τον καλύτερο τρόπο.
Η αντίληψη αυτή αναφέρεται και σ’ ένα προσόμοιο στιχηρό της εορτής. «Τῶν ἐπιτόκων γυναίων Πάτερ κηδόμενος, ἐλευθερίαν δίδως, τῷ Ναῷ σου φοιτώσαις….», δηλαδή, Φροντίζεις Πάτερ τις έγκυες γυναίκες που καταφεύγουν στο ναό σου δίνοντας του ελευθερία….
Μεγαλυνάριο:
“Της ελευθερίας της εν Χριστώ τοις
δεδουλωμένοις χρηματίσας μυσταγωγός,
κληρονόμος ώφθης Σιών της ελευθέρας,
Ελευθέριε, ως ασώματος.”
1.
Από τους Συναξαριστές
Νικοδήμου του Αγιορείτου και Συμεών
του Μεταφραστού.
Ο
πλανήτης Ουρανός
Του
Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου –
συγγραφέα
Ο
Ουρανός είναι ο έβδομος σε απόσταση από
τον Ήλιο, ο τρίτος μεγαλύτερος και ο
τέταρτος σε μάζα πλανήτης του Ηλιακού
Συστήματος. Το όνομα προέρχεται από τον
ομώνυμο μυθικό πατέρα του Κρόνου. Δεν
είναι εύκολα ορατός, λόγω της μεγάλης
του απόστασης, με γυμνό μάτι, και σε
συνδυασμό με την αργή κίνησή του δεν
αναγνωρίστηκε στους αρχαίους χρόνους
ως πλανήτης. Ο Ουίλιαμ Χέρσελ ανακοίνωσε
την ανακάλυψή του [13/4/1781], επεκτείνοντας
για πρώτη φορά στην ιστορία τα όρια του
ηλιακού συστήματος. Ο πλανήτης, ένας
από τους τέσσερις γίγαντες αερίων, στη
δομή μοιάζει περισσότερο με τον Ποσειδώνα.
Το 1977 ανακαλύφθηκε ότι ο Ουρανός έχει
ένα σύστημα από δακτυλιους, ενώ ο
Βόγιατζερ2, ανακάλυψε 10 ακόμη δορυφόρους
του, ανεβάζοντας τον αριθμό τους στους
15. Όλοι οι δακτύλιοι και δορυφόροι
βρίσκονται στο επίπεδο του Ισημερινού
του πλανήτη. Το χαρακτηριστικό που
ξεχωρίζει τον Ουρανό είναι ότι ο άξονας
περιστροφής γύρω από τον εαυτό του
βρίσκεται σχεδόν πάνω στην εκλειπτική,
το επίπεδο πάνω το οποίο βρίσκεται η
τροχιά του γύρω από τον Ήλιο. Καθώς ο
Ουρανός περιστρέφεται γύρω από τον ήλιο
και τον εαυτό του, μοιάζει σαν να "κυλά"
πάνω στην τροχιά του. Έτσι, κάθε πόλος
έχει πολύ μεγάλη περίοδο νύκτας και
πολύ μεγάλη περίοδο ημέρας, 21 γήινα έτη!
Το χαρακτηριστικό αυτό του Ουρανού έχει
επιπτώσεις και στη μαγνητόσφαιρά του.
Αυτή η απόκλιση από τα όσα ισχύουν για
τους υπόλοιπους πλανήτες δεν έχει
εξηγηθεί μέχρι σήμερα. Είναι πιθανό να
είναι το αποτέλεσμα κάποιας πρόσκρουσης
στο μακρινό παρελθόν του πλανήτη. Ο
Ουρανός απέχει κατά μέσο όρο 2.870
εκατομμύρια χιλιόμετρα από τον Ήλιο
[18-20 AU].
Η περίοδος περιφοράς του είναι 84,01 γήινα
έτη! Η περίοδος περιστροφής γύρω από
τον άξονά του είναι 17,9 ώρες [ημέρα]. Η
ελάχιστη απόστασή του από τη γη είναι
2,57 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα.
ΜΕΓΕΘΟΣ-ΔΟΜΗ:
Ο Ουρανός έχει μάζα 14,5 και όγκο 63 φορές
μεγαλύτερη της Γης, αντίστοιχα. Η
διάμετρός του είναι 54.188 km [4,5 φορές της
Γης].
