Ο Άγιος
Ιερομάρτυς Σεραφείμ, αρχιεπίσκοπος
Φαναρίου και Νεοχωριου 4/12
Του
Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου
Ο
Άγιος Σεραφεὶμ καταγόταν από
την Πεζούλα Αγράφων. Οι
γονείς του, Σωφρόνιος καὶ Μαρία, τον
ανέθρεψαν με τα νάματα της πίστης,
εγγράφοντάς τον στο σχολείο τῶν ιερών
γραμμάτων. Ο μικρός Σεραφείμ, ακόμη και
όταν δεν πήγαινε στο σχολείο, τον
περισσότερο καιρὸ τον περνούσε με
ανάγνωση γραφών και βίων αγίων, ενώ ποτέ
δεν έλειπε από τις ιερές ακολουθίες.
Όταν ενηλικιώθηκε, ψάχνοντας για τόπο
ησυχίας και άσκησης, κατέληξε στην Ι.
Μονή της Κρυεράς Πηγής ή Κυρίας Θεοτόκου
(Κορώνης), όπου εκάρη μοναχός. Με τον
καιρό, βλέποντας οι συμμοναστές του τις
αρετές του (νηστεία, αγρυπνία, ταπείνωση,
αγάπη), πρότειναν και ο άγιος δέχτηκε
να χειροτονηθεί, αρχικά αναγνώστης,
μετέπειτα διάκονος και εν τέλει
πρεσβύτερος. Ήταν τόση η εκτίμηση του
λαύ στο πρόσωπό του, που μετά την εκδημία
του Μητροπολίτη Φαναρίου και Νεοχωρίου,
ο Σεραφείμ εκλέχτηκε Επίσκοπος. Ο Άγιος,
αναλαμβάνοντας τη φροντίδα και την
καθοδήγηση τόσων ψυχών, πολλαπλασίασε
τους αγώνες του φροντίζοντας με ταπείνωση
το ποίμνιό του, αποκαλώντας συχνά τον
εαυτό του αχρείο δούλο. Την περίοδο
εκείνη, αρχές του 17ου αι., ο μητροπολίτης
Λάρισας, Διονύσιος Φιλόσοφος κήρυξε
την επανάσταση στις περιοχές Ηπείρου
και Θεσσαλίας, που απέτυχε, ενώ ο ίδιος,
ως υπαίτιος, φονεύτηκε βασανιζόμενος
από τους Οθωμανούς.
ΜΑΡΤΥΡΙΟ:
Σ' αυτή τη συγκυρία ο Σεραφείμ μετέβη
στο Φανάρι Καρδίτσας για να δώσει τα
καθιερωμένα πεσκέσια στους αγάδες. Οι
Οθωμανοί, πιστεύοντας ότι και ο Σεραφείμ
μετείχε στην επανάσταση, του επετέθησαν,
στην αρχή λεκτικά, προτείνοντας του να
απαρνηθεί την πίστη του για να γλυτώσει
από την τιμωρία σβήνοντας τις υποψίες.
Μετά τη θαρρετή άρνηση του Αγίου, ο
τουρκικός όχλος τον οδήγησε στον Χαμούζ
μπέη, πασά του Φαναρίου. Ο πασάς άρχισε
με ήρεμο τρόπο να μιλά στον Άγιο λέγοντάς
του ότι ακόμα κι αν απατήθηκε από τον
Διονύσιο, μπορούσε να γλυτώσει αν γινόταν
μουσουλμάνος. Ο Άγιος υπερασπίστηκε
την αλήθεια των λόγων του, επιμένοντας
ότι και δεν είχε ανάμιξη στην
επανάσταση και ότι δεν είχε σκοπό να
αποχωρισθεί ποτε τονΙησού
Χριστό, προσθέττοντας:
“καν μυρίους θανάτους
ήθελα λάβει διὰ το όνομά Του το άγιον,
χαράν μου καὶ ευφροσύνην το ἔχω· προς
ταύτα, ω ηγεμών, παίε, κόπτε, ποίει, ό,τι
είναι της εξουσίας σου”1
Τότε ο αγάς διέταξε να τον δείρουν
ανηλεώς και να του κόψουν τη μύτη. Ενώ
ο Άγιος έπασχε αυτά, ευχαριστούσε το
Θεό που τον αξίωνε να μαρτυρήσει για το
όνομά Του. Κατόπιν φυλακίστηκε χωρίς
φαγητό και νερό. Εκεί ο Άγιος έχαιρε και
δοξολογούσε το Θεό, ευχαριστώντας τον
για τα παθήματα που αξιώθηκε να υπομένει
προς δόξαν του Αγίου Τριαδικού Θεού,
προσευχόμενος να του δώσει δύναμη για
να αντέξει το μαρτύριο. Την επομένη ο
τύραννος διέταξε να του ξαναφέρουν τον
Σεραφείμ. Ο Χαμούζ, με νέες απειλές,
προσπαθούσε να κάμψει το φρόνημα του
Αγίου. Μα εκείνος επαναλάμβανε
αποφασιστικότερα την απόφασή του να
μην αρνηθεί τον Ιησού Χριστό. Τότε ο
αγάς διέταξε να τον ξαναδείρουν αγριότερα.
Οι βασανιστές συνέχισαν τα απάνθρωπα
κατορθώματά τους, τανώντας με σχοινιά
χέρια και πόδια του Αγίου, ενώ συγχρόνως,
του έβαλαν στην κοιλιά μια μεγάλη πέτρα
και τον κατέκοπταν με μαχαίρια συνεχώς.
Έπειτα του έδωσαν να πιει νερό με χώμα
και χολή, ενώ το πρόσωπο του Αγίου έλαμπε
δείχνοντας σαν να μετείχε σε ευωχία κι
όχι σε βασανισμό. Ακόμη και οι βασανιστές
του θαύμαζαν. Κοντά σ' ένα κυπαρίσσι,
στο χώρο του φαναριώτικου παζαριού, ο
Άγιος παρέδωσε το πνεύμα του πληγωμένος
θανάσιμα στα σπλάχνα του. Ήταν 4 Δεκεμβρίου.
Το άγιο σώμα έμεινε εκεί αρκετές μέρες,
καρφωμένο στο βασανιστικό ξύλο αλλά
δεν αλλοιώθηκε. Το αντίθετο: φαινόταν
σαν σώμα ζωντανού και έβγαζε άρρητη
ευωδία, προξενώντας θαυμασμό στους
πιστούς και απορία στους Οθωμανούς.
Μετά από ημέρες διετάχθη να αποκοπεί η
κεφαλή του Αγίου και να μεταφερθεί στα
Τρίκαλα μαζί με άλλα κεφάλια αγωνιστών
της επανάστασης του Διονυσίου. Εκεί
τοποθετήθηκαν όλα πάνω σε κοντάρια,
δημιουργώντας ένα μακάβριο δάσος για
να παραδειγματιστούν οι “γκιαούρηδες”
της περιοχής. Ο ηγούμενος της Μονής
Δουσίκου, που βρέθηκε στα Τρίκαλα έδωσε
σε κάποιον Αλβανό χριστιανό πενήντα
γρόσια για να κλέψει την κεφαλή του
Αγίου, με σκοπό να την αποθησαυρίσει
στη Μονή του. Την προσπάθεια κλοπής του
λειψάνου αντιλήφθηκαν φύλακες που
όρμησαν κυνηγώντας το χριστιανό που
έτρεχε γρήγορα μαζί με το λείψανο. Κοντά
σε γέφυρα του Πηνειού, οι διώκτες του
τον πλησίασαν επικίνδυνα. Τότε εκείνος
έριξε το άγιο λείψανο στο ποτάμι
ξεφεύγοντας από τους Τούρκους, που
σταμάτησαν βλέποντας την προηγούμενη
σκηνή. Λίγο πιο κάτω από τη γέφυρα δύο
ψαράδες που είχαν στήσει φράκτη στην
κοίτη του Πηνειού με θαυμαστό τρόπο
βρήκαν το άγιο λείψανο κι αφού το
αναγνώρισαν, το πήραν ευλαβικά και το
παρέδωσαν στον ηγούμενο, που προαναφέραμε.