Μία πυκνότητα 1,27 g/cm³ κάνει τον Ουρανό
το
δεύτερο λιγότερο πυκνό πλανήτη, μετά
τον Κρόνο. Αυτό είναι ένδειξη ότι
αποτελείται από διάφορους πάγους, όπως
νερού, αμμωνίας και μεθανίου.Πάντως,
το υδρογόνο και
το ήλιο αποτελούν ένα μικρό μέρος του.
Το υπόλοιπο μέρος της μάζας που δεν
είναι παγωμένο αποτελείται από βραχώδη
υλικά. Ο πλανήτης αποτελείται από τρία
στρώματα: βραχώδη πυρήνα, παγωμένο
μανδύα στη μέση και εξωτερική στιβάδα
αέριου υδρογόνου ή ηλίου.Ο
πυρήνας είναι μικρός, με ακτίνα μικρότερη
από το 20% του Ουρανού.Ο
μανδύας αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος
του πλανήτη, ενώ τα ανώτερα στρώματα
της ατμόσφαιρας ζυγίζουν ελάχιστα και
εκτείνονται στο τελευταίο 20% της ακτίνας
του Ουρανού. Η θερμοκρασία του πυρήνα
του Ουρανού είναι 5000οC.
Ο
μανδύας είναι ένα καυτό, πυκνό υγρό που
αποτελείται από νερό, αμμωνία και άλλες
πτητικές ουσίες. Αυτό το υγρό, υψηλής
ηλεκτρικής αγωγιμότητας, αποκαλείται
ωκεανός νερού-αμμωνίας.Η
σύνθεση στο μεγαλύτερο μέρος του Ουρανό
και του Ποσειδώνα είναι διαφορετική
από του Δία και του Κρόνου, γι' αυτό οι
δύο πρώτοι χαρακτηρίζονται και γίγαντες
πάγου. Το υγρό στην εσωτερική δομή του
Ουρανού σημαίνει ότι δεν έχει στερεή
επιφάνεια. Η αέρια ατμόσφαιρα βαθμιαία
μεταβαίνει στο εσωτερικό υγρό στρώμα.
Ωστόσο, ορίζεται το σημείο στο οποίο η
ατμοσφαιρική πίεση ισούται με 1 bar ως
"επιφάνεια". Η εσωτερική θερμότητα
του Ουρανού είναι χαμηλότερη των άλλων
μεγάλων πλανητών. Ο Ουρανός ακτινοβολεί
ελάχιστη περισσότερη θερμότητα απ΄ όση
δέχεται. Η χαμηλότερη θερμοκρασία του
Ουρανού είναι -224°C, καθιστώντας τον
Ουρανό τον ψυχρότερο πλανήτη στο Ηλιακό
Σύστημα.
ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ:
Αν και δεν υπάρχει σαφής στερεή επιφάνεια
στον Ουρανό, το ακραίο τμήμα του αέριου
περιβλήματος του Ουρανού ονομάζεται
ατμόσφαιρα. Το “στέμμα” της ατμόσφαιρας
επεκτείνεται εντυπωσιακά σε απόσταση
μεγαλύτερη από δύο πλανητικές ακτίνες!
Η ουράνια ατμόσφαιρα μπορεί να διαιρεθεί
σε τρία στρώματα: την τροπόσφαιρα,έως
50 χλμ, τη στρατόσφαιρα, που εκτείνεται
έως τα 4000 χλμ, καθώς και τη θερμόσφαιρα
ή στέμμα που εκτείνεται σε απόσταση
εξαιρετικά μεγάλη. Με βάση παρατηρήσεις
το 2012, οι άνεμοι πνέουν συνήθως από τα
ανατολικά, με ταχύτητες έως 900 χιλιόμετρων
την ώρα, ενώ στο βόρειο πόλο διακρίνονται
ρεύματα μεταφοράς θερμότητας. Η
θερμοκρασία της ατμόσφαιρας είναι
-240°C. Η σύνθεση της ατμόσφαιρας του
Ουρανού είναι διαφορετική από τη σύνθεση
του πλανήτη, επειδή αποτελείται κυρίως
από μοριακό υδρογόνο [83%] και ήλιο [15%].