Αργότερα ο ηγούμενος της Ι.Μ. Κορώνης
ζήτησε το λείψανο από τους Δουσικιώτες,
επειδή ο Άγιος Σεραφείμ εκεί είχε
μονάσει, δίνοντας τους και τα πενήντα
γρόσια που είχαν πληρώσει στον χριστιανό,
που πήγε να το κλέψει. Έκτοτε η κάρα του
Αγίου βρίσκεται εκεί αποθησαυρισμένη
και μέχρι σήμερα ευωδιάζει και ελευθερώνει
τους προσφεύγοντας στη μεσιτεία του
Αγίου από κάθε νόσο ή κακό.
του
Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου,
συγγραφέα
ΓΕΝΙΚΑ:
Η Κάμινος
[Λατ. Fornax, συντ. For]
είναι ένας αστερισμός που καταγράφηκε
πρώτη φορά από τον Lacaille
[1763].
Πρόκειται για νότιο αστερισμό, έκτασης
397,5 τετ. μοιρών [41ος μεταξύ των 88 επισήμων
αστερισμών], που συνορεύει με τους
αστερισμούς: Ηριδανό, Κήτος, Γλύπτη και
Φοίνικα. Είναι ορατός σε γεωγραφικά
πλάτη από 50° Βόρεια έως και 90° Νότια.
Στην Ελλάδα είναι αμφιφανής. Συγκεκριμένα
είναι ορατός τις νύχτες από το Σεπτέμβριο
μέχρι τον Ιανουάριο.
ΟΝΟΜΑΣΙΑ:
Ο LaCaille την απεκάλεσε αρχικώς
Fornax Chemica ή Fornax Chymiae, δηλαδή Χημικό Καμίνι.
Οι αστρονόμοι το 19ο αιώνα συντόμευσαν
την ονομασία σε Fornax. Ο Γιόχαν Μπόντε
είχε πρωτύτερα[1782] αλλάξει το όνομα σε
Apparatus chemicus προς
τιμή του Γάλλου χημικού Αντουάν Λαβουαζιέ.
ΑΣΤΕΡΕΣ:
Δεν υπάρχει σε όλο τον αστερισμό κάποιος
σχετικώς φωτεινός αστέρας και έτσι
κανένας δεν έχει ιδιαίτερο όνομα, ωστόσο
ο αστερισμός περιλαμβάνει 59 ορατούς
[φ.μ. ≤ 6,5] αστέρες.
Ο
α Καμίνου με φαινόμενο μέγεθος 3,87 είναι
ένας διπλός αστέρας. Ο
β Καμίνου, δεύτερος φωτεινότερος στον
αστερισμό, έχει φαινόμενο μέγεθος 4,46.
ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΑ
ΣΤΟΝ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟ:Ο
αστέρας S
Καμίνου, ορατός και με κιάλια (φ.μ. 8,65),
είναι παρόμοιος με τον Ήλιο αλλά
παρουσιάζει υπερεκλάμψεις και η
λαμπρότητά του αυξάνει κατά 14 ως 15 φορές
για λιγότερο από 100 λεπτά της ώρας!
Βρίσκεται σε απόσταση 480 ετών φωτός από
τη Γη. Ο LP 944-20, είναι ένας φαιός νάνος,
σε απόσταση 16 έ.φ. από τη Γη, που έχει
διάμετρο μόλις το 1/10 της διαμέτρου του
Ήλιου και μάζα το 6% της ηλιακής. Σε αυτόν
σημειώθηκε η πρώτη έκλαμψη που παρατηρήθηκε
ποτέ από φαιό νάνο [15/12/1999]. Πάντως, επειδή
η Κάμινος βρίσκεται μακριά από το
γαλαξιακό επίπεδο, είναι πλούσια σε
άλλους γαλαξίες. Έτσι, στο κέντρο του
αστερισμού ξεχωρίζει ο φαινόμενου
μεγέθους 9,5 NGC
1097
[ή Arp
77], του οποίου ο τύπος είναι ραβδωτός
σπειροειδής, ενώ πάνω απ' αυτόν βρίσκεται
ο γαλαξίας NGC 1097A. Ο NGC
1316
[ή Arp 154], που είναι ένας φακοειδής γαλαξίας
με φαιν.μέγεθος 8,5, είναι ανιχνεύσιμος
και ως ραδιοπηγή με την επωνυμία Fornax A.
Ο NGC 1365, κοντά στο σύνορο με τον Ηριδανό,
που είναι ένα τυπικό παράδειγμα ραβδωτού
σπειροειδούς, έχει φαιν.μέγεθος 9,6 και
απέχει 60 εκατομμύρια έτη φωτός από τη
Γη. Ο NGC 1399,ένας
ελλειπτικός γαλαξίας, περιλαμβάνεται
κι αυτός στην Κάμινο. Ο Νάνος της Καμίνου,
μέλος της τοπικής ομάδας γαλαξιών,
απέχει από τη Γη 450-550 χιλιάδες έτη φωτός
από τη Γη. Τέλος, σε απόσταση περί τα 60
εκατομμύρια έτη φωτός από μας βρίσκεται
ένα σμήνος γαλαξιών, που είναι γνωστό
ως Σμήνος της Καμίνου.
Η
ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗ ΠΕΡΙΚΟΠΗ:
Καθώς
ο Ιησούς πλησίαζε στην Ιεριχώ, ένας
τυφλός, που επαιτούσε στην άκρη του
δρόμου, ακούγοντας το πλήθος που περνούσε,
ρώτησε να μάθει τι συμβαίνει. Του είπαν
ότι περνάει ο Ιησούς ο Ναζωραίος, κι
εκείνος φώναξε δυνατά: “Ιησού
Υιέ του Δαβίδ, σπλαχνίσου με!”
Αυτοί που προπορεύονταν τον μάλωναν να
σωπάσει, εκείνος όμως φώναζε ακόμη πιο
δυνατά: «Υιέ του Δαβίδ, σπλαχνίσου με!»
Τότε ο Ιησούς στάθηκε και είπε να τον
φέρουν κοντά του. Όταν αυτός πλησίασε,
τον ρώτησε: “Τι
θέλεις να σου κάνω;”
Εκείνος αποκρίθηκε: “Κύριε,
θέλω ν’ αποκτήσω το φως μου”.
Και ο Ιησούς του είπε: “Απόκτησε
το φως σου! Η πίστη σου σε έσωσε”.
Αμέσως βρήκε το φως του κι ακολουθούσε
τον Ιησού δοξάζοντας το Θεό. Όλοι μετά
απ΄αυτό δοξολογούσαν το Θεό.
ΟΙ
ΕΜΠΟΔΙΖΟΝΤΕΣ ΑΝΑΛΓΗΤΟΙ “ΠΙΣΤΟΙ”:
Ο τυφλός της σημερινής ευαγγελικής
διήγησης κίνησε σε όλους μας την συμπάθεια
καθώς ακούσαμε την ικετευτική φωνή του:
“Ιησού
υιέ Δαβίδ ελέησον με”.