Τρίτο κυριότερο συστατικό της ατμόσφαιρας
είναι το μεθάνιο [2,3%]. Το μεθάνιο απορροφά
το ορατό και υπέρυθρο φάσμα, καθιστώντας
τον Ουρανό γαλαζοπράσινου ή κυανού
χρώματος. Εκτός του μεθανίου, ίχνη
διαφόρων υδρογονανθράκων [αιθάνιο,
ακετυλένιο, προπίνιο, κ.ά.] βρίσκονται
στη στρατόσφαιρα του Ουρανού, οι οποίοι
πιστεύεται ότι παράχθηκαν από μεθάνιο
που υπέστη φωτόλυση από την ηλιακή
υπεριώδη ακτινοβολία (UV). Ακόμη υπάρχουν
ίχνη υδρατμών, μονοξειδίου και διοξειδίου
του άνθρακα στην ανώτερη ατμόσφαιρα,
τα οποία μπορεί να προέρχονται από
εξωτερική πηγή [σκόνη, κομήτες].
ΔΟΡΥΦΟΡΟΙ
-ΔΑΚΤΥΛΙΟΙ:
Ο Ουρανός έχει 27 γνωστούς δορυφόρους.
Οι πρώτοι τέσσερις ανακαλύφθηκαν από
τους αστρονόμους Χέρσελ και Ουίλιαμ
Λάσελ. Ένας ακόμα ανακαλύφθηκε από τον
Γκέραρντ Κάιπερ [1948]. Άλλους δέκα δορυφόροι
ανακάλυψε ο Βόγιατζερ2 [1986]. Έκτοτε,
συνεχώς ανακαλύπτονται νέοι δορυφόροι
αυτού του πλανήτη από γήινα παρατηρητήρια.
Οι δορυφόροι του Ουρανού παίρνουν τα
ονόματά τους από ήρωες σαιξπηρικών
έργων. Ο δορυφόρος Μιράντα μοιάζει να
έχει διαλυθεί από κάποιο συμβάν
πρόσκρουσης και τα κομμάτια να
επανασυγκολλήθηκαν! Τα περισσότερα
“φεγγάρια” του Ουρανού είναι μαύρα,
λόγω της διάσπασης των υλικών που
βρίσκονται στην επιφάνειά τους από την
ακτινοβολία. Τα ονόματα των δορυφόρων
είναι: Άριελ,
Ουμβριήλ,
Τιτάνια,
Όμπερον,
Μιράντα,
Κορδήλια,
Οφηλία,
Μπιάνκα,
Χρυσηίδα,
Δεισδαιμόνα,
Ιουλιέτα,
Πόρσια,
Ροζαλίντα,
Μπελίντα,
Πακ,
Κάλιμπαν,
Σύκοραξ,
Πρόσπερος, Σέτεβος,
Στεφάνο,
Τρινκούλο,
Φρανσίσκο,
Μαργαρίτα,
Φερδινάνδος,
Περδίτα,
Μαμπκαι
Κιούπιντ.
Ο
Ουρανός έχει ακόμη ένα πολύπλοκο σύστημα
δακτυλίων. Οι δακτύλιοι αποτελούνται
από εξαιρετικά σκούρα σωματίδια με τις
μεγαλύτερες διαστάσεις κλάσματα του
μέτρου! Αποτελούνται από 13 δακτυλίους,
εκ των οποίων λαμπρότερος είναι ο
δακτύλιος e. Όλοι, με την εξαίρεση δύο,
είναι πολύ στενοί, πλάτους λίγων
χιλιομέτρων. Φαίνεται ότι είναι αρκετά
νέοι.
ΜΑΓΝΗΤΟΣΦΑΙΡΑ:
Πριν από το 1986, οι αστρονόμοι αγνούσαν
το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη Ουρανού.
Οι
παρατηρήσεις του Voyager αποκάλυψαν ότι
το μαγνητικό πεδίο είναι ιδιαίτερο,
τόσο επειδή δεν προέρχεται από το
γεωμετρικό κέντρο του πλανήτη, όσο και
επειδή έχει κλίση 59 ° ως προς τον άξονα
περιστροφής.Στην
πραγματικότητα, το μαγνητικό δίπολο
μετατοπίζεται προς το Νότιο πόλο έως
και κατά το ένα τρίτο της ακτίνας του
πλανήτη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μία
ασύμμετρη μαγνητόσφαιρα, όπου η ένταση
του μαγνητικού πεδίου στην επιφάνεια
στο νότιο ημισφαίριο είναι χαμηλή, ενώ
στο βόρειο ημισφαίριο είναι υψηλή. Οι
αστρονόμοι υποθέτουν ότι, σε αντίθεση
με τα μαγνητικά πεδία των χερσαίων
πλανητών, που παράγονται εντός των
πυρήνων τους, στους γίγαντες πάγου τα
μαγνητικά πεδία, μάλλον, δημιουργούνται
από την κίνηση σε σχετικά μικρά βάθη,
για παράδειγμα, στον ωκεανό νερού-αμμωνίας.
Όταν παρατηρήθηκε το 1986 από το Βόγιατζερ
2, ο Ουρανός έχει καλά ανεπτυγμένο πολικό
σέλας, το οποίο φαινόταν σαν λαμπερά
τόξα γύρω από τους μαγνητικούς πόλους.Το
2011 το πολικό σέλας παρατηρήθηκε από το
Διαστημικό Τηλεσκόπιο Χαμπλ. Το πολικό
σέλας του Ουρανού ήταν βραχύβιο, διάρκειας
λίγων λεπτών, και φαινόταν σαν λαμπερές
κηλίδες, αρκετά διαφορετικό από αυτό
που παρατήρησε το Βόγιατζερ. Η διαφορά
στην εμφάνιση πιθανόν οφείλεται στο
γεγονός ότι το Βόγιατζερ πέρασε κοντά
από τον πλανήτη στo ηλιοστάσιό του, όταν
ο μαγνητικός άξονας του πλανήτη είχε
κλίση ως προς τον ηλιακό άνεμο, ενώ οι
παρατηρήσεις από το Χαμπλ έγιναν κοντά
στην ισημερία, όταν οι μαγνητικοί πόλοι
δείχνουν προς στον Ήλιο μια φορά την
ημέρα.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ
– ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ:
Λόγω της απόστασής του από τη Γη, ο
πλανήτης Ουρανός είναι δύσκολα ορατός
με γυμνό μάτι. Για το λόγο αυτό ανακαλύφθηκε
μόνο όταν κατασκευάστηκαν τηλεσκόπια
ικανά να τον εντοπίσουν. Ο Χέρσελ αρχικά
υπέθεσε ότι παρακολουθούσε έναν κομήτη,
όταν ξεκίνησε τις παρατηρήσεις του. Τον
Ουρανό μπορεί κανείς να τον δει με καλά
κιάλια, χωρίς να είναι δυνατόν να
διακρίνει λεπτομέρειες πάνω στον δίσκο
του. Ξεκινώντας το 1977, το Voyager2 έκανε την
εγγύτερη προσέγγισή του στον Ουρανό
στις 24/1/1986, σε μία απόσταση 81.500 χιλιόμετρων
από τις κορυφές των νεφών του πλανήτη,
πριν συνεχίσει προς τον Ποσειδώνα. Το
Voyager2 μελέτησε τη δομή και τη χημική
σύνθεση της ατμόσφαιρας, ανακάλυψε 10
νέα φεγγάρια και μελέτησε τις μοναδικές
καιρικές συνθήκες του πλανήτη. Μελέτησε
το μαγνητικό πεδίο, την ακανόνιστη δομή
του, την κλίση του και το μοναδικό του
σχήμα που προκαλείται από τον πλάγιο
προσανατολισμό του Ουρανού.Έκανε
λεπτομερή έρευνα των πέντε μεγαλύτερων
δορυφόρων του, και μελέτησε τους εννέα
γνωστούς δακτυλίους του συστήματος,
ανακαλύπτοντας άλλους δύο.
Ο
ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ:
Ὁ Ἅγιος Νικόλαος κατέχει σημαντικότατη
θέση στή χορεία τῶν Ἁγίων. Γεννήθηκε
στά Πάταρα της Λυκίας, γύρω στα 250, από
ευσεβείς και πλούσιους γονείς, οι οποίοι
τον ανέθρεψαν «ἐν παιδείᾳ καί νουθεσία
Κυρίου». Πολύ νωρίς, όμως, ο Κύριος κάλεσε
κοντά Του τους δύο γονείς του και ο
Νικόλαος έμεινε μόνος αλλά κάτοχος
μεγάλης περιουσίας. Έχοντας οδηγό τη
διδασκαλία του Κυρίου, όπου έβλεπε
πείνα, φτώxια και ορφάνια έδινε απλόχερα.