Όταν πληροφορήθηκε ότι “Ιησούς
παρέρχεται”
μια λάμψη ελπίδας φώτισε το πονεμένο
πρόσωπο του. Στύλωσε τα απλανή μάτια
του προς το μέρος όπου έρχονταν ο Χριστός
και με όλη τη δύναμη της φωνής του άρχισε
να τον παρακαλεί να του δώσει το φως
του. Μερικοί, όμως όχι εχθροί του Χριστού,
αλλά ενθουσιώδεις οπαδοί Του, στην
προσπάθεια του τυφλού να προσεγγίσει
τον Κύριο, αντί να τον βοηθήσουν “επετίμον
αυτόν ίνα σιωπήσει”!
Τους ενοχλούσαν οι παρακλητικές φωνές
του τυφλού; Νόμιζαν ότι ενοχλούσαν τον
Ιησού Χριστό; Το βέβαιο είναι ότι
αδιαφορούν στον ξένο πόνο. Δεν τους
ενδιέφερε αν ο τυφλός θα έμενε για πάντα
στο σκοτάδι, ενώ υπήρχε η ελπίδα, τώρα
που ερχόταν ο θαυματουργός Ιησούς στον
τόπο τους, να άνοιγαν τα μάτια του. Δεν
έδειξαν αγάπη και ενδιαφέρον για την
εξυπηρέτηση ενός δυστυχισμένου συμπολίτη
τους. Όμως, αντί να τους κατακρίνουμε,
ας ανακρίνουμε καλύτερα τον εαυτό μας,
μήπως και εμείς δείχνουμε την ίδια
αδιαφορία ή, και το χειρότερο, αντί να
κάνουμε το καλό εμποδίζουμε και τους
άλλους να το κάνουν! Πώς, όμως, αυτοί οι
άνθρωποι που με ενθουσιασμό συνόδευαν
τον Χριστό, έδειξαν σκληρότητα σ’έναν
απόκληρο της ζωής; Κι όμως και σήμερα,
άνθρωποι της Εκκλησίας, που θα έπρεπε
να είναι υποδείγματα αγάπης, παρουσιάζονται
ανάλγητοι μπροστά στον ανθρώπινο πόνο.
Άλλωστε, τα περιστατικά που διασώζουν
οι ευαγγελιστές είναι αρκετά. Σ’ολες
τις περιπτώσεις οι περισσότεροι ευσεβείς
άνθρωποι της εποχής εκείνης, αντί να
χαρούν μαζί με τον θεραπευμένο και να
δοξάσουν τον Θεό, θύμωναν και, το
χειρότερο, προσπαθούσαν να υπονομεύσουν
Εκείνον που έδειχνε την θαυματουργική
αγάπη Του στους ασθενείς. Αλλά αυτά
έγιναν κυρίως από εχθρούς του Χριστού,
που το μίσος τους είχε κλείσει τα μάτια.
Το θλιβερό είναι, ότι στο σημερινό
περιστατικό πρόκειται για οπαδούς και
θαυμαστές του Χριστού, που δίδασκε
εμπράκτως τη μεγάλη εντολή της αγάπης!
Υπάρχει όμως και κάτι ακόμη θλιβερότερο:
Ότι από τότε, έχουν περάσει πάνω από δύο
χιλιάδες χρόνια και τέτοια περιστατικά
όχι μόνο δεν εξέλειπαν, αλλά έγιναν
περισσότερα. Έχει ξεχαστεί το “πίστις
δι’ αγάπης ενεργουμένη”!
Και ενώ ο Χριστός ήλθε να ζεύσει την
πίστη με την αγάπη, εμείς οι νομιζόμενοι
“μαθητές
είναι Εκεινου”,
χωρίσαμε και πάλι την αγάπη από την
πίστη και φθάσαμε στο σημείο να νομίζουμε,
ότι είμαστε ευάρεστοι στο Θεό, αν έχουμε
πίστη, χωρίς να έχουμε αγάπη. Λησμονήσαμε
ότι πίστη χωρίς αγάπη έχει ακόμη και ο
διάβολος και οι ακόλουθοί του! Έτσι,
όμως, όπως μαρτυρεί η ιστορία, συνέβη
να υπάρχουν άνθρωποι που έφεραν το όνομα
του χριστιανού και μισούνταν θανάσιμα
μεταξύ τους! Έτσι φθάσαμε το Μεσαίωνα
στο παπικό φαινόμενο της Ιερής Εξέτασης,
εν ονόματι δήθεν της χριστιανικής
πίστης, στη διάπραξη εγκλημάτων που
παραμένουν στίγμα για τον ανθρώπινο
πολιτισμό. Κι ενώ σήμερα δεν γίνονται
τέτοιου είδους εγκλήματα στο όνομα της
χριστιανικής πίστης, ανάλογη νοοτροπία
εξακολουθεί να παραμένει. Έτσι, νομίζουμε,
ότι είμαστε εντάξει με την αγάπη προς
τον Θεό, παρότι αδιαφορούμε, για την
εντολή της αγάπης προς τον πλησίον.
Νιώθουμε ότι είμαστε απόλυτα σωστοί με
την Εκκλησία, επειδή κάνουμε το σταυρό,
την προσευχή μας, ή γιατί εκκλησιαζόμαστε,
νηστεύουμε, κοινωνούμε. Όμως αδιαφορούμε
τελείως και ούτε υποψιαζόμαστε να
ερευνήσουμε τον εαυτό μας ως προς την
εντολή της αγάπης προς τον πλησίον, που
ο Χριστός ήθελε μόνιμο και αχώριστο
σύντροφο της πίστης. Όσοι από εμάς που
έχουμε την τιμή να καλούμαστε χριστιανοί,
δεν συνδυάζουμε την πίστη με την αγάπη,
πρέπει να φοβούμαστε ότι η πίστη μας
παραμένει νεκρή και ανενεργής! Γιατί
“ώσπερ
το σώμα χωρίς πνεύματος νεκρόν έστιν,
ούτω και η πίστις χωρίς των έργων νεκρά
έστιν”
[Ιακ.β΄26].
ΕΝΘΡΕΡΜΗ
ΠΙΣΤΗ:
Είν΄αλήθεια ότι δε ζήτησε κάτι ασήμαντο
ή ευτελές από τον Κύριο ο τυφλός. Ούτε
χρήμα, ούτε τροφές, ούτε κάτι άλλο
παρόμοιο, όπως ίσως ζητούσε από τους
ανθρώπους, αλλά μόνον του έλεγε: “Κύριε,
θέλω ίνα αναβλέψω”.
Κανένας άλλος δε μπορεί να μου το δώσει
αυτό, διότι μόνον ο Θεός έχει την
δυνατότητα να ελεεί και να σώζει. Γι’
αυτό και προσέρχεται και γονατιστός
Τον ικετεύει, ως τον ποιητή και Κύριον
των όλων, και βοά το “ελέησον”
και Τον ονομάζει “υιόν
Δαβίδ”.
Επειδή πιστεύει ότι Αυτός είσαι ο
προσδοκώμενος απόγονος του Δαβίδ, ο
οποίος ήλθε να σώσει το γένος του. Και
δεν του είπε ο τυφλός: “ζήτησε
από τον Θεόν ή προσευχήσου για μένα ή
παρακάλεσε ή ικέτευσε”,
αλλά “ελέησόν
με”,
επειδή ακριβώς γνώριζε ότι είναι Υιός
του Θεού. Γι’ αυτό και κατά την πίστη
του έλαβε την ίαση. Αυτός είναι ο ορισμός
της καρτερικής και φλεγομένης ψυχής!