Είναι γνωστή και αξιοθαύμαστη η ενέργειά
του εκείνη να βοηθήσει νύχτα καί κρυφά,
με αξιόλογο ποσόν, τις τρεις φτωχές
αδελφές να παντρευτούν και να μην
αποπλανηθούν λόγω της φτώχιας τους.
ΤΟ
ΠΡΩΤΟ ΔΙΠΛΟ ΘΑΥΜΑ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ:
Κινούμενος ὁ Νικόλαος, νέος ἀκόμη, ἀπό
ἱερό πόθο ἀποφάσισε νά πάει νά προσκυνήσει
τούς Ἁγίους Τόπους. Καθώς, όμως, ἔπλεε
τό πλοῖο, ἄρχισαν νά πνέουν σφοδρότατοι
ἄνεμοι καί ξέσπασε μεγάλη τρικυμία.
Ἐπιβάτες καί πλήρωμα ἔχασαν κάθε ἐλπίδα
καί περίμεναν νά καταποντισθοῦν. Ὁ
Νικόλαος ὅμως προσευχήθηκε μέ θέρμη
πρός τόν Κύριο καί τό θαῦμα ἔγινε. Οἱ
ἄνεμοι ἔπαυσαν καί ἡ θάλασσα γαλήνεψε.
Ὅμως, ἕνας νεαρός ναύτης, πού εἶχε
ἀνέβει στό κατάρτι νά μαζέψει τά πανιά,
γλύστρησε καί ἔπεσε στό κατάστρωμα
νεκρός. Μεγάλη ἡ θλίψη ὅλων πού χάθηκε
ὁ ἄνθρωπος. Χάρη ὅμως στήν προσευχή
τοῦ Ἁγίου ὁ ναύτης ἀναστήθηκε, σάν νά
ξύπνησε ἀπό βαθύ ὕπνο. Όλοι οι παριστάμενοι
έμειναν άφωνοι και δόξαζαν το Θεό για
το θαυμα του Νικολάου.
ΚΑΙ ΕΝΑ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΝΕΚΔΟΤΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΝΙΚΟΛΑΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΚΑΣΣΙΑΝΟ: ο Γιώργος Βιζυηνός συνέθεσε ένα ποίημα (1884), περιγράφοντας τις ανατρεπτικές κινήσεις του «αμφισβητία» Κασσιανού, εν Ουρανοίς. Ο συγγραφέας βασίζει το «σενάριό» του σε μια σλαβική παράδοση, σύμφωνα με την οποίαν ο Αγιος Νικόλαος είχε τέτοια υπέρμετρη φιλοδοξία, που σκόπευε να ανατρέψει τον ίδιο τον Μεγαλοδύναμο από τον θρόνο του. Ετσι, ο Κασσιανός κατηγορεί ανοικτά πλέον τον Νικόλαο ότι καλλιεργεί «προσωπικές στρατηγικές» και ότι απουσιάζει συνέχεια από τον Παράδεισο προς άγραν δώρων από τους πιστούς. Οι χαλαροί ουράνιοι ρυθμοί διαταράσσονται και συγκαλείται ολομέλεια των αγίων. Σε αυτήν, προκύπτει ότι ο κυματόδαρτος Νικόλαος αποσκοπεί μόνον στο να διασώζει τους κινδυνεύοντες ναυτικούς ανά τις θάλασσες, χωρίς να κάνει δεύτερες σκέψεις περί της Ιεραρχίας του Παραδείσου… Γι’ αυτόν τον λόγο και λείπει νυχθημερόν από το κελί του! Εντέλει, ο Κασσιανός πέφτει σε δυσμένεια και τιμωρείται με το να γιορτάζει κάθε τέσσερα χρόνια.