Αν δεν ήταν ένθερμη η πίστη του τυφλού,
δεν θα κραύγαζε περισσότερο, όταν του
φωνάζαν να σιωπήσει. Η πίστη του τυφλού
γίνεται φανερή και από την ίδια την
απόκριση του Κυρίου: “θέλεις
να αναβλέψης;”,
του λέγει, “Ανάβλεψον”!
Και την ίδια στιγμή, “παραχρήμα”,
ανέβλεψε και έδρεψε τον καρπόν της
πίστης, την σωτηρία! “Η
πίστις σου σέσωκέ σε”.
Αυτή είναι η μαρτυρία του Χριστού, ο
οποίος με τα λόγια αυτά έδειξεν ότι
αίτιος της θεραπείας του έγινε ο ίδιος
ο τυφλός. Έγινε με την πίστη του συνεργός
του θαυμαστού αυτού κατορθώματος.
Πράγματι, την στιγμή που του είπε
“ανάβλεψον”,
η φωνή του Κυρίου έγινε φως για τον
τυφλό, επειδή η φωνή, ο λόγος, ήταν του
Φωτοδότου. Όταν ο τυφλός δέχθηκε από
τον Χριστόν παραδόξως την ευεργεσία,
δεν αμέλησε να συμπορευθεί μ’ Αυτόν,
και τον ακολουθούσε με ευγνωμοσύνη
δοξάζοντάς Τον ως Θεόν. Αυτό έγινε αφορμή
να δοξάζουν και να υμνούν τον Θεόν και
οι άλλοι. “Πας
γαρ ο λαός”,
λέγει, “ιδών
έδωκεν αίνον τω Θεώ”.
Και πριν από τη δωρεά φάνηκε καρτερικός
ο τυφλός, και μετά την δωρεάν φαίνεται
ευγνώμων. Καρτερικός διότι, αν και τον
περιφρονούσαν και πολλοί τον εμπόδιζαν
να φωνάζει, αυτός επέμενε κραυγάζοντας.
Και ευγνώμων επειδή όταν έλαβε την χάρι,
δεν έτρεξε να φύγει, όπως κάνουν πολλοί
μετά τις ευεργεσίες, φερόμενοι με
αγνωμοσύνη προς τους ευεργέτες.
ΕΜΕΙΣ:
Αυτόν ας μιμηθούμε και εμείς με ζήλο
και προθυμία και ας γίνουμε καρτερικοί
στις προσευχές και πριν λάβουμε αυτά που
ζητούμε, και αφού τα λάβουμε να μη μένουμε
αχάριστοι προς τους ευεργέτες, αλλά ας
αναφωνούμε, ό,τι κάθε Κυριακή αναπέμπουμε
στη Θεία Λειτουργία: “Ευχαριστήσωμεν
τω Κυρίω”!
Και να προσευχόμαστε με πόθο προς τον
Κύριο ώστε να λαμβάνουμε από Αυτόν τα
αιτήματα προς το συμφέρον μας. Διότι ο
τυφλός εκείνος ούτε οδηγόν είχε, ούτε
μπορούσε να δει τον Σωτήρα, ούτε βρήκε
συνήγορον κάποιον από τους Αποστόλους,
αλλά, μολονότι του απαγόρευαν να μιλήσει
και να πλησιάσει, μπόρεσε να υπερβεί
όλα τα εμπόδια και πλησίασε Αυτόν τον
ίδιον τον θεραπευτήν και Σωτήρα Χριστό.
Ούτε η κοινωνική θέση, ούτε ο τρόπος
ζωής τού έδωσαν το θάρρος, αλλά αντί
όλων αυτών αρκούσε η προθυμία την οποία
τίποτα δεν στάθηκε ικανό να εμποδίσει.
Την ιδία προθυμίαν ας προσπαθήσουμεν να
αποκτήσουμε και εμείς στις δεήσεις μας.
Κι αν ο Κύριος αναβάλλει, και πολλοί μας
απομακρύνουν ή μας εμποδίζουν, ας
προσπαθήσωμε περισσότερο, και ο
φιλάνθρωπος Θεός θα μας πλησιάσει και
θα εκπληρώσει τα αιτήματά μας. Μας
διδάσκει εδώ ο ίδιος ο τυφλός με την
επιμονή του. Να επιμένουμε, διότι ίσως
να μην είμαστε άξιοι να μας ακούσει ο
Θεός. Ίσως θα πρέπει πρώτα να καθαρίσουμε
την ψυχή μας με εξομολόγηση, με μετάνοια
και κατόπιν να έχουμε το θάρρος να
ζητήσουμε και να θέλουμε να μας ακούσει
ο Θεός. Ίσως και η προσευχή μας να μην
είναι αληθινή, θερμή προσευχή, εξ όλης
της ψυχής και καρδιάς.
ΟΙ
ΕΣΩ ΟΦΘΑΛΜΟΙ:
Όμως, ας μην αγνοήσουμε, ότι δεν άνοιξε
ο Κύριος μόνον τους εξωτερικούς οφθαλμούς
του τυφλού, αλλά και τους εσωτερικούς,
της ψυχής. Με το θείο νεύμα Του χάρισε
στον τυφλό και το αισθητό φως και το
νοητό φως. Διότι Αυτός είναι που στην
αρχή της γενέσεως του κόσμου διαχώρισε
το σκότος από το φως, αλλά και δημιούργησε
αυτό το ίδιο το φως. Και ο Κύριος
εμφανίζεται στις ψυχές των αξίων
μεταδίδοντας πάντοτε την λαμπρότητά
Του. Και όλων τα στόματα τότε μιλούσαν
για τον Ιησού, όλων οι οφθαλμοί έβλεπαν
τον τυφλό θεραπευμένο. Έτσι κι εκείνοι,
με όσα έβλεπαν, αποκτούσαν εμπιστοσύνη
στις διδασκαλίες του Κυρίου και πίστευαν
ότι και οι προρρήσεις του Κυρίου θα
πραγματοποιηθούν, διαβεβαιούμενοι και
πληροφορούμενοι, και με τα εσώτερα της
ψυχής των όμματα. Ας
“δοξάσωμε
τον Θεόν εν τω σώματι ημών”
κι εμείς, πειθόμενοι στον Απ. Παύλο. Και
πώς δοξάζεται ο Θεός από τα μέλη του
σώματός μας; Δοξάζουμε τον Θεόν όταν
δια μέσου των ορατών κτισμάτων του
βλέπουμε τα αόρατα, και τον ευχαριστούμε
για όλα όσα έκανε. Γενικώς, ο Θεός
δοξάζεται με όλα τα μέλη μας, όταν
πιστεύουμε ορθά σ’ Αυτόν και εκπληρώνουμε
τις άγιες εντολές Του. Ο προφήτης Ωσηέ
λέγει: “έλεον
και κρίμα φυλάσσου
(δηλαδή, φύλαξε την ελεημοσύνη και τη
δικαιοσύνη) και
έγγιζε προς τον Θεόν σου διαπαντός”.
Και ο Κύριος προσθέτει: “Καθάρισον
πρώτον το εντός του ποτηρίου, ίνα γένηται
και το εκτός αυτού καθαρόν”.
Γι’ αυτό ας φοβηθούμε κι ας αγωνισθούμε
να αναβλέψουμε προς το φως των προσταγμάτων
του Θεού, έστω και αν είμαστε τυφλοί,
και ας προσέλθουμε στον Κύριο με μετάνοια
και αποχή από τα αισχρά έργα, απορρίπτοντας
τα ιμάτια που έχουμε ενδυθεί, δηλαδή τα
έργα του σκότους, ή και τις γήινες και
υλικές φροντίδες, και “ενδυσώμεθα
τα όπλα του φωτός”
και ας “περιπατήσωμεν
ως εν φωτί και ημέρα ευσχημόνως”
και οσίως, ώστε να μπορέσουμε να
ακολουθήσουμε Αυτόν, τον Δεσπότη και
Ελευθερωτή και Σωτήρα ημών Ιησού Χριστό τον Θεόν.
Η
ΟΡΑΣΗ-ΔΙΑΚΡΙΣΗ:
Και ο τυφλός ζητούσε την θεραπεία των
ματιών του, όμως σκεφτήκαμε πόσο
μεγαλύτερη ανάγκη έχουμε εμείς και πόσο
πρέπει να ζητούμε και να παρακαλούμε
το Θεό να κρατά ανοικτά τα ψυχικά μας
μάτια, να διακρίνουμε το καλό από το
κακό, τον ίσιο δρόμο του Θεού και να μην
πέφτουμε στους γκρεμούς της αμαρτίας,
να ξεχωρίζουμε το αιώνιο συμφέρον μας
από το προσωρινό και ψεύτικο; Ο τυφλός
μας διδάσκει να μην υπολογίζουμε τα
εμπόδια που βρίσκουμε πολλές φορές
μπροστά μας, προκειμένου να πλησιάσουμε
το Θεό. Εμπόδια από οργανωμένες προσπάθειες
σκοτεινών δυνάμεων που θέλουν να
ξεγράψουν το Θεό, την πίστη μας, από τη
ψυχή μας και την κοινωνία. Οργανώσεις
χωρίς Θεό, αιρέσεις διάφορες, ξενόφερτες
νεοεποχιτικες ιδέες, άθεοι ή και
αντίχριστοι ηγήτορες. Άλλοτε, ίσως, η
ειδική μας χλιαρότητα στη πίστη, ο φόβος
του κόσμου μήπως μας χαρακτηρίσουν
καθυστερημένους και θρησκόληπτους,
όπως πολύ εύκολα και επιπόλαια
χαρακτηρίζουν κάθε εκδήλωση πίστης,
χωρίς να ξέρουν και οι ίδιοι ποιος
λέγεται θρησκόληπτος, άλλα εμπόδια από
την ίδια μας την ψυχή, από το φόβο μήπως
τα συμφέροντα μας όταν ζούμε “με
το Σταυρό στο χέρι”,
όπως συνήθως λέγεται, αλλά ακόμα και η
σαρκολατρία, η οποία καλπάζει τα τελευταία
χρόνια, είναι τα εμπόδια που μας
απομακρύνουν από την πίστη μας στο Θεό.
Ας ανοίξουμε λοιπόν τους ψυχικους
οφθαλμους κι ας διακρίνουμε το Φως από
το σκότος.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Ομιλία Γερμανού [Β], Πατριάρχου
Κωνσταντινουπόλεως, εις την Δεκάτην
Τετάρτην Κυριακήν κατά Λουκάν.
Τάσσος
Παπαδόπουλος: Ένας Έλληνας πατριώτης
έφυγε τέτοιες μέρες!
Μνήμη
Τάσου Παπαδόπουλου, του αγωνιστή της
ΕΟΚΑ, πρ. Προέδρου της Κυπριακής
Δημοκρατίας...[12.12.2008]
Η
πολιτική διαδρομή του Τάσσου Παπαδόπουλου
συνδέθηκε με τη σύγχρονη ιστορία της
Κύπρου και ταυτίστηκε με τις πλέον
κρίσιμες ώρες του Κυπριακού. Στη μνήμη
μας μένει βαθιά εντυπωμένη η τελευταία
του ομιλία, λίγο πριν το δημοψήφισμα
για το σχέδιο Ανάν. Ήταν τότε που εκείνος
δάκρυσε λέγοντας την αξέχαστη φράση:
''Παρέλαβα
κράτος δεν θα παραδώσω κοινότητα!''
Οι ψυχές του Ευαγόρα, του Καραολή, του
Δημητρίου και των άλλων ηρώων του
κυπριακού Ελληνισμού, από κάπου εκεί
ψηλά στους λειμώνες των Ηρώων,
αφουγκραστήκαν με περηφάνια τα λόγια
του παλιού τους συναγωνιστή!
Ο
Ευστάθιος (Τάσσος1)
Παπαδόπουλος γεννήθηκε στον Άγιο Αντώνιο
Λευκωσίας [7.1.1934] Ήταν το μεγαλύτερο από
τα τρία παιδιά του δάσκαλου Νικολάου
Παπαδόπουλου και της Αγγελικής. Αποφοίτησε
από το Παγκύπριο Γυμνάσιο και σπούδασε
νομικά στο Λονδίνο. Εκεί, συγκατοίκησε
στο ίδιο διαμέρισμα με τους Κυπριανού,
Λ. Δημητριάδη, Δ. Λιβέρα, Αν. Μαυρομάτη.
Οι πέντε συγκάτοικοι ιδρύουν την Εθνική
Φοιτητική Ένωση Κυπρίων (ΕΦΕΚ), με πρόεδρο
τον Σπύρο Κυπριανού και γραμματέα τον
Τάσσο Παπαδόπουλο. Αργότερα τα ίδια
πρόσωπα βρέθηκαν στην πολιτική. Κυπριανού
και Παπαδόπουλος έφθασαν μέχρι την
Προεδρία της Δημοκρατίας. Ο Τάσσος
Παπαδόπουλος επέστρεψε στην Κύπρο στις
20-3-1955, δέκα μέρες πριν από την έναρξη
την έναρξη του εθνικού - απελευθερωτικού
αγώνα της ΕΟΚΑ, στον οποίο πήρε ενεργό
μέρος. Διετέλεσε τομεάρχης Λευκωσίας
και αργότερα ως γενικός υπεύθυνος για
όλη την Κύπρο της πολιτικής οργάνωσης
της ΕΟΚΑ [ΠΕΚΑ]. Συμμετείχε στην
συμβουλευτική ομάδα υπό τον Αρχιεπίσκοπο
Μακάριο, όταν υπογράφονταν οι συμφωνίες
Ζυρίχης - Λονδίνου (1959), τις οποίες
καταψήφισε. Μετά την υπογραφή των
συμφωνιών, διορίστηκε Υπουργός Εσωτερικών,
σε ηλικία μόλις 25 ετών, τον Απρίλιο του
1959. Ταυτόχρονα, διετέλεσε μέλος της
επιτροπής που συνέταξε το σύνταγμα της
Κυπριακής Δημοκρατίας, εκπροσωπώντας
τους Ελληνοκυπρίους. Μετά την ανεξαρτησία
της Κύπρου διετέλεσε Υπουργός Εργασίας
εφαρμόζοντας σχέδιο κοινωνικών
ασφαλίσεων. Μετά την έναρξη των
δικοινοτικών ταραχών το 1963, ο Τάσσος
Παπαδόπουλος μετείχε στη διάσκεψη του
Λονδίνου. Τότε του αποδόθηκε ευθύνη [!]
για τους διωγμούς των Τουρκοκυπρίων,
στο πλαίσιο του σχεδίου «Ακρίτας». Ίσως
απλά ο πατριωτισμός και ο πόθος για
Ένωση με τη Μητέρα Πατρίδα να άρχισε
τότε να θεωρείται από το καθεστώς
Μακαρίου κια τους εξουσιαστές στην
Ελλάδα, ... ανοίκειος2!