Περίπου δύο δεκαετίες μετά, ο Ηπειρώτης Χρήστος Χρηστοβασίλης (1903), αναφερόμενος στην καθημερινότητα των κατοίκων του Παραδείσου («παραδεισιτών»), περιγράφει ένα καφεδάκι που παρέθεσε στον Κασσιανό, ο θυρωρός Αγιος Πέτρος… Δυστυχώς, ο διάλογος των δύο αγίων δεν εξελίσσεται ομαλά, αφού κάθε λίγο και λιγάκι χτυπάει η κεντρική πύλη και καταφθάνουν δώρα από τον κόσμο των ανθρώπων: μια καραβιά κερί, ένα καμηλοφόρτι θυμίαμα, χίλια ασκιά λάδι, καμπάνες, καντήλια και λαμπάδες…
Κοινός αποδέκτης όλων των αφιερωμάτων είναι ένας. Ο άγιος των θαλασσών, ο Αγιος Νικόλαος! Το γεγονός αυτό ενοχλεί τον Κασσιανό! Σε λίγο, εμφανίζεται στην είσοδο ένας Κεφαλλονίτης δικηγόρος ο οποίος –επιδεικνύοντας το προβλεπόμενο (;) εισιτήριο– μπαίνει και αυτός στον Παράδεισο. Ομως, με το «καλημέρα» ο νεοφερμένος «παραδεισίτης» διακρίνει τη δυσαρέσκεια του «αντισυστημικού» Κασσιανού, ο οποίος άμεσα του εξομολογείται τον καημό του. Απτόητος ο «νομικός σύμβουλος» συντάσσει αγωγή με την οποία ζητά την αναδιανομή των αφιερωμάτων που λαμβάνει κατ’ αποκλειστικότητα ο άγιος της ναυτοσύνης. Οι εξελίξεις είναι καταιγιστικές και ο Μεγαλοδύναμος αναγκάζεται να εξετάσει κατ’ αντιπαράσταση τον Αγιο Νικόλαο, τον Αγιο Κασσιανό και τον… πληρεξούσιο δικηγόρο. Με το πέρας της ακροαματικής διαδικασίας, προκύπτουν δύο ενδιαφέροντα στοιχεία: α) η μεγάλη αγάπη και ευλάβεια προς τον Αϊ-Νικόλα δεν είναι αναιτιολόγητη, αλλά οφείλεται στο ότι αυτός είναι που σπεύδει αδιαλείπτως, προς βοήθειαν πνιγομένων και ναυαγών, β) το επιδειχθέν εισιτήριο του δικηγόρου διά τας Αιωνίους Μονάς ήταν «κίβδηλο»! Ετσι, ο πλαστογράφος νομικός αποβάλλεται και στέλνεται στην Κόλαση, ενώ ο ενάγων Κασσιανός τιμωρείται με το να εορτάζει στις 29 Φεβρουαρίου!
H
Μεγαλομάρτυς Αγία
Βαρβάρα (4 Δεκεμβριου) + ΒΙΝΤΕΟ
του
Κωνσταντίνου ΑΘ. Οικονόμου δασκάλου
ΠΗΓΕΣ: Ως προς το χρόνο που
αυτή έζησε και κυρίως για τον τόπο του
μαρτυρίου της σπουδαίας αυτής Αγίας
υπάρχουν διαφωνίες μεταξύ των ερευνητών.
Υπάρχουν συναξάρια της δυτικής εκκλησίας
και ορθόδοξοι συναξαριστές, όπως του
Ιωάννου Δαμασκηνού, του Αρσενίου και
του Συμεών του Μεταφραστού. Πιθανότατη
περίοδος δράσης της Αγίας είναι ο 3ος
αιώνας, ενώ τόπος μαρτυρίου της φαίνεται
πως είναι η Νικομήδεια της Μικράς Ασίας
ή η Ηλιούπολη της Αιγύπτου. Οι αρχαιότεροι
κώδικες βεβαιώνουν ότι η Αγία Βαρβάρα
έζησε στη Μικρά Ασία. Ο αρχαιότερος βίος
της Αγίας (Άκτα) μαρτυρεί ότι η Αγία
άθλησε γύρω στο 237, επί Μαξιμίνου.
Ο
ΒΙΟΣ ΤΗΣ: Η Βαρβάρα ήταν μοναχοκόρη
ενός πλουσίου και επιφανή εθνικού, του
Διόσκορου, και διακρινόταν για την
ευφυία και την ομορφιά της. Ο πατέρας
της την αγαπούσε υπερβολικά και φροντίζε
να έχει την καλύτερη εθνική μόρφωση.
Για να την προφυλάξει από εξωτερικούς
κινδύνους, λόγω της ομορφιάς της,
κατασκεύασε μέσα στο σπίτι του ένα
κλειστό διαμέρισμα, ένα είδος πύργου,
όπου υπό την εποπτεία διαλεγμένων από
τον ίδιο κοριτσιών έκλεισε την κόρη
του, πιστεύοντας ότι μέσα στην απομόνωση
αυτή θα μπορούσε νε ολοκληρώσει τη
μόρφωσή της. Η Βαρβάρα, παρόλο τον
αποκλεισμό, εσωτερικά ήταν ήδη Χριστιανή.