Το 1970 εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής,
αλλά λίγο αργότερα διαφώνησε με τον
Κληρίδη και αποχώρησε. Στο προδοτικό
πραξικόπημα
του Ιωαννίδη [7/1974]συνελήφθη
και φυλακίστηκε στην Αμμόχωστο.
Απελευθερώθηκε μία μέρα πριν την τουρκική
εισβολή.
Βουλευτής εξελέγη και το 1976, ως ανεξάρτητος.
Διετέλεσε, επίσης, σύμβουλος στις
δικοινοτικές συνομιλίες και Πρόεδρος
της Βουλής των Αντιπροσώπων το1976. Το
1980 ίδρυσε την Ένωση Κέντρου ενώ το 1991
εξελέγη βουλευτής του Δημοκρατικού
Κόμματος (ΔΗΚΟ) και επανεξελέγη το 1996
και το 2001. Το 2000 αναδείχθηκεπρόεδρος
του ΔΗΚΟ, μετά την αποχώρηση του ιδρυτή
του Σπύρου Κυπριανού. Στις 28.2.2003 εξελέγη
Πρόεδρος της Δημοκρατίας, επικρατώντας
του Κληρίδη και
στις 16.4 του ίδιου χρόνου υπέγραψε στην
Αθήνα τη Συνθήκη Προσχώρησης της Κύπρου
στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μαζί με τους ηγέτες
των άλλων εννέα υπό ένταξη κρατών. Στο
δημοψήφισμα της 24.4.2004, σε ποσοστό 76% οι
Ελληνοκύπριοι καταψήφισαν το Σχέδιο
Ανάν για τη λύση του Κυπριακού, λαμβάνοντας
υπόψη τις αντιρρήσεις που εξέφρασε στο
περίφημο διάγγελμά του ο Πρόεδρος
Παπαδόπουλος. Στο συναισθηματικά
φορτισμένο μήνυμα της 7ης
Απριλίου,
ο Τάσσος Παπαδόπουλος είχε υπογραμμίσει
εμφαντικά: «παρέλαβα
κράτος, δεν θα παραδώσω κοινότητα».
Στις 28.2.08 παρέδωσε την εξουσία στον
διάδοχό του Δημ. Χριστόφια, αρχηγό του
κομμουνιστικού ΑΚΕΛ. Ο Τάσσος Παπαδόπουλος
πέθανε στις 12.12.2008 από οξεία αναπνευστική
ανεπάρκεια, εξαιτίας καρκίνου στον
πνεύμονα. Ήταν παντρεμένος με τη Φωτεινή,
χήρα του συναγωνιστή του από την εποχή
της ΕΟΚΑ Πολύκαρπου Γεωρκάτζη και είχε
τέσσερα παιδιά.
1Στο
Λονδίνο προέκυψε και το Τάσσος με δύο
σίγμα, καθώς όταν έγραφε το όνομα με
λατινικούς χαρακτήρες και ένα σίγμα,
οι Βρετανοί το πρόφεραν ως «Τάζος».
2Ας
μην ξεχνάμε πως κοτζάμ εθνάρχης είπε
: 'Η Κύπρος κείται μακράν!''
του
Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου,
συγγραφέα
Ο
μυθικός Αλκμαίων
ήταν γιος του μάντη Αμφιάραου και της
Εριφύλης. Πρόκειται για το κεντρικό
πρόσωπο δύο χαμένων επών του λεγόμενου
Θηβαϊκού κύκλου [Οιδίπους, Αντιγόνη,
κ.τ.λ.] με τίτλο “Επίγονοι” και “Αλκμαιωνίς”
Η
ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΓΟΝΩΝ ΣΤΗ ΘΗΒΑ:
Ο
πατέρας του Αλκμαίωνα, Αμφιάραος,
παρακινήθηκε από τον βασιλιά του Άργους
Άδραστο να πάρει μέρος στην εκστρατεία
κατά της Θήβας. Σκοπός της εκστρατείας
αυτής ήταν η εκδίωξη από το θρόνο της
πόλης του Ετεοκλή και η παράδοση του
θρόνου στον αδελφό του Πολυνείκη.
Επρόκειτο για τους δύο αδελφούς που
έπρεπε να μοιράζονται το βασιλικό αξίωμα
της Θήβας κατόπιν συμφωνίας – αναφερθήκαμε
γι αυτό σε προηγούμενο σημείωμά μας -
που αθετήθηκε, όμως, από τον Ετεοκλή. Ο
Αμφιάραος δεν δέχτηκε γιατί ήξερε, χάρη
στις μαντικές ικανότητες που κατείχε,
πως όλοι οι αρχηγοί της εκστρατείας θα
σκοτώνοντας [σχετικά στην τραγωδία
“Επτά επί Θήβας”, του Αισχύλου].
Συμφωνήθηκε τότε, την τελική απόφαση
να την πάρει η Εριφύλη. Αυτή όμως
δωροδοκήθηκε από τον Πολυνείκη, που της
πρόσφερε το περιδέραιο της Αρμονίας,
της γυναίκας του Κάδμου. Έτσι η Εριφύλη
αποφάσισε να συμμετάσχει ο άντρας της
στον πόλεμο. Πριν φύγει για τον πόλεμο
ο Αμφιάραος, που έμαθε για τη δωροδοκία
της συζύγου του, ζήτησε από τον ανήλικο
γιο του, Αλκμαίωνα, να εκδικηθεί για
λογαριασμό του την Εριφύλη που τον
πρόδωσε, σκοτώνοντας την μόλις ενηλικιωθεί.
Μετά το θάνατο του Αμφιάραου, ο Αλκμαίων,
ενήλικας πια, πήρε μέρος ως αρχηγός στην
λεγόμενη εκστρατεία των Επιγόνων κατά
της Θήβας. Αρχικά ήταν απρόθυμος να
συμμετάσχει, αλλά οι υπόλοιποι επίγονοι
έλαβαν χρησμό πως στην εκστρατεία αυτή
έπρεπε να ηγηθεί ο Αλκμαίων. Ο Θέρσανδρος,
που διεκδικούσε τον θρόνο της Θήβας
μετά τον αλληλοσκοτωμό των Πολυνείκη
και Ετεοκλή, δωροδόκησε την Εριφύλη,
και πάλι, δίνοντάς της το πέπλο της
Αρμονίας, τη φορά αυτή, και εκείνη έπεισε
και τον γιο της να συμμετάσχει στην
εκστρατεία. Οι επίγονοι κατέλαβαν την
Θήβα και ο Αλκμαίων σκότωσε τον βασιλιά
της πόλης, Λαοδάμαντα. Στην συνέχεια
όμως, παρακινούμενος και από ένα χρησμό,
αποφάσισε να εκδικηθεί για τον πατέρα
του και σκότωσε την μητέρα του, βοηθούμενος
στην πράξη του αυτή από τον αδερφό του
Αμφίλοχο.
ΑΛΚΜΑΙΩΝ
ΚΑΙ ΕΡΙΝΥΕΣ:
Μετά την μητροκτονία άρχισαν να τον
κυνηγούν οι Ερινύες Καταδιωκόμενος απ'
αυτές συνεχώς, ο Αλκμαίων κατέληξε στην
Ψωφίδα της Αρκαδίας. Ο βασιλιάς της
Ψωφίδας, Φηγεύς, αφού τον εξάγνισε, τον
πάντρεψε με την κόρη του Αρσινόη1.
Ο Αλκμαίων, μετά τον γάμο, προσέφερε
στην Αρσινόη το περιδέραιο και το πέπλο
της Αρμονίας που είχε πάρει από την
μητέρα του. Κατά τον Απολλόδωρο, η
παρουσία του Αλκμαίωνα στην Ψωφίδα
συνοδεύτηκε από ακαρπία της γης. Ο
Αλκμαίων, πιστεύοντας πως αιτία για την
αγονία ήταν η παρουσία του στην πόλη,
κατέφυγε στο Μαντείο των Δελφών. Το
Μαντείο τον συμβούλεψε πως θα απαλλαγεί
από τις Ερινύες μόνο όταν καταφύγει σε
μία χώρα που δεν υπήρχε όταν έκανε το
έγκλημα(!), αλλά σχηματίστηκε μετά.
Αναζητώντας αυτή την χώρα ο Αλκμαίων
κατέληξε στην περιοχή των εκβολών του
Αχελώου. Εκεί ο θεός Αχελώος, τον
εξάγνισε, ξανά, για το έγκλημα και του
έδωσε για γυναίκα του την κόρη του Νύμφη
Καλλιρρόη. Η Καλλιρρόη θέλησε, από
γυναικεία φιλαρέσκεια, να αποκτήσει το
πέπλο και το περιδέραιο της Αρμονίας
που είχαν χρησιμοποιηθεί για την
δωροδοκία της Εριφύλης. Όμως, αυτά που
ζητούσε η νέα του σύζυγος, ο Αλκμαίωνας
τα είχε χαρίσει στην πρώτη του γυναίκα
την Αρσινόη. Έτσι αποφάσισε να γυρίσει
στην Ψωφίδα και να τα πάρει. Με την
δικαιολογία πως τα ήθελε για να τα
εξαγνίσει τα πήρε από τον Φηγέα. Οι δύο
γιοι του Φηγέα όμως, οι Πρόνοος και
Αγήνωρ2,
ανακάλυψαν την αλήθεια και σκότωσαν
τον Αλκμαίωνα. Ο Παυσανίας αναφέρει πως
ο τάφος του Αλκμαίωνα βρισκόταν στην
Ψωφίδα. Πάνω στον τάφο αυτό ήταν φυτεμένα
κυπαρίσσια, τα οποία θεωρούνταν ιερά
για τους κατοίκους και δεν επιτρεπόταν
σε κανέναν να τα κόψει.
Ο Πολυνείκης προσφέρει στην Εριφύλη το περιδέραιο της Αρμονίας
ΑΛΚΜΑΙΩΝ
ΚΑΙ ΜΑΝΤΩ:
Την διάρκεια της περιόδου που τον είχε
κυριεύσει η τρέλα εξαιτίας της καταδιώξής
του από τις Ερινύες, ο Αλκμαίων είχε
αποκτήσει δύο παιδιά με την Μαντώ, κόρη
του μάντη Τειρεσία, τον Αμφίλοχο και
την Τισιφόνη. Ο Αλκμαίων, ψάχνοντας
ακόμη για τον εξαγνισμό και τη λύτρωσή
του από τις τύψεις για το φόνο της μητέρας
του, εμπιστεύτηκε τα παιδιά του στον
Κρέοντα, που τότε ήταν βασιλιάς της
Κορίνθου για να τα μεγαλώσει. Όταν η
κόρη του Αλκμαίωνα, Τισιφόνη, μεγάλωσε,
ήταν τόσο όμορφη που έκανε την γυναίκα
του Κρέοντα να ζηλέψει. Φοβούμενη μήπως
την ερωτευτεί ο άντρας της την πούλησε
για σκλάβα. Ο αγοραστής της όμως έτυχε
να είναι ο ίδιος ο Αλκμαίων. Ο Αλκμαίων
ανακάλυψε τι είχε συμβεί όταν επέστρεψε
στην Κόρινθο για να πάρει τα παιδιά του.
Η ιστορία αυτή ήταν θέμα μίας τραγωδίας
του Ευρυπίδη, με τίτλο “Αλκμαίων ο διά
Κορίνθου”, η οποία δεν διασώζεται. Ο
Αλκμαίων, στην συνέχεια, μαζί με τον γιο
του Αμφίλοχο πήγε στην Ακαρνανία όπου
για χάρη του βασιλιά της Αιτωλίας Οινέα,
νίκησε τους γειτονικούς Ακαρνάνες. Ο
γιος του Αμφίλοχος ίδρυσε μία πόλη στην
περιοχή που ονομάστηκε Αμφιλοχικό Άργος
[Στράβων].
Από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο, συγγραφέα
ΓΕΝΙΚΑ: Θερμοκρασία ατμόσφαιραςονομάζουμε τη θερμοκρασία που έχει ο ατμοσφαιρικός αέρας πάνω από μια περιοχή. Η θερμοκρασία ατμοσφαίρας και η γνώση της ατμοσφαιρικής πίεσης που επικρατούν σε μία περιοχή συμβάλλουν στην πρόγνωση του καιρού της εξεταζόμενης περιοχής. Πριν προχωρήσουμε, όμως, στη συμβολή της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας στη διαμόρφωση του καιρού ας μιλήσουμε γενικά περί των χαρακτηριστικών της θερμοκρασίας.
Η
ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ1:
Η
μετάδοση θερμότητας στην ατμόσφαιρα
γίνεται με τους ακόλουθους τέσσερις
τρόπους: Με αγωγιμότητα,
δηλαδή μεταφορά θερμότητας από μόριο
σε μόριο. Όμως, τέτοια μεταφορά θερμοκρασίας
στην ατμόσφαιρα είναι ελάχιστη. Με
κατακόρυφη
μεταφορά.
Δηλαδή μέσω ανοδικών ή καθοδικών ρευμάτων
εντός της ατμόσφαιρας. Η μετάδοση
θερμότητας στην ατμόσφαιρα με αυτό το
τρόπο είναι πολύ μεγάλη. Με οριζόντια
μεταφορά.
Δηλαδή μέσω οριζοντίων ρευμάτων εντός
της ατμόσφαιρας. Και με αυτό το τρόπο η
μετάδοσης θερμότητας στην Ατμόσφαιρα
είναι επίσης πολύ μεγάλη. Τέλος η μετάδοση
της θερμότητας μπορεί να γίνει με
ακτινοβολία.
Δηλαδή μεταφορά
της θερμότητας υπό μορφή κυμάτων
ενέργειας, όπως π.χ. του Ηλίου προς τη
Γη ή από τη Γη προς τον υπερκείμενο αέρα
ή το διάστημα. Κυριότεροι συνεπώς τρόποι
μεταφοράς θερμότητας στην ατμόσφαιρα
από την επιφάνεια της Γης, που θερμαίνεται
περισσότερο από τον Ήλιο είναι η
κατακόρυφη μεταφορά και η οριζόντια
μεταφορά.
ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ
ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ:
Ο
ατμοσφαιρικός αέρας θερμαίνεται και
από τις ηλιακές ακτίνες που τον διαπερνούν
και από την επιφάνεια του εδάφους που
θερμαίνεται επίσης από την ηλιακή
ακτινοβολία, πολύ όμως ισχυρότερα από
ότι ο αέρας. Γι αυτό και τα κατώτερα
στρώματα της ατμοσφαίρας είναι θερμότερα
από τα ανώτερα. Η
ένταση αυτή της ηλιακής ακτινοβολίας
που φτάνει στην επιφάνεια του εδάφους,
είναι τόσο μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερη
είναι η γωνία με την οποία προσπίπτουν
οι ηλιακές ακτίνες στο έδαφος (κάθετα).