Διδάσκαλός της, για ορισμένους, ήταν ο
Ωριγένης. Κατ' άλλους, στην άποψη περί
μηδαμινότητας των ειδώλων οδηγήθηκε
από τη θεία πρόνοια και τη θεωρία των
αστέρων και γενικότερα της φύσης,
δημιουργημάτων που από κάποιες γυναίκες
που τη συντρόφευαν έμαθε πως ποιητής
τους ήταν ο Θεός των Χριστιανών. Όταν ο
πατέρας της θέλησε να την παντρέψει με
κάποιον πλούσιο, εκείνη αρνήθηκε
κατηγορηματικά. Τότε ο πατέρας της,
πιστεύοντας ότι αυτό οφείλετο στην
απομόνωσή της, αποφάσισε να την αφήσει
να βγαίνει από ελεύθερα και να
συναναστρέφεται με οιονδήποτε εκείνη
επιθυμούσε. Σύμφωνα με άλλες διηγήσεις,
τότε η Βαρβάρα γνωρίστηκε με νεαρές
χριστιανές κοπέλες από τις οποίες πήρε
τα πρώτα ουσιαστικά μαθήματα για τη
χριστιανική πίστη. Μάλιστα από έναν
ιερέα, που έφτασε τυχαία στην περιοχή,
δέχθηκε το βάπτισμα. Κάποια μέρα ο
πατέρας της Αγίας ετοίμάστηκε για ένα
μακρινό ταξίδι. Πριν αναχωρήσει, έδωσε
εντολή να κατασκευασθεί νέο λουτρό,
μετά από παράκληση της κόρης του, σύμφωνα
με δικό του σχέδιο. Όμως, μετά την
αναχώρησή του, η Βαρβάρα άλλαξε το σχέδιο
και παρακάλεσε τους εργάτες να επιταχύνουν
την εργασία τους. Έτσι αντί ενός, διέταξε
να γίνουν τρία παράθυρα επ' ονόματι της
Αγίας Τριάδος, ενώ η ίδια χάραξε σε τοίχο
το σημείο του Σταυρού. Ακόμη έδωσε εντολή
να κατασκευασθεί μέσα στο λουτρό και
μεγάλη λεκάνη ύδατος. Εκεί σ' αυτό το
λουτρό βαπτίσθηκε από τον προαναφερθέντα
ιερέα.
ΤΟ ΜΑΡΤΥΡΙΟ: Όταν επέστρεψε
ο Διόσκορος και έμαθε τα μυστικά της
κόρης του εξεμάνη. Όταν δε η ίδια του
ομολόγησε ότι έιναι Χριστιανή, εκείνος
της επέβαλε φρικτά βασανιστήρια.
Βλέποντας ότι δεν πετύχαινε τίποτα μ'
αυτά την παρέδωσε ο ίδιος στον διοικητή
της επαρχίας. Όταν η Αγία, γεμάτη τράυματα,
προσπάθησε να δραπετεύσει, ο πατέρας
της την κυνήγησε και την πρόφθασε σε
κοντινή σπηλιά. Εκεί, την άρπαξε από τα
μαλλιά και την έσυρε, χτυπώντας την
συνεχώς, προς τον ηγεμονα. Ο έπαρχος την
υπέβαλε εκ νέου σε βασανιστήρια στα
οποία συμμετείχε και ο πατέρας της.
Τέλος ο ίδιος ο πατέρας της την αποκεφάλισε
μπροστά σε πλήθος λαού. Την ώρα των
βασάνων της η Αγία παρηγορείτο γιατί
έβλεπε συνεχώς το Χριστό.
Η
ΠΡΟΣΤΑΤΙΣ ΑΓΙΑ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία
η Αγία Βαρβάρα θεωρείται προστάτης του
Πυροβολικού και των παιδιών. Ακόμη, επί
σειρά αιώνων, η Αγία θεωρούνταν προστάτης
και θεραπεύτρια των νοσούντων από
ευλογιά. Οι ναοί και τα εξωκλήσια προς
τιμήν της Αγίας σ' όλη την Ελλάδα, κυρίως
δε την Αττική, βεβαιώνουν πόσο θαυματουργή
υπήρξε η Αγία, πολύ πριν ανακαλυφθεί το
εμβόλιο για την ασθένεια αυτή.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