Ακόμη, η θερμοκρασία αυτή ελαττώνεται
"καθ΄ ύψος" μέσα στη τροπόσφαιρα
κατα 0,64°
C κάθε 100 μέτρα [κατακόρυφη θερμοβαθμίδα].
Έτσι π.χ. αν η θερμοκρασία
στην επιφάνεια της ξηράς ή θαλάσσης
[υψόμετρο 0 μέτρα] είναι 40° C, τότε σε ύψος
1000 μέτρα (m) η θερμοκρασία θα είναι περίπου
33° C.
ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΚΗ
ΑΝΑΣΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΟΜΙΧΛΗ:
Στη διάρκεια των ανέφελων νυκτών, η
επιφάνεια του εδάφους λόγω έντονης
ακτινοβολίας αρχίζει και ψύχεται πολύ
περισσότερο από ότι ο αέρας, πάνω από το έδαφος. Τα κατώτερα επομένως στρώματα
θα έχουν θερμοκρασία μικρότερη των
υπερκειμένων τους, δηλαδή η θερμοκρασία
κατά ύψος μέχρις ενός σημείου θα αυξάνεται
αντί να μειώνεται! Το φαινόμενο αυτό
ονομάζεται "αναστροφή της θερμοκρασίας"
ή “θερμοκρασιακή αναστροφή”. Η αναστροφή
αυτή είναι η αιτία της διατήρησης της
ομίχλης.
Η
ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΞΗΡΑ:
Η
επιφάνεια της Γης, μέχρι και μερικά
εκατοστά βάθος, θερμαίνεται την ημέρα
από τον Ήλιο. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι
μέρα με τη μέρα η επιφάνεια της Γης
γίνεται και πιο θερμή, και αυτό γιατί
μεγάλο μέρος της προσλαμβανόμενης
ηλιακής θερμότητας ακτινοβολείται προς
την ατμόσφαιρα ή μεταφέρεται σ΄ αυτή
με την αγωγιμότητα και την κατακόρυφο
μεταφορά. Με την αγωγιμότητα μέρος αυτής
μεταδίδεται στο υπερκείμενο του εδάφους
στρώμα αέρος. Η μεταφορά αυτή περιορίζεται
σε ένα πολύ λεπτό στρώμα αέρος που
βρίσκεται σε επαφή με το έδαφος, εκτός
και αν δημιουργούνται ανοδικά ή καθοδικά
ρεύματα. Όμως, το αποτέλεσμα
της δι΄ ακτινοβολίας μεταφοράς της
θερμότητας από τη Γη στην ατμόσφαιρα
είναι περισσότερο χαρακτηριστικό κατά
τη νύκτα και μάλιστα όταν ο ουρανός
είναι ανέφελος. Τότε η επιφάνεια της
γης ψύχεται πολύ ταχύτερα. Τα νέφη, όταν
υπάρχουν, περιορίζουν αυτή την πτώση
της θερμοκρασίας από το γεγονός ότι και
αυτά αντανακλούν την προσλαμβανόμενη
από το έδαφος ακτινοβολία πάλι προς το
έδαφος. Το αντίθετο συμβαίνει στη
διάρκεια της ημέρας: τότε τα νέφη
εμποδίζουν κατά πολύ τη θέρμανση της
επιφάνειας της Γης, διότι “κόβουν” τη
κάθοδο των ηλιακών ακτίνων προς αυτή.
Γενικά
η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας πάνω από
τη ξηρά αυξάνει γρήγορα καθώς το ύψος
του Ηλίου αυξάνει. Η μέγιστη τιμή της
θερμοκρασίας ενός τόπου στη διάρκεια
της ημέρας συμβαίνει 1 έως 2 ώρες μετά
τη μεσουράνηση του Ηλίου και η ελάχιστη
1 έως 2 ώρες πριν την ανατολή.
Η
ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ:
Η ημερήσια μεταβολή της θερμοκρασίας
της επιφάνειας της θαλάσσης και συνεπώς
και του αέρα που βρίσκεται σε επαφή,
είναι πολύ μικρή. Αυτό οφείλεται στο
γεγονός ότι στη θάλασσα η ηλιακή
ακτινοβολία εισχωρεί σε σημαντικό βάθος
με αποτέλεσμα η αύξηση της θερμοκρασίας
στην επιφάνεια να είναι μικρή. Ακόμη
όμως και η ανατάραξη της επιφάνειας
λόγω κυμάτων, ανέμων ή θαλασσίων ρευμάτων
μεταβάλλει τη θερμοκρασία του αέρα πάνω
από τη θάλασσα. Έτσι, η επίδραση των
νεφών στη θερμοκρασία του πάνω από τη
θάλασσα αέρα στις ανοιχτές θάλασσες
θεωρείται αμελητέα, ενώ στις κλειστές
θάλασσες και λίμνες είναι υπολογίσιμη
λόγω γειτνίασης της ξηράς.
Η
ΤΟΠΙΚΗ ΘΕΡΜΑΝΣΗ:
Η
επιφάνεια της Γης δεν είναι ομοιόμορφη.
Συνεπώς, η επήρεια των ηλιακών ακτίνων
ποικίλει ανάλογα. Έτσι, μια ασφαλτοστρωμένη
οδός θερμαίνεται ταχύτερα από έναν
καταπράσινο κάμπο, όπως και η ξηρά
περισσότερο απ΄ότι η θάλασσα. Κατά
συνέπεια το ίδιο συμβαίνει με τον
υπερκείμενο αέρα. Η
αναλογία της ακτινοβολίας (φωτεινή
ενέργεια) μεταξύ της ανακλώμενης από
επιφάνεια σώματος με εκείνη της
προσπίπτουσας σ΄ αυτό ονομάζεται
λευκαύγεια [albedo] του σώματος. Έτσι τα
λεία και τα ανοιχτόχρωμα αντικείμενα
(και εδάφη) έχουν περισσότερη λευκαύγεια.
ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΙΚΑ
ΟΡΓΑΝΑ:
Η θερμοκρασία μετριέται με ειδικά
όργανα, τα γνωστά μας θερμόμετρα. Η αρχή
λειτουργίας αυτών βασίζεται συνήθως
στη μεταβολή του όγκου ή του σχήματος
ορισμένων σωμάτων όταν αυτά θερμαίνονται
[διαστολή] ή ψύχονται [συστολή]. Τα
θερμόμετρα που χρησιμοποιούνται για
τη παρακολούθηση της θερμοκρασίας αέρος
ονομάζονται "ξηρά θερμόμετρα" σε
αντίθεση εκείνων που παρακολουθείται
η υγρασία της ατμόσφαιρας, που ονομάζονται
"υγρά θερμόμετρα". Η μόνη διαφορά
τους είναι ότι τα «υγρά θερμόμετρα»
απολήγουν σε δοχείο απεσταγμένου ή
βρόχινου ύδατος.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
"American
Practical Navigator" H.O. No 9, U.S.Navy Hydrographic Office
1958. "Admiralty Manual of Navigation" Volume II, - Her
Magesty's Stat. Off., London 1960. "Ναυτική
Μετεωρολογία" Χ. Περογιαννάκη, ταξ.
Π.Α. τ. Γ. Δ. ΕΜΥ, Ίδρυμα Ευγενίδου, 1974,
Αθήνα.http://el.wikipedia.org/w/index.phptitle=Θερμοκρασία_ατμόσφαιρας&oldid=3543136"
ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ: https://www.youtube.com/watch?v=BzlcmIBdYbU&list=PLBIjTiUGfNYD6rpUByLQM7pfCyrbiqXaV&index=15
